WERKBOEK 2 GGZ EN HERSTEL INITIATIEVEN IN DE PROVINCIE

Transcriptie

1 WERKBOEK 2 GGZ EN HERSTEL INITIATIEVEN IN DE PROVINCIE 0

2 Inhoud INHOUD 1 DEEL 1 Voorwoord 2 Versterking en inbedding van Herstelgericht werken en Eigen kracht voor Regio-dekkende en Organisatieoverschrijdende initiatieven in Vlaams-Brabant Inleiding Doelstelling 3 Kadertoelichting 3 Samenstelling van het werkingsbudget 4 Procedure voor de aanvraag 4 Toezichtsgroep Erkende initiatieven 5 Ondersteuningsvraag van een erkend initiatief 6 Vlabo Reserves Start ondersteuning 7 3 DEEL 2 Provinciale HERSTELACADEMIE. Een organisatiemodel voor Stakeholders 8 Het Beleid van de School 9 Operationele organisatie in de regio 10 Organigram 12 1

3 Voorwoord Na de start in april 2015 van de HerstelAcademie Werkboek 1 is er in Vlaanderen heel wat op gang gekomen. Dit verscheen in april 2015 en beschreef de principes van de werking van een HerstelAcademie. (downloadbaar op: of ). In onze provincie ging een sterke kern aan de slag met het uitwerken van cursussen. Leuven als in Halle-Vilvoorde is dit een beloftevolle aanzet. Zowel voor Samen met de VVGGZ, Mentalis, en CGG Ahasverus werd het initiatief verbreed naar een Vlaams verhaal. In verschillende provincies komen werkgroepen van ervaringswerkers en professionelen samen om dit werkmodel een eigen vertaling te geven. Werkboek 2 gaat verder na deze eerste aanzet. Het tweede Werkboek legt de focus op het vormgeven en de organisatievorm binnen een provinciale context. Voor ons is dit de provincie Vlaams-Brabant. Het GGZ Overlegplatform Vlabo is hierbij het voertuig om de gesprekken op gang te brengen. Het is een werkboek dat mag aanzetten tot een brede discussie en mag eindigen in een productieve werkvorm. Het is een uitnodiging aan andere provinciale en regio-initiatieven om deze werkvorm mee vorm te geven. In Deel 1 beschrijven we een organisatievorm om regio-initiatieven voor herstelgericht werken in een regio een stevige onderbouw te geven. Het solidair samenbrengen van middelen vanuit GGZ organisaties voor het uitbouwen van een regionaal en organisatie overstijgend aanbod. Het GGZ Overlegplatform kan hierin een belangrijke rol opnemen als provinciale organisator. In Deel 2 beschrijven we een provinciale uitwerking van een organisatiemodel HerstelAcademie. Deze uitwerking voldoet aan het kader dat beschreven wordt in DEEL 1. Met dank aan: Deze ontwikkeling kwam tot stand door vele schouderklopjes en inspirerende mensen die we de afgelopen jaren hebben mogen ontmoeten. Wij denken in het bijzonder aan Professor Dr. Guido Pieters, Professor Geoff Shepherd, Het Recovery Innovations Center te Arizona, The Nottingham Recovery College te Nottingham; met in het bijzonder Dr Julie Repper, Helen Brown en Scott. De Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid, de Provincie Vlaams-Brabant en de Koning Boudewijn stichting, VLABO, en Fdgg-Mentalis ondersteunen dit werk. CGG Ahasverus maakte de uitwerking van het voortraject mogelijk. Dank aan alle medewerkers binnen onze organisatie die deze kritische bezinning over onze werkmethodieken mee opnamen. Last but not least: het werk was slechts mogelijk door de enthousiaste ploeg vrijwilligers en medewerkers die het initiatief vorm gaven en telkens klaar stonden om in te springen waar nodig. De redactie van het tweede Werkboek: Eric Stijnen directie CGG Ahasverus- Dirk Hellemans directie VLABO Vlaams-Brabants Overlegplatform Toon Derison HerstelAcademie-Ahasverus en MENTALIS-fdgg medewerker 2

4 DEEL 1 Versterking en inbedding van Herstelgericht werken en Eigen kracht voor Regio-dekkende en Organisatie-overschrijdende initiatieven in Vlaams-Brabant. Inleiding Deze organisatievorm werd geschreven voor de GGZ voorzieningen in de provincie Vlaams-Brabant. Dit kan echter ook vertaald worden naar andere regio s. Doelstelling: Vanuit haar opdracht als Overlegplatform GGZ organiseert VLABO de logistieke organisatie voor het versterken van niet-, of beperkt-gesubsidieerde initiatieven in de GGZ van Vlaams-Brabant die tot doel hebben om het herstelgericht werken en aanbod voor organisatie-overschrijdende en regio-dekkende initiatieven vorm te geven, te bevorderen, en te consolideren. Zij organiseert daartoe een ondersteuningsfonds dat deze initiatieven begeleidt in de inbedding in de regio. Kadertoelichting: voor welke initiatieven is deze versterking bedoeld De ondersteuning richt zich naar ieder initiatief dat het activiteitenaanbod op gebruikersniveau versterkt en aan volgende kenmerken voldoet: 1. Ieder aanvragend initiatief ressorteert onder een vzw structuur. 2. het gaat uit van een Herstelgerichte visie, en maakt gebruik van Eigen kracht methodieken 3. het belang van en de inbreng door ervarings- en professionele kennis wordt op alle niveaus bewaakt en erkend. 4. Het initiatief ontwikkelt het aanbod in samenspraak met de Foc 3 WK van de GGZ 107-netwerken en Yuneco en omvat minstens 2 leeftijdsdoelgroepen (Kind en Jongere, Volwassenen, en Ouderen) 5. Het heeft als doel de participatie van de gebruiker en zijn omgeving (familie) aan het eigen herstelproces te bevorderen. 6. het biedt een open (niet vanuit 1 organisatie) inschrijving vanuit een GGZ behoefte van de gebruiker. 7. Zij ontwikkelt haar aanbod in een regio-dekkend opzet voor de provincie. Het aanbod wordt actief bekendgemaakt aan de participerende partners van het ondersteuningsfonds. 8. Het initiatief wordt in ieder arrondissement door (minimaal 7 voor Leuven, en 5 Halle-Vilvoorde) GGZ organisaties ondersteund. In beide regio s zijn minstens 3 GGZ 3

5 sectoren betrokken. 1 Het initiatief wordt gesteund door erkende cliënt- en familieorganisaties. De ondersteunende organisatie maakt dit schriftelijk kenbaar in het aanvraagdossier. Deze ondersteuning van de GGZ partners vertaalt zich in a. Een financiële bijdrage tot het ondersteuningsfonds b. bekendmaking van het aanbod door de participerende organisatie als aanvullend aanbod op het eigen professionele GGZ aanbod. c. Professionele participatie aan initiatieven en organisatie waar dit gepast is en conform met de geest van het initiatief 9. Ieder erkend initiatief heeft een Vlabo-Opvolggroep die minstens 2 x per jaar het project opvolgt. Deze wordt vanuit Vlabo samengeroepen (voorzitter en verslag) De verslaggeving is raadpleegbaar op de website Vlabo Samenstelling van een werkingsbudget Alle vaste leden van Vlabo in de verschillende GGZ sectoren worden uitgenodigd om een bijdrage te leveren tot dit ondersteuningsfonds. Partners uit belendende sectoren die een grote baat hebben en door hun cliëntengroep betrokken zijn in deze inzet, worden actief uitgenodigd tot participatie aan het fonds. Deze fondsen worden aangevuld door initiatief-specifieke partners die project-specifiek zijn. Alle leden wordt voorgesteld om in orde van grootte van de organisatie (FTE) een jaarlijkse bijdrage te doen tot het werkingsbudget: FTE Professionele GGZ organisatie Richtbijdrage per werkjaar vaste partner Richtbijdrage per werkjaar partner uit belendende sector Lid Golden lid Lid Golden lid >200 FTE >150 en< >100 en< >75 en< >50 en< >40 en< >30 en< Als sectoren worden hier bedoeld: PZ en PAAZ, VAPH, BW en wooninitiatieven, CGG, CAW,-SEL, Logo Steden-Gemeenten-Provincie- Logo-tewerkstelling, mutualiteiten cliënt en familie initiatieven 4

6 >20 en< >10 en< >5 en< Het Financieel verslag wordt jaarlijks gepubliceerd op de Vlabo-website. Dit geeft transparantie over de samenstelling van de inkomsten van het Ondersteuningsfonds en de verschillende uitgave posten van de voorbije periode en de reservering voor de volgende 3 jaar. De bijdrage aan het Vlabo beheer van het Ondersteuningsfonds bedraagt 5 % van het jaarlijks werkingsbudget en wordt op 15 december van een werkjaar vastgelegd. Procedure van de Aanvraag voor Initiatiefnemers Stap 1: Een initiatief stelt zijn vraag schriftelijk (of mail) aan de voorzitter en de directie van Vlabo. Verheldering kan gevraagd worden. De vraag wordt geagendeerd op een volgend Dagelijks Bestuur. Het DB spreekt zich uit over het statuut Kandidaat-initiatief met ¾ meerderheid. Stap 2: Het Kandidaat-initiatief wordt door de initiatiefnemer samen met vzw Logistiek Vlabo uitgewerkt voor een verdere voorstelling. Er gebeurt een voorstelling minstens op volgende bestuursorganen: Raad van Bestuur/Dagelijks Bureau Algemene Vergadering/Stuurgroep, Comité Alle niveaus: minstens de helft stemmen keuren het Kandidaat-initiatief goed Stap 3: De ondersteuning wordt concreet uitgewerkt volgens volgende tijdslijn: Eerste aanvraag: geldigheid van min 1 tot max 2 jaar (ontwikkelingsfase) Tweede aanvraag: geldigheid voor max 2 jaar per aanvraag (consolidatie periode) Derde aanvraag: : geldigheid voor max 3 jaar per aanvraag (uitvoeringsperiode) Toezichtgroep erkende initiatieven (1) Opdracht: Deze toezichtgroep is aanspreekpunt voor de erkende initiatieven voor advies en opvolging van het erkende project en geeft advies aan kandidaat projecten. Zij zijn externe toezichthouder en adviseren het Dagelijks Bureau van Vlabo over de ontwikkeling van de projecten. Zij informeren kandidaat projecten. Een lid van de toezichtgroep maakt deel uit van een erkend project. (2) Wie is lid (a) Directie Vlabo (b) Lid van het Dagelijks Bestuur Vlabo 5

7 (c) Algemene coördinatoren van de erkende projecten (d) Medewerker Denk en/of Uilenspiegel, evenals Similes en/of het Familieplatform (e) 1 netwerkcoördinator uit de regio s (3) Frequentie van samenkomen: (a) Vast ritme : 3 x per jaar jan/mei/sept/dec (b) Ad hoc in deelwerkgroep voorbereiding van deelthema s (4) Vlabo: rol en opdracht Verslaggeving van de Toezichtgroep archief -historiek Ondersteuningsvraag van een Erkend initiatief: Randvoorwaarde: Het initiatief heeft een transparante boekhouding, conform rechtsgeldige boekhoudregels. De jaarrekening van het voorbije jaar is vanaf juni consulteerbaar op de Vlabo website. Minstens 10 % dient uit andere financiële bronnen te komen Subsidiëring door andere overheden mag niet hoger zijn dan 50 % van de jaarlijkse werkingsbehoefte. Subsidiëring door andere overheden + Vlabo ondersteuning = max 90% van de jaarlijkse werkingskost. De inzet van de middelen dient minimaal in een 60/40 verhouding ingezet te worden in de twee arrondissementen Het erkende initiatief zet zich in voor een opbouwen van een structurele financiering Jaarlijks wordt een transparant werkingsverslag gemaakt voor het DB Vlabo. Een abstract hiervan (max 5 pag) is jaarlijks vanaf juni beschikbaar op de website van Vlabo. Het ontbreken van een transparante verslaggeving van een erkend project heeft tot gevolg dat de ondersteuning per werkjaar opgeschort wordt, en maakt een nieuwe aanvraag niet-ontvankelijk. Uitzondering kunnen slechts mits ¾ van de erkenningscommissie dit onderschrijven. Ondersteuningsvraag Het initiatief kan beroep doen op een ondersteuningsbedrag dat bestaat uit o Minimaal: de Initiatief-specifieke bijdragen van organisaties voor dit project 2% o al dan niet aangevuld met (max 75 % van het jaarlijks ondersteuningsbudget- 2%) door de partners aan het ondersteuningsfonds. Aard van de ondersteuning van het initiatief aan Personeelsmiddelen: o Minimaal wordt ½ van dit budget besteed aan verloning van ervaringsdeskundigheid: in loonverband, taken als zelfstandige uitgevoerd, projectmatig, vrijwilligersvergoedingen Aan Werkingsmiddelen: o maximaal 50 % van de jaarlijkse werkingskosten (zonder-personeelskost 6

8 Vlabo- Logistieke ondersteuning De inzet van het Overlegplatform is beperkt tot het beheer van het Ondersteuningsfonds. Vlabo engageert zich daarbij voor volgende taken: opvolging van aanvragen van kandidaat en erkende initiatieven de organisatie en verslaggeving van de werving van de werkingsmiddelen de organisatie van de bespreking van aanvragen in DB/RvB, Stuurgroep en Comité het informeren, uitnodigen en motiveren van GGZ partners tot participatie aan erkende of kandidaat-initiatieven. Reserve en aantal aanvragen. Het fonds is samengesteld uit reserves van voorgaande jaren, sponsoring, en de bijdragen door partners. Zij kunnen enkel aangewend worden voor de doelstelling van het Fonds. De fondsen worden aangevuld door de partners in de periode september november van het werkjaar. Op 1 december wordt het investeringsbudget voor het volgende jaar vastgelegd. Dit bedrag kan aangewend worden voor nieuwe aanvragen van Kandidaat Initiatieven. Indien de nieuwe aanvragen het totaal te besteden bedrag overstijgt, dan zullen de middelen verdeeld worden door een Ad Hoc samenkomst van Dagelijks bestuur, vertegenwoordiger van de cliëntengroep en vertegenwoordiger van de families. Zij beslissen over de verdeling met ¾ meerderheid. Start van de ondersteuning In 2016 wordt het voorste Ondersteuningsfonds l op de verschillende fora voorgesteld. April Juni 2016 Indien het voorliggend voorstel + amendering goedgekeurd worden door een meerderheid van vaste partners in het Dagelijks Bureau/Raad van Bestuur, Stuurgroep, en Comité, dan wordt de oprichting van het Ondersteuningsfonds verder uitgewerkt. Juli Dec 2016 Samenstelling van het ondersteuningsfonds. Werving van werkingsmiddelen Sept - November 2016 Initiatieven kunnen een aanvraag indien voor 1 november 2016 als Kandidaat-Initiatief. DB, RvB, Comité spreken zich hierover uit voor 20 december Jan 2017 De eerste projecten kunnen starten. 7

9 DEEL 2 Provinciale HERSTELACADEMIE Een organisatiemodel voor is voor de HerstelAcademie een belangrijk jaar. Beide regio s zijn zich aan het organiseren vertrekkend van een aantal principes. Het is nog behelpen en zoeken. Wie doet wat, waar en hoe. Er beginnen zich wat formele afspraken te ontwikkelen. Ze moet potentiële partners overtuigen en tegelijk een product ontwikkelen. Een zwaar examen. Als het opzet slaagt is het ook een overgangsjaar Deze beschrijving wil de toekomstige organen en hun opdrachten, de noodzakelijke functies (en/of rollen), mandaten. Zo duidelijk mogelijk omschrijven. Dit model werd gebaseerd op de ervaring van de voorbije jaren. Veel zal dan ook herkenbaar zijn. We lijnen echter alles wat duidelijker af, en trachten in beide regio s met dezelfde structuurelementen te werken. Aan de verantwoordelijken die de huidige ontwikkeling in Halle- Vilvoorde en in de regio Leuven opvolgen wordt gevraagd om dit model te bespreken en na te gaan of men zich kan heroriënteren in dit model voor de toekomst. Feedback en aanpassing zijn zeker nog mogelijk. De stakeholders ii) Wie (1) GGZ bezoekende cliënten (2) Families en direct betrokken omgeving van GGZ bezoekende cliënten (3) organisaties die een projectonderdeel subsidiëren (4) VLABO vaste leden die bijdragen tot het Ondersteuningsfonds (5) Leden uit VLABO-belendende organisaties die participeren aan het Ondersteuningsfonds (6) Overheden: Provincie, Vlaams, Federaal iii) Hoe worden ze betrokken? (1) Structurele betrokkenheid via de Vlabo organen: (a) Dagelijks Bestuur, Raad van Bestuur (b) Stuurgroep (c) Comité (d) Beheersgroep Ondersteuningsfonds (e) (2) Individuele contactname en verslaggeving vanuit de Provinciale Stuurgroep De organisatiestructuur is opgebouwd uit twee aansturingslagen: 8

10 1 Beleid van de School: dit kent een provinciale organisatie voor gemeenschappelijke thema s, en zij staat voor de eenheid van het aanbod en de HerstelAcademie Vlaams- Brabant. 2 Operationeel niveau: in twee Sub-gebieden wordt een regio-specifiek programma uitgewerkt en begeleid. Beleid van de School: de Provinciale organisatie (1) Opdracht: Deze stuurgroep geeft de bestuurlijke thema s vorm (financiën, krijtlijnen en visie, bekendmaking naar de stakeholders, contacten naar Vlaanderen (2) Samenstelling: conform de principes van de school wordt het beleid opgevolgd door een evenwichtige samenstelling vanuit professionele en ervaringsdeskundigheid. Naast de therapeutische kennis, is tevens de expertise vanuit het vormingswerk vertegenwoordigd. (3) Wie is lid (a) Netwerkcoördinator of voorzitter Foc 3 Netwerk 107 Leuven (b) Netwerkcoördinator of voorzitter Foc 3 Netwerk 107 Halle-Vilvoorde (c) Netwerkcoördinator of voorzitter Foc 3 Yuneco (d) Trefpunt Zelfhulp Vlaanderen (e) Volkshogeschool (f) Denk werkgroep: medewerker uit Leuven (g) Denk werkgroep: medewerker uit Halle-Vilvoorde (h) Uilenspiegel (i) Familieplatform of Similes (j) Algemeen coördinator Leuven (k) Programma coördinator Leuven (l) Algemeen coördinator Halle-Vilvoorde (m) Programma coördinator Halle-Vilvoorde (n) Vlabo medewerker (4) Rollen en Functies (a) Werkgroeplid: Deze medewerker neemt deel vanuit een betrokkenheid om de provinciale school vorm te geven. Zijn specifieke achtergrond is een toegevoegde waarde aan deze opdracht. Hij is tevens brugfunctie naar de stakeholders. In principe wordt een engagement voor een langere periode verwacht (vb 3 jr). (b) Voorzitter: wordt gekozen voor 3 jaar door de leden van de Stuurgroep. Er is steeds een verkiezing na 3 jaar. Herverkiezing is mogelijk. (c) Secretaris: Vlabo (d) Financiële opvolging: staat in voor de opvolging van het financieel beleid (5) Frequentie van samenkomen: (a) Vast ritme : 4 x per jaar jan/mei/sept/dec (b) Ad hoc in deelwerkgroep voorbereiding van deelthema s (6) Vlabo: rol en opdracht Verslaggeving van de Provinciale stuurgroep archief -historiek 9

11 (1) Opdracht: De adviesgroep bewaakt de kwaliteitscriteria en visie van de academies in de realisatie van het aanbod. Zij werken de opleidingsprogramma s voor de medewerkers uit en bewaken het permanente aanbod hiervan. (2) Samenstelling: conform de principes van de school wordt het Inhoudelijk aanbod in de School opgevolgd door een evenwichtige samenstelling vanuit professionele en ervaringsdeskundigheid. Zij bewaken de conformiteit met visie en werkingsprincipes in de programma s van de school. (3) Wie is lid (a) Programma coördinator Leuven (b) Programma coördinator Halle-Vilvoorde (c) 2 Vaste experten die deel uitmaken van de Provinciale Stuurgroep (d) Ad hoc Expert voor deelthema (e) Vlabo medewerker (f) Trefpunt Zelfhulp (4) Rollen en Functies (a) Werkgroeplid: Deze medewerker neemt deel vanuit een betrokkenheid om de provinciale school vorm te geven. Zijn specifieke achtergrond is een toegevoegde waarde aan deze opdracht. Hij is tevens brugfunctie naar de stakeholders. (b) Voorzitter: wordt gekozen voor 3 jaar door de leden van de Stuurgroep. Er is steeds een verkiezing na 3 jaar. Herverkiezing is mogelijk. (c) Secretaris: Vlabo (d) Financiële opvolging: staat in voor de opvolging van het financieel beleid (2) Frequentie van samenkomen: (a) Vast ritme : 4 x per jaar jan/mei/sept/dec (b) Ad hoc in deelwerkgroep voorbereiding van deelthema s (3) Vlabo: rol en opdracht Verslaggeving van de Provinciale stuurgroep archief -historiek Operationele uitwerking in de regio s. (1) Opdracht: Deze werkgroep heeft als belangrijke taak om in de regio de prospectus tweemaal per jaar samen te stellen. Zij evalueren het verloop van de werkzaamheden van de regionale school. Zij herkennen de leemten, en opportuniteiten voor de school en nemen hiervoor als eerste de gepaste strategieën. Zij recruteren in de plaatselijke organisaties medewerkers en organiseren de opleiding, en het ontwerpen van de cursussen. (2) Samenstelling: conform de principes van de school wordt het beleid opgevolgd door een evenwichtige samenstelling vanuit professionele en ervaringsdeskundigheid. Naast de therapeutische kennis, is tevens de expertise vanuit het vormingswerk vertegenwoordigd. (3) Wie is lid (a) Denk werkgroep: medewerker uit de regio (b) Uilenspiegel: medewerker uit de regio (c) Familieplatform of Similes 10

12 (d) Algemeen coördinator van de regio (e) Programma coördinator(en) van de regio (f) Administratieve coördinator per regio (g) Netwerkcoördinator of voorzitter Foc 3 Netwerk 107 Vlabo medewerker (h) Trainers met mandaat om cursusaanbod te realiseren (4) Rollen en Functies (a) Werkgroeplid: Deze medewerker neemt deel vanuit een betrokkenheid om de regionale school vorm te geven. Zijn specifieke achtergrond is een toegevoegde waarde aan deze opdracht. Hij is tevens brugfunctie naar de stakeholders. Het cursusaanbod uit de regio s wordt door hen, gescreend, goedgekeurd, of verwezen voor bijsturing en/of aanvulling. (b) Voorzitter: algemeen coördinator (c) Secretaris: (verslaggeving ) beurtrol (d) Administratieve coördinator: Opvolging inschrijvingen en cursussen, archivering (5) Frequentie van samenkomen: (a) Vast ritme : 3 x per jaar juni/ nov/ april - (b) Ad hoc in deelwerkgroep voorbereiding van deelthema s (6) Opdracht: opvolging van het dagelijks gebeuren van de school. Zij hebben geen sturende structurele taak, maar zijn oproepbaar voor het oplossen van de dagelijkse problemen. (7) Samenstelling: conform de principes van de school wordt het Inhoudelijk aanbod in de School opgevolgd door een evenwichtige samenstelling vanuit professionele en ervaringsdeskundigheid. Zij bewaken de conformiteit met visie en werkingsprincipes in de programma s van de school. (8) Wie is lid (a) Algemeen coördinator van de regio (b) Administratie en/of Programma coördinator van de regio (c) Ad hoc deelname voor deelthema (9) Rollen en Functies (a) Werkgroeplid: Deze medewerker neemt deel vanuit een betrokkenheid op het dagelijks verloop van de school. (b) Voorzitter: administratie en/of programma coördinator (c) Secretaris: beurtrol (10) Frequentie van samenkomen: (a) Verschillende werkvormen mogelijk, afhankelijk van wat haalbaar en wenselijk is. (1) Ad hoc samenkomst in relevante samenstelling voor het ontwerpen en opvolging van een cursus. Zij kunnen beroep doen op de expertise van collega s, of de leden van de Werkgroep waar dit nodig is. (2) Vormings- en ondersteuningssamenkomsten met de medewerkers. Waardering en ondersteuning van hun inzet. Dit kan regionaal en/of provinciaal. 11

13 12