Koffie. Handel, uit respect. foto: Eric De Mildt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Koffie. www.oww.be. Handel, uit respect. foto: Eric De Mildt"

Transcriptie

1 Koffie foto: Eric De Mildt > Handel, uit respect.

2 De klacht van Multatuli Bij het begin van het vorige millennium was koffie zeer populair in de Arabische wereld. Hij werd er gedronken als een soort geestverruimende drank. In de zestiende eeuw raakte koffie ook in Europa bekend. Tot ergernis van de katholieke kerk: een drank van de islamieten werd beschouwd als des duivels. Paus Clemens VIII zorgde voor de ommekeer: Koffie is een veel te lekkere drank om hem alleen aan de heidenen te laten. In de achttiende eeuw werd koffie een koloniaal product. Vooral de Hollanders pionierden in de bonen. Ze deden gouden zaken op hun koffieplantages in Java. Maar de arbeidsomstandigheden zaten er reeds grondig scheef. Op het rijke, vruchtbare Java heerste hongersnood, klaagde Multatuli in zijn boek Max Havelaar (verschenen in 1860). De plaatselijke bevolking werd uitgebuit. De Nederlanders verplichtten hen exportproducten zoals koffie te verbouwen in plaats van voedsel voor de lokale markt. In de negentiende eeuw schoten ook in Latijns- Amerika en Centraal-Afrika de koffieplantages als paddestoelen uit de grond. Tegenwoordig is koffie een van de belangrijkste grondstoffen in de wereldhandel. Maar bijna 150 jaar na de klacht van Multatuli is koffie nog altijd een typisch voorbeeld van de ongelijke handelsverhoudingen in de wereld. 2

3 Product van het Zuiden Koffie groeit alleen in het Zuiden, in een gordel die zich ongeveer tussen de Kreefts- en de Steenbokskeerkring situeert. De struiken groeien van nature op beboste hellingen in de schaduw van bomen. Ideaal is een constante temperatuur van ongeveer 20 C en een hoge luchtvochtigheid. Koffie branden, mengen en malen - kortom: de dingen waar het meeste geld mee te verdienen valt - gebeurt in het Noorden. Het Noorden verhandelt en consu- meert 75% van alle koffie in de wereld. Het vakmanschap van de kleine boerin Miljoenen mensen werken in de teelt, de verwerking en de verhandeling van koffie. 30% van alle koffie komt van plantages van grootgrondbezitters. Slecht betaalde seizoenarbeiders zorgen er voor de oogst. Zelfstandige boeren zijn goed voor 70% van de koffieproductie in de wereld. Hun bonen zijn vaak van de beste kwaliteit, dankzij de ervaring en het vakmanschap van vele generaties. Vrouwen werken flink mee, onder andere bij het onderhoud van de struiken en de pluk van de bonen. Het beheer van de velden en de verkoop van de oogst is doorgaans mannenwerk. Oxfam-Wereldwinkels verkoopt koffie van boeren die zich organiseren in een coöperatie. We stimuleren de coöperaties om vrouwen actief te betrekken en arbeid en inkomsten evenwichtig tussen mannen en vrouwen te verdelen. Ook dat is eerlijke handel. 3

4 foto : Cecocafen > Ken je Koffie - Quiz De ontdekking Ongeveer jaar geleden merkte de geiten-hoeder Khaldi uit dat zijn geiten heel levendig begonnen te hupsen na het eten van de rode besjes van een bepaalde struik. Khaldi proefde zelf van de rode besjes. Plots kon hij de hele nacht wakker blijven. Dit is in het kort de legende van de ontdekking van de koffie. De kampioen De inwoners van zijn de grootste koffiedrinkers ter wereld. Ze drinken gemiddeld 13 kilo koffie per jaar. Elke Belg drinkt jaarlijks 9 kilo koffie. De liefde Onze koffie is zwart als de nacht, zuiver als de hemel, heet als de hel en zoet als de liefde, zeggen de... Koffie zetten doen ze al eeuwen op een bijzondere manier. Ze zetten zeer fijn gemalen koffiebonen en water in een kannetje met een lange steel op een zacht vuurtje. Als de koffie kookt, zetten ze het vuur af. Na drie minuten wordt het opnieuw aan de kook gebracht. Dit herhalen ze drie keer. Dan pas schenken ze de koffie. Maar ze laten hun kopje nog even staan, zodat het koffiedik kan zinken! 4

5 De woorden De waren de eerste echte koffiedrinkers. Het Nederlandse woord koffie, het Engelse coffee en het Franse café zijn alledrie afgeleid van hun woord qahwa, het opwindende Oplossingen (Ethiopië - Finland - Turken - Arabieren) Koffie is een struik De koffieplant is een struik met leerachtige bladeren die groen blijven. De struik kan 6 tot 10 meter hoog worden, maar door hem te snoeien blijft zijn hoogte tot zo n 3 meter beperkt. Elke struik draagt jaarlijks à vruchten. In elke vrucht zitten twee groene bonen. Een struik is goed voor 1 kilogram koffiebonen. De vruchten lijken op een afgeplatte kers. Ze zijn eerst groen en verkleuren achtereenvolgens geel, rood en zwart. Na 6 tot 9 maanden zijn de vruchten rijp. Wetenschappers schenken wakkere koffie Wetenschappers onderzochten de invloed van cafeïne - de meest actieve stof in koffie - op het menselijke lichaam. Enkele conclusies: Cafeïne stimuleert het centrale zenuwstelsel. Ben je moe of lusteloos, dan zijn één of twee koppen koffie een milde opkikker. Cafeïne remt de ontwikkeling van kwaadaardige kankergezwellen af. Koffiedrinkers hebben een grotere kans om een hartaanval te overleven. Niet voor niets tref je cafeïne in heel wat medicatie aan. Een kop koffie verbetert het uithoudingsvermogen bij lopen en fietsen. Koffie bevat nul calorieën en is een ideale dorstlesser. 5

6 Er is te veel koffie! foto : Cecocafen > Er wordt in de wereld meer koffie geproduceerd dan geconsumeerd. Zo ontstaan er overschotten, waardoor de prijs naar beneden tuimelt. De prijs die de 20 miljoen koffieboeren voor hun product krijgen is al jaren veel te laag. Begin 2004 zweefde de prijs rond de 0,64 dollar per pond. Amper de helft van tien jaar geleden. Dramatisch laag: de productiekosten van de boer worden geschat op 0,50 tot 0,80 dollar per pond. Met andere woorden: de koffieboer verkoopt op dit moment met verlies! Door de aanhoudende crisis verliezen de koffieproducenten 4,5 miljard dollar per jaar, berekende de Wereldbank begin Het zwaarst getroffen zijn Centraal-Amerika en Afrika, waar regeringen bij gebrek aan inkomsten uit de export van koffie snoeien in de armoedebestrijding - uitgerekend op een moment dat steeds meer koffieboeren alsmaar dieper in de ellende raken. De koffieproducerende landen slagen er niet in om het overaanbod op de markt aan te pakken. Heel veel landen hebben niet de mogelijkheden om op andere, lucratievere teelten over te schakelen of de koffie te stockeren. 6

7 En we drinken hem te weinig! Ook andere factoren zorgen voor overproductie en lage koffieprijzen. Multinationale ondernemingen (zoals Kraft, Nestlé en Sara Lee/Douwe Egberts) en kleinhandelaars (zoals de Amerikaanse marktleider Starbucks) beheersen de handel en de verwerking van koffie. Ze bouwen steeds grotere voorraden op die ze aanspreken als het aanbod van de producenten daalt. Zo houden ze de prijs laag. De Wereldbank en het Internationaal Muntfonds hebben in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw veel koffieproducerende landen met een huizenhoge schuldenlast verplicht om te investeren in nieuwe koffieplantages. Met de inkomsten uit de koffie-export zouden ze hun schulden kunnen afbetalen, voorspelden de financiers. Maar toen de tijd van oogsten aanbrak, was de koffieprijs fel aan het zakken. De nefaste politiek van de twee instellingen maakte de overproductie alleen maar erger. De koffieconsumptie stijgt niet zoals verwacht. Jongeren drinken steeds minder koffie. De toename van het verbruik in het Zuiden blijft onder de verwachtingen. Minder dan een derde De koffielanden lijden ook onder de ongelijke verdeling van de opbrengsten van de koffiehandel. De koffiemarkt was tien jaar geleden goed voor 30 miljard dollar. Minder dan een derde van deze omzet belandde in de productielanden. Tegenwoordig is de wereldwijde omzet van koffie verdubbeld tot 65 miljard dollar, maar blijft nog maar acht procent in de productielanden. Bovendien stimuleren de lage prijzen de koffieproducenten niet om veel tijd en energie te steken in de kwaliteit van de teelt, de marketing van het product en de uitbouw van nieuwe infrastructuur. 7

8 > Koffiecrisis: er zijn ook winnaars De speculanten in papieren koffie De koffieprijs wordt bepaald op de beurzen van New York en Londen. Handelaars en speculanten - in de eerste plaats Japanse en Amerikaanse beleggingsfondsen - slaan er munt uit het spel van de op- en neergaande prijzen. Elke zak koffie wordt gemiddeld 11 keer verhandeld alvorens hij bij een brander terechtkomt. Als de speculanten genoeg papieren koffie kopen, gaan de prijzen automatisch naar omhoog. Als ze vinden dat ze genoeg verdiend hebben, verkopen ze de hele koffieboel en zakt de prijs. De vrije markt geeft de speculanten vrij spel. Dergelijke prijzenjojo s zijn niet goed voor de kleine koffieboeren en boerinnen. Het grootste probleem zijn de tussenhandelaars aan wie ze hun groene bonen verkopen. Vaak zijn het uitbuiters: ze geven krediet om de periode tussen twee oogsten te overbruggen aan woekerintresten, knoeien met gewichten en kwaliteiten of rekenen overdreven transportkosten aan. 8

9 De koffiemultinationals De wereldkoffiemarkt is momenteel goed voor 65 miljard dollar. Negentig procent van dit bedrag komt terecht in het Noorden (handelaars, branders, overheden, ). Een aanzienlijk deel verdwijnt in de zakken van multinationale ondernemingen. Sara Lee/Douwe Egberts, de marktleider in België, stelt onomwonden dat de lage grondstoffenprijzen in de koffieafdeling tot een verhoging van de bedrijfswinst leidt. Maak tijd voor eerlijke koffieprijzen! Voor Oxfam-Wereldwinkels is het hoog tijd dat de koffie-industrie initiatieven neemt om de koffieboeren te ondersteunen. Koffiehandelaars en branders maken immers forse winsten, omdat de aankoopprijzen laag zijn én de consumentenprijzen nauwelijks veranderen. Oxfam- Wereldwinkels schuift voor de koffie-industrie vijf eisen naar voren: Betaal een leefbaar loon aan alle koffieboeren Koop méér koffie rechtstreeks bij de koffieboeren Koop koffie aan eerlijke handelsvoorwaarden Doe mee aan het koffiefonds Toon aan dat koffieplantages de arbeidsrechten respecteren Een nieuw koffieakkoord? Oxfam-Wereldwinkels wil dat ook de beleidsmensen iets doen aan de dramatische situatie van de koffieboeren. We vragen een globaal koffieactieplan, dat voorziet in een hogere koffieprijs en initiatieven om uit de koffiecrisis te geraken. We pleiten voor een nieuw Internationaal Koffieakkoord: goede afspraken tussen de consumenten in het Noorden en de producenten in het Zuiden vormen de basis voor een stabiele en evenwichtige markt. De producenten hebben belang bij goede prijzen, de consumenten bij goede kwaliteit. Zonder eerlijke prijzen voor haar natuurlijke rijkdommen is duurzame ontwikkeling voor de derde wereld niet mogelijk. 9

10 1,26 is het minimum > Koffie is het belangrijkste product van eerlijke handel: eerlijke koffie is goed voor 1,7% van de Europese koffiemarkt. Oxfam-Wereldwinkels koopt de koffie bij coöperaties van koffieboeren in verschillende landen. Door samen te werken, staan de boeren sterker: ze produceren efficiënter, leveren betere producten en dwingen betere verkoopvoorwaarden af. De eerlijke handel betaalt de koffieboeren minimum 1,26 dollar per pond koffie. Lager dan deze minimumprijs gaan we nooit, want dan verdient de boer niets aan zijn koffiebonen. Onze prijs garandeert de koffieboeren een leefbaar inkomen. In deze prijs is een eerlijke handelspremie inbegrepen. Met de premie financiert de coöperatie projecten voor de hele groep of het ganse dorp, zoals scholen, infrastructuur en sanitaire voorzieningen. Eerlijke handel is méér Voor Oxfam-Wereldwinkels betekent eerlijke handel ook: voorfinancieringen: door een deel van de prijs vooruit te betalen blijven de boeren uit de handen van geldwoekeraars; langetermijncontracten: door ons voor een lange tijd te engageren zijn de boeren zeker van een minimale afzet en kunnen ze op termijn plannen; ondersteuning: door technisch advies, sociale vorming, uitwisselingsprogramma s, investeringskredieten, kunnen coöperaties hun achterstand bijbenen. 10

11 De koffiepartners van Oxfam-Wereldwinkels Guatemala: Guaya b 2. Honduras: CCCH 3. Nicaragua (3 partners): Prodecoop, Cecocafen en UCPCO 4. Costa Rica: Coocafé 5. Haïti: Recocarno 6. Mexico (4 partners): Uciri, Ismam, Majomut en CEPCO 7. Cuba: Kavecafé 8. Venezuela: Quebrada Azul 9. Bolivia (3 partners): Coraca-Irupana, Coraca-Chulumani en Coraca-Carrasco 10. Peru (2 partners): Cepicafé en Cecovasa 11. Ecuador: Fapecafes 12. Tanzania (2 partners): KNCU en KCU 13. Ethiopië: Oromia 14. Kameroen: Macefcoop 11

12 foto: picturecontact.com (Jochem Wijnands) > Uit een gesprek met John Kanjagaile van Kagera, een Tanzaniaanse leverancier van koffie: In 2002 kreeg een koffieboer voor een zak koffie gemiddeld 28 dollar. Dat dekt niet eens de kosten van het plukken, het verpakken en het transport. Op de internationale markt zijn er geen regels die ons helpen om de handel tussen Noord en Zuid in goede banen te leiden. Het is zoals bij de vissen: de groten peuzelen de kleintjes op. Wat we nodig hebben zijn regels, een evenwichtig beleid. Van de eerlijke handel kreeg die boer echter 116,84 dollar. Daarmee vangen we de verliezen aan de andere kant op. Jullie vaste minimumprijs is voor ons een zegen. Eerlijke handel is meer dan een betere prijs. We spelen onze zweeprol op de beurs. De betere prijs van de eerlijke handel pusht de gewone opkopers om een hogere prijs te betalen. En dankzij de meerprijs van de eerlijke handel konden we aandelen in de fabriek kopen. We bezitten momenteel 35 procent van de aandelen. De rest is in handen van de staat. Die aandelen zijn belangrijk omdat we vermoeden dat Nestlé maar al te graag deze fabriek zou kopen. Het is de enige fabriek van oploskoffie in Afrika die niet in hun bezit is. Als ze ons zouden opkopen, zouden ze een absoluut monopolie hebben. Hoe meer aandelen we verwerven, hoe moeilijker voor Nestlé om er de handen op te leggen. De eerlijke handel is ook de motor achter het succes van onze biologische koffie, op dit moment goed voor 300 ton per jaar. Jullie kunnen de boeren overtuigen om organische mest te gebruiken en de biobonen apart te bewaren. En jullie vangen een deel van de kosten op. Veel geld gaat bijvoorbeeld naar de bio-inspecteurs. 12 De meerprijs van een pakje wereldwinkelkoffie

13 > > De smaak van eerlijke koffie We kijken streng toe op de kwaliteit van de koffiebonen. Reeds bij de pluk scheiden we de goede van de slechte. (Tadessa Meskela van Oromia in Ethiopië, leverancier Bio Goldkoffie) Voor onze biokoffie betaalt de eerlijke handel 1,41 dollar per pond. Het dubbel van de gewone handel. Uiteraard zorgen wij ervoor dat de eerlijke handel onze beste koffie krijgt. (John Kanjagaile van Kagera in Tanzaniaanse, leverancier Bio Oploskoffie) foto: Teake Zuidema > Bio smaakt beter Verschillende soorten Oxfam Fairtrade koffie hebben het Biogarantielabel. Vooral in Latijns-Amerika stappen steeds meer boeren over op café organico. Voor veel koffieboeren van indiaanse afkomst heeft de aarde een zeer speciale betekenis. God heeft ons de aarde gegeven om te zaaien en te oogsten. De aarde is ons leven. Daarom noemen we haar Moeder Aarde. Parfums brengen me van de wijs, zeker als het er te dik op ligt. Want dan verdwijnt de vrouw in een wolk die niet van haar is. Ik hou niet van te veel parfum. Ik ruik veel liever de biokoffie van de wereldwinkels. (Beeldhouwer Koenraad Tinel in De Standaard) 13

14 Oxfam Fairtrade serveert straffe koffie Handel, uit respect. 14 Extra Een hoogstaande melange van arabica en robusta. Een zachte koffie voor ieder moment van de dag. Dessert 100 % arabica. Een typische ontbijtkoffie, gewaardeerd om zijn milde smaak. Mokka 100 % arabica. Een karaktervolle en krachtige koffie met een subtiele bitterheid. Bio Een pittige arabica met zachte afdronk en verfijnd aroma. Met Biogarantielabel. Bio Bonen Voor wie het aroma van de bonen zelf vrij wil maken: even karaktervol en pittig als de gemalen versie. Met Biogarantielabel. Decaf Een cafeïnevrije melange. Zacht en mild, om een ganse dag van te genieten. Bio Decaf Uniek op de Belgische markt: cafeïnevrij én biologisch. Een zachte en milde koffie om een ganse dag van te genieten. Met Biogarantielabel. Bio Oploskoffie Een zachte dessertkoffie uit Tanzania. Met Biogarantielabel. Cubita Een eigenzinnige koffie met een aparte smaak. Geteeld, gebrand én verpakt in Cuba. Bio Goldkoffie 100 % arabica uit Ethiopië, het thuisland van de koffie. Een zachte koffie met een fruitige afdronk. Met Biogarantielabel.

15 > De meeste Oxfam Fairtrade koffie is een melange van bonen van verschillende herkomst. We willen steeds dezelfde smaak behouden. Daarom kan de samenstelling van elke soort soms wisselen. Espresso Een pittige melange van arabica en robusta. Een krachtige koffie met een intens aroma en een volle smaak. Sommige soorten zijn beschikbaar in maxiverpakking (1kg). Ideaal voor grootverbruikers. > Arabica en Robusta Wereldwijd worden twee families van koffiesoorten verhandeld: Arabica Robusta een kleine 70% een goede 30% van de wereldproductie van de wereldproductie fijn aroma zacht van smaak lager cafeïnegehalte gevoeliger voor plagen duurder hoofdbestanddeel van betere koffie voornaamste beurs: New York voornaamste producenten: Brazilië, Colombia, Mexico, Guatemala, Costa Rica, El Salvador, Ecuador, Honduras, India, Ethiopië, Kenia, Vietnam minder aroma s bitter en pittiger van smaak hoger cafeïnegehalte meer bestand tegen ziektes goedkoper gebruikt in goedkopere mengelingen en voor instantkoffie voornaamste beurs: Londen voornaamste producenten: Vietnam, Indonesië, Ivoorkust, Uganda, Congo, Kameroen, Tanzania ( ) In deze landen heeft Oxfam-Wereldwinkels partners.

16 Koffi eboeren die dankzij Fairtrade hun eigen bonen kunnen doppen? Ik ben verkocht oww-ed de herwerkte druk 100% kringlooppapier verantw. uitgever: Johan Elsen, Ververijstraat 17, B-9000 Gent. Niet op de openbare weg gooien aub.

Koffie. www.oww.be. Handel, uit respect. foto: Eric De Mildt

Koffie. www.oww.be. Handel, uit respect. foto: Eric De Mildt Koffie foto: Eric De Mildt Handel, uit respect. www.oww.be Struik tussen Kreeft en Steenbok De klacht van Multatuli Bij het begin van het vorige millennium was koffie zeer populair in de Arabische wereld.

Nadere informatie

De klacht van Multatuli

De klacht van Multatuli De klacht van Multatuli In de achttiende eeuw maakte Europa kennis met een nieuw koloniaal product:. Vooral de Hollanders pionierden in de bonen en deden gouden zaken op hun plantages in Java. In de negentiende

Nadere informatie

Koffie. Inhoud. 1.Waar komt koffie vandaan. 1. Waar komt koffie vandaan

Koffie. Inhoud. 1.Waar komt koffie vandaan. 1. Waar komt koffie vandaan Koffie Inhoud 1. Waar komt koffie vandaan 2. Hoe groeit koffie 3. Oogsten 4. Het mengen en branden 5. 10 uur koffietijd 6. Volksdrank 7. De verpakking 8. Cafeïne en cafeïnevrije koffie 9. Koffiemolens

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 1153 woorden 3 april keer beoordeeld. Douwe Egberts. Geschiedenis

6,1. Werkstuk door een scholier 1153 woorden 3 april keer beoordeeld. Douwe Egberts. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 1153 woorden 3 april 2006 6,1 28 keer beoordeeld Vak Economie Douwe Egberts Geschiedenis In 1753 openen Egberts Douwes en zijn vrouw Akke Thijsses een winkel aan de midstraat

Nadere informatie

Stichting Max Havelaar Brochure 2011. De wereld van Fair Trade in één onafhankelijk keurmerk

Stichting Max Havelaar Brochure 2011. De wereld van Fair Trade in één onafhankelijk keurmerk Stichting Max Havelaar Brochure 2011 De wereld van Fair Trade in één onafhankelijk keurmerk INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave Pagina 2 Voorwoord Pagina 3 Geschiedenis van Stichting Max Havelaar Pagina 4 Assortiment

Nadere informatie

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be Watwaaromwiehoe voorstelling > Handel, uit respect. oww.be 200 winkels van eerlijke handel Heb JIJ er s morgens al eens bij stilgestaan wie er achter die lekkere kop koffie zit? Of waar je vers gestreken

Nadere informatie

Koffie. Inhoud. 1.Waarom ik heb gekozen voor dit onderwerp. 2.Geschiedenis van de koffie. 1. Waarom ik dit onderwerp heb gekozen

Koffie. Inhoud. 1.Waarom ik heb gekozen voor dit onderwerp. 2.Geschiedenis van de koffie. 1. Waarom ik dit onderwerp heb gekozen Koffie Inhoud 1. Waarom ik dit onderwerp heb gekozen 2. Geschiedenis van koffie 3. De koffieplant 4. Verbouwen van koffie 5. De koffieplantage 6. De koffiebranderij 7. Koffiesoorten 8. Cafeine 9. Manieren

Nadere informatie

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg Koffie Lijst 2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg dessentie.com Inhoud Milde Koffies 2 Sterkere koffies 3 Espresso Koffies 4 Exclusieve Koffies 5 2015 D Essentie Koffie,

Nadere informatie

De Afrikaanse boer wordt met uitsterven bedreigd.

De Afrikaanse boer wordt met uitsterven bedreigd. De Afrikaanse boer wordt met uitsterven bedreigd. Afrikaanse boeren en boerinnen met uitsterven bedreigd? Je zal maar boer of boerin wezen in Afrika. Je hebt je veld ingezaaid, misschien wat extra meststoffen

Nadere informatie

Biologische & Fairtrade koffie

Biologische & Fairtrade koffie Alles wat er met de koffieboon gebeurt, van het begin bij het telen tot en met het koffiezetten, beïnvloedt de smaak. Onze reden om te kiezen voor - biologisch geteelde - koffiebonen. Wat goed is voor

Nadere informatie

BIJLAGE 1 3/4. (c)2001 Roemers, Martin

BIJLAGE 1 3/4. (c)2001 Roemers, Martin BIJLAGE 1 1/4 BIJLAGE 1 2/4 BIJLAGE 1 3/4 (c)2001 Roemers, Martin BIJLAGE 1 4/4 BIJLAGE 2 4 KOFFIEMERKEN/10 LOGO S 5 De vier grootste koffi ebedrijven in de wereld zijn Sara Lee, Kraft, Nestlé en Procter

Nadere informatie

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg Koffie Lijst 2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg dessentie.com Inhoud " Milde Koffies 2 Sterkere koffies 3 Espresso Koffies 4 Exclusieve Koffies 5 2015 D Essentie

Nadere informatie

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg Koffie Lijst 2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg dessentie.com Inhoud " Milde Koffies 2 Sterkere koffies 3 Espresso Koffies 4 Exclusieve Koffies 5 2015 D Essentie

Nadere informatie

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect. Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam

Nadere informatie

Heerlijke koffiemomenten

Heerlijke koffiemomenten Heerlijke koffiemomenten Koffie drinken is gezellig en gebeurt vaak samen, of het nu s ochtends, s middags of tussendoor is. Een goeie kop koffie doet deugd en kikkert echt op. Bij Colruyt vindt u koffie

Nadere informatie

Change the world shopping

Change the world shopping Change the world shopping V.U./E.R.: Erik Devogelaere, Hoogstraat 35 E, 3360 Bierbeek, België - Belgique Op een plezierige manier de wereld veranderen Kies voor eerlijke kwaliteitsproducten Het hoeft

Nadere informatie

FOCUS 3,99. De koffie van uw keuze altijd voor de laagste prijs. Nieuw

FOCUS 3,99. De koffie van uw keuze altijd voor de laagste prijs. Nieuw FOCUS De koffie van uw keuze altijd voor de laagste prijs Nieuw Graindor Intense Volle en evenwichtige koffie met een intense smaak. 7,98 /kg 3,99 Rode Prijzen en Extra-kortingen geldig van 8/10 t.e.m.

Nadere informatie

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg Koffie Lijst 2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg dessentie.com Inhoud " Milde Koffies 2 Sterkere koffies 3 Espresso Koffies 4 Exclusieve Koffies 5 2015 D Essentie

Nadere informatie

Het geheim. van finesse. www.cafeami.nl

Het geheim. van finesse. www.cafeami.nl Het geheim van finesse www.cafeami.nl Sterk concept voor de horeca Er gaat geen dag voorbij zonder dat er een kop koffie wordt geschonken. TopClass Group biedt met Café Ami een onderscheidend koffieconcept

Nadere informatie

Watwaaromwiehoe. Handel, uit respect. VOORSTELLINGSFOLDER

Watwaaromwiehoe. Handel, uit respect. VOORSTELLINGSFOLDER Watwaaromwiehoe > Handel, uit respect. VOORSTELLINGSFOLDER Heb JIJ er s morgens al eens bij stilgestaan wie er achter die lekkere kop koffie zit? Of waar je vers gestreken katoenen T-shirt eigenlijk vandaan

Nadere informatie

Van boon tot koffie.

Van boon tot koffie. Van boon tot koffie. Legende. Rond 300 V.Ch. Ontdekte geitenhoeder Kaldi dat zijn geiten, na het eten van bessen van een bepaalde struik, opvallend energiek waren. Een monnik ving dit op en maakte een

Nadere informatie

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg Koffie Lijst 2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg dessentie.com Inhoud " Milde Koffies 2 Sterkere koffies 3 Espresso Koffies 4 Exclusieve Koffies 5 2015 D Essentie

Nadere informatie

Inhoud INLEIDING. Inleiding 03 Onze producenten 04 Van bes tot kop 09 Koffie voor iedereen 11 De koffiekaart 14 Ons assortiment 15

Inhoud INLEIDING. Inleiding 03 Onze producenten 04 Van bes tot kop 09 Koffie voor iedereen 11 De koffiekaart 14 Ons assortiment 15 KOFFIEGIDS Inhoud INLEIDING Inleiding 03 Onze producenten 04 Van bes tot kop 09 Koffie voor iedereen 11 De koffiekaart 14 Ons assortiment 15 Koffie is meer dan louter een grondstof. Voor kleinschalige

Nadere informatie

Antwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs

Antwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs ntwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs Vraag 1: Zoek op de kaart van Nijmegen op welke straten er nog meer een naam hebben met een kolonie erin. Vraag 2a: Gezegde of spreekwoord met peper Vraag

Nadere informatie

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be Watwaaromwiehoe voorstelling > Handel, uit respect. oww.be Heb jij er s morgens al eens bij stilgestaan wie er achter die lekkere kop koffie zit? Of waar je vers gestreken katoenen T-shirt eigenlijk vandaan

Nadere informatie

Samenvatting Economie H1, paragraaf 1 t/m 7, de Samenleving

Samenvatting Economie H1, paragraaf 1 t/m 7, de Samenleving Samenvatting Economie H1, paragraaf 1 t/m 7, de Samenleving Samenvatting door Jiske 1820 woorden 26 juni 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO 1.1 Hoe belangrijk is de wereld voor Nederland?

Nadere informatie

Koffie Werkstuk van Hugo Thijssen Groep 6 2009 1

Koffie Werkstuk van Hugo Thijssen Groep 6 2009 1 Koffie Werkstuk van Hugo Thijssen Groep 6 2009 1 Inhoudsopgave Bladzijde 2 Inleiding Blz. 3 Hoofdstuk 1 : Van koffieplant tot koffieboon Blz. 4 Hoofdstuk 2 : Koffie branden en melangeren Blz. 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

HET ZWARTE GOUD. Concentratie in de koffieketen is nefast voor de producent én de consument 2 KOFFIE 3

HET ZWARTE GOUD. Concentratie in de koffieketen is nefast voor de producent én de consument 2 KOFFIE 3 KOFFIE VERKEERD 1 HET ZWARTE GOUD Ik sta op, nog niet wakker. Ik strompel door het huis als een stakker. Maar ondanks alles vind ik mijn doel, op het gevoel. Ja ik ben een gebruiker, het pure spul, dus

Nadere informatie

KNVKT feiten&cijfers 2010

KNVKT feiten&cijfers 2010 KNVKT feiten&cijfers 2010 inhoud 5 Feiten en cijfers koffie 9 Feiten en cijfers thee 12 KNVKT Ledenlijst KNVKT feiten en cijfers 2010 4 feiten en cijfers koffie kg per jaar liter per jaar kopjes per dag

Nadere informatie

bacchi beans Voor de wholesale hebben we speciale kilo verpakkingen ontwikkeld. We bieden de volgende brandingen aan: Brazil, Crema en Italian Roast

bacchi beans Voor de wholesale hebben we speciale kilo verpakkingen ontwikkeld. We bieden de volgende brandingen aan: Brazil, Crema en Italian Roast meet bacchi Even rust, opladen, koffie van bacchi, een rijke smaak, heerlijk aroma, puur genieten, andere koffie, koester het moment met bacchi. Bacchi is een merk waarmee je gezien mag worden en om stil

Nadere informatie

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg

2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg Koffie Lijst 2015 D Essentie Koffie, Thee & Meer Bergstraat 69, 2220 Heist-op-den-berg dessentie.com Inhoud " Milde Koffies 2 Sterkere koffies 3 Espresso Koffies 4 Exclusieve Koffies 5 2015 D Essentie

Nadere informatie

OVER REDBEANS. Onze Beanmachine en onze koffies horen bij elkaar, zo kunnen wij jou echt laten ervaren hoe koffie moet smaken.

OVER REDBEANS. Onze Beanmachine en onze koffies horen bij elkaar, zo kunnen wij jou echt laten ervaren hoe koffie moet smaken. JUST PERFECT OVER REDBEANS Redbeans staat voor passie, design en kwaliteit. Wij volgen niet de gebaande paden, maar willen onze nek uitsteken en iets bijzonders neerzetten. Waar anderen stoppen, gaan we

Nadere informatie

123 Spresso.

123 Spresso. www.rombouts.com Rombouts stelt u graag het 1, 2, 3 Spressosysteem voor dat het bereiden van espresso terugbrengt tot verrassende eenvoud. Het gebruik van de unieke, gepatenteerde espressodosis die verticaal

Nadere informatie

Paradoxaal genoeg hebben juist veel landarbeiders geen toegang tot betaalbaar groenten en fruit

Paradoxaal genoeg hebben juist veel landarbeiders geen toegang tot betaalbaar groenten en fruit DAAR PLUKKEN DE BOEREN DE VRUCHTEN VAN HET SUCCES VAN GRUPO HUALTACO Groenten en fruit zijn niet alleen gezond voor ons lichaam, maar ook voor de wereldeconomie. De groente- en fruitsector is een van de

Nadere informatie

De geschiedenis van een bakje troost

De geschiedenis van een bakje troost Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 1 Koffie De geschiedenis van een bakje troost Koffie. Velen drinken het elke dag. 's Morgens staat al een kopje te dampen. En de rest van

Nadere informatie

Ontwikkelingssamenwerking vmbo-kgt34

Ontwikkelingssamenwerking vmbo-kgt34 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 24 August 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/73827 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Les 1 Van koffieboon tot pakje koffie

Les 1 Van koffieboon tot pakje koffie Les 1 Van koffieboon tot pakje koffie VAKKEN PAV, Humane Wetenschappen, Aardrijkskunde DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN Gemeenschappelijke stam De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief

Nadere informatie

De bananenteelt. Kleinschalige boeren. Grote plantages

De bananenteelt. Kleinschalige boeren. Grote plantages De bananenteelt Geen product ter wereld wordt meer verhandeld dan bananen. Jaarlijks produceren tropische landen als Colombia, Dominicaanse Republiek en Peru meer dan 100 miljoen ton bananen. Bananen worden

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-BB 2004

Examenopgaven VMBO-BB 2004 Examenopgaven VMBO-BB 2004 tijdvak 2 dinsdag 22 juni 11.30 13.00 uur ECONOMIE CSE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit

Nadere informatie

Hoe een coalitiecampagne uitwerken om kinderarbeidvrije cacao te bevorderen?

Hoe een coalitiecampagne uitwerken om kinderarbeidvrije cacao te bevorderen? Hoe een coalitiecampagne uitwerken om kinderarbeidvrije cacao te bevorderen? Oxfam Wereldwinkels en Fairtrade Campagne Kindslavernij lust ik niet! Doelgroepen Partners: hoe elkaar versterken? En nu? Oxfam

Nadere informatie

Werkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna

Werkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkboekje Natuur en milieu educatie Naam: Groep 7 Fruit in de mix Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkblad 1 Waar komt ons fruit vandaan? Vul 1. Teken het klassikale woordenweb die

Nadere informatie

Afrikaanse boeren en boerinnen met uitsterven bedreigd?

Afrikaanse boeren en boerinnen met uitsterven bedreigd? Afrikaanse boeren en boerinnen met uitsterven bedreigd? Je zal maar boer of boerin wezen in Afrika. Je hebt je veld ingezaaid, misschien wat extra meststoffen kunnen kopen. Je bewerkt met veel zorg je

Nadere informatie

Our mission, passion and obsession is to delight all those who cherish the quality of life, through our search for the best coffee nature can provide, enhanced by the best available technologies and by

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2007 Nr. 218

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2007 Nr. 218 57 (2000) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2007 Nr. 218 A. TITEL Internationale Koffıeovereenkomst 2001; (met Bijlage) Londen, 28 september 2000 B. TEKST De Engelse en de

Nadere informatie

Koffie volgens Peeze: Samen met u verder kijken dan de rand van het koffiekopje

Koffie volgens Peeze: Samen met u verder kijken dan de rand van het koffiekopje Koffie volgens Peeze: Samen met u verder kijken dan de rand van het koffiekopje Koffiebranderij Peeze Al 135 jaar heeft Peeze haar identiteit weten te behouden. Een puur bedrijf, waar uitsluitend koffie

Nadere informatie

Potplanten en jonge planten 2007

Potplanten en jonge planten 2007 Importnota Potplanten en jonge planten 2007 HBAG Bloemen en Planten Aalsmeer, oktober 2008 Jan Lanning Monique Sassen Inleiding Het HBAG Bloemen en Planten heeft op basis van het meest recente AIPH-Union

Nadere informatie

Afrika. www.oww.be. > Handel, uit respect. foto: Eric De Mildt

Afrika. www.oww.be. > Handel, uit respect. foto: Eric De Mildt Afrika foto: Eric De Mildt Handel, uit respect. www.oww.be Oxfam- Wereldwinkels gaat Afrikaans Oxfam-Wereldwinkels zet de komende jaren een Afrikaanse bril op. Meer partners in het continent met de grootste

Nadere informatie

Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij

Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij dood gaat. De plant groeit op rijke, vochtige en diep

Nadere informatie

Stap 5) Filmpje, quiz en recepten Bekijk hoe bananen worden verbouwd, test je bananenkennis en maak een lekker bananenrecept!

Stap 5) Filmpje, quiz en recepten Bekijk hoe bananen worden verbouwd, test je bananenkennis en maak een lekker bananenrecept! SPREEKBEURT OF WERKSTUK Bananen Hier vind je alle informatie die je nodig hebt voor een spreekbeurt over bananen, waar ze vandaan komen en waarom ze gezond zijn. Het is handig om je spreekbeurt onder te

Nadere informatie

Handel, uit respect. Geschenken 2007. www.oft.be

Handel, uit respect. Geschenken 2007. www.oft.be Handel, uit respect. Geschenken 2007 www.oft.be Al gehoord van eerlijke handel? Oxfam Fairtrade koopt voedingsproducten van georganiseerde producentengroepen in het Zuiden en betaalt hen daarvoor een eerlijke

Nadere informatie

Biologisch & Fairtrade Ethiopië Sidamo I Coffee Mocha Espresso Classico I Espresso Selection

Biologisch & Fairtrade Ethiopië Sidamo I Coffee Mocha Espresso Classico I Espresso Selection Private Label Biologisch & Fairtrade Ethiopië Sidamo I Coffee Mocha Espresso Classico I Espresso Selection LEVERINGS- & VERKOOPSVOORWAARDEN BTW: 6% inbegrepen, bestellingen zijn contant betaalbaar, of

Nadere informatie

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 April- 30/04/ 12 Artikel 1. Jean-Luc Dehaene van de CD&V kan bijna 3 miljoen euro opstrijken. Door een aantal jaar geleden een pakket aandelenopties te kopen

Nadere informatie

H E T C O M P L E T E A S S O R T I M E N T. De lekkerste koffie, compleet geleverd...

H E T C O M P L E T E A S S O R T I M E N T. De lekkerste koffie, compleet geleverd... H E T C O M P L E T E A S S O R T I M E N T De lekkerste koffie, compleet geleverd... Zoekt u een melange die bij uw horecagelegenheid past? Ons koffie-assortiment is zeer ruim, zodat u zeker één of meerdere

Nadere informatie

FACTSHEET ANANAS COSTA RICA DOMINEERT ANANASMARKT

FACTSHEET ANANAS COSTA RICA DOMINEERT ANANASMARKT 1000 TON FACTSHEET ANANAS Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com COSTA RICA DOMINEERT ANANASMARKT Filippijnen groot in Azië De wereldhandel in (verse) ananas wordt

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave...1. 1 De geschiedenis van de thee...2. 2 Indeling...3. 2.1 Naar het land of de streek van herkomst...

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave...1. 1 De geschiedenis van de thee...2. 2 Indeling...3. 2.1 Naar het land of de streek van herkomst... Inhoudsopgave Inhoudsopgave...1 1 De geschiedenis van de thee...2 2 Indeling...3 2.1 Naar het land of de streek van herkomst...3 2.2 Naar de grootte van het blad en de volgorde op de stengel...3 2.2.1

Nadere informatie

Nieuw thee assortiment Fair Trade Original

Nieuw thee assortiment Fair Trade Original Nieuw thee assortiment Fair Trade Original Datum: september 2011 Introductie Mede op basis van onderzoek onder Wereldwinkels en consumenten heeft Fair Trade Original haar thee assortiment aangepast tot

Nadere informatie

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Met Fairtrade krijgen boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden een eerlijke

Nadere informatie

trnd projectboek Voor iedere smaak, op elk moment van de dag, jouw koffie.

trnd projectboek Voor iedere smaak, op elk moment van de dag, jouw koffie. trnd projectboek Voor iedere smaak, op elk moment van de dag, jouw koffie. Proef het geluk in een kopje Zacht en zoet, rond en romig of juist donker en krachtig: Koffie komt in veel verschillende smaken.

Nadere informatie

Inhoud. 1. Geschiedenis 2. Cacaoteelt 3. De fabriek Callebaut 4. Soorten 5. Chocolade en temperen 6. Mallen en figuren 7. Weetjes

Inhoud. 1. Geschiedenis 2. Cacaoteelt 3. De fabriek Callebaut 4. Soorten 5. Chocolade en temperen 6. Mallen en figuren 7. Weetjes Chocolade Inhoud 1. Geschiedenis 2. Cacaoteelt 3. De fabriek Callebaut 4. Soorten 5. Chocolade en temperen 6. Mallen en figuren 7. Weetjes Gemaakt door: Jeanine Datum: Maart 2009 Weetjes 1. De grootste

Nadere informatie

U geniet van goede en eerlijke producten. U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong

U geniet van goede en eerlijke producten. U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong U geniet van goede en eerlijke producten U hebt oog voor mens en milieu bij Langerak de Jong Voor mens en milieu Steeds meer organisaties willen in de bedrijfsvoering een balans vinden tussen planet, people

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

Eindexamen m&o havo 2005-II

Eindexamen m&o havo 2005-II Formuleblad Bij dit examen zijn geen formules gegeven. www. - 1 - 1 Resultatenrekeningen van Rigter Sport van 2000 tot en met 2004 Bedragen 1.000 euro Jaar 2004 2003 2002 2001 2000 geschat Omzet 1) 487,0

Nadere informatie

Duurzaamheid van boon tot kop

Duurzaamheid van boon tot kop Duurzaamheid van boon tot kop Inhoud Wat is Het Waarom zijn wij Het Plan? Het Plan in de praktijk verantwoorde landbouw verantwoorde productie verantwoorde consumptie Plan gestart? Elk kopje koffie vertelt

Nadere informatie

Black Gold. Xxxxx. Regie: Xx Jaar:

Black Gold. Xxxxx. Regie: Xx Jaar: Black Gold XXXXX Opdrachtblad Opdrachtenblad Regie: Xx Jaar: 2007 Regie: Nick Francis en Marc Francis Duur: xx Jaar: 2006 Duur: 78 minuten Website: www.blackgoldmovie.com Xxxxx Xxxx 01 XXXXX Leerdoelen

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

1,6 miljoen. Fairtrade in het Zuiden 87,7% 12,3% leden. kleinschalige boeren. arbeiders. kleinschalige boeren en arbeiders binnen Fairtrade.

1,6 miljoen. Fairtrade in het Zuiden 87,7% 12,3% leden. kleinschalige boeren. arbeiders. kleinschalige boeren en arbeiders binnen Fairtrade. Jaarcijfers Fairtrade in het Zuiden arbeiders en Dit zijn cijfers die verzameld zijn in op basis van auditrapporten van FLO Cert. Ze zijn verwerkt door Fairtrade International in en gepubliceerd begin

Nadere informatie

Geschreven door Max Havelaar donderdag 06 maart 2008 10:53 - Laatst aangepast vrijdag 12 september 2008 15:16

Geschreven door Max Havelaar donderdag 06 maart 2008 10:53 - Laatst aangepast vrijdag 12 september 2008 15:16 www.maxhavelaar.nl 05-03-2006 In dit artikel wordt ingegaan op de achtergronden van de koffieteelt en de problemen die de kleine koffieboeren arm houden. Initiatieven om deze boeren een eerlijker prijs

Nadere informatie

Koffie en Carbon in Mexico

Koffie en Carbon in Mexico Koffie en Carbon in Mexico Project voorstel van Solidaridad Oktober 2016 Uit de studie die Hesselink heeft laten uitvoeren door Ecofys, blijkt dat de CO2-voetafdruk van koffie voor 14% bij de plantage

Nadere informatie

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 1. Samenvatting en conclusies De Nederlandse uitvoerwaarde is in 2013 met 1,0% gestegen t.o.v. dezelfde periode in 2012 tot 433,8 miljard euro. De bescheiden

Nadere informatie

EErlijkE koffie Voor de hele familie

EErlijkE koffie Voor de hele familie p. 1 rombouts fairtrade Bio krant EErlijkE koffie Voor de hele familie Koffie rombouts ontstaat als in 1896 Frans rombouts besluit een brandtrommel te huren om koffie te gaan branden. het begin van het

Nadere informatie

KOFFIE. 1. De plant. Hoe ziet de plant er uit?

KOFFIE. 1. De plant. Hoe ziet de plant er uit? KOFFIE 1. De plant Hoe ziet de plant er uit? Koffie is een houtige struik en is altijd groen. Hij wordt gemiddeld 70 jaar oud. De gecultiveerde soorten zijn struiken die tot 3,5 meter hoog worden. De andere

Nadere informatie

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Agenda 25 jaar Fairtrade: van de boer in het Zuiden tot op ons bord - Evolutie van 1989 tot 2014 - Trade not aid

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. economie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB. economie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 economie CSE KB KB-0233-a-14-1-b Slim uitgeven informatiebron 1 Motorrijtuigenbelasting per kwartaal. Gewichtsklasse Benzine Diesel LPG-gas 651 t/m 750 44 126 44 751 t/m

Nadere informatie

OikoVisie INVESTEREN IN FAIRRUKKELIJKE KOFFIE. Oikocredit behoudt focus op kleinschalige boeren

OikoVisie INVESTEREN IN FAIRRUKKELIJKE KOFFIE. Oikocredit behoudt focus op kleinschalige boeren OikoVisie INVESTEREN IN FAIRRUKKELIJKE KOFFIE Oikocredit behoudt focus op kleinschalige boeren Fair(rukkelijk)e koffie uit Rwanda Koffie. De een houdt van een straffe bak, de ander lust hem liever mild.

Nadere informatie

ik deel daar wordt iedereen beter van eten

ik deel daar wordt iedereen beter van eten daar wordt iedereen beter van eten 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk

Nadere informatie

PLANTAGELANDBOUW IN LATIJNS-AMERIKA

PLANTAGELANDBOUW IN LATIJNS-AMERIKA PLANTAGELANDBOUW IN LATIJNS-AMERIKA 0 Lesschema 1 WAT IS PLANTAGELANDBOUW? 1.1 Bestudeer de afbeeldingen en satellietbeelden van plantages 1.2 Input, proces en output 2 WAAR DOET MEN AAN PLANTAGELANDBOUW?

Nadere informatie

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria

Nadere informatie

Douwe Egberts poetst haar imago op Het is duidelijk: Douwe Egberts laat onze koffiecampagne. reactie van douwe egberts

Douwe Egberts poetst haar imago op Het is duidelijk: Douwe Egberts laat onze koffiecampagne. reactie van douwe egberts koffie gazet oktober 2002 verantw. uitgever: Marc Bontemps, Ververijstraat 17 B-9000 Gent 09-218 88 99 www.oww.be Enige jaargang Uniek nummer 12 pagina s prijs: gratis voor wereldwinkeliers(ters) 2 reactie

Nadere informatie

NESCAFÉ ALEGRIA 100% ARABICA BLEND

NESCAFÉ ALEGRIA 100% ARABICA BLEND 100% ARABICA BLEND NESCAFÉ Alegria 100% Arabica is een donker gebrande melange, met een volle smaak en verrijkt met fruitige wijnaccenten. Ideaal voor het bereiden van een heerlijke karaktervolle koffie.

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

SCHOOL

SCHOOL INTRODUCTIE THEMA / INLEIDING Met de actie wereldwaterdag @ school, willen we ons waterverbruik onder de loep nemen. Een Belg verbruikt gemiddeld zo n 7400 liter water per dag. 120 liter rechtstreeks om

Nadere informatie

HET PAD NAAR GOEDE KOFFIE

HET PAD NAAR GOEDE KOFFIE HET PAD NAAR GOEDE KOFFIE Scan deze code met je smartphone of surf naar youtube.com/purocoffee om de film Puro - Our Story te bekijken. facebook.com/fairtradecoffee EERLIJKE HANDEL SOCIALE INITIATIEVEN

Nadere informatie

Ontdek onze hoogwaardige koffies en thees voor 100 % tevreden klanten!

Ontdek onze hoogwaardige koffies en thees voor 100 % tevreden klanten! Jetta Drinks www.jettadrinks.be Westvlaamse Drankencentrale www.westvlaamsedrankencentrale.be Limburgse Drankencentrale www.limburgsedrankencentrale.be Ontdek onze hoogwaardige koffies en thees voor 100

Nadere informatie

.6. Foto s. Deze foto s vindt u op de bijgevoegde CD-rom. Bij publicatie graag vermelden: Tim Dirven voor Oxfam Fairtrade

.6. Foto s. Deze foto s vindt u op de bijgevoegde CD-rom. Bij publicatie graag vermelden: Tim Dirven voor Oxfam Fairtrade Foto s Deze foto s vindt u op de bijgevoegde CD-rom. Bij publicatie graag vermelden: Tim Dirven voor Oxfam Fairtrade Foto 1. Bichera Ntamwinsa (23) heeft goede hoop voor de toekomst: Sinds de coöperatie

Nadere informatie

Goede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen

Goede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Goede tijden, slechte tijden Soms zit het mee, soms zit het tegen 1 De toegevoegde waarde De toegevoegde waarde is de verkoopprijs van een product min de ingekochte

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?

1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden? 1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?. een daling van het aantal werklozen B. een toename van de emigratie uit het betreffende land. de

Nadere informatie

Great coffee just enjoy it

Great coffee just enjoy it Great coffee just enjoy it Ik zoek lekkere koffie, met keuze uit verschillende koffievariaties, die snel en gemakkelijk bereid wordt. Al uw wensen in één koffiemachine. Dat is de kracht van NESCAFÉ Alegria.

Nadere informatie

Social Trade Organisation: Het Nieuwe Geld

Social Trade Organisation: Het Nieuwe Geld Social Trade Organisation: Het Nieuwe Geld Lezing voor studiestichting Alias, 25 februari 2013 Inhoud Social Trade Organisation Crisis huidig geldsysteem Nieuw Geld: vele vormen Nieuw Geld: praktijk Meer

Nadere informatie

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 Fair Trade als duurzame economische ontwikkelingsstrategie Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 SITUERING OXFAM-WERELDWINKELS Oxfam-Wereldwinkels Deel van Oxfam-in-België en Oxfam International Deel van

Nadere informatie

De Kracht van Cacao. Werkblaadjes voor de leerling. Hoe eerlijke handel het verschil maakt in de Dominicaanse Republiek

De Kracht van Cacao. Werkblaadjes voor de leerling. Hoe eerlijke handel het verschil maakt in de Dominicaanse Republiek De Kracht van Cacao Hoe eerlijke handel het verschil maakt in de Dominicaanse Republiek Werkblaadjes voor de leerling 1 www.oxfamwereldwinkels.be Wat zie je op deze foto s? Wat zou het verband hiertussen

Nadere informatie

Antwoorden Economie Handel

Antwoorden Economie Handel Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-17-1-b

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-17-1-b Bijlage HAVO 2017 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-0131-a-17-1-b Wereld Opgave 1 Wereldkoffiemarkt Van koffieboon tot kopje koffie In de productieketen van koffie is een aantal stappen te onderscheiden:

Nadere informatie

Van plantage tot creatie

Van plantage tot creatie Wij zijn Catunambú, een 100% Spaans familiebedrijf dat zich sinds 1897 met hart en ziel toelegt op het ambachtelijk roasten van de lekkerste premium koffiebonen. Ons merk dankt zijn naam aan Juan Ferrer,

Nadere informatie

Drinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over:

Drinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over: De les ná G-kracht Drinkwaters In deze les gaat het over: Welke rol water speelt voor onze gezondheid Welke soorten drinkwater er zijn Hoe je water het best kunt drinken en serveren Opdracht 1: Ben jij

Nadere informatie

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester

Nadere informatie

De groene kant van de zwarte motor. maas coffee. your green selection.

De groene kant van de zwarte motor. maas coffee. your green selection. De groene kant van de zwarte motor. maas coffee. your green selection. Uw footprint met MAAS International Duurzame koffie Introductie Het onderwerp duurzaamheid is zo breed dat velen door de bomen het

Nadere informatie

breidt haar gamma uit persdossier

breidt haar gamma uit persdossier breidt haar gamma uit persdossier I feel like... Homecooking is in. Wie graag eet, krijgt de jongste jaren steeds meer zin om zelf de koksmuts op te zetten. De Belgische chocoladefabrikant Choc-o-lait,

Nadere informatie

Voorbeeld van mensen die een tweedehands wagen wensen aan te kopen die ouder is dan 2 jaar met een lening bij ING.

Voorbeeld van mensen die een tweedehands wagen wensen aan te kopen die ouder is dan 2 jaar met een lening bij ING. Voorbeeld van mensen die een tweedehands wagen wensen aan te kopen die ouder is dan 2 jaar met een lening bij ING. Bij deze data moeten we het 1 en ander uitleggen. Jouw geld dat je hebt ontvangen, maakt

Nadere informatie

De prijs van betaalbare bananen www.fairtradegemeenten.nl

De prijs van betaalbare bananen www.fairtradegemeenten.nl Yellowpaper De prijs van betaalbare bananen www.fairtradegemeenten.nl Yellowpaper De prijs van betaalbare bananen Inhoudsopgave Inleiding...3 Bananen in Nederland...3 De bananenteelt...5 Fairtrade bananen...7

Nadere informatie