Verslag van de SchakelKlas voor Kleuters. VVE ondersteuning op basisscholen in Lelystad in 2015

Transcriptie

1 Verslag van de SchakelKlas voor Kleuters VVE ondersteuning op basisscholen in Lelystad in 2015

2 Inhoud Inleiding...3 Werkwijze begeleiding SKK...4 Opbouw uren voor begeleiding op school...4 Formatie uit de nota...5 Berekening minimaal benodigde formatie voor begeleiding SKK vanuit doelgroep...5 Ouderbetrokkenheid...5 Ondersteuning opzetten Taalklas...5 Wachtlijst...6 Grafiek woordenschatontwikkeling...6 Cijfers...7 Begeleide kinderen per stichting...7 Begeleide kinderen per school en naar label VVE / geen VVE...8 Resultaten van afgeronde begeleiding...9 Reden van aanmelden vanaf augustus Pagina 2 van 10

3 Inleiding Voor u ligt het verslag van de SchakelKlas voor Kleuters (SKK) over het jaar Samen met het verslag over het schooljaar *), beschrijven we hierin welke activiteiten de SKK in 2015 heeft ontplooid om te werken aan de VVE-doelstelling van de Gemeente Lelystad: 97% van de kinderen stroomt zonder taalachterstand door naar groep 3. Dit doel staat beschreven in de nota JongLeren van de Gemeente Lelystad. Waar het verslag over het schooljaar zeer uitgebreid ingaat op de werkwijze en activiteiten van de SKK, houden we het in dit verslag over heel 2015 beknopter. We laten de cijfers en de resultaten voor zich spreken. Deze cijfers en resultaten vindt u in hoofdstuk 2. In het eerste hoofdstuk beschrijven we in het kort de werkwijze van de SKK, geven inzicht in gewerkte uren en geven daarmee context aan de cijfers uit het tweede hoofdstuk. *) Dit verslag is hier te vinden: LIZE VAN DER VEEN COÖRDINATOR SCHAKELKLAS VOOR KLEUTERS FLEVOMEER BIBLIOTHEEK JANUARI 2016 Pagina 3 van 10

4 Werkwijze begeleiding SKK Kinderen met een forse taalachterstand worden door de leerkrachten aangemeld bij de SchakelKlas voor Kleuters. Bij de aanmelding kan een keuze worden gemaakt uit drie redenen voor aanmelden: - de taalachterstand van het kind blijkt uit de overdracht van de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf - de taalachterstand blijkt uit de afgenomen T.A.K.-toets (Taaltoets Alle Kinderen) - het kind is een nieuwkomer (korter dan een jaar in Nederland) Na de aanmelding neemt de ambulant begeleider contact op met de leerkracht en start de begeleiding. De begeleiding vindt plaats in groepjes van maximaal vier kinderen. Dit is een belangrijk deel van onze didactiek. Zeker de jongste kleuters hebben deze kleine, veilige omgeving nodig om te kunnen oefenen en betrokken te kunnen zijn bij de les. We werken aan de hand van een Kernwoordenposter. Deze maken we in overleg met de leerkracht. De leerkracht geeft aan welk thema wordt behandeld in de klas en welke woorden daarbij centraal staan. De ambulant begeleider van de SKK bedenkt daar nog uitbreidingswoorden bij en bereidt verschillende zinvolle activiteiten voor om deze woorden met de kinderen in te oefenen. De kernwoordenposter hangt in de klas als reminder voor de leerkracht. Verder wordt de poster meegegeven naar huis, zodat ouders thuis ook kunnen oefenen met hun kinderen. Als we weten dat het gezin wordt voorgelezen door de Voorleesexpress, krijgen de vrijwilligers deze poster ook toegestuurd. De grote kracht van de werkwijze van de SKK is dat we bij de kinderen op school komen en maatwerk leveren. We hebben nauw contact met de leerkracht over het thema dat wordt behandeld in de klas en gebruiken de materialen die de kinderen in de klas hebben. De woorden die we ze leren krijgen zo context en herhaling, een belangrijke factor voor het beklijven van de woorden. De ambulante begeleiders zijn degenen die zich door Lelystad bewegen, voor het reizen tussen de scholen is een kwartier beschikbaar. Scholen worden per begeleider geclusterd op basis van logische route en nabijheid. Opbouw uren voor begeleiding op school De begeleiding van een eerste groep op een school vraagt 2,5 uur tijd. Dit is als volgt opgebouwd: - begeleidingstijd 2x een half uur 1 uur - reistijd 2x een kwartier 0,5 uur - voorbereidingstijd 1 uur Iedere volgende groep op een school is 1 uur extra, namelijk 2x een half uur begeleidingstijd. We differentiëren in niveau met behulp van de uitbreidingswoorden die op de kernwoordenposter staan. Voor overleg, verdieping, reistijd naar kantoor en dergelijke heeft iedere begeleider nog 3,5 margeuren per week. Pagina 4 van 10

5 Formatie uit de nota Op basis van de nota JongLeren is er een basisformatie beschikbaar van 61 uur per week. Voor de jaren 2014 en 2015 is besloten om een uitbreiding van de uren voor de SKK te financieren. Hiervan kon de formatie worden uitgebreid met 77 uur. Dit is totaal 138 uur. We hebben deze formatie in 2015 ingevuld met 6 medewerkers in het eerste half jaar en 7 in het tweede halfjaar. Vanaf januari 2016 werken we weer met 6 medewerkers. Berekening minimaal benodigde formatie voor begeleiding SKK vanuit doelgroep We weten uit onderzoek dat er in Lelystad ongeveer 200 kinderen een indicatie hebben voor VVE. De SKK begeleidt in groepjes van 4 kinderen. Dit zijn minimaal 50 groepjes. In werkelijkheid begeleiden we op ca 30 scholen (inclusief dependances) en hebben we 60 groepjes. Met deze gegevens kunnen we uitrekenen hoeveel formatie minimaal nodig is om de 200 kinderen in de doelgroep te begeleiden: 30 scholen à 2,5 uur begeleiding 75 uur 30 vervolggroepen à 1 uur 30 uur Margetijd 6,5 medewerkers à 3,5 uur 23 uur Coördinatie 10 uur TOTAAL MINIMAAL BENODIGDE FORMATIE 138 uur Ouderbetrokkenheid Op Atolplaza is door de SchakelKlas voor Kleuters, in samenwerking met Stichting Welzijn, een ouderbetrokkenheidsproject opgezet. Dit project heet Leren gaat thuis door. Hierbij krijgen ouders van kinderen op de Al Ihsaan, de Optimist en PSZ De Piraat extra taalonderwijs, dat aansluit bij de woorden die de kinderen bij de SKK krijgen aangeboden. Voor dit project is door de Al Ihsaan een projectvoorstel ingediend en zijn uren ingekocht bij de SKK. Op MFA Zuiderzeewijk deelt de ambulant begeleider sinds september 2015 de kernwoordenposters met de vrijwilliger van de taalgroep aan moeders. De meeste moeders hebben hun kind op de Vuurtoren. In de taalles krijgen de moeders uitleg over de woorden op de kernwoordenposter en worden de tips voor thuisactiviteiten besproken. Hierdoor kunnen de moeders er thuis ook met hun kinderen over praten. Ondersteuning opzetten Taalklas De vorige coördinator van de SKK is nu gedetacheerd bij Stichting School als projectleider voor de Taalklas. Vlak voor de zomer werd duidelijk dat er hulp nodig was bij de Taalklas. Vanwege de overlap in expertise van NT2-taalonderwijs voor kleuters bij de SKK en de nieuwkomers bij de Taalklas, heeft na de zomervakantie een uitwisseling plaatsgevonden met de Taalklas. Een ambulant begeleider van de SKK heeft klassenuren overgenomen van de coördinator en is twee dagen op de Taalklas gaan werken, zodat er meer ruimte was voor de coördinerende taken. Deze samenwerking zorgde ervoor dat de Taalklas een verbeterslag kon maken en bracht de SKK ook weer een inhoudelijke verdieping. Pagina 5 van 10

6 Woordenschat Wachtlijst In november hebben we een wachtlijst moeten instellen. De stroom aanmeldingen kwam op gang van scholen die 6 weken hadden gewacht met het afnemen van de toets bij de nieuwe kleuters. Bij de overlegronde langs de scholen over de T.A.K. resultaten, bleek dat ook een aantal kinderen waren teruggezakt en terugkwamen uit de nazorg. Kinderen die uit de begeleiding zijn gegaan, volgen we nog een jaar in de Nazorg. De IB er neemt op de reguliere momenten bij deze kinderen nog de T.A.K. af. Als de kinderen terugzakken onder de lijn voor taalrijke gezinnen nemen we ze weer mee in de begeleiding. Aan de opdracht om de kinderen zonder achterstand naar groep 3 te brengen is immers nog niet voldaan. Het is nu van groot belang om te bepalen hoe de nieuwe aanmeldingen worden geprioriteerd. Wijs je toe op volgorde van aanmelden? Maak je groepjes vol? Maak je de groepjes groter? Neem je de kinderen die terugkomen uit de Nazorg niet meer in begeleiding? Wat doe je met nieuwkomers? We hebben hierover de schooldirecties en de adviesgroep geïnformeerd. In december heeft de adviesgroep opdracht gegeven om voorrang te geven aan de kinderen met een VVE-indicatie. Sinds de kerstvakantie is het aanmeldformulier ook zodanig aangepast dat dit moet worden ingevuld. Grafiek woordenschatontwikkeling Taalontwikkeling passieve woordenschat Taalrijk gezin (gemiddeld Nederlands niveau) Taalarm gezin leeftijd Pagina 6 van 10

7 Cijfers In het hele jaar 2015 zijn er 324 kinderen in begeleiding geweest bij de SchakelKlas voor Kleuters. Van 141 kinderen is de begeleiding afgesloten. Per einde van het jaar waren er 183 kinderen in begeleiding en stonden er 16 op de wachtlijst. We laten de aantallen zien op vijf verschillende peilmomenten: - aantallen per 31 januari 2015, aan de start van het nieuwe jaar - aantallen per 1 april. Er is in de tweede helft van het schooljaar veel aanwas van nieuwe leerlingen. - aantallen per einde van het schooljaar - aantallen aan het begin van het nieuwe schooljaar in september - aantallen aan het einde van het jaar in december Begeleide kinderen per stichting De verdeling van het aantal begeleide kinderen over de Besturen en per label VVE-school / geen VVEschool is als volgt: Stichting Aantal van 31 januari Aantal van 1 april Aantal van einde schooljaar Aantal van start nieuw schooljaar Aantal van december St. Noor VVE St. School geen VVE VVE SCPO geen VVE VVE Eenpitters *) geen VVE SKO geen VVE VVE Eindtotaal *) Eénpitters zijn scholen die niet bij een Lelystadse stichting zijn aangesloten. Het gaat hier om Montessorischool De Wildzang, Reformatorische School Timotheüs en Maharishi Basisschool De Fontein. Pagina 7 van 10

8 Begeleide kinderen per school en naar label VVE / geen VVE Rijlabels Aantal van 31 januari Aantal van 1 april Aantal van einde schooljaar Aantal van start nieuw schooljaar Aantal van december geen VVE Driemaster Fontein Grundel Meander (Oost) Meander (West) Mozaïek Regenboog Schakel (Depend.) Schakel (Hoofd) Schrijverke Sluis Timotheüs Tjalk Tjotter Toermalijn Wildzang Wingerd VVE Al Ihsaan Albatros Brink Driestromenland Finnjol Ichthus Laetare Lepelaar Optimist Poolster Triangel Vuurtoren Eindtotaal Verhouding wel / geen VVE t.o.v. totaal VVE / totaal 72% 71% 68% 65% 69% niet VVE / totaal 28% 29% 32% 35% 31% Pagina 8 van 10

9 Resultaten van afgeronde begeleiding Na de T.A.K. in het voorjaar zijn veel kinderen uitgestroomd, omdat ze de norm hadden behaald. In onderstaande tabel staan de resultaten van de beëindigde begeleidingen per einde van het schooljaar : reden begeleiding beëindigd norm behaald 78 naar groep 3, waarvan: 46 rood (haalt achterstand met dit tempo niet in) 6 geel (groeit, maar haalt achterstand niet in voor groep 3) 25 groen (achterstand ingehaald voor groep 3) 15 verhuisd 10 totaal begeleiding beëindigd 134 Dit ziet er in een grafiek als volgt uit: Resultaten 'uit begeleiding' haalt achterstand niet in 25 4% 19% 69% 7% groeit, maar haalt achterstand niet in voor groep 3 achterstand ingehaald voor groep 3 10 verhuisd In oktober hebben we de T.A.K. weer afgenomen. Zo vroeg in het schooljaar is nog niet zoveel te zeggen over de prognose hoe de kinderen naar groep 3 zullen doorstromen. Wel hebben we van 31 leerlingen de begeleiding beëindigd. Hiervan zijn 6 leerlingen verhuisd. De andere 25 hebben de norm gehaald (de bovenste lijn van de woordenschatgrafiek op bladzijde 6). sep okt nov dec Eindtotaal norm behaald verhuisd Eindtotaal Pagina 9 van 10

10 Reden van aanmelden vanaf augustus In het kader van de doorgaande lijn van het VVE-beleid, is het belangrijk om te weten waar de kinderen die in de SchakelKlas worden begeleid, vandaan komen. Om de doorgaande lijn van voorschool naar vroegschool te kunnen volgen, hebben we met ingang van het nieuwe schooljaar het aanmeldformulier voor de SKK aangepast. In onderstaande tabel zien we dat in deze periode 65 kinderen zijn aangemeld (niet alle kinderen zijn ook direct in begeleiding opgenomen, vanaf november was er een wachtlijst). De meest genoemde reden voor aanmelden is nog steeds de score op de T.A.K. Ook zien we dat het voor 6 kinderen in de klassensituatie te moeilijk is om hun woordenschat op niveau te houden. Zij zijn uit de nazorg teruggekomen in de begeleiding. Er zijn 9 nieuwkomers. En we zien nu ook dat scholen gaan aangeven dat de reden voor aanmelden is dat het kind op de peuterspeelzaal in het VVE-programma heeft gezeten. Met ingang van december vragen we op het aanmeldformulier ook of het kind een VVE-indicatie heeft. Reden van aanmelden in periode augustus - december 2015 Reden Aantal Nazorg 6 nieuwkomer 9 PSZ 6 T.A.K. 44 Eindtotaal 65 In het nieuwe jaar zullen we de scholen nogmaals actief wijzen op de mogelijkheid om kinderen die in het VVE-programma zaten op de voorschool, meteen aan te melden bij de SKK. Als de kinderen dan eenmaal zijn gewend in de klas, kan na zes weken de T.A.K. worden afgenomen. Als de woordvoorraad dan onder de 2000 woorden is, blijft het kind in de begeleiding. Als de woordvoorraad hoger is, stopt de begeleiding. Pagina 10 van 10