Present Nederland Ad 4. Nieuw beleid bijdragen naar vermogen

Transcriptie

1 Memo Datum: 4 november 2016 Aan: Presentraad Van: Present Nederland Ad 4. Nieuw beleid bijdragen naar vermogen Betreft: Deze memo bevat een toelichting op de wijziging van de werkwijze van de jaarlijkse bijdrage van lokale stichtingen aan Present Nederland. De insteek is om per 1 januari 2017 over te gaan op een staffelsysteem, als vervanging van het nu gehanteerde vaste jaarlijkse bedrag voor elke stichting. In het nieuwe systeem wordt de jaarlijkse bijdrage afhankelijk van de inkomsten van de lokale stichting. 1. Nieuw: bijdragen naar vermogen De vaste bijdrage is in dit systeem vervangen door een flexibel percentage. De prijzen worden jaarlijks geïndexeerd. Voor 2017 geldt het uitgangspunt een bodembedrag van 1.050,- en een maximaal jaarlijks bedrag van 3.950,-. De bijdrage varieert tussen de 4% en 9% van de inkomsten. Een uitzondering wordt gemaakt voor stichtingen in de eerste drie jaar. Voor hen blijft de bijdrage op 3.950,- staan. Zij ontvangen in die jaren aanzienlijke ondersteuning van Present Nederland én een stevig startkapitaal van landelijke fondsen. Bovendien dekt één van de landelijke fondsen hun volledige bijdrage voor het eerste jaar. Inkomsten in Bijdrage in Percentage van begroting > 5 % % % % % % > < 4 % stichtingen in startfase (3 jaar) Tabel 1 Overzicht staffelvoorstel met jaarlijks bedrag voor De indeling van lokale stichtingen in de staffel gebeurt jaarlijks per 1 januari, op basis van de inkomsten die blijken uit het meest recente financieel jaarverslag van de betreffende stichting. De indeling per 1 januari 2017 geschiedt dus in eerste instantie op basis van de jaarrekening van Voor eind maart moeten de stichtingen opnieuw cijfers inleveren over het afgelopen jaar. Op basis daarvan kan de indeling in de staffel nog bijgesteld worden. Het nieuwe staffelsysteem kent veel voordelen, namelijk: Verlichting financiële situatie van veel lokale stichtingen; Grotere bereidheid bij lokale stichtingen om te voldoen aan de bijdrage waardoor oninbaarheid afneemt; Wegnemen van een mogelijk financieel struikelblok in de relatie lokaal-landelijk; Een betere propositie van lokale stichtingen naar lokale stakeholders.

2 Een nadeel van het staffelsysteem zou kunnen zijn dat Present Nederland in deze opzet minder inkomsten binnenkrijgt van lokale stichtingen. Gezien de gunstige resultaten van fondsenwerving door Present Nederland in het recente verleden verwachten we echter in de komende jaren voldoende aanvullende inkomsten te genereren. Daarnaast heeft Present Nederland in de afgelopen jaren veel te maken gehad met niet of niet volledig geïnde bijdragen van minder vermogende stichtingen. Nu in het nieuwe systeem de bijdrage beter is afgestemd op de lokale draagkracht, verwachten we dat stichtingen daadwerkelijk beter kunnen betalen. Het steviger aanspreken van de lokale stichting door Present Nederland op haar betalingsverplichting is daarbij ook te rechtvaardigen. Daar komt bij dat we in 2016 al zijn overgegaan op kwartaalfacturen, waardoor betaling meer gespreid plaats kan vinden. Kortom, in de praktijk verwachten we een lagere terugval in inkomsten dan wellicht in eerste instantie gedacht. Afgewogen alternatieven Voordat de keuze voor de huidige opzet gemaakt is, hebben we diverse alternatieven overwogen. Deze opties bleken uiteindelijk niet passend of wenselijk. Het holdingmodel De verantwoordelijkheid voor fondsenwerving en werkgeverschap kan lokaal weggenomen worden door te kiezen voor een gecentraliseerde lijnorganisatie met afdelingen i.p.v. van stichtingen. Veel collegaorganisaties zijn zo ingericht. Present Nederland zou in dat model een groot hoofdkantoor hebben met fondsenwervers die geld genereren voor lokaal niveau, regiomanagers en beleidsmedewerkers die het beleid uitstippelen. Lokale coördinatoren hebben in die constructie een dienstverband met Present Nederland. Dit model doet echter geen recht aan de al gegroeide lokale verhoudingen en gaan lijnrecht in tegen de organisatiefilosofie van Present betreffende de kracht van lokaal eigenaarschap. (zie 2.1) Het cafetariamodel In deze constructie levert Present Nederland diensten en kunnen lokale stichtingen (deels) zelf bepalen welke zij wensen in te kopen. In dit model voorzien wij problemen voor stichtingen die op een financieel kwetsbaar moment juist behoefte hebben aan ondersteuning die ze dan niet kunnen betalen. Onherroepelijk zullen diverse stichtingen sneuvelen. Het systeem zou veel bureaucratische rompslomp opleveren. Daarnaast is Present Nederland niet alleen maar dienstverlener. Tot haar kerntaken behoren ook het bewaken en levend houden van het merk, de formule en hanteren van een kwaliteitsnorm. Dit alles vanuit de verantwoordelijkheid om lokale stichtingen die buiten de formule opereren, te corrigeren ten behoeve van het hele netwerk. Een ander risico van het cafetariamodel is de gedachte dat de beweging bestaat uit leveranciers en afnemers van diensten. Het speelveld van landelijk en lokaal wordt dan een markt van producenten en consumenten terwijl we juist met elkaar een solidaire gemeenschap willen vormen waarin stichtingen naar elkaar omzien en graag willen dat kwetsbare collega s geholpen kunnen worden. Zelfstandig verdienmodel Present Nederland In deze constructie is er geen sprake van een financiële bijdrage aan Present Nederland. Present Nederland zorgt voor haar eigen fondsenwerving, (statutair) los van de lokale stichtingen. Wij zijn hier geen voorstander van maar zijn overtuigd van de waarde van landelijke verbondenheid. De financiële en statutaire binding bekrachtigt dit en zorgt voor mede-eigenaarschap van Present Nederland. Op deze manier houden we elkaar scherp. 2

3 2.1 Achtergrond voorgestelde wijziging In 2003 startte Stichting Present in Zwolle met als drijfveer om Jezus Christus na te volgen en als overtuiging dat mensen geroepen zijn om te delen en de naaste te dienen. De formule sloeg aan. Al snel kwam uit andere plaatsen als Amsterdam, Utrecht en Deventer de vraag of het mogelijk zou zijn dat Present ook daar zou komen. Het werd duidelijk dat Present een groot uitbreidingspotentieel had. De beweging van Present zou over kunnen slaan van Zwolle naar de hele samenleving. Om de groei van Present en de ondersteuning van het netwerk van de lokale stichtingen mogelijk te maken, werd in december 2005 Present Nederland opgericht. Daarbij moest er een keuze gemaakt worden voor een organisatiemodel. Diverse modellen waren mogelijk, waaronder: Gecentraliseerde lijnorganisatie (holdingmodel): één stichting Present, een sterke centrale aansturing vanuit Present Nederland als hoofdkantoor, met lokale afdelingen die geen eigen lokaal bestuur hebben. Concept licentie: onderbrengen van de Presentformule bij bestaande lokale organisaties zoals een vrijwilligerscentrale of welzijnsorganisatie. Uiteindelijk is gekozen voor een structuur die het best getypeerd kan worden als een franchisemodel. In die constructie is Present Nederland franchisegever. Lokale initiatiefnemers worden begeleid om een eigen stichting met het merk Present oprichten. Ze adopteren de werkwijze, participeren in het landelijke netwerk van collega-stichtingen en ontvangen ondersteuning van Present Nederland. Stichtingen leveren een financiële bijdrage om het werk van Present (in) Nederland mogelijk te maken. Doorslaggevend argument voor de keuze van deze constructie was dat met het aanbieden van zelfstandigheid en vrijheid het eigenaarschap van Present zoveel mogelijk lokaal neergelegd werd. Ook werd besloten dat de bijdrage aan Present Nederland voor iedere lokale stichting gelijk moest zijn. Iedere stichting kreeg immers dezelfde mogelijkheden om lokaal draagvlak te creëren en om inkomsten te verwerven. De hoogte van de bijdrage, destijds 3.500,- leek alleszins redelijk. De enige stichting die op dat moment als voorbeeld kon dienen was Present Zwolle, die in haar tweede jaar (2004) ruim ,- aan inkomsten genereerde en in 2005 groeide naar ,-. De gedachte was dat dit voor iedere stichting mogelijk zou moeten zijn, zeker omdat voor de eerste drie jaar ook nog afspraken werden gemaakt met landelijke fondsen over financiële ondersteuning in de startfase. 2.2 Evaluatie huidig systeem We zijn inmiddels tien jaar verder. Present heeft een periode van onstuimige groei meegemaakt. En wat betreft het genereren van inkomsten blijkt de praktijk weerbarstig. De resultaten op fondsenwervingsgebied zijn per stichting erg verschillend. In tabel 2 geven we een overzicht van de inkomsten van lokale stichtingen in 2014 en 2015 afgezet tegen de hoogte van de jaarlijkse bijdrage (sinds 2012 ongewijzigd 3.950,- per jaar). Onderstaande cijfers maken duidelijk dat deze bijdrage voor veel stichtingen verhoudingsgewijs hoog is. Voor sommige stichtingen zelfs te hoog. Inkomsten Aantal stichtingen 2014 Aantal stichtingen 2015 (aantal* en %) % 12 (19%) % 11 (18%) % 12 (19%) % 8 (13%) % 10 (16%) % 1 (2%) > % 8 (13%) Tabel 2 Inkomsten van lokale stichtingen in 2014 en * Het totaal aantal is gebaseerd op het aantal stichtingen waarvan we informatie over de inkomsten in 2015 hebben. Van een aantal stichtingen zijn de inkomsten in 2015 (nog) niet bekend bij Present Nederland. 3

4 In 2013 is over deze situatie en de hoogte van de jaarlijkse vaste bijdrage gesproken tijdens de Presentraad. Toen is besloten om het systeem voorlopig te handhaven én om na ruim twee jaar te evalueren. De afgelopen jaren is er veel met stichtingen gesproken over de houdbaarheid van het huidige systeem. En zoals beloofd hebben we in de eerste maanden van 2016 een evaluatie gehouden. Op basis van de resultaten hebben we een analyse gemaakt van de huidige situatie en zijn tot een plan gekomen, passend bij de situatie van lokale stichtingen. De voorgenomen plannen zijn in het voorjaar besproken tijdens de regionale bestuursoverleggen. De reactie was vrijwel onverdeeld positief. Daarna is met een klankbordgroep van lokale stichtingen de meer uitgewerkte plannen besproken. Op basis van bovenstaande input stellen we voor om over te gaan op het systeem waarbij lokale stichtingen bijdragen naar vermogen zoals uitgelegd op pagina Waarde landelijk netwerk en merk Present In deze memo concentreren we ons logischerwijze op de kosten van samen Stichting Present zijn. Maar om een compleet beeld te schetsen, staan we ook stil bij de waarde van actieve deelname aan het Presentnetwerk. Dat zit in eerste instantie in de waarde van het merk Present. Als stichting ben je gelegitimeerd om de naam van Present te dragen en het logo te voeren. Je adopteert de formule, wat betekent dat je lokaal gebruik maakt van de missie, visie en werkwijze van Present. Daar wordt inspiratie uitgehaald, evenals uit het idee van het vormen van een landelijke beweging met een groeiend netwerk met inmiddels tientallen lokale stichtingen. Dat alles maakt dat het merk Present lokaal vertrouwen geeft bij de mensen en de organisaties waarmee je samenwerkt of wilt samenwerken. Een ander belangrijk aspect bij waardebepaling is de keuze voor de ondersteuning van het netwerk van lokale stichtingen door Present Nederland. In onze organisatiefilosofie heeft Present geen zwaar bureau waar veel geld aan besteed moet worden. Met een klein landelijk bureau bieden we hulp en kennis op kernthema s (diensten zoals in het kader verwoord). Aanvullend daarop biedt het netwerk elkaar kennis, kunde en hulp. De kracht van Present schuilt immers in het lokale eigenaarschap. 3.2 Bijdragen op verschillende manieren In het verleden spraken we over afdracht aan Present Nederland. We kiezen er nu voor om te spreken van de jaarlijkse bijdrage. Want in de kern draag je als lokale stichting bij aan de beweging van Present. Dat reikt verder dan het afdragen van een bedrag voor geleverde diensten. Nog meer dan een organisatie is Present een beweging. Een schitterende beweging, lokaal georiënteerd, maar omdat er zoveel lokale bewegingen zijn is Present ook een landelijke beweging. Daar zijn we trots op en het stemt ons dankbaar! Diensten Present Nederland 1. Ondersteuning op maat: beschikbaarheid regio-adviseur vraagbaak advies zelfevaluaties adviestrajecten. 2. Training en toerusting: trainingsprogramma 3. Ontmoeten en delen: regiobijeenkomsten kennis-kringen presentdagen besturendagen online kennisplatforms. 4. Fondsenwerving: fondsen werven ten behoeve van lokale stichtingen afspraken met landelijke fondsen op basis waarvan stichtingen aanvragen kunnen doen ontwikkeling fondsenwervende concepten. 5. Representatie: bovenlokaal vertegenwoordigen van Present bij (potentiële) stakeholders zoals kerken, bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties, bewegingen, etc. versterken draagvlak bij lokale stakeholders door de contacten met landelijke bureaus. 6. ICT: website en mail presentnet: relatiebeheer, projectmanagement, donateurs, managementinformatie helpdesk. 7. Kenniscentrum: vertalen externe (branche)ontwikkelingen en kennis beheren intranet ontwikkelen handboek present. 8. Bewaken formule: toezien op formule en kwaliteit. 9. Innovatie: introductie nieuwe concepten. 10. PR & Communicatie: website brochures Present als sterk merk promotie publiciteit nieuwsbrieven social media ambassadeurs. 11. Groei: uitbreiding netwerk lokale stichtingen begeleiden van lokale initiatiefnemers. 4

5 En bijdragen aan die landelijke beweging doe je niet alleen financieel. Dat is maar een deel. Bijdragen doe je door gewoon lokaal je werk te doen, maar ook door je kennis en je expertise te delen met andere stichtingen. Een soort solidaire bijdrage. En dan zit er altijd verschil in hoeveel je als stichting geeft en hoeveel je ontvangt. Er zijn altijd koplopers en een staartgroep. In het algemeen zullen grotere stichtingen soms meer delen dan ontvangen. Maar ook zij leren van starters met innovatieve ideeën en ervaringen. We zijn sterk als we de krachten bundelen en er samen de schouders onder zetten! Zo bouwen we samen verder aan die droom van de eerste oprichters, die ook de droom was van elke lokale initiatiefnemer en zij die hen volgen, namelijk om een beweging op gang te brengen in Nederland waarbij steeds meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien. 5