Rechtspersonen die handelen als bestuurder, zaakvoerder of vereffenaar worden btw-plichtig vanaf 1 juni 2016

Transcriptie

1 BIBF Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten INHOUD p. 1/ Rechtspersonen die handelen als bestuurder, zaakvoerder of vereffenaar worden btw-plichtig vanaf 1 juni 2016 p. 4/ Btw verplichte vermeldingen op de facturen Rechtspersonen die handelen als bestuurder, zaakvoerder of vereffenaar worden btw-plichtig vanaf 1 juni 2016 Na herhaaldelijk uitstel is de kogel door de kerk. Op 1 juni 2016 is er definitief een einde gekomen aan de optiemogelijkheid voor rechtspersonen handelend als bestuurder, zaakvoerder of vereffenaar om hun mandaat buiten toepassing van btw te houden. Een verplichte btw-registratie dringt zich dan ook op vanaf die datum. In de langverwachte Beslissing nr. E.T van 30 maart 2016 licht de btw-administratie een aantal «interpretatie- en toepassingsproblemen» toe en voorziet ze een aantal weerlegbare vermoedens en overgangsmaatregelen. Bestuurders-natuurlijke personen ontspringen voorlopig de dans Natuurlijke personen die optreden als bestuurder of zaakvoerder worden aanzien als «orgaan» van de rechtspersoon die zij vertegenwoordigen. Zij worden geacht niet «zelfstandig» op te treden en blijven ook na 1 juni 2016 (voorlopig?) buiten het toepassingsgebied van Belgische btw. Het «niet-zelfstandig» optreden kon per definitie niet worden ingeroepen door rechtspersonen die taken van beheer, controle of leiding opnemen in een andere rechtspersoon. Niettemin voorzag de Belgische btw-administratie «om praktische redenen» een keuzemogelijkheid (E.T , 27 januari 1994) voor bestuurders-rechtspersonen om al dan niet voor een btw-nummer te kiezen. De keuze voor de toepassing van btw was wel onherroepelijk en gold voor alle mandaten (E.T , 27 april 2010). Onder Europese druk werd eind 2014 (E.T , 20 november 2014) beslist dit keuzestelsel voor bestuurdersrechtspersonen af te schaffen. Om de betrokken rechtspersonen echter de benodigde tijd te geven een btw-nummer aan te vragen en een antwoord te bieden op de vele praktische vragen werd de afschaffing van de keuze uitgesteld tot. Alle bezoldigde en feitelijk uitgeoefende mandaten van bestuurders-rechtspersonen De rechtspersonen die een bezoldigd mandaat opnemen als (gedelegeerd) bestuurder, zaakvoerder, vereffenaar van een rechtspersoon (vennootschap of andere rechtspersonen naar privaat of publiek recht) vallen vanaf 1 juni 2016 onder toepassing van btw. Dit betekent dat de betrokken bestuurders-rechtspersonen een btw-identificatienummer moeten aanvragen bij de bevoegde btw-administratie door indiening van het formulier 604A. Bestuurders-rechtspersonen die reeds beschikken over een btw-identificatienummer omwille van een andere werkzaamheid en die vanaf 1 juni 2016 ook voor hun handelingen verricht als bestuurder worden aangemerkt als belastingplichtige, moeten het formulier 604B indienen bij de bevoegde btw-administratie teneinde deze wijziging door te geven. Deze maatregel heeft enkel betrekking op bezoldigde mandaten. Kosteloze mandaten blijven buiten toepassing van btw. Of een mandaat al dan niet kosteloos is, is een feitenkwestie. Bovendien moet het gaan om mandaten die aan de betrokken bestuurder-rechtspersoon niet alleen een algemene bevoegdheid van beheer, controle of leiding geven maar die ook feitelijk worden uitgeoefend. Dit is volgens de beslissing niet het geval voor de hoofdgeneesheer in een ziekenhuis van wie de specifieke opdrachten niet kunnen worden aangemerkt als een algemene bevoegdheid van beheer, controle en leiding en die ten aanzien van derden niet wordt aangemerkt als een orgaan van het ziekenhuis. P Afgiftekantoor 9000 Gent X Tweewekelijks Verschijnt niet in de weken

2 Alle vergoedingen onderworpen aan btw Alle vergoedingen toegekend aan de bestuurder, zaakvoerder of vereffenaar voor de uitoefening van zijn mandaat worden onderworpen aan de btw, ongeacht de berekeningswijze (i.e. vast of variabel), de benaming (bv. managementvergoeding, zitpenning, emolument, ), de wijze (bv. forfaitair bedrag, per bijgewoonde zitting of bij bestemming van de winst) of moment van toekenning (bv. periodieke afrekening, naar aanleiding van de beslissing van de algemene vergadering of bij sluiting van de vereffening). In ieder geval worden de vaste en veranderlijke periodieke vergoedingen, de aanwezigheidsvergoedingen, de emolumenten en de tantièmes beschouwd als de tegenprestatie voor de geleverde diensten. Enige uitzondering vormen de dividenden die buiten toepassing van btw blijven aangezien ze voortvloeien uit het louter bezit van een deelneming. Normale regels inzake plaats van de dienst De diensten van bestuurders-rechtspersonen worden gelokaliseerd volgens de normale plaatsbepalingsregels. Dus in een B2B-situatie zullen de diensten steeds worden gelokaliseerd op plaats waar de ontvanger van de dienst (i.e. exploitatie vennootschap) is gevestigd en in een B2C-situatie op de plaats waar de dienstverrichter (i.e. bestuurder-rechtspersoon) is gevestigd. Voor de diensten van vereffenaars-rechtspersonen wordt gekeken naar de locatie van de vereffende vennootschap en dus niet naar de ligging van de verkochte onroerende goederen. Vanaf wanneer met 21 % btw? Enkel wanneer het belastbaar feit zich voordoet na 1 juni 2016 zal er in principe een onderwerping zijn aan btw. Voor tantièmes wordt als ijkpunt de datum genomen van de jaarlijkse algemene vergadering van de uitkerende vennootschap waarin beslist wordt over de uitkering van tantièmes. Er wordt geen rekening gehouden met de afsluiting van het boekjaar noch met de facturatie of betaling van de tantièmes. Hierna vindt u een schematisch overzicht rekening houdend met de nieuwe regels inzake opeisbaarheid van btw na 1 januari 2016 en met de specifieke regels inzake opeisbaarheid van btw voor tantièmes. Vergoedingen, andere dan tantièmes, tussen twee Belgische btw-belastingplichtigen Dienst is voltooid uiterlijk op Dienst is voltooid na 31 mei 2016 en factuur/betaling uiterlijk op Dienst is voltooid na 31 mei 2016 en factuur/betaling na de datum van uitreiking van de factuur of datum van betaling) Buiten toepassing van btw 21 % btw Periode van opeenvolgende afrekening uiterlijk (bv. periode mei 2016) Periode van opeenvolgende afrekening na (bv. periode 1 januari juni 2016) en factuur/betaling uiterlijk op Periode van opeenvolgende afrekening na (bv. periode 1 januari juni 2016) en factuur/betaling na de datum van uitreiking van de factuur of datum van betaling) Buiten toepassing van btw 21 % btw Vergoedingen, andere dan tantièmes, als zogenaamde intracommunautaire diensten Dienst is voltooid uiterlijk op Dienst is voltooid na 31 mei 2016 en betaling uiterlijk Dienst is voltooid na 31 mei 2016 en betaling na 31 mei 2016 de datum van uitreiking van de factuur of datum van betaling) Buiten toepassing van btw 21 % btw Bestuurde rechtspersoon is een publiekrechtelijk lichaam Dienst is voltooid voor of na en betaling uiterlijk Dienst is voltooid voor of na en betaling na Tantièmes van bestuurders en zaakvoerders Beslissing van de algemene vergadering uiterlijk op 31 mei 2016 Beslissing van de algemene vergadering na Kleine ondernemingen de datum van uitreiking van de factuur) 21 % btw datum factuur/betaling/ afsluiting boekjaar) 21 % btw (ongeacht datum factuur/betaling/afsluiting boekjaar) Belgische bestuurders-rechtspersonen wiens (belaste) bestuurdersvergoedingen de omzetdrempel van euro, exclusief btw, niet overschrijden, kunnen zich beroepen op de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Dit heeft als voordeel dat er geen btw moet worden aangerekend op de bestuurdersvergoedingen en de btw-formaliteiten (i.e. facturatie, indiening periodieke btw-aangiften,...) tot een strikt minimum worden herleid. De keerzijde is wel dat er geen recht op aftrek van input btw zal zijn. Deze keuze voor de regeling «kleine ondernemingen» zal kenbaar gemaakt moeten worden bij de btwregistratie. Buitenlandse bestuurders-rechtspersonen en leden van een btw-eenheid kunnen zich niet op deze regeling beroepen. 2

3 Combinatie met andere (vrijgestelde) handelingen weerlegbaar vermoeden Indien de bestuurder-rechtspersoon naast het kader van zijn/haar statutaire opdracht van beheer, controle en leiding ook andere diensten verleent aan de bestuurde vennootschap, dienen elk van deze prestaties hun eigen btw-behandeling (naar plaats van de dienst, btw-tarief of vrijstelling) te ondergaan, zoals bijvoorbeeld de btw-vrijstelling voor medische prestaties, de btw-vrijstellingen voor bemiddeling inzake financiële diensten of verzekeringen en voor het beheer van collectieve beleggingsinstellingen. Dit vergt een objectieve en formele vaststelling van de verschillende prestaties door de bestuurder-rechtspersoon. Indien geen duidelijk onderscheid (aan de hand van contractuele of statutaire bepalingen) kan gemaakt worden tussen de verschillende activiteiten en de daar aan gekoppelde vergoedingen, zal de btw-administratie ervan uitgaan dat minimum 25 % van de vergoedingen toegekend aan de bestuurder-rechtspersoon te beschouwen zijn als vergoeding voor de taken als bestuurder en dus onderworpen aan btw. Hierbij zal ook rekening worden gehouden met de verhouding tussen de verschillende vergoedingen zoals dit het geval was vóór 1 juni Drastische schommelingen in de verhoudingen tussen belaste en vrijgestelde vergoedingen met het oog op het ontsnappen aan btw-formaliteiten in hoofde van de bestuurder-rechtspersoon (door bijvoorbeeld onder de grens van euro te duiken) en/of de meerkost voor de bestuurde vennootschap te beperken dienen vermeden te worden of minstens grondig onderbouwd te worden. Meerkost voor de «ontvangende vennootschap» In de mate de bestuurde vennootschap geen of een beperkt recht op aftrek heeft (bv. een passieve holding, bank of verzekeringskantoor, immobiliën vennootschap,...) zal de 21 % btw aangerekend op de bestuurdersvergoedingen een bijkomende (lees niet-recupereerbare) btw-kost uitmaken. Of toch geen btw dankzij de btw-eenheid Ten einde de btw-kost naar aanleiding van de verplichte onderwerping aan btw te neutraliseren behoort de oprichting van een btw-eenheid tussen de bestuurders-rechtspersonen en de exploitatievennootschap tot de mogelijkheden. De binnen een btw-eenheid geleverde diensten zijn immers niet aan btw onderworpen. Een dergelijke btw-eenheid kan echter enkel worden opgericht mits de betrokken leden van de btw-eenheid financieel, economisch en organisatorisch met elkaar verbonden zijn. In de praktijk is het echter niet steeds mogelijk om een btw-eenheid op te richten tussen de bestuurder(s)- rechtsperso(o)n(en) en de exploitatievennootschap aangezien de voormelde cumulatieve voorwaarden niet zijn vervuld. De btw-administratie aanvaardt de mogelijkheid tot oprichting van een btw-eenheid bij voldoening van de volgende cumulatieve voorwaarden : De bestuurders-rechtspersonen zijn zowel aandeelhouder als bestuurder van de exploitatievennootschap. De bestuurders-rechtspersonen bezitten samen rechtstreeks meer dan 50 % van de stemrechten verbonden aan de maatschappelijke rechten van de exploitatievennootschap. Er bestaat een overeenkomst tussen de bestuurdersrechtspersonen op grond waarvan zij er zich toe verbinden dat elke beslissing inzake de oriëntatie van het beleid van de exploitatievennootschap moet genomen worden met hun toestemming (bij unanimiteit). Geen enkele beslissing van de bestuurders-rechtspersonen gebonden door deze overeenkomst kan opgelegd worden aan één van de andere vennoten die gebonden zijn door deze overeenkomst. Noch de statuten van de bestuurders-rechtspersonen, noch die van de gecontroleerde vennootschap mogen bepalingen bevatten die strijdig zijn met de bepalingen van deze overeenkomst. Oprichtingsaanvragen voor een btw-eenheid die voorheen werden afgewezen, kunnen opnieuw onderzocht worden op basis van de hierboven vernoemde versoepelde voorwaarden. Aftrek maar niet voor het verleden Aangezien de rechtspersonen-bestuurders vanaf 1 juni 2016 aangemerkt worden als btw-belastingplichtigen genieten zij, indien ze niet opteerden voor de regeling «kleine ondernemingen», ook vanaf die datum van een recht op aftrek van btw op kosten gemaakt in het kader van hun belastbare handelingen. Afhankelijk of de bestuurders-rechtspersonen naast hun belaste activiteiten ook activiteiten buiten toepassingsgebied van btw (bv. bestuurder-aandeelhouder) of vrijgestelde activiteiten (bv. bank of verzekeringsactiviteiten, onroerende verhuur, ) verrichten, zullen zij als «gemengde» of «gedeeltelijke btw-plichtige» btw kunnen recupereren volgens de normale btw-regels. Tevens dienen zij net als alle andere btw-plichtige rekening te houden met de gebruikelijke aftrekbeperkingen (bv. voor autokosten) en uitsluitingen (bv. voor hotel- en restaurantkosten). Op basis van Europese rechtspraak (HvJ 2 juni 2005, zaak nr. C-378/02, Waterschap Zeeuws Vlaanderen), betekent deze (verplichte) kwalificatie als btw-belastingplichtige echter niet dat de rechtspersonen-bestuurders een herziening in hun voordeel kunnen verrichten met betrekking tot de voorheen verworven bedrijfsmiddelen. Hetzelfde geldt trouwens met betrekking tot de andere goederen en diensten dan bedrijfsmiddelen die nog niet werden gebruikt of verbruikt op 1 juni Pascal DAUW BDO Belastingconsulenten 3

4 Btw verplichte vermeldingen op de facturen 1. Situering van het probleem Sommige belastingambtenaren controleren specifiek de naleving van de voorschriften met betrekking tot de vermeldingen die facturen dienen te bevatten. Wanneer er dan zaken blijken te ontbreken, kan dit tot boetes en verwijten of zelfs conflicten tussen de beroepsbeoefenaars en hun klanten leiden. Het is in deze context dat we hier nog even de wettelijke voorschriften en enkele gevolgen van niet-conforme facturen op een rijtje wilden zetten. Zo voor de vuist weg denken we bij dit thema meteen aan onderfactureringen, overfactureringen, valse facturen, foutieve creditnota s,... Daar zullen we het hier echter niet over hebben. De belastingplichtige die een factuur aflevert, die niet de vereiste vermeldingen bevat, begaat een overtreding. Zoals voorzien bij tabel C, Rubriek II. van KB nr. 41 haalt deze belastingplichtige zich een boete op de hals wegens het «ontbreken van of onjuistheden in de vermeldingen aan te brengen op de facturen of op de als zodanig geldende stukken» die kan oplopen tot «100 pct. van de op de handelingen verschuldigde belasting». Als we er het KB nr. 44 bij nemen en meer bepaald Afdeling 1, post II van dit KB, dan wordt de boete bij overtreding van artikel 4 (bezorgingstermijn van de facturen), 5 (verplichte vermeldingen van de documenten), 6 (opstelling van de facturen door de medecontractant self-billing), 12 (documenten ter correctie van de facturen debet- en creditnota s) en 13 (vereenvoudigde facturen) van KB nr. 1 vastgelegd op «50 EUR per factuur of als zodanig geldend stuk». Een herhaalde oplegging van deze boete kan zo al snel in aanzienlijke bedragen resulteren. In het kader van de huidige bijdrage willen we ons echter toespitsen op artikel 5 van KB nr. 1 dat de vermeldingen voorschrijft, die absoluut op de facturen en de als zodanig geldende stukken moeten voorkomen. De wettelijke voorschriften hebben niet alleen gevolgen voor de opsteller van de facturen. Ook voor hun klanten kunnen ze nadelige implicaties hebben. Artikel 5 van KB nr. 1 stipuleert dat de facturen en de als zodanig geldende stukken de hieronder gedetailleerde vermeldingen moeten bevatten. Om gemakkelijker terug te grijpen naar dit KB, hebben we de chronologie en de referenties van artikel 5 hier behouden. Sommige opmerkingen en toevoegingen werden daarbij door ons in het cursief en tussen haakjes geplaatst. 1 de datum waarop ze respectievelijk worden uitgereikt of opgesteld en een opeenvolgend nummer, volgens één of meer reeksen, dat deze stukken op eenduidige wijze identificeert, waaronder ze worden ingeschreven in het boek voor uitgaande facturen van de leverancier of de dienstverrichter (De overeenstemming tussen de voorgedrukte nummers afkomstig van verschillende boekjes en de volgnummers van de inschrijvingen in het verkoopboek moet gerespecteerd worden.) (Er moet toegezien worden op de overeenstemming tussen de datums vermeld op de facturen en de periode van de periodieke aangifte waarin de gefactureerde handelingen aangegeven moeten worden. De uitreiking van de factuur dient namelijk uiterlijk tegen de 15 de dag van de maand te gebeuren die op die van de opeisbaarheid van de btw volgt zie 5 hieronder.) 2 de naam of de maatschappelijke benaming van de leverancier van de goederen of van de dienstverrichter, het adres van zijn administratieve of maatschappelijke zetel en zijn in artikel 50 van het Wetboek bedoeld btw-identificatienummer In het kader van de btw-eenheid in de zin van artikel 4, 2 van het Wetboek, worden deze vermeldingen vervangen door de vermeldingen eigen aan het betrokken lid (Het is dus het persoonlijke btw-subnummer van het lid en niet het btw-nummer toegewezen aan de btweenheid dat vermeld moet worden. De btw-eenheid blijft trouwens normaal gezien onbekend voor derden.) Zo kunnen we bij artikel 3, 1, 1 van KB nr. 3 lezen dat de belastingplichtige klant zich geconfronteerd zou kunnen zien met de situatie waarin hem het recht op aftrek van de voorbelasting bij gebrek aan conforme factuur ontzegd wordt. Bovendien voert artikel 51bis van het Btw-Wetboek een zekere hoofdelijke verantwoordelijkheid van de klant in met betrekking tot de betaling van de door de verkoper of dienstverlener verschuldigde btw, wanneer blijkt dat de formulering van de facturen bepaalde tekortkomingen vertoont. Daarbij hebben we overigens rekening gehouden met de bepalingen die vanaf 7 januari 2016 van toepassing zijn. Tot slot merken we nog op dat de administratie de aflevering van vereenvoudigde facturen in heel specifieke gevallen aanvaardt (zie rubriek 3. hieronder). 2. Verplichte vermeldingen op de facturen 2 bis wanneer de schuldenaar de leverancier van de goederen of de dienstverrichter is die niet in België is gevestigd en : a) hij heeft hier te lande een aansprakelijke vertegenwoordiger laten erkennen overeenkomstig artikel 55, 1 of 2 van het Wetboek, de identiteit en het adres van de aansprakelijke vertegenwoordiger en de aanduiding van zijn hoedanigheid; b) hij wordt vertegenwoordigd door een vooraf erkende persoon overeenkomstig artikel 55, 3 van het Wetboek, de identiteit, het adres en het btw-identificatienummer toegekend aan die persoon en de aanduiding van zijn hoedanigheid; (Voor de in de EU gevestigde belastingplichtigen blijft het gebruik van een aansprakelijke vertegenwoordiger of de erkenning van een andere persoon facultatief. De verplichting geldt alleen voor marktdeelnemers die buiten de EU gevestigd zijn. Wanneer een dergelijke persoon belast werd met 4

5 de fiscale vertegenwoordiging, wordt hij verantwoordelijk voor de naleving van bepaalde verplichtingen, waaronder die van het betalen van de btw. Deze vermeldingen zijn van primordiaal belang, o.a. om het recht op aftrek langs de kant van de klant te kunnen uitoefenen.) 3 de naam of de maatschappelijke benaming, het adres en het in artikel 50 van het Wetboek bedoeld btw-identificatienummer van de medecontractant of, wanneer het in artikel 39bis, eerste lid, 4 van het Wetboek bedoelde leveringen betreft, de naam of de maatschappelijke benaming, het adres en het btw-identificatienummer dat in de lidstaat van bestemming van de goederen aan de belastingplichtige is toegekend 3 bis (Artikel 39bis, eerste lid, 4 beoogt de fysieke verplaatsingen van België naar een andere lidstaat in het geval van intracommunautaire overbrengingen bedoeld bij artikel 12bis van het Wetboek. Het gaat hier om situaties waarbij de belastingplichtige die bijvoorbeeld goederen verplaatst, de toekenning heeft moeten aanvragen van een btw-identificatienummer in de lidstaat van aankomst van de goederen. De belastingplichtige is bijgevolg houder van twee identificaties, de ene in België voor het verrichten van een vrijgestelde intracommunautaire levering, en de andere in de lidstaat van aankomst om er zijn intracommunautaire aankoop te belasten.) wanneer de schuldenaar de medecontractant is die niet in België is gevestigd en : a) hij heeft hier te lande een aansprakelijke vertegenwoordiger laten erkennen overeenkomstig artikel 55, 1 of 2 van het Wetboek, de identiteit en het adres van de aansprakelijke vertegenwoordiger en de aanduiding van zijn hoedanigheid b) hij wordt vertegenwoordigd door een vooraf erkende persoon overeenkomstig artikel 55, 3 van het Wetboek, de identiteit, het adres en het btw-identificatienummer toegekend aan die persoon en de aanduiding van zijn hoedanigheid (Voor de in de EU gevestigde belastingplichtigen blijft het gebruik van een aansprakelijke vertegenwoordiger of de erkenning van een andere persoon facultatief. De verplichting geldt alleen voor marktdeelnemers die buiten de EU gevestigd zijn. Wanneer een dergelijke persoon belast wordt met de fiscale vertegenwoordiging, wordt hij verantwoordelijk voor de betaling van de btw. Deze vermeldingen zijn van cruciaal belang, met name om recht te geven op aftrek langs de kant van de klant.) 4 a) voor de diensten bedoeld in artikel 21, 2 van het Wetboek, het nummer waaronder de ontvanger voor btw-doeleinden is geïdentificeerd en waaronder hem de dienst werd verstrekt (Naast de aan Belgisch btw onderworpen handelingen uit hoofde van de dienstverlener, omdat de klant geïdentificeerd wordt met een nummer voorzien van de letters BE, beoogt artikel 21, 2 van het Wetboek ook de leveringen van intracommunautaire diensten, opgenomen in vak 44 van de periodieke aangifte van de dienstverlener, en waarvoor de btw verschuldigd is door de belastingplichtige klant in zijn eigen lidstaat, krachtens de verleggingsregeling. Deze laatste prestaties geven aanleiding tot de neerlegging van de lijst van intracommunautaire handelingen met code S. In casu wordt het in de lidstaat toegewezen identificatienummer van voormelde belastingplichtige klant voorafgegaan door de identificatieletters van die lidstaat. Er wordt aanbevolen om de geldigheid van het respectieve identificatienummer te controleren.) (Wanneer de verleggingsregeling van toepassing is, moet deze vermelding opgenomen worden op de factuur of het als zodanig geldende document zie ook 9bis hieronder.) b) voor de handelingen bedoeld in artikel 39bis, eerste lid, 1 van het Wetboek, het nummer waaronder de ontvanger in een andere lidstaat voor btw-doeleinden is geïdentificeerd (Artikel 39bis, eerste lid 1, 1 van het Wetboek heeft betrekking op de intracommunautaire leveringen van goederen die het land hebben verlaten zonder in België belast te zijn geweest, wegens belastbaar als intracommunautaire aankopen uit hoofde van de klant die naar behoren geïdentificeerd werd in een andere lidstaat, met de aan deze lidstaat toegewezen letters. Deze leveringen worden opgenomen in vak 46 van de periodieke aangifte en beoogd door de indiening van de lijst van intracommunautaire handelingen met de code L.) c) in geval van toepassing van het bepaalde in artikel 25ter, 1, tweede lid, 3 van het Wetboek, een verwijzing naar de toepassing van die bepaling, het nummer waaronder de belastingplichtige voor btw-doeleinden in een andere lidstaat is geïdentificeerd en waaronder hij de intracommunautaire verwerving en de daarop aansluitende levering van goederen verricht heeft, en het nummer waaronder de bestemmeling van de levering voor btw-doeleinden is geïdentificeerd overeenkomstig artikel 50 van het Wetboek (Artikel 25ter, 1, tweede lid, 3 van het Wetboek, beoogt bepaalde leveringen volgend op in ons land vrijgestelde intracommunautaire verwervingen, waarbij de leveringen in kwestie verricht worden door een niet in België maar in een andere lidstaat geïdentificeerde belastingplichtige en belastbaar zijn uit hoofde van de koper voor wie ze bestemd zijn, die aangewezen wordt als tot voldoening van de btw op de leveringen in kwestie gehouden persoon.) 5 de datum waarop het belastbare feit voor de levering van de goederen of de dienstverrichting heeft plaatsgevonden of de datum van de ontvangst van de prijs of een deel ervan, voor zover die datum vastgesteld is en verschilt van de uitreikingsdatum van de factuur (Deze voorschriften moeten samen met 1 hierboven gelezen worden.) (De bepalingen in verband met de opeisbaarheid van de btw werden gewijzigd met ingang vanaf 1 januari 5

6 2016. In wezen wordt, voor de handelingen die niet intracommunautair zijn, de opeisbaarheid geregeld door de hieronder samengevatte bepalingen, overeenkomstig de artikelen 16, 17, 22 en 22bis van het Wetboek.) (Voor de leveringen van goederen is de btw opeisbaar op het moment van levering. De opeisbaarheid situeert zich echter vóór de levering, als de uitgifte van de factuur voorafgaat, of als er sprake is van een voorafgaande inning, ten belope van het gefactureerde of geïnde bedrag. De btw wordt in ieder geval opeisbaar op de 15 de dag van de maand die volgt op het moment van levering, wanneer er vóór deze datum geen factuur werd uitgereikt. Dat is zo, als de belastingplichtige ertoe gehouden is om een factuur uit te geven voor voormelde leveringen van goederen. Als er echter geen enkele facturatieverplichting bestaat, dan wordt de btw opeisbaar op het moment van de ontvangst van de betaling, zonder zich in dat geval te moeten bekommeren om het moment van de levering of van de eventuele afgifte van een facultatief gebleven factuur.) (Voor de verstrekking van diensten is de btw opeisbaar op het moment dat de prestatie geleverd wordt. De opeisbaarheid volgt echter pas nadien, als er een factuur uitgereikt wordt voorafgaand aan de levering van de prestatie of als er vooraf sprake is van een inning. In dat geval wordt de btw opeisbaar ten belope van het gefactureerde of geïnde bedrag. De btw wordt in ieder geval opeisbaar op de 15 de dag van de maand die volgt op het moment van levering van de prestatie, wanneer er vóór deze datum geen factuur werd uitgereikt. Deze bepalingen zijn van toepassing voor zover de bezorging van een factuur verplicht is. Als de belastingplichtige niet verplicht is om een factuur te bezorgen, is de btw opeisbaar op het moment van inning, ongeacht het moment waarop de prestatie geleverd werd en zonder rekening te houden met het moment van de facultatieve uitreiking van een factuur.) (In afwijking hiervan geldt dat, voor leveringen van roerende goederen en de verstrekking van diensten aan publiekrechtelijke personen in de zin van artikel 6 van het Wetboek, de btw opeisbaar wordt op het moment van de ontvangst van de betaling.) (De verplichtingen tot aflevering van facturen worden opgelegd door artikel 1 van KB nr. 1.) (De 15 de dag van de maand die volgt op zoals hierboven bedoeld, bij de levering van goederen en de verstrekking van diensten waarvoor de uitreiking van een factuur verplicht is, stemt overeen met de uiterste termijn voor de uitreiking van deze factuur zie artikel 4, KB nr. 1.) 6 de gegevens die nodig zijn om de handeling te determineren en om het tarief van de belasting vast te stellen, inzonderheid de gebruikelijke benaming van de geleverde goederen en van de verstrekte diensten en hun hoeveelheid alsook het voorwerp van de diensten (In de praktijk blijken er op dit punt vaak lacunes te zijn in de al te beknopte beschrijving van de goederen en diensten. Vage, algemene, weinig precieze,... formuleringen sensibiliseren de controlerende ambtenaren die schijndocumenten willen ontmaskeren. Boetes worden dan haast onvermijdelijk en onverbiddelijk opgelegd.) 7 de in artikel 8bis, 2 van het Wetboek opgesomde gegevens voor de leveringen van vervoermiddelen bedoeld in artikel 8bis, 1 van het Wetboek, evenals het merk, het model, de cilinderinhoud, de motorsterkte en het chassisnummer in geval van levering van nieuwe of tweedehandse personenauto s of auto s voor dubbel gebruik en, wanneer het gaat om tweedehandse personenauto s en tweedehandse auto s voor dubbel gebruik, de datum van de eerste inverkeersstelling en, voor de werken, het wassen uitgezonderd, verricht aan motorvoertuigen, de vermelding van de nummerplaat van het voertuig (Deze vermeldingen kaderen met name in het bijhouden van het register van motorvoertuigen zoals voorzien bij artikel 28 van het KB nr. 1. Ter herinnering : doorgaans geeft het wassen van voertuigen aanleiding tot de afgifte van een btw-ontvangstbewijs, in toepassing van artikel 22 van KB nr. 1.) 8 voor elk tarief of elke vrijstelling, de maatstaf van heffing, de eenheidsprijs exclusief belasting, evenals de eventuele vooruitbetalingskortingen, prijskortingen en -rabatten indien deze niet in de eenheidsprijs zijn begrepen 9 de vermelding van de tarieven van de belasting en het totaalbedrag van de te betalen of te herziene belasting. Het totaalbedrag van de te betalen of te herziene belasting dient te worden uitgedrukt in de nationale munteenheid van de lidstaat die de toe te passen regels bepaalt voor de uitreiking van de facturen, overeenkomstig artikel 53decies, 1 van het Wetboek 9 bis «Btw verlegd» in de plaats van de vermelding van de tarieven en van het totaalbedrag van de verschuldigde belasting wanneer de belasting verschuldigd is door de medecontractant (Deze vermelding vervangt met name de oude formulering «belasting te voldoen door medecontractant». Soms gebeurt het in de praktijk dat beide vermeldingen samen op de facturen staan, met de verplichte verwijzing naar de beoogde bepalingen, waaronder «artikel 20, KB nr. 1». 3 van voormeld artikel werd gewijzigd om deze verlegd -vermelding op te leggen.) (De intracommunautaire handelingen waarvoor de belastingplichtige klant btw dient te betalen in zijn eigen lidstaat, zijn eveneens betroffen door de «btw verlegd»-vermelding zie samen 3 en 4 hierboven en 10 hieronder voor de Belgische en/of communautaire wettelijke verwijzingen.) (We verwijzen hier ook naar de artikelen 20bis en 20ter van KB nr. 1 voor andere handelingen die door de verleggingsregeling beoogd worden.) (De conventionele self-billing -procedure die bij 9 ter hieronder wordt aangehaald, kan bovendien ook gekoppeld zijn aan een uitstel van betaling van de btw door verlegging uit hoofde van de belastingplichtige klant zie circulaire 47/2013, ET d.d. 20 november 2013.) 6

7 9 ter «factuur uitgereikt door afnemer», wanneer de medecontractant de factuur uitreikt in naam en voor rekening van de leverancier of de dienstverrichter (Deze formule vermeldt dat de factuur door de medecontractant werd uitgereikt, klant van de verkoper of de dienstverlener, in het kader van de self-billingovereenkomst die er tussen de tussenkomende partijen gesloten werd. Volgens de conventionele bepalingen kan ook de btw het voorwerp uitmaken van de bij 9 bis beoogde verleggingsregeling. We verwijzen dienaangaande in hoofdzaak naar circulaire 47/2013, ET d.d. 20 november 2013.) 10 de vermelding van de betreffende bepaling van de richtlijn of van de overeenkomstige nationale bepaling op grond waarvan de handeling van de belasting is vrijgesteld, of enige andere vermelding dat de handeling is vrijgesteld 10 bis (Met name voor de leveringen van goederen, de verwijzingen naar het Wetboek, artikel 39 voor exportverrichtingen; artikel 39bis voor de intracommunautaire leveringen opgenomen in vak 46 van de periodieke aangifte eventueel naast de bij 9 bis beoogde vermelding «btw verlegd», de communautaire referenties voor de belastingplichtige klant in zijn lidstaat : «artikel 195, richtlijn 2006/112/EG»; artikel 39 quater voor het btw-entrepot; artikel 40 tot 42 voor de douane-entrepots, de transporten van goederen voor import, export, de leveringen aan ambassades en bepaalde internationale organisaties,...) (Met name voor de verstrekking van intracommunautaire diensten opgenomen in vak 44 van de periodieke aangifte waarvan de btw verschuldigd is door de belastingplichtige klant die in een andere lidstaat gevestigd is : «artikel 21, 2, van het Belgische Btw- Wetboek» naast de bij 9 bis beoogde vermelding «btw verlegd», eventueel de communautaire referenties «lokalisatie op de plaats van de belastingplichtige afnemer artikel 44 van richtlijn 2006/112/EG» en/of «btw verlegd artikel 196 richtlijn 2006/112/EG».) «Bijzondere regeling reisbureaus», wanneer de bijzondere regeling voor reisbureaus wordt toegepast (KB nr. 35 legt een forfaitaire maatstaf van heffing op de winstmarge van reisbureaus zoals bepaald bij artikel 1, 7 van het Wetboek.) 10 ter «Bijzondere regeling gebruikte goederen», «Bijzondere regeling kunstvoorwerpen», «Bijzondere regeling voorwerpen voor verzamelingen of antiquiteiten», wanneer respectievelijk één van de bijzondere regelingen voor gebruikte goederen, kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen of antiquiteiten wordt toegepast (Deze vermeldingen geven aan dat de handeling onder het toepassingsgebied van de regeling van de belastingheffing over de winstmarge van artikel 58, 4 van het Wetboek en van KB nr. 53 valt, met alle gevolgen die daaruit voortvloeien. Voor de kopende handelaars geldt dat ze dezelfde regeling kunnen blijven hanteren bij de wederverkoop. Voor alle belastingplichtigen geldt dat de btw die in de prijs vervat geacht wordt, getroffen wordt door de niet-aftrekbaarheid van de voorbelastingen van artikel 45, 5 van het Wetboek. In ieder geval legt artikel 8 van KB nr. 53 de verplichting op dat de volgende vermelding op de facturen wordt aangebracht «Levering onderworpen aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de winstmarge. Btw niet aftrekbaar».) (Wanneer het gaat om intracommunautaire handelingen blijft de btw berekend op basis van de winstmarge uit hoofde van de verkoper en in zijn lidstaat. De overeenkomstige intracommunautaire verwerving is normaal gezien niet onderworpen aan btw uit hoofde van de koper. Op de intracommunautaire facturen kan de verkoper de volgende communautaire referenties vermelden «artikel 312 tot 431 van Richtlijn 2006/112/EG» om de kopende handelaar beter te informeren over de toegepaste regeling. Deze koper mag voormelde bijzondere regeling van de belastingheffing op de winstmarge in zijn eigen lidstaat blijven toepassen, rekening houdend met de betaalde prijs bij zijn collega.) 11 een verwijzing naar het vroeger uitgereikte stuk of stukken indien voor dezelfde handeling meerdere facturen of stukken worden uitgereikt of opgesteld. De factuur mag de medecontractant niet debiteren voor een bedrag als belasting waarvoor hij reeds eerder werd gedebiteerd 12 alle andere vermeldingen die worden voorgeschreven ter uitvoering van het Wetboek of de ter uitvoering ervan genomen besluiten 1bis, 2 (Zie met name 10 ter hierboven voor de vermeldingen die opgenomen moeten worden op de facturen die uitgeschreven worden onder de regeling van de belastingheffing op de winstmarge. Voor die welke uitgeven worden door belastingplichtigen die onderworpen zijn aan de vrijstellingsregeling van artikel 56bis van het Wetboek en KB nr. 19, moet o.a. «bijzonder vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen» vermeld worden. De bijzondere regelingen worden eveneens vermeld op de facturen, met name «Vrijgesteld van btw recuperatieproducten circulaires 88/1970 en 120/1971»; conform de bepalingen van de respectieve circulaires «Btw te voldoen door de klant van de schipper circulaires 109/1970, 84/1971, 182/1971, 2/1973»; «Wasserij, ververij, stomerij circulaire 25/1975»; «overdracht van een bedrijfsafdeling of een juridische algemeenheid artikel 11 van het Wetboek»;... zie ook artikel 4bis en 4ter van KB nr. 22, voor landbouwers onderworpen aan de bijzondere forfaitaire regeling van artikel 57 van het Wetboek.) Deze bepalingen van artikel 5 van het KB nr. 1 hebben betrekking op de documenten die verband houden met de btweenheid in de zin van artikel 4, 2 van het Wetboek. Ze werden hier weggelaten. 2bis (opgeheven vanaf 7 januari 2016) 3 Bij een reeks elektronische facturen die aan dezelfde medecontractant worden overgemaakt of ter beschikking wor- 7

8 den gesteld, hoeven de voor de verschillende facturen gelijke vermeldingen slechts één keer te worden opgenomen, voor zover voor elke factuur alle informatie toegankelijk is. (zie ook punt 4. hieronder) 3. Vereenvoudigde facturen Volgens artikel 13 van KB nr. 1 mogen de belastingplichtigen een vereenvoudigde factuur uitreiken in de volgende gevallen : 1 wanneer het bedrag van de factuur niet hoger dan 100 euro is, exclusief belasting over de toegevoegde waarde; 2 wanneer, onder de voorwaarden te bepalen door de minister van Financiën, de handels- of administratieve praktijken van de betrokken bedrijfssector of de technische voorwaarden waaronder die facturen worden uitgereikt, de naleving bemoeilijken van alle bedoelde verplichtingen; (met name facturen uitgereikt door detailhandelaars overeenkomstig circulaire 22/1981, de brandstoffacturen beoogd bij circulaires 9/1983 en 1/1986,...) 3 wanneer het uitgereikt document of bericht met een factuur wordt gelijkgesteld, overeenkomstig artikel 53, 2, derde lid van het Wetboek. (Het betreft hier de self-billingregeling, met name de uitreiking van facturen door de medecontractant op grond van een voorafgaand akkoord tussen de partijen en middels aanvaardingsprocedure van de leverancier of dienstverlener zie circulaire 47/2013,ET , d.d. 20 november 2013.) De vereenvoudigde factuur moet in elk geval de volgende vermeldingen bevatten : 1 de datum waarop ze is uitgereikt en een opeenvolgend nummer, volgens één of meer reeksen, dat de factuur op eenduidige wijze identificeert, waaronder ze wordt ingeschreven in het boek voor uitgaande facturen van de leverancier of de dienstverrichter; 2 de naam of de maatschappelijke benaming van de leverancier of van de dienstverrichter, het adres van zijn administratieve of maatschappelijke zetel en zijn in artikel 50 van het Wetboek bedoeld btw-identificatienummer of in het kader van de btw-eenheid in de zin van artikel 4, 2 van het Wetboek, de vermeldingen eigen aan het betrokken lid; 3 het in artikel 50 van het Wetboek bedoelde btw-identificatienummer van de verkrijger of de ontvanger, of bij gebreke hieraan, zijn naam of maatschappelijke benaming en volledig adres; 4 de identificatie van de aard van de geleverde goederen of verrichte diensten; 5 de aanduiding, per tarief, van de maatstaf van heffing en het bedrag van de verschuldigde belasting; 6 wanneer het uitgereikte document of bericht met een factuur wordt gelijkgesteld, overeenkomstig artikel 53, 2, derde lid van het Wetboek, een specifieke en ondubbelzinnige verwijzing naar de oorspronkelijke factuur, met specifieke vermelding van de aangebrachte wijziging. Het eerste lid mag niet worden toegepast voor de in de volgende artikelen van het Wetboek bedoelde handelingen : 14, 3 (installaties of montages van roerende aard); 15, 1 en 2 (gebruikte goederen onderworpen aan de winstmargeregeling van artikel 58, 4, van het Btw-Wetboek); 25ter (intracommunautaire verwervingen); 39bis (van Belgische btw vrijgestelde intracommunautaire verwervingen) noch voor de handelingen waarvoor de belasting verschuldigd is door de medecontractant krachtens artikel 51, 2 of 4 (met name de verstrekking van volgens artikel 21, 2 gelokaliseerde intracommunautaire diensten, waarvan de belasting verschuldigd is via verlegging door de belastingplichtige afnemer en opgenomen in vak 44 van de periodieke aangifte, sommige intracommunautaire verwervingen beoogd bij artikel 25ter, 1, tweede lid, 3, de exportverrichtingen beoogd bij artikel 39, 2, de handelingen die onder de regeling van het btw-entrepot van artikel 39quater van het Wetboek vallen,...) 4. Elektronische facturen Artikel 53octies, 1, tweede lid van het Wetboek stipuleert dat de Koning onder de door Hem te stellen voorwaarden en modaliteiten kan toelaten dat de uitreiking van de factuur, bedoeld in artikel 53, 2, geschiedt door de overdracht van de gegevens die ze moet bevatten bij wege van een procedure waarbij telegeleidingstechnieken worden aangewend, voor zover de authenticiteit van de herkomst en de integriteit van de inhoud ervan worden gewaarborgd. Artikel 1, 2 van KB nr. 1 preciseert dat de elektronische facturering alleen gebruikt kan worden, onder voorbehoud van de hieronder beschreven voorwaarden, op voorwaarde dat de contracterende partijen hiermee instemmen. De factureringsmethoden die uitdrukkelijk vermeld werden in het oude artikel 1, 3 van dit koninklijk besluit, met name de geavanceerde elektronische handtekening en de elektronische uitwisseling van gegevens overeenkomstig de standaardcode EDI, werden geschrapt als verplichte methoden. Ze blijven echter wel facultatief van toepassing. Wanneer ze niet gebruikt worden, moeten de belastingplichtigen aan de hand van een geheel van elementen aantonen dat de voorwaarden met betrekking tot de authenticiteit van de herkomst en de integriteit van de inhoud vervuld zijn (zie artikel 53octies, 1, tweede lid van het Wetboek). Yvon COLSON Externe medewerker BIBF Noch deze publicatie, noch gedeelten van deze publicatie mogen worden gereproduceerd of opgeslagen in een retrievalsysteem, en evenmin worden overgedragen in welke vorm of op welke wijze ook, elektronisch, mechanisch of door middel van fotokopieën, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie staat in voor de betrouwbaarheid van de in haar uitgaven opgenomen info, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Verantwoordelijke uitgever : Mirjam VERMAUT, B.I.B.F. Legrandlaan 45, 1050 Brussel, Tel. 02/ , Fax. 02/ info@bibf.be, URL : http: // be. Redactie : Mirjam VERMAUT, Gaëtan HANOT, Geert LENAERTS, Frédéric DELRUE, Chantal DEMOOR. Adviesraad : Professor P. MICHEL, Professor Emeritus, Universiteit Luik, Professor C. LEFEBVRE, Katholieke Universiteit Leuven. Gerealiseerd in samenwerking met Wolters Kluwer 8