De landbouwer als landschapsbouwer. 8A. Reliëfprofiel: Hoogtemeting

Transcriptie

1 8A. Reliëfprofiel: Hoogtemeting 8A.1. Inleiding Zoals je intussen zelf hebt kunnen bemerken is het Meetjesland een vrij vlak landschap. Toch zijn er een aantal lokale reliëfverschillen die zeer typerend zijn voor het landschap. In de buurt van waterlopen zoals beken of in de buurt van poelen kunnen natuurlijke of antropogene reliëfverschillen opgemerkt worden. Om te zien hoe groot dergelijke reliëfverschillen zijn, gaan we gaan op het terrein eerst een hoogtemeting uitvoeren om daarna het reliëfprofiel uit te tekenen. Benodigdheden Waterpas + kijkstok = waterpasmeter Meetstok Touw (20 meter, met hulpknopen) Meetlat Potlood en gom Platte lineaal Hulptabel 8A.2. Hoogtemeting Met het touw bepaal je de lijn waarlangs je de hoogtemeting zal uitvoeren. Neem als startpunt het aangeduide punt op het excursietraject. Om de meting zelf uit te voeren werk je best met drie leerlingen samen. Een leerling werkt hierbij met de waterpasmeter, een leerling met de meetstok en de laatste leerling noteert de meetresultaten. Voor het correct uitvoeren van een hoogtemeting volg je onderstaande stappen: 1. Ontrol het touw van 20 m door het gedeelte van het landschap waarvan je de doorsnede moet maken. 2. Plaats de waterpaskijker aan het begin van het touw. Controleer met behulp van het waterpas (houd deze horizontaal) of de meter loodrecht op het grondoppervlak staat. 89

2 3. Plaats de meetstok op de eerste knoop van het touw (= twee meter afstand van de waterpasmeter). 4. Kijk recht boven het waterpas en volg daarbij de horizontale lijn van de waterpas van de kijkstok naar de meetstok. 5. De leerling die de meetstok vasthoudt beweegt zijn vinger langs de meetstok tot die op gelijke hoogte staat met het oog van de waarnemer (waterpasmeter). De waarnemer geeft aan wanneer dat punt bereikt is. De leerling die de meetstok vasthoudt leest de afstand tussen grond en vinger op de meetstok af met behulp van de aanduidingen en de meetlat. 6. Noteer de afgelezen hoogtes in de bijhorende tabel. Noteer de hoogtes telkens bij de juiste afstand tussen waterpasmeter en meetstok. Afstand meetstok tot waterpasmeter 2m 4m 6m 8m 10m 12m 14m 16m 18m 20m Afgelezen meethoogte (in cm) 90

3 8B. Reliëfprofiel tekenen aan de hand van de hoogtemeting Jullie hebben een hoogtemeting uitgevoerd en dienen die nu eenvoudig en precies uit te tekenen op mm papier. Volg hiervoor volgende stappen: Benodigdheden Millimeterpapier/ruitjespapier Potlood en gom Platte lineaal Meetresultaten hoogtemeting Reliëfdoorsnede In het midden van het ruitjespapier of het millimeterpapier teken je in potlood een horizontale rechte, deze vormt de X-as van je profiel. De lengte van de rechte moet in verhouding zijn met het de afstand waarover je de hoogtemeting uitgevoerd hebt. Bepaal hoeveel meter in werkelijkheid overeenkomt met één centimeter op je blad. Zo weet je de schaal van de afstanden. Teken loodrecht op de rechte uiterst links een Y-as, waarop de hoogte voorgesteld wordt. Kies een schaal waarop je de hoogtes aanduidt. Je kunt bijvoorbeeld een hoogte van 5m aangeven met 0,5cm. Je hanteert dan een schaal van 1/1000. Bij het bepalen van de schaal voor de hoogtes is het aangewezen om geen te groot verschil te creëren met de schaal die gebruikt wordt voor de afstanden. Het quotiënt van beide schalen geeft de overdrijving van je profiel aan. Schrijf bovenaan je blad zowel de schaal van de afstanden en de hoogte als de overdrijving van het profiel. Hoe kleiner de overdrijving van de hoogte, hoe dichter het profiel de realiteit benadert. Als je echter kiest voor een overdrijving die te klein is, dan loop je het gevaar dat het profiel bijna vlak is en dus ook niets duidelijk maakt. De ervaring leert dat een overdrijving van meer dan 10 keer alles te veel uit de proporties trekt en dus compleet onbruikbaar wordt. Gebruik je gezond verstand. 91

4 Breng je meetpunten van de hoogtemeting over op je reliëfprofiel en zet ze uit als stippen. Verbind de verschillende punten met een zo vloeiend mogelijke lijn. Werk je reliëfprofiel af met een Titel Het richtingsverloop van het reliëfprofiel (vb van ZW naar NO) 92

5 8C. Uitbreiding: Reliëfprofiel tekenen aan de hand van de topografische kaart Lokaliseer het begin- en het eindpunt van de hoogtemeting op het uitreksel van de topografische kaart met schaal 1/

6 Maak opnieuw een reliëfprofiel van de hoogtemeting aan de hand van de topografische kaart. Vergelijk het bekomen resultaat met de vorige reliëfdoorsnede. 94