De volgende wijzigingen van de APV worden in de notitie voorgesteld:

Transcriptie

1 Korpsleiding Postbus 1070 BB Dordrecht Telefoon Bezoekadres 2 Behandeld door Faxnummer kenmerk kenmerk Datum Onderwerp Bijlagen Korpsleiding Verzoek tot aanpassing APV artikel Notitie "APV Handhaving drankgebruik openbare colleges van burgemeester in de regio Zuid-Holland Zuid AFDELING DR PARAAF il > Geacht college, AFHANDELING, Hierbij bied ik u de notitie Handhaving drankgebruik op de Openbare aan. Deze notitie komt voort de wens van de Bestuurlijke Werkgroep Preventie om in de regio te komen tot een zodanige van artikel van de APV ('hinderlijk drankgebruik') dat handhaving en vervolging door respectievelijk politie en OM mogelijk Daardoor kan overlast derhalve effectief worden De Bestuurlijke Werkgroep Preventie hiertoe aan de Proceseigenaar van de regiopolitie ZHZ, de A G de opdracht gegeven om samen met een aantal gemeenten in de regio en het Openbaar Ministerie parket Dordrecht mogelijke aanpassingen van artikel te onderzoeken. De Handhaving drankgebruik op de Openbare Weg" is hier het resultaat van. de vergadering van het regionale college op 2 juli 2008 is hiervan melding gedaan, met het verzoek het hieronder voorgesteld over te nemen. De volgende wijzigingen van de APV worden in de notitie voorgesteld: Artikel en artikelnaam van de APV aanpassen conform het artikel uit de APV van de gemeente Rotterdam: Artikel Openlijk drankgebruik lid Het is verboden op of aan de weg alcoholhoudende drank te nuttigen indien dit gepaard gaat met gedragingen die de openbare orde het woon leefklimaat aantasten of anderszins overlast lid Het is verboden op de weg, die deel uitmaakt van een door het college aangewezen gebied, alcoholhoudende drank te nuttigen of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank te hebben. en

2 Korpsleiding Postbus 1070 BB Dordrecht Telefoon lid 3; Het bepaalde in het tweede lid geldt niet voor: Een terras dat deel uitmaakt van een inrichting als bedoeld in artikel 1 van de Drank en De plaats, niet een inrichting, als bedoeld onder waarvoor een ontheffing geldt krachtens artikel 35 van de Dranken Horecawet. 2. Te komen tot eenduidige aanwijzing van specifiek gebied lid waarbinnen het nuttigen van alcoholhoudende drank of het meenemen van aangebroken flessen alcoholhoudende drank niet is, met een evaluatie 1 jaar na inwerkingtreding van het artikel. Na de kan de politie bij (dreigende) overlast direct verbaliseren zonder nadere van hinder of overlast en kan het OM met succes vervolgen. De Bestuurlijke Werkgroep Preventie beveelt het college van harte aan bovenstaande wijzigingen van de APV integraal over te nemen, zodat er regiobreed een gelijkluidend en handhaafbaar artikel ontstaat dat toeziet op drankgebruik en overlast in de openbare ruimte Het streven is dit vóór 1 januari 2009 gerealiseerd te hebben. vertrouw er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, en waakzaam en

3 Dordrecht / / ffibnêf gemeente Notitie APV Handhaving drankgebruik Openbare weg

4 *********** 2. Probleemstelling****** ******** Huidige... * ****4 5. Gewenste 6. Gevraagde besluitvorming...7 Notitie handhaving drankgebruik openbare weg. d versie 1.2

5 1. Inleiding Alcohol is het meest gebruikte genotmiddel in ons land. Het gebruik is sociaal en economisch diep in onze samenleving Naast ruim vaste plaatsen waar alcoholhoudende dranken gekocht kunnen worden is alcohol ook beschikbaar tijdens vele evenementen van tijdelijke aard. Overmatig alcohol gebruik manifesteert zich dagelijks bijvoorbeeld door ongevallen in het geweldsdelicten tijdens het uitgaan en zeker ook door overlast in de wijk. Het alcoholbeleid is een speerpunt van het kabinet. De hoofdlijnen vindt u ondermeer terug in de Hoofdlijnenbrief kenmerk VGP/ADT van het Ministerie van Welzijn en Sport waarin ondermeer gesproken wordt over gezondheidsschade. Deze gezondheidsschade zo was bijvoorbeeld 2004 van de bevolking tussen jaar en veroorzaakt alcohol van de ziektelast in Nederland, staat naast de maatschappelijke schade. Verder gaan bijvoorbeeld veel geweldsdelicten met alcohol gepaard, zijn naar schatting 25% van de verkeersdoden in Nederland het gevolg van alcoholgebruik en heeft 5,2% van de burgers overlast van dronken personen op Uit een recent criminologisch onderzoek (masterscriptie criminologie van J. Verhoeven, Erasmus Universiteit Rotterdam) naar vernielingen binnen de regio ZHZ blijkt dat bij veel gepleegde vernielingen alcohol in het spel is en dat ondermeer bij het daderprofiel hanggroepjongeren alcoholgebruik op straat van invloed is. Het overheidsingrijpen richt zich mede op de jeugd gelet op de specifieke gezondheidsproblemen die overmatig drankgebruik door jeugd met zich meebrengt en de eerder genoemde openbare orde problemen, agressie, geweld en overlast. In de regio (ZHZ) is de aanpak van de landelijke problematiek rond alcohol en jongeren inmiddels nadrukkelijk op de agenda gezet en worden (ondermeer in de veiligheidssociëteit) de eerste stappen gezet om te komen tot een gezamenlijke beeldvorming en aanpak. Hiervoor wordt vanuit de een regionaal projectplan opgesteld waarin een brede aanpak met aandacht voor maatschappelijke en gezondheidsaspecten op langere termijn wordt beschreven. Naast de hierboven aangegeven lange termijnaanpak is in de bestuurlijke werkgroep preventie van de regio ZHZ de aanpak van overlast door alcoholgebruik op straat besproken. Hieruit blijkt o.a. dat in de regio de aanpak via de APV niet overal hetzelfde is geregeld en er knelpunten zijn in de handhaving en vervolging. Hierdoor wordt concrete overlast niet doelmatig bestreden en blijft deze bestaan. Gelet op de urgentie van deze problematiek is door de werkgroep preventie aan de Proceseigenaar Handhaving van de regiopolitie ZHZ (de heer Sijtsma) verzocht een voorstel te doen om te komen tot een zodanige formulering van artikel APV, dat effectieve handhaving en vervolging door respectievelijk politie en OM mogelijk Hoewel de vaststelling van de APV een autonome bevoegdheid is van het gemeentebestuur, geniet regionale uniformiteit daarbij (met name gezien het feit dat politie en OM regionaal georganiseerd zijn en handhavingstaken dus in meerdere gemeenten uitgeoefend worden) uiteraard de voorkeur. Door de proceseigenaar is een werkgroep geformeerd met de volgende deelnemers: Openbaar Ministerie, gemeente Dordrecht, gemeente gemeente Leerdam, gemeente Zwijndrecht en de regiopolitie ZHZ. In deze notitie van de werkgroep vindt u een voorstel voor aanpassing van artikel van de APV. Voor de leesbaarheid is gekozen om na de probleem- en doelstelling een kort beeld te schetsen van de huidige situatie waarna de gewenste situatie in meerdere opties is weergegeven. De notitie wordt vanuit de werkgroep ingebracht bij de bestuurlijke werkgroep preventie goedkeuring wordt de notitie achtereenvolgens bij de beheersdriehoek en de lokale driehoeken voorgelegd. Notitie handhaving drankgebruik openbare weg, d.d versie 1.2

6 2* Probleemstelling In de bestuurlijke werkgroep preventie van de regio ZHZ is de aanpak van overlast door alcoholgebruik Hieruit blijkt dat in de regio de aanpak via de APV overal hetzelfde is geregeld, waardoor handhaving lastig is. Tevens biedt het huidige APV artikel geen ruimte voor handhaving al dan niet binnen een aangewezen gebied, zonder dat er sprake hoeft te zijn van overlast danwei hinder. Ook worden veel bij het Openbaar Ministerie (OM) aangebrachte zaken geseponeerd, omdat uit de processen-verbaal vaak onvoldoende blijkt welke concrete overlast is veroorzaakt. Het gevaar bestaat dat de bereidheid van de politie om tegen (overlastgevend) alcoholgebruik op straat op te treden, hierdoor afneemt. En dat terwijl het gebruik van alcohol op de openbare weg door burgers al heel als overlastgevend/hinderlijk wordt 3. Doelstelling Het geven van een voorstel aan alle gemeenten in de regio ZHZ om te komen tot een (eenduidige) formulering van artikel van de APV waardoor een effectieve handhaving en vervolging door respectievelijk politie en Openbaar Ministerie mogelijk 4* situatie In de van de VNG is onder de kop overlast artikel opgenomen. Dit artikel luidt: Het is verboden op de weg, die deel uitmaakt van een door het college aangewezen gebied, alcoholhoudende drank te nuttigen of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich te hebben 2. Het bepaalde in het eerste lid geldt niet voor: a. een terras dat behoort bij een horecabedrijf, als bedoeld in artikel 1 van de Drank- en Horecawet; de plaats, niet zijnde een horecabedrijf, als bedoeld onder a, waarvoor een ontheffing geldt krachtens artikel 35 van de en De regio Zuid-Holland-Zuid kent gemeenten. Uit een recent gehouden inventarisatie blijkt dat niet alle gemeenten dit artikel letterlijk hebben overgenomen dan wel anders interpreteren: Er zijn gemeenten die het model van VNG letterlijk hebben overgenomen in de APV, waarvan gemeenten ook daadwerkelijk gebieden hebben aangewezen. 1 gemeente heeft de hele gemeente aangewezen, 6 gemeenten hebben de bebouwde kom aangewezen en 4 gemeenten hebben andere (specifieker beschreven) gebieden Er zijn 5 gemeenten waarbij de voorwaarde om gebieden aan te wijzen niet is opgenomen in de APV. In 2 gemeenten is het zonder meer strafbaar gesteld om alcohol te nuttigen of bij zich te hebben op de openbare weg; voor 1 gemeente geldt dat alleen in de bebouwde kom en in 2 gemeenten is het strafbaar om op hinderlijke/overlastgevende wijze alcohol te nuttigen of bij zich te hebben. Er is 1 gemeente die de modelbepaling van de VNG heeft overgenomen en de bebouwde kom gebied heeft aangewezen - en daaraan heeft toegevoegd dat het verboden is om op de weg tussen en uur alcoholhoudende dranken te vervoeren of in bezit te hebben. Er zijn op dit moment meerdere factoren die een effectieve handhaving belemmeren: De huidig artikelen uit de regio ZHZ bieden geen ruimte voor handhaving, dan niet binnen een aangewezen gebied, wanneer er geen sprake is van overlast danwei hinder. Dit omdat het artikel in alle gemeenten onder het kopje "hinderlijk drankgebruik" is Er is onduidelijkheid over de vraag of het is toegestaan om de gehele gemeente of bijvoorbeeld de hele bebouwde kom aan te wijzen; Notitie handhaving drankgebruik openbare weg, versie 1 2

7 Door de verscheidenheid in de en de gebiedsaanwijzingen is het handhaven door de politie lastig en onoverzichtelijk; De politie ZHZ moet, het OM tot vervolging de concrete hinder of overlast beschrijven in het proces-verbaal Het aantonen van overlast hinder blijkt in de praktijk lastig daar er een melding van overlast nodig is en/of een feitelijke constatering door de politie van de overlast. Dit lukt vaak onvoldoende, waardoor het OM dergelijke zaken seponeert, het alcoholgebruik op straat doorgaat en de burgers uit onze gemeenten met de door hen ervaren overlastsituatie geconfronteerd blijven worden en dit vervolgens mogelijk minder gaan melden. 5. Gewenste situatie Als basis is in de regio ZHZ één gewenst waarbij uniformiteit bij de wijze van invulling, gelet op de handhavingstaak in meerdere gemeenten, de voorkeur geniet. De kaders voor het al dan niet aantonen van de begrippen overlast hinder zijn voor de handhavers duidelijk en en leiden tot een effectieve vervolging. Landelijk zijn er op het gebied van alcoholoverlast vanuit de politiek de nodige ontwikkelingen. Omdat onduidelijk is of er concrete handreikingen komen die de geconstateerde knelpunten wegnemen en zo ja, op welke termijn die te verwachten zijn, is er gekeken naar een huidige bruikbare oplossing die in de praktijk ook getoetst is. De gemeente Rotterdam kent een aangepast artikel met als titel "Openlijk (ipv hinderlijk) drankgebruik", dat getoetst is in de en vervolgingspraktijk. Het beleid wordt als helder ervaren en de uitvoering geeft geen aanleiding tot bijstelling, heeft het beoogde effect en leidt tot gerechtelijke veroordelingen. Deze vorm is hieronder uitgewerkt, waarbij ook gekeken is naar de overlastomschrijving (lid 1) en de mogelijkheden van gebiedsaanwijzing (lid 2). Het desbetreffende artikel uit de APV van de gemeente Rotterdam luidt: drankgebruik Het is verboden op of aan de weg alcoholhoudende drank te nuttigen indien dit gepaard gaat met gedragingen die de openbare orde verstoren, het woon- en leefklimaat aantasten of anderszins overlast veroorzaken. 2. Het is verboden op de weg, die deel uit maakt van een door het college aangewezen gebied, alcoholhoudende drank te nuttigen of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich te hebben. 3. Het bepaalde in het tweede lid geldt niet voor: Een terras dat deel uit maakt van een inrichting als bedoeld in artikel 1 van de en Horecawet. De plaats, niet zijnde een inrichting, als bedoeld onder a, waarvoor een ontheffing geldt krachtens artikel 35 van de en Horecawet. In dit artikel is middels lid 1 het nuttigen van alcoholhoudende drank verboden, mits dit gekoppeld is een gedraging die de openbare orde woon- of leefklimaat aantast of anderszins overlast veroorzaakt. Dit nieuwe artikellid vereist verder geen specifieke gebiedsaanwijzing en geeft bij genoemde verstoringen de mogelijkheid om op te treden. 2: Voor het lid is aanwijzing van een gebied noodzakelijk. Hierna kan op grond van artikel van de APV (openlijk drankgebruik) opgetreden worden zonder dat er in het concrete geval aantoonbare hinder dan wel overlast aanwezig is. De behoefte om een dergelijke gebiedsaanwijzing mogelijk te maken vloeit onder meer voort uit de volgende overwegingen: in bepaalde gebieden veroorzaakt het gebruik van alcohol op straat overlast; Notitie handhaving drankgebruik openbare weg, versie 1.2

8 de overlast bestaat onder andere uit het hinderlijk aanwezig zijn, baldadigheden, het plegen van vernielingen, het lastig vallen van passanten en buurtbewoners en het verontreinigen van de omgeving; het is wenselijk om de politie eveneens in staat te stellen om in bepaalde gebieden tegen het gebruik van alcohol op straat op te treden voordat er daadwerkelijk overlast wordt veroorzaakt; in overleg met de regiopolitie ZHZ en de onderscheidenlijke gemeenten zijn - op basis van ervaring en klachten - gebieden aangewezen waar deze overlast zich voordoet; een reductie van de overlast in verband met het gebruik van alcohol is wenselijk en noodzakelijk; Ad3: In het lid worden de uitzonderingen op lid 2 benoemd. Aanwijzing van een gebied geschiedt op voordracht, door middel van rapportage van de politie, aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente. Het kan voor bepaalde of onbepaalde tijd gelden. Ook hier is een werkbare en eenduidige werkwijze van belang. Middels een in de praktijk getoetste optie luidt het voorstel om te komen tot een besluit met een geldigheidstermijn voor onbepaalde tijd en een evaluatie na één jaar. Aanpassing of intrekking van het besluit blijft natuurlijk altijd mogelijk indien de omstandigheden ter plaatse veranderen. Het aanwijzen van gebieden (lid 2) kent verscheidene opties die hierna aangehaald Optie aanwijzen specifiek gebied Door toepassing van deze optie is er een specifieke koppeling met de overlast in een bepaald Op niet aangewezen plaatsen mag door goedwillende personen nog steeds alcohol worden genuttigd. Veroorzaakt men op een niet aangewezen plaats hinder of overlast dan handhaving conform lid 1 mogelijk. Het nadeel is echter dat de handhaving ingewikkelder wordt doordat regionale handhavers geconfronteerd worden met een veelvoud van aanwijzingsbesluiten uit de Optie 2: aanwijzen bebouwde kom Bij de tweede optie is het voordeel dat er geen lappendeken van aangewezen gebieden binnen de regio gaat ontstaan. Dit maakt het voor de (regionaal opererende) Surveillancedienst en wijkteams makkelijker om artikel te handhaven. Ook worden verplaatsingseffecten voorkomen, waardoor er niet steeds nieuwe gebieden moeten worden aangewezen. Het nadeel van deze optie is dat op deze manier elk alcoholgebruik op de openbare weg, ook van goedwillende personen die geen hinder/overlast veroorzaken, binnen de bebouwde kom plaatsen genoemd in lid 3) wordt verboden. Bovendien is het denkbaar dat er gemeenten zijn die ook bepaalde buiten de bebouwde kom willen aanwijzen. De VNG en het OM parket Dordrecht zijn overigens voorstander van de eerste optie, omdat zij het aanwijzen van een gemeente in strijd achten met artikel 3:4 van de Algemene Wet Bestuursrecht (evenredigheid doel middel ontbreekt). Het standaard (zonder argumentatie) aanwijzen van de bebouwde kom kan niet worden gezien als een specificering van een overlastgebied en zal leiden tot een sepot. Gelet op de genoemde nadelen en het ontbreken van wettelijke onderbouwing wordt optie 2 niet haalbaar geacht Ook het aanpakken van het vervoeren of in bezit hebben van alcoholhoudende drank op de weg tussen bepaalde tijdstippen wordt niet haalbaar geacht en derhalve wordt geadviseerd dit niet in de APV op te nemen. Om ervoor te zorgen dat de kaders voor het al dan niet aantonen van de begrippen overlast en/of hinder voor de handhavers duidelijk zijn en leiden tot een effectieve vervolging, toetsen politie en OM het proces-verbaal op minimale inhoud, noodzakelijk voor verdere vervolging, in relatie tot praktische werkbaarheid op straat. Notitie handhaving drankgebruik openbare weg, versie 1 2

9 6. Gevraagde Op grond van het bovenstaande wordt aan de gemeenten de regio ZHZ voorgesteld om: artikel en artikelnaam van de APV aan te passen conform het artikel "openlijk uit de APV van de gemeente Rotterdam; Artikel Openlijk drankgebruik Het is verboden op of aan de weg alcoholhoudende drank te nuttigen indien dit gepaard gaat met gedragingen die de openbare orde verstoren, het woon- en leefklimaat aantasten of anderszins overlast lid 2: Het is verboden op de weg, die deel uit maakt van een door het college aangewezen gebied, alcoholhoudende drank te nuttigen of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich te hebben, lid 3: Het bepaalde in het tweede lid geldt niet voor: a. Een terras dat deel uit maakt van een inrichting als m artikel 1 van de en Horecawet, b. De plaats, niet zijnde een inrichting, als bedoeld onder waarvoor een ontheffing geldt krachtens artikel 35 van de Drank- en Horecawet. 2. te komen tot: éénduidige gebiedsaanwijzing conform optie 1, aanwijzing specifiek gebied, met een evaluatie 1 jaar na inwerkingtreding van het artikel. Na de gebiedsaanwijzing kan de politie bij (dreigende) overlast direct verbaliseren zonder nadere omschrijving van hinder of overlast en kan het OM met succes vervolgen. Notitie handhaving drankgebruik openbare d d versie 1 2