Sprekers: Drs. Lia Jak. Dr.mr. Yvonne Drewes. Kindermishandeling: Spreken tenzij. arts M&G, vertrouwensarts Veilig Thuis.

Transcriptie

1 Sprekers: Drs. Lia Jak arts M&G, vertrouwensarts Veilig Thuis Dr.mr. Yvonne Drewes arts M&G KNMG Kindermishandeling: Spreken tenzij

2 Spreken tenzij.. 21 januari 2016 Drs. Lia Jak, arts M&G, vertrouwensarts Veilig Thuis Dr.mr. Yvonne Drewes, arts M&G KNMG 2

3 Disclosure belangen Drewes/Jak (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Geen

4

5 Eed van Hippocrates (2003) Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheimhouden wat mij is toevertrouwd. ( ) Ik zal zo het beroep van arts in ere houden.

6 beropesgeei Beroeps m geheim Zorgplicht

7 Zorgplicht WGBO: de zorg van een goed hulpverlener in achtnemen Kind dat aan zorg is toevertrouwd, behoeden voor schade Opzettelijk verzaken van de zorgplicht is strafbaar

8 Medisch beroepsgeheim: zwijgplicht en verschoningsrecht Zwijgplicht: plicht te zwijgen tegenover iedereen, behalve patiënt/wettelijk vertegenwoordigers rechtstreeks bij behandeling betrokkenen Verschoningsrecht: beroepsgeheimhouder is niet verplicht aan de waarheidsvinding in strafzaken mee te werken Principiële keuze wetgever (art. 218 Sv verschoningsrecht)

9 Belang van medisch beroepsgeheim Individueel belang Vertrouwen dat zelfs de meest intieme informatie niet bij anderen terecht komt Maatschappelijk belang Een ieder moet zich vrijelijk tot een arts kunnen wenden zonder vrees voor openbaarmaking

10 Meldrecht Meldrecht voor professionals met beroepsgeheim (art WMO 2015): Inlichtingen die noodzakelijk kunnen worden geacht om een situatie van huiselijk geweld of kindermishandeling te beëindigen of een redelijk vermoeden daarvan te onderzoeken, kunnen desgevraagd of uit eigen beweging aan een AMHK verstrekt worden zonder toestemming van degene die het betreft De arts dient af te wegen of hij van dit recht gebruik maakt Bij volwassenen strikter criterium dan bij kinderen: zelfbeschikkingsrecht

11 Doel meldcode Zorgvuldige afweging Signalering en aanpak van kindermishandeling Handelingsplicht; géén meldplicht Janssen L. Analyse tuchtrechtspraak informatie uitwisseling in verband met (vermoedens van) kindermishandeling. 2015

12 Handelingsmogelijkheden anamnese: doorvragen, doorvragen, doorvragen heteroanamnese VG dossier, zn ook van andere familieleden Kindcheckbij oudersignalen (HG, verslaving, psychiatrie)

13 Casus Meisje, 16 jaar, uitgebreide maagdarmklachten Maagdarm-OK s, PEG-sonde, relaparotomieën GGZ problemen in persoonlijkheidsontwikkeling MDO: aanwijzingen voor manipulatie hevelproductie door pte Ouders/kind: naar andere hulpverlener, zonder psychologische hulp GZ-psycholoog doet melding bij AMK Oordeel RTG Gegrond, waarschuwing: dreiging naar andere hulp te gaan onvoldoende reden voor melding Uitspraak CTG Ongegrond, complexiteit en dreiging onthouden noodzakelijke psychische hulp voldoende voor melding CTG 16 april 2013, C en C ,ECLI:NL:TGZCTG:2013:YG2849

14 Casus Meisje vertelt bureau HALT over seksuele intimidatie door vader HA spreekt met meisje, overlegt met collega en meldt bij VT Oordeel RTG Gegrond, waarschuwing, adviesvragen aan VT moet volgens meldcode RTG Den Haag, 6 augustus 2013, a, ECLI:TGZRSGR:2013:13

15 Casus Baby, geboren bij 28 weken, moeilijke start, ouders in scheiding Drinkt thuis problematisch, tijdens opname redelijk tot goed Zorgen over moeder-kind interactie Multidisciplinair overleg in ziekenhuis, met vertrouwensarts AMK, later melding Oordeel RTG Gegrond, waarschuwing: multidisciplinair overleg is adviesvraag in stap 2 ; moet anoniem RTG Amsterdam 8 april 2014, 2012/390 ECLI:NL:TGZRAMS:2014:52

16 Collega / specialist met specifieke deskundigheid, Vertrouwensarts VT - Duiden signalen - Handelingsmogelijkheden / juridische ruimte - Advies mbt gespreksvoering - Advies mbt veiligheidsinschatting of maatregelen

17 - Anoniem mbt betrokkene - Toestemming niet nodig - Registratie op naam adviesvrager - Verantwoordelijkheid adviesvrager - Veilig Thuis doet niets

18 Casus vervolg Meisje vertelt bureau HALT over seksuele intimidatie door vader HA spreekt met meisje, overlegt met collega en meldt bij VT HA had niet vooraf met vader gesproken Oordeel RTG Gegrond, waarschuwing: - openheid naar ouders uitgangspunt, tenzij - HA had vader, al dan niet via HA van vader, direct bij de melding moeten betrekken RTG Den Haag, 6 augustus 2013, a, ECLI:TGZRSGR:2013:13

19 Casus vervolg Baby, geboren bij 28 weken, moeilijke start, ouders in scheiding Drinkt thuis problematisch, tijdens opname redelijk tot goed Zorgen over moeder-kind interactie Multidisciplinair overleg in ziekenhuis, met vertrouwensarts Moeder dreigt kind uit ziekenhuis mee te nemen Melding zonder toestemming/bespreking vooraf Oordeel RTG Hoofdregel: toestemming vragen Maar: dreiging kind onttrekken aan zorg Conflict van plichten: rechtvaardigt melding zonder toestemming Ongegrond RTG Amsterdam 8 april 2014, 2012/390 ECLI:NL:TGZRAMS:2014:56

20 Casus Moeder, vermoedelijk borderline, wisselt van huisarts Gaat vaak naar HAP/SEH met kinderen HA meldt bij VT, verdenking Munchhausen by Proxy Melding niet besproken met moeder, wegens intimiderend gedrag Oordeel RTG/CTG Gegrond, waarschuwing probeer op veilige manier te informeren, bv brief CTG 4 september 2014, C , ECLI:NL:TGZCTG:2014:319

21 Overleg met ouders, tenzij concrete aanwijzingen dat veiligheid of gezondheid dit niet toelaat (bv urgentie in tijd) Doel van gesprek onder meer: toestemming verkrijgen; echter ook bespreking zorgen; mogelijkheden hulpverlening Melding ook mogelijk bij weigering toestemming: - Afweging professional over zorgplicht conform stappen meldcode - Tuchtrechter toetst inspanning om toestemming te krijgen

22 Overleg met andere bij het gezin betrokken professionals voor - verifiëren vermoedens - afstemmen hulp Rechtstreeks bij de behandeling betrokkenen Ook met andere professionals rondom gezin: - In principe met toestemming - Tenzij risico s voor veiligheid of zorg - Betreft: andere artsen bij gezin, maar ook leerkracht/leidster. Evt melding Verwijsindex Risicojongeren (VIR)

23 Probleem gezin Psychiatrisch patiënte bevalt Psychiater doet huisbezoek in het kader van GGZ-bemoeizorgteam Psychiater spreekt beide ouders en belt BJZ Dag later plaatst BJZ kind uit huis Oordeel RTG Psychiater had geen info aan BJZ mogen geven zonder overleg klager Gegrond, waarschuwing Oordeel CTG Outreachende bemoeizorg Contact met BJZ o.g.v. goed hulpverlenerschap Niet meer info verstrekt dan nodig Ongegrond CTG 15 mei 2014, ECLI:NL:TGZCTG:2014:198

24 Stap 5a: inzet en monitoring hulpverlening - eigen monitoring controle op spreekuur - verwijzing naar HV monitoringafspraken! - bestaande hulpverlening / JGZ afspraken! - sociaal wijkteam (CJG, gezinscoach,..)- terugkoppeling Overdracht zorgen - met aandacht voor de kinderen

25 Stap 5b: melden bij Veilig Thuis - Professionals open tenzij. (veiligheidsrisico) - Registratie op naam betrokkene - Veilig Thuis neemt deel van verantwoordelijkheid over Melding te laat gedaan: afgewezen: is professionele inschatting van de arts RTG Amsterdam 27 januari 2015, 2014/135 ECLI:NL:TGZRAMS:2015:13

26 Casus Moeder heeft ALS, overlijdt Vader megagrote psychiatrische problematiek weigert alle GGZ hulp Vele professionele hulpverleners zijn huilend vertrokken Huisarts Nooit gevaar voor zoon (15 jr), wellicht affectieve verwaarlozing Behoud van dunne vertrouwensband Geen AMK-melding Oordeel RTG Volgens KNMG meldcode had eerder overleg/melding bij het AMK moeten plaatsvinden Waarschuwing RTG Eindhoven 19 augustus 2014, ECLI:NL:TGZREIN:2014:76

27 Casus Op SEH: zelfverwijzing vanwege misselijkheid/braken en beestjes Dochtertje (5 jr) en echtgenoot zouden dit ook hebben LO/ en lab: klachten niet geobjectiveerd Crisisdienst ingeschakeld, maar klaagster vertrokken Zonder overleg met ouders (wel met collega s), melding bij AMK RTG Oordeel SEH bijzondere situatie: eenmalig, kortdurend contact, geen verwijt dat advies vragen aan AMK en overleg met ouders is overgeslagen. Wel moet protocol SEH hiervoor vangnet regeling hebben. RTG Den Haag, 6 januari 2015, ECLI:NL:TGZRSGR:2015:1

28 Werkwijze Veilig Thuis na de melding Uitgangspunten: zsm overdracht voorliggend veld zsmhulp inzetten en zo min mogelijk onderzoek Verrijken en triage (veiligheidsinschatting, overdracht voorliggend veld?) VT: veiligheidsrisico, weigeren HV, complexe en/of specifieke problematiek (crisis, interventie, onderzoek) Onderzoek: benaderen informanten

29 Casus (vervolg) AMK heeft melding van SEH ontvangen n.a.v. kindcheck AMK belt HA met verzoek om informatie HA verstrekt informatie zonder dit vooraf/achteraf te bespreken met ouders RTG Oordeel Hoofdregel: geheimhoudingsplicht Doorbreking mogelijk indien een andere belang zwaarder weegt dan de geheimhouding (conflict van plichten) Uitgewerkt in spreekrecht naar AMK Ook dan: is informatie noodzakelijk? Geen andere mogelijkheden? Is toestemming krijgen mogelijk? Uitspraak: gegrond, waarschuwing. HA had ouders moeten spreken RTG Den Haag 6 januari 2015 ECLI:NL:TGZRSGR:2015:3

30 Tot slot: hulpmiddelen Model samenwerkingsafspraken informatie-uitwisseling kindermishandeling tussen (geestelijke) gezondheidszorg en jeugdzorg (2013) app: Info delen Actualisatie KNMG meldcode (april 2014) Toolkit voor huisartsen en huisartsenposten (september 2014) Wegwijzer beroepsgeheim in samenwerkingsverbanden (december 2014)

31 Take home messages Openheid: - Overleg met vertrouwensarts Veilig Thuis - Overleg met ouders/kind - Overleg met collega s - Melden: zo mogelijk met toestemming ouders Denk aan kindcheck Algemeen: Bij spoed ook buiten kantoortijden

32 Verdere informatie Op website KNMG: > dossiers > Dossiers op thema en trefwoord > Kindermishandeling Janssen L. Analyse tuchtrechtspraak informatie uitwisseling in verband met (vermoedens van) kindermishandeling