De geschiedenis van een bakje troost

Transcriptie

1 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 1 Koffie De geschiedenis van een bakje troost Koffie. Velen drinken het elke dag. 's Morgens staat al een kopje te dampen. En de rest van de dag blijft de kan klaar staan. Koffie is niet weg te denken uit de keuken, de winkelrekken of het café. Maar wanneer begon de mens koffie te drinken? Dat weet niemand. Een lekker kopje koffie. De oudste voorloper van koffie is een wilde plant uit de bergen in Afrika. Uit die plant zijn duizenden andere planten voortgekomen. Monnik Er bestaat een verhaal over de eerste koffie. Eeuwen geleden ontdekte een herder uit Afrika een plant. Als zijn geiten er van aten werden ze onrustig. Hij vertelde het aan een monnik. Die had problemen met andere slaperige paters. Hij wilde hen met een aftreksel van de plant wakker houden. Een ander verhaal vertelt over de engel Gabriël. Die schonk koffie aan Mohammed. Zo wilde God hem nieuwe krachten schenken. Afrika Koffie komt uit Afrika. Vaak denkt men dat hij uit Brazilië of Colombia komt. Daar wordt nu wel veel koffie gekweekt. Maar de plant werd pas in de 18de eeuw naar Amerika gebracht. Koffie drinken was een Afrikaanse gewoonte. De Arabieren namen die gewoonte over. En door de Arabieren kwam de koffie ook in Europa terecht. Koffie drinken was een dure en chique zaak. Pas veel later werd het een drank voor het volk.

2 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 2 Een koffiebranderij. Smaken Koffie kan heel verschillende smaken hebben. Er zijn enkele stappen voor hij in het kopje komt. En telkens kan de smaak veranderen. De smaak verschilt naargelang het land waar de koffie gekweekt wordt. De bonen worden daarna gebrand. Dat kan op verschillende manieren gebeuren. En dan moet hij nog gemalen worden. Ook koffie zetten, kan op verschillende manieren. Filter Kenners kunnen de verschillende soorten koffiebonen proeven. Je hebt scherpe en zachte koffie. Je kan ook lang praten over wat de beste gezette koffie is. Koffie met een toestel gemaakt of met kokend water uit een ketel? Of Italiaanse koffie, espresso? Of een filter? De filter voor één kopje is trouwens echt Belgisch. Je vindt hem in geen enkel ander land. (w)

3 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 3 1 Waar of niet waar? 1. Koffie komt oorspronkelijk uit Azië Arabieren drinken geen koffie Koffie drinken was vroeger duur en chique Er is maar één manier om lekkere koffie te... zetten. 5. Espresso is sterke Braziliaanse koffie De filter voor één kopje is typisch Belgisch Zoek het antwoord in de tekst. 1. Wanneer begon de mens koffie te drinken? 2. Waar komt de koffieplant vandaan? 3. Wie maakte - volgens een oud volksverhaal - de eerste koffie? 4. Hoe kwam koffie in Europa terecht? 5. Hoe komt het dat je koffie kan kopen met verschillende smaken? 6. Welke koffiesmaken ken je? 3 Zoek op in je woordenboek. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 1. de voorloper: de espresso: chique:...

4 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 4 1 Wat is ongeveer hetzelfde? (zelfstandige naamwoorden) 1. de monnik de wijze = de gewoonte de kloosterling = de manier het gebruik = de kracht het afkooksel = het café de energie = het aftreksel de kroeg =... 2 Wat is ongeveer hetzelfde? (werkwoorden) 1. praten geven = schenken babbelen = kweken wijzigen = veranderen verbouwen = branden degusteren = proeven roosteren =... 3 Wat is het tegengestelde? (bijvoeglijjke naamwoorden) 1. beste identieke andere slechtste slaperige dezelfde chique (verbogen vorm) alerte dure eenvoudige verschillende goedkope

5 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 5 1 Vul een passend woord in. Kies uit de eerste kolom. voorloper 1. Hij wilde hen met een... van de plant wakker houden. eeuw 2. De... voor één kopje koffie is echt Belgisch. filter is Italiaanse koffie. espresso 4. De plant werd in de 18 de... naar Amerika gebracht. gewoonte 5. Koffie drinken was een Afrikaanse... aftreksel 6. De oudste... van koffie is een wilde plant uit de bergen in Afrika. 2 Welk woord past bij de omschrijving uit het woordenboek? (bijv. nw) 1. gezegd van iets dat laat zien dat je een goede en dure smaak hebt duurzaam chic (niet verbogen vorm) smakelijk 2. gezegd van iemand die slaap heeft slapend wakker slaperig 3. anders, afwijkend verschillend identiek gelijkaardig 4. sterk, soms pijnlijk inwerkend op je zintuigen, bijtend flauw wansmakelijk scherp

6 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 6 1 Kruiswoordraadsel. (zelfstandige naamwoorden) Zoek het woord onder de pijl. 1. de 2. het 3. het 4. het 5. de 6. het HORIZONTAAL 1. iemand die veel van iets af weet specialist, deskundige 2. kommetje met een oor om uit te drinken 3. gebouw waar mensen naar toe gaan om iets te drinken kroeg, bar, pub 4. vloeistof waarin planten of kruiden getrokken zijn extract 5. dit woord gebruik je om te zeggen hoe iets gebeurt of hoe je iets moet doen wijze, methode 6. voorwerp dat zo in elkaar zit, dat het een bepaalde werking heeft apparaat VERTICAAL Het woord onder de pijl is:. De oplossing van het kruiswoordraadsel vind je op p. 13.

7 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 7 1 Kruiswoordraadsel. (werkwoorden) Zoek het woord onder de pijl HORIZONTAAL 1. verwoest of vernietigd worden door vuur 2. iets in je mond nemen om te onderzoeken hoe het smaakt 3. in een bepaald opzicht anders zijn dan iets of iemand anders 4. damp afgeven 5. planten of veldgewassen laten groeien uit het zaad 6. een vloeistof in je mond laten lopen en doorslikken 7. te weten komen dat iets of iemand er is of hoe iets of iemand is VERTICAAL Het woord onder de pijl is:... De oplossing van het kruiswoordraadsel vind je op p. 13.

8 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 8 1 Zet de lettergrepen in de goede volgorde. 1. ë - zi - Bra - li bran - rij - fie - kof - de pres - so - es fé - ca pe - sla - ge - ri que - chi Maak een samenstelling. 1. winkel boon koffie rek koffie brander Maak met de twee delen één woord. 1. na- rustig ont- treksel on- dekken ver- woonte af- dien ge- tellen 6....

9 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 9 1 Schrijf het met andere woorden. 1. Vele mensen drinken het dagelijks. 2. 's Ochtends staat er al een kopje te dampen. 3. En de rest van de dag blijft de koffiepot klaar staan. 4. Er bestaat een legende over de eerste koffie. 5. Koffie drinken was een Afrikaans gebruik. 6. De smaak varieert naargelang het land waar de koffie geteeld wordt. 2 Maak een zin. Schrijf de zinsdelen in een goede volgorde. 1. over de eerste koffie / een verhaal / er / bestaat 2. een plant / eeuwen geleden / een herder uit Afrika / ontdekte 3. als zijn geiten er van aten / onrustig / ze / werden 4. hij / aan een monnik / het / vertelde 5. met andere slaperige paters / had / problemen / die 6. hen / houden / wilde / wakker / met een aftreksel van de plant / hij

10 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 10 Schrijven Kies opdracht A of B. Bedenk een titel voor je tekst. A. Ben jij een koffiedrinker? Drink je af en toe een kopje of ben je een echte koffieverslaafde? Let je op de geur en de smaak of is het je alleen om de 'kick' te doen? Wanneer geniet je écht van een lekker kopje koffie? Ben je een theedrinker? Waarom verkies je thee boven koffie? B. Beschrijf hoe je thuis je bakje troost zet. Waar koop je koffie? Welke koffiesmaak kies je? Waar heb je geleerd op deze manier koffie te zetten?..

11 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 11

12 Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 12 Oplossing kruiswoordraadsels. 1. de k e n n e r 2. het k o p j e 3. het c a f é 4. het a f t r e k s e l 5. de m a n i e r 6. het t o e s t e l 1. b r a n d e n 2. p r o e v e n 3. v e r s c h i l l e n 4. d a m p e n 5. k w e k e n 6. d r i n k e n 7. o n t d e k k e n