Jaarstukken. Bezoekadres Raadhuisplein 1 Telefax (035) Telefoon (035) Internet

Transcriptie

1 Jaarstukken 2015 Postbus CA Soest Bezoekadres Raadhuisplein 1 Telefax (035) Telefoon (035) Internet postbus2000@soest.nl Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 1 van 224

2 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 2 van 224

3 INHOUDSOPGAVE LEESWIJZER... 5 HOOFDSTUK 1 BESTUURLIJKE INLEIDING... 7 HOOFDSTUK 2 TOELICHTING FINANCIEEL RESULTAAT... 9 HOOFDSTUK 3 PROGRAMMA S PROGRAMMA 1 VEILIGHEID PROGRAMMA 2 VERKEER EN VERVOER PROGRAMMA 3 ECONOMIE PROGRAMMA 4 NATUUR EN MILIEU PROGRAMMA 5 WONEN EN RUIMTELIJKE ORDENING PROGRAMMA 6 ONDERWIJS PROGRAMMA 7 ZORG EN WELZIJN PROGRAMMA 8 SPORT, RECREATIE, KUNST EN CULTUUR PROGRAMMA 9 BESTUURLIJKE TAKEN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN HOOFDSTUK 4 - PARAGRAFEN PARAGRAAF A - WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT PARAGRAAF B - FINANCIERING PARAGRAAF C - BEDRIJFSVOERING PARAGRAAF D - ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN PARAGRAAF E - VERBONDEN PARTIJEN PARAGRAAF F - GRONDBELEID PARAGRAAF G - LOKALE HEFFINGEN HOOFDSTUK 5 JAARREKENING BALANS GRONDSLAGEN SPECIFICATIE ACTIVA SPECIFICATIE PASSIVA RECAPITULATIESTAAT LASTEN EN BATEN TOELICHTING JAARREKENING CONTROLEVERKLARING EN RESULTAATBESTEMMING SISA: SINGLE INFORMATION, SINGLE AUDIT HOOFDSTUK 6 BIJLAGEN OVERZICHT PROGRAMMA S PRODUCTEN EN PORTEFEUILLEHOUDERS KERNGEGEVENS KREDIETRAPPORTAGE 2015 EN TOELICHTING EXTERNE INHUUR Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 3 van 224

4 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 4 van 224

5 LEESWIJZER In deze leeswijzer beschrijven wij voor u de opbouw van de programmaverantwoording Deze ziet er als volgt uit: Bestuurlijke inleiding - Financieel resultaat - Balans en reservepositie De programma s A. Omschrijving van het programma Korte beschrijving van waar het programma over gaat, de producten (met de verantwoordelijke portefeuillehouder) en een overzicht van de relevante beleidsdocumenten. B. Welke maatschappelijke effecten willen we bereiken? (1 e W-vraag) Hier worden de beoogde maatschappelijke effecten benoemd met een overzicht van prestatieindicatoren. C. Wat hebben we ervoor gedaan? (2 e W-vraag) Hier wordt inzicht gegeven in de uitvoering van de prioriteiten die onder het programma vallen. Hierbij hebben ons zo veel mogelijk beperkt tot het verslagjaar Dit onderdeel wordt afgesloten met een overzicht van kengetallen. D. Wat mag het kosten? (3 e W-vraag) Hier worden de uitgaven en inkomsten per programma weergegeven. Ook worden verschillen tussen de begroting 2015 (na wijziging) en realisatie 2015 kort toegelicht. De toegerekende ambtelijke en overheadkosten worden in de analyse onder de term apparaatskosten opgevoerd. Meer en minder inzet van ambtelijke capaciteit (apparaatskosten) levert per saldo geen budgettair voor- of nadeel op in de jaarrekening, maar een verschuiving van capaciteit over de programma s en het saldo overhead (verantwoord bij het programma Algemene dekkingsmiddelen). In de verschilverklaringen bij de programma s staat diverse malen dat voor- of nadelen worden gecompenseerd of verrekend met een mutatie in de reserves. De feitelijke verantwoording van de reservemutaties vindt niet plaats bij het desbetreffende programma, maar bij de Algemene dekkingsmiddelen. De bedragen in de jaarrekening worden afgerond op Hierdoor kan de som der delen afwijken van de vermelde totalen. De paragrafen De paragrafen zijn voorgeschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies (BBV). Hier worden de beleidslijnen voor beheermatige aspecten, bedrijfsvoering en lokale heffingen beschreven. De paragrafen maken inzichtelijk hoe het college en de ambtelijke organisatie deze belangrijke, meer intern gerichte zaken borgen. De jaarrekening De jaarrekening bestaat uit de balans (het overzicht van bezittingen (activa) en schulden (passiva)), de controleverklaring, de resultaatbestemming en de SiSa-lijst (Single information, Single audit). De bijlagen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 5 van 224

6 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 6 van 224

7 Hoofdstuk 1 Bestuurlijke inleiding Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2015 aan. Het college van B en W legt hiermee verantwoording af over de realisatie van de afgesproken doelen en prioriteiten uit de programmabegroting 2015 en over de hieraan gerelateerde inzet van budgetten. De vereiste controleverklaring is nog niet opgenomen. De accountant zal voor de raadsvergadering van 30 juni een verklaring afgeven. Deze verklaring hangt vooral af van de afrekening en eindverantwoording van de regio over het sociaal domein. In hoofdstuk 5.7 is de verantwoording van de zogeheten Single information, Single audit (SiSa) opgenomen. Door toepassing van SiSa wil het Rijk de verantwoordingsinformatie voor een groot aantal specifieke uitkeringen stroomlijnen en beperken. De accountantscontrole is inclusief de bijlage SiSa. Deze jaarstukken moeten voor 15 juli digitaal aan het CBS en de provincie Utrecht worden aangeleverd. Wij zijn trots op wat we in het afgelopen jaar hebben bereikt. Hiervoor past een woord van waardering aan onze inwoners, bedrijven en instellingen en zeker ook aan onze ambtelijke organisatie. Onze trots willen we graag illustreren door in deze inleiding enkele in het oog springende resultaten te noemen. Ook onze gemeente werd in 2015 nadrukkelijk geconfronteerd met het vluchtelingenvraagstuk. De komst van een noodopvang op het Kamp van Zeist heeft veel bestuurlijke en ambtelijke inzet gevergd. Ook hier willen we onze waardering uitspreken aan onze inwoners en de vele vrijwilligers die actief zijn bij de opvang. Mede dankzij hun inzet verloopt de uitbreiding van de opvang tot heden zonder grote problemen was ook het eerste jaar waarin de gemeente verantwoordelijk was voor de nieuwe taken (nieuwe Wmo, jeugd) in het sociaal domein. We kunnen terugzien op een succesvol implementatiejaar, zeker als we de enorme omvang van de operatie in ogenschouw nemen. Uit de participatieve bijeenkomsten met professionals en inwoners hebben we ook geleerd wat beter kan. Mede op basis van deze ervaringen en meerdere tussentijdse evaluaties wordt de ontwikkelagenda voor 2016 (en verder) geformuleerd. Begin juli ontvingen we het bericht van Zorgpalet (nu Lyvore) dat de (zware) zorg in De Heybergh zou worden afgebouwd. Dit bericht vormde de opmaat voor een intensief traject waarbij alle betrokken partijen out-of-the box hebben gezocht naar mogelijkheden om plaatsen voor zware zorg in Soesterberg te behouden. Inmiddels hebben partijen hiertoe een gezamenlijke intentieovereenkomst gesloten. In december 2015 heeft de raad ingestemd met het totaalpakket aan verkeersmaatregelen om de doorstroming te verbeteren in Soest Zuid en de omgeving van de Soesterbergsestraat. Hiermee is een duidelijke lijn bepaald voor de toekomst van Soest. Er wordt nog een onderzoek gedaan naar de toekomstige verkeerstoename (actualisatie van eerder uitgevoerd onderzoek). Op 5 juni 2015 hebben de provincie Utrecht en de gemeenten Zeist en Soest de nieuwe samenwerkingsovereenkomsten Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis ondertekend. In deze overeenkomsten zijn voor de komende tien jaar afspraken gemaakt over de realisatie van rode en groen projecten, de financiën en de risicoverdeling. De uitvoering van het masterplan Soesterberg krijgt steeds meer gestalte. Zo is in 2015 begonnen met de verdiepte ligging van de N237. Tal van (sociale en ruimtelijke) projecten worden ter hand genomen om de leefbaarheid van het dorp te verbeteren. We zijn er trots op dat de gemeente Soest, samen met nog vijf andere organisaties, werd genomineerd voor de Eenvoudig Beter-Trofee. Deze nominatie hebben we te danken aan de vernieuwende en anticiperende wijze waarop we werken aan de projecten in Soesterberg-Noord en de Vliegbasis. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 7 van 224

8 Zoals we al opmerkten, komen de resultaten van onze inspanningen steeds meer tot stand in verschillende vormen van samenwerking met inwoners en bedrijven. Deze manier van werken zien we ook terug in de vernieuwende aanpak bij het visietraject sport, de totstandkoming van het duurzaamheidsbeleid, de cultuurnota en de participatie bij het groenonderhoud. Een project dat zeker ook in 2016 een vervolg krijgt is Wij zijn Soest. Dit initiatief is gestart als reactie op de aanslagen in Frankrijk, Turkije en andere landen. Samen met onze inwoners en maatschappelijke partners willen we een beweging in gang zetten om de sociale cohesie binnen de Soester samenleving zichtbaar te verstevigen. Wij willen hierbij vooral de kracht van de vele bestaande netwerken in Soest benutten en stimuleren dat deze netwerken nog meer met elkaar verbonden raken: in Soest weten we elkaar te vinden. We willen hiermee tegelijkertijd een halt toeroepen aan de radicaliserende stem van een kleine minderheid en de negatieve gevolgen van de toenemende individualisering tegengaan. Burgemeester en wethouders van Soest 24 mei 2016 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 8 van 224

9 Hoofdstuk 2 Toelichting financieel resultaat Het jaar 2015 is afgesloten met een formeel rekeningresultaat van positief. Met dit saldo is nog geen rekening is gehouden met een te oormerken bedrag van Het betreft taken die door onvoorziene omstandigheden niet in 2015 konden worden uitgevoerd, maar doorschuiven naar Het reële rekeningsaldo komt hiermee op positief, dat is 1,26% van de omzet. Bij de najaarsnota 2015 werd een positief saldo voorzien van Een overzicht van de grotere afwijkingen treft u aan in de tabel, opgenomen onder aan deze paragraaf. Oormerkvoorstellen In totaal wordt voorgesteld een bedrag van (deels aanvullend) te oormerken. Doordat enkele oormerkvoorstellen vanuit het sociaal domein gefinancierd worden, zal er een verrekening plaatsvinden ( ) met de reserve sociaal domein. Het saldo van de reserve geoormerkte beleidsuitgaven zal hierdoor uitkomen op De geoormerkte beleidsuitgaven die in deze jaarrekening worden meegenomen, zijn de volgende: Overzicht oormerkvoorstellen jaarrekening 2015 Onderwerp Budget Klanttevredenheidsonderzoeken (Waar staat je gemeente) Voorbereiding decentralisatie kosten* Kwaliteitsimpuls* Bedrag ( ) Toelichting Eens in de twee jaar meten wij de klanttevredenheid door deel te nemen aan het onderzoek Waar staat je gemeente. In 2015 is een dergelijk onderzoek uitgevoerd. Van het budget van resteert nog Dit komt omdat een deel van de (extern uitgevoerde) analyses nog niet is uitgevoerd. De verwachting is dat wij begin van dit jaar daartoe alsnog opdracht kunnen geven. Voor dit jaar is echter geen budget beschikbaar. Wij stellen daarom voor om het restant budget te oormerken voor dit doel Er zullen ook in 2016 kosten gemaakt worden die onder deze kostenplaats vallen, zoals kosten voor scholing, het (door)ontwikkelen van de teams, het inregelen van systemen, onderzoek naar organisatievormen etc. Omdat het een incidenteel budget betreft, willen we de resterende middelen graag oormerken De Kwaliteitsimpuls is in 2014 gestart en was bedoeld voor een periode van twee jaar. De activiteiten lopen dan ook door in 2016 voor verschillende onderdelen, zoals de ontwikkeling van de afdeling Samenleving. Omdat het een incidenteel budget betreft, willen we de resterende middelen graag oormerken. Herindicaties* Het incidentele budget voor herindicaties was geraamd op De kosten worden ook nog deels gemaakt in 2016 ivm afronding van dit traject. Bij de najaarsnota was dit al voorzien, maar toen is niet geoormerkt, omdat we met ontschotte begroting werken. Voor 2016 post opnemen met restantbedrag. Wonen Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2015 is vanuit vrijvallende middelen (Besluit Woninggebonden Subsidies) door uw raad bestemd voor het programma Wonen en dan specifiek voor onderzoek en een bewustwordingscampagne gericht op wonen met zorg. Onderzoek is uitgevoerd en (binnen de context van een bredere notitie over wonen met zorg) aan uw raad gepresenteerd in december. De bewustwordingscampagne wordt als elementair onderdeel van de strategische uitvoeringsagenda gezien. Logischerwijs is er eerst onderzoek uitgevoerd en worden de strategische kader neergelegd waarbinnen de campagne een rol zal krijgen. Wij stellen u daarom voor het resterende bedrag van te reserveren voor dat doeleinde. *Dit budget valt onder de ontschotting sociaal domein, vandaar dat dit verrekend dient te worden met de reserve sociaal domein. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 9 van 224

10 Onderwerp Bedrag ( ) Afwijkingen t.o.v. voorstellen najaarsnota 2015 Accommodatiebeleid Asielzoekerscentrum Brede impuls combinatiefuncties Extra impuls Veiligheid en handhaving Totaal De overige oormerkvoorstellen die vastgesteld zijn, treft u aan in hoofdstuk 5.4 Belangrijkste verschillen De belangrijkste verschillen (ten opzichte van de najaarsnota 2015) zijn vermeld in de volgende tabel: Toelichting jaarresultaat 2015 op hoofdlijnen (bedragen x 1.000) I/S Voordeel Nadeel Programma Natuur en milieu Gladheidsbestrijding I 53 Programma Wonen en Ruimtelijke Ordening Bouwleges I 50 Mutatie voorziening Masterplan Soesterberg I 390 Programma Onderwijs Afwikkeling onderhoud onderwijs I 126 OZB vrijval te declareren bedragen I 74 Programma Zorg en Welzijn Project Buitenkans I 44 Programma Bestuurlijke Taken Leges reisdocumenten en huwelijk I 77 Algemene dekkingsmiddelen Vitens afwikkeling 2012 I 129 Saldo financiering I 35 OZB gebruikers niet-woningen I 45 Algemene uitkering I 84 Algemene uitkering S 200 De oorzaken van de bovenstaande verschillen hebben vooral te maken met externe oorzaken en feiten die aan het licht kwamen na de Najaarsnota. In de recapitulatiestaat (hoofdstuk 5.5) staan de afwijkingen per programma, uitgesplitst naar lasten en baten. Bij de programma s worden de afwijkingen toegelicht. Een aantal afwijkingen is gekoppeld aan een ander programma. Wij menen dat de over- en onderschrijdingen per programma, uiteraard met inachtneming van de toelichting, passen in het door uw raad vastgestelde beleid. Structurele doorwerking financiële uitkomsten jaarrekening 2015 Zoals uit de bovenstaande tabel blijkt, zijn de uitkomsten van de jaarrekening 2015 voor het overgrote deel incidenteel van aard. Voor zover de afwijkingen structureel van aard zijn, worden deze meegenomen in de Voorjaarsnota 2016 en maken zij onderdeel uit van het te actualiseren meerjarenperspectief. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 10 van 224

11 Verantwoording jaarresultaat Het jaarresultaat moet volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) worden gesplitst in het resultaat vóór reservering, het resultaat na reservering en het resultaat na bestemming. Het verschil is het saldo van de reservemutaties (toevoegingen en onttrekkingen). Verloop begrotingssaldo 2015 Saldo (bedragen x 1.000) Primitieve begroting 2 Najaarsnota Voorjaarsnota Samenwerking Hart van de Heuvelrug -25 Najaarsnota Begroot saldo na wijzigingen Rekeningresultaat 2015 Begroting na Realisatie (bedragen x 1.000) wijzigingen Totale lasten Totale baten Saldo baten en lasten Mutaties reserves: Toevoeging aan reserves (lasten) Onttrekking aan reserves (baten) Gerealiseerd resultaat (= jaarresultaat) Voorstel tot bestemming: oormerkvoorstellen 85 Resteert na bestemming De reservemutaties zijn verantwoord bij de Algemene dekkingsmiddelen en gespecificeerd in hoofdstuk 5. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 11 van 224

12 Balans en reservepositie (bedragen x 1.000) Balans per 31 december 2015 ACTIVA PASSIVA Vaste activa Vaste Passiva Immateriële vaste activa Reserves kosten onderzoek algemene reserve bestemmingsreserves Materiële vaste activa Gerealiseerd resultaat economisch nut economisch nut/heffingen maatschappelijk nut Voorzieningen Financiële vaste activa Vaste schulden kapitaalverstrekkingen binnenland deelnemingen waarborgsommen 12 7 overige langlopende leningen overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jr bijdrage aan activa derden Totaal vaste activa Totaal vaste passiva Vlottende activa Vlottende passiva Voorraden Netto-vlottende schulden met een grond- en hulpstoffen 0 57 rentetypische looptijd < 1jaar onderhanden werken banksaldi gereed product 6 5 kasgeldleningen Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jr openbare lichamen uitzetting Rijks schatkist rekening-courant verhouding overige vorderingen overige schulden Liquide middelen Overlopende activa Overlopende passiva Totaal vlottende activa Totaal vlottende passiva Totaal generaal Totaal generaal Gewaarborgde leningen In hoofdstuk 5.3 Specificatie activa en 5.4 Specificatie passiva staat de toelichting van de balans vermeld. Reservepositie De vermogenspositie (het totaal van de algemene reserve, bestemmingsreserves, voorzieningen en het jaarresultaat) heeft zich de afgelopen jaren als volgt ontwikkeld (bedragen x 1.000): Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 12 van 224

13 Vermogenspositie ultimo Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal exclusief jaarresultaat Jaarresultaat Totaal inclusief jaarresultaat Omvang algemene reserve per 31 december 2015 De algemene reserve is bedoeld om het risico te dekken van onvoorziene financiële tegenvallers en nadelige begrotingssaldi. Daarom moet zij volledig vrij besteedbaar zijn. De algemene reserve bedraagt ultimo ,5 miljoen, exclusief het rekeningresultaat Dit is ruim boven de door de raad vastgestelde minimumnorm van 5 miljoen. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar paragraaf A Weerstandsvermogen en risico s. Omvang bestemmingsreserves per 31 december 2015 De bestemmingsreserves bedragen ultimo 2015 in totaal 41,9 miljoen. Dit is 1,2 miljoen meer dan per ultimo Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door toevoegingen aan de nieuwe egalisatiereserve sociaal domein ( 2,7 mln.), de dekkingsreserve ( 1,1 mln.), de bufferreserve ( 0,2 mln.) en de reserve accommodatiebeleid ( 0,2 mln.). Daartegenover is er onttrokken aan de reserve Investeringsfonds ( 1,8 mln.), de reserve geoormerkte beleidsuitgaven ( 0,4 mln.), de reserve onderhoud gebouwen ( 0,3 mln.) en de reserve automatisering ( 0,2 mln.). Omvang voorzieningen per 31 december 2015 De omvang van de voorzieningen bedraagt ultimo 2015 in totaal 6,4 miljoen. Dit is 0,8 miljoen meer dan in Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door toevoegingen aan de voorziening riolering ( 0,7 mln.); daarnaast is er een nieuwe voorziening (voorziening anterieure overeenkomsten) gevormd. Deze voorziening betreft het beschikbaar houden van door derden betaalde anterieure overeenkomsten voor werkzaamheden in latere jaren. Een specificatie van alle stortingen en onttrekkingen van de reserves en voorzieningen vindt u in hoofdstuk 5. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 13 van 224

14 Programmaverantwoording Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 14 van 224

15 Hoofdstuk 3 Programma s Programma 1 Veiligheid A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over de gemeentelijke zorg voor lokale veiligheid. Het programma richt zich vooral op brandweer, crisisbeheersing, politie, openbare orde en integrale veiligheid. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 1.1 Brandweer R.T. Metz 1.2 Crisisbeheersing R.T. Metz 1.3 Openbare orde en veiligheid R.T. Metz Relevante beleidsdocumenten A. Handhavingsbeleid fysieke leefomgeving B. Regionaal Crisisbeheersingsplan VRU C. Meerjarenbeleidsplan Integrale Veiligheid Soest D. Visie op de organisatie van de VRU, Veiligheid op Maat, Financieringssytematiek (de majeure projecten) van de Veiligheidsregio Utrecht (AB besluit 4 juli 2014) E. Gewijzigde Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Utrecht (GR VRU), 1 januari 2015 B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Een veilig Soest Thema s: 1. Veiligheid en leefbaarheid 2. Jeugdoverlast 3. Vermogenscriminaliteit Thema 1 - Veiligheid en leefbaarheid Doelstelling: Bevorderen van veiligheid en leefbaarheid Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Rapportcijfer veiligheid buurt Veiligheidsmonitor 7,5 (2011) 7,5 7,1 Ervaren overlast omwonenden (% vaak) idem 7 (2011) 3,8 7,4* * In 2015 is de Integrale Veiligheidsmonitor uitgezet onder 578 respondenten, daarvan heeft 41% gereageerd. Dat zijn 237 personen. Hiervan geeft 7,4% aan dat zij vaak overlast ervaren van omwonenden. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? Eind 2015 is het Integraal Veiligheidsplan vastgesteld met de titel Samen werken aan meer Veiligheid. In dit beleidsplan zijn de volgende prioriteiten benoemd: - woninginbraken; - overlast van jeugdgroepen (jeugd in zijn algemeenheid); - brandveilig leven; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 15 van 224

16 - veilige en leefbare buurten. De focus op deze prioriteiten betekent niet dat we aan andere zaken geen aandacht besteden. Integendeel, er wordt onverminderd gewerkt aan de reguliere taken, zoals het evenementenbeleid, de uitvoering van het hennepconvenant, de aanpak van georganiseerde criminaliteit, de APV en wettelijke taken, zoals het toezicht houden en handhaven op de Drank- en Horecawet en fysieke veiligheid en nazorg voor ex-gedetineerden. Ook in het kader van het tegengaan van radicalisering wordt een aanpak uitgewerkt. Het programma Veiligheid is een vierjarenplan op hoofdlijnen, dat richting geeft aan de uitvoering van het veiligheidsbeleid. We houden flexibiliteit om in te kunnen spelen op de actualiteit. We beseffen ons dat veiligheid niet op zichzelf staat en deel uitmaakt van verschillende andere beleidsvelden. Immers, de beleidsvelden ruimte, onderhoud en beheer, jeugd, onderwijs, economie en zorg staan in nauwe verbinding met veiligheid. De uitvoering van het veiligheidsbeleid is dan ook bij uitstek een verantwoordelijkheid met vele partners en het gehele gemeentebestuur. Thema 2 - Jeugdoverlast Doelstelling: Terugdringen van jeugdoverlast Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Ervaren overlast jeugd (% vaak) Veiligheidsmonitor 13,7 (2011) 4,7 9,6* Meldingen overlast jeugd Criminaliteitscijfers 349 (2011) RVS (Bureau Regionale Veiligheidsstrategie) * In 2015 is de Integrale Veiligheidsmonitor uitgezet onder 578 respondenten, daarvan heeft 41% gereageerd. Dat zijn 237 personen. Hiervan geeft 9,6 % aan vaak overlast van jeugd te ervaren. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 De aanpak Beke Ferwerda faciliteren en regisseren Ook in 2015 is de Beke Ferweda-methode gebruikt om de jeugdgroepen in Soest in beeld te brengen. Aan de hand hiervan worden de groepen geprioriteerd. De taakverdeling is hierbij scherp gedefinieerd en ook in de uitwerking van de plannen van aanpak voor de verschillende groepen staat nauwgezet omschreven wie wat doet. Daar wordt in de overleggen strak op gestuurd. 2.2 De vertegenwoordiging in het Veiligheidshuis Amersfoort continueren De vertegenwoordiger van de gemeente in het Veiligheidshuis (informatiemakelaar) heeft in 2015 met name de overleggen over de TOP X (lijst van veelplegers en woninginbrekers), de Persoongerichte aanpak en nazorg aan ex-gedetineerden begeleid. De informatiemakelaar is verantwoordelijk voor het samenbrengen van de informatie vanuit de verschillende partners. De functie wordt nu sinds 2 jaar structureel ingevuld en dat heeft een positief effect op zowel de samenwerking, als op de aanpakken. 2.3 Beleid voor de aanpak van jeugdoverlast opstellen en implementeren Het plan van aanpak jongerenoverlast is geactualiseerd. Zowel de Boa s als het jeugdteam hebben een plek gekregen in de aanpak van de overlast. Daarnaast zijn de overlegstructuren aangepast en is er een grotere bestuurlijke betrokkenheid gerealiseerd door de inrichting van een stuurgroep waarin zowel de burgemeester als de wethouder jeugd zitting hebben. Het aantal meldingen overlast jeugd is in de afgelopen jaren gestegen. De gemeente Soest roept bewoners actief op om overlast te melden. Binnen de gemeente Soest zijn drie jeugdgroepen actief. Voor deze drie groepen zijn plannen van aanpak opgesteld en wordt er zowel gewerkt met een groepsaanpak als met een persoonsgerichte aanpak. Daarbij worden indien mogelijk ook de ouders actief betrokken. Naast de ons bekende jeugdgroepen zien we ook dat er veel overlast en vernielingen worden veroorzaakt Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 16 van 224

17 door andere jongeren, niet tot de groepen behorend, maar die onder invloed van drank wel veel overlast veroorzaken. Eenmaal per 6 weken vindt met de partners (politie, jongerenwerk en diverse gemeenteambtenaren) een overlastoverleg plaats waarin plaatsgebonden overlastmeldingen worden besproken. Het overleg is in 2015 geïntensiveerd en vindt nu maandelijks plaats. Thema 3 - Vermogenscriminaliteit Doelstelling: Terugdringen van vermogenscriminaliteit Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentieof nulwaarde Aantal aangiften woninginbraak Soest RVS (Bureau 347 Regionale (2012) Veiligheidsstrategie) Aantal aangiften diefstal af/uit auto s RVS (Bureau 254 Regionale (2012) Veiligheidsstrategie) Streefwaarde 2015 Realisatie Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Uitvoering geven aan het plan van aanpak woninginbraken Soest Het plan van aanpak woninginbraken is in 2015 in nauw overleg met de politie geactualiseerd. Er wordt meer informatiegericht gestuurd. Daarnaast is het Digitaal Opkopersregister (DOR) ingevoerd. Hierbij worden aankopen door de verschillende opkopers in een digitaal systeem geregistreerd, waardoor de afzetmarkt wordt verstoord en de mogelijkheid van heling wordt beperkt. Hierdoor en door de inspanningen van de politie is het aantal woninginbraken in 2015 sterk teruggebracht. Het aantal inbraken komt in 2015 uiteindelijk net iets boven het niveau van 2013 (241 inbraken) uit. 3.2 Naar aanleiding van woninginbraken preventiebrieven verspreiden vanuit de gemeente Per inbraakmethode krijgen omwonenden en het slachtoffer van een inbraak een brief met daarin specifieke preventietips. Als deze bewoners vervolgens een investering doen in inbraakwerend materiaal, dan kunnen zij een kleine tegemoetkoming krijgen (in de vorm van een VVV-bon). In 2015 zijn 38 VVVbonnen verstrekt voor een totaal bedrag van De effectiviteit van het Veiligheidshuis bewaken en bevorderen Ex-gedetineerden De effectiviteit van het Veiligheidshuis, waar het gaat om de nazorg aan ex-gedetineerden die zich (weer) in Soest vestigen, wordt bewaakt en bevorderd. Het effectief begeleiden van ex-gedetineerden blijkt de kans op recidive aanmerkelijk te verminderen. In 2015 is een bestuursovereenkomst tussen gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg afgesloten ten aanzien van de procesondersteuner Nazorg ex-gedetineerden. In het kader van het integrale veiligheidsbeleid en de doeltreffende en doelmatige uitvoering van de nazorg aan ex-gedetineerden is een bovengemeentelijke rol ontstaan. Derhalve hebben bovengenoemde gemeenten in de bestuursovereenkomst afspraken gemaakt over een adequate deelname aan het Regionaal Coördinatiepunt Nazorg ex-gedetineerden Oost-Utrecht en de invulling van de taken van procesondersteuner. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 17 van 224

18 3.3.2 Soester veelplegers De effectiviteit van het Veiligheidshuis, waar het gaat om Soester veelplegers, wordt bewaakt en bevorderd. Het begeleiden van zogenaamde veelplegers zorgt voor een afname van het aantal woninginbraken. Sinds 2015 wordt er binnen de gemeente Soest in nauwe samenwerking met de politie, de informatiemakelaar en het sociaal team en jeugdteam gewerkt aan de aanpak van de TOP X en de PGA (Persoonsgerichte aanpak). Door deze actieve begeleiding door verschillende partners wordt de kans op recidive verminderd. Tabel kengetallen omschrijving Werkelijk Aantal ex-gedetineerden dat zich vestigt in Soest Aantal veelplegers in Soest * 5 * (waarvan 2 minderjarigen) C. Risicoparagraaf n.v.t. D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde en veiligheid Totaal lasten Baten Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde en veiligheid Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten 25 Baten 27 Resultaat 53 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 18 van 224

19 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Brandweer Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 22 Overig -2 Crisisbeheersing Apparaatskosten -45 Overig 5 Openbare orde en veiligheid Apparaatskosten 78 Vergoeding strafbeschikkingen (2014) 11 Extra kosten informatiemakelaar (afwikkeling 2014) -10 Overig -6 Totaal 53 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 19 van 224

20 Programma 2 Verkeer en Vervoer A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over de zorg voor alle verkeersvoorzieningen, zowel goed onderhoud van bestaande voorzieningen als aanpassing van voorzieningen op grond van beleid en/of wensen van bewoners. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 2.1 Wegbeheer J.L. van Berkel - Vissers 2.2 Schoonhouden wegen J.L. van Berkel - Vissers 2.3 Verkeersmaatregelen J.L. van Berkel Vissers - stationswikkeling Soest-Zuid J.G.S. Pijnenborg 2.4 Openbare verlichting J.L. van Berkel - Vissers Relevante beleidsdocumenten A. Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVVP), raad oktober 2008 B. Beleidsnota Parkeernormen en Parkeerfonds (2 e herziening), raad februari 2014 C. Beleidsplan Openbare verlichting (2003) D. Pakketstudie Verder (2009) B. Doelstellingen en activiteiten Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Een effectief en efficiënt wegennet Thema s: 1. Bereikbaarheid 2. Verkeersveiligheid 3. Leefbaarheid Thema 1 Bereikbaarheid Doelstelling: Optimale bereikbaarheid voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en gemotoriseerd verkeer, waarbij gebruik wordt gemaakt van het beschikbare netwerk. Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) Het aandeel verplaatsingen per fiets en met het openbaar vervoer neemt toe ten opzichte van het aandeel autoritten (hierdoor wordt het verkeer beter verdeeld over het bestaande netwerk). Doorstroming op de hoofdwegen wordt gewaarborgd door files te voorkomen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 20 van 224

21 Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Realisatie Streefwaarde Realisatie of nulwaarde 1. De verhouding op Nader op te (*) (*) (*) (*) verschillende wegen tussen stellen op auto s, fietsers en ovreizigers basis van (telling) metingen 2. De factor tussen de idem (*) (*) (*) (*) reistijd op de hoofdwegenstructuur tijdens en buiten de spits (*) In de afgelopen jaren is gewerkt aan de operationalisering van deze effectindicatoren. Dit is deels gerealiseerd. De verdere operationalisering is afhankelijk van de bij te stellen doelen naar aanleiding van de tussenevaluatie van het GVVP. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Pakketstudie VERDER In het programma VERDER werken overheden sinds 2006 intensief samen aan de uitvoering van maatregelenpakketten (pakketstudies) die moeten zorgen dat Midden-Nederland ook in 2020 goed bereikbaar is. In november 2006 is hiertoe de bestuursovereenkomst Bereikbaarheid Regio Utrecht gesloten met als doelstelling om te komen tot een samenhangend pakket met bereikbaarheidsmaatregelen dat bijdraagt aan de ruimtelijk-economische ontwikkeling van de regio, nu en in de toekomst. Realisatie vindt plaats onder de noemer VERDER. In maart 2015 heeft de gemeenteraad ingestemd met het vaststellen van het herijkte VERDER-pakket. Hierbij zijn de projecten Birkstraat, Soesterbergsestraat-Vondellaan en Stationsontwikkeling Soest-Zuid financieel samengevoegd. Stand van zaken van maatregelen waarbij Soest coördinerende partij is: - Het verkeersplan Soest-Zuid (Soesterbergsestraat-Vondellaan en Stationsontwikkeling Soest- Zuid) is apart in dit programma beschreven. Een bewaakte fietsenstalling bij NS Station Soest- Zuid wordt meegenomen in de volgende fase van dit project. - N221 (Birkstraat). De gemeenteraad heeft in 2008 besloten dat maatregelen op de Birkstraat in de vorm van parallelbanen onwenselijk zijn. Deze worden dan ook niet als optie overwogen. Er is geen alternatief plan om de bereikbaarheid op deze weg te verbeteren. In de evaluatie van VERDER in maart 2015 heeft de gemeenteraad vastgesteld om te besparen op de maatregelen zoals gepland op de Birkstraat en het restbudget samen te voegen met de budgetten voor de Soesterbergsestraat-Vondellaan en Stationsontwikkeling Soest-Zuid. - Fietspad Soest-Hilversum. In 2015 is aan dit project geen prioriteit gegeven, omdat het onderzoek naar een oplossing binnen het verkeersplan Soest-Zuid ingewikkelder bleek dan verwacht en ook langer heeft geduurd. - Fietspad Soest-Soesterberg. In 2015 is het eerste voorontwerp opgesteld. Belanghebbenden hebben hier op kunnen reageren. Vanwege de prioriteit die moest worden gegeven aan enkele andere projecten (met name Verdiepte Ligging N237 Soesterberg, Westelijke ontsluiting Soesterberg-Noord en subsidie reconstructie Wieksloterweg) en onduidelijkheid over het tracé ter plaatse van de Pleisterplaats is nog geen verdere uitwerking gegeven van dit ontwerp gemaakt. - Versnellen buslijn 70 door Overhees. In afwachting van de aanbesteding van het busvervoer door de provincie Utrecht eind 2016 is dit project nog niet opgestart. De nieuwe aanbesteding kan gevolgen hebben voor de dienstregelingen en busroutes in Soest. De aanbesteding van het busvervoer heeft in 2015 plaatsgevonden, maar vanwege bezwaren op deze aanbesteding is het openbaar maken van de toekomstige lijnvoering en dienstregeling uitgesteld tot begin In Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 21 van 224

22 2016 wordt bekeken op welke wijze dit project wordt ingevuld. De uitvoering kan dan op zijn vroegst vanaf 2017 plaatsvinden. NB Het openbaar vervoer in de gemeente Soest wordt verzorgd door de provincie (bus) en NS (trein); de gemeente Soest heeft hierin een adviserende rol, maar verder geen bevoegdheden. Overige maatregelen (relevant voor Soest, maar niet als coördinerende partij): - Verbreding A27, A1 en knooppunt Hoevelaken. Rijkswaterstaat heeft voor de verbreding van de A27 en A1 een Tracébesluit gepubliceerd. Realisatie van het project is tussen 2016 en Voor knooppunt Hoevelaken heeft Rijkswaterstaat in 2015 een aannemer geselecteerd en een aanbiedingsontwerp gepresenteerd. De planning is dat de werkzaamheden aan het knooppunt tussen 2019 en 2022 worden uitgevoerd. - Westelijke ontsluiting Amersfoort. Het ontwerp is vastgesteld. De gemeenteraad in Amersfoort heeft in november 2015 akkoord gegeven voor de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan. - Regionaal verkeersmanagement (RVM). Het maatregelenpakket moet leiden tot betere benutting van de bestaande infrastructuur door gebruik te maken van technologie, bijvoorbeeld met centrale aansturing van verkeerslichten en actuele reisinformatie langs de hoofdwegen. De verkeerslichten in Soest zijn in 2015 aangesloten op de regionale beheerscentrale voor verkeerslichten. De route-informatiepanelen die vanuit het programma langs de wegen zouden worden geplaatst worden later gerealiseerd. Momenteel speelt er een discussie of en welke informatiepanelen er nog moeten komen gezien de ontwikkelingen rondom ITS. - Verdiepte Ligging N237 Soesterberg. Zie Programma 5, Thema 3 Ruimtelijke kwaliteit gemeente Soest. 1.2 Grote projecten (Verkeersplan Soest-Zuid) Het verkeersplan Soest-Zuid (Soesterbergsestraat-Vondellaan en Stationsontwikkeling Soest-Zuid) maakt deel uit van het regionale programma VERDER en bestaat uit een reeks aan verkeersmaatregelen in Soest-Zuid om de doorstroming en het openbaar vervoer te verbeteren. De onderzoeken naar het stationsgebied en het kruispunt Soesterbergsestraat en omgeving zijn in mei 2015 in samenhang met elkaar opgeleverd. Het onderzoek naar het kruispunt Soesterbergsestraat concludeert dat maar één combinatie van maatregelen mogelijk is om de doorstroming te verbeteren. In het stationsgebied is een voorkeur uitgesproken voor maatregelen op maaiveld. Na een uitgebreid inspraaktraject heeft de gemeenteraad de maatregelen in december 2015 vastgesteld. Dit onder voorbehoud dat de gemeente Amersfoort uitvoering geeft aan variant 7B in het project Westelijke Ontsluiting, de maatregelen met het nieuwe verkeersmodel 2030 worden doorgerekend, ideeën van omwonenden daarbij worden betrokken en de uitkomst en het effect hiervan op het maatregelenpakket opnieuw ter besluitvorming aan de raad wordt voorgelegd, voordat fysieke uitvoeringsmaatregelen worden getroffen. Ook wordt het maatregelenpakket voorgelegd aan de regio en aan ProRail. Uitvoering van dit project wordt verwacht in de periode tussen 2018 en Voor de bijdrage vanuit het programma VERDER moet uiterlijk in 2020 een onomkeerbaar besluit zijn genomen over de uitvoering. Het totale budget voor het Verkeersplan Soest-Zuid bedraagt na de herijking VERDER Hiervan is door VERDER inmiddels vrijgegeven voor onderzoek en resteert voor de verdere voorbereiding en uitvoering. Het onderzoeksbudget van is samengesteld uit een deel voor het stationsgebied van en een deel voor de Soesterbergsestraat van Oorspronkelijk was voor de Soesterbergsestraat beschikbaar. Zoals gemeld in de najaarsnota was er sprake van een dreigende overschrijding van het onderzoeksbudget met De regio heeft er in januari 2016 mee ingestemd om het onderzoeksbudget te verhogen ten laste van het resterende uitvoeringsbudget voor dit project (conform raadsvoorstel en het daarbij horende financiële overzicht). De Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 22 van 224

23 onderzoekskosten worden voor gedekt door een bijdrage van de provincie Utrecht, wordt gedekt uit de eigen bijdrage van de gemeente Soest aan VERDER. De reservering binnen het Restbudget Randstadspoor voor een variant met een tunnel in het stationsgebied is met het raadsbesluit in december 2015 vervallen. u i t g a v e n project- werkelijk saldo budget t/m totaal Stationsontwikkeling Soesterbergsestraat totaal i n k om s t e n / d e k k i n g project- werkelijk saldo budget t/m totaal Bijdrage prov Utrecht Stationsontwikkeling Bijdrage gem Soest Stationsontwikkeling Bijdrage prov. Utrecht Soesterbergsestraat Bijdrage gem. Soest Soesterbergsestraat totaal Stimuleren fietsgebruik We stimuleren het gebruik van de fiets en initiëren projecten die dit aantrekkelijker en comfortabeler maken. Projecten hiervoor worden vastgelegd in een jaarlijks fietsactieplan. In het fietsactieplan 2015 zijn de volgende projecten opgenomen en uitgevoerd. De fietsoversteek op de Clemensstraat is aangepast. Op de Jachthuislaan zijn kleinschalige maatregelen uitgevoerd om deze fietsroute autoluwer te maken. In het kader van de actie Fietspaaltjes is de eerste fase (het verwijderen van overbodige palen) uitgevoerd. In 2016 volgen nog aanpassingen op locaties waar de aanwezigheid van een paal gewenst is. Er zijn stallingsvoorzieningen vervangen respectievelijk geplaatst bij busstation Soestdijk- Noord en bushalte Eigendomsweg. In het winkelcentrum Van Weedestraat zijn twee oplaadzuilen voor elektrische fietsen geplaatst. Er is fietsbewegwijzering bij rotonde Nieuwerhoekplein geplaatst. Voor een betere zichtbaarheid van fietsers zijn de struiken rondom rotonde Koningsweg/Vrijheidsweg verwijderd. 1.4 Verkeerslichten Verkeerslichten gaan normaliter 15 tot 20 jaar mee. De verkeerslichten op het kruispunt Koningsweg- Nieuweweg zijn 25 jaar oud. De verkeerslichten op het kruispunt Birkstraat-Vondellaan bereiken in 2018 het einde van hun normale levensduur. Voor beide installaties worden sinds 2011 geen onderdelen meer geleverd. In het geval van een storing van één van deze installaties kan het noodzakelijk zijn om acuut een andere installatie aan te schaffen. Voor de vervanging van de verkeerslichten kruispunt Koningsweg-Nieuweweg is een krediet van beschikbaar. In 2015 zijn de verkeerslichten nog in stand gehouden, in afwachting van definitieve besluitvorming in het project Stationsontwikkeling Soest-Zuid. De verkeerslichten zijn nu in een zodanige conditie dat vervanging niet verder uitgesteld kan worden. In 2016 worden de verkeerslichten daarom vervangen, zoveel mogelijk rekening houdend met toekomstige wijzigingen op het kruispunt vanuit het Verkeersplan Soest-Zuid binnen het programma VERDER. De verkeerslichten op het kruispunt Birkstraat-Vondellaan moeten uiterlijk in 2018 worden vervangen. Tegen die tijd wordt een kredietaanvraag van aangevraagd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 23 van 224

24 Het technisch beheer en onderhoud van de verkeerslichten wordt sinds 2014 in het kader van regionale samenwerking en op basis van een dienstverleningsovereenkomst door de gemeente Amersfoort uitgevoerd. Deze samenwerking wordt de komende jaren voortgezet en geïntensiveerd. Door alle verkeersregelinstallaties in Soest aan te sluiten op de verkeerscentrale in Amersfoort ligt ook een verdere samenwerking op beleidsmatig en functioneel beheer van verkeerslichten voor de hand. Deze mogelijkheden worden in 2016 verder onderzocht. 1.5 Openbaar vervoer In 2015 hebben wij ons voorbereid op de nieuwe aanbesteding van het busvervoer door de provincie Utrecht. De nieuwe concessie gaat in december 2016 in en heeft mogelijk grote gevolgen voor het aantal en de frequentie van buslijnen in onze gemeente. De provincie Utrecht heeft aangekondigd de focus te verschuiven van aanbod- naar vraaggericht openbaar vervoer. Dit betekent dat met name de zwakkere buslijnen (zoals Soest-Soesterberg) mogelijk komen te vervallen. Onze inzet in 2015 heeft zich er op gericht om met ruimte voor innovatieve oplossingen de beschikbaarheid van een goed netwerk van openbaar vervoer te behouden. De aanbesteding is afgelopen zomer afgerond, maar vanwege de daar op volgende bezwaarprocedure zijn de uitkomsten van de aanbesteding in 2015 nog niet bekend geworden. Syntus verzorgt sinds december 2016 het openbaar busvervoer in onze gemeente verzorgen. De gevolgen voor het openbaar busvervoer in onze gemeente worden pas begin 2016 bekend. Wel is (stand van 31 december 2015) inmiddels duidelijk geworden dat een directe busverbinding van en naar het Nationaal Militair Museum deel uitmaakt van de lijnvoering van Syntus. Thema 2: Verkeersveiligheid Doelstelling: Een veilig verkeer met objectief minder ongevallen en een hoger gevoel van veiligheid in het verkeer. Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) - Inwoners van Soest voelen zich veiliger in het verkeer. - Er gebeuren minder ernstige verkeersongevallen op gemeentelijke wegen. - De tevredenheid van inwoners over het onderhoud van wegen en fietspaden neemt toe. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Hoe vaak heeft u te maken met onveilige verkeerssituaties in uw buurt? Percentage vaak: - Soest - referentiegemeenten Referentiepercentages Soest: - soms - zelden - (vrijwel)nooit - n.v.t./weet niet Waar staat je gemeente? of nulwaarde (2015) 19% 17% 39% 21% 20% 2% Realisatie % 39% 21% 20% 2% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 24 van 224

25 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Wegbeheer Ten laste van de reserve onderhoud wegen zijn werkzaamheden uitgevoerd die nodig zijn voor reconstructies van wegen en bruggen. Hieronder vallen ook de bestaande exploitatiebudgetten rationeel wegbeheer en klein onderhoud. De uit te voeren werkzaamheden zijn onder andere gebaseerd op het jaarlijks onderhoudsprogramma en een inspectie van wegen die na de winterperiode plaatsvindt. Op basis hiervan en met betrekking tot klein onderhoud zijn de onderstaande werkzaamheden uitgevoerd Klein onderhoud Op diverse locaties is het jaarlijks klein onderhoud uitgevoerd. Dit is meegenomen in een asfaltbestek (zie Planmatig onderhoud) en is in juni 2015 uitgevoerd. Tevens zijn er gedurende het hele jaar reparatiemaatregelen n.a.v. calamiteiten en meldingen uitgevoerd. De Wieksloterweg heeft hierbij een onevenredige invloed gehad op het beschikbare budget Planmatig onderhoud Het geplande onderhoud aan de Gen. Winkelmanstraat en het betonnen fietspad ecoduct Op Hees in Soesterberg, en de Heideweg in Soest zijn in 2015 uitgevoerd en opgeleverd. De werkzaamheden aan de Noorderweg in Soest zijn in 2015 gestart en worden in 2016 afgerond. Tevens zijn in het kader van de aanleg van de Oostelijke ontsluiting in Soesterberg, en bij het onderhoud aan de Zuiderweg in Soesterberg, werkzaamheden uitgevoerd. In het asfaltbestek zijn in juni 2015 de deklagen van onder andere de Bosstraat, het Hazepad, een gedeelte Koningsweg bij de spoorwegovergang, het fietspad, en van de fietspaden langs de Dalweg, de Koningsweg en het Soester Hoogt vervangen. Tevens zijn de deklagen van de Paltzerweg, het Heezerspoor Westzijde, het Berkenlaantje, de Dolderseweg en de Monnikenboschweg gerepareerd en is een oppervlakbehandeling aangebracht. Op diverse plekken, onder andere aan de Mercury en het Kerkpad, is reparatiewerk (zie klein onderhoud) uitgevoerd. De in de Schrikslaan en omgeving uitgestelde oppervlakbehandeling is in 2015 uitgevoerd Markeringen De markeringen zijn geïnspecteerd en op basis hiervan zijn op diverse locaties de markeringen opgefrist c.q. vervangen. 2.2 Openbare verlichting Openbare verlichting (OVL) is een historisch gegroeide zorgplicht van de overheid. Eenmaal aangebrachte verlichting moet tenminste aan de wettelijke en functionele eisen voldoen. Om aan deze zorgplicht te kunnen voldoen, heeft de gemeente tot 31 december 2015 een leaseovereenkomst voor het benodigde beheer en onderhoud afgesloten. Het areaal aan lichtmasten en armaturen is vanaf deze datum door de gemeente Soest, tegen een vergoeding voor de waarde van het areaal, in eigendom overgenomen. Voor het beheer en onderhoud voor het jaar 2016 is in 2015 samen met de gemeente Bunnik een aanbesteding opgestart, waarvoor in november 2015 een aannemer is gecontracteerd. Het jaar 2016 betreft een overgangsjaar om naar een nieuw beheer en onderhoudsvorm, per 1 januari 2017 toe te werken. In 2015 is gestart met het uitwerken van de nieuwe beheer- en onderhoudsvorm. Hierbij is de in het Intergemeentelijk overleg Openbare Verlichting (IGOV) opgedane kennis ingezet, en wordt met ondersteuning van externe expertise een en ander uitgewerkt. Waar mogelijk zoeken we naar samenwerking met andere gemeenten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 25 van 224

26 2.3 Verkeersveiligheidsacties In 2015 was er geen convenant met de provincie over verkeersveiligheid van kracht. We hebben met verkeerseducatie ingezet op ouderen met de opfriscursus rijvaardigheid en de fietsinformatiedag. Daarnaast zijn vorig jaar de spandoeken afgeschaft, wat bijdraagt aan de verkeersveiligheid. In 2015 is dat zichtbaar geworden met de actie de scholen zijn weer begonnen. Die zijn vervangen door posters in de daarvoor bestemde posterhouders van Driehoek buitenreclame langs de invalswegen in Soest. 2.4 Aanpak te hard rijden In 2015 is de analyse afgerond van de locaties in de gemeente Soest waar te hard wordt gereden. De verwachting is dat het uitvoeringsvoorstel in het 2 de kwartaal van 2016 ter besluitvorming wordt aangeboden. Thema 3 Leefbaarheid Doelstelling: Bijdragen aan de leefbaarheid door regulier onderhoud van de verhardingen. Meetbare doelstelling (beoogd effect) - De tevredenheid van inwoners over de schoonheidsgraad van de verhardingen (onderdeel van de leefomgeving) neemt toe. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde of nulwaarde Het rapportcijfer dat Waar staat je gemeente 6,2 (2010) Groter of inwoners geven over de minimaal gelijk schoonheidsgraad van de aan verhardingen referentiewaarde Realisatie 2015 Zie hieronder Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Schoonhouden wegen Bij straatreiniging behaalt het RMN het afgesproken kwaliteitsbeeld. De meetmethode onder bewoners is gewijzigd. Niet langer wordt het resultaat weergeven met een cijferwaardering maar met een percentage van bewoners die het eens is met de stelling Mijn buurt is schoon. In 2015 bedroeg het percentage (helemaal) eens 62%. (bron: waar staat je gemeente) 3.2 Onkruidbestrijding op verharding Het RMN behaalt jaarrond het gevraagde onderhoudsbeeld. C. Risicoparagraaf Geen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 26 van 224

27 D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Wegbeheer Schoonhouden wegen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Totaal lasten Baten Wegbeheer Schoonhouden wegen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten 442 Baten 415 Resultaat 856 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 27 van 224

28 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Wegbeheer Apparaatskosten -60 De projecten die niet zijn afgerond worden doorgeschoven naar Dit betreft voorna- 179 melijk de Beetzlaan, de aanpassing van winkelcentrum Soest-Zuid en de Hellingweg De beschikbare budgetten worden verrekend met de reserve onderhoud wegen en verlopen budgettair neutraal (Algemene dekkingsmiddelen) Rationeel wegbeheer: de verdere uitvoering van het project Beetzlaan loopt door in en een aanbestedingsvoordeel bij asfaltonderhoud Bijdrage en subsidie aanleg fietspad bij ecoduct Op Hees en de Zuiderweg 186 Maken inritten -5 Onderhoudsplan v Weedestraat, niet benodigd, verrekening met reserve onderhoud wegen 11 Bijdragen derden herstel straatwerk nutsbedrijven 21 Bermen -4 Eigen risco bij schadeclaims -7 Leges vergunningverlening nutsbedrijven 10 Straatmeubilair 8 Fietsverbinding Soesterberg onderdeel van project VERDER, uitvoering 2016, budgetten blijven beschikbaar door neutrale verrekening met reserve onderhoud wegen (zie boven) 222 Project VERDER kruispunt Soesterbergsestraat -75 Project VERDER Stationsontwikkeling Soest-Zuid 130 Schoonhouden wegen Minder kosten voor gladheidsbestrijding (o.b.v. dienstverleningsovereenkomst RMN) 53 Meer kosten voor straatvegen (o.b.v. dienstverleningsovereenkomst RMN) -4 Verkeersmaatregelen Apparaatskosten -39 Materialen en apparatuur, voorlichting verkeersveiligheid 5 Minder onderhoudskosten benodigd voor vervanging/opfrissen wegmarkeringen en verkeersborden en palen 13 Minder kosten voor verkeersregelinstallaties 5 Overig 11 Openbare verlichting Lagere kosten straatverlichting en schades 15 Overig 1 Totaal 856 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 28 van 224

29 Programma 3 Economie A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over het streven naar een vitale en duurzame economie om het (Soester) bedrijfsleven bestaans- en groeimogelijkheden te bieden en de werkgelegenheid te versterken. Daarbij is een goede samenwerking tussen gemeente en ondernemers van groot belang. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 3.1 Markten en standplaatsen M.J. Adriani 3.3 Economische Zaken M.J. Adriani - uitgifte bedrijventerrein Richelleweg M.J. Adriani Relevante beleidsdocumenten a. Beleidsplan Recreatie en Toerisme (raad februari 2012) b. Detailhandelsbeleid (raad 29 juni 2006) c. Nota Sociaal Economisch Beleid Soest Groei in Balans (raad april 2008) d. Marktverordening 2015 (raad oktober 2015) B. Doelstellingen en activiteiten Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Economische vitaliteit (en werkgelegenheid) in Soest Thema s: 1. Ondernemersklimaat 2. Toeristische en recreatieve bedrijvigheid Thema 1 - Ondernemersklimaat Doelstelling: Behouden en versterken van een goed ondernemersklimaat met voldoende bestaans- en groeimogelijkheden Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aantal arbeidsplaatsen PAR (2011) PAR = provinciaal arbeidsplaatsen register Ondanks de aantrekkende economie is de streefwaarde van het aantal arbeidsplaatsen voor Soest nog niet gehaald. Sinds 2010 krimpt het aantal banen in Soest, dat geldt ook voor de regio Amersfoort. De krimp van het aantal banen in 2014 was nog 2%, de krimp van het aantal banen in 2015 is 0,4%. Daarmee is een opwaartse lijn zichtbaar. De trend in Soest met betrekking tot het aantal arbeidsplaatsen loopt gelijk met de trend van regio Amersfoort. In de regio Amersfoort kromp het aantal banen in 2015 met 0,5%. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Economische agenda Wegens beperkte capaciteit op de afdeling EZ is er in 2015 nog geen economische agenda gemaakt. Het is de bedoeling om er in het 2 e kwartaal 2016 mee te starten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 29 van 224

30 1.2 Regionale samenwerking verder uitbouwen In 2015 is voor de regio Amersfoort een nieuwe Strategische Agenda vastgesteld. Alle gemeenteraden zijn hierbij betrokken geweest. De prioriteiten voor economische samenwerking in de Regio Amersfoort zijn: duurzame werklocaties, regionaal accountmanagement, regionale profilering en onderwijs en arbeidsmarkt. Daarnaast is er voor het onderwerp detailhandel een regionale beleidslijn opgesteld over hoe regiogemeenten onder andere omgaan met detailhandel op bedrijventerreinen, internetwinkelen en horeca in winkels. 1.3 Uitgifte bedrijventerrein Richelleweg In 2015 zijn 2 bedrijven gevestigd aan de Richelleweg, namelijk Vertex Dental en Hypsos. Tevens is het contract getekend met DMF die in 2016 verhuizen van het woon-werkterrein Soesterberg-Noord naar de Richelleweg. 1.4 Goed overleg met ondernemers is essentieel Wij zijn ook dit jaar weer veelvuldig in contact geweest met het bedrijfsleven van Soest. Met ONS Netwerk Soesterberg overleggen we regelmatig over de vele plannen, waaronder het Dorpshart, die volop in voorbereiding en uitvoering zijn. Daarnaast hebben we 7 bedrijfsbezoeken gedaan en zijn bij diverse bijeenkomsten van de Soester Zakenkring aanwezig geweest. Ook heeft wethouder Adriani een 10tal bedrijven bezocht. Uiteraard is en blijft de bedrijfscontactfunctionaris voor ondernemers een belangrijk aanspreekpunt en heeft zij de contacten met individuele ondernemers en ondernemerskringen. 1.5 Bijeenkomsten bedrijfsleven Het ondernemerscongres in oktober 2015 is in zeer nauwe samenwerking met het bedrijfsleven tot stand gekomen. Het thema was het beste ondernemersidee van Soest. Hieraan was een wedstrijd verbonden waaraan ook niet-ondernemers deel konden nemen. Een jury heeft drie ideeën geselecteerd en tijdens het congres is de winnaar door de aanwezigen gekozen. Er waren ruim 240 personen aanwezig die tijdens de netwerkborrel elkaar konden opzoeken. Daarnaast is er in juli samen met de Utrechtse Ondernemers Academie (UOA) de bijeenkomst succesvol ondernemerschap voor starters georganiseerd. De UOA biedt een programma aan met als doel het grote aantal gestarte ondernemers dat na het eerste jaar stopt, terug te dringen. Ook hier was er mogelijkheid om te netwerken. Er waren achttien startende ondernemers uit de gemeente Soest aanwezig bij deze informatieve bijeenkomst. Samen met de regio Amersfoort is er in november een Rode Loper bijeenkomst georganiseerd. Doel van deze bijeenkomst was om nieuwe ondernemers in de regio te verwelkomen en ze kennis te laten maken met het bestaande bedrijfsleven en de verschillende gemeenten. Vanuit Soest waren acht ondernemers aanwezig bij de rondrit door de regio (in Soest werd het bedrijf Voskamp Beveiliging bezocht), aansluitend was er een plenair gedeelte met netwerkborrel in Leusden. 1.6 Mogelijkheden voor verbetering detailhandel steunen Om verbetering van de detailhandel in Soest te steunen zijn eind 2015 de eerste werkzaamheden gestart om in 2016 te komen tot nieuw retailbeleid. Voor de openbare ruimte in winkelcentrum Soest-Zuid is budget beschikbaar. De afdeling realisatie is samen met de ondernemers bezig met planvorming van de herinrichting. 1.7 Markten en standplaatsen De Marktverordening en het standplaatsenbeleid zijn aangepast en vastgesteld. 1.8 Leegstand In april 2014 is de notitie leegstand bedrijfsruimten, winkelbedrijven en bedrijventerreinen Soest vastgesteld. Besloten is om de inventarisatie Bedrijfs Onroerend Goed (BOG) actueel te houden Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 30 van 224

31 (monitoren per half jaar). Onlangs is de derde update (peildatum ) voorgelegd. Het gaat in Soest en Soesterberg goed met het verminderen van de leegstand BOG. Sinds 2014 is de leegstand van zowel bedrijven als van winkels ongeveer gehalveerd. De leegstand bedrijven ligt 0,7% onder het landelijk gemiddelde en de leegstand winkels ligt zelfs 2,8% onder het landelijk gemiddelde (zie de in december 2015 aangeboden derde update rapportage) Eenloketfunctie/dienstverlening op maat Vanuit het bedrijfsleven bestaat de behoefte om bij een vergunningsaanvraag slechts met een contactperoon/accountmanager, proces te doorlopen. Dit is een aktie voor Tabel prestatie-indicator(en) omschrijving bron Streefwaarde Realisatie Aantal ha. uitgegeven bedrijventerrein Gemeente Soest 2 ha 1,1 Richelleweg (10.1 ha totaal uit te geven) Tabel kengetallen omschrijving werkelijk Aantal vestigingen Aantal faillissementen * *KvK is met nieuwe cijfers gekomen (2013 was 37) Thema 2 Toeristische en recreatieve bedrijvigheid Doelstelling: Bevorderen van de toeristische en recreatieve bedrijvigheid Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aantal beschikbare slaapplaatsen SLVS (**) Toeristische bestedingen Ecorys (*) 82 mln. 90 mln. 89 mln. (*) Ecorys: monitor Toerisme en Recreatie 2010 i.o.v. provincie Utrecht (indicatief, gegevens 2009) (**) SLVS: Stichting Logies Verstrekkers Soest Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Verblijfrecreatie Verblijfsrecreatie stimuleren we door uitbreiding en kwaliteitsverbetering van de bestaande locaties in Soest en Soesterberg mogelijk te maken. Voor t Eekhoornnest is een uitbreidingsplan in voorbereiding, dat niet in overeenstemming is met de regels van het geldende bestemmingsplan. Voor dit uitbreidingsplan dient t Eekhoornnest een bestemmingsplan op te stellen. De uitbreidingsmogelijkheden voor Duynparc zijn geregeld in het bestemmingsplan Birkstraat 132. Thans heeft Duynparc ten beoordeling een concept inrichtingsplan aangeleverd ten behoeve van de bij recht toegestane uitbreiding van het park. Met t Monnickenbosch is overeenstemming bereikt over het verwijderen van het garagebedrijf en de bijbehorende loods op het park. In de anterieure overeenkomst wordt dit onder stringente voorwaarden vastgelegd. Ook zijn we in afwachting van het nog aan te leveren wijzigingsplan. Voor de overige recreatieterreinen is geen sprake van fysieke uitbreiding, wel is bekend dat Het Bossch bezig is met een gefaseerde herstructurering van het park. 2.2 Camperovernachtingen Samen met de Nederlandse Kampeerautoclub (NKC) is een inventarisatie gedaan naar mogelijke plekken in de gemeente waar camperplaatsen gerealiseerd kunnen worden. Dit is met de Stichting Logies Verschaffers Soest besproken. Het streven is om in het voorjaar van 2016 de eerste camperplaatsen te realiseren. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 31 van 224

32 2.3 Promotie en marketing Soest en Soesterberg In 2015 zijn we gestart met het voorsorteren op de nieuwe werkwijze en samenwerking met Uit in Soest (voorheen Toeristisch Platform Soest) en met het in april opgerichte Regionaal Bureau voor Toerisme Utrechtse Heuvelrug en Vallei (RBT). Gezamenlijk willen wij Soest er Soesterberg toeristisch beter op de kaart zetten. Uit in Soest is onze primaire gesprekspartner als het gaat om besluitvorming over het ondersteunen van toeristische initiatieven vanuit de markt. Promotie van onze gemeente is naast lokaal, onderdeel van en sluit aan bij de promotiecampagne Utrechtse Heuvelrug. Het RBT is hiervoor de uitvoerende partij. Deze manier van werken zal in 2016 nog duidelijker vorm krijgen. Daarnaast is het belangrijk om bij de promotie te focussen op onze belangrijkste doelgroepen te weten gezellig en ingetogen. In de doelgroep gezellig komen veel gezinnen met kinderen voor. Het zijn gezellige mensen die recreëren om zo even weg te zijn van de dagelijkse beslommeringen. De recreanten die tot de doelgroep ingetogen worden gerekend zijn vaker oudere 1 en 2 persoons huishoudens. De volgende initiatieven zijn in 2015 met Uit in Soest en het RBT tot stand gekomen: - We hebben we een plattegrond ontwikkeld voor de 2 bovengenoemde doelgroepen met daarop de categorieën beleven&doen, eten&drinken, shoppen en natuur, mogelijkheden voor de bezoeker om naar toe te gaan. De plattegrond heeft een handig formaat en een mooie uitstraling. Deze plattegronden zijn lokaal en regionaal verspreid bij aanbieders in de toeristische sector. Ook zijn ze ingezet op beurzen. - Daarnaast hebben we een wandel- en fietsroute op laten nemen in het jaarboek 2015 Route.nl met een oplage van stuks en verspreid op fiets- en wandelbeurzen in Amsterdam en Antwerpen. - Ook hebben we een online banner-campagne Winters genieten in Soest en Soesterberg (december 2015) gedaan waarbij er door ondernemers als Omega Spa & Wellness en Kontakt der Kontinenten arrangementen zijn gemaakt. Ook een aantal horecagelegenheden en Bowling Overhees hebben hier aan meegewerkt. Deze campagne loopt door tot 15 januari Hierbij is ook weer de link gelegd met het NMM (10% korting op toegangskaart) en Park Vliegbasis Soesterberg. Alle aanbiedingen zijn te vinden op de website: op een speciale landingspagina. Naast de regio van Soest is deze campagne ingezet in de provincies Zeeland, Groningen en Noord-Holland. Deze campagne was onderdeel van de campagne Winter op de Heuvelrug. - De genoemde doelgroepen hebben we met de wintercampagne ook benaderd via de online nieuwbrief van het tijdschrift Margriet en een advertentie op de Facebook-pagina van de Margriet. - Het boekje Uit in Soest en Soesterberg is in herdruk gegaan, oplage stuks en verspreid binnen en buiten Soest, met name bij beurzen. - Ontwikkeling van de website uiteteninsoest.nl. Door de horeca is een leuke actie bedacht: Bezoekers van het NMM ontvangen met hun toegangskaartje voor het museum 5 euro korting bij verschillende lokale restaurants. - Bijdrage aan de pilot van de Dropdrafbus. Dit is vergelijkbaar met de hop on hop af bussen zoals we die in buitenlandse steden vaak tegen komen. - Er zijn diverse nieuwsbrieven uitgebracht. - De digitale informatieborden langs de toegangswegen van Soest zijn het hele jaar door gevuld met informatie over (culturele) evenementen in onze gemeente. In september hebben wij een avond georganiseerd om u te informeren over de stand van zaken op het gebied van recreatie en toerisme. Er is een gezamenlijke presentatie van gemeente, RBT en het toeristisch platform Soest (TPS) gegeven over samenwerking en promotie en daarnaast hebben de horeca en de logiesverschaffers nog een presentatie gegeven. 2.4 Voortzetting van de samenwerking met gemeenten in de regio Amersfoort De Stichting City Marketing Regio Amersfoort heeft een aantal informatiebijeenkomsten georganiseerd voor ondernemers met de onderwerpen: (stads)promotie, doelgroepen in binnen- en buitenland en (online) marketing. Er is onderzocht dat de Vlaamse toerist een kansrijke doelgroep voor onze regio is, vanwege de interesse in de combinatie van fietsmogelijkheden, lekker eten en cultuur. Een gerichte promotie van regio Amersfoort bij deze doelgroep is eind 2015 gestart en loopt door in Dagrecreatie Er zijn geen formele (wel een informele) initiatieven vanuit de markt gekomen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 32 van 224

33 2.6 VVV Soest De VVV in Soest is per 1 januari 2015 opgeheven. Per 1 april 2015 is het Regionaal Bureau voor Toerisme Heuvelrug & Vallei (RBT) opgericht. Het RBT werkt voor de gemeenten Renswoude, Rhenen, Soest, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Woudenberg en Zeist. Naast de taken verbinden en verrassen heeft het RBT de taak vinden. Het gaat hier om het excellent ontvangen en informeren van bewoners en bezoekers. Natuurlijk wordt er ingezet op online informatievoorziening. Omdat daarnaast fysieke informatie belangrijk blijft, zijn er in 2015, samen met ondernemers op zes plaatsen in de gemeente nieuwe VVV-Informatiepunten geopend. Zo wordt gebruik gemaakt van plekken waar al mensen zijn en is informatie doorlopend beschikbaar. Naast de hoofdlocatie in Grand Café De Lindenhof (waar men ook terecht kan voor diverse soorten VVV cadeaubonnen) wordt informatiemateriaal aangeboden in Boekhandel Van de Ven (Soesterbergsestraat 54c) Grand Café Soestdijk (Vredehofstraat 6), Museum Soest (Steenhoffstraat 46), Restaurant t Hoogt (Van Weerden Poelmanweg 220) en Stayokay (Bosstraat 16). Begin 2016 wordt naar verwachting ook een VVV Informatiepunt geopend in het Nationaal Militair Museum. C. Risicoparagraaf Geen D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Van Weedestraat 79 Markten en standplaatsen Economische zaken Totaal lasten Baten Markten en standplaatsen Economische zaken Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten 64 Baten 3 Resultaat 68 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 33 van 224

34 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Markten en standplaatsen Apparaatskosten 28 Minder kosten voor onderhoud standplaatsen en de marktkasten 8 Minder kosten toiletruimte 3 Meer opbrengsten uit marktgelden en standplaatsen 4 Economische zaken Apparaatskosten 24 Overig 1 Totaal 68 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 34 van 224

35 Programma 4 Natuur en Milieu A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over hoe we natuur, landschap, milieu en dierenwelzijn beschermen en waar mogelijk verbeteren. Het duurzaamheidsplan beschrijft hoe we een flinke stap willen zetten naar een klimaatneutrale situatie die (ook voor toekomstige generaties) een goed en gezond bestaan veilig stelt. Duurzaamheid is een leidend principe bij het beheer van de waterhuishouding, riolering, natuur en openbaar groen, bij afvalverwijdering en bij het stimuleren van energie- en milieubewust gedrag (ook van de jeugd) door natuur- en milieueducatie. Daarbij zoeken we naar wegen om inwoners optimaal te betrekken bij de opgaven waarvoor we met z n allen staan. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 4.1 Waterhuishouding J.L. van Berkel - Vissers 4.2 Natuurbescherming J.G.S. Pijnenborg 4.3 Openbaar groen J.L. van Berkel - Vissers 4.4 Afvalverwijdering M.J. Adriani 4.5 Riolering J.L. van Berkel - Vissers 4.6 Milieu M.J. Adriani - handhaving J.G.S. Pijnenborg 4.7 Dierenwelzijn J.L. van Berkel - Vissers Relevante beleidsdocumenten a. Algemene Plaatselijke Verordening 2010 (omgevingsvergunningen, evenementen, toegang bossen) b. Provinciale Bestuursovereenkomst handhaving (2000) c. Bosnota d. Gemeentelijk rioleringsplan IV (GRP) e. Waterplan f. Grondwaterplan g. Verordening rioolheffing (jaarlijks) h. Verordening rioolaansluitrecht (jaarlijks) i. Verordening subsidiëring groene daken (2014) j. Afvalstoffenverordening (2010) en uitvoeringsbesluit (2008) k. Verordening reinigingsheffingen (jaarlijks) l. Regionaal handhavingprogramma RUD Utrecht(jaarlijks) m. Landelijke handhavingsstrategie (LHS) en Leidraad LHS RUD Utrecht n. Landschapsontwikkelingsplan Eemland 2005 (LOP) o. Gebiedsvisie Heel de heuvelrug: ontdek het palet! (2009) p. Nota bescherming en kap van bomen (2012) q. De groene kernkwaliteit van Soest (2014) r. Duurzaam groenbeheer (2014) s. Jaarprogramma Natuur- en Milieueducatie Soest t. Dienstverleningsovereenkomst RMN (2006) u. Evaluatie hondenbeleid (2009) v. Duurzaamheidsplan w. Verordening geurhinder en veehouderij (2010) x. Nota geluidbeleid (2012) y. Nota Dierenwelzijn Soest (2011) z. Overeenkomst Bewaarneming gevonden dieren ( ) aa. Kansen voor ecologisch beheer ( ) bb. Nota Jacht in Soest (1994) cc. Beheerplan ter bescherming van de prehistorische grafheuvels in Soest (2012) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 35 van 224

36 B. Doelstellingen en activiteiten Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstellingen: Duurzame kwaliteit van de groene leefomgeving, de natuur, het landschap, het milieu en het dierenwelzijn Duurzame ontwikkeling (overkoepelend thema geldend door alle beleidsvelden/programma s) Thema s: 1. Waterhuishouding en riolering 2. Natuurbescherming 3. Openbaar groen 4. Afvalverwijdering 5. Milieu 6. Dierenwelzijn 7. Duurzaamheid Thema 1 Waterhuishouding en riolering Doelstelling: Bij watersystemen de balans bevorderen tussen duurzaamheid, diverse (ruimtelijke) gebruiksfuncties en de kosten. De gemeente heeft de zorgplicht voor: - Het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater; - Het verwerken van afvloeiend en ingezameld hemelwater; - Het voorkomen van structureel nadelige gevolgen voor het grondwater. Bijzondere omstandigheden In het vgrp (verbreed gemeentelijk rioleringsplan) is vastgesteld prioriteit te geven aan het scheiden van hemelwater en afvalwater. Bij reconstructies en onderhoudswerkzaamheden in openbaar gebied is dan ook het uitgangspunt om hemelwater af te koppelen naar oppervlaktewater of een infiltratievoorziening. Op deze manier wordt het riool minder belast en hemelwater lokaal vast gehouden of geïnfiltreerd. Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) - Het verwijderen van verontreinigd afvalwater uit de directe leefomgeving door de aanleg en beheer van riolering om de volksgezondheid te beschermen. - Hemelwater in oppervlaktewater of infiltratievoorzieningen vasthouden en bergen, waardoor: o het riool en de benedenstroomse gebieden niet overbelast raken bij hevige neerslag; o grondwater wordt aangevuld en verdroging wordt tegen gegaan; o de kwaliteit van de leefomgeving op peil blijft. - Het ontwateren van de bebouwde omgeving door het overtollige hemelwater en grondwater in te zamelen en af te voeren. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentieof nulwaarde Aantal keren opgetreden wateroverlast: Oppervlaktewater Meldpunt 2 Rioolwater op straat Idem 0 Streefwaarde Realisatie Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 36 van 224

37 Grondwater (structureel) Idem Aantal overstorten op oppervlaktewater/bodem: Maatweg (Eem) Telemetrie Koningsweg (vijvers) Idem Koningsweg (afvalwater) Idem Kampdwarsweg (bodem) Idem Biezenveld (Eem) Idem Aantal hectare afgekoppeld 1,0 1,0 2,0 Aantal verstoppingen Meldpunt Oppervlaktewater: elke melding van oppervlaktewateroverlast (sloten en vijvers) kan erop wijzen dat de kwaliteit van de leefomgeving niet op peil is. - Rioolwater op straat: elke keer dat er rioolwater op straat staat is er een gevaar voor de volksgezondheid. - Grondwater: elke melding van grondwateroverlast kan erop wijzen dat de kwaliteit van de leefomgeving niet op peil is. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Uitvoeringsplan Waterbeheer, Grondwater en Riolering 2015 In 2015 zijn de volgende rioleringsprojecten uitgevoerd: - renovatie diverse gemalen (Sterrenbergweg, Suppletiegemaal, Kerklaan, Jachthuis); - rioolreiniging Soesterberg; - rioolreparaties G. van de Veenstraat; - aanbrengen vuilfuik bij de overstort in Soesterberg; - hemelwaterverordening; - afkoppelsubsidie; - rioolvervangen en afkoppelen Plasweg/Heideweg/Esdoornlaan; - afkoppelen en drainage aanleggen Noorderweg; - opstellen bestek rioolreiniging en inspectie ( ) voor Baarn en Soest; - onderzoek riolering Soesterberg. De investeringslasten van deze projecten worden bekostigd uit de voorziening riolering. Zie voor de exacte maatregelen uit het uitvoeringsplan 2015: paragraaf D Onderhoud kapitaalgoederen. 1.2 Samenwerking binnen de afvalwaterketen In het Bestuursakkoord Water (mei 2011) is afgesproken dat waterschappen en gemeenten samen zorg moeten dragen voor doelmatigheid en samenhangend water(keten)beheer. Regionaal werken we samen met de provincies Utrecht en Gelderland, het waterschap Vallei en Veluwe en 16 gemeenten in het Platform Water Vallei en Eem. Het doel is om beleid en uitvoering beter af te stemmen en kennis en ervaring uit te wisselen. Belangrijke voordelen zijn minder kosten, meer kwaliteit en minder kwetsbaarheid. Lokaal werken we samen met de gemeente Baarn en het waterschap Vallei en Veluwe in het Afvalwaterteam Soest. Het doel van het Afvalwaterteam is om het technisch functioneren van het riool en de zuivering in beeld te krijgen, plannen beter op elkaar af te stemmen en daarmee de werking te optimaliseren. Hierdoor kan wateroverlast vaker worden voorkomen en milieuwinst worden geboekt. Onderwerpen waar in 2015 aan is gewerkt zijn o.a.: - Standaardiseren van het gegevensbeheer met betrekking op het verhard oppervlak; - Aanpak discrepantie: het verschil in het aantal vervuilingseenheden waar het waterschap een zuiveringsheffing voor heft en het aantal vervuilingseenheden dat in de praktijk bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) aankomt verkleinen; - Centreren en professionaliseren van het Meten en Monitoren van de riolering en het ontvangende watersysteem; - Analyseren en optimaliseren van het (hydraulisch en duurzaam (energieverbruik)) functioneren van gemalen en pompen; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 37 van 224

38 - Kennisuitwisseling via het ambtelijk en bestuurlijk platform; - In beeld brengen van de klimaatopgave in deelnemende gemeenten; - Het analyseren van het functioneren van de riolering van Soest in samenhang met de riolering van Baarn volgens de DWAAS-HAAS systematiek; - Het starten met een planning en plan van aanpak voor een gezamenlijk vgrp (verbreed gemeentelijk rioleringsplan) Soest Baarn na 2017; - Het uniformeren van financiële uitgangspunten voor vgrp s van de deelnemende gemeenten; - Het opstellen van een nieuw Uitvoeringsprogramma 2016 (+ 17) voor de zuiveringskring Soest Baarn. Het AfvalWaterTeam Soest Baarn komt maandelijks bijeen om het functioneren van de afvalwaterketen te bespreken en samen te zoeken naar mogelijkheden om dit te verbeteren vanuit het oogpunt van duurzaamheid (zowel planet als profit ). Het ambtelijk overlegorgaan van het platform komt ongeveer één keer per kwartaal bijeen om kennis uit te wisselen en actuele thema s te bespreken. Daarnaast vindt 2x per jaar een managementoverleg plaats en naar behoeven bestuurlijk overleg. De Uitvoeringsorganisatie (UvO) van het platform ondersteunt de deelnemende gemeenten in het analyseren van hun rioolsystemen en in het voorstelen van verbeteringen. Dit gebeurt regulier in het kader van het project Meten en Monitoren 2.0 en projectmatig via maatwerkopdrachten. Gemeente Soest heeft de UvO in 2015 een aantal maatwerkopdrachten verstrekt om de gegevens op orde te hebben met het oog op het traject naar een nieuw gezamenlijk vgrp Soest Baarn. 1.3 Vernieuwen Grondwaterplan, Waterplan, Onderhoudsplan water Het Grondwaterplan, Waterplan en Onderhoudsplan stedelijk water hebben alle drie een werkingsduur tot en met Met name het Waterplan (WP) en het Onderhoudsplan stedelijk water (OSW) zijn samen met het waterschap opgesteld en uitgevoerd. Voor de Evaluatie van het waterplan ligt het initiatief bij de gemeente Soest, voor het Onderhoudsplan stedelijk water ligt het initiatief bij het waterschap. In het najaar van 2015 is een Plan van Aanpak (PvA) opgesteld voor de evaluatie van het Grondwaterplan (GwP) en het WP. Dit PvA is goedgekeurd door het college. Op advies van de commissie Milieu en Ruimte is de planning iets opgerekt om tot een betere evaluatie te komen. De resultaten van de evaluatie staan gepland voor de raad van maart Het raadsvoorstel over de evaluatie van deze plannen bevat ook een voorstel voor het vervolg van deze plannen. De evaluatie van het OSW, waarvoor het Waterschap trekker is, is nog niet opgestart. Thema 2 Natuurbescherming Doelstelling: De ecologische en landschappelijke kwaliteit van het landelijk gebied behouden en vergroten. 2.1 Bosnota De volgende actiepunten zijn in 2015 uitgevoerd: - Toezicht en handhaving in de bosgebieden is aangescherpt. Er zijn uren vrijgemaakt om gemiddeld 2 tot 3 keer per week toezicht te houden, waarbij in ieder geval de Korte Duinen worden aangedaan. Met name wordt er controle uitgeoefend op het betreden van het gebied buiten de paden en er wordt gecontroleerd op loslopende honden buiten het aangewezen losloopgebied. Tevens is er een BOA domein 1 aangesteld die overtredingen op het gebied van flora en fauna mag beboeten. Samenwerking wordt gezocht met andere gemeenten en andere terreineigenaars om taken op elkaars grondgebied te kunnen uitoefenen; - Om overlast van hondenpoep rondom de Lange Duinen te verminderen zijn in nauw overleg met de bewonerscommissie Soest-Zuid speciale afvalbakken voor hondenpoep geplaatst. Tevens zijn afvalzakjes ter beschikking gesteld; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 38 van 224

39 - Om de informatievoorziening rondom de Lange en Korte Duinen te verbeteren is een inventarisatie gedaan naar de mogelijkheden van onder andere een route app. Daarnaast wordt de oprichting (door de provincie) van een Routebureau en de mogelijkheden voor de gemeente Soest nauwgezet gevolgd. Het opstellen van een verbeterplan wordt doorgeschoven naar 2016; - Een vooronderzoek en inrichtingsplan voor het realiseren van een speelbos wordt in samenwerking met de bewonerscommissie Soest-Zuid uitgevoerd in Het Landschapsontwikkelingsplan In 2015 is gestart met de evaluatie van het Landschapsontwikkelingsplan Eemland (LOP). Op basis van informatie uit interviews en deskresearch is het LOP geëvalueerd. De evaluatie wordt in 2016 aan de gemeenteraad aangeboden. 2.3 Natuurontwikkeling Ten behoeve van de aanpak van de Kernrandzones wordt in samenwerking met Natuurmonumenten (als privaatrechtelijke rechtspersoon) onderzocht of er SKNL-subsidies beschikbaar kunnen worden gesteld voor het verbeteren van EHS-gebied (Natuur Netwerk Nederland) in de gemeente Soest. In 2016 wordt naar verwachting de samenwerking concreet gemaakt. Voor de terreinen die op dit moment niet vallen binnen de gebieden waarvoor de provincie subsidie (SNL) verstrekt, wordt in 2016 een aanvraag ingediend. In 2015 hebben de eerste gesprekken plaatsgevonden met partijen (agrariërs, Paardenkamp) in het gebied tussen de Lange en Korte Duinen en de Eem ten behoeve van het realiseren van een Ecologische Verbindingszone. De planvorming wordt in 2016 voortgezet. Kleinschalige natuurontwikkeling heeft plaatsgevonden bij particulieren in het kader van het Landschapsontwikkelingsplan en er is aandacht besteed aan bijen (indicatorsoort biodiversiteit) in de gemeente Soest. Er is een lezing over de bij gehouden in samenwerking met IVN en de Imkervereniging Eemkwartier en er is een bijenhotel geplaatst nabij het gemeentehuis. Thema 3 Openbaar groen Doelstelling: Het groene karakter van de kernen Soest en Soesterberg behouden en versterken. Meetbare doelstelling (beoogd effect) 1. De tevredenheid van inwoners over het groene karakter van hun buurt/wijk neemt toe. 2. Het duurzaam behoud van bomen, de groene parels van Soest, vastgelegd op de Bomenkaart met register. omschrijving bron Referentieof nulwaarde Perken, plantsoenen en parken Waar staat je in mijn buurt zijn goed gemeente? onderhouden. Percentage (helemaal) eens 54% Streefwaarde Realisatie * 54% Referentiepercentages: - niet eens/niet oneens - (helemaal) oneens - n.v.t./weet niet In mijn buurt is voldoende groen. Percentage (helemaal) eens Waar staat je gemeente? 21% 23% 3% 21% 23% 3% 86% * 86% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 39 van 224

40 Referentiepercentages: - niet eens/niet oneens - (helemaal) oneens - n.v.t./weet niet 7% 6% 1% 7% 6% 1% * Nieuwe opzet Waar staat je gemeente? sinds Opstellen van de streefwaarde is kaderstellende rol van de raad. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Groenrenovaties Conform de uitgangspunten van de groene kernkwaliteit is in 2015 groen gerenoveerd en omgevormd aan de Oude Tempellaan, Mercury, Bloemheuvel en de Wiardi Beckmanstraat. De renovatie van het groen op de Noorderweg, de Ir. Menkolaan en Colenso is in 2015 gestart en wordt in 2016 afgerond. Ook is de beplanting rondom de 11 omgevormde en 3 gerenoveerde speelplekken en de beplanting van diverse kleinere groenvakken verspreid over heel Soest vervangen en waar mogelijk omgevormd naar goedkopere beheergroepen. De groenrenovatie op de Antonie van Leeuwenhoeklaan is doorgeschoven en start in Onderhoud groenstroken Bij de herinrichting van de Heideweg hebben diverse bewoners in nauw overleg met de gemeente groenstroken zelf ingericht. Ook het onderhoud en beheer van de groenstroken voeren de bewoners zelf uit. Dit geldt ook voor bloembakken bij de woonzorgcentrum Honsbergen. Tabel kengetallen omschrijving Aantal openbare bomen binnen de bebouwde kom werkelijk Thema 4 Afvalverwijdering Doelstelling: Verbeteren van de afvalscheiding. Tabel effectindicator(en) Omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Percentage afvalscheiding: Jaarcijfers RMN 65% 65% 66% minimaal 65% in 2015 (*) Prestatiescore dienstverlening Benchmark Agentschap NL (2014) (2014) (*) Landelijke doelstelling hergebruik van huishoudelijk afval (brief staatssecretaris Atsma uit augustus 2011) (**)Door mee te doen aan de benchmark van Agentschap NL krijgen we inzicht in onze prestatiescore (uitgedrukt in punten) op het gebied van dienstverlening afvalscheiding. De hier weergegeven waarden zijn ontleend aan de benchmark met peiljaar De referentiewaarde is het gemiddelde van de benchmarkklasse waarin Soest is ingedeeld. De in Soest gerealiseerde waarde is hoger dan het benchmarkgemiddelde. Gekoppeld aan de beter dan gemiddelde milieuresultaten en de lager dan gemiddelde kosten is als streefwaarde voor het dienstverleningsniveau het handhaven van het huidige niveau bepaalt. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 40 van 224

41 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 4.1. Regionaal afvalbeleidsplan De eerste actiepunten uit het regionaal afvalbeleidsplan zijn uitgevoerd. In het voorjaar van 2015 heeft RMN de eerste ronde gratis ophalen van grof tuinafval uitgevoerd. In het najaar is dit herhaald. Daarnaast is in de zomermaanden de wekelijkse inzameling van gft-afval ingevoerd. Deze serviceverhoging wordt zeer gewaardeerd door de inwoners. Huishoudens in de laagbouw die nog niet in het bezit waren van een minicontainer voor papier hebben deze alsnog aangeboden gekregen. De gemeenteraad heeft eind 2015 ingestemd met het voorstel om vanaf 1 januari 2016 PMD (Plastic, metalen verpakkingen en drankenkartons) te gaan inzamelen. Concreet betekent dit dat blikverpakkingen en drankenkartons gezamenlijk met het plastic afval mogen worden aangeboden. Voor de inzameling van PMD worden 6 extra perscontainers gerealiseerd. Daarnaast is in samenwerking met RMN gewerkt aan de voorbereiding van de proef om in de wijk Overhees PMD via een minicontainer in te zamelen en het restafval nog maar 1 x per 4 weken op te halen. De uitkomsten van deze proef bepalen hoe in het RMN-gebied in de toekomst PMD en restafval ingezameld gaan worden. De gemeente Soest heeft zich aangemeld voor de landelijke pilot retour- en beloningsystemen. Binnen deze pilot wordt onderzocht hoe maatschappelijke organisaties kunnen worden beloond voor hun inspanningen op het gebied van de bestrijding van zwerfafval. Een tweede doel is het bevorderen van de afvalscheiding bij deze maatschappelijke organisaties door de gescheiden inzameling van plastic flesjes en blikjes. Alle maatschappelijke organisaties zijn hierover eind 2015 benaderd. 4.2 Herinrichting afvalbrengstation De herinrichting van het afvalbrengstation De Schans is in 2015 uitgevoerd. In augustus startte de firma Dusseldorp met de werkzaamheden. Conform de planning is het vernieuwde recyclingstation De Schans in december opgeleverd. Op 22 december is het recyclingstation weer open gesteld voor de inwoners van de gemeente Soest. Tijdens de verbouwingsperiode konden inwoners terecht op een tijdelijk afvalbrengstation aan de Zuidergracht. Tabel prestatie-indicator(en) omschrijving bron Streefwaarde Realisatie Hoeveelheid huishoudelijk Jaarcijfers RMN restafval in kg/inwoner Tabel kengetallen omschrijving Bronscheiding in kg/inwoner: - gft - papier/karton - glas - textiel - klein chemisch afval - plastic werkelijk ,7 1, Thema 5 Duurzaamheid Doelstellingen 1. Het terugdringen van de CO 2-uitstoot van de gemeente Soest. 2. Energiebesparing en het aandeel duurzame energie bij de particuliere woningeigenaar vergroten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 41 van 224

42 3. Netwerk van bedrijven die elkaar informeren en stimuleren om duurzamer te ondernemen. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Klimaatneutrale Milieubarometer* 1,63 0 Streefwaarde niet gemeente ton/fte gehaald; 2010 t/m 2014 is CO 2 uitstoot gecompenseerd via Climate Neutral Group. In 2015 was er geen budget meer om CO 2 uitstoot te compenseren. In nieuwe GDP lokale klimaatcompensatie is dit opgenomen als project en gaan we verder op weg naar Klimaat neutraal. Doel is om met de gemeentelijke organisatie in 2020 klimaatneutraal te zijn 2 Energiebesparing Doelstellingen voor bestaande 2020: bouw. Nader op te - 50% particuliere - aantal te stellen bij nieuwe eigenaren op de hoogte bereiken duurzaamheids- aanbod EAS/BPD en woningeigenaren plan mogelijkheden; via marketing en - bedrijvenalliantie Soest communicatie groeit (project 6, GDP - aantal ) aangesloten partijen in Soest bij regionaal netwerk (*) De Milieubarometer is een instrument dat verbruikscijfers van de gemeentelijke organisatie registreert (gas, water, elektra, papier etc.) en geeft op basis hiervan aan hoeveel de CO 2-uitstoot is. Het gemiddelde voor overheidsgebouwen ligt in 2009 op 4,08 ton/fte. De streefwaarde in de tabel is 0 CO 2-uitstoot. Dit willen we realiseren door het systematisch omlaag brengen van de CO 2-uitstoot. 5 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 5.1 Nieuw Duurzaamheidsplan Het Gemeentelijk Duurzaamheidsplan is eind 2015 afgerond, behandeld door het college van b&w en vastgesteld door de gemeenteraad op 4 februari Energiebesparing Bestaande Bouw Soest is voor uitvoering van het SER Energieakkoord aangesloten bij de regio Eemland (Eemlandalliantie). VNG heeft subsidie/budget per regio beschikbaar gesteld. In Eemland is daarvan een regiocoördinator aangesteld en zijn een aantal bijeenkomsten georganiseerd, onder andere voor bedrijven uit de regio (VVE congres) en voor het opzetten van een Energieloket. In 2014, 2015 en 2016 is beschikbaar om lokaal (Soest) te besteden aan de drie gemeentelijke verplichtingen vanuit SER Energieakkoord. Soest heeft dit budget inmiddels opgevraagd en zal het besteden aan professionalisering van het Energieloket. In Soest hebben we het volgende gerealiseerd in 2015: Ten aanzien van het creëren van de vraag (ism EAS): - Campagne gevelisolatie: informatieavond, waarbij 43 mensen offerte hebben aangevraagd; - Sportclubs: Ledverlichting AV Pijnenburg; 8 sportclubs doen mee aan energiescan en aanvraag SDE-subsidie; - Informatieavond Klaarwater: 20 inwoners willen energiebesparende maatregelen gaan treffen; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 42 van 224

43 - Kortingsacties Karwei, Provak en DAVO op materialen die helpen om energie te besparen in je huis. Ten aanzien van aanbod bedrijven (samen met het bedrijven platform duurzaamheid): - Oprichten Bedrijvenalliantie: 9-tal lokale bouw- en installatiebedrijven hebben pakket met energiebesparende maatregelen dat ze aan inwoners aanbiedt. Ontzorgen en makkelijk maken: per 1 januari 2016 heeft de gemeente Soest een Energieloket, waar inwoners direct worden geholpen met hun vragen over energie besparen en gebruik van duurzame energiebronnen. Het Energieloket vindt u op In de loop van 2016 zal deze website verder geprofessionaliseerd worden. Het Energieloket is als opdracht uitbesteed aan de Stichting Soest Duurzaam. In deze Stichting is het Bedrijven Platform Duurzaamheid en het inwonerinitiatief Energie Actief Soest ondergebracht. 5.3 Klimaatneutrale gemeentelijke bedrijfsvoering In gemeentelijke gebouwen die gerenoveerd of aangepast worden of waar installaties vervangen moeten worden, wordt geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen. Voorbeelden zijn de Banninghal, houtschipkachel gemeentehuis en aanbrengen van slimme meters in maatschappelijk vastgoed. 5.4 Ondersteunen burgerinitiatieven en Bedrijvenplatform Duurzaamheid We gaan in Soest vanaf 2016 burgerinitiatieven en het Bedrijvenplatform Duurzaamheid ondersteunen door middel van de uitvoering van het Gemeentelijk Duurzaamheidsplan (naar verwachting op 4 februari 2016 vastgesteld). 5.5 Duurzaam gedrag Het Jaarprogramma Natuur- en Milieueducatie 2015 is uitgevoerd zoals afgesproken door het netwerk van NME-aanbieders in de gemeente Soest (Stichting Balans/ NME kinderboerderij de Veenweide, IVN Eemland, RMN, imkersvereniging Eemkwartier, Stichting Dierenzorg Eemland, WBT/DBT Milieuprijs, Spullenhulp, Hiscue, Waterschap Vallei & Veluwe) Thema 6 Milieu Doelstelling: Bedrijven voldoen aan de milieuregelgeving Meetbare doelstelling (beoogd effect) Bedrijven voldoen aan de milieuregelgeving voor bodem, lucht, geluid, stank en externe veiligheid. Afwijken mag alleen gemotiveerd. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Percentage bedrijven dat aan Begroting/ de regels voldoet na 2 e Jaarverslag RUD controle Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 6.1 Vergunningverlening/-acceptatie meldingen Wet milieubeheer Een beperkt percentage van de bedrijven heeft nog een omgevingsvergunning milieu nodig. Het overgrote deel van de bedrijven valt onder de algemene regelgeving van de Wet milieubeheer en heeft geen vergunning nodig. Deze bedrijven kunnen volstaan met een melding die wordt getoetst. Bovengenoemde taken worden sinds 1 juli 2014 uitgevoerd door de Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht (RUD). Tussen de gemeente en de RUD Utrecht is een dienstverleningsovereenkomst gesloten. In de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 43 van 224

44 dienstverleningsovereenkomst is o.a. het huidige kwaliteitsniveau van de deelnemers vastgelegd. Dit wordt voorlopig voortgezet. In het Bedrijfsplan RUD 2.0. is opgenomen dat de RUD werkt volgens de kwaliteitscriteria 2.1. De RUD heeft in 2015 een eerste, globale evaluatie gehouden op de kwaliteitscriteria. Uitkomst hiervan was dat er op hoofdlijnen wordt voldaan, behalve op het onderdeel procescriteria. Dit is het gevolg van het opzetten van een nieuwe organisatie waar alles nog ontwikkeld moet worden. In het voorjaar 2016 wordt een nieuwe evaluatie verwacht en is de RUD voor 2016 voornemens een plan van aanpak te maken om volledig te kunnen voldoen aan de kwaliteitscriteria. Het is de ambitie van de RUD om in 2017 geheel te voldoen. 6.2 Handhaving/toezicht bedrijven die onder de Wet milieubeheer vallen Aan de hand van het regionaal handhavingsprogramma en de dienstverleningsovereenkomst worden bedrijven periodiek gecontroleerd op de naleving van milieuregelgeving, uitgevoerd door de RUD Utrecht. De mate waarin dit gebeurt, is afhankelijk van de categorie van het bedrijf, de situering t.o.v. van woningen en in beperkte mate het eerdere naleefgedrag. Voor handhavingsprojecten (voor bepaalde bedrijven) wordt middels een gesloten dienstverleningsovereenkomst per jaar tijd gereserveerd Geluidsaneringsproject Het saneringsprogramma is in 2015 vastgesteld en verzonden naar het Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV). Er zijn 304 woningen aangemeld voor deelname aan het geluidsaneringsproject. We zijn in afwachting van definitieve goedkeuring van BSV op het saneringsprogramma. Na de ontvangst van de goedkeuring kunnen wij de volgende fase (opname van woningen) van het project uitvoeren. Tabel prestatie-indicator(en) omschrijving Bron Realisatie Streefwaarde Realisatie Controles bedrijven Wm*-plichtig Jaarrapportage/DVO** SBG *** Toezichturen Besluit bodemkwaliteit Jaarrapportage/DVO SBG 225 uur 225 uur 243 Vergunningverlening Wm Milieuprogramma **** Acceptatie meldingen Wm Milieuprogramma **** Projecten handhaving Jaarrapportage/DVO SBG 557 uur *** (*) Wet milieubeheer (**) Dienstverleningsovereenkomst (***) de cijfers voor 2015 zijn nog voorlopig, o.b.v. de derde kwartaalrapportage en voorlopige cijfers van de RUD over het vierde kwartaal. (****) er wordt op dit onderdeel door de RUD gerapporteerd op aantallen in plaats van zoals voorheen op uren. Tabel kengetallen omschrijving werkelijk Bedrijven Wm-plichtig * 913* (*) inclusief de voormalig provinciale bedrijven. Thema 7 Dierenwelzijn In de Nota Dierenwelzijn Soest staan de volgende doelstellingen: Doelstellingen: 1. Dieren zijn gevrijwaard van honger, dorst of onjuiste voeding 2. Dieren zijn gevrijwaard van thermaal en fysiek ongerief 3. Dieren zijn gevrijwaard van pijn, verwonding of ziekte 4. Dieren zijn gevrijwaard van angst en chronische stress 5. Dieren zijn vrij om een natuurlijk, soorteigen gedragspatroon te kunnen hebben Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 44 van 224

45 Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie waarde 2012 Realisatie 2014 Streefwaarde 2015 Realisatie 2015 Aantal zwerfdieren (dieren die een eigenaar hadden) Stichting DierenZorg Eemland 56 honden 92% retour eigenaar 20 honden 90% retour eigenaar honden 93% retour eigenaar n.n.b. 176 katten 17% retour eigenaar 103 katten 35% retour eigenaar Katten 37% retour eigenaar Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 7.1 Dierenzorg Eemland Ook in 2015 heeft Dierenzorg Eemland er voor gezorgd dat een groot aantal zwerfdieren waarvan een eigenaar werd vermoed, daadwerkelijk terug zijn gekomen bij hun baasjes. Voor het eerst zijn ook de knaagdieren en vogels gericht opgevangen en zoveel mogelijk terugbezorgd bij hun eigenaar. De exacte aantallen zijn echter nog onbekend. In 2015 is een nieuwe overeenkomst aangegaan met de Stichting Dierenzorg Eemland opdat zij ook de komende vier jaar de wettelijke taak voor de gemeente kan uitvoeren. C. Risicoparagraaf Aansprakelijkheid beheer en onderhoud openbare ruimte 1. Inwoners en bedrijven kunnen de gemeente aansprakelijk stellen voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte (of het nalaten daarvan). Hoewel een stijging van het aantal claims tot op heden uitblijft, worden inwoners steeds mondiger en kunnen we wellicht in de toekomst meer schadeclaims verwachten. 2. Stormschade e.d. kan de gemeente voor kosten plaatsen. De circa bomen binnen het stedelijk gebied vormen bij storm een risico (voor de bomen zelf, goederen van de gemeente en goederen van derden). Daarnaast bestaat een risico voor personen (letsel of overlijden). Ook kan gevolgschade ontstaan doordat openbare wegen niet meer bruikbaar zijn. Ten aanzien van openbaar groen zijn geen claims ingediend of gehonoreerd. De stormschade is uitgekomen op , met name de onverwacht hevige zomerstorm in augustus is daarin een belangrijke oorzaak. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin Financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Financieel/juridisch Laag = 25% Einde Financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Financieel/juridisch Laag = 25% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 45 van 224

46 RUD-vorming Als onderdeel van de ontmanteling van de SB G heeft Soest in 2015 bijgedragen aan salarisgaranties van de medewerkers RUD Utrecht (garantietoelagen). Het betrof een bedrag van voor de jaren 2015 en Deze bedragen waren niet geraamd in de begroting, dat is daarmee het gerealiseerde risico. Dit is gemeld in de Voorjaarsnota Per 31 december 2015 is het Service Bureau Gemeenten ontbonden. Gemeente Amersfoort is als vereffenaar aangewezen en heeft de eventueel nagekomen risico s overgenomen. Op basis van de financiële liquidatieverantwoording 2015 bedragen de resterende kosten voor Soest als gevolg van de opheffing Bij de jaarrekening 2014 is een bedrag van aan Transitiekosten SBG opgenomen. De liquidatiekosten kunnen hiermee worden gedekt. Met de administratieve verwerking van deze bedragen, resteert er geen risico meer per 31 december Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015: Financieel Gemiddeld: 50% Einde 2015: Financieel n.v.t. n.v.t. n.v.t D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Waterhuishouding Natuurbescherming Openbaar groen Afvalverwijdering Riolering Milieu Dierenwelzijn Totaal lasten Baten Waterhuishouding Natuurbescherming Openbaar groen Afvalverwijdering Riolering Milieu 4 10 Dierenwelzijn Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten 349 Baten -194 Resultaat 155 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 46 van 224

47 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Waterhuishouding Apparaatskosten -12 Natuurbescherming Apparaatskosten -13 Bosverjonging, bijdrage Provincie Richelleweg 6 Minder onderhoudskosten materieel 10 Landschapsprojecten 6 Bosschuur, schadeherstel en inbraakwerend maken -4 Overig 4 Openbaar groen Apparaatskosten 38 Onderhoud kwekerij, door verkoop deel van het gebouw geen onderhoud (alleen kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 50 Onderhoud groen, verschillende projecten schuiven door naar 2016 (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud groen) 107 Ongediertebestrijding (o.b.v. dienstverleningsovereenkomst RMN) 19 Boombeheer 14 Hondenuitlaatbeheer, minder onderhoudskosten uitlaatterreinen 8 Bruggen, (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud wegen) 11 overig 11 Afvalverwijdering Apparaatskosten 29 Exploitatienadeel op inzameling restfractie, Grofvuil, inzameling overige fracties en het afvalbrengstation van het RMN; deze saldi zijn verrekend met de egalisatiereserve afvalstoffenheffing -135 Bijdrage van het RMN, resultaat 2014 deze is gestort in de egalisatiereserve afvalstoffenheffing 195 Minder inkomsten afvalstoffenheffing en verkoop meerdere rest- en gft containers -26 Riolering (de kosten en opbrengsten worden verrekend met de voorziening riolering) Apparaatskosten Onderhoud waterberging Rationeel beheerssysteem riool, extra inzet inlopen achterstand gegevensverwerking en beheerpakket up to date brengen -15 Meer opbrengsten uit rioolheffing 17 Pompen en gemalen, meer onderhoud en vervanging defecte pompen -20 Klein onderhoud riolering, veel verstoppingen door boomwortels -45 Onderhoud schuiven en kleppen, n.a.v. inspecties meer reparaties -7 Onderhoud beschoeiing en vijvers -21 Schoonmaken kolken RMN (o.b.v. dienstverleningsovereenkomst RMN) -11 Suibsidie groene daken en afkoppelen, weining aanvragen 98 Rioolgemaal Richelleweg -24 Bijdrage huisaansluitingen, lagere opbrengst door minder aanvragen -12 Kapitaallasten -3 Overig -3 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 47 van 224

48 Milieu Apparaatskosten -110 Afhandeling SBG 2014, dekking vindt plaats uit de reserve geoormerkte beleidsuigaven -48 Minder kosten voor onderhoud verkeers- en milieukaart en monitoring grondwater 4 Overig -9 Dierenwelzijn Overig -1 Totaal 155 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 48 van 224

49 Programma 5 Wonen en Ruimtelijke Ordening A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over wonen, ruimtelijke ordening en de kwaliteit en invulling van het gemeentelijk grondgebied. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 5.0 Grote projecten (Masterplan Soesterberg, J.G.S. Pijnenborg, M.J. Adriani Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis) 5.1 Ruimtelijke ordening J.G.S. Pijnenborg 5.2 Stedelijke vernieuwing J.G.S. Pijnenborg 5.3 Bouwen en wonen J.G.S. Pijnenborg 5.4 Woonruimtezaken J.G.S. Pijnenborg Relevante beleidsdocumenten a. Treasurystatuut, met betrekking tot garantstellingen (raad juli 2015) b. Samenwerkingsovereenkomst Hart van de Heuvelrug (raad 30 april 2015) c. Samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis (raad 30 april 2015) d. Raamovereenkomst Hart van de Heuvelrug (raad 24 juni 2004) e. Afsprakenkader Hart van de Heuvelrug (raad 13 februari 2014) f. Ruimtelijk plan vliegbasis Soesterberg (raad 11 juni 2009) g. Clusterovereenkomst Hart van de Heuvelrug, Cluster Soest I (27 september 2005) h. Clusterovereenkomst Hart van de Heuvelrug, Cluster Zeist III (1 juli 2009) i. Clusterovereenkomst Zeist II (26 april 2007) j. Masterplan Soesterberg (raad 23 april 2009) k. Convenant Masterplan Soesterberg (12 juni 2009) l. Uitwerking Masterplan Soesterberg 4 oktober 2010, raad m. Besluit over prioriteiten, september 2011 n. Invulling Evenemententerrein (RV 13-48) o. Keuzemaatregelen Soesterberg-Noord (RV-12-54) p. PvA sociaal culturele voorziening Soesterberg (RV 12-06), q. Structuurvisie (29 oktober 2009) r. Diverse bestemmingsplannen (zoals bestemmingsplan Landelijk Gebied, 19 december 2013) s. Diverse beeldkwaliteitplannen (zoals beeldkwaliteitplan Buitengebied, maart 2004) t. Visie Bosstraat (augustus 2009) u. Gebiedsvisie Landelijk Gebied (15 maart 2012) v. Ontwikkelingsprogramma Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing ISV II (raad 17 februari 2005) w. Verdeelbesluit ISV II (raad 15 september 2005) x. Stimuleringsbijdrage Dorpsplein, prestatieovereenkomst met provincie (26 april 2006) y. Nota onrechtmatig wonen op recreatiecentra z. Welstandsnota (raad 13 februari 2014) aa. Bouwverordening (laatstelijk gewijzigd: raad 21 december 2006) bb. Bouwbeleidsplan (raad 29 mei 2007) cc. Huisvestingsverordening Soest 2015 (raad 30 april 2015) dd. Raamovereenkomst Prestatieafspraken Soest (mei 2015) ee. Beleidsregels archeologisch onderzoek bij bodemverstorende ingrepen (juni 2011). ff. Nota Wonen in Soest (raad 12 december 2012) gg. Visie Wonen met Welzijn en Zorg (raad 16 februari 2012) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 49 van 224

50 hh. Uitvoeringsplan WWZ (20 maart 2013) B. Doelstellingen en activiteiten Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Een aantrekkelijke groene gemeente, met een kwalitatief goed woon-, werk-, leef- en vestigingsklimaat Thema s: 1. Woningbouw 2. Woningvoorraad 3. Ruimtelijke kwaliteit gemeente Soest Thema 1 Woningbouw Doelstelling: Bouwen van woningen naar behoefte. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? Voor diverse ontwikkelingen zijn marktconsultaties uitgevoerd om gevoel te krijgen bij de kansen in de markt en de wijze waarop ontwikkelingen in de markt gezet kunnen worden. Bij stedenbouwkundige verkenningen wordt ingezet op flexibele raamwerken zodat ingespeeld kan worden op de actuele marktvraag en de consument zo goed mogelijk bediend wordt. Bij de beoordeling van plannen is differentiatie naar typologieën en segmenten van belang, net als de bediening van verschillende (kwetsbare) doelgroepen. Verder is de volkshuisvestelijke norm aangepast. In een Avond Samenleving is door een aantal marktpartijen aangegeven dat de norm zeker voor de kern Soest zijn nut niet bewees. Voor de kern Soesterberg zou de norm, gezien de grotere volumes, wel zijn meerwaarde kunnen hebben. Dan zou het wel nodig zijn om de grensbedragen en de toepassingsdrempel te verhogen. De grensbedragen zouden in lijn moeten zijn met de vraag die er is vanuit de consument en tegelijkertijd de markt in staat moeten stellen om marktconform te bouwen. In februari 2016 is door de raad ingestemd met het afschaffen van de norm voor de kern Soest en wijzigingen in de toepassing voor de kern Soesterberg (verhoging normbedrag naar voor koopwoningen en 950 voor huurwoningen en toepassing norm bij projecten vanaf 10 woningen). Tabel kengetallen omschrijving werkelijk Op te leveren woningen Soesterberg Op te leveren woningen Soest Thema 2 Woningvoorraad Doelstelling: Op peil houden van de betaalbare woningvoorraad voor de aandachtsgroep. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentieof nulwaarde Streefwaarde 2015 Realisatie 2015 Aantal betaalbare woningen is minimaal gelijk aan het aantal huishoudens binnen de aandachtsgroep WVS (woonruimteverdeling Soest-Soesterberg) 125% > 100% >100% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 50 van 224

51 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Prestatiecontract corporaties In 2015 is met de corporaties de Raamovereenkomst Prestatieafspraken Soest gesloten. In deze overeenkomst is onder meer afgesproken dat er op basis van behoeftenonderzoek eventuele acties op het gebied van voorraadbeleid en voorraadontwikkeling volgen. Deze acties zijn een bespreekpunt in de bestuurlijke overleggen tussen gemeente, verhuurders en huurdersverenigingen. Daarnaast is er een start gemaakt met de overleggen met corporaties en huurdersverenigingen in het kader van de nieuwe woningwet en als opmaat voor nieuw volkshuisvestelijk beleid (vast te stellen in voorjaar 2016) Tabel kengetallen omschrijving werkelijk Kernvoorraad (zonder huur op maat) Kernvoorraad (met huur op maat) * Per 1 oktober 2012 is Huur op Maat opgehouden te bestaan. Thema 3 Ruimtelijke kwaliteit gemeente Soest Doelstellingen : 1. Verbeteren van de leefbaarheid in Soesterberg 2. Behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit van gemeente Soest Effectindicator(en) De gemeente Soest monitort de leefbaarheidscores voor Soesterberg aan de hand van verschillende bronnen. De Leefbarometer is een instrument dat van rijkswege is opgezet en 2-jaarlijks scores op verschillende leefbaarheidscomponenten geeft. Uit de confrontatie tussen de resultaten van 2011 en 2013 kwamen niet al te significante verschuivingen, al was zichtbaar dat Soesterberg licht negatiever scoorde op het voorzieningenniveau. Op het vlak van de openbare ruimte was een verbetering zichtbaar. Naast de Leefbarometer heeft de gemeente Soest middels het inwonerpanel onderzoek gedaan naar de beleving van de Soesterberger van een aantal leefbaarheidscriteria zoals de woningvoorraad, de veiligheid, de staat van de openbare ruimte, et cetera. De referentiewaardes zijn niet uit te drukken in scores in tabelvorm vanwege de vraagvorm. Een 1 meting was in 2015 voorzien, maar wordt uitgevoerd in 2016, omdat dan fysieke veranderingen in Soesterberg beter meegenomen kunnen worden. De resultaten van deze meting (inclusief de verschillen met de 0-meting) worden dan actief gecommuniceerd naar de raad. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Omgevingsplan en diverse bestemmingsplannen Er is in 2015 een doorstart gemaakt met het omgevingsplan. Er is een nieuwe medeweker aangetrokken, en geïnvesteerd op overleg met diverse partijen waaronder het Ministerie en andere pilotgemeenten. In het kader van de programmabegroting is budget vrijgemaakt om extra te investeren in het omgevingsplan. Op basis hiervan kan een koers worden bepaald, waarmee Soest gelijk loopt met de overige pilotgemeenten. Door middel van het opstellen van demo s weegt Soest de juridische houdbaarheid en gebruiksvriendelijkheid van het te kiezen product af. Daarnaast is binnen de afdeling bij het opstellen van nieuwe beleidsdocumenten zoveel mogelijk voorgesorteerd op de geest van de omgevingswet. Verder is een veelheid aan bestemmingsplannen in procedure gebracht. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 51 van 224

52 3.2 Beleidsdocumenten Voor wat betreft de kernrandzone is in de programmabegroting geld beschikbaar gesteld. Er is eind 2015 opdracht gegeven tot het opstellen van een Visie Kernrandzone. Dat geldt ook voor het uitwerken van de cultuurhistorische waardenkaart, waarbij vooral wordt ingezet op bewustwording en inspiratie. 3.3 Verantwoording: Extra inzet handhaving en procesverbetering V&H In de voorjaarsnota 2015 is een bedrag van opgenomen voor de optimalisatie van de processen Vergunningverlening en Handhaving en voor tijdelijk extra inzet op handhaving (permanente bewoning zomerhuisjes op één van de recreatieterreinen in Soest). Dit laatste is besloten vooruitlopend op de keuzes in het handhaafbeleid Wat zijn de resultaten van de procesverbetering en de extra inzet? In 2015 zijn wij gestart met het herijken en optimaliseren van de processen. Dit was op 31 december nog niet geheel afgerond. In de najaarsnota 2015 hebben wij gemeld dat afronding in de eerste maanden van 2016 plaatsvindt. Het traject heeft geleid tot procesverbeteringen, een opzet voor een toekomstbestendig proces- en beleidsgestuurd team en tot concrete tijdwinst. Dit is ook merkbaar voor de aanvrager. De extra handhaafcapaciteit is met name ingezet voor de buitencontroles die betrekking hebben op eerder genoemd recreatieterrein en de administratief-juridische verwerking van deze gegevens. Daarnaast is extra capaciteit ingezet op langlopende en politiek gevoelige handhaafzaken o.a. aan de Birktstraat, de Lange Brinkweg en aan de Veldweg. Grote projecten (Masterplan Soesterberg, Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis) Algemeen De navolgende uitwerking is overeenkomstig de afgesproken projectstructuur ingericht. In de financiële tabellen wordt met de kolom GREX nominaal de raming (raming zonder indexering en rente) overeenkomstig de grondexploitatieberekening 2015, prijspeil Om het saldo van de grondexploitatie zuiver te houden, wordt de rentetoerekening van de boekwaarde apart gepresenteerd. 1. Masterplan Soesterberg Algemeen Het Masterplan Soesterberg is gericht op revitalisering en uitbreiding van het dorp (van ca naar ca inwoners). Kwalitatief goede toevoegingen aan de woningvoorraad geven een positieve impuls aan het dorp. In 2013 heeft de raad een besluit genomen over de verdere uitvoering van het Masterplan Soesterberg. De uitvoering van verschillende projecten zijn voortvarend ter hand genomen. Voor de gebiedsontwikkeling van Soesterberg zijn twee woningbouwprojecten, een maatschappelijk project en vijf infrastructurele projecten ter hand genomen. De infrastructurele projecten Rademakerstraat en de Oostelijke Ontsluiting zijn afgerond. Voor alle geactiveerde projecten zijn projectleiders ingezet. De projecten die nog niet geactiveerd zijn, worden in de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg geprognosticeerd meegenomen. Het project Verdiepte ligging N237 wordt in nauwe samenwerking met de gemeente Soest door de provincie uitgevoerd. De volgtijdelijke aansluiting met de infrastructurele voorzieningen van Soesterberg zijn essentieel om de toegankelijkheid te garanderen. De herziene grondexploitatie (haalbaarheidsberekening) van het Masterplan prijspeil is bij het vaststellen van de jaarrekening van 2014 door de raad goedgekeurd. Informatie over de herzieningen van de deelprojecten van het Masterplan Soesterberg 2016 worden in paragraaf F toegelicht. De grondexploitatie creëert transparantie en stelt de raad in staat op de uitgaven en inkomsten binnen het Masterplan Soesterberg te sturen. In de grondexploitatie zijn de uitgaven per project vastgesteld. Jaarlijks worden de grondexploitaties herzien. De voortgang van de geactiveerde deelprojecten van de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg worden hieronder toegelicht. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 52 van 224

53 1. Woonomgevingskwaliteit Het deelproject Woonomgevingskwaliteit staat in het teken van de lanen in Soesterberg. De groene lanenstructuur is een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van het openbaar gebied. Het verstevigen van de groenstructuur in de gebiedsontwikkeling van Soesterberg, zijn in het deelproject Woonomgevingskwaliteit opgenomen. Echter deze deelprojecten zijn nog niet geactiveerd. Tot heden is er alleen gewerkt aan het deelproject Manifestatieterrein. Voor de ontwikkeling van het deelproject Manifestatieterrein zijn veranderingen te noemen. Het deelproject Manifestatieterrein was tot 11 juni 2015 een deelproject van de Woonkwaliteit. 1.3 Manifestatieterrein De gemeenteraad heeft in de eerste helft van 2015 kennis genomen van alle inspraakreacties op het voorontwerpbestemmingsplan Evenementen- & Manifestatieterrein en van ontwikkelingen in het dorp. Tevens bleek de behoefte aan nieuwbouw voor een sociaal culturele voorziening (op het naastgelegen nieuwe dorpsplein) afgenomen. Alles overwegende heeft de gemeenteraad zich op 11 juni 2015 uitgesproken over de toekomstige inrichting van het bestemmingsplangebied. Voor wat betreft het Manifestatieterrein (de huidige paardenwei) is besloten deze niet in te richten ten behoeve van evenementen in combinatie met een seizoensgebonden schaats- en skeelerbaan. De huidige paardenwei blijft daarmee ongewijzigd. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden 1.3 Manifestatieterrein Niet geactiveerd Woonomgevingskwaliteit Rente In de grondexploitatie van het deelproject Manifestatieterrein is een totaal budget beschikbaar van Tot op heden is voor de planvorming inclusief rente een bedrag van uitgegeven. Doordat de gemeenteraad heeft besloten het Manifestatieterrein niet te ontwikkelen maar mogelijk een kleine ijsbaan op het plein van het Dorpshart te realiseren, wordt het restbudget opgenomen bij de grondexploitatie Campuszone Dorpshart (noordzijde van het Evenemententerrein). Deze middelen worden ingezet om de kwaliteit van het Dorpshart te garanderen. 2. N237 en omliggende infrastructuur De ontwikkelingen van het deelgebied N237 en omliggende intra Soesterberg gaat over de herstructurering van de verkeersstructuur van Soesterberg. De infrastructuur is belangrijk voor de kwaliteit van het openbaar gebied Soesterberg. De gemeente Soest staat aan de vooravond van een infrastructurele aanpassing die van groot belang is voor de gehele ontwikkeling van Soesterberg. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 53 van 224

54 u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden 2.0 Aansluiting op de N Westelijke ontsluiting Koppenlaan Omliggende infra 5a t/m 7b Niet geactiveerd N237 en omliggende infra Rente Aansluiting van de N237 De verdiepte ligging van de N237 Soesterberg is een project van de Provincie Utrecht. Provincie Utrecht draagt de kosten en heeft de regie over dit project, in nauwe samenwerking met de gemeente Soest. De kosten die verantwoord worden op grondexploitatie van het deelproject N237 zijn oude boekwaarde. Deze boekwaarde is tot stand gekomen vóór Tot 2010 heeft de organisatie zich beziggehouden met de planvorming van het project. De werkzaamheden aan de verdiepte ligging worden in juli 2016 afgerond. 2.1 Westelijke ontsluiting Voor de realisatie van de Westelijke ontsluiting zijn samen met de provincie en gemeente Zeist diverse voorbereidingen en onderzoeken uitgevoerd. De ontwikkeling van de Westelijke ontsluiting hangt samen met het aanleggen van de verdiepte ligging van de N237 en vraagt om afstemming. De provincie Utrecht is de trekker van de aanleg van de Westelijke ontsluiting. Er is gezamenlijk een ontwerp opgesteld. De kosten worden volgens een verdeelsleutel aan de gemeenten doorbelast. Het eerste deel van de westelijke ontsluiting is gerealiseerd en hiermee is de parallelweg (Amersfoortsestraat) aangesloten op het kruispunt aan de westelijke ontsluiting. De Westelijke Ontsluiting is een ontsluitingsweg voor de toekomstige woningbouwlocatie van de Vliegbasis, Soesterberg noord en de locatie Dorrestein. In de grondexploitatie van het Masterplan is voor de investeringen van de Westelijke ontsluiting een investeringsbedrag opgenomen van (exclusief rente kosten en bemensing). Volgens de kostenverdelingsstaat die afgesproken is tussen de partijen zal de gemeente Soest betalen. Waarvan voor de aanleg van het kruispunt van de Novalaan is afgerekend met de provincie. De werkzaamheden van 2015 voor de Westelijke ontsluiting zijn binnen de financiële kaders voltooid. 2.5 Koppenlaan De aansluiting van de Koppenlaan-Van der Griendtlaan op de overspanning van de Postweg heeft een relatie met de aanleg van de verdiepte ligging. In het deelproject N237 en omliggende infra is rekening gehouden met de aankoop van grond aan de Koppenlaan Deze grond wordt juridisch geleverd in het 2 de kwartaal van De gemeente Soest legt een aansluiting aan op de overkluizing met een fietspad en zorgt voor de herinrichting van de parkeerplaatsen ten behoeve van de Koppenlaan Tot op heden is er excl. rente uitgeven aan planbegeleiding voor het project Koppenlaan. De aanbesteding voor de uitvoeringswerkzaamheden is afgerond. De gemaakte kosten en het aanbestedingsbedrag voor het deelproject Koppenlaan passen binnen de financiële kaders die verantwoord zijn in de grondexploitatie N237 en omliggende infra. 2.9 Oostelijke ontsluiting Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 54 van 224

55 De Ontwikkeling van de Oostelijke Ontsluiting is aangelegd en gerealiseerd t.b.v. de herstructurering van de verkeersstructuur van Soesterberg. Het verbetert de bereikbaarheid van Soesterberg Noord na aanleg van de verdiepte ligging N237. In juni 2015 is de Oostelijke ontsluiting succesvol afgerond en opgeleverd. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren De gemeenteraad heeft voor de realisatie van de Oostelijke ontsluiting een budget van 2,1 miljoen gevoteerd. De ontwikkeling is opgenomen als deelproject van de Mastergrondexploitatie van het Masterplan Soesterberg. Het project is in juni 2015 ruim binnen de financiële kaders afgerond. De totale kosten die gemaakt zijn voor de aanleg van de Oostelijke Ontsluiting zijn miljoen. Het resterend budget is verantwoord binnen het administratieve deelproject van de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg. Het resterend budget kan worden ingezet voor de ontwikkelingen op Soesterberg Noord. 3. Soesterberg Noord (herstructurering ) 3.1 Soesterberg-Noord herstructurering De herstructurering van Soesterberg-Noord draagt bij aan de totale woonkwaliteit van Soesterberg en de Vliegbasis. Door woningen toe te voegen aan deze schakel tussen het dorp en de natuur op de Vliegbasis wordt een aangename omgeving gerealiseerd. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Woningbouw Milieu Totaal Soesterberg Noord Rente GREX i n k om s t e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Woningbouw Woningbouw/huuropbrengsten Woningbouw/Rijksbijdrage Milieu/Rijksbijdrage Totaal Soesterberg Noord Rente Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 55 van 224

56 Afgelopen jaar is een voorontwerpbestemmingsplan-plus ter visie gelegd waarop een 20-tal reacties zijn ontvangen. Die reacties zijn verwerkt in een antwoordnota en in het ontwerpbestemmingsplan-plus. De plus komt voor uit de Crisis- en herstelwet en is verder ingevuld met behulp van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. In juni is het resultaat bekroond met de uitreiking van de Nominatie Eenvoudig Beter Trofee 2015 voor het (beoogde) bestemmingsplan-plus Soesterberg Noord. Deze nominatie is een beloning voor de inzet die gemeente Soest pleegt voor de inwoners en ondernemers op Soesterberg Noord om te komen tot een innovatief nieuw bestemmingsplan zodat het gebied Soesterberg Noord daadwerkelijk de verbindende schakel kan worden tussen het dorp en het park op de voormalige vliegbasis. Voor project Soesterberg Noord zijn per 1 januari 2015 twee grondexploitaties opgesteld. De subsidie die toegekend is binnen de Crisis- en Herstelwet is verdeeld onder de grondexploitatie voor Milieu problematiek en de grondexploitatie voor de ontwikkeling van de woningbouwlocatie. Woningbouw In de grondexploitatie van de woningbouwlocatie SN prijspeil 2015 is 7,8 miljoen opgenomen voor de kosten die gemaakt moeten worden voor de ontwikkeling van het hele project. De opbrengsten zijn geprognosticeerd op 5,2 miljoen uit de subsidie Crisis en Herstelwet en 3,3 miljoen voor de afzet van bouwrijpe grond. In 2015 is er uitgeven aan planbegeleiding voor de woningbouw locatie SN. Geïnvesteerd is er totaal 5,3 miljoen aan planvorming en verplaatsing van de bedrijven Hypsos en Kibeak. Milieu In de grondexploitatie van Soesterberg Noord Milieu prijspeil 2015 is 4,8 miljoen opgenomen voor de kosten die gemaakt moeten worden voor de ontwikkeling van het hele project. De opbrengsten zijn geprognosticeerd op 4.8 miljoen uit de subsidie Crisis- en Herstelwet. In 2015 is er uitgegeven aan planbegeleiding voor de Milieu problematiek van Soesterberg Noord. In totaal is in de afgelopen jaren uitgegeven aan onderzoeken en inzet van de projectorganisatie. Tot en met 2015 is er een gesaldeerde kostenrente en opbrengstenrente van aan het project Soesterberg Noord toegerekend. In overleg met de accountant is de 10 miljoen Rijkssubsidie verantwoord binnen het project van Soesterberg Noord. Voorheen viel de 10 miljoen onder het Administratieve project. De herzieningen 2016 van Soesterberg Woningbouw en Milieu zijn in de paragraaf F toegelicht. 4. Dorpshart 4.2 Herinrichting Rademakerstraat De gehele Rademakerstraat is heringericht. In het kader van de nazorg zijn de laatste punten met betrekking tot de inrichting van de Rademakerstraat zijn uitgevoerd. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te raming t/m totaal besteden Rente i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Voorziening riolering Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 56 van 224

57 In kader van nazorg van het project Rademakerstraat zijn aanpassingen verricht aan de parkeervoorzieningen en er is een zebrapad aangelegd. De parkeervakken bij de Plus supermarkt zijn beter gescheiden van de rijbaan. In 2015 is aan nazorg uitgegeven. Het project blijft binnen de financiële kaders van de grondexploitatie. De Rademakerstraat is een deelproject van het Masterplan waardoor er nog middelen in de grondexploitatie van de Rademakerstraat zijn opgenomen die dienen voor de compensatie van parkeerplaatsen. Deze parkeerplaatsen worden gecompenseerd in de Banningstraat. 5. Campuszone 5.1 Campus-kop Pleisterplaats De Pleisterplaats is onderdeel van de Vliegbasis en de grond is in bezit van de Provincie Utrecht. Het gebied kan onderdeel zijn van de recreatieve mogelijkheden van de Vliegbasis. Dat betekent dat de ontwikkeling van de Pleisterplaats in eerste instantie de verantwoordelijkheid is van de provincie (Vliegbasis). Echter de raad van de gemeente Soest heeft de wens uitgesproken dat de Pleisterplaats een prominente rol moet spelen in het gebied. De wens is dat het de verbinding legt tussen de Vliegbasis, het museum en het Dorpshart. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren In 2015 is er uitgegeven aan een onderzoek wat de mogelijkheden zijn van het gebied. Er is een inrichtings- en ontwerpplan opgesteld. In het totaal is in de afgelopen jaren uitgegeven aan onderzoeken en inzet van de organisatie. Op basis van het ontwerp en het inrichtingsplan worden nadere afspraken gemaakt met de provincie. 5.2 Campuszone-Noord Voor het project Campuszone Noord heeft men bij de herziening van 2013 de keuze gemaakt de bestaande grondexploitatie te bevriezen totdat er nieuwe uitgangspunten worden geformuleerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 57 van 224

58 u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren De oude boekwaarde zal in het project verantwoord blijven, zodat rentetoerekening kan plaatsvinden. Voor 2015 zijn dat dan ook de enige kosten die gemaakt zijn op dit deelproject. 5.5 Campuszone Dorpshart/woningbouw Kampweg (voormalig Evenemententerrein) Het deelproject Evenemententerrein is onderdeel van de Campus Zone. Het project ligt in het hart van Soesterberg in het verlengde van de Rademakerstraat. Het Evenemententerrein is bij uitstek geschikt als woningbouwlocatie maar ook als verbinding van het dorpshart. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Naar aanleiding van het raadsbesluit in juni kent het noordelijk deel van het projectgebied inhoudelijk een nieuw startpunt in de ontwikkeling op basis van de nieuwe programma uitgangspunten. De voorgenomen ontwikkeling aan de zuidzijde wordt gecontinueerd conform de eerder vastgestelde uitgangspunten. De locatie Manifestatieterrein en de parkeerplaats op het Odijkplein zijn als ontwikkellocatie komen te vervallen. Vanwege de verschillende ontwikkelstadia van de noord en zuidzijde is ervoor gekozen het bestemmingsplangebied te splitsen in een noordzijde en een zuidzijde. Met de beoogde ontwikkelaar voor de zuidzijde is binnen de door de raad gestelde kaders overeenstemming bereikt, de afspraken worden begin 2016 bekrachtigd in de koopovereenkomst. Het Ontwerpbestemmingsplan voor de zuidzijde (woningbouw Kampweg) is incl. de nota met inspraakreacties op 9 februari 2016 aan het college aangeboden. De verwachting is dat op 30 juni 2016 het bestemmingsplan ter vaststelling wordt aangeboden aan de raad. Het Ontwerpbestemmingsplan voor de noordzijde (Campuszone Dorpshart) zal 29 maart aan het College worden aangeboden waarna het ter visie wordt gelegd. In de grondexploitatie van het Evenemententerrein prijspeil 2015 is 2,8 miljoen opgenomen voor de kosten die gemaakt moeten worden voor de ontwikkeling van het hele project. De opbrengsten zijn geprognosticeerd op 3,4 miljoen voor de afzet van bouwrijpe grond. In 2015 is er uit gegeven aan planbegeleiding. De gemaakte kosten tot op heden zijn besteed aan procesbegeleiding Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 58 van 224

59 voor de ontwikkeling van het project. De gemaakte kosten passen binnen de financiële kaders van de grondexploitatie Soesterberg. De herziening 2016 van het Evenemententerrein is in de paragraaf F toegelicht. Voor 2016 is het Evenementen terrein gesplitst in twee fasen. Het zuidelijke deel wordt woningbouw Kampweg genoemd en het noordelijke deel wordt Campuszone Dorpshart genoemd. Doordat de gemeente raad heeft besloten het Manifestatieterrein niet te ontwikkelen maar mogelijk een kleine ijsbaan op het plein van het Dorpshart te realiseren, wordt het restbudget van het Manifestatieterrein opgenomen bij de grondexploitatie Campuszone Dorpshart (noordzijde van het Evenemententerrein). Deze middelen worden ingezet om de kwaliteit van de Campuszone Dorpshart te garanderen Administratief project Naast de genoemde deelprojecten is er een administratief deelproject waar geldstromen worden verantwoord die niet aan een specifiek deelproject toegewezen kunnen worden. Rente, dotatie van de algemene dienst en rijksgelden zijn opgenomen in dit administratieve deelproject. Het deelproject is het sluitstuk van de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden C ommunicatie Boekwaarde Banninghal Totaal i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Rente opbrengst 2011/ Dotatie algemene dienst Bijdrage reserve Investeringsfonds (t.b.v. oostelijke ontsluiting) Totaal Rente De gemaakte kosten in 2015 zijn toe te wijzen aan de nieuwsbrief van het Masterplan Soesterberg, uren voor het begeleiden van de communicatie en rente kosten en rente opbrengsten. Financiële samenvatting MP Soesterberg De Mastergrondexploitatie is een financiële vertaling van de grondontwikkeling van verschillende deelprojecten in Soesterberg. Het totale complex is de input voor de Mastergrondexploitatie Soesterberg. De hieronder getoonde tabel geeft inzicht in de geconsolideerde boekwaarde van de Mastergrondexploitatie. De cijfers van de grondexploitatie zijn gebaseerd op de herziening van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 59 van 224

60 Hoofd- en deelprojecten u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden 1. Woonomgevingskwaliteit N237 en omliggende infra N237 en oostelijke ontsluiting Soesterberg Noord Dorpshart 4.1 Moerbessenberg-Odijkplein Rademakerstraat Campuszone 5.1 Kop (pleisterplaats) Noord Evenemententerrein Administratief project totaal uitgaven rente Hoofd- en deelprojecten i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren 2. N237 en omliggende infra 2.9. N237 en oostelijke ontsluiting Soesterberg Noord Dorpshart 4.1 Moerbessenberg-Odijkplein Rademakerstraat Campuszone 5.1 Kop (pleisterplaats) Noord Evenemententerrein Administratief project 6.1 Rente opbrengst 2011/ Dotatie algemene dienst Bijdrage Investeringsfonds totaal inkomsten rente begroot: resultaat nominaal Begroot: resultaat NCW De netto contante waarde is: alle kosten en opbrengsten naar de einddatum doorrekenen met invloed van de rente en de index. En vervolgens terug te brengen naar het moment van nu. In paragraaf F worden de herzieningen 2016 van de deelprojecten Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg toegelicht. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 60 van 224

61 2. Voorzieningen Soesterberg Sociaal-culturele voorziening De gemeenteraad heeft in de eerste helft van 2015 kennis genomen van alle inspraakreacties op het voorontwerpbestemmingsplan Evenementen- & Manifestatieterrein en van ontwikkelingen in het dorp. Tevens bleek de behoefte aan nieuwbouw voor een sociaal culturele voorziening (op het naastgelegen nieuwe dorpsplein) afgenomen. Alles overwegende heeft de gemeenteraad zich op 11 juni 2015 uitgesproken over de Sociaal Culturele Voorziening en is besloten deze niet te realiseren. u i t g a v e n budget werkelijk Nog te t/m totaal besteden Voorbereidingsbudget PvE Kosten i n k om s t e n / d e k k i n g budget werkelijk Nog te t/m totaal realiseren exploitatiebegroting reserve Investeringsfonds Teruggave SWOS Het totaalbudget voor de realisatie van de sociaal culturele voorziening bedroeg oorspronkelijk 3 miljoen. In 2015 is er voor ambtelijke uren een bedrag van uitgeven aan planbegeleiding. Totaal is er uitgeven. Er zijn geen wijzigingen te noemen t.o.v. de najaarsnota Om er voor te zorgen dat De Linde volgens het raadsbesluit beschikbaar blijft als locatie van de diverse sociaal culturele partijen die hier nu al gebruik van maken, blijft het krediet van gehandhaafd. Het gebouw is nu niet optimaal ingedeeld om aan het doel te kunnen voldoen. Op dit moment vindt de inventarisatie van huidig en toekomstig gebruik en beheer plaats. Als daaruit blijkt, dat een verbouwing/aanpassing van het gebouw nodig is, kan dit krediet hiertoe worden ingezet. 3. Dorpshuis Soesterberg 3.1 Dorpshuis Er is een overeenkomst gesloten met Dura Vermeer om op de locatie waar voorheen het Dorpshuis heeft gestaan, een twintigtal appartementen te bouwen. Vanwege de tegenvallende woningmarkt is de grond nog niet aan de ontwikkelaar overgedragen. De gesprekken zijn hervat om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de ontwikkeling op te starten. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 61 van 224

62 GREX i n k o m s t e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren De gemaakte kosten van 2015 zijn besteed aan de herziening van de grondexploitatie 2015, de risicoanalyse en de rentekosten over de boekwaarde. Verder zijn geen wijzigingen te melden t.o.v. de najaarsnota Staringlaan Medio 2015 heeft de complexe aanbesteding plaatsgevonden voor het selecteren van een aannemer die de archeologische vondsten uit de ondergrond van de Staringlaan kon halen. De Firma Baac is in september 2015 gestart met de opgraaf werkzaamheden die artefacten uit het Stenentijdperk betreft. De vondsten waren ruimer en interessanter van omvang dan in eerste instantie was gedacht. Middels veel communicatie in de pers, middels bewonersbrieven en een druk bezochte open dag heeft het grote publiek kennis kunnen maken met de wereld van de archeologie en het leven in het Stenentijdperk. Ondanks de hoeveelheid vondsten, die in 2016 en 2017 worden uitgewerkt en nader onderzocht, is het de archeologische aannemer gelukt om binnen budget en binnen de gestelde tijd de werkzaamheden af te ronden. In 2016 wordt bouwrijpe grond geleverd aan de firma Heilijgers uit Amersfoort die daar de 23 starterswoningen gaat realiseren. Het bestemmingsplan Staringlaan is eind 2015 onherroepelijk vastgesteld. In 2016 wordt de omgevingsvergunning aangevraagd voor de 23 woningen op het Wolkerserf. Na het afronden van de uitvoering van het project Archeologie wordt het woningbouwproject Staringlaan gestart. De gemeente levert voor de zomer bouwrijpe grond aan de ontwikkelaar zodat na de zomer kan worden gestart met de bouw van de woningen. Verwacht wordt dat de woningen in de loop van 2017 opgeleverd kunnen worden. GREX u i t g a v e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Woningbouw Archeologie Totaal Rente i n k o m s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Woningbouw Archeologie Totaal In de grondexploitatie met het prijspeil 1 januari 2015 is circa 1,6 miljoen kosten te verwachten en 1,1 miljoen opbrengsten (inclusief subsidie). De investering voor de archeologische vondst is begroot op waarvan de opdracht voor de opgravingen van de archeologische vondst aangenomen is voor Tot heden zijn de gemaakte kosten voor de fysieke werkzaamheden van het deelproject Archeologie De resterende werkzaamheden kunnen binnen de financiële kaders worden uitgevoerd. Tot heden zijn de gemaakte kosten voor de woningbouwlocatie voor advies en voor het projectproces. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 62 van 224

63 5. Vliegbasis De nieuwe samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis is eind april 2015 door de raden van de gemeente Zeist en Soest en de staten van de provincie Utrecht goed gekeurd en vastgesteld. Belangrijke uitgangspunten in deze samenwerkingsovereenkomst zijn: - de provincie Utrecht is trekker van het project de Vliegbasis. Onder leiding van de projectleider die door de provincie is aangesteld wordt het project geleid. - De gemeenten Zeist en Soest worden betrokken bij de planvorming. - Besluitvorming over dit project vindt plaats in de stuurgroep Vliegbasis. - De drie partijen zijn risicodragend tot maximaal 28 miljoen (ieder voor een derde). - Uit het resultaat van de grondexploitatie van de Vliegbasis wordt 10 miljoen afgedragen aan de Mastergrex Hart van de Heuvelrug. Jaarlijks wordt de grondexploitaties (rood en groen) Vliegbasis herzien en geconsolideerd tot de Mastergrondexploitatie Vliegbasis. De stuurgroep bestaande uit de provincie Utrecht gemeenten Zeist en Soest stelt deze Mastergrondexploitatie vast en vervolgens wordt college en raad geïnformeerd. 6. Hart van de Heuvelrug Algemeen De nieuwe samenwerkingsovereenkomst Hart van de Heuvelrug is eind april 2015 door de raden van de gemeente Zeist en Soest en de staten van de provincie Utrecht goed gekeurd en vastgesteld. In gezamenlijkheid zullen de projecten van het Hart van de Heuvelrug tot ontwikkeling komen. Uitgangspunt in deze samenwerkingsovereenkomst is dat de provincie Utrecht risicodragend is voor het resultaat van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. De gemeente Soest trekt de rode deelprojecten van het Hart van de Heuvelrug zijnde Oude Tempel, Kontakt der Kontinenten en de Saunalocatie. De gemeente Soest draagt het resultaat van de drie projecten af aan de provincie Utrecht ten behoeve van eerder gedane groene investeringen. Jaarlijks worden de deelprojecten herzien en geconsolideerd tot de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. De stuurgroep bestaande uit de provincie Utrecht gemeenten Zeist en Soest stelt deze Mastergrondexploitatie vast en vervolgens wordt college en raad geïnformeerd. Apollo-Noord Kontakt der Kontinenten Kontakt der Kontinenten is een deelproject van het Hart van de Heuvelrug. De gronden van deze locatie zijn grotendeels in bezit van de gemeente Soest. Van de 8 hectare plangebied is nog 3 hectare in bezit van ontwikkelaar Heilijgers. Het stedenbouwkundig plan is in gezamenlijkheid opgesteld met de ontwikkelaar Heilijgers en de gemeente Soest. De ontwikkeling gaat uit van 170 tot 175 woningen. De onderhandelingen over de waarde van de grond en ontwikkelstrategie is tussen de gemeente Soest en ontwikkelaar Heilijgers overeengekomen. Echter ontwikkelaar Heilijgers en voormalig eigenaar van de grond Kontakt der Kontinenten zijn in onderhandeling over de ontwikkel fee die in 2006 is gecontracteerd. De markt is veranderd zodat Heilijgers een concessie vraagt aan Kontakt der Kontinenten. De gronden worden door Heilijgers bouw- en woonrijp gemaakt. Dit betekent dat de gemeente Soest in samenwerking met Heilijgers de ontwikkeling van het woningbouwplan uitvoeren. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 63 van 224

64 GREX u i t g a v e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente GREX i n k om s t e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren In de grondexploitatie van het deelproject Kontakt der Kontinenten prijspeil 2015 is 10,2 miljoen opgenomen voor de kosten die gemaakt moeten worden voor de ontwikkeling van het hele project. De opbrengsten zijn geprognosticeerd op 12,7 miljoen voor de afzet van bouwrijpe grond. Totaal is er in uitgeven. De gemaakte kosten zijn gemaakt voor planschade- verrekening, proceskosten en rentekosten. De proceskosten zijn hoofdzakelijk gemaakt om het project vlot te trekken. Apollo-Noord Oude Tempel Begin 2015 is het college en de Stuurgroep Hart van de Heuvelrug geïnformeerd over de voorgenomen ontvlechting van grondeigenaar Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland (SZN) en haar keuze niet zelf partner in ontwikkeling te blijven. In juni 2015 bevestigt SZN na maanden van onduidelijkheid de wens haar positie in de samenwerkingsovereenkomst (sept 2012) te willen verkopen aan een commerciële derde partij. In december 2015 heeft het college besloten, namens het programma Hart van de Heuvelrug, de in de samenwerkingsovereenkomst (Sok) afgesproken verwerving van de eerste onverdeelde helft van de onverdeelde grond in 2015 gestand te doen, tegen het in de samenwerkingsovereenkomst overeengekomen bedrag, echter zonder dat sprake is van een onherroepelijk bestemmingsplan. Een afweging van kansen en risico s die voor de gemeente en het programma Hart van Heuvelrug zijn verbonden aan de overdracht van de resterende grondpositie van SZN, heeft geleid dat er in december op bestuurlijk niveau is overeengekomen dat de gemeente Soest de totale bosgrond van SZN zal kopen. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente i n k om s t e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Totaal is er in uitgeven. De gemaakte kosten zijn gemaakt voor proceskosten en rentekosten. De proceskosten zijn hoofdzakelijk gemaakt om het project vlot te trekken. Apollo-Noord saunalocatie Het deelproject Apollo Noord Saunalocatie is ontwikkeld en heeft de bedrijfsnaam Omega Spa en Wellness gekregen. De sauna heeft eind augustus 2015 zijn deuren geopend voor de gasten. Het Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 64 van 224

65 deelproject Apollo Noord Saunalocatie blijft onderdeel van de Mastergrex Hart van de Heuvelrug. De grond is tot 2020 in Erfpacht uitgegeven daarna wordt de erfpacht afgekocht en kan het project worden afgesloten en de Verrekening kan dan plaatsvinden met het beheerfonds van het Hart van de heuvelrug. GREX u i t g a v e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente GREX i n k om s t e n werkelijk Nog te nominaal t/m totaal realiseren Totaal is er in uitgeven aan laatste activiteiten voor de ondergrondse infra en aanpassing aan het hek. Verder is er rentekosten over de boekwaarde gerekend. Aan opbrengsten is canon en subsidie voor de niet gesprongen explosieven aan het project toegerekend. Apollo-Noord Planstructuur De Planstructuur is een deelproject van het Hart van de Heuvelrug. In feite is het een ontsluitingsweg voor de sauna en de toekomstige woonwijk Kontakt der Kontinenten. In 2014 en 2015 zijn de eerste kosten voor de ontsluitingsweg gemaakt. De bouwweg is deels aangelegd om de weg te ontsluiten voor de gasten van de sauna Omega Spa en Wellness. Het resterende deel van de weg wordt aangelegd zodra dit nodig is voor de ontwikkeling van het woningbouw project KdK. u i t g a v e n GREX werkelijk Nog te nominaal t/m totaal besteden Rente Totaal budget voor de aanleg van de ontsluitingsweg tussen de Saunalocatie Omega Spa en Wellness en de woningbouwlocatie KdK bedraagt gereserveerd. De werkzaamheden kunnen binnen de gestelde financiële kaders worden uitgevoerd. De gemaakte kosten van dit jaar zijn grotendeels investeringskosten voor de aanleg van de eerste helft van de bouwweg. Overige kosten zijn gemaakt voor de begeleiding van de werkzaamheden. In totaal gemaakte kosten passen binnen de financiële kaders van de grondexploitatie Apollo Noord Planstructuur. Uitbreiding riolering Rioleringsproblematiek Soesterberg en omgeving In 2014 is de laatste hand gelegd aan de onderzoekrapportages die in beeld hebben gebracht wat de omvang is van het rioleringsprobleem. Basis daarvoor is de Quick Scan geweest die is uitgevoerd in opdracht van Hart van de Heuvelrug. Uit die Quick Scan (2013) is gebleken dat de huidige situatie qua af te voeren afvalwater de vergunningen van Waterschap Vallei en Veluwe overschrijd. Door de woningbouwopgaven uit het Masterplan en Hart van de Heuvelrug wordt dat probleem vergroot. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 65 van 224

66 Samen met het Waterschap Vallei en Veluwe is aanvullend onderzoek verricht. Op basis van het aanvullend onderzoek dat begin 2014 is afgerond is een ambtelijke projectgroep geformeerd, bestaande uit ambtenaren uit Zeist, De Bilt, Soest, het Waterschap Vallei en Veluwe en Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden. Begin 2015 is het project ambtelijk stil komen te liggen vanwege provinciale en waterschap verkiezingen. In het najaar heeft het een inhoudelijke boost gekregen door 5 scenario s te benoemen op basis van al het uitgevoerde onderzoek. Op 15 december is een eerste bijeenkomst geweest met de (dagelijks) bestuurders van de betrokken partijen. Daar is bestuurlijk afgesproken de 5 oplossingsscenario s gezamenlijk verder uit te gaan werken en te bestuderen of een business case mogelijk is. De gemeenteraad van Soest is daarover schriftelijke geïnformeerd. De vraag om inzichtelijk te maken wat de problematiek is in Soesterberg ten aanzien van de capaciteit van de riolering wordt in eerste instantie gedekt uit het Rioolfonds van de gemeente Soest. Daarnaast heeft Waterschap Vallei en Veluwe budget beschikbaar gesteld. Op termijn dient er een verdeelsleutel te worden afgesproken tussen alle betrokken partijen over het verhalen van de onderzoekskosten en toekomstige investeringskosten. u i t g a v e n project- werkelijk Nog te budget t/m totaal besteden onderzoekskosten i n k om s t e n project- werkelijk Nog te budget t/m totaal realiseren Waterschap voorziening riolering C. Risicoparagraaf Planschade Planschade (Wro) treedt op als eigenaren van grond/ onroerend goed vermogensschade lijden door een planologische wijziging. De gemeente kan planologische medewerking verlenen aan een nieuwe ontwikkeling op verzoek van een derde. De voorwaarde is dat een planschade-verhaalovereenkomst wordt gesloten, waarbij de (mogelijke) schade van de planologische wijziging voor rekening en risico komt van de verzoeker van de planologische wijziging. Dit geldt niet als de wijziging van het planologische regime wordt veroorzaakt door een nieuw bestemmingsplan. Kosten van planschade zijn dan voor de gemeente. In de Wro is bepaald dat bij de schadebepaling rekening wordt gehouden met het normaal maatschappelijk risico waarbij een deel van de schade voor rekening van verzoeker blijft. Voorts is er in de wet een verjaringstermijn opgenomen voor planschade: een aanvraag moet binnen vijf jaar na ter inzage legging van het vastgestelde bestemmingsplan worden ingediend. In 2015 zijn de betaalde planschades verhaald op de ontwikkelaars. Daardoor zijn er geen gerealiseerde risico s in Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Laag = 35% Eind 2015 Financieel Laag = 35% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 66 van 224

67 Bouwleges De inkomsten uit bouwleges zullen altijd een inschatting -en dus een risico- blijven omdat het door diverse omstandigheden mogelijk is dat (met name grootschalige) projecten niet volgens planning verlopen of überhaupt niet meer doorgaan. Daarom is een financieel risico geformuleerd, die periodiek geëvalueerd en bijgesteld wordt. Over 2015 bedragen de bouwleges ca wat nagenoeg overeenkomt met de geraamde en begrote legesopbrengsten. Echter, omdat in 2015 bleek dat er over 2014 een te hoog bedrag is verantwoord als nog te ontvangen bouwleges, is per saldo toch sprake van een lagere opbrengst van Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 n.v.t. n.v.t. n.v.t. Einde 2015 Hoog = 75% Uitvoering project Vliegbasis De financiële risico s voor het project de Vliegbasis worden tussen drie partners (provincie Utrecht en gemeenten Zeist en Soest) op grond van de Samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis gedeeld. De eerste Samenwerkingsovereenkomst is in april 2011 gesloten met de intentie om 18 miljoen aan te wenden voor de eerste ontwikkeling van het groen. Dit heeft geresulteerd in 6 miljoen risico voor elke partij van de Samenwerking. Door het uitwerken van het voorkeursmodel van de Vliegbasis is gebleken dat de benodigde 18 miljoen gedekt kan worden uit de rode ontwikkeling. Hierdoor is het risico van 6 miljoen weggenomen. De tussen de drie partners afgesproken afdracht van 10 miljoen aan het programma Hart van de Heuvelrug nemen wij voor 1/3 op in onze risicoparagraaf om het risico deels af te dekken tot de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst Hart van de Heuvelrug en de Samenwerking Vliegbasis is vastgesteld. Op grond van deze vaststelling wordt het risicoprofiel jaarlijks geactualiseerd. De genoemde risico verdeling van het project Vliegbasis is in de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis Soesterberg van 5 juni 2015 opgenomen. Er zijn geen significante wijzingen te noemen omdat er geen nieuwe haalbaarheid berekening en risicoanalyse is opgesteld. Beheersmaatregelen: Actieve programmasturing en beheersing op het project de Vliegbasis Actieve projectsturing en beheersing op project de Vliegbasis Alle mogelijkheden van de Crisis & Herstelwet Optimale afstemming met project Soesterberg Noord i.v.m. de milieuhindercirkels Inzichten in uitkomsten van de flora en fauna onderzoeken en de te nemen maatregelen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel Gemiddeld: 50% Einde 2015 Financieel Gemiddeld: 50% Masterplan Soesterberg Bij de laatste herziening van het Mastergrondexploitatie is een risico- en kansenanalyse opgesteld in samenwerking met de projectleiders en de planeconoom. Deze risico- en kansenanalyse vervangt de gevoeligheidsanalyse die in de vorige grondexploitaties waren opgenomen. De risico- en kansenanalyse is opgezet voor de geactiveerde projecten van het Masterplan: Campuszone Dorpshart/Woningbouw Kampweg (voormalig Evenemententerrein), Soesterberg-Noord en N237 en omliggende infrastructuur Soesterberg. Het nominaal gekwantificeerde risicobedrag voor de lopende projecten bedraagt 4,6 miljoen bij een waarschijnlijkheid van 80%. Het risicoprofiel resulteert in een waarde van 1,51 miljoen. Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt gebruik gemaakt van de Monte Carlo-simulatie om het risicoprofiel te bepalen. Met deze methodiek is het geconsolideerde risicoprofiel bij een waarschijnlijkheid Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 67 van 224

68 van 90% gesteld op 1,79 miljoen voor de lopende projecten. Beheersmaatregelen: _ Weloverwogen ontwikkel keuzes maken. _ Actieve programmasturing en beheersing _ Actieve projectsturing en beheersing. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel Laag: 37% Einde 2015 Financieel Laag: 33% D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Masterplan Soesterberg / Smitsveen Ruimtelijke ordening Stedelijke vernieuwing Bouwen en wonen Woonruimte zaken Bouwgrondexploitatie Totaal lasten Baten Masterplan Soesterberg / Smitsveen Ruimtelijke ordening Stedelijke vernieuwing Bouwen en wonen Woonruimte zaken Bouwgrondexploitatie Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten Baten Resultaat 399 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 68 van 224

69 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Masterplan Soesterberg De mutaties in de bouwgrond zijn budgettair neutraal; het saldo op dit product betreft de reservemutatie kunst -29 Vooziening Masterplan is aangepast 391 Ruimtelijke ordening Apparaatskosten (ongebruikt budget voor projecturen en meer inzet op stedelijke vernieuwing en bouwen en wonen) 320 Overig -5 Stedelijke vernieuwing Apparaatskosten -131 Bouwen en Wonen Apparaatskosten -97 Oormerkbedrag uit de JRK 2015 inzake het programma wonen 23 Opbrengsten uit planschadeovereenkomst 14 Meer kosten voor omgevingsvergunningen en vergunningverlening en handhaving -16 Kosten voor de welstandscommissie -9 Minder inkomsten uit bouwleges -50 Minder aanvragen monumentensubsidies 8 Beheerskosten duurzaamheids- en startersleningen 2013 t/m Overig 5 Woonruimtezaken Apparaatskosten -3 Meer kosten voor onderhoud en beheer standplaatsen -13 Meer inkomsten uit huur standplaatsen en woonwagens 5 Meer inkomsten uit leges huisvestingsvergunningen 21 Overig 1 Bouwgrondexploitatie Mutaties in de bouwgrond (budgettair neutraal). Tegenover de exploitatiesaldi die op dit product zijn verantwoord, staan overeenkomstige reservemutaties bij de algemene dekkingsmiddelen. Aanpassing voorzieningen (Dorpshuis -/ en Staringlaan ) -9 Apparaatskosten voornamelijk niet declarabele uren Hart vd Heuvelrug en Vliegbasis -11 Totaal 399 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 69 van 224

70 Programma 6 Onderwijs A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over onderwijs in brede zin voor jeugdigen van 0 t/m 23 jaar, het onderwijskansenbeleid, het peuterspeelzaalwerk en het onderwijs aan volwassenen. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 6.1 Openbaar primair onderwijs J.L. van Berkel - Vissers 6.2 Huisvesting primair en voortgezet onderwijs J.L. van Berkel - Vissers 6.3 Lokaal onderwijsbeleid J.L. van Berkel - Vissers 6.4 Leerlingenvervoer J.L. van Berkel - Vissers 6.5 Volwasseneneducatie J.L. van Berkel - Vissers 6.6 Peuterspeelzaalwerk J.L. van Berkel - Vissers Relevante beleidsdocumenten A. Tijd voor kwaliteit. Bestuurlijke verzelfstandiging en besturenfusie openbaar primair onderwijs (raad, 2005) B. Verordening voorziening huisvesting onderwijs gemeente Soest (raad, 2015) C. Verordening materiële en financiële gelijkstelling Soest 2016 (raad, 2015) D. Onderwijskansenbeleid 2011 Kansen maken, Kansen pakken, gemeente Soest (raad, 2011) E. Plan van aanpak Doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie (B&W, 2009) F. Verordening leerlingenvervoer (raad, 2011) Verordening leerlingenvervoer 2015 gemeente Soest (raad, maart 2015) G. Productovereenkomst educatie ROC Midden Nederland 2015 H. Regionaal Programma Educatie (onder voorbehoud) I. Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen (2012) J. Handhavingsbeleid kinderopvang en peuterspeelzalen Soest, 2011 K. Uitvoeringsovereenkomst stichting BINK (B&W) L. Jaarverslag leerplicht 2013/2014 (B&W 2015) M. Integraal Huisvestingsplan Onderwijs gemeente Soest N. Visie op onderwijs Iedereen voorbereid om mee te doen (B&W 2011) O. Lokaal Educatieve Agenda Soest P. Evaluatie Onderwijskansenbeleid Kansen maken, kansen pakken (B&W 2015) Q. Harmonisatie peuterspeelzaakwerk Soest 2015 (raad, 2015) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor doen? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Voldoende educatieve kansen en ondersteuning Thema s: 1. Onderwijsmogelijkheden 2. Educatieve structuur Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 70 van 224

71 Thema 1 Onderwijsmogelijkheden Doelstelling: Optimaliseren van de onderwijsmogelijkheden. Tabel effectindicator(en) Omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie Realisatie of nulwaarde 1. Percentage doelgroepkinderen, GGD-registratie 100% 100% 96% 91% geïndiceerd door de GGD, op de VVE peuterspeelzaal 2. Percentage doelgroepkinderen Bestandsopname n.v.t. 100% 75% 90% dat met de warme overdracht IvhO en is overgedragen van verantwoording BINK peuterspeelzaal naar basisschool Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Zorgen voor voldoende aanbod van onderwijs Op alle onderwijslocaties, inclusief de locaties voor VVE en Peuterspeelzalen, waren voldoende plekken beschikbaar voor kinderen; er waren geen wachtlijsten (alle kinderen konden wel in Soest terecht, maar soms niet direct op de locatie van hun eerste keuze). 1.2 Zorgen voor adequate huisvesting van alle scholen in Soest. In het najaar van 2015 heeft de gemeenteraad ingestemd met de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Soest Het onderhoud aan schoolgebouwen is sinds 2015 een wettelijke taak van schoolbesturen. De gemeente blijft verantwoordelijk voor nieuwbouw en onderhoud aan lokalen voor bewegingsonderwijs. In het najaar van 2015 is gestart met het ontwikkelen van een onderwijsvisie in de wijk Smitsveen en de gevolgen van deze visie voor onderwijshuisvesting. Ook is gestart met de voorbereidingen van duurzame renovatie van de basisscholen De Buut en De Wegwijzer, die naar verwachting in 2016 gerealiseerd worden. De renovatie van basisschool De Achtbaan, die grotendeels in 2014 heeft plaatsgevonden, is in 2015 afgerond. 1.3 Aanbieden van leerlingenvervoer voor kinderen die buiten Soest onderwijs genieten Het grootste deel van het feitelijk leerlingenvervoer betrof ook in 2015 aangepast vervoer (taxi of bus). Het ging daarbij zoals altijd om vervoer naar dichtstbijzijnde meest passende en toegankelijke school. Naar verwachting zijn de kosten van leerlingenvervoer, mede door het aanbestedingstraject, binnen het geraamde budget gebleven. Samen met Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden en Woudenberg is een zoveel mogelijk nieuwe uniforme verordening leerlingenvervoer opgesteld. Deze is in 2015 door de raad vastgesteld (zie ook 2.1). 1.4 Zorgen voor voldoende gelegenheid voor het geven van bewegingsonderwijs. In 2015 heeft de gemeente voldoende ruimte beschikbaar gesteld aan de scholen voor het geven van bewegingsonderwijs. De Gymzaal Pauluspotterlaan is in 2015/2016 voor het onderwijs open gebleven tot de visie op de Binnensportaccommodatie is vastgesteld (naar verwachting in 2016), op basis waarvan definitieve keuzes gemaakt worden. omschrijving werkelijk Aantal basisscholen Aantal scholen voortgezet onderwijs (excl. De Lasenberg) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 71 van 224

72 Tabel kengetallen omschrijving 1.3 Leerlingenvervoer: Aantal kinderen dat gebruik maakt van leerlingenvervoer Aantal verstrekte vergoedingen 1.4 Bewegingsonderwijs: Aantal benodigde klokuren Beschikbare capaciteit in klokuren Leerplicht Aantal volledig leerplichtige leerlingen (5 t/m 16 jaar) Aantal kwalificatie plichtige leerlingen Werkelijk Aantal meldingen schoolverzuim * * Nieuwe telling: elke leerling telt 1 keer ongeacht het aantal meldingen. Thema 2 Educatieve structuur Doelstelling: Versterken van de educatieve structuur. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentieof nulwaarde 1. aantal voortijdige schoolverlaters VSV-verkenner 100 tot 23 jaar ministerie OCW ( ) Streefwaarde Realisatie ( ) 2. Percentage gemeld signaal- verzuim van leerlingen tot 18 jaar dat teruggeleid wordt naar school Leerplichtadministratie 97% ( ) 97% 98% ( ) Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Waar mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van passend onderwijs Ook in 2015 is zowel op lokaal niveau (in de werkgroep Passend Onderwijs Soest) als op regionaal niveau (met de gemeenten die vallen onder het samenwerkingsverband passend onderwijs) gewerkt aan het vormgeven van Passend Onderwijs in Soest. Er is verder uitvoering gegeven aan de Ontwikkelagenda Passend Onderwijs 2014/2015, bijv. door het vaststellen van een regionale verordening leerlingenvervoer. De zes gemeenten, Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden, Soest en Woudenberg, streefden er (op initiatief van Soest) naar om zoveel mogelijk dezelfde uniforme nieuwe verordening voor de eigen gemeente vast te stellen, als opmaat naar eventueel regionale aanbesteding van het leerlingenvervoer. Dit bevorderde de eenduidigheid in de toepassing van de verordening. Ook de afstemming van passend onderwijs met jeugdzorg (zie ook onder 2.2) heeft onze continue aandacht, zowel regionaal als lokaal. De contacten tussen het jeugdteam en de scholen zijn goed. Elke school heeft twee contactpersonen in het jeugdteam. 2.2 Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) inzetten Het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) heeft in 2014 meegewerkt aan de ontwikkelwerkplaats Passend Onderwijs in De uitkomst was, dat alle basisscholen een ondersteuningsteam kregen (de intern begeleider van de school, een generalist onderwijs en een generalist van het CJG). Samen met de ouders en de leerkracht(en) van het betrokken kind bepaalt het ondersteuningsteam de beste aanpak om het Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 72 van 224

73 kind en zijn/haar ouders te ondersteunen. In 2015 is de taak van de contactpersonen onderwijs van het CJG ondergebracht in het jeugdteam. De medewerkers in het jeugdteam zijn allemaal gekoppeld aan een school. Daardoor zijn de lijnen kort en kan snel gehandeld worden. Het CJG heeft in 2015 vooral de taak informatie en advies en lichte opvoedondersteuning gekregen. 2.3 Zorgen voor afstemming tussen onderwijs-, jeugd-, sport- en welzijnsbeleid via de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) In 2015 is een nieuwe structuur voor de stuurgroep LEA vastgesteld, omdat de wens bestond om meer aan de hand van thema s bij elkaar te komen, om bestaande structuren wat los te laten en meer vanuit inhoudelijke thema s met elkaar te spreken. De vragen die centraal stonden waren: Wat kunnen wij in de stuurgroep LEA lokaal betekenen? En wat is de meerwaarde van het overleg? Er wordt regionaal veel voorgesteld, besloten en uitgevoerd, zowel op het terrein van passend onderwijs als in het kader van de jeugdwet en de verbinding hiertussen. De nieuwe werkwijze bleek goed aan de wensen van de stuurgroep LEA te voldoen. 2.4 Bevorderen van het behalen van een startkwalificatie In 2015 heeft een herijking van RMC (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt) plaatsgevonden. Het doel van de RMC-functie is het terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (in de leeftijdsgroep tot 23 jaar). Om zo goed mogelijk aan deze wettelijke plicht te voldoen en er voor te zorgen dat de uitvoering beter aansluit op de veranderingen als gevolg van de ontwikkelingen in het sociaal domein (passend onderwijs, (jeugd)zorg, Participatiewet), hebben de regiogemeenten ervoor gekozen de RMC-functie opnieuw in te richten. Amersfoort is hierbij de contactgemeente voor de subregio Eem. Gezocht is daarbij naar een zo goed mogelijke regionale samenwerking en afstemming - o.a. op het administratieve vlak - en een inrichting, waarbij goede sturing mogelijk is op de gewenste samenwerking met het sociaal domein. 2.5 Zo veel mogelijk voorkomen van voortijdig schoolverlaten Naast een aanpak van verzuim in een zo vroeg mogelijk stadium, richtten wij ons op een preventieve aanpak, bijv. door het organiseren van spreekuren op middelbare scholen. De samenwerking met scholen is hierdoor verbeterd. 2.6 Uitvoering geven aan onderwijskansenbeleid In 2015 is het onderwijskansenbeleid Kansen maken, Kansen pakken geëvalueerd en verlengd tot eind De peuterspeelzalen en de scholen hebben bij een groot aantal leerlingen extra aanbod verzorgd om te voorkomen dat kinderen met een achterstand beginnen. 2.7 Intensiveren van de handhaving op de leerplicht De leerplichtambtenaren deden ook in 2015 onderzoek naar de oorzaken van verzuim en werkten hierbij samen met leerlingen, ouders en scholen. In complexe situaties werd samengewerkt met hulpverlenende instanties. We willen bereiken dat bij de betrokken jongeren een gedragsverandering plaatsvindt. Gebeurt dat niet en is het schoolverzuim verwijtbaar dan is er overleg geweest met de Raad voor de Kinderbescherming en het Openbaar Ministerie. In sommige situaties was een zorgmelding op zijn plaats. Kortom, de leerplichtambtenaren leverden ook in 2015 maatwerk. Handhaving is gericht op beïnvloeding van het gedrag zodat de jongere weer naar school gaat. Elke jongere is anders en daarom is maatwerk geboden. Leerplichtambtenaren werken hierbij intensief samen met andere instanties als dat nodig bleek. 2.8 Harmonisatie peuterspeelzaalwerk De tweede helft van 2015 heeft in het teken gestaan van de voorbereidingen op de harmonisatie van het peuterspeelzaalwerk. Dit hebben wij in samenwerking met zowel de huidige aanbieder van het peuterspeelzaalwerk, BINK, als met potentiële nieuwe aanbieders vormgegeven. Vanaf 1 februari 2016 vallen alle peuterspeelzalen van BINK onder de kwaliteitseisen van de kinderopvang. Ouders vragen Kinderopvangtoeslag bij het Rijk aan, of kunnen zich bij de gemeente melden voor gemeentetoeslag. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 73 van 224

74 Ouders met een inkomen tot 115% van het sociaal minimum worden vrijgesteld van een ouderbijdrage. In 2016 worden opnieuw de kwaliteitseisen voor Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) opgesteld. Vanaf 2017 moet op alle peuteropvanglocaties VVE worden aangeboden, gaat de startleeftijd naar 2,5 jaar en wordt het ook voor andere aanbieders mogelijk peuteropvang aan te bieden, mits zij aan de (kwaliteits)eisen voldoen. Tabel kengetallen omschrijving Werkelijk aantal Soester leerlingen: in Soest Openbaar en Bijzonder basisonderwijs * * Speciaal onderwijs Speciaal basisonderwijs Voortgezet speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs Niet aanw. Niet aanw niet aanw niet aanw buiten Soest Openbaar en Bijzonder basisonderwijs Speciaal onderwijs Speciaal basisonderwijs Voortgezet speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs * * * Op welke school Soester leerlingen zitten, kunnen we vooralsnog helaas niet uit het systeem krijgen, hier wordt aan gewerkt. C. Risicoparagraaf Geen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 74 van 224

75 D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Openbaar onderwijs Huisvesting primair en voortgezet onderwijs Lokaal onderwijsbeleid Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Peuterspeelzaalwerk Totaal lasten Baten Openbaar onderwijs Huisvesting primair en voortgezet onderwijs 9 7 Lokaal onderwijsbeleid Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie 120 Peuterspeelzaalwerk Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten 394 Baten 17 Resultaat 411 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 75 van 224

76 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Openbaar onderwijs Apparaatskosten 11 Verdubbeling kosten vervoer leerlingen Wiekslag Amersfoort -13 Overig 2 Huisvesting primair en voortgezet onderwijs Apparaatskosten 63 De schades schoolgebouwen zijn (na uitkering van verzekering) lager dan begroot 17 Afwikkeling onderhoud onderwijs 126 Lagere bijdrage huur Griftlandcollege Ozb; vrijval te declareren bedragen 74 Overig -4 Lokaal onderwijsbeleid Apparaatskosten 13 Lagere doorbelasting gebruik van gymnastieklokalen (budgettair neutraal) 26 Gemeentelijke middelen onderwijsachterstandenbeleid (bekostigd uit rijksmiddelen) 15 Diverse overige kosten 5 Leerlingenvervoer Apparaatskosten Overig 5-1 Volwasseneneducatie Apparaatskosten 9 Overig 6 Peuterspeelzaalwerk Apparaatskosten 38 Onderhoudskosten welzijnsgebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 6 Geen subsidieaanvraag stichting Wiele Wiele Stap 9 Overig 4 Totaal 411 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 76 van 224

77 Programma 7 Zorg en Welzijn A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over het brede sociaal domein met de pijlers Jeugd, WMO/welzijn en Werk en inkomen, over volksgezondheid en over de zorg voor begraafplaatsen. Dit programma is gewijzigd naar aanleiding van de nieuwe taken in het sociaal domein. Product- en thema-indeling alsmede doelstellingen en activiteiten zijn aangepast om aan te sluiten op ontwikkelingen als de nieuwe WMO, de Jeugdwet en de Participatiewet. We hebben de oude effectindicatoren en kengetallen in het sociaal domein niet opgenomen. We gaan met de gemeenteraad in gesprek om te komen tot nieuwe effectindicatoren waarop we willen sturen in het sociale domein. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 7.1 Sociaal Domein algemeen P.A. van der Torre 7.2 Jeugd J.L. van Berkel Vissers 7.3 WMO/Welzijn P.A. van der Torre/ J.L. van Berkel Vissers 7.4 Werk en inkomen P.A. van der Torre 7.5 Volksgezondheid P.A. van der Torre 7.6 Welzijnsgebouwen c.a. J.L. van Berkel-Vissers/P.A. van der Torre 7.7 Begraafsplaatsen J.L. van Berkel-Vissers Relevante beleidsdocumenten A. Beleidsnota Sociaal Domein 2015 (raad, september 2014) B. Gemeenschappelijke regeling Samenwerking sociale diensten Baarn, Bunschoten, Soest (2007) C. Beleidsplan Werken naar Vermogen (2012) Uitvoeringsplan Werk en Inkomen (B&W, 16 juli 2013) D. Tijdelijke regels aanscherping Wet werk en bijstand (raad, 16 februari 2012) E. Toeslagenverordening Wet werk en bijstand 2010 (raad, 23 juni 2010) F. Afstemming-/maatregelenverordening Wet werk en bijstand (raad, 16 september 2004) G. Beleidsregels verhaal Wet werk en bijstand (B&W, 11 mei 2004) H. Handhavingsverordening WWB, WIJ, IOAW en IOAZ 2010 (raad, 23 juni 2010) I. Handhavingsverordening (raad, 16 december 2004) J. Cliëntenparticipatieverordening bijstandverlening (raad, 16 december 2004) K. Beleidsnota bijzondere bijstand (raad, 15 februari 2007) L. Beleidsplan Integrale Schuldhulpverlening (raad, 2013) M. Beleidsregels krediethypotheek N. Service Niveau Overeenkomst (SNO), samenwerkingsafspraken met het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) O. Verordening cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand (raad, 16 november 2004) P. Invoering project Werk Alert, een nieuwe aanpak van re-integratie naar werk (raad, 16 december 2004) Q. Gewijzigde Re-integratieverordening (raad, 25 november 2005) R. Nota Sociaal Economisch Beleid Soest Groei in Balans (raad, april 2008) S. Plan van Aanpak modernisering Wet Sociale Werkvoorziening (WSW), inclusief de verordeningen cliëntenparticipatie en Persoonsgebonden Budget (raad, juni 2008) T. Intensivering re-integratieaanpak niet-uitkeringsgerechtigden ( B&W, juni 2008) U. Maatregelenverordening IOAW en IOAZ 2010 V. Verordening Wet kinderopvang (raad, september 2004) W. Beleidsplan WMO Soest (raad, 2012) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 77 van 224

78 X. Visie op de toekomst van mantelzorgondersteuning (college, december 2014) Y. Nota Vrijwilligersbeleid gemeente Soest (raad, 2012) Z. Dienstverleningsovereenkomst Stichting Art. 1 Midden Nederland en Gemeente Soest (B&W, 2009) AA. Convenant aanpak huiselijk geweld Eemland (B&W, 2012) BB. Intentieverklaring voor samenwerking bij de uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod (9 maart 2009) CC. Protocol meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Midden-Nederland (B&W, juli 2013) DD. Algemene subsidieverordening Soest (raad, 2005) EE. Beleidsregels welzijn, cultuur en sport 2015 (B&W, 2014) FF. Uitvoeringsovereenkomsten Stichting Welzijn Ouderen Soest, Stichting Vluchtelingenwerk, Stichting Balans, Stichting Welzin/ Maatschappelijk Werk (B&W) GG. Afstemmingsverordening (raad, 24 juni 2004) HH. Soest, waar iedereen meetelt, collegeprogramma (kernnotitie WWZ, pagina 30) ( B&W, 2010) II. Visie Wonen met Welzijn en Zorg (raad, 2011) JJ. Uitvoeringsplan WWZ (B&W, maart 2013) KK. Nota lokaal gezondheidsbeleid (raad) LL. Actualisatie lokaal gezondheidsbeleid ( raad, januari 2014) MM. Gemeenschappelijke Regeling GGD regio Utrecht (raad, 2013) NN. Capaciteitsbepaling en beleidsvisie begraafplaatsen (raad, 2003) OO. Beheervisie begraafplaatsen (B&W, 2006) PP. Nieuw Beleidsplan Sociaal Domein (2e helft 2015) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Volwaardig deelnemen aan de maatschappij Thema s: 1. Sociaal domein 2. Gezonde inwoners Thema 1 Sociaal domein Het eerste jaar na de decentralisaties is achter de rug. Een bewogen jaar waarin we samen met onze inwoners de eerste ervaringen hebben opgedaan met onze nieuwe taken. Een jaar waarin we ook veel hebben gepraat met de zorgprofessionals in Soest over wat er goed en niet goed gaat. Kortom, een jaar waarin we veel geleerd hebben. Inwoners wisten ons steeds beter te vinden en de organisatie van onze dienstverlening bleek stevig te zijn. Bovendien is in 2015 eens te meer gebleken dat we in Soest trots mogen zijn op de kracht van onze inwoners en onze basisinfrastructuur. Doelstellingen Met de komst van de Participatiewet, Jeugdwet en nieuwe Wmo hebben we als gemeente een wettelijk opgave om de volgende drie maatschappelijke effecten teweeg te brengen: 1. Mensen zelfredzamer maken; 2. De participatiegraad van mensen verhogen; 3. Het zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen mogelijk maken. Hierin staan we niet alleen. Deze uitdaging gaan we aan samen met onze inwoners, maatschappelijke organisaties, professionals en ondernemers. In 2015 zijn we hiermee gestart onder de titel Samen bouwen aan een zorgzaam Soest. Dit participatietraject heeft de basis gelegd voor onze manier van samenwerken vanaf Monitoring In 2015 hebben we een start gemaakt met de vraag hoe we sturing geven aan de gemeentelijke bijdrage in het bereiken van bovenstaande drie effecten. Via kwartaalrapportages is de gemeenteraad op de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 78 van 224

79 hoogte gehouden van de kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkelingen van de uitvoering van de nieuwe taken, maar 2015 was vooral gericht op het zo goed mogelijk laten landen van onze nieuwe taken, het opdoen van ervaring, leren en doorontwikkelen. De vraag hoe we het monitoren van de maatschappelijke effecten handen en voeten geven, komt in 2016 meer aan bod. Hierbij zetten we de strategische agenda sociaal domein in als instrument om met elkaar en de samenleving in gesprek te blijven over de dingen die nodig zijn en of we de goede dingen doen. De monitor Waarstaatjegemeente (met daarbinnen ook de monitor Sociaal Domein en het klanttevredenheidsonderzoek) geeft ons de belangrijke input voor het meten van onze beoogde resultaten. Resultaten Voor 2015 hadden we geen effectindicatoren benoemd op het sociaal domein. Wel hebben we een klantwaarderingsonderzoek uitgevoerd waarin respondenten gevraagd wordt naar hun tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening in het sociaal domein. Ook hebben we een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd waarin respondenten gevraagd is naar hun tevredenheid over de oplossing die hen geboden is (door middel van eigen kracht of netwerk, door gemeente, welzijnsinstelling of zorgaanbieder). Beide onderzoeken geven afzonderlijk een indicatie van tevredenheid onder inwoners, zowel over de dienstverlening als over de oplossing. Uit beide onderzoeken kwamen vooral procesmatige verbeterpunten naar voren: snelheid en onduidelijkheid in communicatie. Op basis van de uitkomsten besteden we extra aandacht aan het monitoren van doorlooptijden. Daarnaast zijn we al geruime tijd bezig met het optimaliseren van werkprocessen en communicatie in het sociaal domein. Hieronder ter informatie een korte schets van het aantal meldingen dat we van inwoners hebben ontvangen. Een deel van de meldingen wordt opgelost door het geven van informatie en advies. Een deel wordt afgehandeld door het inschakelen van het eigen netwerk of de inzet van de basisinfrastructuur. Ook pakken ons jeugdteam en sociaal team zelf meldingen op en bieden zij ondersteuning aan inwoners. Voor een klein deel is de inzet van een voorziening nodig. Hieronder een overzicht van het aantal mensen dat zich gemeld heeft met een ondersteuningsvraag en wat daar vervolgens mee is gebeurd: Totaal aantal meldingen Doorverwijzing naar Basisinfrastructuur 913 Informatie & Advies 892 Voorziening Wmo oud Voorziening Wmo nieuw 314 Voorziening Jeugdwet 158 Doorverwijzing naar Werk en Inkomen BBS Financieel kader In de programmabegroting en najaarsnota 2015 hebben we u als uitwerking van het coalitieakkoord enkele belangrijke hoofdlijnen voorgelegd met betrekking tot het sociaal domein. De bufferreserve is daarbij exclusief bestemd voor het sociaal domein en de naam van de bufferreserve is gewijzigd in egalisatiereserve sociaal domein. Tevens is besloten dat de verwachte overschotten bij het sociaal domein vanaf het jaar 2015 worden gestort in de egalisatiereserve. In oktober 2015 is door de raad besloten dat een deel van het overschot wordt gestort in de bufferreserve voor de dekking van de financiële taakstelling groenonderhoud ( ). Hieronder een overzicht van het financieel kader sociaal domein. Hieruit blijkt dat er in 2015 een overschot van is gerealiseerd op het sociaal domein (in het najaar volgt de definitieve jaarafrekening). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 79 van 224

80 Overzicht financieel kader Sociaal Domein 2015 (bedragen x 1.000) Begroting Werkelijk Verschil RIJKSINKOMSTEN Deelfonds SD - Jeugd Deelfonds SD - WMO/AWBZ Deelfonds SD - Participatie/werk Deelfonds SD - Participatie/WSW Integratie uitkering WMO Bundeling uitkeringen inkomensvoorziening gemeenten (BUIG) TOTAAL RIJKSINKOMSTEN UITGAVEN Nieuwe taken SD: Oude taken WMO/Jeugd: Taken Werk en Inkomen: Uitvoeringstaken incl sociale teams Nieuwe WMO Jeugd WMO voorzieningen WMO beleid/ ontwikkelbudgetten WSW BUIG* Reintegratie Minimabeleid incl chronisch zieken Overig Werk en Inkomen (uitvoering) Taakstelling SD TOTAAL UITGAVEN TOTAAL FINANCIEEL KADER SD* PM: Definitieve eindafrekening regio Amersfoort volgt nog. * 1 In het saldo is een bedrag van opgenomen als nog te * 2 Hiervan wordt gestort in de Bufferreserve conform besluit Raad oktober Het restant ad. 2,7 miljoen wordt toegevoegd aan de Egalisatiereserve Sociaal Domein. Wat hebben we hiervoor gedaan? 1.1 Sociaal domein breed Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van de decentralisaties in het sociaal domein. Uitgangspunt in 2015 was in eerste instantie de continuering van zorg en het voorkomen dat mensen tussen wal en schip zouden vallen. Het begin van het jaar stond dan ook in het teken van de overheveling van taken, personen en systemen. Dit terwijl zorg en ondersteuning geleverd moesten blijven worden. Verbouwen met de winkel open. Al snel werd duidelijk dat de (zorg)vragen van inwoners behapbaar waren voor onze teams. Er was voldoende expertise aanwezig om alle vragen op deskundige wijze te behandelen. En als er toch een casus was waar we onvoldoende expertise hadden, maakten we gebruik van de regionale Expertisepool. In 2015 zijn we niet alleen bezig geweest met de directe dienstverlening aan onze inwoners, maar hebben we ook gesproken met de verschillende organisaties en professionals over de veranderingen. In het beleidsplan Sociaal Domein hadden we een aantal denkrichtingen uitgewerkt en in het participatietraject Samen bouwen aan een zorgzaam Soest hebben we deze samen besproken. Deze gesprekken hebben ons veel opgeleverd in het leren kennen van elkaar, maar ook in concrete input voor onze agenda de komende jaren. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 80 van 224

81 In september heeft de gemeenteraad al een eerste evaluatie ontvangen. In deze jaarrekening doen we nogmaals kort verslag van de opbrengsten van Herijking basisinfrastructuur: Aanpassen aan behoefte en mogelijkheden We zetten in op meer algemene en collectieve oplossingen in plaats van individuele voorzieningen. Dit vraagt om een verdere versterking van de basisinfrastructuur. Wat we hebben gezien in 2015 is dat onze manier van subsidiëren hier een belangrijke rol in kan spelen. Meer ruimte bieden aan nieuwe initiatieven en meer sturen op effecten. Van een herijking is nog geen sprake, dit vraagt veel meer tijd. In 2015 hebben we vooral ingezet op leren en ervaren en in 2016 gaan we met elkaar in gesprek over de doorontwikkeling van onze subsidies Heroverweging en toekomstbestending maken mantelzorgondersteuning. Eind 2014 hebben we onze Visie op de toekomst van mantelzorgondersteuning vastgesteld. Aan de mantelzorger wordt in onze visie een belangrijke positie in het sociaal domein toebedeeld. Informele zorg en formele ondersteuning kunnen elkaar aanvullen. De mantelzorger verdient alle steun en waardering. Tegelijk is de mantelzorger ook kwetsbaar en ligt het gevaar van overbelasting op de loer. Onze visie is voor een deel vertaald in een werkplan met actiepunten. Met de actiepunten is o.a. het Steunpunt Mantelzorg aan de slag gegaan (zoals waardering voor de mantelzorger concreet vormgeven als alternatief voor het vervallen mantelzorgcompliment, individuele mantelzorgers ondersteunen, sociale teams/professionals voorlichten over de inzet en ondersteuning van de mantelzorger naast de cliënt) Integrale toegang maatwerkvoorzieningen/specialistische hulp doorontwikkelen Het principe 1 huishouden, 1 regisseur, 1 plan hebben we uitgewerkt in onze dienstverlening. De cliënt heeft niet meer te maken met verschillende teams of loketten, maar met de gemeente. We hebben ook één centrale toegang gecreëerd. In de doorontwikkeling van dit principe is de afstemming in de keten professionals-gemeente-cliënt de rode draad. De professionals weten de gemeente te vinden en vice versa. Dit is geborgd in de afspraken en de gezamenlijke werkprocessen tussen enerzijds de gemeentelijke teams onderling en anderzijds tussen gemeente en de professionals Samenwerking: door krachten te bundelen komen we verder Onze doelen op het gebied van samenwerken hebben we breed geformuleerd: zowel met cliënten als met regiogemeenten, zowel met maatschappelijke organisaties als tussen inwoners onderling. De verschillende bijeenkomsten rondom Samen bouwen aan een zorgzaam Soest bevestigden iedere keer weer voor alle deelnemers de waarde van ontmoeten en samenwerken. In 2015 hebben we ook verbindingen gelegd tussen alles wat er al was en hebben we toegevoegd wat ontbreekt. Dit is een continu proces wat in een continu veranderende wereld een continu punt van aandacht is Ondersteuning cliënten Al aan de voorkant nodigen we cliënten nadrukkelijk uit om zich te laten ondersteunen. Ook in de professionele gespreksvoering worden cliënten expliciet hiertoe uitgenodigd. Het borgen van deze gedachte via onze eigen werkprocessen is uiteraard niet gelijk aan de doelstelling: in het gehele transformatieproces komt de basisgedachte terug dat men elkaar helpt, daar waar de eigen zelfredzaamheid tekort schiet. Dit is een proces en kost tijd Cliëntenparticipatie Naar aanleiding van de transities in het sociaal domein en de integrale benadering van beleid, is in samenwerking met de Cliëntenraad Sociale Zekerheid en de WMO Raad in de tweede helft van 2015 onderzoek gedaan naar wat dit betekent voor onze bestaande adviesstructuur. Hieruit is het advies gekomen om de komende tijd toe te werken naar een integrale adviesraad sociaal domein. Dit betekent vooral een doorontwikkeling van de huidige WMO Raad. Een overleg van cliënten sociale zekerheid als een soort achterban raadpleging en belangenbehartiger blijft belangrijk en daarmee behoudt de huidige Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 81 van 224

82 Cliëntenraad Sociale Zekerheid haar functie. Twee leden van de Cliëntenraad nemen zitting in de integrale adviesraad Maatwerkvoorzieningen/specialistische voorzieningen collectiveren Welzijnsorganisaties bieden al een groot deel van hun aanbod collectief aan. In 2015 hebben we de eerste ervaringen opgedaan in de teams en geleerd welke ondersteuning gevraagd wordt en of die zich vervolgens leent om aan te bieden in een collectieve voorziening. De grootste verandering is dat we samen met de organisaties de basisinfrastructuur zo versterkt hebben dat we steeds vaker voor een collectieve voorziening blijken te kunnen kiezen Heroverweging hulp bij het huishouden In 2015 hebben we, tegen de landelijke trend in, de bestaande contracten voor hulp bij het huishouden verlengt. In 2016 maken we met elkaar keuzes over de toekomst hiervan. Samen met enkele regiogemeenten onderzoeken we de mogelijkheid van een algemene voorziening. In een discussienota worden de verschillende mogelijkheden voorgelegd aan de gemeenteraad. 1.2 Wmo voorzieningen Op basis van doorrekening van de kosten van de oude Wmo-taken over geheel 2015 en na aftrek van de taakstelling ad 1,2 miljoen euro, resteert een voordeel van zo n 1,1 miljoen. De oude Wmo-taken betreffen rolstoelen (in natura), vervoersvoorzieningen (in natura), collectief vervoer, woonvoorzieningen (in natura) en hulp bij het huishouden. Om de taakstelling op de oude Wmo voorzieningen de komende jaren goed op te vangen, werken we volgens een nieuwe werkwijze. We kijken met een breder perspectief naar een hulpvraag en kijken naar de mogelijkheden van het netwerk en naar de eigen kracht van mensen. De nieuwe aanpak zorgt ervoor dat we minder voorzieningen hebben toegekend op alle oude Wmo-taken. Naast het feit dat er in absolute zin minder besluiten zijn genomen, zijn indicaties in sommige gevallen ook kleiner geworden waar dat mogelijk was. Er wordt dan bij een herindicatie bijvoorbeeld wel hulp bij huishouden toegekend, maar voor minder uren dan de voorgaande jaren. Dit is een gevolg van de gekantelde werkwijze, waarbij gekeken wordt naar de mogelijkheden van het eigen netwerk en naar de echte noodzaak. Soms worden bijvoorbeeld delen van het huis niet meer gebruikt, waardoor deze ook niet wekelijks schoongemaakt hoeven te worden. 1.3 Werk en Inkomen Implementatie van de Participatiewet Met ingang van 1 januari 2015 klopte er een nieuwe groep werkzoekenden bij ons aan. Een groep die niet langer terecht kon bij de Wet Sociale Werkvoorziening of de Wajong en vanwege een structurele arbeidsbeperking voor langere tijd aangewezen is op een aanvullend inkomen. In de Beleidsuitwerking Participatiewet hebben wij binnen de kaders van het Beleidsplan Sociaal Domein onze uitgangspunten van deze nieuwe wet vastgelegd. Meer dan daarvoor richt de ondersteuning vanuit de gemeente zich op eigen kracht en het meedoen naar vermogen. Waar dat mogelijk is naar betaald werk, maar waar dat (nog) niet mogelijk is, ondersteunen we richting vrijwilligerswerk en een zinvolle dagbesteding. De invoering van de Participatiewet bracht ook een hele reeks nieuwe regelgeving met zich mee. Diverse verordeningen en beleidsregels zijn vastgesteld conform de uitgangspunten van ons beleid Budget voor bijstandsuitkeringen Met de komst van de Participatiewet is ook de verdeelsystematiek van de financiële middelen voor bijstandsuitkeringen opnieuw bekeken door het Ministerie van SZW. Voor ons betekende dit een terugval in de middelen BUIG van 1,5 miljoen. Een onmogelijke opgaaf om in 1 jaar dit tekort op te vangen. Zeker gezien de economische tijden waarin het aantal bijstandsgerechtigden steeg en het aantal vacatures nog geen positieve ontwikkeling lieten zien. We hebben daarom een plan van aanpak opgesteld dat bestond uit vier onderdelen: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 82 van 224

83 - Bestuurlijk traject: Aansluiting bij de VNG/G32 lobby om de negatieve herverdeeleffecten te corrigeren in het nieuwe model; - Juridisch traject: Bezwaarprocedure tegen voorlopige beschikking van het Ministerie van SZW; - Beleidsmatig traject: Aanvullende maatregelen om het tekort te beheersen; - Uitvoeringstraject: Acties binnen de uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen BBS om de kosten te beheersen Door deze aanpak hebben we er vertrouwen in dat we aanspraak kunnen maken op de financiële vangnetregeling van het Ministerie van SZW Doorontwikkeling RWA/Amfors In 2015 stond de visievorming rondom de toekomst van de sociale werkvoorziening en het sociaal werkbedrijf RWA/Amfors centraal. Deze begon met een verkenning van de toekomst en het ontwerpen van toekomstscenario s. Het meest kansrijke scenario bleek die van een mensontwikkelbedrijf. Amfors is namelijk goed in het begeleiden van mensen met een blijvende beperking. Ook is duidelijk geworden dat Amfors geen bedrijf is dat een volwaardige positie op de commerciële markt zou kunnen innemen. Juist vanwege de doelgroep die er werkt en de kosten voor bijvoorbeeld begeleiding. Wat dit betekent voor de verschillende bedrijfsonderdelen wordt in 2016 uitgewerkt Herijking minimabeleid In 2015 is er veel veranderd voor mensen met een laag inkomen. Met de hulp van onderzoeksbureau KWIZ is onderzocht wat de inkomenssituatie is van de verschillende huishoudens in Soest en wat de effecten van ons huidig beleid zijn. In 2016 gaan we met de gemeenteraad in gesprek over dit onderzoek en de keuzes die mogelijk zijn om ons minimabeleid nog doelgerichter en effectiever te maken. 1.4 Wonen met welzijn en zorg (WWZ) Met de komst van de nieuwe Wmo is het langer zelfstandig thuis blijven wonen een belangrijke opdracht geworden aan de gemeente. In 2015 hebben we gezien wat het kan betekenen als zorginstellingen hun deuren moeten sluiten vanwege dit nieuwe rijksbeleid. Het positieve effect van de verminderde toegang tot zorginstellingen is de kans om mensen langer midden in de samenleving te laten staan. Maar dit vraagt iets van ons allemaal: van zorginstelling, tot woningcorporatie tot buurtbewoner. Dat de bereidheid van deze betrokkenen groot is, hebben we in 2015 gezien. Onder leiding van de gemeente zijn de eerste gesprekken gevoerd over de toekomst van wonen met zorg in Soest. Bureau AtriVe heeft de vraag naar zorgwoningen en woningen voor mensen met een mobiliteitsbeperking in Soest becijferd, evenals het aanbod. In 2016 gaan we de opties om de vraag en het aanbod op elkaar af te stemmen uitwerken in een Strategische uitvoeringsagenda voor Wonen met Zorg. Deze aanpak rond de "stenen" zullen we verbinden met de welzijns- en zorgaanpak vanuit de Strategische agenda sociaal domein. 1.5 Mantelzorg In 2015 zijn we gestart met de ondersteuning van mantelzorgers door hulp in de huishouding. De landelijke middelen uit de HHT (Huishoudelijke Hulp Toelage) hebben we voor deze doelgroep ingezet. Daarmee hebben we niet alleen mantelzorgers kunnen ondersteunen, maar hebben we ook een bijdrage geleverd aan het behoud van werkgelegenheid bij onze aanbieders. 1.6 Heybergh In juli 2015 heeft Zorgpalet Baarn-Soest (per Lyvore) haar voorgenomen besluit bekend gemaakt over de toekomst van woonzorgcentrum De Heybergh. Een onwenselijke situatie, aangezien daarmee de enige intramurale voorziening voor ouderen zou verdwijnen uit Soesterberg. Op 31 augustus hebben de gemeente Soest, Zorgpalet Baarn-Soest, SBBS / DDE en Zorgkantoor Achmea zich uitgesproken om te verkennen welke mogelijkheden er zijn om woonzorgcentrum De Heybergh open te houden. Uitgangspunt voor de uit te werken oplossingsrichting(en) waren in ieder geval 15 plaatsen zware zorg. De gemeente heeft de regierol op zich genomen om met partijen te komen tot een passende Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 83 van 224

84 oplossing. Een denktank was actief en ook een onafhankelijk adviesbureau heeft een rol gespeeld bij het zoeken naar creatieve oplossingen. Medio januari 2016 is bekend geworden dat het mogelijk is om De Heybergh met minimaal 20 plaatsen zware zorg, waarvan 15 plaatsen intramurale zorg, open te houden. 1.7 Vluchtelingen In het najaar van 2015 hebben we ons bezig gehouden met de komst van een noodopvanglocatie voor vluchtelingen op het Kamp van Zeist. Onze aandacht ging daarbij sterk uit naar de communicatie hierover met de samenleving in Soesterberg. We hebben ons ingespannen om met de partners gemeente Zeist en COA te komen tot goede afspraken over het aantal vluchtelingen en de tijdsduur van de opvanglocatie, met aandacht voor randvoorwaarden op het gebied van onder andere veiligheid, vervoer, onderwijs en dagbesteding. In december zijn de eerste 120 vluchtelingen gearriveerd. Daarnaast hebben we ons bezig gehouden met de raadsopdrachten in samenspraak met het COA te bezien of een kleinschaliger vorm van opvang van asielzoekers in de wijk, bij voorkeur in bestaande gebouwen, in samenhang met een grotere regionale vestiging realiseerbaar is en inzichtelijk te maken wat de gemeente Soest, ook in samenwerking met de regio, op het vlak van hulsvesting voor vergunninghouders kan betekenen. Hierbij gaf de raad aan dat creatieve suggesties buiten het tot dan toe gebruikelijke zeer welkom waren. Ook gaf de raad mee dat het van belang was dat hierbij aandacht was voor mogelijke verdringing van de overige woningzoekenden. De uitwerking van deze opdrachten loopt door in Thema 2 Gezonde inwoners Doelstelling: Bevorderen van lichamelijk en geestelijk gezonde inwoners Meetbare doelstelling (beoogd effect) - Bevorderen van een gezonde leefstijl Tabel effectindicator(en) omschrijving Bron (*) Realisatie % jarigen (klas 2 en 4) dat de afgelopen 4 weken alcohol heeft gedronken % jarigen (klas 2 en 4) dat de afgelopen 4 weken vijf of meer drankjes met alcohol gedronken heeft bij één gelegenheid ( binge-drinken ) Schoolkracht monitor (GGD) idem 2011/ / % < 15% *Het Schoolkracht onderzoek, waar de gegevens uit komen over bingedrinken, wordt vierjaarlijks uitgevoerd door de GGD. De laatst bekende gegevens komen uit het schooljaar 2011/2012 Streefwaarde 27% < 8% Activiteiten - Wat gaan we daarvoor doen? 2.1 Nota volksgezondheid De Wet Publieke Gezondheid (WPG) verplicht gemeenten om iedere vier jaar een gemeentelijke nota gezondheidsbeleid op te stellen. Kader voor deze lokale nota is de landelijke nota Volksgezondheid. Deze laatste is met vertraging uitgebracht in mei Gemeenten hebben daarom uitstel gekregen voor hun nieuwe lokale nota tot twee jaar na het verschijnen van de landelijke nota. Onze huidige lokale nota volksgezondheid ( Samenleving als medicijn ), is verlengd tot Eind 2013 is de Actualisatie Lokaal Gezondheidsbeleid verschenen. De huidige nota werd verlengd voor Het idee was destijds om voor 2015 en verder aan te sluiten bij de nieuw op te stellen Wmo-nota. Echter, omdat de Wmo geheel is opgenomen in de nota Sociaal Domein is deze opzet vervallen. Daarom is de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 84 van 224

85 Actualisatie Lokaal Gezondheidsbeleid in 2015 verlengd, in afwachting van de landelijke nota Volksgezondheid, die in december 2015 verschenen is. C. Risicoparagraaf Financieel ontschot Sociaal Domein In de P&C-documenten werden tot op heden de risico s op het gebied van zorg en welzijn separaat weergegeven. Met de programmabegroting en de najaarsnota 2015 heeft de raad belangrijke besluiten genomen over het financieel ontschotten van het sociaal domein (zie het eerder weergegeven financieel kader Sociaal Domein). In het verlengde van deze ontschotting, wordt er voor gekozen ook de risico s ontschot weer te geven. De separate risico s betroffen: - Sociale uitkeringen. Per 2015 is er het één en ander veranderd rond de sociale uitkeringen. Niet alleen door de komst van de Participatiewet, maar ook door een nieuw landelijk verdeelmodel voor de bijstandsuitkeringen. De consequenties voor Soest bleken groot: een korting op ons budget voor uitkeringen van zo n 1,5 miljoen. Voor gemeenten geldt dat in beginsel op bijstandsuitkeringen een eigen risico wordt gelopen van 7,5%. Voor tekorten daarboven kan een aanvraag ingediend worden voor een vangnetregeling. Tekorten groter dan 7,5% worden voor de helft gecompenseerd uit een vangnetregeling. En als het tekort zelfs hoger is dan 12,5% geldt volledige compensatie. - Regionaal Sociaal Werkvoorzieningsschap Amersfoort Op basis van de samenwerkingsovereenkomst tussen Amfors Holding B.V. en haar werkmaatschappijen en de gemeenschappelijke regeling RWA is er een verplichting tot aanvulling van het exploitatietekort bij het RWA. Voor het gedeelte van het eigen vermogen van Amfors tussen de 2,5 miljoen en 4,5 miljoen geldt dat Amfors voor 50% aansprakelijk is voor aanzuivering van exploitatietekorten van het RWA, en de RWA-gemeenten voor de overige 50%. - Onvoorziene effecten initiële uitvoering nieuwe taken Sociaal Domein Wij willen een uitspraak doen of het gemeentelijk weerstandsvermogen voldoende is om onvoorziene risico s in het Sociaal Domein op te vangen. Daarom geven wij hier vanuit het voorzichtigheidsbeginsel een inschatting weer van onvoorziene risico s die bijvoorbeeld betrekking kunnen hebben op de verplichte overname van overgangsrechten van bestaande toekenningen en op onvoorziene inkoopeffecten van de nieuw afgesloten zorgcontracten. Tevens gaat het om initiële efficiency risico s gelopen bij de uitvoering van de taken in het kader van het Sociaal Domein. Vooralsnog houden wij voor de hoogte van de financiële impact een bedrag aan van 10% van de totale kosten voor de nieuwe taken in het Sociaal Domein. Deze kosten bedragen ca. 16 mln. Daarmee komt de hoogte van de financiële impact uit op 1,6 mln. - Schuldhulpverlening De doelstellingen van Soest rondom schuldhulpverlening zijn vastgelegd in het Beleidsplan Integrale Schuldhulpverlening dat in 2013 is vastgesteld. De doelstellingen zijn ambitieus in tijden waarin we zien dat steeds meer mensen in de financiële problemen komen. Door in te zetten op preventie en het Loket Schulden laagdrempelig te houden wordt getracht een goed vangnet te bieden en doorverwijzingen naar de Kredietbank en Bureau Zuidweg alleen te laten plaatsvinden als het echt nodig is. Veel klanten kunnen door het Loket zelf worden geholpen, door het Sociaal Juridisch Informatiepunt of door vrijwilligers van Schuldhulpmaatje. De kosten van de schuldhulpverlening zijn echter niet afgenomen het afgelopen jaar, doordat meer mensen om hulp vragen en een deel van deze mensen een zwaardere problematiek kent. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 85 van 224

86 Financieel ontschot Sociaal Domein Met de raadsbesluiten over het gebruik van de bufferreserve en een egalisatiereserve voor het Sociaal domein met ingang van 2015, zijn er adequate beheersmaatregelen getroffen om financiële risico s op te kunnen vangen. Daarmee is er geen gerealiseerd risico in Uit oogpunt van het voorzichtigheidsbeginsel, in dit geval dat in uitzonderlijke situaties beide reserves niet voldoende blijken te zijn om de uitgaven te kunnen dekken, wordt een als laag ingeschat risico opgenomen. Dat risico is gebaseerd op een financiële impact van 10% van het naar boven afgeronde verschil tussen de inkomsten en uitgaven Sociaal Domein (= 10% van 10 miljoen = 1 miljoen). En de kans dat deze situatie zich voordoet wordt laag ingeschat (10%). Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Divers Divers Einde 2015 Laag: 10% D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Sociaal domein Jeugd Wmo/welzijn Werk en inkomen Volksgezondheid Welzijnsgebouwen c.a Begraafplaatsen Totaal lasten Baten Sociaal domein Jeugd 6 Wmo/welzijn Werk en inkomen Volksgezondheid 10 8 Welzijnsgebouwen c.a Begraafplaatsen Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten Baten -904 Resultaat Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Sociaal domein Apparaatskosten -10 Implementatiebudget; voorgesteld wordt het resterend budget te oormerken* 79 Kwaliteitsimpuls; voorgesteld wordt het resterend budget te oormerken* 48 Resterend budget uitvoering nieuwe taken Sociaal Domein* -100 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 86 van 224

87 Jeugd Apparaatskosten Resultaat budget nieuwe taken Jeugd Sociaal Domein* Wmo/welzijn Apparaatskosten -75 WMO voorzieningen, zie toelichting programma 7* Resultaat budget nieuwe taken WMO Sociaal Domein* Budget Wmo-beleid* 245 Herindiceringen Wmo, voorgesteld wordt het resterend budget te oormerken* 95 Lagere kosten Huishoudelijke Hulp Toelage door late start regeling* 153 Werk en inkomen Apparaatskosten 16 Aanpassing oormerkvoorstel NJN minderheden* 2 Lagere gemeentelijke bijdrage Amfors* 25 Minder kosten uitvoering werkdeel BBS* 152 Extra kosten BBS ivm optimalisatie bedrijfsvoering* -133 Nadeel BUIG na aftrek vangnetregeling* -19 Hogere uitgaven bijzondere bijstand* -217 Voordeel minimabeleid chronisch zieken nieuwe taken SD* 477 Hogere kosten schuldhulpverlening* -72 Kwijtscheldingen* -24 Mutaties debiteuren BBS, inclusief verrekening met voorziening dubieuze debiteuren* 26 Overig* -1 Volksgezondheid Restitutie GGD 2015 en teruggave BC F* Apparaatskosten Overig* Welzijnsgebouwen c.a. Onderhoudskosten accommodaties (deze worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 81 Apparaatskosten -3 Oormerkvoorstel Brede impuls combinatiefuncties 23 Minder uitgaven ivm verhuur BEC door Sociaal Team 17 Project Buitenkans vrijval 44 Vrijval inspecties kinderopvang 20 Kapitaallasten -3 Overig 1 Begraafplaatsen Minder opbrengsten urnen en gedenkplaatjes -3 Apparaatskosten -23 Lagere opbrengsten begraafplaatsrechten -58 Overig 4 Totaal *is verrekend met de Egalisatiereserve Sociaal Domein Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 87 van 224

88 Programma 8 Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over doelmatig gebruik en in stand houden van sportaccommodaties, stimulering van sport(activiteiten) en recreatie en het bieden van voldoende, veilige openbare speelgelegenheid. Daarnaast gaat het programma over bevordering van het culturele klimaat, het stimuleren van cultuurparticipatie, kunst en cultuureducatie. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 8.1 Binnensport J.G.S. Pijnenborg 8.2 Buitensport J.G.S. Pijnenborg 8.3 Overig sport J.G.S. Pijnenborg 8.4 Recreatie en speelvoorzieningen J.G.S. Pijnenborg/J.L. van Berkel-Vissers 8.5 Kunstbeoefening en bevordering P.A. van der Torre 8.6 Oudheidkunde/musea P.A. van der Torre 8.7 Cultuur P.A. van der Torre Relevante beleidsdocumenten a. Tarievenbesluit (raad, oktober 2015) b. Gebruikersvoorwaarden binnensport, (raad, oktober 2015) c. Prioriteitenlijst rijksmonumenten (2000) d. Monumentenlijst/Monumentenverordening, inclusief vaststelling beschermde dorpsgezichten (2000) e. Projectplan cultuurpunt (raad, 2002) f. Notitie clustering onderwijs- en sportaccommodaties (B&W, 2004) g. Diverse onderhoudscontracten sport (B & W) h. Notitie overdekte sportaccommodaties II (B&W, 2004) i. Notitie Topsport (raad, 2007) j. Exploitatie en huurovereenkomst Optisport (t/m 31 december 2021) (B&W, 2011) k. Nota het nieuwe spelen in Soest (2013) l. Bruisend Soest, een levendige culturele gemeente. Herijking Cultuurvisie (raad 2009) m. Evaluatie Cultuurvisie Bruisend Soest, een levendige culturele gemeente (maart 2015) n. BCF Idea en Scholen in de Kunst (B&W) o. Algemene subsidieverordening Soest (raad, 2005) p. Convenant Provincie project Cultuurbereik Jongeren Soest (B&W, 2007) q. Beleidsregels welzijn, cultuur en sport 2015 (B&W 2014) r. Cultuurparticipatieplan gemeente Soest s. Visie sociaal-culturele voorziening Soesterberg (7 september 2011) t. Beperkte herijking cultuurbeleid 2013 u. Plan van aanpak kunst en cultuur 2012 (kerntakendiscussie) v. Verdiepingsprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit (B&W 2013) w. Beleidsplan Recreatie & Toerisme x. Visiedocument uitvoering combinatiefuncties Sportieve daginvulling (oktober 2009) y. Sportdeelname Soest 2013 (B&W, 2014) z. Sportvisie (raad september 2013) aa. Tarievenbesluit (raad, oktober 2015) met onder andere nieuwe gebruiksovereenkomsten, huurovereenkomsten en algemene voorwaarden voor de huur van sportaccommodaties. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 88 van 224

89 B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Lichamelijk en geestelijk actieve levensstijl Thema s: 1. Sport en recreatie 2. Kunst en cultuur Sport Net als 2014 stond 2015 ook in het teken van de opgelegde taakstelling van Het sportveld heeft zelf een aantal voorstellen aangedragen hoe deze taakstelling ingevuld kan worden. Deze voorstellen hebben wij samen met het sportveld in een intensief en participatief traject nader uitgewerkt. In september 2015 heeft de gemeenteraad nader besloten over deze gezamenlijke uitwerking. Gebleken is dat met de voorstellen niet de gehele taakstelling wordt ingevuld en dat nadere visies op de binnenen buitensport(accommodaties) nodig zijn voor toekomstige besluitvorming. In afwachting van deze visies is een aantal grote investeringen in sportaccommodaties aangehouden. Verder wordt gekeken of ingezet kan worden op het privatiseren van gemeentelijke sportaccommodaties. We hebben een belangrijke rol gespeeld daar waar het gaat om sportstimuleringsactiviteiten. Samen met de sportverenigingen, scholen en de combinatiefunctionaris sport heeft met name de jeugd kennis kunnen maken met de sport. Daar waar financiële middelen een drempel waren, kon een beroep worden gedaan op het Jeugdsportfonds. Ten opzichte van 2014 zijn de toekenningen met circa 10% gestegen. De combinatiefunctionaris heeft ook dit jaar weer een belangrijke rol gespeeld in het ondersteunen van sportverenigingen. Zoals bij de NJN 2015 vermeld heeft de gemeenteraad op 1 oktober 2015 besloten om voor de komende vijf jaar een exploitatiesubsidie beschikbaar te stellen van maximaal per jaar ten behoeve van voetbalvereniging vv t Vliegdorp. Vanuit de algemene middelen zijn deze subsidiebedragen toegevoegd aan het programma sport en inmiddels meerjarig ingebed. Kunst en cultuur In 2015 is er hard gewerkt aan een nieuwe Cultuurvisie door middel van een participatief traject, waaraan niet alleen de partners in het culturele veld deelnamen. Ook werd de input gezocht van inwoners en diverse andere maatschappelijke partners. Die brede inzet heeft geresulteerd in een breed gedragen nieuwe Cultuurvisie die in december 2015 is vastgesteld. In 2015 is het bezuinigingstraject met betrekking tot de subsidie voor de muziekschool afgerond. Bovendien is de eerste taakstellende bezuiniging bij Idea uitgevoerd. Beide instellingen hebben laten zien dat ze over veerkracht beschikken en dat ze in staat zijn geweest om met behoud van kwaliteit deze bezuinigingen uit te voeren. Voor 2015 zijn twee kerndoelstellingen geformuleerd: het behouden en het versterken van een goed cultureel klimaat en het stimuleren van culturele participatie door kinderen en jongeren. Door middel van structurele en incidentele subsidies aan culturele instellingen heeft de gemeente bijgedragen aan een divers en breed cultureel aanbod. Dat inwoners dat aanbod ook als zodanig waarderen, bleek uit het inwonerspanel dat is geraadpleegd voor de totstandkoming van de nieuwe cultuurvisie. Met betrekking tot het stimuleren van cultuurparticipatie van kinderen en jongeren is uit het participatieve traject bruikbare informatie gekomen. Voor de komende jaren wordt er daarom extra aandacht besteed aan het culturele aanbod voor (en door) jongeren. Dat wil niet zeggen dat er al niet veel gebeurt: zo is er vanuit de gemeente veel aandacht voor cultuureducatie en dankzij het JeugdCultuurFonds kunnen kinderen en jongeren uit minder draagkrachtige gezinnen ook deelnemen aan bijvoorbeeld muziekles. Daarnaast worden diverse instellingen en organisaties gesubsidieerd die activiteiten ontplooien voor kinderen en jongeren. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 89 van 224

90 Thema 1 Sport en recreatie Doelstelling: Bevorderen sport en bewegen Meetbare doelstelling (beoogd effect) 1. Vergroten van een gezonde en actieve levensstijl van de inwoners Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- % van de gebruikers dat tevreden is over de sportaccommodaties Jeugd Jongeren Volwassenen % inwoners dat voldoet aan de NNGB (Nederlandse Norm Gezond Bewegen) Jeugd Jongeren Onderzoek sportdeelname (2013) Onderzoek sportdeelname (2013) of nulwaarde 57% 35% 45% 60% 85% Streefwaarde 2015** 57% 35% 45% 60% 85% Realisatie Volwassenen 69% 69% * * Dit onderzoek biedt inzicht in bewegen in de breedste zin van het woord. Dit onderzoek wordt 1x in de vier jaar gehouden, de laatste is gehouden in **Conform de Sportvisie wordt ingezet op het consolideren van de huidige sportdeelname * * * * * Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Sportstimulering Ondersteuning en coördinatie van verschillende sportstimuleringsprojecten, waaronder: Kies je Sport. Dit zijn sportdeelnamecursussen voor kinderen van groep 5 t/m 7 van de basisschool. De kinderen konden bij 42 verschillende sportaanbieders (waaronder 28 sportverenigingen) terecht voor kennismaking met sport. Hieraan hebben 554 kinderen meegedaan; Uitvoering van schoolsportactiviteiten (Schoolsportagenda). Zo zijn o.a. samen met vier voetbalverenigingen in Soest de schoolvoetbaltoernooien georganiseerd; Club Extra, een sportclub voor kinderen met bewegingsachterstanden. De combinatiefunctionaris (1 Fte) heeft - naar behoefte- verenigingsondersteuning verleend aan sportbesturen. Met zes sportverenigingen is er een langdurigere, intensieve samenwerking geweest. Daarnaast heeft hij voor de doelgroepen sportaanbieders en scholieren verschillende activiteiten georganiseerd zoals trainers voor de klas. Ook zijn er verschillende demonstraties georganiseerd en zijn er veel activiteiten en initiatieven ontplooid op het gebied van communicatie (Facebook, website en nieuwsbrief). Vanuit sport heeft deze functionaris verbindingen gelegd naar andere actoren zoals de scholen, Stichting Balans en de Sportfederatie Onderhouden van de sportaccommodaties. Het onderhoud aan de sportaccommodaties is uitgevoerd aan de hand van de opgestelde Meerjarenonderhoudsplanning. In afwachting van de uitkomsten van nader op te stellen visies op de binnen- en buitensportaccommodaties is een aantal investeringen uitgesteld. De jaarlijkse keuringen van de sportinventaris in binnensportaccommodaties hebben plaatsgevonden. Noodzakelijke reparaties en kleine vervangingen van inventaris hebben plaatsgevonden. Bij Sportboulevard De Engh, het zwem- en sportcomplex aan de Dalweg, zijn de vloertegels in het zwembad vervangen alsmede de beweegbare bodem. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 90 van 224

91 Aan het begin van het schooljaar is de vernieuwde en gerenoveerde sporthal De Banninghal opgeleverd. Dankzij deze aanpassingen is deze sporthal weer up to date en kunnen gebruikers gebruik maken van een moderne, goed uitgeruste sporthal. We hebben een subsidie beschikbaar gesteld waarmee sportverenigingen een energiescan van hun sportaccommodatie konden doen om hiermee in aanmerking te komen voor de rijksubsidieregeling energiebesparing en duurzame energiesportaccommodaties. Aanvragen in dit kader konden vanaf 4 januari 2016 worden ingediend. 1.3 Renovatie speelplaatsen In 2015 zijn conform het beleid het nieuwe spelen in Soest 3 speelplaatsen gerenoveerd en 11 plekken omgevormd. Vanwege de beschikbare voorbereidingstijd zijn 14 plekken, passend binnen het beschikbare budget, aangepakt in plaats van de 24 die in de begroting waren voorzien. Elf om te vormen plekken zijn doorgeschoven naar 2016 en vervangen door één te renoveren speelplaats van planning Tabel prestatie-indicator(en) omschrijving bron Streefwaarde Realisatie % sportbeoefenaars 8-12 jaar Onderzoek sportdeelname 86% * % sportbeoefenaars jaar Onderzoek sportdeelname 85% * % sportbeoefenaars jaar Onderzoek sportdeelname* 73% * Omvorming speelplaatsen naar informeel spelen het nieuwe spelen in (86 omgevormd in 2028) Soest, uitvoering (afd. Realisatie) Renovatie speelplaatsen (46 plekken t/m 2028) het nieuwe spelen in 2 3 Soest, uitvoering (afd. Realisatie) * Dit onderzoek biedt inzicht in bewegen in de breedste zin van het woord. Dit onderzoek wordt 1x in de vier jaar gehouden, de laatste is gehouden in Tabel kengetallen omschrijving Werkelijk Aantal deelnemers passe-partout sport * Tarief passe-partout sport 48,00 51,00 51,90 55,80 n.v.t* Aantal deelnemers Kies je Sport *Vanaf 1 januari 2015 is het passe-partoutsysteem afgeschaft. Verenigingen vallen nu niet meer onder dit systeem maar moeten nu apart sportaccommodatie huren. Het genoemde deelnemersgetal van betreft de leden van de sportverenigingen die vielen onder dit systeem. De daling wordt voor een groot deel veroorzaakt doordat de leden van tennisvereniging LTC Soestdijk hierin niet meer zijn meegenomen. Deze tennisvereniging is inmiddels geprivatiseerd. Onder de nieuwe huursystematiek hoeven verenigingen geen passe-partoutbedrag meer te betalen, maar huurbedragen. 1.4 project Banninghal Het gebouw is 24 augustus 2015 opgeleverd en daarna in gebruik genomen. De aannemer moet nog enkele opleverpunten afhandelen. Vooralsnog is er geen sprake van een overschrijding. Financiële afwikkeling in Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 91 van 224

92 budget u i t g a v e n werkelijk Nog te t/m totaal besteden Voorbereidingskrediet Uitvoeringskrediet Inrichtingskrediet Totaal Dit project wordt gedekt door een bijdrage uit de reserve Investeringsfonds van en een bijdrage uit de exploitatie van Thema 2 Kunst en cultuur Doelstellingen: Behouden en versterken van een goed cultureel klimaat Stimuleren van culturele participatie door kinderen en jongeren Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) 1. In stand en toegankelijk houden van een veelzijdig aanbod van kunst, cultuur en cultureel erfgoed. 2. Vergroten van de culturele participatie door kinderen en jongeren. Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aanbod Tevredenheid inwoners aanbod Waar staat je gemeente? 6,5 6,7 N.v.t.* 2. Participatie % basisschoolleerlingen dat Kunst Centraal 93% 93% 93%** wordt bereikt met cultuureducatie (kunst- en cultuurprogramma) * In 2015 zijn er in het kader van waarstaatjegemeente.nl voor diverse onderwerpen vragenlijsten uitgezet. Op het gebied van culturele voorzieningen zijn er echter geen vragen gesteld aan de inwoners van de gemeente Soest. Daarom is deze effectindicator niet in te vullen voor ** Dit is een schatting die met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan worden gedaan. Het exacte cijfer is op het moment van het opstellen van dit document nog niet bekend. Als Kunst Centraal de jaarstukken over 2015 aanlevert, wordt duidelijk wat het percentage precies is. Omdat nu al bekend is dat op een of twee na alle basisscholen in de gemeente hebben meegedaan met een of meerdere programma s van Kunst Centraal, is wel te concluderen dat de participatiegraad in 2015 zeer hoog is geweest. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 De huidige cultuurnota Bruisend Soest actualiseren naar een Cultuurvisie In het najaar van 2015 is er een uitgebreid participatief traject opgezet om de nieuwe cultuurvisie vorm te geven. Daarbij zijn niet alleen de partners uit het culturele veld betrokken, maar ook andere maatschappelijke partners en de inwoners van de gemeente Soest. Centraal stond het idee van in gezamenlijkheid vormgeven van een nieuwe visie. Cultuur wordt immers niet in het gemeentehuis gemaakt, maar in de samenleving. In december 2015 is de nieuwe visie vastgesteld. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 92 van 224

93 2.2 Beeldentuin De Hazelaar uitbreiden/vernieuwen We ondersteunen procedureel (particuliere) initiatieven om in het park Klein Engendaal de beeldentuin De Hazelaar uit te breiden c.q. te vernieuwen. Dit gaat van start nadat de besluitvorming over stationsgebied Soest-Zuid heeft plaatsgevonden. Op dit vlak hebben zich geen ontwikkelingen voorgedaan. Nu de besluitvorming over het stationsgebied heeft plaatsgevonden, kan aan dit punt aandacht worden besteed. 2.3 Zoveel mogelijk basisscholen laten participeren aan cultuureducatie Op basis van de eerste cijfers (zie ook de toelichting op de tweede effectindicator) wordt duidelijk dat Kunst Centraal een zeer groot aantal scholen van de gemeente Soest heeft bereikt in De organisatie heeft zich hiervoor maximaal ingespannen. 2.4 Uitvoeren verdiepingsprogramma Cultuureducatie met kwaliteit Het verdiepingsprogramma Cultuureducatie met kwaliteit is uitgevoerd door Idea in samenwerking met Kunst Centraal als aanvulling/verdieping op de bestaande cultuureducatieprogramma s (Kunstmenu en cultuurprogramma). In 2015 werd bekend dat het ministerie van OC&W inzet op een nieuwe periode Cultuureducatie met kwaliteit. Zoals toegezegd wordt u een opgave gedaan over de subsidies aan Idea buiten de BCF financiering om: 1. Soestvrijstaal Cultuureducatie met kwaliteit Kunst in Soesterberg Werkzaamheden voor Jeugdcultuurfonds Totaal Culturele instellingen in Soest voeren projecten uit om cultuurparticipatie te stimuleren In 2015 hebben culturele instellingen zich met hun uitgebreide en diverse programma s ingezet om cultuurparticipatie in Soest te stimuleren. De instellingen die de lokale basisstructuur vormen in Soest waren in 2015: Idea (bibliotheek, kunstencentrum, theater, kunstuitleen), Scholen in de kunst/johann Sebastian Bachschool (Muziekschool Soest), Artishock, Soestvrijstaal/Brandstof, openluchttheater Cabrio, Museum Oud Soest, Radio Soest, SLAS, Historische vereniging Soest en Soesterberg. Daarnaast zijn er stichtingen en verenigingen in verschillende disciplines (muziek, dans, theater, beelden, media) actief geweest om de Soester inwoner te laten deelnemen aan cultuur of hen cultuur te laten beleven. Naast de structurele programma s zijn ook incidentele projecten uitgevoerd die de cultuurparticipatie in Soest onder kinderen, jongeren en volwassenen hebben vergroot. 2.6 Het voortzetten van een tijdelijke culturele voorziening (de Linde) in Soesterberg In 2015 heeft de gemeenteraad het besluit genomen om niet tot nieuwbouw over te gaan voor een sociaal-culturele voorziening in Soesterberg. Er zijn vervolgens gesprekken opgestart met diverse partners om te komen tot een definitieve invulling van De Linde als een dergelijke voorziening. 2.7 Toegang voor kinderen en jongeren aan culturele activiteiten stimuleren Het Jeugdcultuurfonds heeft er ook in 2015 voor gezorgd dat kinderen in achterstandsposities kunnen deelnemen aan kunst- en cultuurbeoefening. Er zijn in 2015 evenveel kinderen en jongeren geholpen als in Onderhoudsplan kunst voor de buitenruimte De kunst in de buitenruimte is in kaart gebracht. Als vervolg hierop wordt een onderhoudsplan voor de kunst in de buitenruimte van de gemeente gemaakt. De kunst in de buitenruimte van de gemeente is in 2014 in kaart gebracht/geactualiseerd. Met het realiseren van het meerjarenonderhoudsplan is een aanvang gemaakt. Dat wordt in de eerste helft van 2016 afgerond. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 93 van 224

94 2.9 Toegang tot bibliotheekuitleen, educatie, kunstencentrum, kunstuitleen en een theater Idea heeft in 2015 de toegang verzorgd tot de diverse aspecten van het bibliotheekwerk, het kunstencentrum, de kunstuitleen en het theater. Vooraf is er in het kader van de BCF een uitvoeringsovereenkomst afgesloten waarin streefcijfers zijn opgenomen. In de verantwoording zal blijken in hoeverre de streefcijfers zijn gehaald. In 2015 is met Idea en de drie andere partnergemeentes die diensten afnemen van Idea, een start gemaakt met gesprekken over de rol van de bibliotheek in de samenleving. Die gesprekken worden in 2016 voortgezet. Tabel kengetallen omschrijving Deelname aan Jeugdcultuurfonds: - aantal kinderen tot 13 jaar - aantal kinderen van 13 t/m 18 jaar Deelname aan Jeugdsportfonds: - aantal kinderen tot 13 jaar - aantal kinderen van 13 t/m 18 jaar Werkelijk C. Risicoparagraaf Aansprakelijkheid voor veiligheid van speelgelegenheid De gemeente kan aansprakelijk worden gesteld voor het beheer en onderhoud van speelgelegenheden en het nalaten daarvan. Om de veiligheid voor de gebruikers te borgen, zijn in het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen wettelijke eisen gesteld aan speeltoestellen en aan het onderhoud en beheer van speelgelegenheden. Tot nu toe is het niet voorgekomen, maar in de toekomst kunnen we wellicht schadeclaims verwachten bij ongevallen op speelplaatsen. In 2015 zijn er geen claims ingediend inzake aansprakelijkheid. Daarmee is er in 2015 geen gerealiseerd risico. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Laag = 25% Einde 2015 Laag = 25% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 94 van 224

95 D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Binnensport Buitensport Overig sport Recreatie en speelvoorzieningen Kunstbeoefening en bevordering Oudheidkunde/musea Cultuur Totaal lasten Baten Binnensport Buitensport Overig sport 1 1 Recreatie en speelvoorzieningen Kunstbeoefening en bevordering Oudheidkunde/musea Cultuur Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten 592 Baten -49 Resultaat 543 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 95 van 224

96 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Lasten Binnensport Apparaatskosten (zie overig sport) 141 Hogere kosten inhuur schoonmaakkosten -38 Energiekosten 12 Onderhoudskosten sportgebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 319 Lagere doorbelasting onderwijs -11 Lagere kosten sportcomplex Dalweg 20 Buitensport Apparaatskosten 73 Geen huurbijdrage LTC Soestdijk door privatisering accommodatie -18 Afboeking restant boekwaarde tennispark schrikslaan -12 Lagere onderhoudskosten sportterreinen 80 Lagere huurbijdragen verenigingen -29 Overig -3 Overig sport Apparaatskosten (extra inzet medewerkers sportvisie, zie ook binnensport) -186 Kosten sportvisie -58 Overig 3 Recreatie en speelvoorzieningen Apparaatskosten -6 Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 3 Afkoopbijdrage onderhoud speeltoestellen 8 Overig -2 Kunstbeoefening en bevordering Apparaatskosten -20 Overig 4 Oudheidkunde/musea Apparaatskosten 55 Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 37 Overig 4 Cultuur Apparaatskosten 27 Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 29 Aanpassing Willaertgebouw (zal in 2016 worden gerealiseerd, dekking reserve acc. beleid 86 Geen doorgang symposium Hazart 10 Energielasten 28 Kermisopbrengsten -11 Overig -3 Totaal 542 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 96 van 224

97 Programma 9 Bestuurlijke taken A. Omschrijving van het programma Dit programma omvat een aantal producten en afdelingsoverstijgende thema s zoals excellente dienstverlening. Het programma gaat ook over communicatie en burgerparticipatie, (bestuurlijke en regionale) samenwerking, goed bestuur, gebiedsgericht werken, bouwgrondexploitatie en de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ). Producten Programma 9 bevat overkoepelende thema s geldend voor alle beleidsvelden/programma s en een aantal producten: Nr. Product Portefeuillehouder 9.1 Gemeenteraad R.T. Metz 9.2 College van B&W R.T. Metz 9.3 Bestuursondersteuning R.T. Metz 9.4 Samenwerking R.T. Metz 9.5 a. Communicatie en R.T. Metz b. Participatie J.G.S. Pijnenborg 9.6 Burgerzaken R.T. Metz 9.7 Gebiedsgericht werken J.G.S. Pijnenborg 9.8 Onroerend goed P.A. van der Torre 9.9 Wet Waardering Onroerende Zaken M.J. Adriani 9.10 Inkoop (opgenomen in paragraaf bedrijfsvoering) M.J. Adriani Relevante beleidsdocumenten a. Verordening ambtelijke bijstand aan de leden van de raad (raad 17 oktober 2002) b. Verordening verstrekkingen basisadministratie personen (raad 13 februari 2014) c. Referendumverordening gemeente Soest 2005 (raad 2 juni 2005) d. Reglement van orde gemeenteraadsvergaderingen (raad 21 december 2006) e. Procedureverordening voor advisering tegemoetkoming in planschade gemeente Soest (raad 25 september 2008) f. Waarstaatjegemeente.nl (2015) g. Medewerkertevredenheidsonderzoek (METEO) (2015) h. Jaarlijkse door burgemeester vast te stellen rapportages audit GBA i. Nota Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Soest (raad 17 februari 2011) j. a. Nota Strategische visie op samenwerking (raad 25 april 2013) b. Handboek Verbonden Partijen (juni 2012) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? Thema s 1. Bestuurlijke vernieuwing en bestuursstijl 2. Communicatie, participatie en gebiedsgericht werken 3. Excellente dienstverlening 4. (Regionale) samenwerking Thema 1 - Bestuurlijke vernieuwing en bestuursstijl Doelstelling: Tevreden inwoners over het gevoerde bestuur. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 97 van 224

98 Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Realisatie Streefwaarde Waarde of 2013 jaar nulwaarde De gemiddelde tevredenheid Monitor 6,4 6,5 6,5 * inwoners in de 5 burgerrollen Waar staat je Inwoner als kiezer: gemeente.nl? 5,8 5,8 6,0 * tevredenheid inwoners over het gemeentebestuur Inwoners als onderdaan: 6,3 6,3 6,5 * tevredenheid inwoners over het gemeentebestuur *In verband met een veranderde opzet van de meting Waar staat je gemeente zijn deze indicatoren niet gemeten Activiteiten - Wat hebben we daarvoor gedaan? 1.1 Burgerpeiling Wij vinden het van belang te monitoren hoe onze inzet wordt gewaardeerd door klanten/inwoners en maatschappij. Om dit goed te kunnen doen wordt gebruik gemaakt van de Klanttevredenheidsmonitor Waar staat je gemeente.nl. De vorm en opzet van het onderzoek Waarstaatjegemeente.nl is veranderd. Waar in het verleden de inwoner werd bevraagd vanuit de verschillende rollen die hij in nam naar de gemeente toe, wordt er in de nieuwe vorm gewerkt met thema s. De nieuwe maatschappelijke thema s zijn: - Woon-en leefomgeving; - Relatie burger-gemeente; - Dienstverlening; - Zorg en Welzijn. Op basis hiervan is een nieuwe vragenlijst opgesteld met een andere waardering, waardoor de onderzoeken niet meer met elkaar te vergelijken zijn. Er was dan ook sprake van een 0-meting. In mei 2015 is het inwonersonderzoek in de nieuwe vorm, door het onderzoeksbureau PON voor de gemeente Soest uitgevoerd. De uitkomsten zijn door PON verwerkt in een rapport. Op basis daarvan heeft het college na de zomerperiode, via een thema bijeenkomst in samenwerking met het onderzoeksbureau PON, kennis genomen van de uitkomsten. Om vervolgens te kunnen bepalen wat een passende vervolgstap is voor de uitkomsten en inzichten dat het onderzoek heeft opgeleverd. Vervolgens is de raad, door de portefeuillehouder geïnformeerd en is het rapport digitaal beschikbaar gesteld. De uitkomsten zijn door PON doorgegeven aan Waarstaatjegemeente, zodat de uitkomsten worden meegenomen in de totale database op waarstaatjegemeente.nl, waaronder die van het sociaal domein en de verantwoording interbestuurlijk toezicht. In de begroting 2016 zijn de effectindicatoren, die gevoed worden met de cijfers uit waarstaatjegemeente.nl aangepast aan de nieuwe opzet van het onderzoek, op basis van de nieuwe thema s in plaats van de burgerrollen. Dit houdt in dat de resultaten van 2015 niet kunnen worden weergegeven op basis van de oude rollen. 1.2 Bestuurlijke vernieuwing In 2015 hebben college en gemeenteraad in gezamenlijkheid gesproken over wat bestuurlijke vernieuwing betekent en hoe we dat vormgeven in Soest. We hebben in veel opzichten te maken met grotere betrokkenheid van inwoners, ondernemers en andere organisaties. Gezamenlijk hebben we geconcludeerd dat elke situatie eigen kenmerken heeft en om een eigen aanpak vraagt. Er is geen standaardrecept voor het samenspel tussen overheid en inwoners. Daarom hebben we afgesproken dat we kiezen voor maatwerk en dat we per situatie bewust onze rol in dat samenspel en de vorm van (burger- of overheids)participatie bepalen. De gemeenteraad wordt hier actief bij betrokken met Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 98 van 224

99 startnotities. Enkele bestuurlijk vernieuwende voorbeelden waarbij we nadrukkelijk hebben gekozen voor een grotere rol van de samenleving zijn: - de participatie binnen het sociaal domein met een groot aantal maatschappelijke partners; - Wij zijn Soest en Soesterberg ; - de faciliterende rol die we hebben gespeeld bij het streven naar behoud van zware zorg in Soesterberg (Heijbergh); - de vernieuwende aanpak bij de besluitvorming over de sport; - de participatie over het groenonderhoud; - de participatieve wijze waarop het nieuwe duurzaamheidsbeleid tot stand is gekomen; - het experiment om het maatschappelijke initiatief van de Soester Markt te ondersteunen; - de grotere rol van ondernemers in de organisatie van het ondernemerscongres (o.a. met de door ondernemers georganiseerde wedstrijd Het Beste Idee van Soest ); - het faciliteren van het burgerinitiatief Energie Actief Soest; - de participatie bij herinrichtingen van speelplekken; - de organisatie van het openingsfeest van de Banninghal waarbij de verenigingen een grote rol hebben gespeeld. Accommodatiebeleid In november 2014 heeft de raad ingestemd met het voorstel om model 1 van het beleidskeuzemodel als uitgangspunt te hanteren voor de verbeterplannen als onderdeel van het Integraal Accommodatiebeleid. Model 1 luidt als volgt: De gemeente blijft alleen nog eigenaar van de benodigde accommodaties voor onderwijs (wettelijke taak) en accommodaties voor bewegingsonderwijs (wettelijke taak). Nadat het voorstel is aangenomen door de Raad is gestart met gesprekken met de verschillende huurders en gebruikers. Er is hierbij prioriteit gegeven aan de accommodaties in de wijken Overhees en Smitsveen, vanwege de vraagstukken rondom onderwijshuisvesting zoals beschreven in het IHP Onderwijs. Met alle huurders / gebruikers in de accommodaties in Overhees en Smitsveen de wijken waar prioriteit aan gegeven is - hebben gesprekken plaatsgevonden om inzicht te krijgen in wensen en toekomstperspectief van de verschillende gebruikers. Het betreft de gebouwen: Orlando, Willaertgebouw, de kinderboerderij en het BEC gebouw. Wij hebben een goed beeld van de wensen van de gebruikers / huurders in voornoemde gebouwen, wat wij mee wegen in de afwegingen bij het opstellen van scenario s en businessplannen. Aangezien twee van onze accommodaties in Overhees multifunctioneel (d.w.z. voor cultuur, welzijn, sport en bewegingsonderwijs) worden gebruikt, kunnen wij pas tot scenario s en concrete businessplannen komen, wanneer de visie op de binnensportaccommodaties gereed is. Er is hard gewerkt aan een visie op binnensportaccommodaties voor heel Soest. Deze visie is naar verwachting in het eerste kwartaal van 2016 gereed. Daarnaast is gewerkt aan een voorstel voor onderwijshuisvesting in Overhees, waarover besluitvorming plaatsvindt in De visie op onderwijshuisvesting voor Smitsveen is in voorbereiding en volgt in Met een aantal zittende huurders van gemeentelijke accommodaties in Soest, zijn gesprekken gevoerd over verkoop. Afwegingen over definitieve verkoop worden integraal afgewogen. Met één partij zijn, op verzoek van de huurder, de inventariserende gesprekken geëindigd. Met twee andere partijen zijn wij nog in gesprek. Ook is gewerkt aan het dusdanig op de markt brengen van reeds leegstaande panden, dat een optimale verkoopsnelheid en opbrengst kan worden gerealiseerd. Het voorstel op welke wijze te voldoen aan de Wet Markt en Overheid is in 2015 voorbereid en wordt in 2016 ter besluitvorming aan de Raad voorgelegd. u i t g a v e n budget werkelijk Nog te t/m totaal besteden besluit najaarsnota Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 99 van 224

100 Thema 2 - Communicatie, participatie en gebiedsgericht werken Doelstelling: Vergroten van de betrokkenheid en inzet van onze inwoners (burgerparticipatie, ruimte voor initiatieven vanuit de samenleving) Tabel effectindicator(en) Omschrijving bron Referentie- Realisatie Streefwaarde Waarde of 2013 jaar nulwaarde 1. Inwoner als partner 5,6 5,8 6,0 * Monitor Waar staat je 2. Inwoner als wijkbewoner gemeente.nl? 6,8 7,0 7,0 * *In verband met een veranderde opzet van de meting Waar staat je gemeente zijn deze indicatoren niet gemeten Activiteiten - Wat hebben we daarvoor gedaan? 2.1 Communicatie en participatie In de afgelopen jaren heeft de gemeente veel inzet gepleegd op het gebied van communicatie en participatie. Focus daarbij is dat we in ons gemeentelijk beleid, bij projecten en in onze dienstverlening rekening houden met raakvlakken in de omgeving; dat we afstemming en mogelijke samenwerking zoeken met betrokken partijen. Om verwachtingen te managen, open en duidelijk te zijn over de mate/ vorm van participatie, is zorgvuldige communicatie belangrijk. Binnen alle beleidsterreinen zijn we ons daar van bewust. Het verbeteren en aanscherpen van communicatie en participatie is een ontwikkelproces dat continue aandacht behoeft en waarbij we steeds weer zoeken naar verbeteringen. Deze zetten we in deze collegeperiode nadrukkelijk in het licht van bestuurlijke vernieuwing en de ontwikkelingen in het sociaal domein. In 2015 werkten we aan: - De uitvoering van de communicatienota Zichtbaar Dichtbij en het actualiseren met nieuwe/andere vormen van communicatie passend bij het coalitieakkoord Samen voor een vitale gemeente Soest ; - Onderzoeken via ons Inwonerpanel (800 inwoners) dat als doel heeft om de mening van inwoners te peilen. Daarnaast kunnen we via dit representatieve inwonerpanel gebiedsgerichte informatie verzamelen, waardoor onze dienstverlening op verschillende gebieden verder kan worden verbeterd. De vragen kunnen vanuit de eigen organisatie, vanuit de WBT s of de raad aangedragen worden. In 2015 hebben we weer een oproep aan inwoners gedaan om zich aan te melden voor het panel; - gebiedscommunicatie en positionering Soesterberg in afstemming met andere betrokkenen/partijen; - het afsprakenkader voor burgerparticipatie dat we in de afgelopen vier jaar hebben opgebouwd is in 2015, ook in het kader van bestuurlijke vernieuwing en bestuursstijl, verder uitgebouwd en geëffectueerd; - verdere ontwikkeling van participatiemethoden- en instrumenten; - actoren- en krachtenveldanalyses; - advisering communicatiestrategie en plan, communicatieboodschap(pen), ondersteuning bij uitvoering en waar nodig of gewenst afstemming met externe organisaties en nieuwe partners over communicatiemiddelen binnen het sociaal domein; - het evalueren van participatietrajecten om van te leren en er ons voordeel mee te doen bij toekomstige participatietrajecten; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 100 van 224

101 - sterker benutten sociale media. 2.2 Gebiedsgericht werken Integraal gebiedsgericht werken is een organisatiebrede werkwijze waarbij we onze inhoudelijke opgaven verbinden met die van partners en partijen in de samenleving. Zo kunnen we samen adequaat inspelen op situaties in de samenleving (maatwerk). Gebiedsgericht werken wordt uitgevoerd binnen de bestaande organisatie in een flexibele vorm, passend bij de benodigde aanpak. Onze organisatie, cultuur en werkwijze sluiten daarop aan. Voor alle wijken worden omgevingsanalyses gemaakt om op basis daarvan samen met partners te bepalen wat er nodig is in een gebied om de leefbaarheid te verbeteren. Ook houden we leefbaarheidsoverleggen met partners in de samenleving op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Aanvullend op de overlegstructuur met de partners gaan we verder met de pilot van een digitaal platform (Basecamp) om informatie en ideeën uit te wisselen en elkaar te vinden in verschillende initiatieven. Daarnaast hebben we geïnvesteerd in: - het onderhouden van de goede relatie met de wijkbewonerteams (WBT s) en het dorpsbewonerteam Soesterberg (DBT) en faciliteerden wij de teams om hun rol goed en zelfstandig te kunnen vervullen; - trainingsprogramma in het kader van participatief en gebiedsgericht werken voor medewerkers; - uitbreiden van een digitaal wijkinformatiesysteem; - inzet van een nieuwe analysetool (Smartagent) waarbij leefstijlen per gebied in kaart zijn gebracht zodat we bij onze beleidsontwikkeling en uitvoering, maar ook in onze communicatieen participatie rekening kunnen houden met de leefstijlen van de bewoners in een gebied. Thema 3 - Excellente dienstverlening Doelstelling: Tevreden burgers over de gemeentelijke dienstverlening Tabel effectindicator(en) omschrijving bron Referentie- Realisatie Streefwaarde Waarde of nulwaarde 2013 jaar Tevredenheid inwoners over Monitor Waar staat je 7,7 7,7 7,7 * dienstverlening gemeente.nl? *In verband met een veranderde opzet van de meting Waar staat je gemeente zijn deze indicatoren niet gemeten Activiteiten - Wat hebben we daarvoor gedaan? 3.1 Uitwerking Soest heeft Antwoord Het contact met onze inwoners verloopt via verschillende kanalen. Voor baliebezoek is het komen op afspraak per 1 januari 2015 ingevoerd. De klant wordt direct op het zelf gekozen tijdstip geholpen door vakspecialisten. De wachttijden aan de balie zijn hiermee komen te vervallen. De telefonische dienstverlening is versterkt doordat medewerkers van het telefonisch informatiepunt meer vragen kunnen beantwoorden door een verbetering van de kennisbank waarin informatie is opgeslagen van een groot aantal producten en diensten. Onze website is vernieuwd en het beheerproces is verbeterd. In de kadernota 2015 zijn gelden vrijgemaakt voor de doorontwikkeling van de digitale dienstverlening. Dit wordt in 2016 opgepakt. 3.2 Doorontwikkeling frontoffice t.b.v. sociaal domein Inwoners die een melding willen doen/een ondersteuningsvraag hebben binnen het sociaal domein kunnen dit digitaal doen. Met de komst van de nieuwe website is de toegankelijkheid van deze mogelijkheid verder verbeterd. Daarnaast hebben in 2015 veel inwoners telefonisch contact opgenomen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 101 van 224

102 bij Zorg, Werk en Inkomen. De inwoner die belt wordt te woord gestaan door een zorgprofessional. Deze intake is, met de overheveling van de nieuwe taken Sociaal Domein in 2015 gestart en doorontwikkelt. 3.3 Start nieuwe website De nieuwe website is de tweede helft van 2015 live gegaan. De website is een zogenaamde toptakenwebsite. Dit betekent dat de belangrijkste informatie over de gemeentelijke producten en diensten voor de inwoners op de best vindbare plaats staat. Een toptaken-website sluit aan bij onze visie op ontwikkelingen in de komende jaren ten aanzien van de dienstverlening. 3.4 Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie (mgba) Het landelijke project modernisering GBA loopt onder de naam operatie BRP voort. Door de complexheid van deze materie wordt de invoering bij gemeenten keer op keer uitgesteld. De investering heeft in 2015 niet plaatsgevonden en vindt vermoedelijk ook niet in 2016 plaats. De verkenning naar een gezamenlijke aanbesteding met de andere RID gemeenten wordt in 2016 gestart. 3.5 Centrale registratie en binnengemeentelijke leveringen (BGL) De inventarisatie van de binnengemeentelijke leveringen heeft plaatsgevonden. De resultaten zijn bekend gemaakt bij de implementatiebegeleider van KING. Door de landelijke uitstel van operatie BRP is nog geen uitwerking gegeven aan mogelijke scenario s. 3.6 Deregulering In de raadsvergadering van 22 januari 2015 hebt de raad de burgemeester verzocht om kritisch te kijken naar de mogelijkheden van deregulering binnen de Algemene plaatselijke verordening (APV), mede in het licht van dereguleringsacties elders in het land. Aan dit verzoek is gevolg gegeven in de vorm van een discussienota die eind augustus/begin september aan uw raad is aangeboden. Deze nota heeft tot doel u te ondersteunen bij het bepalen van kaders waarbinnen deregulering zou moeten plaatsvinden en is neutraal en informatief van opzet. De nota gaat in op de volgende vragen: 1. Wat is deregulering en welke cultuur vereist het binnen overheid en samenleving? 2. Welke andere manieren dan regelgeving zijn er om het gedrag van mensen te beïnvloeden? 3. Welke dereguleringsacties en voorstellen met betrekking tot de APV heeft Soest eerder gedaan en hoe gaat gemeente Soest in algemene zin om met deregulering? 4. In welke vorm en mate hebben andere gemeenten hun APV gedereguleerd en wat zijn de ervaringen (indien bekend) met de resultaten van die deregulering? 5. Welke verschillen en rode draden zijn te ontdekken als we de Soester APV vergelijken met de model-apv en met gedereguleerde APV s van andere gemeenten? Deze raadsdiscussie wordt momenteel gevoerd (1 e kwartaal 2016). Thema 4 - (Regionale) samenwerking Zie hiervoor paragraaf E verbonden partijen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 102 van 224

103 C. Risicoparagraaf Gemeentelijke eigendommen en aansprakelijkheid/verzekeringen Verzekeringen zijn aangegaan voor onder andere: - gebouwen en inventaris; - voertuigen; - wettelijke aansprakelijkheid; en diverse overige verzekeringen op gebied van fraude, personeel en bestuur. De financiële impact van de ten laste van de gemeente blijvende risico s is nauwelijks te kwantificeren. De onderstaande schatting is niet meer dan een grofmazige poging. In 2015 zijn de kosten van eigen risico binnen de budgetten gebleven. Daarmee zijn er geen gerealiseerde risico s in Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Laag = 10% Eind 2015 Financieel Laag = 10% Terugval huuropbrengsten gemeentelijke accommodaties Als gevolg van de economische omstandigheden en overheidsbezuinigingen heroriënteren maatschappelijke organisaties zich op hun ruimtegebruik. Dit heeft zijn weerslag op de gemeentelijke accommodaties. Dit uit zich in een kans op leegstand. Nadere uitwerking van het accommodatiebeleid kan inspelen op leegstand en verhuurbaarheid. De verhuur wordt actief aangepakt door onder andere leegstandsbeheer en marktconforme huurprijzen. In 2015 is de totale huuropbrengst niet achtergebleven bij de raming. Voor 2016 is dit niet uit te sluiten. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Financieel Gemiddeld = 50% Eind 2015 Financieel Gemiddeld = 50% Referendum Oekraïne In de Najaarsnota 2015 is het in 2016 te houden referendum over het associatieverdrag met Oekraïne aangemeld als risico. Het was onzeker of de kosten voor het laten plaats vinden van het referendum gedekt kunnen worden door de deelbijdrage uit de algemene uitkering. Daardoor wordt een financieel risico gelopen. We weten inmiddels dat de bijdrage van het Rijk voldoende is om het referendum van te kunnen organiseren. In 2015 waren de kosten voor dit referendum niet aan de orde. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 n.v.t. n.v.t. n.v.t. Eind 2015 n.v.t. n.v.t. n.v.t. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 103 van 224

104 D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begrotin Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Gemeenteraad College van B en W Bestuursondersteuning Samenwerkingen Communicatie en voorlichting Burgerzaken Gebiedsgericht werken Onroerend goed Wet waardering onroerende zaken Totaal lasten Baten Gemeenteraad 3 College van B en W Bestuursondersteuning Samenwerkingen Communicatie en voorlichting Burgerzaken Gebiedsgericht werken Onroerend goed Wet waardering onroerende zaken Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten -79 Baten Resultaat Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Gemeenteraad Apparaatskosten -2 Kosten aanschaf I-pads zijn gefinancierd door de inzet van het werkbudget Dualisme en de vergoeding commissieleden 2 Afwikkeling beroepsprocedure bestemmingsplan Landelijk gebied 7 Overig 3 College van B en W Apparaatskosten 93 Hogere lasten pensioenverplichtingen wethouders -14 Hogere lasten onkosten college vooral als gevolg van wisseling wethouder en College conferentie -29 Overig -6 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 104 van 224

105 Bestuursondersteuning Apparaatskosten -7 Overig -13 Samenwerkingen Overig -3 Communicatie en voorlichting Apparaatskosten (zie ook burgerzaken en gebiedsgericht werken) -378 Op 't Hoogt 11 Communicatie en Participatie; het project schrijftrainingen loopt door tot mei 2016 Voorgesteld wordt het restant van dit budget hiervoor te oormerken 11 Klanttevredenheidsonderzoek; een deel van de (externe uitgevoerde) analyses is nog niet uitgevoerd. Voorgesteld wordt het restant van dit budget te oormerken 14 Overig 10 Burgerzaken Apparaatskosten 120 Kosten GBA 4 Leges huwelijk en burgelijke stand 21 Leges reisdocumenten inclusief inkoopkosten 56 Verkiezingen 8 Overig -5 Gebiedsgericht werken Apparaatskosten (zie communicatie) 134 Saldi diverse wijkbudgetten 12 budget gebiedsgericht werken; alleen inzet middelen t.b.v. jongerenoverlast 17 Inwonerpanel; veel kosten zijn ondergebracht bij projectbudgetten 14 Overig 5 Onroerend goed Apparaatskosten -182 Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 143 Energiekosten 16 Lagere kosten en adviezen grondaankopen en grondverkopen 17 De geraamde opbrengst van de grond Molenschot wordt in 2016 gerealiseerd (budgettair neutraal; verrekening met de algemene reserve) Het projectbudget BGT blijft geoormerkt in de reserve geoormerkte beleidsuitgaven -27 Aanpassing oormerkvoorstel accommodatiebeleid 62 De grondverkopen worden verrekend met de algemene reserve (budgettair neutraal) 75 Hogere kosten belastingen -19 Overig 2 Wet waardering onroerende zaken Apparaatskosten 63 Overig -2 Totaal Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 105 van 224

106 Algemene dekkingsmiddelen Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Lasten programma 1 t/m Algemene lasten Stelposten -12 Onvoorziene uitgaven Totaal lasten Baten Baten programma 1 t/m Algemene uitkering Gemeentefonds Wet maatschappelijke ondersteuning Sociaal Domein Dividenden, aandelen Saldo financiering Lokale belastingen Bespaarde rente Overige Totaal baten Resultaat voor bestemming Mutaties reserves Stortingen Onttrekkingen Resultaten na bestemming Afwijkingen t.o.v. begroting 2015: Lasten Baten Resultaat Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Reeds toegelichte verschillen bij de programma's 1 t/m Algemene lasten Saldo kostenplaatsen (begroot minus werkelijk ) -196 Dekking uit de stelpost salarisontwikkelingen 50 Onder-/overschrijding op kostenplaats: gemeentehuis 144 automatisering -266 huishoudelijke dienst, documentatie, catering en archief 76 overige personeel 66 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 106 van 224

107 Lagere dekking door minder productieve uren -9 Bijdrage bedrijfsreserve (beïnvloedbare personeelskosten) 73 Overige niet-beïnvloedbare personeelskosten Herwaardering van de dubieuze debiteuren geeft als saldo: -121 Stelposten Vervallen stelposten: de werkelijke uitgaven zijn verantwoord op de diverse programma's Hiertoe behoren: - stelpost salarissen (zie hierboven) stelpost onderuitputting stelpost onvoorzien welzijn 5 Algemene uitkering Gemeentefonds Ten opzichte van de najaarsnota is er sprake van een voordeel van Deze hogere bijdrage is het gevolg van een bijstelling van een aantal verdeelmaatstaven in het 4de kwartaal en een positieve bijstelling van de uitkeringsfactor in de decembercirculaire 284 Integratie-uitkering Wet maatschappelijke ondersteuning 2 Dividenden, aandelen Extra uitkering 2012 concessie-uitkering Vitens ( ) 129 Saldo financiering 66 Lokale belastingen Apparaatskosten -34 Lagere kosten invordering 4 Lagere opbrengst vervolgingskosten -6 Lagere opbrengst ozb eigenarenheffing woningen 13 Lagere opbrengst ozb eigenarenheffing niet-woningen -15 Lagere opbrengst ozb gebruikers niet-woningen -45 Bespaarde rente Over de omvang van de reserves wordt rente toegevoegd (naar de situatie van 1 januari 2015) Deze bespaarde rente wordt als bate verantwoord ten gunste van de exploitatie en vervolgens bij de bestemming van het resultaat toegevoegd aan de reserves. 38 Totaal algemene dekkingsmiddelen Reservemutaties (stortingen) zie specificatie hoofdstuk Reservemutaties (onttrekkingen) zie specificatie hoofdstuk Totaal algemene dekkingsmiddelen C. Risicoparagraaf Dubieuze debiteuren Dit risico betreft de mogelijke oninbaarheid van debiteuren (in het bijzonder de belastingdebiteuren). In de begroting wordt rekening gehouden met een oninbaarheid van In 2015 is een bedrag van ruim oninbaar geleden. Door een hoger debiteurensaldo per balansdatum zijn de dubieuze debiteuren ( ) ook hoger gewaardeerd. Per saldo een gerealiseerd risico van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 107 van 224

108 Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Gemiddeld = 50% Eind 2015 Financieel Gemiddeld = 50% Dividenduitkering BNG/Vitens De gemeente Soest heeft aandelen bij de Bank Nederlandse Gemeenten en Vitens. Dividenduitkeringen kunnen fluctueren. Door de kredietcrisis en de daaruit voortvloeiende maatregelen stond de winst van de Bank Nederlandse Gemeenten onder druk. Dit heeft geleid tot een fors lagere dividenduitkering van de BNG over het jaar De uitkering over 2012 liet vervolgens een substantiële verbetering zien. De raming voor 2015 (is dividendjaar 2014) is op dit niveau geraamd. Het dividend van de BNG over 2014 (uitgekeerd in 2015) is uitgekomen op , lager dan primair begroot (gemeld in voorjaarsnota). Het dividend van Vitens is hoger dan het geraamde bedrag ad Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 BNG - Financieel Gemiddeld = 50% Eind 2015 BNG - Financieel Gemiddeld = 50% Begin 2015 Vitens - Financieel Gemiddeld = 50% Eind 2015 Vitens - Financieel n.v.t. n.v.t. n.v.t. Concessie-uitkering Vitens Waterbedrijf Vitens heeft eenzijdig en medio 2010 met onmiddellijke ingang de zogeheten concessieovereenkomst (uit 1968) opgezegd. Dit betekent dat Soest vanaf 2011 een inkomst derft van circa (gemiddeld) per jaar. De jaarlijkse inkomst concessie-uitkering ad is in de voorjaarsnota 2015 afgeraamd. Het geschil over de zogeheten concessieovereenkomst door het treffen van een schikking eind 2015 is beëindigd. De schikking houdt in dat Vitens nog één extra uitkeringsjaar (2012) vergoedt, boven op het al door de rechtbank toegewezen uitkeringsjaar (2011), daarmee een voordelig gerealiseerd risico van Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel structureel Eind 2015 Financieelstructureel Begin 2015 Financieel vordering Eind 2015 Financieel vordering Gemiddeld = 50% n.v.t. Gemiddeld = 50% n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t Garantstellingen De door de gemeente verstrekte garantstellingen betreffen de volgende categorieën: - instellingen op het gebied van de woningbouw; - sociaal-culturele instellingen, sportverenigingen; - koop of bouw van woningen door personeelsleden; - verstrekte geldleningen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 108 van 224

109 Instellingen op het gebied van de woningbouw In 2012 is een aantal woningcorporaties in moeilijkheden gekomen als gevolg van zogenaamde derivatenkwesties. De rol van gemeenten als achtervang is vooral door de Vestia-affaire ter discussie gekomen. Via de achtervangovereenkomst met het WSW neemt de gemeente immers deel aan de garantiestructuur. De garantiestructuur van het WSW bestaat uit: - het eigen vermogen van de deelnemende corporatie; - de mogelijkheid tot sanering en projectsteun van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV); - het vermogen van het WSW, inclusief door deelnemers aan te houden obligo s; - de renteloze leningen van het Rijk en de betrokken gemeenten. Hieruit blijkt dat als het risicovermogen van het WSW ontoereikend is als gevolg van borgaanspraken dan het obligo bij de deelnemers wordt ingeroepen. Mocht daarna het risicovermogen (met inbegrip van de ontvangen obligo) dalen onder de 0,25% van het garantievolume, dan treedt de achtervangpositie van het Rijk en de betrokken gemeenten in werking. Ultimo 2014 was het door het WSW geborgde leningsbedrag in totaal 84,5 miljard. Het garantieniveau bedraagt 213 miljoen. Het eigen risicovermogen van WSW is daarna de eerste buffer om aanspraken op de borg op te vangen. Deze reserve kan WSW zo nodig aanvullen door het onderpand van de noodlijdende corporatie uit te winnen. De tweede buffer is de onderlinge waarborg van corporaties (het obligo). Corporaties voldoen op eerste verzoek 3,85% van hun geborgde schuldrestant aan WSW ( 3,2 miljard). De derde buffer bestaat uit de afspraak met Rijk en gemeenten (de achtervang ) dat WSW indien nodig kan beschikken over renteloze leningen. Uit deze cijfers blijkt dat het aanwezige risicovermogen zich ruimschoots boven de norm bevindt en het risico dat er aanspraak wordt gedaan op onze achtervangpositie zeer klein is en eigenlijk beschouwd kan worden als theoretisch. Voor enkele instellingen werkzaam op het gebied van ouderenhuisvesting zijn in het verleden garantstellingen verleend die niet onder WSW-garantieregeling vallen. Het schuldrestant bedroeg ultimo ,7 miljoen. Het risico beschouwen we als zeer gering. In 2002 is een garantie verstrekt voor een door het Restauratiefonds (revolvingfonds) verstrekte hypothecaire geldlening, met een schuldrestant van 0,8 miljoen per ultimo Het risico beschouwen als zeer gering. Koop of bouw van woningen door personeelsleden Vanaf 1 januari 1996 zijn er geen hypotheken meer verstrekt aan personeelsleden. Aan 4 personeelsleden/gepensioneerde personeelsleden (situatie december 2014) is een hypotheek verstrekt. Het saldo bedraagt in totaal De rente en aflossing worden bij de huidige personeelsleden ingehouden op het salaris. Er zijn geen achterstanden, het risico kan als zeer gering wordt beschouwd. Het eventuele risico wordt mede afgedekt door het hypotheekrecht. Hypotheekfonds Voor Overheidspersoneel (HVO) Vanaf 1 januari 1996 zijn er door personeelsleden voor een bedrag van 2,7 miljoen hypotheken afgesloten bij het HVO. Vanaf 2013 is dit op grond van een wettelijke regeling niet meer toegestaan. Er zijn momenteel geen achterstanden, zodat het risico als zeer gering wordt beschouwd. Ook hier wordt het eventuele risico mede afgedekt door het hypotheekrecht. Sportverenigingen De omvang van de gegarandeerde geldleningen aan enkele sportverenigingen bedroeg ultimo ,7 miljoen, waaronder een lening met een restschuld van aan v.v. Vliegdorp. Omdat deze vereniging in financiële problemen verkeert, is hier sprake van een hoger risico. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel: > Ouderenhuisvesting Zeer klein = 1% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 109 van 224

110 > Restauratiefonds > Hypothecaire geldleningen (HVO en gemeente) > Sportverenigingen Zeer klein = 1% Zeer klein = 1% Laag = 10% Eind 2015 Financieel: > Ouderenhuisvesting > Restauratiefonds > Hypothecaire geldleningen (HVO en gemeente) > Sportverenigingen Zeer klein = 1% Zeer klein = 1% Zeer klein = 1% Laag = 10% Uitkeringen Gemeentefonds Bijna de helft van de inkomsten van de gemeente is afkomstig uit het Gemeentefonds. Aangezien de raming van het Gemeentefonds (algemene uitkering) in belangrijke mate is gekoppeld aan de ontwikkeling van de rijksuitgaven zijn de ramingen per definitie met onzekerheden omgeven. Ten opzichte van de primaire begrotingsraming viel de (netto) raming van de uitkering (exclusief sociaal domein) uit het Gemeentefonds ongeveer lager uit. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel Gemiddeld = 25% (is ca. 1% uitkering) Financieel Gemiddeld = 50% (is ca. 1% uitkering) Lonen en prijzen In deze begroting is (met stelposten) rekening gehouden met een bepaalde loon- en prijsontwikkeling (zie hiervoor de uitgangspunten in hoofdstuk 2). Het risico blijft aanwezig dat de loon- en prijsontwikkeling hoger uitvalt dan waarmee rekening is gehouden. De geraamde stelposten waren meer dan voldoende ( ) om de prijs- en loonstijgingen op te vangen. Bij de najaarsnota is de stelpost voor loonstijgingen afgeraamd met Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel Laag = 10% Einde 2015 Financieel Laag = 10% Renterisico Renterisico s hebben vooral betrekking op situaties waarbij: - de mogelijkheid zich voordoet van renteherziening; - er nieuwe vaste geldleningen moeten worden aangetrokken; - uitstaande gelden opnieuw uitgezet moeten worden. De rentedaling heeft zich in 2015 verder voortgezet. Er zijn in 2015 geen langlopende geldleningen aangetrokken. Het voordelig gerealiseerd risico bedraagt Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Financieel Laag = 10% Einde 2015 Financieel Laag = 10% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 110 van 224

111 Hoofdstuk 4 - Paragrafen Paragraaf A - Weerstandsvermogen en risicomanagement Inrichting van deze paragraaf herzien Met ingang van de begroting 2016 en de jaarrekening 2015 is de inrichting van deze paragraaf herzien. Dit heeft te maken met de landelijke initiatieven om het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) te vernieuwen. Zoals wij u reeds in de jaarstukken 2014 hebben bericht, is één van de vernieuwingen de invoering van een verplichte basisset van 5 financiële kengetallen. De gedachte achter deze vernieuwing is dat deze kengetallen in onderlinge samenhang en in samenhang met het weerstandsvermogen het de gemeenteraad makkelijker maakt inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente. Deze paragraaf begint met de verplichte basisset financiële kengetallen. Vervolgens wordt ingegaan op de inschatting van de financiële risico s alsmede aan de benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit. Basisset financiële kengetallen In de hierna opgenomen tabel zijn de voorgeschreven kengetallen vermeld en zijn de berekende waarden en het verloop van deze waarden ingevuld. Daarna volgt per kengetal een korte uitleg en wordt op de uitkomst en situatie voor Soest ingegaan. Tabel basis financiële kengetallen nr omschrijving kengetallen verloop van de kengetallen rekening begroting rekening A Netto schuldquote 13% 26% 22% 1B Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 13% 26% 22% 2 Solvabiliteitsratio 58% 45% 51% 3 Structurele exploitatieruimte 0,00% 0,07% 0,11% 4 Grondexploitatie -14% -6% -3% 5 Belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishoudens 85% 86% 84% 1A. Netto schuldquote De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Hierachter gaat het volgende mechanisme schuil. Gaat een gemeente schulden aan (b.v. ten behoeve van investeringen), dan worden de lasten hoger door rentebetalingen en aflossingen. Door geld te lenen worden aanschaffingen naar voren gehaald, maar de consequentie is dat hiermee een beslag op toekomstige inkomsten kan worden gelegd. Hoe hoger de schulden hoe meer toekomstige inkomsten voor aflossingen en rente worden vastgelegd. Deze uitgaven aan aflossingen en rente kunnen niet aan andere publieke voorzieningen worden besteed. Te hoge schulden verdrukken op deze wijze uitgaven aan noodzakelijke publieke voorzieningen en kunnen de gemeente in financiële problemen brengen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 111 van 224

112 De netto schuldquote toont de volgende ontwikkeling: - Jaarrekening 2014: 13% - Begroting 2015: 26% - Jaarrekening 2015: 22% Hoe de uitkomst te beoordelen? Als de netto schuldquote de 100% passeert, springt het licht op oranje. Bij een netto schuldquote boven de 130% springt het licht voor de gemeente op rood. Tussen 0% en 100% is bij de meeste gemeenten sprake van een normale uitkomst. Geconcludeerd kan worden dat: a. De netto schuldquote als aandeel van de inkomsten is afgenomen. b. Ondanks deze afname de omvang van de netto schuld als aandeel van de inkomsten relatief laag is en royaal binnen de bandbreedte valt die als normaal voor een gemeente kan worden beschouwd. 1B. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Omdat bij leningen er onzekerheid kan bestaan of ze allemaal terug worden betaald, wordt de netto schuldquote zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden berekend. Op die manier wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en ook wat dat betekent voor de schuldenlast. De berekening van dit kengetal is gelijk aan de berekening van de netto schuldquote, met dien verstande dat bij de financiële activa ook alle verstrekte leningen worden opgenomen. De netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen toont de volgende ontwikkeling: - Jaarrekening 2014: 13% - Begroting 2015: 26% - Jaarrekening 2015: 22% De uitkomst is gelijk aan de netto schuldquote omdat in Soest geen sprake is van leningen aan b.v. woningbouwcorporaties, verbonden partijen, e.d. en er ook geen overige langlopende leningen spelen. 2. Solvabiliteitsratio Onder solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Dit kengetal geeft in procenten aan in hoeverre het bezit op de balans is afbetaald, ergo niet met schulden is belast. Deze indicator geeft eveneens inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. De solvabiliteitsratio toont de volgende ontwikkeling: - Jaarrekening 2014: 58% - Begroting 2015: 45% - Jaarrekening 2015: 51% Hoe de uitkomst te beoordelen? Een uitkomst tussen 30% en 100% is als normaal te beschouwen. Bij een uitkomst tussen 20% en 30% is voorzichtigheid geboden. Is de uitkomst lager dan 20%, dan heeft de gemeente zijn bezit zeer zwaar belast met schuld. Geconcludeerd kan worden dat: a. De solvabiliteitsratio is afgenomen ten opzichte van de jaarrekening b. Ondanks deze afname de omvang van de bruto schuld in ruime mate valt binnen de bandbreedte die als normaal voor een gemeente kan worden beschouwd. 3. Structurele exploitatieruimte De structurele exploitatieruimte geeft aan hoe wendbaar een gemeente is. Als de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten, is een gemeente in staat om (structurele) tegenvallers op te vangen. Een Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 112 van 224

113 dergelijke begroting is meer flexibel dan een begroting waarbij de structurele baten en lasten in evenwicht zijn. De structurele exploitatieruimte toont de volgende ontwikkeling: - Jaarrekening 2014: 0,00% - Begroting 2015: 0,07% - Jaarrekening 2015: 0,11% In de begroting 2015 bedroeg de structurele exploitatieruimte Dat is een te verwaarlozen aandeel in het begrotingstotaal. Geconcludeerd kan worden dat in Soest vrijwel geen sprake is van structurele begrotingsruimte, dan wel dat deze ruimte zeer beperkt is. Uit de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit (zie volgende bladzijden) blijkt dat de niet benutte belastingcapaciteit 5,6 miljoen bedraagt en deze capaciteit als structurele capaciteit wordt aangemerkt. Hieruit volgt dat de potentiële structurele exploitatieruimte aanzienlijk is en op ruim 5% kan worden gesteld. 4. Grondexploitatie De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij verkoop. Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. De Voorraad Grondexploitatie toont de volgende ontwikkeling: - Jaarrekening 2014: - 14% - Begroting 2015: - 6% - Jaarrekening 2015: - 3% Geconcludeerd kan worden dat in Soest van een bijzondere situatie sprake is. Door de ontvangen rijksbijdrage van 10 miljoen, de bijdragen uit de bestemmingsreserves MP Soesterberg en Investeringsfonds als voorziening in de voorraad op te nemen (aanwijzing accountant), is sprake van een negatieve voorraad waardoor ook de uitkomst van het kengetal negatief is. Hieruit kan niet worden afgeleid welke waarde bij de verkoop moet worden terugverdiend. 5. Belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishoudens De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de lokale belastingdruk zich verhoudt tot het landelijke gemiddelde. De lokale woonlasten worden t.o.v. het landelijke gemiddelde van het voorafgaande begrotingsjaar uitgedrukt in een percentage. De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen, wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. De belastingcapaciteit toont de volgende ontwikkeling: - Jaarrekening 2014: 85% - Begroting 2015: 86% - Jaarrekening 2015: 84% Geconcludeerd kan worden dat in de aangegeven jaren de gemiddelde woonlasten in Soest lager zijn dan het landelijke gemiddelde (in 2015 was dit 16%). Dit komt overeen met 114 lagere lasten in Soest (zie ook tabellen in paragraaf G lokale heffingen). Financiële risico s, benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit c.a. Begin januari 2014 heeft het college van B&W het geactualiseerde Visiedocument Risicomanagement vastgesteld. Dit document bevat de volgende kaders voor het risicomanagement: - pragmatische aanpak; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 113 van 224

114 - onderbouwing/beargumentering van het weerstandsvermogen door risicomanagement; - kwalitatieve methode met een afgeleide kwantificering; - benoemen van strategische risicogebieden en soorten risico s; - vaststellen schaalindeling voor prioritering risico s; - norm weerstandsvermogen; - aansluiting bij reguliere planning & controlcyclus (besturingsprocessen). Relatie risicomanagement, weerstandscapaciteit en weerstandsvermogen Een gemeente loopt tal van risico s. Een deel daarvan wordt geheel of gedeeltelijk afgedekt door specifieke maatregelen (risicomanagement), bijvoorbeeld met verzekeringen en interne controle. Daarnaast loopt een gemeente ook altijd risico s die niet (kunnen) worden afgedekt. Deze risico s kunnen tot onvoorziene kosten leiden. Om te voorkomen dat een ingrijpende beleidswijziging moet worden doorgevoerd bij het optreden van niet afgedekte risico s, moet een gemeente capaciteit hebben om dergelijke zaken op te vangen: de zogenoemde weerstandscapaciteit. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en de capaciteit die een gemeente heeft om die niet-begrote kosten op te vangen. Benodigde weerstandscapaciteit We kunnen de benodigde weerstandscapaciteit herleiden uit een inschatting van het totaal aan financiële risico s waarvoor onvoldoende beheersmaatregelen zijn getroffen. De risico s worden in de programma s inhoudelijk toegelicht. In de hiernavolgende tabel worden per programma de financiële risico s weergegeven die niet volledig zijn afgedekt door beheersmaatregelen. Deze risico s moeten dus door de beschikbare weerstandscapaciteit worden opgevangen. Uit de tabel blijkt dat Soest per einde 2015 voor een bedrag van 4,8 mln. risico s loopt die mogelijk onvoldoende zijn afgedekt door beheersmaatregelen. Programma en Onderwerp Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '15 Inschatting financieel effect van benoemde risico s per: Begin 15 Einde 15 Programma 1. Veiligheid Geen Programma 2. Verkeer en Vervoer Geen Programma 3. Economie Geen Programma 4. Natuur en Milieu Eigen risico aansprakelijkheid m.b.t. beheer en onderhoud openbare r Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 50% x Storm- en bliksemschade openbaar groen Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 25% x einde 2015: 25% x RUD-vorming n.v.t. Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: n.v.t. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 114 van 224

115 Programma en Onderwerp Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '15 Inschatting financieel effect van benoemde risico s per: Begin 15 Einde 15 Programma 5. Wonen en Ruimtelijke Ordening Planschade Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 35% x einde 2015: 35% x Bouwleges n.v.t Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: n.v.t. einde 2015: 75% x Project vliegbasis Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 50% x Risicoanalyse Mastergrex Masterplan Soesterberg Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 37% x einde 2015: 33% x , vervolgens afgerond Programma 6. Onderwijs Geen Programma 7. Zorg en Welzijn Financieel ontschot Sociaal Domein Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: - Regionaal Sociaal Werkvoorzieningsschap Amersfoort: 75% x Gemeentelijke bijdrage sociale uitkeringen (BUIG): 25% x Schuldhulpverlening 90% x Initiële uitvoering nieuwe taken Sociaal Domein 50% x einde 2015: 10% x Programma 8. Sport,recreatie, kunst en cultuur Aansprakelijkheid t.a.v. veiligheid van speelgelegenheid Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 25% x einde 2015: 25% x Programma 9. Bestuurlijke taken Gemeentelijke aansprakelijkheid/verzekeringen Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 10% x einde 2015: 10% x Terugval huuropbrengsten gemeentelijke accommodaties Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 50% x Referendum Oekraïne 0 n.v.t. n.v.t. Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: n.v.t. einde 2015: n.v.t. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 115 van 224

116 Programma en Onderwerp Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '15 Inschatting financieel effect van benoemde risico s per: Begin 15 Einde 15 Algemene dekkingsmiddelen Dubieuze debiteuren Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 50% x Dividenduitkering BNG Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 50% x Dividenduitkering Vitens n.v.t. Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: n.v.t. - Concessie-uitkering Vitens, vordering n.v.t. Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: n.v.t. - Concessie-uitkering Vitens, structureel n.v.t. Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: n.v.t. - Lonen en prijzen Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 10% x einde 2015: 10% x Renterisico Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 10% x einde 2015: 10% x Garantstellingen Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: diverse percentages en bedragen einde 2015: diverse percentages en bedragen - Ontwikkelingen algemene uitkering Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 25% x einde 2015: 50% x Paragrafen C - Bedrijfsvoering: Trajecten medewerkers Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 50% x C - Bedrijfsvoering: Externe juridische ondersteuning bij inkoop Onderbouwing inschatting financieel effect: begin 2015: 50% x einde 2015: 30% x F - Grondbeleid: Grondexploitatie Staringlaan 0 n.v.t begin 2015: n.v.t. einde 2015: 55% x , vervolgens afgerond - F - Grondbeleid: Grondexploitatie Dorpshuis 0 n.v.t begin 2015: n.v.t. einde 2015: 54% x , vervolgens afgerond Totaal Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 116 van 224

117 Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit is te onderscheiden in een structurele en een incidentele component. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de niet benutte belastingcapaciteit. De niet benutte belastingcapaciteit wordt gedefinieerd als het verschil tussen: 1. De werkelijke kosten en opbrengsten (= mate van kostendekking) van de afvalheffing en van de rioolheffing. 2. De OZB-opbrengst voor de gemeente Soest volgens de artikel 12-norm en de werkelijke OZBopbrengst. Op basis van deze normen bedraagt de structurele weerstandscapaciteit circa 5,6 mln. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de reserves die niet geblokkeerd zijn. Omdat de besteding van het merendeel van de reserves vast ligt en incidentele aanwending van deze reserves leidt tot een bestedingsbeperking voor de toekomst, beschouwen wij alleen de algemene reserve als vrij aanwendbaar. Ultimo 2015 bedraagt deze 7,5 miljoen (exclusief jaarresultaat 2015). De totale beschikbare weerstandscapaciteit (incidenteel + structureel) bedraagt per ultimo ,1 mln., waarvan 5,6 mln. structureel + 7,5 mln. incidenteel. Weerstandsvermogen Voor onderbouwing of het weerstandsvermogen toereikend is, wordt de beschikbare weerstandscapaciteit (= algemene reserve + vrije belastingcapaciteit) gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit. Op grond van deze berekening bedraagt het weerstandvermogen per ultimo 2015: 13,1 mln. / 4,8 mln. = 2,73. Het Visiedocument Risicomanagement hanteert als norm een weerstandsvermogen van 1 of groter. De feitelijke omvang van het weerstandsvermogen voldoet daarmee in ruime mate aan de norm. Samengevat: Het weerstandsvermogen van de gemeente Soest is ruim voldoende om de gekwantificeerde ongedekte financiële risico s op te kunnen vangen; We voldoen aan de door de raad vastgestelde normen voor het risicomanagement: 1. Norm weerstandsvermogen: groter dan 1 werkelijk: 2,73 2. Minimumnorm algemene reserve: 5 miljoen werkelijk: ca. 7,5 miljoen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 117 van 224

118 Paragraaf B - Financiering Algemeen Onder treasury wordt verstaan: Het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële posities en de hieraan gebonden risico s. De treasuryfunctie moet voldoen aan de Wet Fido (Financiering Decentrale Overheden). In deze wet staat onder andere dat een gemeente alleen leningen mag aangaan en middelen mag uitzetten voor de uitoefening van de publieke taak ter vermijding van overmatige risico s. De uitvoering van het treasurybeleid is beschreven in het Treasurystatuut. In 2015 is het treasurystatuut herzien en door de raad in de vergadering van 2 juli 2015 vastgesteld. Conform de financiële verordening dient het statuut ten minste eens in de vier jaar integraal te worden voorgelegd aan de raad. Vlottende schuld De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel geld een gemeente mag lenen voor een periode van maximaal 1 jaar. Deze limiet bedroeg in ,6 miljoen (zie Modelstaat A). In 2015 zijn gedurende het jaar maandelijks kasgeldleningen aangetrokken ter overbrugging en ter voorkoming van overschrijding van het overeengekomen kredietarrangement bij de BNG. De hoogte van het kredietarrangement is per 2015 verhoogd van 8 miljoen naar 9 miljoen dit ook in verband met de decentralisaties in het sociale domein. Langlopende schuld De renterisiconorm geeft aan hoeveel een gemeente mag uitgeven aan renteherzieningen en aflossingen van langlopende leningen. Deze norm bedroeg in miljoen (zie Modelstaat B). Dit jaar was het niet noodzakelijk een vaste geldlening aan te trekken. Per 1 januari 2015 bedroeg de totale leningenportefeuille circa 17,7 miljoen. De vaste schuld per 31 december 2015 bedraagt 16,1 miljoen. De afname van 1,6 miljoen is veroorzaakt door de reguliere aflossingen. Gemiddeld werd over de totale leningenportefeuille een rente van 4,23% betaald. Dit lijkt vrij hoog, maar de leningenportefeuille bevat 7 langlopende leningen, waarvan 6 afgesloten in de jaren 1995 t/m 2008 met wisselende rentes van 4,30% t/m 7,25%. Van de nog lopende leningen komen er geen in aanmerking voor vervroegde aflossing. Wel is er in 2015 één lening met een hoog rentepercentage en een einddatum van 1augustus 2015 geheel afgelost. Kredietrisico s van verstrekte leningen Restant omvang van de verstrekte leningen: 31/12/ /12/ geldleningen ambtenaren (4) In 2015 zijn geen leningen aan derden verstrekt. De risico s voor de eerder verstrekte leningen zijn uiterst beperkt. Voor de verstrekte leningen aan ambtenaren voor de aankoop van woningen is hypothecaire zekerheid gesteld, waarbij de waarde in het economisch verkeer van de woningen de restantschuld ruimschoots overstijgt. Garantstellingen In de balans (passiva) komt een onderdeel gewaarborgde geldleningen voor. Wij kunnen u hierover het volgende melden: De door de gemeente verstrekte garantstellingen hebben betrekking op de volgende categorieën: - Instellingen op het gebied van de woningbouw. De rol van de gemeente is primair overgenomen door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente fungeert als achtervang. De WSW stuurt jaarlijks eind maart een verantwoording. Tot nu toe was er voldoende geld aanwezig in het waarborgfonds. We blijven de ontwikkelingen nauwlettend volgen. - Sociaal-culturele instellingen, sportverenigingen. Er zijn geen achterstanden en het risico is als normaal aan te merken. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 118 van 224

119 Een verhoogd risico is wel aanwezig ten aanzien van een gegarandeerde geldlening aan v.v. Vliegdorp, met een restschuld van ultimo 2015; zoals bekend verkeert deze vereniging in financieel zwaar weer. Echter begin 2016 is de oude lening afgelost en is een nieuwe lening tegen de restantschuld afgesloten bij een andere financiële instelling tegen een beduidend lager rentepercentage. Dit biedt de vereniging enige financiële ruimte. - Koop of bouw van woningen door particulieren. Deze garantierisico s zijn vooralsnog uiterst beperkt. Relatiebeheer De BNG (Bank van Nederlandse Gemeenten) is onze huisbankier. Nagenoeg alle financiële transacties worden bij de BNG afgewikkeld via één centrale gemeentelijke rekening. De gemeente heeft een kredietarrangement met de BNG. Het kredietarrangement is per 2015 verhoogd van 8 miljoen naar 9 miljoen. Ontwikkelingen in 2015 In 2013 is het schatkistbankieren verplicht geworden voor decentrale overheden. Ook in 2015 hebben wij door deze verplichting al onze geringe overtollige (liquide) middelen aan moeten houden in de schatkist. Via een werkrekening bij de BNG worden de middelen boven het grensbedrag van 0,5 mln. (het bedrag dat we op onze betaalrekening mogen aanhouden voor onze dagelijkse bedrijfsvoering) van onze bankrekening overgeboekt naar rijks schatkist. Om te voorzien in onze financieringsbehoefte voor o.a. grote investeringsuitgaven zijn in 2015 maandelijks kasgeldleningen afgesloten. Deze kasgeldleningen konden worden afgesloten tegen een positieve rente. Vooruitblik Op 31 december 2015 bedroeg het liquiditeitssaldo (rekening-courant en de lopende kasgeldlening) circa 4,2 mln. negatief. Begin 2016 hebben nog enkele grote investeringsuitgaven plaatsgevonden (o.a. overname lichtmastenareaal) waardoor het structurele liquiditeitssaldo verder is teruggelopen. In februari 2016 is daarom een vaste geldlening afgesloten om dit tekort af te dekken. Gezien de teruglopende liquiditeiten en de te verwachten investeringsuitgaven voor onder andere het realiseren van de plannen voor Soesterberg in de eerste twee kwartalen van 2016 zal het aangaan van een of meer kasgeldleningen noodzakelijk zijn. Het aantrekken van geld voor een langlopende lening of kasgeld levert geen problemen op. Ondanks de verscherpte voorwaarden van banken als gevolg van de financiële crisis wordt de gemeente i.c. de overheid beschouwd als betrouwbare partner voor het nakomen van de verplichtingen. De rentestand bij het aantrekken van een kasgeldlening is in 2016 nog steeds positief en is zelfs nog iets opgelopen in vergelijking met eind De verwachting is dat deze positieve rentestand in 2016 zal aanhouden. Vanzelfsprekend worden ontwikkelingen met name rond de rentestand nauwlettend gevolgd en afhankelijk daarvan worden adequaat besluiten genomen in overleg met het treasurycomité. Voorgeschreven bijlagen Hieronder treft u de bij deze paragraaf voorgeschreven staten aan Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 119 van 224

120 Modelstaat A liquiditeitspositie in relatie tot kasgeldlimiet (bedragen x 1.000) Stappen ( 1-4 ) (1) Vlottende (2) Vlottende (3) Netto vlottend (+) of schuld middelen Overschot middelen (-) (1) - (2) = (3) (4) gemiddelde van (3) 473 Stappen ( 5-9) Variabelen Bedragen (5) kasgeldlimiet (KGL) (6a) = (5>4) ruimte onder de KGL (6b) = (4>5) overschrijding van de KGL Berekening kasgeldlimiet (5) (7) Begrotingstotaal (8) Percentage regeling 8,5% (5) = (7) x (8) / 100 Kasgeldlimiet Modelstaat B renterisico vaste schuld (bedragen x 1.000) Stap Variabelen 2015 Renterisico(norm) (1) renteherzieningen 0 (2) aflossingen (3) renterisico ( 1+2) (4) renterisiconorm (5a) = ( 4 < 3 ) ruimte onder renterisiconorm (5b) = ( 3 > 4 ) overschrijding renterisiconorm Berekening renterisiconorm (4a) begrotingstotaal (4b) percentage regeling 20% (4) = (4a x 4b/100) renterisiconorm Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 120 van 224

121 Paragraaf C - Bedrijfsvoering Deze paragraaf beschrijft hoe we invulling geven aan de bedrijfsvoering van onze organisatie. Een goede bedrijfsvoering is een basisvoorwaarde om de organisatiedoelstellingen te behalen. Om de publieke dienstverlening te optimaliseren kijken we naar de bedrijfsvoering in al haar facetten. In de programma s is vooral beschreven Wat we willen bereiken en Wat we daarvoor gaan doen. In deze paragraaf geven wij vooral aan Hoe we de dingen doen, van uit welke filosofie en welke instrumenten wij inzetten. Net zoals we dat voor de begroting 2016 hebben gedaan, hebben we ook voor deze jaarrekening gekozen voor een compacte, goed leesbare tekst die toegesneden is op de lezer. Wij kijken nu terug naar het jaar Relevante beleidsdocumenten Het beleid in Soest voor de bedrijfsvoering is hoofdzakelijk opgenomen in de nota s: A. Regeling Organisatie (B&W, december 2012) B. Gemeentelijk informatiebeveiligingsbeleid (B&W 2015) C. Integriteit/gedragscode (actualisatie 2008) D. Informatiebeleidsplan (directie, 2013) E. Mandaatbesluit (directie, 2013) F. Nota Reserves en voorzieningen 2013 G. Verordening op het financieel beleid, beheer en organisatie, ex art. 212 GW (raad, 2015) H. Controleverordening (financieel beheer, ex art. 213 GW (raad, 2015) I. Verordening doelmatigheid, ex art. 213a GW (raad, 2015) J. Budgethoudersregeling 2004 K. HR-nota 2015 L. Integraal gezondheidsmanagement en Arbo beleidsverklaring/plan van aanpak (2014) M. Beleidsverklaring interne milieuzorg Soest N. Inkoop- en aanbestedingsbeleid (2011) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 121 van 224

122 Organisatie visie Algemeen Als organisatie streven we naar excellente dienstverlening. De inwoner verlangt dat wij sneller werken, sneller reageren, slimmer werken en meer digitaal en vooral 24/7 bereikbaar zijn. Tegelijkertijd moeten we meer communiceren en meer participeren. Tegelijkertijd is de werkdruk hoog en uitbreiding van formatie zit er niet in. Het lijkt haast tegenstrijdig maar is dat absoluut niet. Door een kritische kijk op wat we doen en hoe we de dingen doen kunnen we zowel de werkdruk verminderen als de dienstverlening verbeteren. Immers, slimmer werken leidt tot lagere administratieve lasten en een beter product. Binnen een efficiënte bedrijfsvoering maken we optimaal gebruik van digitaliseringsmogelijkheden, mandateren en delegeren we waar het kan, dereguleren we zoveel mogelijk. Kortom, we elimineren verspillingen. Inzicht in de processen van de totstandkoming van onze producten en de rol van de uiteindelijke klant daarin, is nodig om deze doelstellingen te kunnen bereiken. Wij streven naar een organisatie waar het continu willen verbeteren in het DNA van iedere medewerker zit. De gemeente wil ook een aantrekkelijk werkgever zijn voor haar personeel. Steeds meer medewerkers kiezen er voor om werk- en zorgtaken te combineren. Zij willen zelf bepalen waar en wanneer ze werken. Dit alles vraagt om een gedragsverandering die past bij de huidige tijd en de eisen die de maatschappij aan ons stelt. Dat vraagt wel wat van onze medewerkers en ook de leidinggevenden. Competenties als netwerken, samenwerken, communiceren en flexibiliteit worden steeds belangrijker. Dat geldt ook voor de ontwikkeling van digitale vaardigheden. De rol van leidinggevenden verandert eveneens. Hun focus moet liggen op het sturen op resultaten, sturen op processen en medewerkers aanspreken op gedrag. Zij worden in de uitvoering van hun taken en verantwoordelijkheden ondersteund door de bedrijfsvoeringsafdelingen. Gewerkt wordt aan een verdere professionalisering van die ondersteuning door de adviseurs vanuit de diverse vakgebieden. Daarnaast worden nodige instrumenten en systemen ontwikkeld. U kunt dan denken aan bijvoorbeeld competentie- en talentmanagement, maar ook aan zaakgericht werken. Uitgangspunt is dat wij een lerende organisatie zijn. Het ontbreekt aan ruime innovatiecapaciteit om voorop te lopen. We leren dan ook graag van collega-gemeenten en nemen best-practices over. Ook vinden wij dat we niet altijd alles tot achter de komma in dikke plannen moeten willen uitdenken. We moeten vooral ook doen. Het nieuwe werkwoord is doenken. Doen en denken tegelijk, al werkende leren en verbeteren. Soest op weg naar 2020 Het afgelopen jaar hebben we op basis van de uitkomsten van het traject Soest 2020 en in samenwerking met het managementteam vorm en inhoud gegeven aan de organisatievisie voor Soest. De visie komt voort uit de missie: Samen actief voor Soest en de kernwaarden; Durf en drive, Klanten naar buitengericht en Samenwerken aan resultaat. Aan de hand van de verschillende ontwikkelingen zijn voor onze organisatie de belangrijkste pijlers voor de komende jaren bepaald. Dan gaat het om andere vormen van samenwerking binnen en buiten het gemeentehuis, om vernieuwend en klantgericht werken en om op te treden als facilitator, regisseur en verbinder. Dit alles speelt zich af voor en binnen de Soester samenleving. Met collega s, inwoners, ondernemers en organisaties werken we aan de toekomst van Soest en Soesterberg. En komen we tot resultaten waar we nu en straks trots op kunnen zijn. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 122 van 224

123 Vanuit de organisatievisie wordt voor 2016 de strategische agenda bepaald met organisatie brede programma s en/of projecten, waar we mee aan de slag gaan. De jaarplannen met de prioriteiten en werkzaamheden per afdeling, bieden ons hierbij houvast. De toekomst van onze organisatie gebeurt niet zomaar, die maken we met elkaar. En daar hebben we een visie voor nodig: een beeld van Het geeft ons antwoord op de vraag: hoe zien wij onszelf in de wereld van morgen? De organisatievisie wordt begin 2016 met de medewerkers gedeeld. Doorontwikkeling afdeling Financiën en Informatie In de tweede helft van 2015 is onderzoek gedaan met als doel inzicht te verschaffen in de wijze waarop de afdeling financiën en informatie, maar vooral de teams, in de nabije toekomst optimale bestuurs- & en managementondersteuning kunnen geven, ten behoeve van de bestuurlijke ambities, de strategische doelen en het gemeentelijk beleid. Doel was tevens dat aanbevelingen worden gedaan om de gewenste situatie te kunnen realiseren. Op basis van de uitkomsten van dit rapport en de aanbevelingen zijn de volgende resultaten benoemd. - er is samenhang tussen bedrijfsvoering en F&I in de dienstverlening naar de klant; - er is een strategische inrichting van het informatie beleid en de digitalisering; - de planning en control is doorontwikkeld en ingericht op een manier die bijdraagt aan excellente dienstverlening naar de (interne) klant; - op basis van de uitgangspunten van integraal management is het adviseur- en consulentschap verder geprofessionaliseerd en er is sprake van rolduidelijkheid, zowel bij de adviseur/ consulent als bij de interne klant. Op dit moment (januari/februari 2016) wordt gewerkt aan een programma opzet om deze doelen te kunnen realiseren. Evaluatie uitvoering decentralisaties Sociaal Domein Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente naast de uitvoering van de participatiewet en Wmo ook verantwoordelijk voor de uitvoering van de nieuwe Jeugdwet en AWBZ taken, die ondergebracht zijn in de nieuwe Wmo. In 2014 zijn hiervoor de voorbereidingen gestart om per 1 januari 2015 de taken te kunnen uitvoeren. Er zijn processen ontwikkeld, teams geformeerd, uitgangspunten en doelstellingen geformuleerd en er is één ingang via verschillende kanalen voor inwoners georganiseerd. Er zijn plannen van aanpak opgesteld voor toeleiding, Wmo en sociaal team en jeugdteam om via pilots ervaring op te kunnen doen met deze manier van werken. In 2015 is een organische werkwijze ontwikkeld, waarbij leren, ontwikkelen en bijsturen centraal stonden. Hier is vorm en inhoud aangegeven door te werken met pilots voor de onderdelen: toeleiding, het sociaal team, jeugdteam en het Wmo-team. Daarbij is afgesproken dat aan het eind van 2015, naast tussentijdse evaluaties en aanpassingen, een eind evaluatie in het laatste kwartaal van 2015 uit te voeren. Basis hiervoor waren de uitgangspunten, doelstellingen en ervaringen uit de praktijk van medewerkers en de feedback van cliënten en samenwerkingspartners. Vervolgens zijn in een aantal sessies met de organisatieadviseur, de teamleiders en het afdelingshoofd DV op basis van de team evaluaties, de belangrijkste uitkomsten opgenomen en in conclusies en aanbevelingen uitgewerkt. Deze aanbevelingen vormen de ontwikkelagenda 2016 en geven richting aan de inrichting, werkwijze en sturing van de teams. Waarbij de werkwijze van ontwikkelen, leren, en bijsturen wordt voortgezet. Verkennend onderzoek en Business case BBS De colleges van de gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest (BBS) hebben gezamenlijk opdracht gegeven om te komen tot een businesscase voor de gezamenlijke uitvoering van het sociaal domein. Deze opdracht kwam voort uit politieke wensen en ontwikkelingen op het gebied van het sociaal domein, maar ook uit de ervaringen qua samenwerking tussen de drie gemeenten via de uitvoeringsorganisatie Werk & Inkomen BBS (GR BBS) en de verkenning die hier aan vooraf is gegaan. De verkenning heeft in het tweede kwartaal van 2015 plaatsgevonden voor de gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest waarin de vraag centraal stond: welke taken/ processen kunnen voor samenwerking in aanmerking komen om kwetsbaarheid te verminderen, kwaliteit te verhogen en kostenefficiënt te kunnen werken?. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 123 van 224

124 De verkenning heeft geleid tot een bondige notitie waarin tot essentie een verkenning is uitgewerkt op welke onderdelen binnen het sociale domein de gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest zou kunnen samenwerken. Begin juli heeft dit geleid tot een besluit van de colleges van BBS om een business case te starten op de volgende mogelijke samenwerkingsonderwerpen: - Toeleiding; - Schuldhulpverlening; - Administratieve proces (beschikking t/m financiële uitvoering, facturatie/ uitvoering sociale wetten); - Monitoring/ managementrapportages; - Kwaliteitsontwikkeling/ management; - Inkoop daar het niet bovenregionale aangelegenheden betreft; - De positionering van de sociale (jeugd )teams. Eind december is het rapport opgeleverd waarin de businesscase is uitgewerkt. Besluitvorming op basis van de uitkomsten vindt plaats in het eerste kwartaal van Human resource management Algemeen Human Resource Management (HRM) richt zich op betrokkenheid van medewerkers, management committent en een organische organisatiestructuur. De integratie van Human Resource Management (HRM) en organisatiestrategie is van essentieel belang. Investeren in mensen is dé manier om de organisatie op een hoger plan te brengen. HRM onderscheidt zich door de organische organisatiecultuur, de lange termijnfocus op strategische oriëntatie en het betrekken van de medewerkers bij de organisatie. Medewerkers worden ingezet op hun talenten. Gezien de vele ontwikkelingen en veranderingen worden alle sleutelfactoren van Soest (strategie, cultuur, structuur, stijl van leidinggeven, systemen, vaardigheden en mensen) opnieuw bezien en in samenhang en verbinding met elkaar gebracht om een effectieve en succesvolle organisatie te zijn. De beleidskaders en in- en externe ontwikkelingen vragen om een organisatie met medewerkers die beschikken over veerkracht en flexibiliteit om samen een toekomstbestendige en vitale organisatie te zijn. Het centrale thema voor de komende jaren is: Samen voor een vitaal en duurzaam Soest Er wordt (verder) gewerkt aan een vitale en toekomstbestendige organisatie. Samenwerking, durf & drive en excellente dienstverlening (van-buiten-naar-binnen-denken) blijven kernwaarden en de focus ligt op een organisatie die bijzonder efficiënt en lean is ingericht, op versterking van professioneel opdrachtgeverschap en de regiefunctie in relatie tot samenwerkingsverbanden. Dit betekent: - Een gezonde organisatie, veerkrachtige en flexibele organisatie die zich snel kan aanpassen op maatschappelijke- en omgevingsontwikkelingen, met name ook de veranderende rol van de overheid, waar gebruik wordt gemaakt van ieders talenten en met de juiste medewerker op de juiste plek, nu en in de toekomst. - Betrokken en bevlogen medewerkers die durf & drive tonen, breed inzetbaar zijn, zich willen blijven ontwikkelen en regisseur zijn van hun eigen ontwikkeling, flexibel en gedreven zijn en in staat zijn om zaken en mensen aan elkaar te verbinden. - Samenwerken -over afdelingsgrenzen heen en naar buiten en klantgericht- aan resultaat en onze excellente dienstverlening. In augustus 2015 hebben directie en MT ingestemd met de onderstaande speerpunten voor het HRbeleid voor de komende jaren: - Talentmanagement; - Strategische personeelsplanning; - Het begeleiden van organisatieveranderingen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 124 van 224

125 Medewerkersonderzoek Een keer in de twee jaar voeren we een medewerkersonderzoek uit in samenwerking met het bureau Effectory. In april 2015 is voor de vierde keer een dergelijk onderzoek uitgevoerd. De algemene tevredenheid werd in 2015 gewaardeerd met een 7,3. De uitkomsten geven ons een goed inzicht in de thema s die voor de medewerkers op dat moment belangrijk zijn, waar medewerkers trots op kunnen zijn en waar extra aandacht naar toe moet gaan, zoals bijvoorbeeld de arbeidsomstandigheden; denk aan de werkdruk, maar ook ICT om efficiënter te kunnen werken. Op basis van de uitkomsten gaan de medewerkers en leidinggevenden samen aan de slag met de uitkomsten van het onderzoek. Binnen alle afdelingen worden de uitkomsten van de afdelingsrapportages doorgenomen. Door het uitwisselen van beelden, ontvangen en geven van een toelichting en met elkaar in gesprek gaan, komen de medewerkers tot de belangrijkste verbeterpunten binnen de afdeling. Daarin wordt ook meegenomen wat er goed gaat en wat er voor nodig is om dat te behouden. Om er vervolgens ook gezamenlijk afspraken over te maken hoe dit gerealiseerd gaat worden. Parallel hieraan hebben de leidinggevenden de afdelingsthema s in het MT overleg besproken. Daardoor is er inzicht ontstaan in alle thema s die binnen de verschillende afdelingen spelen, waardoor we van elkaar kunnen leren, de thema s kunnen vergelijken en is bepaald welke onderwerpen organisatie-breed opgepakt moeten worden, zoals bijvoorbeeld zaakgericht werken. In 2013 was de gemeente Soest Beste Werkgever in de categorie Overheid. Sindsdien is de opzet n het onderzoek ingrijpend veranderd en is de benchmark groep flink verruimd. Desondanks heeft onze gemeente in 2015 nog steeds een tiende plaats weten te behalen binnen de branche Openbaar bestuur en Veiligheid. Wij zijn daar trots op. Informatievoorziening ICT Algemeen Informatievoorziening is een van de belangrijke middelen binnen onze bedrijfsvoering. De informatievoorziening is in toenemende mate digitaal. Het belang van een goede werking van de ICT voorzieningen wordt daardoor steeds groter. De visie op en ontwikkeling van de informatievoorziening worden vastgelegd in het gemeentelijk informatiebeleidsplan. Informatieveiligheid Informatiebeveiliging is van groot belang om de betrouwbaarheid, beschikbaarheid en integriteit van informatie te kunnen garanderen. Dit speelt gemeentebreed, maar ook in het bijzonder binnen het Sociaal domein. In 2015 hebben we het geactualiseerde gemeentelijke informatiebeveiligingsbeleid vastgesteld, dat is gebaseerd op de landelijke Baseline Informatiebeveiliging (BIG) en is een analyse uitgevoerd naar de aanwezige knelpunten en risico s. Op basis hiervan is een meerjarig informatiebeveiligingsplan opgesteld met de uit te voeren acties om te komen tot verbetering van de informatieveiligheid. Jaarlijks stellen we vast welke acties de hoogste prioriteit hebben en worden opgepakt. Gegevensuitwisseling Om de continuïteit en veiligheid van de digitale gegevensuitwisseling te kunnen garanderen en de veelheid aan koppelingen beheersbaar te houden, is in 2015 in RID-verband een ESB (Enterprise Service Bus) aangeschaft. De ESB fungeert als een centraal transportsysteem te vergelijken met een postkantoor. Berichten komen binnen bij de ESB en worden van daaruit verspreid naar andere applicaties. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 125 van 224

126 Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Naast de Basisregistratie Personen (BRP) en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) wordt de gemeente ook verantwoordelijk voor het beheer van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). In de afgelopen jaren hebben we veel werk verzet om de BGT voor Soest op te bouwen. In 2016 zullen wij aansluiten op de landelijke voorziening voor de BGT; daarna hebben we tot (vermoedelijk) 2020 de tijd om de volledige gegevens aan te leveren bij de landelijke voorziening. Zaakgericht werken In 2015 is een start gemaakt met het organisatiebreed invoeren van zaakgericht werken. Zaakgericht werken is nodig om efficiënt en effectief samen te werken met burgers en bedrijven, gericht informatie te delen met ketenpartners en een actueel en compleet beeld te krijgen voor beleidsbeslissers. Dit lukt alleen als iedereen informatie digitaal, gestructureerd (zaakgericht) en op één plaats opslaat (het zaaksysteem). De organisatie is zich er van bewust dat dit veel vraagt van houding en gedrag van onze medewerkers. Daarom is ervoor gekozen om zaakgericht werken langs vier lijnen te implementeren. Het gaat om: visie ontwikkeling, techniek, opleiding en cultuur, inrichting en proces. Management van processen Procesmanagement Een efficiënte inrichting van de werkprocessen is onder meer voorwaardelijk voor een succesvolle implementatie van zaakgericht werken (zie ook hiervoor). Om die reden zijn twee Lean gecertificeerde medewerkers toegevoegd aan het implementatieteam. Binnen onze organisatie voeren we diverse bedrijfsvoeringsonderzoeken uit. Gebaseerd op artikel 213A Gemeentewet beschikt Soest over een verordening voor collegeonderzoeken doelmatigheid & doeltreffendheid. Het betreffend onderzoeksplan 2015 is als volgt uitgevoerd: 1. Doeltreffendheid Programma 1. Veiligheid Het onderzoeksrapport is door B&W op 10 maart vastgesteld. 2. Burgerpeiling Waarstaatjegemeente.nl Het onderzoeksrapport is door B&W op 30 juni vastgesteld. 3. Medewerkeronderzoek De uitkomsten zijn in september 2015 gepresenteerd aan B&W. 4. Evaluatie procedure bezwaarschriften Het onderzoek heeft in 4 e kwartaal 2015 plaats gevonden. Het onderzoeksrapport is door B&W op 16 februari 2016 vastgesteld. 5. Evaluatie samenwerkingsverband RMN Het onderzoek is eind 2015 gestart. Bespreking van het rapport in B&W is voorzien in maart Interbestuurlijk Toezicht (IBT) Onze jaarlijkse rapportages in het kader van het Interbestuurlijk Toezicht plaatsen wij op de website Waarstaatjegemeente.nl. Tevens bieden wij aan de toezichthouders integrale rapportages aan met meer achtergrondinformatie dan via de website Waarstaatjegemeente.nl aangeboden kan worden. Op 26 mei heeft B&W de integrale rapportage vastgesteld over de zeven taakvelden die onder het Interbestuurlijk Toezicht vallen. De integrale rapportages zijn op medio juni aan de toezichthouders aangeboden. Tevens is medio juni de IBT-informatie op de website Waarstaatjegemeente.nl ontsloten. Daarmee zijn we ruim binnen de uiterste aanleverdatum van 15 juli gebleven. Inmiddels hebben wij van de provincie de beoordeling ontvangen van de Soester verantwoording Interbestuurlijk Toezicht 2014 op het gebied van het Omgevingsrecht en de Archiefwet. De resultaten van deze taakvelden zijn: - Taakveld Toezicht en handhaving omgevingsrecht: redelijk adequaat - Taakveld Ruimtelijke Ordening: adequaat - Taakveld rijksmonumenten: adequaat - Taakveld Archiefwet: redelijk adequaat Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 126 van 224

127 De door de toezichthouder gedane aanbevelingen betrekken we in onze reguliere kwaliteits- en organisatieontwikkeling. Juridische kwaliteitszorg In 2015 heeft de juridische kwaliteitszorg hoofdzakelijk in het teken gestaan van het sociaal domein. Het ging daarbij onder meer om het inbouwen van algemene juridische aspecten in de werkprocessen, contractvorming en management en het procesmatig inrichten van de klachtenprocedure en de bezwaarschriften- en beroepsprocedure. (Duurzaam) inkopen Het Inkoop- en Aanbestedingsbeleid wordt vernieuwd. De aanleidingen daarvoor zijn: - vernieuwde Europese wet- en regelgeving; - een evaluatie van de Aanbestedingswet 2012; - als gevolg van bovenstaande punten een nieuwe aanbestedingswet per april 2016; - het feit dat ons huidige Inkoop- en Aanbestedingsbeleid in eerste instantie was bedoeld voor de periode t/m Het vernieuwde Inkoop- en Aanbestedingsbeleid voldoet uiteraard aan de nieuwe wet- en regelgeving. Eén van de aspecten, die in het nieuwe beleid worden opgenomen, is Social Return (On Investments). In ons beleid leggen wij vast hoe de gemeente Soest in haar aanbestedingen een bijdrage levert aan het vergroten van de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In 2015 zijn wij gestart met de voorbereidingen hiervan. Financiële bedrijfsvoering Het financieel beleid is gericht op het borgen van de continuïteit waarbij alle uitgaven en inkomsten in de begroting zijn opgenomen op een dusdanige wijze dat ongewenste fluctuaties van saldi en tarieven worden voorkomen. Slechts uitgaven met een meerjarig nut mogen worden geactiveerd waarbij het uitgangspunt is bruto activeren. Waardering vindt plaats op basis van de historische kostprijs. Uitgaven met een structureel karakter worden structureel in de exploitatiebegroting geraamd. Het reservebeleid is te benoemen als terughoudend maar verantwoord. Onderhoudsreserves dienen daarbij te zijn gebaseerd op actuele tienjarige beheersplannen en rekening te houden met koopkrachthandhaving. De (uitgangspunten van deze) beheersplannen zijn of worden door de raad vastgesteld. Voor de tarieven en heffingen geldt als uitgangspunt integrale kostendekkendheid. De reguliere informatievoorziening is ondergebracht in de planning- en controlcyclus. Deze omvat zowel de programma s, activiteiten en resultaten als de bedrijfsvoering in haar samenhangende aspecten. Transparantie, volledigheid, juistheid, tijdigheid en betrouwbaarheid zijn belangrijke basisvoorwaarden. De cyclus beoogt een adequaat en integraal sturings- en verantwoordingsinstrumentarium op alle niveaus van de ambtelijke en bestuurlijke organisatie te vormen. Het financieel beheer en de informatievoorziening zijn gericht op het waarborgen van rechtmatigheid, doelmatigheid en transparantie. Procedurebeschrijvingen en functiescheidingen waarborgen de rechtmatigheid. De uitvoering vindt plaats conform de voorschriften in de Gemeentewet, het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), de financiële verordening ex art. 212 Gemeentewet, de budgetregeling en het beleid zoals verwoord in de nota Reserves en Voorzieningen (raad juli 2013). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 127 van 224

128 Risico s Trajecten medewerkers De organisatie moet zorgen voor voldoende gewenste en noodzakelijke competenties bij medewerkers om de taken uit te kunnen voeren. Als medewerkers de van hen verwachte taken niet 100% kunnen uitvoeren, als blijkt dat hun competenties niet langer aansluiten bij de functie of als de functie een andere invulling krijgt en daardoor te zwaar wordt, worden trajecten gestart. Met medewerkers die wel willen maar niet kunnen worden afspraken gemaakt over scholing, coaching of ontwikkeling of wordt gezocht naar een beter passende functie buiten de gemeente Soest. Met medewerkers die wel kunnen maar niet willen worden andere trajecten gestart. In 2015 zijn de kosten binnen het budget en de stelpost gebleven. Daarmee is er geen gerealiseerd financieel risico. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Gemiddeld = 50% Eind 2015 Gemiddeld = 50% Externe juridische ondersteuning bij inkoop Gelet op landelijke ervaringen en de complexiteit van wet- en regelgeving inzake aanbestedingen, schatten wij de financieel/ juridische risico s bij aanbestedingen in als zeer reëel aanwezig. In 2015 zijn de kosten voor externe juridische ondersteuning bij aanbestedingstrajecten binnen de budgetten gebleven. Daarmee is er geen gerealiseerd financieel risico. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2015 Gemiddeld = 50% Eind 2015 Gemiddeld = 30% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 128 van 224

129 Paragraaf D - Onderhoud kapitaalgoederen Om de inwoners van de gemeente te kunnen laten wonen in een goed en veilig werk- en woonmilieu geeft de gemeente aanzienlijke bedragen uit aan het verkrijgen en onderhouden van kapitaalgoederen zoals wegen, riolering, water, groen en gebouwen. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud daarvan is bepalend voor het voorzieningenniveau en de jaarlijkse lasten die daarmee gepaard gaan. In 2015 zijn geen wijzigingen opgetreden in het beleidskader met betrekking tot het onderhoud en kwaliteitsniveau van de kapitaalgoederen. Onder kapitaalgoederen wordt verstaan: investeringen die een meerjarig nut hebben voor onze gemeente. Daarom worden de kosten vaak niet in het jaar van aanschaf verantwoord, maar geactiveerd en over meerdere jaren afgeschreven. Gedurende de periode dat ze van nut zijn, vertegenwoordigen ze een waarde voor onze gemeente. Die waarde moet zo goed mogelijk worden bewaard door onderhoud van deze kapitaalgoederen. Voor de volgende duurzame kapitaalgoederen worden de werkzaamheden in 2014 toegelicht: 1. riolering; 2. onderhoud wegen; 3. onderhoud gebouwen; 4. vervanging voertuigen en grote machines; 5. automatisering; De verantwoording over openbaar groen, bos, natuur, landschap en recreatie vindt u in Programma 4 Natuur en Milieu. Ad 1. Riolering waterhuishouding Het Gemeentelijk rioleringsplan, het waterplan en het grondwaterplan dienen gezamenlijk als beheersplan. Deze plannen bevatten de kwaliteitsnormen voor het milieu, het onderhoud van de riolering, het oppervlaktewater en de maatregelen die moeten worden genomen om structurele grondwateroverlast te voorkomen. Op basis van het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is in 2015 het volgende gedaan: - In 2015 is 27 km riool gereinigd in Soesterberg; - Herinrichting Noorderweg, Colenso, Ir. Menkolaan. De civiele werkzaamheden zijn gestart in augustus De kruising Stadhouderslaan/Noorderweg en het gedeelte van de Noorderweg vanaf de Stadhouderslaan tot en met de Ir. Menkolaan is opnieuw ingericht. Afronding van de werkzaamheden vindt plaats in Groen van Prinstererstraat Er is in 2015 geen voortgang geboekt met het onderzoeken van de parkeerproblemen en illegaal in gebruik genomen gemeentegrond. In 2015 zijn drie keer noodreparaties aan het riool uitgevoerd. De rioolwerkzaamheden kunnen niet langer uitgesteld worden. Het riool wordt gerenoveerd met een kous in Rioolwerk en afkoppelen Beetzlaan In 2015 is het riool in de Beetzlaan voorzien van een kous (Relinen). In 2016 worden de overige werkzaamheden (groen, spelen, verharding en afkoppelen) uitgevoerd. - Opheffen Onderbemaling Clemenstraat 2014 De onderbemaling is niet opgeheven. Er heeft zich geen wijziging in landgebruik voorgedaan die dit mogelijk maakte. Rondom het onderbemalen gebied vinden ontwikkelingen plaats ter verbetering en uitbreiding van natte natuur (Soesterveen). Voorstel is om het krediet aan te houden en de ontwikkelingen in het Soesterveen in 2016 nauwlettend te volgen, gemeentebelangen actief te behartigen en te kijken of er mogelijkheden zijn om aan te haken bij de plannen van Natuurmonumenten/waterschap voor de realisatie van gemeentelijke (water-)doelen in de kernrandzone. - Rioolwerk en afkoppelen Schoutenkampweg, Plasweg, Heideweg, Esdoornlaan, Kastanjelaan Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 129 van 224

130 Het werk is afgerond, de kratten in de Kastanjelaan en Plasweg zijn hersteld. De Schoutenkampweg tussen de Plasweg en de Kastanjelaan is heringericht. De Heideweg tussen de Duinweg en de Plasweg is heringericht. Een klein stuk van de Esdoornlaan vanaf de Plasweg is heringericht. Alle straten zijn tevens afgekoppeld. - Renovatie gemaal Biezenveld Het werk is afgerond, de besturing van het suppletiegemaal aan de Eem is gerenoveerd. - Waterplan diffuse bronnen In de concept-lior (Leidraad Inrichting Openbare Ruimte) zijn bepalingen opgenomen over het niet gebruiken van uitlogende materialen in de openbare ruimte. In 2016 wordt de integrale LIOR definitief gemaakt. - Grondwaterplan In 2015 zijn geen specifieke maatregelen uitgevoerd zoals geformuleerd in hoofdstuk 12 van het GWP. Wel zijn de doorlopende activiteiten conform plan voortgezet. Het huidige grondwaterplan loopt t/m De resultaten van de evaluatie van eind 2015, worden in het eerste kwartaal 2016 gepresenteerd. - Onderhoudsplan water Ten aanzien van het onderhoud van watergangen in stedelijk gebied hebben reguliere activiteiten plaatsgevonden. Het huidige onderhoudsplan loopt t/m In het kader van een nieuw onderhoudsplan stedelijk water heeft overleg plaatsgevonden met het waterschap over de te hanteren systematiek voor de komende planperiode. - Vervangen drukrioolputten en vacuümputten Het werk is afgerond, de besturing van alle drukrioolunits is gerenoveerd. - G. Winkelmanstraat (project Dorpsplein en omgeving) rioolwerk en afkoppelen Het gedeelte van de G. Winkelmanstraat tussen Dorpsplein en Fokkerstraat is opnieuw ingericht en afgekoppeld. - Rioleringsproblematiek Soesterberg In 2015 heeft intensief overleg plaatsgevonden met het waterschap om tot een aanpak van de rioleringsproblematiek in Soesterberg te komen. In december 2015 is een bestuurlijk overleg georganiseerd om aan betrokken partijen (2 gemeenten, 2 waterschappen, provincie) bestuurlijk commitment te vragen om tot een gezamenlijke aanpak te komen van de problematiek. - Gemalen telemetrie vervanging De verouderde gemaalcomputers van gemaal Sterrenbergweg, Jachthuis, Kerklaan zijn vervangen. Het vervangen van de computers is gecombineerd met het aanpassen van de software en het installeren van supersnelle GPRS-dataverbindingen. - Renovatie vacuümgemaal Beide vacuümpompen van het gemaal zijn vervangen. Ook de besturing van het gemaal is vervangen en geoptimaliseerd. - Aanpassing riolering L. Brinkweg/De Schans Ter voorbereiding zijn proefsleuven in de lange Brinkweg gegraven om alle kabels en leidingen in beeld te brengen. Op basis van deze gegevens wordt bekeken of een aanpassing van het riool mogelijk is. Ad 2. Onderhoud wegen Ten laste van de reserve onderhoud wegen zijn werkzaamheden uitgevoerd die nodig zijn voor het verkeersveilig houden van wegen en bruggen. De uit te voeren werkzaamheden zijn o.a. gebaseerd op het jaarlijks onderhoudsprogramma en de inspectie van wegen die na de winterperiode plaatsvindt. Op basis hiervan en met betrekking tot klein onderhoud zijn de onderstaande werkzaamheden uitgevoerd. Op diverse locaties is het jaarlijks klein onderhoud (de zogenaamde bakken ) uitgevoerd. Dit is meegenomen in een asfaltbestek (zie Planmatig onderhoud) en is in juni 2015 uitgevoerd. Tevens zijn er gedurende het hele jaar reparatiemaatregelen n.a.v. calamiteiten en meldingen uitgevoerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 130 van 224

131 Planmatig onderhoud Het geplande onderhoud aan de Gen. Winkelmanstraat en het betonnen fietspad ecoduct Op Hees in Soesterberg, en de Heideweg in Soest zijn in 2015 uitgevoerd en opgeleverd. De werkzaamheden aan de Noorderweg in Soest zijn in 2015 gestart en worden in 2016 afgerond. Tevens zijn in het kader van de aanleg van de Oostelijke ontsluiting in Soesterberg, en bij het onderhoud aan de Zuiderweg in Soesterberg, werkzaamheden uitgevoerd. In het asfaltbestek zijn in juni 2015 de deklagen van onder andere de Bosstraat, het Hazepad, een gedeelte Koningsweg bij de spoorwegovergang, het fietspad, en van de fietspaden langs de Dalweg, de Koningsweg en het Soester Hoogt vervangen. Tevens zijn de deklagen van de Paltzerweg, het Heezerspoor Westzijde, het Berkenlaantje, de Dolderseweg en de Monnikenboschweg gerepareerd en is een oppervlakbehandeling aangebracht, en is er op diverse plekken, onder andere aan de Mercury en het Kerkpad, reparatiewerk (zie klein onderhoud) uitgevoerd. De in de Schrikslaan en omgeving uitgestelde oppervlakbehandeling is in 2015 uitgevoerd. Bruggenbeheer Klein onderhoud - Reparatiemaatregelen n.a.v. calamiteiten en klachten. Planmatig onderhoud - Alle bruggen zijn gereinigd en gecontroleerd, en de brug tussen de Turfstreek en Klarinet is hersteld. Markeringen De markeringen zijn geïnspecteerd en op basis van deze inspectie zijn op diverse locaties de markeringen opgefrist c.q. vervangen. Ad 3. Onderhoud gebouwen Algemeen Het beheersplan reserve onderhoud gebouwen (ROG) is gebaseerd op een tienjarig onderhoudsplan. Tot het onderhoud wordt in dit verband gerekend het reguliere onderhoud aan de gebouwen en installaties met uitzondering van vernieuwingsonderhoud zoals renovaties, verbouwingen en uitbreidingen. Het regulier onderhoud aan sportaccommodaties, eigendommen niet voor de openbare dienst, overige algemene gebouwen, welzijnsgebouwen en huisvesting gemeentelijk apparaat vindt plaats aan de hand van een daartoe ingerichte geautomatiseerde toepassing. Het onderhoud wordt hiermee, financieel gezien, structureel in beeld gebracht. Mutaties gebouwenbestand In 2015 hebben zich geen mutaties in het gebouwenbestand voorgedaan. Onderhoudsbeleid Het kwaliteitsniveau van het begrote onderhoud komt voor de gemeentelijke objecten op ongeveer 85%. Dat wil zeggen dat de intensiteit van onderhoud vaak minder is (met name esthetisch onderhoud, zoals binnenschilderwerk en vloerbedekking) en perioden tussen onderhoud langer dan de algemene normen. Veiligheidsaspecten en zaken die invloed hebben op de continuïteit van de activiteiten van de gebruikers/huurders van gebouwen, krijgen prioriteit. Gelijksoortige werkzaamheden, zoals schilderwerk en dakwerkzaamheden, worden zo veel mogelijk in bulk uitbesteed. De genoemde budgetten hebben alleen betrekking op de kosten derden. Continu wordt zeer kritisch gekeken naar de noodzaak van herstel/vervanging. Als doorschuiven met een jaar mogelijk was, is dit ook gedaan. Ter voorkoming van desinvesteringen zijn niet direct noodzakelijke Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 131 van 224

132 werkzaamheden uitgesteld zodat deze eerst getoetst kunnen worden aan de uitkomsten Integraal Accommodatie Beleid en de Sportvisie. Dit heeft bij een groot aantal objecten in de praktijk geresulteerd in een aangepaste werkwijze, waarbij slechts die werkzaamheden worden uitgevoerd die noodzakelijk zijn om het object op korte termijn windwaterdicht en veilig te houden en de basisfuncties te waarborgen. Afwijkingen tussen geraamde budgetten en werkelijke kosten. In de afgelopen drie jaar waren de gevolgen van de crisis op de prijzen van onderhoudswerkzaamheden duidelijk waarneembaar. Veel werkzaamheden werden aangenomen voor bedragen die ruim onder de directiebegrotingen liggen. De directiebegrotingen zijn gebaseerd op kostenkengetallen die als gangbaar worden beschouwd bij een gezonde markt, waarbij vraag en aanbod in evenwicht zijn. In het vierde kwartaal van 2015 zijn de eerste tekenen van economisch herstel zichtbaar in de vorm van voorzichtige kostenstijgingen. Ook is een afname van de kosten voor dagelijks onderhoud door gedeeltelijke leegstand of minder intensief gebruik van een aantal accommodaties merkbaar. Huisvesting gemeentepersoneel (gemeentehuis) Totaal budget voor het jaar 2015: Totale uitgaven: Het budgetrestant is ontstaan door: - Niet uitgevoerde dakwerkzaamheden. Deze worden in de komende jaren uitgevoerd ( ); - Niet uitgevoerde werkzaamheden aan technische installaties. Deze worden in 2016 uitgevoerd ( ); - Nog niet betaalde rekeningen voor installaties i.v.m. onvolledige oplevering. Deze worden geboekt in 2016 ( ). Huisvesting gemeentepersoneel overig Totaal budget voor het jaar 2015: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: - In 2014 is het voorste gedeelte van de kwekerij verkocht. In de begroting was aan onderhoudswerkzaamheden gepland. Deze zijn door de verkoop vervallen. Sportaccommodaties (exclusief Sportcomplex Dalweg) Totaal budget voor het jaar 2015: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: - Sporthal Banninghal is onttrokken uit het onderhoudsbudget en is ingebracht in het krediet van de renovatie; - Sportcomplex MHC. Diverse installatietechnische vervangingen niet uitgevoerd, lopende de besluitvorming rond de sportvisie ( ). Budgetoverschrijding is veroorzaakt door: - Sportcomplex Knickerbockers. Aanpassingen aan de technische installaties i.v.m. weerkerende legionella problematiek ( ); - Sportcomplex SO Soest. Noodzakelijke vervangingen technische installaties en maatregelen tegen instroom water bij extreme regenval ( 8.700); - Sportcomplex AV Pijnenburg. In 2015 is de douche installatie vervangen. Deze stond in 2013 ter vervanging, maar dat was toen nog niet noodzakelijk ( ); - Sportcomplex VV Hees. In 2014 zijn diverse technische vervangingen niet uitgevoerd, lopende de besluitvorming rond de sportvisie. Vervanging of herstel was noodzakelijk in 2015 in verband met functie uitval ( 6.500). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 132 van 224

133 Sportcomplex Dalweg Totaal budget voor het jaar 2014: Totale uitgaven: Uit een tussentijdse actualisatie van de onderhoudsbegroting, uitgevoerd in overleg met de exploitant, blijken een aantal grote onderhoudswerkzaamheden nog niet uitgevoerd te hoeven worden. Uitvoering zal in de komende jaren plaatsvinden. De doorgeschoven werkzaamheden hebben grotendeels betrekking op interieurwerkzaamheden. Eigendommen niet voor de openbare dienst Totaal budget voor het jaar 2015: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: - Woonhuizen Lange Brinkweg Gevelherstel en buitenschilderwerk doorgeschoven naar 2016 aangezien er nog geen technische noodzaak aanwezig was in 2015 ( ); - Woonhuizen Lange Brinkweg Vervanging van de hoofdelektrakasten was ingerekend. Deze zijn echter in de afgelopen jaren al bij woningmutaties vervangen of gereviseerd ( 7.000); - Het Speeldorp. Gevelherstel, buitenschilderwerk en dakwerk doorgeschoven naar 2016 aangezien er nog geen technische noodzaak aanwezig was in Ook waren vervangingen van hekwerken opgenomen, waarvan de huurder vervanging nog niet wenselijk vond ( ); - MFA Kerklaan Soesterberg Diverse installatietechnische vervangingen niet uitgevoerd. Vervanging zal naar verwachting in 2016 noodzakelijk zijn ( 5.000). Overige objecten Totaal budget voor het jaar 2015: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: - Brandweerkazerne Soest. De brandmeldinstallatie is op basis van theoretisch leeftijd aan vervanging toe. Technische noodzaak is nog niet aanwezig ( ); - Brandweerkazerne nevenpost. Niet uitgevoerde werkzaamheden in verband met verhuizing naar de nieuwe nevenpost ( 4.000); - Kerktoren NH kerk. Gevelherstel en buitenschilderwerk doorgeschoven naar 2016 aangezien er nog geen technische noodzaak aanwezig was in 2015 ( ). Welzijnsgebouwen Totaal budget voor het jaar 2014: Totale uitgaven: De belangrijkste minderkosten betreffen: - Het Orlandogebouw. Renovatie van de douche-installatie en sportwand in de sportzaal uitgesteld i.v.m. besluitvorming in het kader van het IAB ( ); - Kinderboerderij. Gevelherstel, buitenschilderwerk en dakwerkzaamheden doorgeschoven naar 2016 aangezien er nog geen technische noodzaak aanwezig was in 2015 ( ); - KDV Het Duinpaleis. Dakwerkzaamheden doorgeschoven naar 2016 aangezien er nog geen technische noodzaak aanwezig was in 2015 ( 7.000); - Openluchttheater Cabrio. Elektrawerkzaamheden. Gedeeltelijk al uitgevoerd in vorige jaren en gedeeltelijk nog geen technische noodzaak ( 9.000). Ad 4. Vervanging voertuigen en grote machines Om de continuïteit van de bedrijfsvoering van de buitendienst te waarborgen, zullen de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 133 van 224

134 daarvoor in aanmerking komende voertuigen en machines volgens de in het vervangingsplan afgesproken criteria periodiek worden vervangen. Het onderhoud van de voertuigen en machines die eigendom zijn van de gemeente Soest, word uitgevoerd door RMN en vindt plaats de voormalige gemeentelijke garage welke is overgenomen door RMN. In 2015 zijn de volgende materialen en machines aangeschaft: Voor het bosonderhoud: een houtversnippermachine en een hoge drukspuit. Voor het serviceteam : een aanhanger Voor de begraafplaats : een grondkar Voor 2015 stond de vervanging gepland voor een transporter met kraan. Onderzocht wordt op welke wijze deze vervanging zo milieuvriendelijk kan gebeuren. Hierbij worden ook een aantal voertuigen betrokken die al eerder voor vervanging in aanmerking kwamen. De vervanging zal in 2016 plaatsvinden. Ad 5. Automatisering ICT is een belangrijk hulpmiddel voor de uitvoering van de gemeentelijke taken. Gemeentelijke processen zijn hier van afhankelijk en klanten kunnen naar behoren worden bediend, waardoor het in stand houden van ICT-voorzieningen nadrukkelijke aandacht vraagt. De bestemmingsreserve automatisering heeft betrekking op het in stand houden van de bestaande ICT voorzieningen. Dit kent twee aspecten: a. Onderhoud op de voorzieningen die op dit moment in gebruik zijn; b. Vervanging van voorzieningen op het moment dat zij aan het eind van hun levenscyclus zijn gekomen. In 2015 hebben enkele grote vervangingen en upgrades van software plaatsgevonden: - er is een nieuwe gemeentelijke website gerealiseerd, - er is software geïmplementeerd voor de BGT (basisregistratie Grootschalige Topografie, - er is een nieuwe standaard voor uitwisseling van basisgegevens (StUF 3.10) doorgevoerd en gemeentelijk document management systeem is gemigreerd naar een zaaksysteem. Om de kosten van deze projecten te dekken is onttrokken uit de reserve automatisering. In de afgelopen jaren is in deze reserve voldoende gespaard om dit te kunnen opvangen. We constateren wel dat de trend doorzet dat de kosten voor onderhoud van software steeds verder stijgen. De gemeentelijke applicaties worden door de verdergaande digitalisering complexer en daardoor ook duurder. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 134 van 224

135 Paragraaf E - Verbonden partijen Gemeenschappelijke regelingen Verbonden partijen In het Besluit Begroting en Verantwoording worden verbonden partijen gedefinieerd als privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang houdt in dat de gemeente op enige wijze zeggenschap heeft. Een financieel belang betekent dat de gemeente financiële middelen ter beschikking heeft gesteld, die ze kwijt is in geval van faillissement van de participatie. Ook heeft de gemeente een financieel belang als financiële problemen bij de verbonden partij kunnen worden verhaald op de gemeente. Wij kiezen in deze paragraaf voor een ruime invulling van het begrip verbonden partij. Om deze reden is bijvoorbeeld ook de Regio Amersfoort in deze paragraaf opgenomen en noemen we ook onze financiële deelnemingen en de instellingen die garant staan voor door de gemeente gewaarborgde leningen. Ook zetten we in deze paragraaf onze visie op samenwerking uiteen en werken we deze nader uit voor de gemeenschappelijke regelingen. Strategische visie op samenwerking Het college en de raad onderschrijven het belang van samenwerking en het past dan ook in deze tijd om na te denken over de rol van de overheid en het vinden van een nieuwe balans tussen de overheid en samenleving. Belangrijke vragen hierbij zijn: Hoe blijven gemeenten bij alle ontwikkelingen die er op de gemeente afkomen voldoende bestuurskrachtig? Wat kunnen we zelf en wat moet door of samen met anderen worden gedaan? De overheid kan niet alles oplossen en moet dat ook niet (meer) willen. De samenleving heeft zelf het vermogen om voor bepaalde zaken te zorgen. We hebben dan ook een nadrukkelijke focus op de eigen verantwoordelijkheid van de inwoners. Het thema samenwerking is niet meer weg te denken binnen Soest. In onze visie op samenwerking staan de resultaten voor de inwoners voorop. Kwaliteit, effectiviteit, efficiency, continuïteit en gevolgen voor de strategische positie van de gemeente zijn criteria waarop wij onze samenwerkingen beoordelen. Daarbij wordt door ons ook rekening gehouden met de democratische controle op de samenwerkingsverbanden. Ten slotte vormen gelijkwaardigheid, betrouwbaar partnerschap en vertrouwen de basis waarop wij een samenwerkingsrelatie willen aangaan en ontwikkelen en is het behoud van onze autonomie een belangrijk uitgangspunt. Deze uitgangspunten zijn opgenomen in de beleids- en bedrijfsvoeringscriteria van de visie van Soest op samenwerking. Manifest raden Op 19 november 2014 hebben vertegenwoordigers van tien gemeenteraden uit de provincie Utrecht, waaronder de gemeenteraad van Soest, het manifest verbonden partijen ondertekent: Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest, Woudenberg, Bunnik, Utrechtse Heuvelrug en Zeist. Daarnaast is aan de andere gemeenten in de provincie Utrecht per brief gevraagd het manifest te ondersteunen. Het manifest is ook toegezonden aan de besturen van verbonden partijen van de gemeenten die het manifest ondertekend hebben. Concreet wordt aan de gemeenschappelijke regelingen het volgende gevraagd: - de gemeenteraden voldoende tijd te geven voor de bespreking van financiële documenten (bij voorkeur de termijnen volgens de afgesproken procedure) en dit vast te leggen in de gemeenschappelijke regeling; - politiek relevante beleidsplannen in een vroeg stadium - via het college van B en W - voor te leggen aan de gemeenteraden; - gegevens te verstrekken ten behoeve van de periodieke evaluatie. Periodieke evaluatie Zoals in de strategische visie is opgenomen vindt een periodieke evaluatie van de bestaande samenwerkingsverbanden plaats. Hiervoor wordt in samenwerking met de betreffende afdelingen een Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 135 van 224

136 concept-evaluatieagenda opgesteld, waarbij de te evalueren samenwerkingsverbanden voor de komende periode worden opgenomen in de planning van de doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken. Zowel de planning als de onderzoeksresultaten wordt ter kennis gebracht van de raad. Eind 2015 is de evaluatie van het samenwerkingsverband RMN gestart. Bezuinigingstaakstelling gemeenschappelijke regelingen Eind september 2014 heeft het college van Soest besloten het initiatief te nemen naar de Utrechtse gemeenten om voor te stellen gezamenlijk te participeren in een bezuinigingstraject om een taakstellende bezuiniging van 5% bij de gemeenschappelijke regelingen neer te leggen. Op basis hiervan is begin oktober 2014 een brief verstuurd naar alle Utrechtse gemeenten, met de vraag hoe zij staan tegenover het idee een taakstelling van 5% op de begroting op te leggen aan de gemeenschappelijke regelingen. Uit de ontvangen reacties is gebleken dat er te weinig animo bij de Utrechtse gemeenten is om gezamenlijk een bezuinigingstraject op te starten. Een belangrijke reden is dat verschillende verbonden partijen al druk bezig zijn met het realiseren van (efficiency)taakstellingen. Overigens heeft de ontwikkeling vanuit het college en de raad om meer grip en sturing te krijgen op de verbonden partijen, hiertoe ook bijgedragen. Naar aanleiding van de ontvangen reacties heeft het college besloten om via de algemene besturen van de gemeenschappelijke regelingen dit onderwerp via de rondvraag ter sprake te brengen. Inhoud: Bestuurlijk verbonden partijen/gemeenschappelijke regelingen 1. Regio Amersfoort 2. Hart van de Heuvelrug en Project Vliegbasis 3. Service Bureau Gemeenten (SB G) 4. Gemeentelijke Gezondheidsdienst regio Utrecht 5. Stichting Eem-Vallei Educatief 6. Reinigingsbedrijf Midden-Nederland (RMN) 7. Afvalverwijdering Utrecht (AVU) 8. Veiligheidsregio Utrecht (VRU) 9. Werk en Inkomen Baarn, Bunschoten en Soest 10. Regionale Sociale Werkvoorzieningsschap Amersfoort e.o. (RWA) 11. Regionale ICT Dienst (RID) Utrecht 12. Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht Financiële deelnemingen 13. NV Bank Nederlandse Gemeenten 14. Vitens NV 15. RWA/Amfors Garantstellingen bij verbonden partijen 16. Waarborgfonds Sociale woningbouw 17. Hypotheekfonds voor overheidspersoneel 18. Nationale Hypotheekgarantie Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 136 van 224

137 Bestuurlijk verbonden partijen/gemeenschappelijke regelingen 1. Regio Amersfoort Vestigingsplaats N.v.t. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het Bestuursconvenant Regio Amersfoort staat voor de samenwerking met en tussen gemeenten en voor de behartiging van onze regionale belangen. In de regio Amersfoort wordt door de gemeenten gewerkt aan een gezamenlijke toekomst. De onderwerpen zijn vaak gemeentegrensoverstijgend, zoals Verkeer en Vervoer, Recreatie en Toerisme, Economische Zaken, Ruimte en Wonen en het Sociaal Domein. Het doel van dit samenwerkingsverband is om op een duurzame en effectieve manier strategisch samen te werken aan oplossingen voor regionale vraagstukken. Dit gebeurt door concrete resultaten te boeken voor de deelnemende gemeenten en partners. Om doelmatig en efficiënt te werken en om focus aan te brengen in de wensen die regionaal leven wordt periodiek een Strategische Agenda opgesteld. Deze bepaalt waar de regio zich hard voor maakt. Programma/paragraaf De strategische agenda betreft onderwerpen die betrekking hebben op verschillende programma s. Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest, Woudenberg en op onderdelen ook Barneveld en Nijkerk. Bestuurlijk belang Op 18 december 2008 heeft de raad ingestemd om de samenwerking binnen het gewest Eemland anders in te vullen. De belangrijkste verandering is splitsing van de bestuurlijke samenwerking en de uitvoering. Met de vernieuwde bestuurlijke regionale samenwerking is bewust gekozen om een gemeenschappelijke regeling los te laten. Gekozen is om te werken met een bestuursconvenant en per project bestuursopdrachten. Voor de periode is in 2015 in samenwerking met de raden en bestuurders een strategische agenda opgesteld. De aansturing van de samenwerking gebeurt door twee regiegroepen: - een bestuurlijke regiegroep, bestaande uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten (BORA); deelnemer vanuit Soest: portefeuillehouder Samenwerking, R.T. Metz; - een ambtelijke regiegroep (ARG), gevormd door de gemeentesecretarissen; deelnemer vanuit Soest: gemeentesecretaris A.R. Veenstra. Financieel belang Het regiobureau wordt bekostigd uit een voor de deelnemende gemeenten te betalen bijdrage, gebaseerd op het inwoneraantal. Dit bedrag wordt jaarlijks, op voorstel van de ambtelijke regiegroep, vastgesteld. Financiële informatie Eigen vermogen n.v.t. n.v.t. Vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. Financieel resultaat 2015 Niet van toepassing Bestemming resultaat 2015 Niet van toepassing Risico s N.v.t. (Beleids)ontwikkelingen In 2015 is gewerkt aan een nieuwe strategische agenda Regio Amersfoort Deze agenda is tot stand gekomen vanuit de diverse bestuurlijke overleggen, input vanuit de gemeenteraden en maatschappelijke partners (het regiospel ) en input vanuit de colleges (collegeconferentie Drakenburg d.d. 29 juni 2015). De strategische agenda bestaat uit de volgende speerpunten: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 137 van 224

138 1. Onderwijs & Arbeidsmarkt De betrokken partijen op het gebied van onderwijs, overheid en ondernemers bij elkaar brengen om te zorgen dat het aanbod van opleidingen en (potentiële) werkzoekenden overeenkomt met de vraag. 2. Acquisitie Bedrijven worden naar de regio gehaald en niet meer naar één gemeente. 3. Regioprofilering Om de regio blijvend onder de aandacht te brengen van ondernemers, woningzoekenden, toeristen en investeerders. 4. (Zakelijk) toerisme De uitstekende mogelijkheden van de regio Amersfoort voor (zakelijk) toerisme worden samen het met bedrijfsleven gepromoot met als doel meer (zakelijke) toeristen naar de regio te trekken. 5. Bereikbaarheid openbaar vervoer, auto en fiets Uitvoering van het VERDER-programma en inzet op verbetering van de A1, A27, aansluiting A1/A30 en de spoorcapaciteit Amersfoort-Nijkerk. 6. Ruimtelijke visie De Regionale Ruimtelijke Visie vormt de leidraad voor de ruimtelijke ontwikkeling van de regio Amersfoort. 7. Landelijk gebied Stad en platteland moeten beter worden verbonden en vrijkomende agrarische bebouwing moet een nieuwe bestemming krijgen. 8. Wonen & Zorg Op basis van een analyse van vraag naar en aanbod van op zorg afgestemde woonvormen worden passende oplossingen in beeld gebracht. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) N.v.t. 2. Hart van de Heuvelrug en Project Vliegbasis Vestigingsplaats N.v.t. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Hart van de Heuvelrug is een programma waarin ruim 25 projecten in het gebied tussen Soest, Zeist en Amersfoort worden uitgevoerd. Van ecoduct tot bedrijventerrein, van nieuwe natuur tot woningbouw. Wonen, werken, natuur, recreatie en zorg worden ontwikkeld en leveren samen een betere kwaliteit in het gebied. Uitgangspunt is dat de kosten van groene projecten zo veel mogelijk worden verevend met de opbrengsten van de rode projecten. Het project Vliegbasis is een samenwerking tussen de provincie Utrecht en de gemeenten Zeist en Soest. Doel is te komen tot afronding van de transformatie van de vliegbasis Soesterberg tot een waardevol natuur-, recreatie- en woongebied en daarbij de aankoop en investeringen terug te verdienen met uitgifte van grond. Programma/paragraaf 5 Wonen en Ruimtelijke ordening Deelnemende partijen Deelnemende partijen zijn de provincie Utrecht en de gemeenten Zeist en Soest. Bestuurlijk belang Op 5 juni 2015 is voor zowel het project Hart van de Heuvelrug als het project Vliegbasis een nieuwe samenwerkingsovereenkomst gesloten. Belangrijke uitgangspunten zijn: - de beide projecten en bijbehorende grondexploitaties blijven gescheiden; - eventuele tekorten en risico s komen blijvend niet oor rekening van Soest (met uitzondering van de afgesproken risicoverdeling, zie hierna bij Risico s). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 138 van 224

139 - raden en staten blijven betrokken bij de aanpassingen van de plannen voor zowel woningbouw als de verdere inrichting van het gebied en dus ook over de invulling van de bezuinigingen die noodzakelijk zijn, evenals de fasering van de uitvoering. De overeenkomsten hebben vooralsnog een contractduur tot 31 december De bestuurlijke belangen zijn voor beide projecten belegd bij wethouder M.J. Adriani. Financieel belang Voor de kosten van het Programmateam Hart van de Heuvelrug een jaarlijkse bijdrage verschuldigd, die voor Soest begroot is op Zie hieronder voor de risico s. Financiële informatie Eigen vermogen n.v.t. n.v.t. Vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. Financieel resultaat 2015 Bestemming resultaat 2015 Risico s Niet van toepassing Niet van toepassing Voor het project Hart van de Heuvelrug loopt Soest geen risico. De financiële risico s voor het project Vliegbasis worden tussen drie partners (provincie Utrecht en gemeenten Zeist en Soest) op grond van de uitgangspunten in de nieuwe samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis gedeeld. In totaal loopt de gemeente Soest, conform de nieuwe samenwerkingsovereenkomst een risico van maximaal 1/3e van 28 miljoen. Dit maximale risico doet zich voor wanneer de woonwijk in zijn geheel niet tot ontwikkeling komt. (Beleids)ontwikkelingen Zie programma 5 - Wonen en Ruimtelijke ordening. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) N.v.t. 3. Service Bureau Gemeenten (SB G) Vestigingsplaats Amersfoort. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het SB G is een openbaar lichaam in het kader van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) en is de opvolger van Servicedienst Midden Nederland en het voormalig Gewest Eemland. De deelnemende partijen hebben taken op gebied van de WMO, leefomgeving en/of op gebied van het Besluit Woninggebonden Subsidies, ondergebracht bij het SB G. Het SB G verricht in opdracht van de gemeente Soest alleen taken op het gebied van leefomgeving (milieu, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. De taken op het gebied van leefomgeving zijn per 1 juli 2014 overgeheveld van het SB G naar de RUD. De SB G is per 31 december 2015 formeel ontbonden. Programma/paragraaf 4 Natuur en Milieu en 5 - Wonen en Ruimtelijke ordening Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur van het SBG. Voor Soest is dat portefeuillehouder J.L. van Berkel-Vissers. Financieel belang De gemeente droeg tot 1 juli 2014 financieel bij op basis van een gesloten dienstverleningsstatuut en is gebaseerd op afgenomen taken. Over 2015 was er geen bijdrage meer verschuldigd. De totaal resterende kosten voor Soest als gevolg van de opheffing van de gemeenschappelijke regeling bedragen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 139 van 224

140 Financiële informatie SBG Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat negatief Bestemming resultaat 2015 Maakt onderdeel uit van de liquidatie De definitieve afwikkeling van de balans (liquidatie) volgt in Risico s Er zijn geen risico s meer. Op basis van de financiële liquidatieverantwoording 2015 bedragen de resterende kosten voor Soest als gevolg van de opheffing In de najaarsnota 2015 is een bedrag van aan transitiekosten SBG opgenomen. De kosten kunnen hiermee worden gedekt. Gemeente Amersfoort is aangewezen als vereffenaar. Eventuele nagekomen risico s zijn overgenomen door gemeente Amersfoort. (Beleids)ontwikkelingen In de vergadering van 7 december 2015 heeft het algemeen bestuur van het SB G de liquidatieverantwoording 2015 vastgesteld en besloten de gemeenschappelijke regeling SB G te ontbinden per 31 december Hiermee is de opheffing van het SB G een feit. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) N.v.t. 4. Gemeentelijke Gezondheidsdienst regio Utrecht Vestigingsplaats Zeist. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De GGD regio Utrecht voert alle taken voortkomend uit de Wet Publieke Gezondheid (WPG) voor de gemeente uit, waarbij de focus ligt op de collectieve aspecten van de gezondheid. De missie van de GGD regio Utrecht is het bevorderen en beschermen van de gezondheid en gelijke kansen op gezondheid voor de bevolking in regio Midden-Nederland. Hiertoe richt de GGD zich op de volgende doelstellingen: - het bewaken en bevorderen van de gezondheid van alle inwoners in het werkgebied door onderzoek, voorlichting, advies en gezondheidsprogramma s. Hierdoor kan gezondheidswinst gerealiseerd en geconsolideerd worden; - een expertise- en uitvoeringsorganisatie zijn voor de gemeenten, gericht op preventie, acuut optreden, toegang tot zorgcoördinatie, signaleren en smeden van ketens; - het bieden van preventie- en vangnetzorg en/of het bemiddelen tussen aanbieders en afnemers van zorg waar dit uit een oogpunt van openbaar belang noodzakelijk is. Programma/paragraaf 7 Zorg en Welzijn Deelnemende partijen Alle gemeenten in de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur. Vertegenwoordiging in het algemeen bestuur namens Soest: wethouder P.A. van der Torre. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van een inwonerbijdrage. Deze bedroeg in ( 11,49 X inwoners) voor de basistaken. Voor het maatwerk gaat het om een bedrag van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 140 van 224

141 Financiële informatie GGD Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat positief Bestemming resultaat 2015 Bestemming van het resultaat is nog onbekend, komt als aparte notitie in het AB van 26 mei. Risico s - (Beleids)ontwikkelingen In 2015 is de eerste kadernota (voor 2016) van de GGDrU verschenen. Deze biedt de beleidskaders voor de begroting van de GGDrU en geeft daarmee inzicht in de koers die de GGDrU vaart, de ontwikkelingen die daarop van invloed zijn en de mogelijke risico s. Daarmee is het een belangrijk document voor de deelnemers van de gemeenschappelijke regeling GGDrU. De transformaties in het sociaal domein vormen de belangrijkste ontwikkelingen voor gemeenten en daarmee de GGDrU. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Nog nader te bepalen. 5. Stichting Eem-Vallei Educatief Vestigingsplaats Amersfoort. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De stichting voor openbaar primair onderwijs Eem-Vallei Educatief is het bevoegd gezag van de openbare basisscholen in de gemeenten Baarn, Barneveld, Bunschoten, Nijkerk, Scherpenzeel, Soest en Woudenberg. De gemeenteraden van deze gemeenten hebben op 1 januari 2005 het bestuur van de openbare scholen in hun gemeenten overgedragen aan het bestuur van de stichting. Het bestuur maakt sinds 1 januari 2005 geen deel meer uit van de gemeentelijke organisatie en is ook vermogensrechtelijk gescheiden van de gemeente. Via notariële akte is de overdracht geregeld van gebouwen/terreinen. De portefeuillehouders onderwijs nemen zitting in het toezichtorgaan (de Regioraad). Programma/paragraaf 6 - Onderwijs Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, Barneveld, Bunschoten, Nijkerk, Scherpenzeel, Soest en Woudenberg. Bestuurlijk belang Bij de verzelfstandiging van openbaar primair onderwijs behouden de gemeentebesturen op grond van de Wet op het primair onderwijs een aantal bevoegdheden. Om de deelnemende gemeenten goed en tijdig te kunnen informeren kent de stichting de Regioraad. Dit is een afstemmingsoverleg, waarin de wethouders van onderwijs zitting hebben en overleg voeren met het dagelijks bestuur van de stichting. Vertegenwoordiging in de Regioraad: wethouder J.L. van Berkel-Vissers. Financieel belang N.v.t. Financiële informatie Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat positief Bestemming resultaat 2015 Het nettoresultaat zal worden toegevoegd aan de reserve. Risico s - Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 141 van 224

142 (Beleids)ontwikkelingen Bij het opstellen van de begroting 2015 heeft de gemeenteraad aangegeven dat de meerjarenbegroting van de STEV te zijner tijd aangepast diende te worden naar aanleiding van het bestuursakkoord. Dit is in 2015 ook gebeurd, waardoor er in 2016 en 2017 geen negatief resultaat meer te zien is. Er is op basis van teruglopende leerlingenaantallen nu wel rekening gehouden met teruglopende rijksbaten. De personele lasten zijn hierop aangepast en de taakstellende bezuinigingen bijgesteld. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Nog nader te bepalen. 6. Reinigingsbedrijf Midden-Nederland (RMN) Vestigingsplaats Soest. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De doelstelling van RMN is op een milieuvriendelijke én efficiënte wijze diensten voor de deelnemende gemeenten uitvoeren (op basis van een dienstverleningsovereenkomst). Dit zijn: - afvalinzameling; - straatreiniging (vegen/onkruidbestrijding); - kolkenreiniging; - gladheidbestrijding; - ongediertebestrijding. Programma/paragraaf 4 Natuur en Milieu Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, IJsselstein, Nieuwegein, Soest en Zeist. Bestuurlijk belang De deelnemende gemeenten zijn eigenaar van RMN. Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het bestuur van het RMN. Vertegenwoordiging in het bestuur (voorzitter) namens Soest: wethouder M.J. Adriani. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van hoeveelheid afgevoerde afvalstoffen (zie AVU), inzamelkosten en overige directe en indirecte kosten. De bijdrage bedroeg in (concept jaarrekening). In 2013 en 2014 bedroeg de bijdrage respectievelijk Financiële informatie RMN (concept jaarrekening 2015) Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat 2015 Het bedrijfsresultaat 2015 bedraagt (na afrekening van de taken volgens de dienstverleningsovereenkomst). Bestemming resultaat reserve eigen risico; bestemmingsreserve communicatieplan inzake Regionale Afvalbeleidsplan; naar rato toevoegen aan de algemene reserve (voor Soest: ); uit te keren naar rato aan de deelnemende gemeenten (voor Soest bestemming egalisatiereserve afvalstoffenheffing). Risico s RMN onderscheidt externe risico s van interne risico s. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 142 van 224

143 De externe risico s zijn: wijziging in externe wet- en regelgeving (arbo, cao, milieu), uittreden deelnemende gemeenten, wijziging dienstverleningsovereenkomsten, rentebeleid overheid, weer (gladheid, sneeuw, vorst), natuurrampen, stakingen, internationale conflicten, conjunctuur, arbeidsmarkt, wereldhandel, vergrijzing. De interne risico s zijn: brand, milieuschade, bedrijfsongevallen, fraude en diefstal, gesubsidieerde medewerkers, immobiliteit en leeftijdsopbouw personeel, frequent en langdurig ziekteverzuim en onderbezetting werkplaats. (Beleids)ontwikkelingen RMN heeft een gewenste ontwikkelrichting voor de periode gemaakt. Deze nieuwe gewenste ontwikkelrichting kent drie hoofdpunten: 1. Versteviging van de huidige organisatie. 2. Passende schaalvergroting (streven naar bedrijfseconomisch optimum). 3. Aanbieden van taken op het gebied van beheer van de openbare ruimte onder duidelijke randvoorwaarden. De gewenste ontwikkelrichting (strategienota) is in 2015 met uw raad besproken. Uitwerkingen van de gewenste ontwikkelrichting (toetreding Bunnik, wijziging gemeenschappelijke regeling) zijn ter besluitvorming aan uw raad voorgelegd Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Eind 2015 is de evaluatie van dit samenwerkingsverband gestart (dit maakt onderdeel uit van het onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid). 7. Afvalverwijdering Utrecht (AVU) Vestigingsplaats Soest. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De AVU is verantwoordelijk voor de regie, coördinatie en organisatie van het transport en de bewerking en verwerking van het huishoudelijk afval. Alle gemeenten hebben aan de AVU de taak overgedragen voor het afsluiten van verwerkingscontracten voor de grootste stromen afval. Programma/paragraaf 4 Natuur en Milieu Deelnemende partijen Alle Utrechtse gemeenten en de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur van de AVU. Vanuit het algemeen bestuur wordt een dagelijks bestuur geformeerd. Vertegenwoordiging namens Soest: - in het algemeen bestuur: wethouder M.J. Adriani Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van de hoeveelheid afgevoerde afvalstoffen die onder contracten vallen welke door de AVU zijn afgesloten. Deze bijdrage bedroeg in (concept jaarrekening 2015). In 2013 en 2014 bedroeg de bijdrage respectievelijk en Financiële informatie AVU (concept jaarrekening 2015) Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat positief Bestemming resultaat 2015 Wordt verrekend met gemeenten die papier- en glasbakken huren van de AVU (gemeente Soest huurt geen papierbakken en een enkele glasbak van de AVU) Risico s Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 143 van 224

144 Voor de afvalverwijdering zijn meerjarige contracten afgesloten. Tot en met 2018 zijn hierbij geen risico s te verwachten. De AVU kent een zeer beperkte personeelsbezetting (5 fte). Uitval van één medewerkers is direct merkbaar binnen en buiten de organisatie. De volgende risico s zijn actueel: - renterisico van de vlottende schuld; - kredietrisico van de verstrekte gelden; - debiteurenrisico met betrekking tot de achtergestelde lening aan de NV ROVA Holding; - investeringsrisico inzake de deelnemingen in de NV ROVA Holding en de BV Afvaloverslag. (Beleids)ontwikkelingen De interim-directeur is door het bestuur aangesteld als vaste directeur. In 2015 is besloten dat een onderzoek wordt gestart naar de positionering van de AVU. Dit zal moeten leiden tot een strategienota. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Nog nader te bepalen. 8. Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Vestigingsplaats Utrecht. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Op 1 januari 2010 is de nieuwe Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Utrecht van kracht geworden. Deze regeling heeft tot doel om de geregionaliseerde brandweerorganisatie als onderdeel van de nieuwe VRU formeel te verankeren en de taken van de Veiligheidsregio in overeenstemming te brengen met de Wet veiligheidsregio s. De VRU behartigt de belangen van de gemeenten op de volgende terreinen: - de brandweerzorg; - de organisatie van de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen; - de rampenbestrijding en crisisbeheersing; - het beheer van de gemeenschappelijke meldkamer. Daarnaast heeft de VRU de zorg voor: - een adequate samenwerking met politie Utrecht en de meldkamer ambulancezorg ten aanzien van onder meer de gemeenschappelijke meldkamer; - een gecoördineerde en multidisciplinaire voorbereiding op de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Op 1 januari 2010 is de nieuwe Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Utrecht van kracht Programma/paragraaf 1 Veiligheid Deelnemende partijen De 26 gemeenten van de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het dagelijks bestuur van de VRU. Vertegenwoordiging in het dagelijks bestuur namens Soest: portefeuillehouder R.T. Metz. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van een inwonerbijdrage. Deze bedroeg in 2015 (na eerste begrotingswijziging VRU) In 2013 en 2014 bedroeg de inwonerbijdrage en Financiële informatie VRU Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Bestemming resultaat 2015 Het financieel resultaat wordt in een viertal nieuwe reserves gestort. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 144 van 224

145 Risico s De financieringsstructuur is bij besluit van het algemeen bestuur (na consultatie gemeenteraden) per 1 januari 2015 gewijzigd. De financiering vindt plaats op basis van de ijkpuntscores volgens het Gemeentefonds. Soest was zogenaamde voordeelgemeente. Op dit moment vindt discussie plaats over de herijking van het Gemeentefonds en wijziging van de Brede doeluitkering (Bdur). Een wijziging in de financieringssystematiek heeft vanaf 2017 mogelijk nadelige gevolgen (hogere kosten) voor de gemeente Soest. (Beleids)ontwikkelingen De VRU heeft op 4 juli 2014 het nieuwe dekkingsplan brandweer (Veiligheidszorg op maat) vastgesteld. Mensen en materieel worden ingezet op basis van een (regionale) risicoanalyse, een (regionale) integrale benadering van veiligheid en een bestuurlijke kosten-batenafweging. Momenteel wordt bestuurlijk discussie gevoerd over het beheer en eigendom van de kazernes. Besluitvorming daarover wordt in de loop van 2016 verwacht. Op basis van de gemaakte afspraken heeft de gemeente Soest, als eigenaar van een post waarvan het onderhoudsniveau niet voldoet aan een gewenst minimumniveau, het been bijgetrokken. Voor Soest betekende dit de verplaatsing van de nevenpost van de Nijverheidsweg naar een post in het Politiebureau (Raadhuisplein in Soest). Daarmee worden de aanrijtijden verbeterd en wordt ook het gewenste onderhoudsniveau gerealiseerd. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Nog nader te bepalen. 9. Werk en Inkomen Baarn, Bunschoten en Soest Vestigingsplaats Soest. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Uitvoering van de primaire en secundaire processen van de wet- en regelgeving rond werk en inkomen, het minimabeleid en de bijzondere bijstand. Dat betekent het bieden van bestaanszekerheid aan inwoners met een inkomen beneden het minimumniveau, ondersteuning bieden aan inwoners die door bijzondere bestaanskosten onder dat minimum (dreigen te) raken en het begeleiden van mensen naar werk. Programma/paragraaf 7 Zorg en Welzijn. Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het bestuur van deze lichte gemeenschappelijke regeling. Vertegenwoordiging in het bestuur namens Soest: portefeuillehouder Werk & Inkomen, P.A. van der Torre. Financieel belang Sinds 2004 is de gemeente voor 100% zelf financieel verantwoordelijk voor de bijstandsuitgaven. De ontwikkeling van de bijstandsuitgaven is daarmee voor eigen risico van gemeenten. Daarnaast is de aanpassing van het macrobudget door de landelijke ontwikkeling van de bijstandsuitgaven of wijzigingen in de verdeelsystematiek een risicofactor. Financiële informatie BBS Eigen vermogen n.v.t. n.v.t. Vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. Financieel resultaat (zie ook toelichting hierna) Bestemming resultaat 2015 Niet van toepassing; BBS is een lichte gemeenschappelijke regeling en heeft geen eigen of vreemd vermogen. Daarom is er een resultaat van nul en geen sprake van resultaatbestemming. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 145 van 224

146 Risico s Vanwege de komst van de Participatiewet per 1 januari 2015 is de verdeelsystematiek in de bijstand (WWB) gewijzigd. Dit nieuwe WWB-verdeelmodel kent nog steeds een mogelijkheid voor gemeenten om een aanvraag te doen bij het Ministerie van SZW als zij tekortkomt op haar financiële middelen voor bijstandsuitkeringen, de zogenaamde vangnetregeling. Hierbij geldt wel dat gemeenten een eigen risico lopen. Dit eigen risico is als volgt opgebouwd: - eigen risico: 7,5% van de rijksvergoeding - Over deel tekort tussen 7,5-12,5%: 50% compensatie vanuit vangnet - Over deel tekort vanaf 12,5%: 100% compensatie vanuit vangnet. Zie ook de risicoparagraaf onder programma 7. (Beleids)ontwikkelingen Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden. In de Beleidsuitwerking Participatiewet zijn wij binnen de kaders van het Beleidsplan Sociaal Domein de gemeentelijke uitgangspunten van deze nieuwe wet vastgelegd. Meer dan daarvoor richt de ondersteuning vanuit de gemeente zich op eigen kracht en het meedoen naar vermogen. Waar dat mogelijk is naar betaald werk, maar waar dat (nog) niet mogelijk is, ondersteunen we richting vrijwilligerswerk en een zinvolle dagbesteding. In programma 7 leest u meer over deze en andere beleidsmatige ontwikkelingen en risico s. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Vanuit de Rondebehandeling op 6 februari 2014 is afgesproken de GR Samenwerking Werk en Inkomen in 2016 te evalueren. 10. Regionale Sociale Werkvoorzieningsschap Amersfoort e.o. (RWA) Vestigingsplaats Amersfoort. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd RWA voert de Wet sociale werkvoorziening (WSW) uit in onze regio. RWA biedt hiertoe betaald werk aan mensen die door hun beperking geen reguliere baan kunnen vinden. Per 1 januari 2015 is de WSW vervallen en de Participatiewet gestart. Het doel van de gemeenschappelijke regeling is het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de bestaande cliënten met een SW-indicatie. Dit betreft enerzijds een maatschappelijk belang waarbij mensontwikkeling centraal staat en anderzijds een financieel belang van een positief exploitatieresultaat. De deelnemende gemeenten in de gemeenschappelijke regeling zijn tevens aandeelhouder van Amfors Holding BV. De werkmaatschappijen van Amfors BV verlenen diensten op het gebied van onder meer groenonderhoud, drukwerk, postbezorging en schoonmaak. Tussen het RWA en Amfors BV is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Het doel van de samenwerking is te zorgen dat het werkgelegenheidsbeleid van het RWA door inschakeling van Amfors BV wordt bevorderd. Amfors BV is verplicht eventuele bij het RWA ontstane exploitatietekorten aan te zuiveren voor zover het eigen vermogen van Amfors BV boven een bepaald niveau blijft. Programma/paragraaf 7 Zorg en Welzijn. Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden, Soest en Woudenberg. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur en een lid voor de algemene vergadering van aandeelhouders. Vertegenwoordiging namens Soest: - in het algemeen bestuur: portefeuillehouder Werk & Inkomen, P.A. van der Torre; - in de algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder Financiën, M.J. Adriani. Financieel belang Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 146 van 224

147 Sinds 1 januari 2015 hebben gemeenten geen aparte WSW-taakstelling meer, maar de brede opdracht om inwoners te ondersteunen in het meedoen naar vermogen, via werk of anderszins. Welk bedrag wij beschikbaar stellen aan RWA/Amfors wordt vastgelegd in de begroting en de bijbehorende prestatieovereenkomst. Gemeentelijke bijdrage 2015: Financiële informatie RWA > Eigen vermogen RWA 0 0 > Eigen vermogen Amfors Holding > Vreemd vermogen RWA > Vreemd vermogen Amfors Holding > Financieel resultaat 2015 RWA nadelig > Bestemming resultaat 2015 Een deel van het negatieve resultaat wordt aangezuiverd door het positieve operationele resultaat van Amfors ( ). Het resterende negatieve resultaat ( ) in het RWA wordt aangezuiverd door de participerende gemeenten (aandeel Soest à ). Risico s Om grip te houden op de risico s in de WSW had Amfors in zijn bedrijfsplan beheersmaatregelen uiteengezet. Met de komst van de Participatiewet moest de positie van het bedrijf herijkt worden en daarmee het bedrijfsplan ook. Zie hieronder voor meer informatie over dit traject, alsook de risicoparagraaf bij programma 7. (Beleids)ontwikkelingen In 2015 stond de visievorming rondom de toekomst van de sociale werkvoorziening en het sociaal werkbedrijf RWA/Amfors centraal. Deze begon met een verkenning van de toekomst en het ontwerpen van toekomstscenario s. Het meest kansrijke scenario bleek die van een mensontwikkelbedrijf. Amfors is namelijk goed in het begeleiden van mensen met een blijvende beperking. Ook is duidelijk geworden dat Amfors geen bedrijf is dat een volwaardige positie op de commerciële markt zou kunnen innemen. Wat dit betekent voor de verschillende bedrijfsonderdelen zal in 2016 uitgewerkt worden. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Nog nader te bepalen. 11. Regionale ICT Dienst (RID) Utrecht Vestigingsplaats Doorn. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het in het samenwerkingsgebied verlenen van ICT-diensten: het beheren van de ICT-infrastructuur en de (mobiele) telefonie, het verzorgen het technisch applicatiebeheer en het ondersteunen van de eindgebruikers in het dagelijks gebruik van de ICT. Programma/paragraaf Paragraaf C - Bedrijfsvoering. Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, Bunnik, De Bilt, Soest, Utrechtse Heuvelrug en Wijk bij Duurstede en de Regionale Sociale Dienst Kromme Rijn Heuvelrug. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het bestuur van de RID Utrecht. Vertegenwoordiging namens Soest: in het algemeen bestuur: portefeuillehouder R.T. Metz Financieel belang Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 147 van 224

148 De gemeente draagt financieel bij op basis van aantal werkplekken en accounts. Deze bijdrage bedroeg in In 2013 was dit en in De bijdrage neemt toe met de groei van het aantal gemeenschappelijke voorzieningen dat de RID in beheer heeft. Financiële informatie RID Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Bestemming resultaat 2015 Risico s algemene reserve De RID Utrecht is gestart per 1 juli 2012 en is nog in opbouw. Eind 2015 waren alle werkplekken van de deelnemende organisaties gemigreerd naar de gezamenlijke ICT-omgeving. De migratie van de servers naar de gemeenschappelijke RID infrastructuur is nog niet afgerond en loopt nog door in Omdat dit langer duurt en complexer is dan was voorzien, brengt dit extra kosten met zich mee. Ook blijkt dat de RID nog niet geheel aan de gestelde eisen met betrekking tot de dienstverlening kan voldoen en zijn aanpassingen aan de organisatie nodig in omvang en kwaliteit. Bij de voorjaarsnota 2016 en/of kadernota 2017 komen wij hierop terug. (Beleids)ontwikkelingen In de nog lopende opbouwfase concentreert de RID Utrecht zich op het beheer en de ontwikkeling van de ICT-infrastructuur (incl. (mobiele) telefonie), technisch applicatiebeheer en ondersteuning van eindgebruikers. In de toekomst zijn kwaliteitsverbetering en efficiencyvoordeel te behalen door de applicaties bij de deelnemende organisaties te harmoniseren en nieuwe ontwikkelingen, zoals de implementatie van de Basisregistratie Personen, gezamenlijk op te pakken. Waar mogelijk wordt hiertoe het initiatief genomen door de deelnemende gemeenten onderling. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) Nog nader te bepalen. 12. Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht Vestigingsplaats Utrecht Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Sinds 1 juli 2014 is de RUD Utrecht operationeel. De Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht voert voor 11 gemeenten en de provincie Utrecht alle taken uit op het gebied van milieuvergunningverlening en handhaving. Verdere uitbesteding van taken bij de RUD Utrecht (zoals andere WABO-taken dan milieu, archeologie, welstand en bouwfysica) is vooralsnog niet aan de orde. De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd onder een verstrekt ruim mandaat aan de directeur van de RUD Utrecht en overeenkomstig een gesloten dienstverleningsovereenkomst. Programma/paragraaf 4 Natuur en Milieu Deelnemende partijen Naast de provincie Utrecht de gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Houten, Leusden, Lopik, Nieuwegein, Soest, Utrecht en Woudenberg. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur van de RUD. Voor Soest is dat portefeuillehouder J.G.S. Pijnenborg. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van een gesloten dienstverleningsstatuut. Deze bijdrage bedroeg voor 2015: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 148 van 224

149 Financiële informatie RUD Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat voordelig Bestemming resultaat 2015 Algemene reserve Bestemmingsreserves (nieuw ingesteld): - Projecten risicogestuurd handhaven en datakwaliteit Transitiekosten Outputfinanciering Terugbetaling aan deelnemers (waarvan Soest > zie ook voorjaarsnota 2015). Risico s Achtergrond: het meerdere boven het afgesproken niveau van de algemene reserve. De RUD Utrecht heeft in zijn bedrijfsplan voorzien dat vanaf 2017 volgens een nieuw sturings- en financieringsmodel (outputsturing en financiering) gewerkt gaat worden. Er wordt dan afgerekend op basis van de daadwerkelijk afgenomen producten en een productenboek. Tot 2017 wordt de RUD middels een lumpsum gefinancierd. In het belang van een zorgvuldig proces en om risico s te beheersen is door het algemeen bestuur van de RUD besloten om de overgang naar volledige outputsturing en financiering uit te stellen tot 1 januari (Beleids)ontwikkelingen Geen. Periodieke evaluatie (vierjaarlijks) N.v.t. Financiële deelnemingen 13. NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Vestigingsplaats Den Haag Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), opgericht in 1914, is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG duurzaam bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg en onderwijs. Financieel belang deelneming uitstaand aandeel Soest nominale waarde totaal aantal % p/aandeel totaal aandelen ,22% 2, Gedurende 2015 hebben zich geen veranderingen voorgedaan in de belangen van de aandeelhouders van de BNG bank (hierbij is het gevolg van eventuele gemeentelijke samenvoeging buiten beschouwing gelaten). Financiële informatie BNG > Eigen vermogen miljoen miljoen > Vreemd vermogen miljoen miljoen > Achtergestelde schulden 32 miljoen 31 miljoen > Financieel resultaat 2015 Een nettowinst na belastingen van 226 miljoen ( miljoen). > Bestemming resultaat 2015 Van de nettowinst is 25% als dividend uitgekeerd (net als in 2014). De overige 75% is ingehouden om de noodzakelijke groei van het eigen vermogen te realiseren (verscherping kapitaalvereisten voor banken). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 149 van 224

150 Het dividend bedraagt 1,02 per aandeel van 2,50 (2014: 0,57 per aandeel). Dividend Soest (t.o.v hoger). T.o.v. de raming is de verbetering (zie voorjaarsnota 2016). > Risico s De omvang van nieuw verstrekte langlopende leningen ligt in 2016 naar verwachting in lijn met die van het voorgaande jaar. Mede onder invloed van aanhoudende lage lange rentetarieven en de terughoudende rentepositie van de bank zal het renteresultaat in 2016 naar verwachting lager uitkomen dan in Het resultaat financiële transacties zal ook in de nabije toekomst gevoelig blijven voor politieke, economische en monetaire ontwikkelingen. Gezien de aanhoudende onzekerheden acht de bank het niet verantwoord een uitspraak te doen over de verwachte nettowinst Vitens NV Vestigingsplaats Zwolle Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland, Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en Noord-Holland. Per 1 oktober 2006 zijn Hydron Midden-Nederland, Hydron Flevoland en Vitens gefuseerd. Vitens stelt zich als publieke onderneming ten doel een bijdrage te leveren aan het verlagen van de maatschappelijke kosten. Als drinkwaterbedrijf met een natuurlijk monopolie brengt dit de verantwoordelijkheid met zich mee om het geld van klanten en publieke aandeelhouders op een verantwoorde wijze te besteden. Financieel belang deelneming uitstaand aandeel Soest nominale waarde totaal aantal % p/aandeel totaal aandelen ,77% 1, Financiële informatie Vitens > Eigen vermogen 421,2 miljoen 471,7 miljoen > Vreemd vermogen 1.292,5 miljoen 1.242,7 miljoen > Financieel resultaat 2015 Een nettowinst na belastingen van 55,4 miljoen (2014: 42,1 miljoen). > Bestemming resultaat 2015 Van de nettowinst is 22,1 miljoen (40%) als dividend uitgekeerd (2014: 16,8 miljoen 40%). De overige 33,3 miljoen is aan het eigen vermogen toegevoegd ter versterking van de solvabiliteitspositie (2014: 25,3 miljoen). Het dividend bedraagt 3,83 per aandeel van 1,00 (2014: 2,91 per aandeel). Dividend Soest (dat is t.o.v. de raming meer > zie ook voorjaarsnota 2016). > Risico s In de komende jaren moet rekening worden gehouden met (gefaseerd) lagere dividenduitkeringen als gevolg van landelijke regelgeving ten aanzien van maximaal door waterleidingbedrijven te behalen rendementen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 150 van 224

151 15. RWA / Amfors BV Zie punt 10 van het onderdeel gemeenschappelijke regelingen hiervoor en de tabel hieronder. Tabel: financieel belang deelneming uitstaand aandeel Soest nominale waarde totaal aantal % p/aandeel totaal aandelen ,02% 45, Garantstellingen bij verbonden partijen 16. Waarborgfonds Sociale Woningbouw De achtervang van het Rijk (50%) en de gemeenten (50%) is het sluitstuk van de zekerheidsstructuur binnen het borgstelsel van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Deze zekerheidsstructuur maakt het mogelijk dat corporaties met voordelige financiering sociale volkshuisvesting kunnen realiseren. WSW neemt de betaalverplichtingen voor een lening over wanneer de corporatie (ondanks de voordelige financieringsvoorwaarden) de rente en aflossing op een door WSW-geborgde lening niet meer kan betalen. Alleen als WSW deze betaalverplichting niet uit de overige buffers in de zekerheidsstructuur kan voldoen, moeten Rijk en gemeenten bijspringen. Op grond van hun rol als achtervanger moeten zij in dat geval renteloze leningen aan WSW verstrekken. De garantiestructuur van het WSW bestaat uit: - het eigen vermogen van de deelnemende corporatie; - de mogelijkheid tot sanering en projectsteun van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV); - het vermogen van het WSW, inclusief door deelnemers aan te houden obligo s; - de renteloze leningen van het Rijk en de betrokken gemeenten. Hieruit blijkt dat als het risicovermogen van het WSW ontoereikend is als gevolg van borgaanspraken dat het obligo bij de deelnemers wordt ingeroepen. Mocht daarna het risicovermogen (met inbegrip van de ontvangen obligo) dalen onder de 0,25% van het garantievolume, dan treedt de achtervangpositie van het Rijk en de betrokken gemeenten in werking. Ultimo 2014 was het door het WSW geborgde leningsbedrag in totaal 84,5 miljard. Het garantieniveau bedraagt daarmee 213 miljoen. Tegenover dit garantieniveau staat een risicovermogen van 485 miljoen. Daarnaast hebben corporaties obligo s aan het WSW afgegeven op grond waarvan WSW nog eens 3,2 miljard bij corporaties kan opeisen indienen zodra het risicovermogen minder is dan het garantieniveau. Uit deze cijfers blijkt dat het aanwezige risicovermogen zich ruimschoots boven de norm bevindt en het risico dat er aanspraak wordt gedaan op onze achtervangpositie zeer klein is. Mocht het wel zo zijn dat er een beroep wordt gedaan op de achtervangpositie dan is het risico dat wij deze leningen uiteindelijk niet terugkrijgen zeer gering, omdat de waarde van het onroerend goed van de corporatie in kwestie hier tegenover staat. 17. Hypotheekfonds voor Overheidspersoneel Per 1 januari 2013 is de samenwerkingsovereenkomst van het Hypotheekfonds voor Overheidspersoneel met alle gemeenten opgezegd. Er worden vanaf die datum geen hypotheken meer verstrekt aan personeelsleden. Voor de onder de bestaande raamwerkovereenkomst afgesloten hypothecaire leningen verandert er niets, er zijn geen achterstanden bekend en door het recht van hypotheek worden de risico s normaliter als zeer beperkt beschouwd. 18. Nationale Hypotheek Garantie Vanaf de introductie in 1995 is in Soest nooit een verlies voor de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen ontstaan. Door de conjuncturele neergang zijn de risico s echter toegenomen. In het Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen is daarom besloten dat het Rijk vanaf 1 januari 2011 de achtervang van alle nieuwe hypotheekgaranties op zich neemt. Op 9 juni 2010 heeft de gemeente de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 151 van 224

152 nieuwe achtervangovereenkomst met de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen ondertekend waardoor geborgd is dat inwoners van Soest ook na 1 januari 2011 gebruik kunnen (blijven) maken van de Nationale Hypotheek garantie voor het verkrijgen van een eigen woning. Eind 2011 is door toenmalig minister Donner besloten de NHG-grens geleidelijk weer af te bouwen van naar het bedrag van Vanaf 1 juli 2012 is dit in stappen gebeurd zodat het grensbedrag medio bedroeg. Per 1 juli 2015 is de grens verlaagt naar Dit is het maximale bedrag dat consumenten met NHG mogen lenen om de woning te financieren. Dit is inclusief bijkomende kosten zoals overdrachtsbelasting en notariskosten. Risico s bij verbonden partijen Is bij verbonden partijen sprake van een risico zoals bedoeld in paragraaf A (weerstandvermogen en risicomanagement), dan wordt dit risico in de risicoparagraaf van het betreffende programma genoemd en toegelicht dan wel genoemd en toegelicht bij de desbetreffende verbonden partij in deze paragraaf. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 152 van 224

153 Paragraaf F - Grondbeleid Visie De visie op het grondbeleid is vastgelegd in de in september 2011 door de raad vastgestelde Nota Grondbeleid gemeente Soest en luidt als volgt: De gemeente kiest, ten aanzien van het te voeren grondbeleid, voor maatwerk en marktwerking. Per ontwikkellocatie wordt conform het in de nota opgenomen afwegingskader (), gezocht naar de meest adequate vorm van grondbeleid, actief, facilitair of in samenwerking met de markt. Met de nota grondbeleid zijn ook de kaders, het beleid en de werkwijze op het gebied van grondbeleid vastgelegd. Er is beleid gemaakt voor waardering van gronden, grondexploitaties, toerekenen van bovenwijkse voorzieningen aan ruimtelijke projecten, risicobeheersing, (financiële bestuurlijke) rapportages en grondprijzen. Eens in de vier jaar wordt de nota grondbeleid herzien. De notagrondbeleid wordt in 2016 herzien. Het beleid ten aanzien van de te hanteren grondprijzen is herzien en door de raad in 2013 vastgesteld. Met de nota Grondprijsbeleid gemeente Soest is vastgelegd op welke wijze de (marktconforme) grondprijzen worden bepaald. Tevens zijn in de nota per functionele (uitgifte)categorie (bandbreedtes van) grondprijzen opgenomen met prijspeil 1 januari De genoemde prijzen betreffen richtprijzen en worden per locatie nader gespecificeerd. De grondprijzen zullen jaarlijks worden herzien. De laatste herziening is vastgesteld op 10 maart Uitvoering Passend binnen de ruimtelijke ambities van Soest kan met de bovengenoemde kaders de gemeente op transparante wijze de regie voeren op de ruimtelijke ontwikkelingen, al dan niet in samenwerking met private of publiekrechtelijke partijen. Grondontwikkeling De gemeente Soest heeft verschillende grondontwikkelingen onderhanden die verkeren in verschillende fasen van het proces. Dorpshuis en de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg zijn bekrachtigd met een haalbaarheidberekening of grondexploitatie die vastgesteld is door de raad. De Apollo-projecten zijn onderdeel van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug en zijn door de stuurgroep van Hart van de Heuvelrug vastgesteld. De grondexploitatie van het project Staringlaan is bij de jaarrekening van 2014 aangeboden aan de raad en vastgesteld. Alle onderhanden zijnde grondexploitaties zijn per 1 januari 2016 herzien. Jaarlijks worden de grondexploitaties herzien en verantwoord bij de jaarrekening. Uitgangspunten voor de grondexploitaties van de gemeente Soest: Peildatum: ; Datum Netto Contante Waarde: ; Rente parameter kosten: 3%; Rente parameter opbrengsten: 3%; Indexatie kosten: jaargang %, daarna 1,5%; Indexatie opbrengsten: jaargang %, daarna 0,5%; Plankosten en voorbereiding & toezicht kosten worden indien mogelijk bepaald met de plankostenscan; Onvoorzien is maatwerk per project. De gehanteerde uitgangspunten zijn niet gelijk aan de uitgangspunten van de deelprojecten van Hart van de Heuvelrug. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 153 van 224

154 Dorpshuis Vastgestelde Grondexploitaties Saldo Nominaal 2015 Saldo nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW Eindwaarde Woningbouw -/ / / / / Verschillenverklaring: Rentekosten en opbrengsten zijn verlaagd van 3,5% naar 3%. De geprognosticeerde kosten zijn met 1 % geïndexeerd. De nominale kosten zijn met toegenomen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de rentekosten die toegerekend zijn over In programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening wordt de boekwaarde van 2015 toegelicht van het Dorpshuis toegelicht. fase 3: Dorpshuis De ontwikkeling op de locatie van het oude dorpshuis is in de laatste fase van het project. Er wordt gedacht aan de bouw van 20 appartementen op de locatie van het Dorpshuis. Het Dorpshuis is aangekocht en het oude dorpshuis is inmiddels gesloopt. De ontwikkeling van dit plan is onzeker omdat de ontwikkelaar Dura Vermeer moeite heeft met de afzet van de appartementen. Mogelijkheden worden onderzocht of een programmawijziging tot betere resultaten leidt. Als alles verloopt volgens de fasering van de grondexploitatie worden de activiteiten van de gemeente rondom het gebied Dorpshuis in 2017 afgerond. Eerder gingen we nog uit van Het oplopend tekort van het project Dorpshuis heeft te maken met de rentekosten en vertraging van de ontwikkeling. Risico s voor de ontwikkeling van het Dorpshuis: - afzet van de woningen op de locatie van het Dorpshuis; - uitgifte van de grond aan Dura Vermeer; - vennootschapsbelasting. De Netto Contante Waarde voor de gekwantificeerde risico s van het project Dorpshuis is Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlo simulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor het Dorpshuis is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 0,32 miljoen. Dit financiële risico is opgenomen in paragraaf A (weerstandsvermogen en risicobeheersing) Staringlaan Tabel projecten Staringlaan Grondexploitaties Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW Eindwaarde Archeologie -/ / / / / Woningbouw -/ / Totaal Staringlaan -/ / / / / * Op de locatie van het voormalige korfbalveld aan de Staringlaan zijn 23 starterswoningen gepland. Verschillenverklaring: Het negatieve resultaat op de totale ontwikkeling van de Staringlaan wordt minder negatief doordat de rente verlaagd is van 3,5% naar 3%. De geprognosticeerde kosten zijn met 1 % geïndexeerd. Inhoudelijk zijn er geen aanpassingen op de kosten of opbrengsten. Naar verwachting zal de ontwikkeling van het project Staringlaan, zowel de archeologie als de woningbouwlocatie binnen de financiële kaders worden uitgevoerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 154 van 224

155 In programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening wordt de boekwaarde van 2015 toegelicht van het project de Staringlaan toegelicht. 1 fase 1: Archeologie Bij de ontwikkeling van het project Staringlaan zijn in het kader van het bestemmingsplan onderzoeken verricht. Bij het standaard onderzoek ten behoeve van de archeologie zijn er sporen gevonden. Nader onderzoek heeft plaatsgevonden, waarbij grondbewerkingssporen uit de Nieuwe Tijd (tijd na de Middeleeuwen), karrensporen uit de Middeleeuwen en sporen en vondsten uit het stenen tijdperk zijn aangetroffen. Dit heeft geleid tot een besluit van de raad om de archeologische vondst op te graven. De raad heeft maximaal ter beschikking gesteld. De archeologische opgravingen zijn in 2015 uitgevoerd en de vondsten worden in 2016 uitgewerkt. 2 fase 2: Woningbouw project Na het afronden van het project Archeologie wordt het woningbouwproject Staringlaan voortgezet. Het project Staringlaan bevindt zich aan het eind van de ontwerpfase. De grondwaarde is uit onderhandeld met de ontwikkelaar. De koopovereenkomst is in 2015 door de partijen ondertekend. Naar verwachting kan het woningbouwproject in 2016 wordt gestart. Risico s projecten Staringlaan: - aankoop voetpad in bezit van Portaal; - archeologie inschatting van de kosten te laag; - vennootschapsbelasting. Netto Contante Waarde voor de gekwantificeerde risico s van het project Staringlaan is Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlo simulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor het project Staringlaan is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 0,06 miljoen. Dit financiële risico is opgenomen in paragraaf A (weerstandsvermogen en risicobeheersing) Hart van de Heuvelrug (HvdH) Hart van de Heuvelrug is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Zeist, de gemeente Soest en de provincie Utrecht. Het samenwerkingsverband is gericht op ruimtelijke kwaliteitsverbetering op de Utrechtse Heuvelrug. Financieel uitgangspunt is verevening tussen de groene en rode projecten. Project Apollo Noord is een belangrijk onderdeel van cluster Soest I van het programma Hart van de Heuvelrug. Apollo Noord bestaat uit drie deelprojecten die voor de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug samen worden gevoegd onder cluster Soest I: - Apollo Noord Fase I deel van de gronden verworven van Kontakt der Kontinenten; - Apollo Noord fase II Oude Tempel grondbezit Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland (SZN); - Apollo Noord Saunalocatie. Andere projecten in het cluster Soest I zijn Jessurunkamp, Kodakterrein, Richelleweg, Ecoduct Boele Staal, Oude Kamp en Soesterveen. Apollo Noord levert samen met Richelleweg de financiële basis voor de andere (groene) projecten van cluster Soest I. Het Programmabureau Hart van de Heuvelrug stelt jaarlijks de Mastergrex op om inzicht te geven in de financiële stand van zaken van de gebiedsontwikkeling. Op 10 februari 2016 is de herziene Mastergrex Hart van de Heuvelrug vastgesteld door de stuurgroep. In april 2015 hebben de drie partijen provincie Utrecht, gemeente Zeist en de gemeente Soest de nieuwe samenwerkingsovereenkomst vastgesteld en op 5 juni 2015 is de nieuwe samenwerkingsovereenkomst door de drie partijen getekend. De projecten van Apollo Noord worden uitgevoerd door de gemeente Soest in opdracht van de stuurgroep en maken onderdeel uit van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. De risico s zijn gekwantificeerd en verantwoord in de geconsolideerde risicoanalyse Hart van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 155 van 224

156 de Heuvelrug. De gemeente Soest is geen risicodrager dus het risicoprofiel is niet in de balans van de gemeente Soest verantwoord. Uitgangspunten voor de grondexploitaties Hart van de Heuvelrug: Peildatum: ; Datum Netto Contante Waarde: ; Rente parameter kosten: 3%; Rente parameter opbrengsten: 3%; Indexatie kosten: jaargang %, daarna 1,7%; Indexatie opbrengsten: jaargang %, daarna 1,7%; Plankosten en voorbereiding & toezicht 25% van het geinvesteerde vermogen; Onvoorzien 10% van het geinvesteerde vermogen. Tabel grondontwikkeling deelprojecten Hart van de Heuvelrug Grondexploitaties Saldo Nominaal Saldo Nominaal Saldo NCW Saldo NCW Eindwaarde Apollo N KDK inclusief planstructuur Apollo N Oude Tempel Apollo N. Saunalocatie -/ / / / / Totaal Apollo Noord *De deelprojecten van het Hart van de Heuvelrug zijn berekend met een eindwaarde tot Hier is voor gekozen omdat enkele projecten van het Hart van de Heuvelrug zijn getemporiseerd. Verschillenverklaring: Voor alle deelprojecten van het Hart van de Heuvelrug wordt een voordeel behaald doordat de rente is verlaagd van 4% naar 3%. Apollo Noord Kontakt der kontinenten Het resultaat van het project Apollo Noord Kontakt der Kontinenten is verbeterd. Doordat de grond niet bouwrijp wordt uitgegeven aan de ontwikkelaar, maar in ruwe staat wordt geleverd, kunnen wij voldoen aan de voorwaarde van het Hart van de Heuvelrug. De gemeente zal in samenwerking met de ontwikkelaar het woningbouwproject uitvoeren. De bouwer-ontwikkelaar zal de grond bouwrijp maken en nadat de woningen zijn gebouwd, de locatie woonrijp maken. Daarna zal het openbaar gebied om niet aan de gemeente Soest worden terug geleverd. Apollo Noord Oude Tempel Het resultaat van het project Apollo Noord Oude Tempel is hoofdzakelijk verbeterd door de verlaging van de rente en aanpassing van de fasering. Apollo Noord Saunalocatie Nominaal is het verschil ontstaan door toename van de rentekosten over Daarnaast zijn extra geraamde kosten opgenomen voor de jaarlijkse herziening en is er kleine aanpassing voor het fonds bovenwijks. De verbetering van de Netto Contante Waarde en de Eindwaarde worden veroorzaakt door de verlaging van de rente van 4% naar 3%. In programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening wordt de boekwaarde van 2015 toegelicht per deelprojecten van de Apollo Noord Hart van de heuvelrug Masterplan Soesterberg. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 156 van 224

157 Apollo Noord Kontakt der Kontinenten fase I De ontwikkeling van het projectgebied van Kontakt der Kontinenten is 8 ha groot. Het stedenbouwkundig plan is uitgewerkt tot circa 175 woningen, het bestemmingsplan voorziet in maximaal 200 woningen. De woonwijk zal zich onderscheiden van de ernaast gelegen toekomstige woonwijk Oude Tempel door kwalitatief een mooie wijk te ontwikkelen voor hoofdzakelijk het middensegment. Samen met de ontwikkelaar wordt de ontwikkeling ter hand genomen. De totale gebiedsontwikkeling van Apollo Noord komt samen met de ontwikkeling van de locaties Oude Tempel en de pas geopende nieuwe Sauna. De gronden van deze locatie zijn grotendeels in bezit van de gemeente Soest, de prognose voor Apollo Noord Kontakt der Kontinenten is dat in de tweede helft van 2016 de eerste activiteiten plaatsvinden om het terrein geschikt te maken voor woningbouw. De voormalige eigenaar van de grond Kontakt der Kontinenten en de ontwikkelaar zijn nader tot elkaar gekomen. De gronden worden in meerdere fasen uitgegeven zodat de woningen gefaseerd kunnen worden gebouwd. Uiteindelijk bepaald de markt het tempo van de ontwikkeling. De aanname is dat de grond vanaf 2016 t/m 2021 kan worden uitgegeven aan de ontwikkelaar. Risico s: - beeldkwaliteit wordt opnieuw beoordeeld door welstand; - onderhandelingen tussen de ontwikkelaar en de voormalige grondeigenaar; - extra middelen om de ontwikkeling van het project te realiseren (planvorming en voorbereiding & toezicht); - belastingen OZB / Waterschapslasten bij aankoop van gronden; - flora en Fauna onderzoek. Het vorige onderzoek wees uit dat er hazelwormen en een eekhoorn in het gebied waren gesignaleerd. In hoeverre de flora en fauna tijd gehad heeft te floreren zal blijken uit het nieuwe F&F onderzoek; - samenwerking tussen de voormalige grondeigenaar en de ontwikkelaar; - detectie onderzoek NGE; - nieuwe eisen t.b.v. geluidsbelasting; - vennootschapsbelasting. Het risico en kansen Analyse zijn opnieuw inzichtelijk gemaakt. Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlo simulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor het project Kontakt der Kontinenten is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 0,21 miljoen. Dit financiële risico is wordt verantwoord bij de provincie Utrecht. Gemeente Soest is niet risicodragend voor de Hart van de Heuvelrug projecten. Apollo Noord Oude Tempel fase II De ontwikkeling van het Projectgebied van Oude Tempel is 15 ha groot. Er is op 10 september 2012 een samenwerkingsovereenkomst getekend met de Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland (SZN). In 2013 heeft het reken- en tekenproces geleid tot een globaal stedenbouwkundig plan. De uitwerking van het globaal stedenbouwkundig plan geeft ruimte aan circa 270 woningen. De woonwijk zal ontwikkeld worden tot een hoogwaardige en onderscheidende woonwijk. In de overeenkomst is de afspraak gemaakt dat de helft van de grond van SZN wordt aangekocht door de gemeente Soest zodat de grondontwikkeling in gezamenlijkheid kan plaatsvinden. Echter, de SZN heeft laten weten zich te willen terugtrekken als partner en stelt ons in de gelegenheid de gehele grondpositie over te nemen. De grondexploitatieberekening is nog gebaseerd op samenwerking met de SZN. Het resultaat van de ontwikkeling wordt gedeeld met de Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland. In de nieuwe situatie zal de gemeente Soest de 15 ha grond kopen en actief ontwikkelen in samenwerking met ontwikkelaars. Risico s: - het plan wordt per ontwikkelvlek (grid) ontwikkeld. Het is mogelijk dat de Vrij Op Naam prijzen niet haalbaar zijn; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 157 van 224

158 - grond wordt aangekocht maar de bestemmingsplan procedure moet nog worden gestart. - afzetbaarheid van de woningen; - geschikte marktpartijen vinden voor de ontwikkeling van de vastgoed; - extra middelen om de ontwikkeling van het project te realiseren. De planvorming en voorbereiding & toezicht kost meer bij grid-ontwikkeling; - bezuinigingstaakstelling 10% van de investeringen resulteert voor OT in 0,66 miljoen. Dit bedrag is opgenomen als risico. Kansen: - grondwaarde hoger dan de op de proefverkaveling gebaseerde waarde; - planschade minder hoog dan nu in de grondexploitatie is opgenomen. De risico s en kansen Analyse zijn opnieuw inzichtelijk gemaakt. Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlo simulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor het project Oude Tempel is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 1,12 miljoen. Dit financiële risico is wordt verantwoord bij de provincie Utrecht. Gemeente Soest is niet risicodragend voor de Hart van de Heuvelrug projecten. Apollo Noord Saunalocatie Het deelproject Apollo Noord Saunalocatie is ontwikkeld en heeft de bedrijfsnaam Omega Spa Wellness gekregen. De Sauna heeft eind augustus 2015 zijn deuren geopend voor de gasten. Het deelproject Apollo Noord Saunalocatie blijft onderdeel van de Mastergrex Hart van de Heuvelrug. De grond is tot 2020 in erfpacht uitgegeven daarna wordt de erfpacht afgekocht en kan het project worden afgesloten. De verrekening kan dan plaatsvinden met het beheerfonds van het Hart van de Heuvelrug. De gemeente Soest heeft in 2015 de laatste werkzaamheden verricht. De grondexploitatie blijft echter actief, omdat de canon jaarlijks wordt afgedragen en toegerekend aan de grondexploitatie van de saunalocatie. Risico s: - tijdige afkoop erfpachtovereenkomst; - doordat de grond in erfpacht is uitgegeven houden wij vinger aan de pols van de financiële bedrijfsvoering van de sauna. Dit kan extra kosten met zich meebrengen. Risico Hart van de Heuvelrug Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlo simulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor de Apollo Noord-deelprojecten van het Hart van de Heuvelrug is gesteld bij een waarschijnlijkheid van 80% op 1,33 miljoen. De gemeente Soest draagt geen risico voor de Apollo Noord-projecten. Het risicoprofiel is samen met de Mastergrondexploitatie verantwoord en vastgesteld door de stuurgroep Hart van de Heuvelrug Masterplan Soesterberg De herziene Mastergrondexploitatie (haalbaarheidsberekening) van het Masterplan prijspeil wordt door uw raad bij de jaarrekening van 2015 vastgesteld. De Mastergrex Masterplan Soesterberg is opgebouwd uit verschillende deelprojecten die samen de Mastergrondexploitatie vormen. De verschillende deelprojecten zijn: - Woonomgevingskwaliteit; - Manifestatieterrein (stop gezet) ; - N237 en omliggende infra Soesterberg; - Oostelijke ontsluiting; - Soesterberg-Noord Woningbouw; - Soesterberg-Noord Milieu; - Moerbessenberg-Odijkplein; - Rademakerstraat; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 158 van 224

159 - Campus Kop/Pleisterplaats; - Campuszone Noord (tijdelijk stilgelegd); - Campuszone Banninghal (afgesloten geen activiteiten meer te verwachten); - Campuszone Evenemententerrein; - Administratief deelproject. Bij de herziening van 1 januari 2015 waren voor de gebiedsontwikkeling van Soesterberg twee woningbouwprojecten, een maatschappelijk project en drie infrastructurele projecten ter hand genomen. De Oostelijke ontsluiting is in 2015 geheel afgerond en opengesteld voor publiek. Het infrastructurele project Rademakerstraat is in 2013 al afgerond. Voor alle geactiveerde projecten zijn projectleiders ingezet. De projecten die nog niet geactiveerd zijn worden in de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg geprognosticeerd meegenomen. Het project Verdiepte ligging N237 wordt door de provincie geleid maar in nauwe samenwerking met de gemeente Soest. Het is essentieel dat de aansluiting met de infrastructurele voorzieningen van Soesterberg goed op elkaar is afgestemd. In programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening wordt de boekwaarde van 2015 toegelicht per deelprojecten van het Masterplan Soesterberg. Resultaat Jaarlijks worden de grondexploitaties herzien. De grondexploitaties van het Masterplan Soesterberg zijn per 1 januari 2016 geactualiseerd. Bij de volgende herziening wordt het resultaat van de deelprojecten van de Mastergrondexploitatie weer aangepast aan het voortschrijdend inzicht van de gebiedsontwikkeling. Manifestatieterrein Tabel grondontwikkeling Masterplan Soesterberg Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Masterplan S berg Consolidatie -/ / / / / * Het resultaat van het vorige vastgestelde Matergrondexploitatie van het Masterplan Soesterberg berekend volgens uitgangspunten van 2015 had op 1 januari 2016 een Netto Contante Waarde gehad van negatief. Woonomgevingskwaliteit Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde 10 lanen -/ / / / / De deelprojecten van de Woonkwaliteit zijn nog niet geactiveerd. De geprognosticeerde kosten voor het inrichten van 10 groene lanen in Soesterberg zijn geactualiseerd. Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde -/ / / / / Manifestatieterrein is bij de herziening van 2016 afgesloten. Het financiële resultaat is dat er nominaal circa overblijft van het toegekende budget. Het resterend budget wordt ingezet en verantwoord bij het project Campuszone Dorpshart. Het restbudget van het Manifestatieterrein wordt gebruikt voor extra mogelijkheden voor de inrichting van het plein van Campuszone Dorpshart. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 159 van 224

160 Het project N237 en omliggende infra Soesterberg omvat 12 infrastructurele deelprojecten. - Westelijke ontsluiting naar de Vliegbasis, kruispunt Noord van de Novalaan Aantakking Paralelweg; - Koppenlaan Van der Griendtlaan; - Aansluiting Postweg parallelweg Amersfoortsestraat; - Aansluiting Montgomeryweg zuid parallelweg Amersfoortsestraat; - Herinrichting Banningstraat ETW A; - Herinrichting Kampweg ETW A; - Herinrichting Montgomery zuidelijk deel ETW A; - Herinrichting Kampweg Noord; - Herinrichting Montgomery Noordelijk deel ETW A; - Herinrichting Postweg ETW - A; - Herinrichting Kamerlingh Onneslaan ETW A; - Herinrichting Oude Tempellaan ETW A. De ontwikkeling van Soesterberg Noord is leidend voor het moment van de aanleg van de infra Soesterberg. Geactiveerd is de Westelijke ontsluiting en de Koppenlaan. Deze deelprojecten van de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg kunnen binnen de financieel gestelde kaders worden ontwikkeld. De deelprojecten van de N237 en omliggende infra zijn over het algemeen positiever dan vorig jaar. De Netto Contante Waarde van de herziening van 2016 is verbeterd. Oorzaak is de verlaging van de rente van 3,5% naar 3%. Echter de geprognosticeerde kosten zijn geïndexeerd. De Oostelijke ontsluitingsweg in het verlengde van de Tempellaan is aangelegd en medio 2015 in gebruik genomen. Voor de aanleg van de Oostelijke ontsluiting is 2,1 miljoen opgenomen in de grondexploitatie van het Administratieve project, gefinancierd uit het investeringsfonds. Als financiële resultaat blijft er nominaal circa over van het toegekende budget. Deze middelen zijn nodig om de ontwikkeling van het deelproject Soesterberg Noord Woningbouw en Soesterberg Noord Milieu te realiseren. N237 en omliggende infra Soesterberg Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal Saldo Nominaal Saldo NCW Saldo NCW Eindwaarde /1/ deelprojecten -/ / / / / Oostelijke ontsluiting Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Totaal -/ / / / / Soesterberg Noord Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Woningbouw / / / Milieu -/ Totaal / / / Het bedrijventerrein Soesterberg Noord scheidt het dorp en de Vliegbasis van elkaar. Door het bedrijventerrein Soesterberg-Noord te herstructureren, zowel op basis van milieu aangescherpte voorschriften als deels woningen toe te voegen, draagt het bij aan de totale woonkwaliteit van Soesterberg en de Vliegbasis. De woningen zijn de schakel tussen het dorp en de natuur op de Vliegbasis, daardoor wordt er een aangename omgeving gerealiseerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 160 van 224

161 De grondexploitaties van Soesterberg Noord zijn aangepast aan de situatie die in 2015 is uitgewerkt. Het teken en rekenproces heeft geleid tot een stedenbouwkundige visie met een proefverkaveling, input is voor de herziening van De aanname is dat grondontwikkeling is uitgebreid met de locatie van de Ridder. Dit brengt extra kosten voor de verwerving en inrichting van het openbaar gebied met zich mee, wat het resultaat van de geconsolideerde grondexploitatie van Soesterberg Noord verslechtert. Het positieve is dat de ambitie van het Masterplan Soesterberg grotendeels voor kamer 1 verwezenlijkt kan worden. De Rademakerstraat is opnieuw ingericht. Het project is afgerond, echter moet parkeercompensatie in de Banningstraat nog worden aangelegd. Er zijn 9 parkeerplaatsen die ruimtelijk niet meer in het ruimtelijkplan van de Rademakerstraat konden worden opgelost. Het deelproject Rademakersstraat maakt onderdeel uit van de totale gebiedsontwikkeling van het Masterplan waardoor de grondexploitatie van het project geopend blijft in de Mastergrondexploitatie. Het toenemen van het negatieve resultaat wordt grotendeels veroorzaakt door de toename van de rentekosten. Jaarlijks wordt er rente berekend over de bestaande boekwaarde van de aanleg van de Rademakersstraat. De rentekosten voor het jaar 2015 zijn Het deelproject Moerbessenberg-Odijkplein bestaat uit twee verschillende projecten. Het project Moerbessenberg staat in het teken van kwaliteit van de openbare ruimte en Odijkplein is gericht op het realiseren van maatschappelijke voorzieningen. De toename van de kosten van het deelproject Moerbessenberg Odijkplein wordt veroorzaakt door een indexering van 1% van de geprognosticeerde kosten. De verlaging van de rente van 3,5% naar 3% compenseert deels de toegenomen kosten. Rademakerstraat Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Totaal -/ / / / / Moerbessenberg Odijkplein Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Totaal -/ / / / / Campuszone Pleisterplaats Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Totaal -/ / / / / De Pleisterplaats is feitelijk onderdeel van de Vliegbasis en de grond is in bezit van de provincie Utrecht. De wens is dat de Pleisterplaats een prominente rol gaat spelen in het gebied. Het moet de verbinding worden tussen de Vliegbasis, het museum en het Dorpshart. In het licht van deze wens is besloten de eerder aangenomen uitgangspunten te volgen, tot er een besluit is genomen hoe we het gebied van de Pleisterplaats willen invullen. De toename van de kosten van het deelproject Campuszone Pleisterplaats wordt veroorzaakt door een indexering van 1% van de geprognosticeerde kosten. De verlaging van de rente van 3,5% naar 3% compenseert deels de toegenomen kosten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 161 van 224

162 Voor de herziening van de Campuszone Noord is in 2013 de keuze gemaakt om de bestaande grondexploitatie te bevriezen totdat er nieuwe uitgangspunten worden geformuleerd. De kosten nemen wel toe omdat er jaarlijks rentekosten over de oude boekwaarde wordt gerekend. De indexering van 1% op de kosten veroorzaakt een toename in de geprognosticeerde kosten daartegen wordt over de geprognosticeerde opbrengsten geen indexering berekend. Campuszone Banninghal De grondexploitatie is afgesloten. De boekwaarde is verantwoord in het Administratieve project. Het deelproject Evenemententerrein is onderdeel van de Campus zone. Het project ligt in het hart van Soesterberg in het verlengde van de Rademakerstraat. De ontwikkeling van dit plan wordt in twee fasen uitgevoerd. De noordzijde van het voormalige Evenemententerrein wordt Campuszone Dorpshart genoemd en de ontwikkeling van de zuidzijde Woningbouw Kampweg. De noordzijde kan benut worden voor de ontwikkeling van het Dorpshart. Het project leent zich voor een diversiteit aan functies waaronder woningbouw. Aan de zuidzijde worden woningen ontwikkeld. De zuidzijde bevindt zich in de laatste fase van het ontwerpfase. Overeenkomst met de ontwikkelaar Latei is gesloten. Zij benaderen de toekomstige bewoners om in gezamenlijkheid het plan te realiseren. Het resultaat van de grondexploitatie is gunstiger dan vorig jaar. Het programma van de noordzijde is gewijzigd in een woningbouwprogramma en de onderhandelingen over de grondwaarde van de zuidzijde (Woningbouw Kampweg) is gunstig verlopen. De geprognosticeerde kosten zijn geïndexeerd en de gemaakte boekwaarde wordt vanaf heden belast met 3% rente. Aankomend jaar wordt een belangrijk jaar voor de noordzijde Campuszone Dorpshart. In gezamenlijkheid met de markt en de toekomstige bewoners wordt een plan ontwikkeld. Campuszone Noord Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal 2015 Saldo Nominaal 2016 Saldo NCW Saldo NCW 1/1/2016 Eindwaarde Totaal -/- 0 -/ / / / Campuszone Dorpshart / Woningbouw kampweg voorheen Evenemententerrein Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal Saldo Nominaal Saldo NCW Saldo NCW Eindwaarde /1/2016 Totaal Administratief deelproject Haalbaarheidberekeningen Saldo Nominaal Saldo Nominaal Saldo NCW Saldo NCW Eindwaarde /1/2016 Totaal Opbrengsten die niet direct ontstaan door de grondontwikkeling maar door subsidies of eigen middelen van de Algemene dienst worden in het Administratief deelproject verantwoord. In overleg met de accountant is de 10 miljoen rijkssubsidie voor de Crisis- en Herstelwet vanaf 2015 verantwoord onder het deelproject Soesterberg Noord Woningbouw en Milieu. Het resultaat van de grondexploitatie is toegenomen door de rente op de middelen die in het Administratieve deelproject worden verantwoord. Toegevoegd is circa kosten voor communicatie die niet standaard begroot worden in het Administratieve deelproject. Communicatie kosten die over het totaal van het Masterplan gaan worden in dit deelproject jaarlijks verantwoord. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 162 van 224

163 Risico s In het kader van het door de gemeente Soest te voeren risicomanagement dient, met de herziening van de grondexploitatie Masterplan Soesterberg 2016, tevens het bijbehorende risicoprofiel van de geactiveerde deelprojecten opgesteld te worden. Geactiveerde projecten met een risico- en kansenanalyse Deelprojecten van de N237 en omliggende infra - Westelijke ontsluiting: vertraging; het Flora- en Fauna onderzoek moet nog plaats vinden; - Westelijke ontsluiting: kostenverdeling is besproken, echter aanbesteding moet nog plaats vinden; - Beroep tegen het BP door Plekkenpoel opgenomen als p.m. Netto Contante Waarde gekwantificeerd voor de risico s van de N237 en omliggende infra is berekend op Het geconsolideerde risicoprofiel voor de geactiveerde deelprojecten van de N237 en omliggende infra is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 0,03 miljoen. Dit financiële risico is opgenomen in paragraaf A (weerstandsvermogen en risicobeheersing). Soesterberg Noord - lager grond waarde door passief grondbeleid; - vertraging van de uitgifte van de gronden; - grondwaarde is afhankelijk van de ontwikkeling in de omgeving; - negatief resultaat detectieonderzoek; - juridische procedures door omliggende bedrijven; - ontwikkeling en voortgang Vliegbasis; - sanering van de zware bedrijven; - planschade; - bodemvervuiling locatie Van De Bree; - vennootschapsbelasting en diverse belastingen. Netto Contante Waarde gekwantificeerd voor de risico s van het project Soesterberg Noord Woningbouw en Milieu is berekend op Het geconsolideerde risicoprofiel voor het project Soesterberg Noord Woningbouw en Milieu is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 1,14 miljoen. Dit financiële risico is opgenomen in paragraaf A (weerstandsvermogen en risicobeheersing). Campuszone Dorpshart en Woningbouw Kampweg (voormalig Evenemententerrein) - politieke keuze om het voorgebied anders in te vullen; - vertraging afzet vrije sector woningen; - gevonden profielen na het detectie onderzoek; - onzekerheid ontwikkeling door de Corporatie; - vertraging door eventueel bezwaar en beroep; - bodemsanering onder het monument; - mogelijk extra onderzoek zoals Flora & Fauna; - bij herhaalde planuitwerking extra plankosten; - vennootschapsbelasting en diverse belastingen. Kansen - planschade weerleggen; - meer vrije sector woningen; - aanbestedingsvoordelen. De Netto Contante Waarde van de risico- en kansen gekwantificeerd voor de Campuszone Dorpshart en Woningbouw Kampweg is Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 163 van 224

164 Het geconsolideerde risicoprofiel voor het project Campuszone Dorpshart en Woningbouw Kampweg is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 0,34 miljoen. Dit financiële risico is opgenomen in paragraaf A (weerstandsvermogen en risicobeheersing). Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlo-simulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor de geactiveerde deelprojecten hiervoor genoemd is bij een waarschijnlijkheid van 80% gesteld op 1,51 miljoen. De uitkomst van het risicoprofiel wordt in het weerstandsvermogen verantwoord. De grondexploitaties van het Masterplan Soesterberg worden jaarlijks herzien. Nieuwe herzieningen van de grondexploitaties voor de Masterplan Soesterberg worden met prijspeil 1 januari 2017 verwacht in het voorjaar van De geactualiseerde grondexploitaties worden volgens de planning van de P&C cyclus aangeboden. Vliegbasis Op 5 juni 2015 is de nieuwe samenwerkingsovereenkomst voor de ontwikkeling van de Vliegbasis gesloten tussen de gemeente Zeist, gemeente Soest en de provincie Utrecht. De haalbaarheid van de ontwikkeling Vliegbasis is vastgelegd vertaald in de haalbaarheidsberekening (grondexploitatie) van De grond is in eigendom van de provincie Utrecht die daardoor de grondexploitatie verantwoord in zijn balans. Echter de financiële risico s voor het project de Vliegbasis worden tussen drie partners provincie Utrecht en gemeente Zeist en Soest op grond van de samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis gedeeld. De haalbaarheid berekening van de ontwikkelingen van de Vliegbasis zijn voor nog gebaseerd op het prijspeil van 1 januari Vliegbasis Haalbaarheid Fase Woningbouw/ Afronden NCW Eindwaarde Natuur project Vliegbasis Groen Realisatie Natuur / / ontwikkeling Vliegbasis Rood Definitiefase Woningbouw Dolderseweg / Amersfoortsestraat Totaal haalbaarheid Vliegbasis Definitiefase Woningbouw / Zorg Geconsolideerde haalbaarheid Het te verwachten resultaat van de woningbouwlocatie Vliegbasis dekt de kosten van de groenontwikkeling op de Vliegbasis en de resultaatsverplichting van 10 miljoen voor de onrendabele top van het Hart van de Heuvelrug. In de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis Soesterberg is deze resultaatverplichting van 10 miljoen opgenomen. Eerder was overeengekomen dat op de Vliegbasis een inspanningsverplichting van 10 miljoen rust, deze is nu dus omgezet naar een resultaatsverplichting. Daarnaast wordt het resultaat niet alleen behaald door opbrengsten te generen maar ook door op kosten voor de groenontwikkeling van het project de Vliegbasis te besparen. Overige informatie over de Vliegbasis wordt verantwoord in programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening. Risico s en kansenanalyse Er is nog geen risico- en kansenanalyse voor het project Vliegbasis opgemaakt. Deze analyse wordt opgesteld als de volgende projectfase wordt uitgewerkt. Op dit moment is een gevoeligheidsanalyse voldoende om het plan indien dit nodig is bij te sturen. Daarbij zijn de volgende risico s genoemd: - hindercirkels; - planvorming en V&T; - extra tijdelijk beheer; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 164 van 224

165 - VON-prijzen kunnen fluctueren met 5% hoger dan wel lager; - indexatie van de kosten kan stijgen; - belastingen Vennootschap en WOZ. Milieuhinderzone: Aandeel sociale woningbouw 0% Aandeel sociale woningbouw 25% Woningaantal - Wel benutten - 33,1 miljoen - 28,5 miljoen Niet benutten - 19,9 miljoen - 17,3 miljoen De invloed van het niet kunnen benutten van de milieuhinderzones bedraagt circa 13 miljoen (bij 0% sociaal). Om dit risico weg te nemen is een bedrag gereserveerd voor de opheffing van de hinderzones. Voor dit bedrag kunnen maatregelen aan de bron worden weggenomen en/of bedrijven worden aangekocht en uitgeplaatst. Vanuit het project Soesterberg Noord deelproject van het Masterplan wordt bestemmingsplan onder de Crisis en Herstelwet ingebracht. De maatregelen die genomen zijn en genomen moeten worden zullen het probleem van de milieuhinderzones terug te dringen. Plankosten De plankosten en V&T zijn berekend op 1,8 miljoen, gebaseerd op een ervaringsnorm van 30% van de kosten voor bouwrijp en woonrijp maken. Deze ervaringsnorm komt uit traditioneel ontwikkelde gebieden. Waarschijnlijk gaat dit plan echter op een meer organische manier ontwikkeld worden. Als hierdoor de uitgiftegebieden verkleinen en dus het aantal gronduitgiften toeneemt, bestaat het risico dat de plankosten niet toereikend zijn. Dat kan betekenen dat er een verslechtering van het saldo optreedt van circa 0,9 miljoen. De komende tijd wordt benut om uit organisch ontwikkelde plannen te leren hoe het planproces efficiënt kan worden ingericht, om de kans op overschrijding van de plankosten te verkleinen. Capaciteitsuitbreiding rioolstelsel Wellicht is de reservering van 1,0 miljoen niet toereikend om de capaciteit van het rioolstelsel te vergroten. In dat geval biedt dit budget voldoende mogelijkheden om op locatie maatregelen te nemen waardoor het bestaande rioolstelsel zo min mogelijk (extra) wordt belast. Tijdelijk beheer In de grondexploitatie wordt aangenomen dat de gronden kort na het woonrijp inrichten van de deelgebieden kunnen worden overgedragen aan de definitieve beheerinstantie. Uitgaande dat door nog onvoorziene omstandigheden vanuit de grondexploitatie 50% van het oppervlak gedurende 10 jaar moet worden onderhouden als groengebied, dan bedragen de meerkosten circa 0,8 miljoen. Afzet duurdere woningtypes Als dat de verkoop van de duurdere woningen tegenvalt, dan zou kunnen worden overwogen om de differentiatie meer naar de goedkope en middel dure woningen om te buigen. Omdat de grondopbrengsten onder deze woningtypes per m² lager zijn, zou dat een negatief effect op het saldo hebben. Dit effect kan deels worden gecompenseerd als bij de keuze om goedkopere woningen te realiseren ook wordt verdicht. De proefverkaveling van het project van de Vliegbasis gaat nu uit van 335 woningen, maar het ruimtelijk kader biedt ruimte voor 440 woningen. Gegeven het uitgangspunt dat er geen rentelasten worden berekend, kan beter het geduld worden bewaard in de wetenschap dat uiteindelijk ook de duurdere woningtypes worden verkocht. Er is namelijk ook een kans dat er een duurder programma kan worden gerealiseerd. Fasering Doordat de rente op 0% is gesteld, heeft vertraging of versnelling van het project netto contant een beperkte invloed op het financiële projectresultaat. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 165 van 224

166 Afwijking VON-prijzen De grondprijzen zijn residueel bepaald, zijnde het verschil tussen de verkoopwaarde en de bouwkosten. Als de verkoopwaarden van de woningen hoger liggen dan is aangenomen, dan stijgt daarmee de residuele grondwaarde. Aangenomen dat 75% van de hogere verkoopwaarde doorsijpelt naar de grondwaarde, dan is het effect van 5% hogere verkoopwaarden circa 4,8 miljoen netto contant. Omgedraaid resulteren 5% lagere verkoopwaarden in een effect op het saldo van - 4,8 miljoen. Kosten- en opbrengstenstijging Als de kosten harder gaan stijgen dan de grondopbrengsten, bijvoorbeeld 2,5% tegenover 1,5%, dan verslechtert het saldo netto contant 1,1 miljoen. Voor de gevoeligheidsanalyse zijn de kansen en risico s gekwantificeerd op 8,1 miljoen. In de volgende fase van het project worden de risico s en kansen uitgewerkt om het risicoprofiel vast te stellen. Het risicoprofiel wordt bepaald door b.v. de Monte Carlo-simulatie. Voor nu wordt rekening gehouden met de afspraken die gemaakt zijn met de partners inzake de afdracht van 10 miljoen van het project Vliegbasis aan de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. Overige informatie over het risicoprofiel is beschreven in de Risicoparagraaf programma Wonen en Ruimtelijke Ordening. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 166 van 224

167 Paragraaf G - Lokale heffingen Functie van deze paragraaf Deze paragraaf biedt inzicht in: - het beleidskader en de algemene beleidsuitgangspunten; - het gevoerde tarievenbeleid in 2015 (de lokale lasten); - de werkelijke opbrengsten t.o.v. de geraamde opbrengsten. Beleidskader De gemeenteraad bepaalt welke belastingen een gemeente heft, welke heffingsmaatstaven worden gehanteerd en welke tarieven daarbij gelden. De raad stelt hiertoe belastingverordeningen vast. De belastingen die mogen worden geheven, zijn limitatief vastgesteld in de Gemeentewet en enkele andere wetten. De gemeente kan uit het beschikbare menu haar eigen keuze maken. Het is niet verplicht om alle belastingen te heffen die in de Gemeentewet staan. Voor alle gemeentelijke belastingen geldt dat het te betalen bedrag niet afhankelijk mag zijn van het inkomen, de winst of het vermogen van een belastingplichtige. Verder zijn de gemeentelijke belastingen in economische zin te onderscheiden in echte belastingen en bestemmingsheffingen. Echte belastingen Het onderscheid in juridische zin is dat belastingen kunnen worden geheven ongeacht of de belastingplichtige van een bepaalde dienst gebruik maakt. De opbrengst van echte belastingen komt ten gunste van de algemene middelen. Voorbeelden zijn de onroerendezaakbelastingen en hondenbelasting. Bestemmingsheffingen (rechten) De bestemmingsheffingen (rechten) kunnen alleen worden geheven als de gemeente een dienst verleent aan de belastingplichtige. De opbrengst van bestemmingsheffingen moet voor een bepaald doel worden gebruikt. De begrote opbrengst van een bestemmingsheffing mag de begrote kosten niet overschrijden (artikel 229b van de Gemeentewet). De gemeente Soest streeft naar 100% kostendekkendheid van deze heffingen. Voorbeelden van bestemmingsheffingen (rechten) zijn afvalstoffenheffing, rioolheffing, begraafrechten en de leges. Kwijtscheldingsbeleid De hoofdpunten van het kwijtscheldingsbeleid in Soest zijn: - men komt alleen voor kwijtschelding in aanmerking als men niet anders dan met buitengewoon bezwaar in staat is (ook niet met een betalingsregeling) de opgelegde aanslag te betalen; - kwijtschelding heeft alleen betrekking op de aanslagen van de rioolheffing en/of de afvalstoffenheffing; - iemand die vermogen heeft boven een (wettelijk) bepaald bedrag komt niet in aanmerking voor kwijtschelding; - kwijtschelding wordt niet verleend als de belastingschuldige in staat van faillissement verkeert. Tarievenbeleid Het tarievenbeleid zoals vastgelegd in de afzonderlijke belastingverordeningen was in 2015 als volgt: 1. Algemene belastingen Tariefbeleid 2015 In overeenstemming met de inflatieverwachting zijn de tarieven van de algemene belastingen ozb en hondenbelasting in 2015 met 1,25% verhoogd. 1.1 Onroerendezaakbelastingen (ozb) Wet waardering onroerende zaken (WOZ) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 167 van 224

168 Op grond van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ) taxeert de gemeente alle onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen. Voorbeelden van onroerende zaken zijn: woningen, bedrijfspanden en bouwkavels. De WOZ-waarde is belangrijk omdat deze waarde jaarlijks als grondslag dient voor de onroerendezaakbelastingen van de gemeente en voor belastingen van het Rijk en het Waterschap. Jaarlijkse hertaxatie Sinds 2007 vindt er jaarlijks een algehele hertaxatie plaats. Hierbij is de periode tussen de peildatum en de aanvang van het nieuwe WOZ-tijdvak verkort van twee naar één jaar. De aanslagen ozb 2015 zijn derhalve gebaseerd op de waardepeildatum 1 januari Waarderingskamer De Waarderingskamer, het toezichthoudend orgaan voor de uitvoering van de WOZ, constateert in zijn brief van 7 januari 2015 dat zij voldoende vertrouwen heeft in de gestelde kwaliteit van de waarden naar waardepeildatum 1 januari Ozb als percentage van de waarde Zoals bekend, wordt de onroerendezaakbelasting berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Deze berekeningswijze maakt duidelijk dat de ozb slechts een klein percentage van de waarde bedraagt. Tarieven en opbrengst 2015 Tarieven 2015 en voorafgaand jaar ter vergelijking Tariefsoort Ozb-eigenarentarief voor woningen 0,0924% 0,0882% Ozb-eigenarentarief voor niet-woningen 0,1756% 0,1658% Ozb-gebruikerstarief voor niet-woningen 0,1416% 0,1333% Opbrengst ozb 2015 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2015 begroot werkelijk verschil Eigenarenbelasting woningen Eigenarenbelasting niet-woningen Gebruikersbelasting totaal Bezwaar en beroep In 2015 zijn 157 bezwaarschriften tegen de WOZ-waarde ingediend. Ter vergelijking, in 2014 waren dit er circa 230. Alle initiële bezwaarschriften zijn tijdig, dat wil zeggen voor 1 januari 2016, afgehandeld. Tegen 9 bezwaarschriften dient er nog uitspraak gedaan te worden. In 2015 zijn 2 beroepschriften (2014: 9) ingediend, waarvan er inmiddels 1 is ingetrokken en nog 1 zaak gewonnen en afgehandeld is (peildatum januari 2015). 1.2 Hondenbelasting In 2015 bedroeg het tarief voor een eerste hond 73 ( ) en het bedrag voor elke volgende hond 108 ( ). De belasting wordt geheven naar het aantal volle maanden dat men houder is van een hond. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 168 van 224

169 Opbrengst ozb 2015 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2015 begroot werkelijk verschil - hondenbelasting Convenant logiesverstrekkers De opbrengst van het convenant met de logiesverstrekkers is voor de periode geraamd op per jaar bij een gelijk aantal deelnemende logiesverstrekkers en een CBS indexcijfer (het totaal aantal overnachtingen in Nederland) van 91. Hoewel het aantal logiesverstrekkers gelijk is gebleven in Soest is het landelijke CBS indexcijfer van het totaal aantal overnachtingen in Nederland gedaald naar 86. De verwachte opbrengst is Heffingen/rechten 2.1 Afvalstoffenheffing Tarieven 2015 en voorafgaande jaren ter vergelijking. Tarieven werkelijk werkelijk werkelijk Eenpersoonshuishouden > toename tov voorgaand jaar - absoluut percentage -0,6% 0,0% Meerpersoonshuishouden > toename tov voorgaand jaar - absoluut percentage -2,0% 0,0% Het verschil in tarieven voor een- en meerpersoonshuishoudens wordt bepaald door de verhouding variabele kosten per woning (persoonsgebonden kosten) en vaste kosten per woning (objectgebonden kosten). De vaste kosten zijn voor ieder huishouden gelijk, terwijl voor de variabele kosten wordt uitgegaan van een bepaalde verhouding. Opbrengst ozb 2015 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2015 begroot werkelijk verschil - afvalstoffenheffing Voor een toelichting op het exploitatieresultaat van de afvalinzameling wordt naar programma 4 verwezen; voor een toelichting op de egalisatiereserve reinigingsheffing naar het overzicht reserves en voorzieningen. 2.2 Rioolheffing Tarief 2015 Voor elke volle eenheid van 500 kubieke meter afvalwater of een gedeelte daarvan bedroeg het tarief in ,00 ( ,00). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 169 van 224

170 Opbrengst ozb 2015 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2015 begroot werkelijk verschil Rioolheffing Leges en overige rechten In 2015 is tot de volgende tariefaanpassingen besloten: - begraafplaatsrechten: ongewijzigd t.o.v. 2014; - marktgeld: trendmatig met 1,25% verhoogd; - standplaatsgeld: ongewijzigd t.o.v. 2014; - leges: trendmatig met 1,25% verhoogd. 3. Belastinginkomsten 2015 (+ vergelijkende cijfers 2014) De begrote en werkelijke inkomsten van de belangrijkste belastingen en heffingen/rechten in het boekjaar zijn: (bedragen x 1.000) Omschrijving begroot werkelijk saldo begroot werkelijk saldo Ozb eigenarenbelasting woningen Ozb eigenarenbelasting niet-woningen Ozb gebruikersbelasting niet-woningen Hondenbelasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bouwleges Tariefontwikkeling gemeentelijke woonlasten 2015 Aan de Atlas van de lokale lasten 2015 (Coelo) ontlenen we de volgende gegevens: Landelijke ontwikkelingen Onder de gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan ozb, rioolrecht en reinigingsheffing, minus een eventuele heffingskorting. Een gemiddeld Nederlands meerpersoonshuishouden is in meer kwijt aan de gemeentelijke woonlasten, een stijging van 1,7 % (was 0,9% in 2014). Achter de gemiddelde stijging gaan lokale veranderingen schuil die variëren van een verlaging met 27% tot een verhoging met 19%. In de goedkoopste gemeente bedragen de woonlasten 520 (Aalten) en in de duurste (Blaricum). De gemiddelde landelijke woonlasten lagen in 2015 op 716 (was in ). Provincie Utrecht De gemiddelde woonlasten in de provincie Utrecht lagen in 2015 op 709 (was in ). De goedkoopste gemeente is Veenendaal met 550 en de duurste De Bilt met 909. Te midden van Utrechtse gemeenten bekleedt Soest in 2015 voor het 5e achtereenvolgende jaar - de 5e plaats met Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 170 van 224

171 laagste woonlasten (zie onderstaande tabel). Ter vergelijking staan de rangnummers en tarieven uit 2014 tussen haakjes. rang nummer gemeente tarief provincie landelijk 2015 (2014) 1 (2) 5 (5) Veenendaal 550 ( 538) 2 (1) 7 (1) Bunschoten 565 ( 514) 3 (2) 17 (10) Nieuwegein 584 ( 555) 4 (4) 22 (26) Leusden 590 ( 586) 5 (5) 29 (29) Soest 602 ( 595) Overige omliggende gemeenten: 6 (6) 49 (43) Zeist 626 ( 618) 7 (7) 63 (65) Amersfoort 638 ( 634) 11 (10) 142 (122) Woudenberg 698 ( 682) 20 (23) 268 (286) Eemnes 768 ( 764) 22 (20) 295 (219) Baarn 783 ( 730) 26 (26) 387 (384) De Bilt 909 ( 887) Overzicht afzonderlijke tarieven Hierna worden de financiële effecten en afzonderlijke tarieven ozb, riool- en afvalstoffenheffing in Soest samengevat en afgezet tegen het gemiddelde in de provincie Utrecht en het landelijke gemiddelde in 2015 en 2014 (ozb-bedrag = gemiddelde aanslag bij gemiddelde WOZ-waarde woningen en afvalstoffenen rioolheffing = meerpersoonshuishoudens) landelijk utrecht Soest landelijk utrecht Soest ozb afval riool totaal In de begroting 2015 werd voorzien dat de gemeentelijke woonlasten in 2015 met 12 zouden toenemen. Uit bovenstaande tabel is op te maken dat in Soest de gemiddelde woonlasten in 2015 in werkelijkheid met 7 (1,2%) zijn toegenomen. Afgezet tegen de landelijke én provinciale toename met 12 (1,7%), resp. 19 (2,7%) onderscheidt Soest zich in positieve zin. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 171 van 224

172 Hoofdstuk 5 Jaarrekening 5.1 Balans (bedragen x 1.000) Balans per 31 december 2015 ACTIVA PASSIVA Vaste activa Vaste Passiva Immateriële vaste activa Reserves kosten onderzoek algemene reserve bestemmingsreserves Materiële vaste activa Gerealiseerd resultaat economisch nut economisch nut/heffingen maatschappelijk nut Voorzieningen Financiële vaste activa Vaste schulden kapitaalverstrekkingen binnenland deelnemingen waarborgsommen 12 7 overige langlopende leningen overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jr bijdrage aan activa derden Totaal vaste activa Totaal vaste passiva Vlottende activa Vlottende passiva Voorraden Netto-vlottende schulden met een grond- en hulpstoffen 0 57 rentetypische looptijd < 1jaar onderhanden werken banksaldi gereed product 6 5 kasgeldleningen Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jr openbare lichamen uitzetting Rijks schatkist rekening-courant verhouding overige vorderingen overige schulden Liquide middelen Overlopende activa Overlopende passiva Totaal vlottende activa Totaal vlottende passiva Totaal generaal Totaal generaal Gewaarborgde leningen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 172 van 224

173 5.2 Grondslagen Algemene grondslagen voor de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit Begroting en Verantwoording Gemeenten en Provincies (BBV). De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het stelsel van baten en lasten. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Stelselwijziging Voor het boekjaar 2014 is het BBV aangepast door de splitsing van een aantal balansposten. Voor de gemeente Soest heeft deze stelselwijziging geleid tot de nieuwe balansposten Investeringen met economisch nut, waarvoor een heffing kan worden geheven. Voor zover van toepassing zijn de vergelijkende cijfers in de balans aangepast. Deze stelselwijziging heeft geen gevolgen voor het resultaat of het eigen en vreemd vermogen. Eigen bijdragen van het Centraal administratiekantoor (CAK) Door de systematiek van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeente Soest geen zekerheden over omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen als gevolg van het niet kunnen vaststellen van de juistheid op persoonsniveau, zoals hiervoor is toegelicht. Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijn van immateriële vaste activa is gesteld op maximaal 5 jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen van de materiële vaste activa zijn gerelateerd aan de economische levensduur en vinden pas plaats in het jaar volgend op de aanschaf. Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven omdat hier geen waardevermindering plaatsvindt en/of eeuwigdurend nut wordt verondersteld. Over nieuwe investeringen worden in het eerste jaar geen kapitaallasten ten laste van de rekening gebracht. De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn als volgt: Materiële vaste activa: Gronden en terreinen Aanleg sportvelden toplaag kunstgras Renovatie speelterreinen 10 jaar 15 jaar Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 173 van 224

174 Woonruimten Algemeen 40 jaar Bedrijfsgebouwen Nieuwbouw Verbouwing oorspronkelijk gebouw(uitbreiding) 40 jaar restant gebruiksduur Grond- weg en waterbouwkundige werken Armaturen lichtmasten Baggeren Oeverbeschoeiing 10 jaar 10 jaar 20 jaar Gemalen en bergbezinkvoorzieningen: Mechanisch/elektrisch Bouwkundig Persleiding bij gemalen 20 jaar 60 jaar 60 jaar Drukriolering: Mechanisch/elektrisch Bouwkundig Drukleiding 20 jaar 60 jaar 60 jaar Vacuümriolering: Mechanisch Bouwkundig Vacuümleiding Telemetrie DWA en RWA riolen en duikers Drainage leidingen Infiltratiekratten Planvorming Reconstructie wegen Voetpaden tegels 20 jaar 60 jaar 60 jaar 5 jaar 60 jaar 60 jaar 60 jaar 5 jaar 20 jaar 20 jaar Vervoermiddelen Bestelauto s, transporters 8 jaar Machines, apparaten, installaties Lichtinstallaties sportvelden Werkplekapparatuur Servers Kantoorautomatisering, telefooncentrale Applicaties Onderhoudsmachines 25 jaar 4-5 jaar 3 jaar 5 jaar 7 jaar 10 jaar Overige materiële vaste activa 1 e inrichting (leer en hulpmiddelen) Onderwijs 15 jaar Overige inventarissen 15 jaar Containers (ondergronds) 10 jaar Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen, met uitzondering van de kosten voor periodiek groot onderhoud aan rioleringen, hiervoor is een voorziening gevormd. Deze voorziening is opgenomen onder de overige voorzieningen aan de passiefzijde van de balans. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 174 van 224

175 Investeringen in activa met economisch nut Alle investeringen met een economisch nut (dit zijn verhandelbare dan wel middelen genererende investeringen) worden geactiveerd. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Investeringen met een maatschappelijk nut zijn investeringen die volgens de definitie van het BBV geen economisch, maar uitsluitend maatschappelijk nut hebben. Als voorbeeld wordt genoemd: wegen, pleinen, bruggen en openbaar groen. Kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische waarde worden niet geactiveerd. Financiële vaste activa Participaties in het aandelenkapitaal van N.V. s en B.V. s ( kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs vindt afwaardering plaats. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. De verstrekte langlopende leningen zijn opgenomen tegen de nominale waarde, verminderd met de ontvangen aflossingen. Tot zekerheid van de aan ambtenaren verstrekte geldleningen zijn hypotheken gevestigd. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Het activeren van bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn conform het BBV alleen onder stringente voorwaarden toegestaan. Deze voorwaarden zijn: er is sprake van een investering door een derde; de investering draagt bij aan de publieke taak; de derde heeft zich verplicht tot het daadwerkelijk investeren, op een wijze zoals is overeengekomen; de bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of de provincie kan anders recht doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Voorraden De gereserveerde gronden en onderhanden werken van de bouwgrondexploitatie zijn geregistreerd onder de voorraden en opgenomen in het overzicht van de investeringen. Ongeacht of de complexen en gronden een debet- of creditsaldo vertonen, worden de complexen gepresenteerd aan de debetzijde van de balans. Voorraden gronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de gronden. Voor het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de netto-opbrengstwaarde wordt een voorziening getroffen. De complexen in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de inbrengwaarde vermeerderd met de bijgeschreven exploitatielasten en verminderd met opbrengsten wegens uitgifte. De onderhanden werken betreffende de bouwgrondexploitatie zijn opgenomen tegen de historische verwervingsprijs en/of vervaardigingsprijzen, verminderd met de gerealiseerde opbrengsten. De complexen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere nettoopbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de calculaties die aan de complexen ten grondslag liggen. Voor het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de netto-opbrengstwaarde wordt een voorziening getroffen. Indien op een complex winst is gerealiseerd waarvoor voldoende zeker is dat er sprake is van een opbrengst bovenop hetgeen nodig is om het complex af te wikkelen, kan tussentijds winst worden genomen. De voorraad van de eigen verklaringen zijn opgenomen per 31 december 2015 en gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 175 van 224

176 Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Eigen vermogen Algemene reserve De algemene reserve staat ter vrije beschikking van de gemeente. Bestemmingsreserve Op bestemmingsreserves is door de raad een specifiek bestedingsdoel aangebracht. Deze reserves mogen alleen voor het door de raad benoemde doel ingezet worden. Mutaties vinden derhalve dus plaats na autorisatie van de raad. Stille reserves De gemeente beschikt over stille reserves die niet uit de balans zijn op te maken. Een stille reserve kan bestaan uit woningen die geen boekwaarde meer hebben, bosgrond, weilanden en overige gronden die eigendom zijn van de gemeente en niet in de activa zijn opgenomen. Bij verkoop volgt een storting in de algemene reserve. Voorzieningen Voorziening groot onderhoud riolering De voorziening ter gelijkmatige verdeling van lasten voor groot onderhoud van riolering wordt bepaald op basis van de te verwachten kosten over een reeks jaren. Het uitgevoerde onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht. Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld worden de voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Langlopende schulden Opgenomen rentedragende leningen en schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Baten Onder de baten wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar ontvangen bijdragen, uitkeringen en omzetten ten gunste van de gemeente, voor zover deze betrekking hebben op het verslagjaar. Opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden verantwoord op het moment dat alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico s zijn overgegaan op de koper. De kostprijs van deze goederen wordt aan dezelfde periode toegerekend. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht, gebaseerd op de tot balansdatum in het kader van de dienstverlening gemaakte kosten in verhouding tot Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 176 van 224

177 de geschatte kosten van de totaal te verrichten dienstverlening. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. Personeelslasten Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremies ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijvoorbeeld reorganisaties) dient wel een verplichting opgenomen te worden. Resultaat van deelnemingen Bij deelnemingen wordt het dividend verwerkt onder de financiële baten en lasten. Dividenden worden in aanmerking genomen voor zover zij in het verslagjaar betaalbaar zijn gesteld. Buitengewone baten en lasten Onder buitengewone baten en lasten worden verstaan baten en lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die duidelijk te onderscheiden zijn van de activiteiten in het kader van de gewone bedrijfsuitoefening en derhalve naar verwachting zelden zullen voorkomen. Op de volgende pagina s treft u een specificatie van de balansposten aan. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 177 van 224

178 5.3 Specificatie activa ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Af: verminderingen - afschrijvingen / Bij: vermeerderingen Boekwaarde per 31 december De boekwaarde van de immateriële vaste activa is als volgt te specificeren: Kosten van onderzoek Totaal immateriële vaste activa Materiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Af: verminderingen afschrijvingen / Bij: vermeerderingen Boekwaarde per 31 december bedragen x vermeerderingen verminderingen afschrijving 2015 jaarrekening vergelijkende cijfers Gronden en terreinen economisch nut maatschappelijk nut Woonruimten economisch nut Bedrijfsgebouwen economisch nut economisch nut heffing Grond, weg- en bouwkundige werken economisch nut economisch nut heffing maatschappelijk nut Vervoermiddelen economisch nut Machines, apparaten en installaties economisch nut economisch nut heffing Overige materiële vaste activa economisch nut economisch nut heffing maatschappelijk nut Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 178 van 224

179 Financiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Reclassificatie -/ Af: afschrijvingen aflossingen leningen / Bij: vermeerderingen Boekwaarde per 31 december De financiële vaste activa zijn als volgt te specificeren: Kapitaalverstrekkingen: Vitens Deelnemingen: Aandelen Bank Nederlandse Gemeenten Aandelen N.V. Hydron / Vitens Amfors Overige langlopende leningen: Hypothecaire geldleningen ambtenaren Starter- en duurzaamheidsleningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer: Apollo Noord Veenzoom Bijdrage aan activa in eigendom van derden (Sub)Totaal financiële activa *Reclassificatie - -/ Totaal financiële activa De balans financiële vaste activa 2014 is herverdeeld; onderstaande tabel geeft dit weer: Balans nieuw oud Financiële vaste activa kapitaalverstrekkingen deelnemingen overige langlopende leningen overige uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jr bijdrage aan activa derden 236 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 179 van 224

180 In het saldo van de starters- en duurzaamheidsleningen zit voor een bedrag van (ter vergelijking per 1 jan ) met een rentetypische looptijd van korter dan 1 jaar. Het vergelijkend saldo van de Starter- en duurzaamheidsleningen per eind 2014 is *Reclassificatie: Apollo Noord is ondergebracht onder de bouwgrondexploitatie. VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Boekwaarde per 1 januari / Reclassificatie Apollo Noord / mutaties Boekwaarde per 31 december / De voorraden zijn als volgt te specificeren: Grond- en hulpstoffen: - gesaneerde gronden gereserveerde gronden Onderhanden werken: - in exploitatie genomen gronden voorzieningen voorraden: Dorpshuis -/ / Masterplan -/ / Staringlaan -/ / / / Gereed product: Voorraad eigen verklaringen Totaal voorraden -/ / De vergelijkbare cijfers voor het jaar 2014 van complex Apollo Noord zijn opgenomen ( ). Boekwaarde per 1 januari Vermeerderingen - Verminderingen /- Boekwaarde per 31 december In exploitatie genomen gronden: Boekwaarde per 1 januari Reclassificatie Apollo Noord Vermeerderingen Verminderingen /- Boekwaarde per 31 december Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 180 van 224

181 De in exploitatie genomen gronden zijn als volgt te specificeren: Masterplan Soesterberg -/ Dorpshuis Staringlaan Subtotaal in exploitatie genomen gronden Apollo Noord Totaal in exploitatie genomen gronden Van de voorraden maken drie grondexploitatie-projecten deel uit die betrekking hebben op het dorp Soesterberg en de direct omgeving daarvan: Masterplan Soesterberg. Deze is gericht op revitalisering en uitbreiding van het dorp Soesterberg en bestaat uit een vijftal hoofdprojecten. Er zijn 3 grote inkomstenbronnen, waaruit de kosten van dit project gedekt worden: 10 miljoen Rijkssubsidie (verantwoord binnen het deelproject Soesterberg-Noord) en eigen gemeentelijk budget via dotatie algemene dienst ad. 5 miljoen en een bijdrage uit de reserve investeringsfonds ad. 2,1 miljoen (beiden verantwoord in het deelproject Administratief Project). Hart van de Heuvelrug. Dit samenwerkingsverband tussen de gemeenten Zeist en Soest en de provincie Utrecht is gericht op ruimtelijke kwaliteitsverbetering op de Utrechtse Heuvelrug. Financieel uitgangspunt is verevening tussen de groene en rode projecten. Op dit moment kent het programma echter een onrendabele top van circa 10 miljoen. Hierover zijn afspraken gemaakt in de samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis Soesterberg. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst Hart van de Heuvelrug is in 2015 vastgesteld. Daarin is bepaald dat de provincie Utrecht volledig risicodragend is voor het resultaat van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. Binnen het programma Hart van de Heuvelrug richt het project Apollo-Noord (bestaande uit 3 deelprojecten) zich op woningbouw op het grondgebied van Soest. De gemeente Soest voert het project Apollo-Noord uit en draagt het resultaat van dit project af aan de provincie Utrecht ten behoeve van de groene investeringen in Hart van de Heuvelrug. De gemeente Soest is daarmee geen risicodrager voor het project Apollo-Noord en is het risicoprofiel dus niet in de jaarstukken van de gemeente Soest verantwoord. Vliegbasis Soesterberg. Zie nadere toelichting onder Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen (zie laatste onderdeel van de balanstoelichting). Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar Vorderingen op andere publiekrechtelijke lichamen Uitzettingen in s Rijks schatkist Rekening-courantverhouding met niet-financiële instellingen: - Sociale Dienst Baarn, Bunschoten, Soest Overige vorderingen: - vorderingen uit hoofde van verleende bijstand Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 181 van 224

182 - overige debiteuren voorziening debiteuren -/ / Totaal overige vorderingen Totaal uitzettingen rentetypische looptijd < 1 jaar Conform de regelgeving (BBV) behoren de voorzieningen op debiteuren gepresenteerd te worden onder de vorderingen. Tegenover het bovenstaande debiteurensaldo uit hoofde van verleende bijstand staat een voorziening dubieuze debiteuren die als buffer dient voor niet-invorderbare vorderingen. Liquide middelen Kassaldo: Voorschotkassen Kas publiekszaken Soest Kas catering Banksaldi: Bank Nederlandse Gemeenten Rabobank Rabobank Sociale Dienstverlening Totaal liquide middelen Drempelbedrag verplicht schatkistbankieren De hoogte van het drempelbedrag is 0,75% van het begrotingstotaal per 31 december Het begrotingstotaal is ; het drempelbedrag komt daardoor op De saldi per kwartaal zijn onder dit drempelbedrag gebleven. data saldi Overlopende activa Nog te ontvangen/vooruitbetaalde kosten: - nog te ontvangen inkomsten vooruitbetaalde bedragen overige - - Totaal overlopende activa Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 182 van 224

183 5.4 Specificatie passiva EIGEN VERMOGEN Reserves Saldo op 1 januari Bij: rente/overige vermeerderingen Af: verminderingen -/ Saldo per 31 december De saldi van de reserves zijn als volgt te specificeren: Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal reserves Het saldo is exclusief het rekeningsaldo. Het rekeningsaldo wordt aan het begin van het nieuwe jaar - afhankelijk van de aangegeven bestemming toegevoegd/onttrokken aan de algemene reserve. Een overzicht van de stand van de reserves en de daarbij behorende toelichting is als volgt: (bedragen x 1.000) vermeerderingen verminderingen Omschrijving saldo per rente t.l.v. expl. ontvangen overige t.g.v. t.g.v. t.g.v. saldo per of andere subsidies ontvangsten exploitatie andere balans/ reserves van reserves vaste activa derden Algemene reserves algemene reserve totaal algemene reserves Bestemmingsreserves: reserve gemeentehuis reserve kunst dekkingsreserve investeringen reserve rentegebruik reserve automatisering reserve onderhoud wegen egalisatiereserve afvalstoffenheffing bedrijfsreserve Soest bedrijfsreserve Werk en Inkomen BBS reserve vervanging voertuigen en machines reserve onderhoud gebouwen reserve geoormerkte beleidsuitgaven reserve Investeringsfonds reserve Accomodatiebeleid herwaarderingsreserve Vitens reserve onderhoud groen bufferreserve egalisatiereserve sociaal domein totaal bestemmingsreserves Totaal Eigen vermogen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 183 van 224

184 1. Algemene reserve Algemene Reserve Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over minimum niveau per 1 janauri Mjb Jaarresultaat 2014 Vjn Grondverkopen Grond nabij Birkstraat 13 t/m 17 Mjb Grond Apollo Soesterberg Mjb Grond nabij Heuveleweg 49 Mjb Grond nabij Joh.Poststraat 53 Mjb Grond Eigendomweg 130 Mjb Koopsom groen Bloemheuvel Mjb Grond Beetzlaan 46 Mjb Grond A.van Leeuwenhoeklaan Soesterberg Mjb Grondpercelen Zuidpromenade Mjb Grond Talmalaan 28 Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bouwgrondexploitatie Bodemonderzoek Mjb Werkzaamheden derden grond aan- en verkopen Mjb Overig Onderhoud schoolgebouwen asbestsanering Achtbaan Vjn Vervanging verwarming gemeentehuis Vjn Bijdrage exploitatie P. Potterlaan gymzaal Njn Ontrekking jaarresultaat 2014 aanwending exploitatie 2015 Vjn Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar, exclusief resultaat Doel De algemene reserve dient ter afdekking van het risico van onvoorziene financiële tegenvallers en nadelige begrotingssaldi. Om die reden dient zij volledig vrij besteedbaar te zijn (geen inkomensfunctie). Normering Bij de nota reserves en voorzieningen 2013 is het minimumniveau bepaald op 5 miljoen. Voeding en onttrekking Jaarlijks wordt het rekeningsaldo met de algemene reserve verrekend. Daarnaast worden de grond aan- en verkopen ten behoeve van de algemene dienst ten laste of ten gunste van de reserve gebracht. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Ten aanzien van de algemene reserve wordt alleen 1,25% rente bijgeschreven over het Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 184 van 224

185 minimumniveau van 5 miljoen en niet over de totale omvang. Nu de omvang van de algemene reserve fors boven het minimumniveau zit is rentebijschrijving over het meerdere niet noodzakelijk om de reserve op peil te houden. 2. Bestemmingsreserves 2.1 Reserve gemeentehuis Reserve gemeentehuis Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Jaarlijkse storting ten gunste van exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Een dotatie aan de gewone dienst ter dekking van de verschuldigde btw (tienjaarlijks) van de leaseperiode en voor de jaarlijkse dekking van een deel van de begrotingslasten van het gemeentehuis. Normering In de reserve moeten voldoende middelen aanwezig zijn om de reserve te laten doorlopen tot het einde van de leaseperiode in In 2010 is de leaseovereenkomst opnieuw verlengd, het verschuldigde leasebedrag is geactualiseerd met het nieuwe geldende rentepercentage. Voeding en onttrekking Jaarlijkse bijdrage aan de begroting tot een bedrag van (t/m 2019). Eens in de tien jaar een bedrag voor de verschuldigde btw, voor het eerst weer in Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om voortaan uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 185 van 224

186 2.2 Reserve kunst Reserve kunst Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Jaarlijkse storting ten laste van exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Onderhoud/herstel/kunstwerken Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel De reserve dient ter dekking van aanschaf en extra onderhoud van kunstwerken in de openbare ruimte. Normering Maximaal Voeding en onttrekking Deze reserve wordt in het algemeen gevoed door stortingen ten laste van de bouwgrondexploitaties en grotere infrastructurele werken (1%-regeling). Verder wordt vanuit de exploitatie jaarlijks gestort. De nog beschikbare middelen zijn voornamelijk bestemd voor kunst in de Boerenstreek, de Grachten, Dorpsplein en het Dorpshart in Soesterberg. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 186 van 224

187 2.3 Dekkingsreserve - investeringen Dekkingsreserve - investeringen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 3,5% over saldo per 1 januari Mjb Bijdrage reserve wegen fietspad Turfweg-Oude Utrechtseweg Mjb Renovatie Banninghal Raad jan Voorziening bewegingsonderwijs Raad jan Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Voorziening opslagterrein Lange Brinkweg tot en met 2022 Mjb Aanpassing de Schans, 1993 tot en met 2022, 30 jaar Mjb Verbouw Orlandogebouw tot en met 2021 Mjb Stallingsruimte kwekerij (30 jaar) Mjb Herinrichting van Weedestraat Mjb Nieuwbouw brandweerkazerne Mjb Verbouw Willaertgebouw (incl. grond aankoop Willaertgebouw) Mjb Clustering sportaccommodaties Mjb Herinrichting Soesterbergsestraat/Zuidpromenade Mjb Rotonde Soesterbergsestraat/Birkstraat Mjb Uitbreiding Griftlandcollege (raad ) Mjb Verbetering fietspaden 2002 fase 1 Kerkstraat/Obrechtstraat/Nieuwstraat Mjb Club/kleedaccommodaties (raad ) Mjb AV Pijnenburg (raad ) Mjb Buitenbad Optisport (raad ) Mjb Breed Educatief Centrum (raad ) Mjb Onderwijshuisvesting 2005 (raad ) Mjb De Startbaan nieuwbouw school Mjb Kinderopvang Driehoeksweg (raad ) Mjb Fietspad Turfweg-Oude Utrechtseweg (raad ) Mjb Sportkredieten shortlist (raad ) Mjb Herindeling Sportpark Kerklaan Mjb Kleed en clubaccommodatie vv Vliegdorp (raad ) Mjb Uitbreiding Griftland (raad ) Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel De reserve is gevormd uit eenmalig beschikbaar gestelde middelen. De gelden worden gebruikt ter dekking van de kapitaallasten van vooraf aangegeven investeringen. Het saldo van de reserve is dan ook niet vrij besteedbaar. Normering Het saldo van de reserve sluit aan bij de geplande onttrekkingen. Voeding en onttrekking De dekkingsreserve wordt gevoed door eenmalig beschikbaar gestelde bedragen voor aangegeven investeringen. Onttrekkingen vinden plaats door uitgaven voor de kapitaallasten van deze investeringen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 187 van 224

188 Rentetoevoeging De rentetoevoeging over het saldo bedraagt 3,5% en wordt toegevoegd aan de dekkingsreserve (mede ter dekking van de kapitaallasten) zelf. 2.4 Reserve rentegebruik Reserve rentegebruik Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 6% over saldo per 1 januari Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Jaarlijkse storting ten gunste van exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Aanwending ten gunste van de begroting ter compensatie van gemiste baten als gevolg van het verkopen van gemeentelijke aandelen/gemeentelijk bezit. Normering In de reserve moet steeds minimaal een zodanig bedrag uit de verkoopopbrengst worden gestort dat de daardoor gegenereerde rentebaten de jaarlijks weggevallen baten (bijvoorbeeld dividend) compenseren. Voeding en onttrekking Voeding vindt plaats door storting van de opbrengsten van incidentele verkopen van aandelen en gemeentelijke activiteiten. Deze reserve is destijds gevormd uit de verkopen van het voormalig gasbedrijf en de aandelen van N.V. Regionaal Nutsbedrijf Eemland. In de afgelopen jaren heeft de voeding bestaan uit de opbrengsten van de aandelen Bouwfonds. Rentetoevoeging Jaarlijks wordt 6% rente bijgeschreven over het saldo van de reserve per 1 januari. De bijgeschreven rente moet gelijk zijn aan het bedrag dat jaarlijks aan de reserve onttrokken wordt en als dekkingsmiddel in de begroting is geraamd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 188 van 224

189 2.5 Reserve automatisering Reserve automatisering Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Storting in exploiatie I-deel Mjb Storting in exploiatie A-deel Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel In stand houden van de bestaande applicatie infrastructuur. Nieuw beleid maakt hier geen deel van uit. Voorstellen nieuw beleid worden via de gebruikelijke begrotingsprocedure ingebracht. Normering Basis voor het vaststellen van de benodigde gelden is het 5-jarige beheerplan automatisering. Voeding en onttrekking Het grootste deel van de reserve automatisering gaat op aan vaste verplichtingen zoals onderhoud hardware en software en abonnementen. Het vrij beschikbare deel wordt op basis van het beheerplan gebruikt voor reguliere vervanging van hardware en software. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 189 van 224

190 2.6 Reserve onderhoud wegen Reserve onderhoud wegen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Storting naar reserve vanuit exploitatie Mjb Regionale pakketstudie VERDER Mjb Bijdrage/subsidie fietspad ecoduct/zuiderweg Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Onttrekking t.b.v. exploitatie Mjb Bijdrage verkeerskundige Mjb Regionale pakketstudie VERDER Mjb Bijdrage Wieksloterweg Mjb Fietspad Turfweg-Oude Utrechtseweg-Den Dolder Mjb Bijdrage knelpunten wegbeheer Mjb Reconstructie Beetzlaan/Winkelcentrum Soest-Zuid Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Gelijkmatig over de jaren verdelen van de kosten voor het onderhoud aan wegen (rationeel wegbeheer, onderhoud verkeersregelinstallaties, onderhoud bruggen en reconstructies van wegen) door jaarlijks een vast bedrag voor dit onderhoud ten laste van de begroting te reserveren. De jaarlijkse stortingen vinden plaats op grond van het gemiddelde over de beheerperiode. Normering Basis voor het vaststellen van de benodigde gelden is het 5-jarige beheerplan onderhoud wegen. Voeding en onttrekking De jaarlijkse stortingen vinden plaats op grond van het gemiddelde over de beheerperiode, de onttrekkingen vinden plaats ter uitvoering van het geautoriseerde beheerplan. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 190 van 224

191 2.7 Egalisatiereserve afvalstoffenheffing Egalisatiereserve afvalstoffenheffing Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Uitkering resultaat RMN Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie regionaal afvalbeleidsplan Raad okt Bijdrage exploitatie belasting op brandbaar afval Vjn Bijdrage exploitatie uitvoering Dienstverleningsovereenkomsten 2015 Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Egaliseren van de tarieven voor de afvalstoffenheffing en het over de jaargrens (nacalculatie) kunnen betrekken van voor- en nadelen bij de tariefbepaling (kostendekkendheid). Normering Geen Voeding en onttrekking Het betreft een zogenaamd gesloten financieel systeem: hetgeen in een bepaald jaar in de reserve is gestort blijft beschikbaar voor de dekking van de kosten van de afvalinzameling en daarmee voor de bepaling van de hoogte van het tarief van de afvalstoffenheffing. Voeding vindt plaats door storting van een eventueel exploitatieresultaat op de posten voor de inzameling en verwerking van het afval. Onttrekkingen vinden, al dan niet via de begroting, plaats ter nivellering van het tarief bij een hogere stijging dan algemeen gehanteerde inflatie. Rentetoevoeging Rentetoevoeging is niet relevant. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 191 van 224

192 2.8 Bedrijfsreserve Soest en 2.9 BBS Soest Bedrijfsreserve Soest Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Overige bijdragen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Bedrijfsreserve Werk en Inkomen BBS Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Overige bijdragen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Doel De bedrijfsreserve Soest is bedoeld om de kosten van vervanging bij ziekte te dekken en om personele knelpunten op te lossen bij de reguliere taakuitvoering. De directie is bevoegd om deze middelen in de bedrijfsreserve te besteden. Normering Minimaal 0 en maximaal positief, waarbij overschotten bij de jaarrekening ten gunste van de algemene middelen worden gebracht en tekorten taakstellend ten laste worden gebracht van de opvolgende jaren van de meerjarenbegroting (de norm van de bedrijfsreserve BBS Soest bedraagt minimaal 0 en maximaal ). Voeding en onttrekking De bedrijfsreserve wordt structureel gevoed met een algemene bijdrage en een specifieke bijdrage voor ouderschapsverlof. Jaarlijks wordt op het einde van het boekjaar het resultaat van de beïnvloedbare personeelskosten (overwerk, studiekosten, vacaturepot) ten gunste c.q. ten laste van de bedrijfsreserve gebracht. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 wordt uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 192 van 224

193 2.10 Reserve vervanging voertuigen en grote machines Reserve vervanging voertuigen en grote machines Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Storting vanuit exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Om de continuïteit van de bedrijfsvoering van de buitendienst te waarborgen, zullen de daarvoor in aanmerking komende voertuigen en machines volgens de in het vervangingsplan afgesproken criteria periodiek worden vervangen. Normering Conform 10-jarig vervangingsplan. Voeding en onttrekking Op grond van inventarisaties wordt jaarlijks het 10-jarig vervangingsplan geactualiseerd waaruit af te lezen valt met welke kosten en vervangingen we in enig jaar te maken krijgen. De voeding van de reserve wordt daar dan vervolgens op aangepast. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 193 van 224

194 2.11 Reserve onderhoud gebouwen Reserve onderhoud gebouwen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Onderhoud sportaccommodaties Mjb Onderhoud eigendommen niet voor openbare dienst Mjb Onderhoud algemeen overig Mjb Onderhoud huisvesting gemeentepersoneel Mjb Onderhoud welzijnsgebouwen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Onderhoud sportaccommodaties Mjb Onderhoud eigendommen niet voor openbare dienst Mjb Onderhoud algemeen overig Mjb Onderhoud huisvesting gemeentepersoneel Mjb Onderhoud welzijnsgebouwen Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Het stabiliseren van de jaarlijkse onderhoudslasten en waarborgen van de continuïteit van het onderhoud van de gebouwen. Tot het onderhoud wordt in dit verband gerekend het reguliere onderhoud aan de gebouwen en installaties met uitzondering van vernieuwingsonderhoud zoals renovaties, verbouwingen en uitbreidingen. Normering Basis voor het vaststellen van de benodigde gelden is het 10-jarige beheerplan onderhoud gebouwen. Voeding en onttrekking Het regulier onderhoud aan sportaccommodaties, eigendommen niet voor de openbare dienst, overige algemene gebouwen, welzijnsgebouwen en huisvesting gemeentelijk apparaat vindt plaats aan de hand van een daartoe ingerichte geautomatiseerde toepassing. Het onderhoud wordt hiermee, financieel gezien, structureel in beeld gebracht. Jaarlijks wordt in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen bij de begroting en jaarrekening uitgebreid stilgestaan bij het uitvoeringsplan. De jaarlijkse stortingen vinden plaats op grond van het gemiddelde over de beheerperiode, de onttrekkingen vinden plaats ter uitvoering van het geautoriseerde beheerplan. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 194 van 224

195 2.12 Reserve geoormerkte beleidsuitgaven Reserve geoormerkte beleidsuitgaven Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Deel bestemming jaarresultaat 2014 Raad juni Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Afloop oormerkvoorstellen 2014 Njn Basisregistratie Grootschalige Topografie Overschot WMO Totaal onttrekkingen Toevoegingen: Nevenpost brandweer Njn Straatverlichting Njn Renovatie groen Beetzlaan Njn Vergunning en handhaving Njn Scouting Palz- en Eemgeuzen Njn Don Bosco Njn Asielzoekerscentrum Njn Buitenkans Njn Inburgeringsbeleid Njn Impuls brede scholen,sport en cultuur Njn Plan van aanpak accommodatiebeleid Njn Uitbesteden onderzoek Griffie Njn Saldo najaarsnota Saldo einde dienstjaar Doel Exploitatiebudgetten met een specifiek doel, die in een bepaald jaar niet tot uitvoering hebben kunnen komen, door storting in deze reserve alsnog voor uitvoering van het desbetreffende doel in het daaropvolgende jaar beschikbaar te houden. Normering Geen Voeding en onttrekking Bij de najaarsnota worden alle voorstellen getoetst aan het criterium dat alleen activiteiten worden geoormerkt die, hoewel vastgelegd in de begroting, door onvoorziene omstandigheden niet tot uitvoering zijn gekomen. De budgetten worden in de reserve gestort na goedkeuring van de raad. Gelden die na één jaar niet zijn besteed vallen weer vrij. Rentetoevoeging Gelet op het korte tijdsbestek dat deze reserve een omvang heeft is rentetoevoeging overbodig. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 195 van 224

196 2.13 Reserve investeringsfonds Investeringsfonds Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Storting SWOS gelden Njn Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage monumentenbeleid Mjb Storting naar dekkingsreserve renovatie Banninghal Raad jan Storting naar dekkingsreserve voorziening bewegingsonderwijs Raad jan Kosten sociaal culturele voorziening Raad jan Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Middelen beschikbaar houden voor de op stapel staande grote investeringsprojecten, in het bijzonder het Masterplan Soesterberg. Normering Geen. Voeding en onttrekking De reserve wordt primair gevoed door incidentele opbrengsten en meevallers. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging Reserve accommodatiebeleid (onderwijs, welzijn, sport) Reserve accommodatiebeleid (onderwijs,welzijn,sport) Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,25% over saldo per 1 januari Mjb Overige bijdragen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Doel Uitvoering van het opgestelde Integraal Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen. In dit plan wordt een relatie gelegd met het vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 196 van 224

197 en het rapport Inventarisatie accommodatiebeleid gemeente Soest van ICS van mei Uitgangspunt: daar waar mogelijk en gewenst worden voorzieningen in samenhang ontwikkeld (gebied- of gemeenteniveau). De reserve is bij de meerjarenbegroting 2013 (kerntakendiscussie) ingesteld. Normering Geen. Voeding en onttrekking Voeding: de vrijvallende budgetten door de beëindiging van schoolzwemmen per 1 augustus 2013, de subsidie voor schoolbegeleiding aan de schoolbesturen voor primair onderwijs per 1 augustus 2013 en de van het rijk ontvangen extra gelden voor peuterspeelzaalwerk. Vanaf 2016 worden ook de beschikbare gelden voor onderwijshuisvesting aan deze reserve toegevoegd. Onttrekking: voor de uitvoering van het bij doel omschreven beleid. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2015 is uitgegaan van 1,25% rentetoevoeging Herwaarderingsreserve achtergestelde geldlening Vitens Herwaarderingsreserve achtergestelde geldlening Vitens Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Totaal toevoegingen 0 Onttrekkingen: Storting exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Gedurende de resterende looptijd van de lening worden de jaarlijkse aflossingsbedragen onttrokken en verantwoord als inkomst binnen de gemeentelijke exploitatie. Normering Jaarlijks valt er vrij. Voeding en onttrekking Eenmalige voeding in 2012 (budgettair neutraal) tegenover het opnemen van de achtergestelde geldlening onder de financiële vaste activa. Rentetoevoeging Niet van toepassing. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 197 van 224

198 2.16 Reserve onderhoud groen Reserve onderhoud groen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Storting exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Deze reserve is gevormd ten behoeve van vervangingsinvesteringen bomen, heesters, c.a. Normering Geen. Voeding en onttrekking Deze reserve wordt gevoed door verschillende groen onderhoudsbudgetten vanuit de exploitatie. Rentetoevoeging Niet van toepassing Bufferreserve Bufferreserve Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: saldo exploitatie 2015 Raad okt Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Doel Deze reserve is als achtervangfunctie van de egalisatiereserve sociaal domein, alsmede ter dekking van verwachte incidentele begrotingstekorten. Normering Geen. Voeding en onttrekking Eenmalige voeding in 2014 (grondverkopen ) en het rekeningoverschot Rentetoevoeging Niet van toepassing. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 198 van 224

199 2.18 Egalisatiereserve Sociaal domein Egalisatiereserve sociaal domein Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: saldo exploitatie 2015 Raad okt Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Doel Deze reserve is gevormd om een zachte landing mogelijk te maken bij de decentralisaties binnen het sociaal domein. Deze reserve egaliseert de kosten en baten (financiële ontschotting) binnen het sociaal domein. Mocht de reserve sociaal domein ontoereikend zijn, dan wordt de bufferreserve aangesproken. Normering Geen. Voeding en onttrekking Ontschotting van budgetten vanaf Rentetoevoeging Niet van toepassing. Gerealiseerd resultaat Het gerealiseerd resultaat is als volgt te specificeren: Saldo overig Totaal saldo rekening Voorzieningen Saldo op 1 januari Bij: vermeerderingen Af: verminderingen -/ Saldo per 31 december De boekwaarde van de voorzieningen is als volgt te specificeren: Voorziening riolering Voorziening afkoopsom onderhoud graven Voorziening anterieure overeenkomsten Totaal voorzieningen Een overzicht van de stand van de voorzieningen en de daarbij behorende toelichting is als volgt: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 199 van 224

200 (bedragen x 1.000) vermeerderingen verminderingen Omschrijving saldo per t.l.v. expl. ontvangen overige t.g.v. t.g.v. t.g.v. saldo per of andere subsidies ontvangsten exploitatie andere balans/ reserves van reserves vaste activa Voorzieningen voorziening riolering voorziening afkoopsom onderh.graven voorziening anterieure overeenkomsten totaal voorzieningen Voorziening riolering Voorziening riolering Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Stortingen ten laste van de exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Kapitaallasten investeringen en onderhoud Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Het beheer en onderhoud van de riolen wordt 100% gedekt uit de opbrengsten rioolrechten. De voorziening heeft tot doel de kosten van riolen en de tarieven van rioolrechten te egaliseren. Normering Als beheerplan dient het gemeentelijk rioleringsplan en het waterplan en grondwaterplan Soest Deze plannen bepalen de normen voor de kwaliteit van het milieu en het onderhoud van de riolering en het oppervlaktewater. Jaarlijks wordt bij de programmabegroting en de jaarrekening het uitvoeringsplan toegelicht. De investeringsbehoefte wordt meerjarig in beeld gebracht. De tarieven voor de rioolrechten worden gebaseerd op dit meerjarig investering- en exploitatieschema. Hiermee heeft deze voorziening - ook vanuit fiscaal juridisch oogpunt - een bindend karakter. De gelden mogen uitsluitend voor rioleringswerken worden aangewend. Voeding en onttrekking Volgens gemeentelijk rioleringsplan. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 200 van 224

201 Voorziening afkoopsommen onderhoud graven Voorziening afkoopsommen onderhoud graven Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Storting gelden afkoop Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie onderhoud begraafplaats Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Doel Het beschikbaar houden van door derden betaalde afkoopsommen voor het onderhoud in latere jaren. Normering Gezien het karakter niet relevant. Voeding en onttrekking Voeding vindt plaats door storting van de afkoopsommen. Onttrekking vindt jaarlijks plaats ter ontlasting van de exploitatie voor het onderhoud van de graven. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Voorziening anterieure overeenkomsten Voorziening anterieure overeenkomsten Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Storting exploitatie Jaarrekening Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie 0 Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Doel Het beschikbaar houden van door derden betaalde anterieure overeenkomsten voor werkzaamheden in latere jaren. Normering Gezien het karakter niet relevant. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 201 van 224

202 Voeding en onttrekking Voeding vindt plaats door storting van de bijdragen van anterieure overeenkomsten. Onttrekking vindt jaarlijks plaats ter ontlasting van de exploitatie. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Vaste schulden Dit zijn de vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Saldo op 1 januari Af: - aflossingen (algemene financieringsmiddelen) / Bij: vermeerdering (aantrekken nieuwe lening) - Waarborgsommen Saldo per 31 december De opgenomen langlopende leningen zijn als volgt gespecificeerd: Onderhandse leningen Overige waarborgsommen Totaal langlopende schulden In de bovengenoemde algemene financieringsmiddelen is aan aflossingsbestanddelen (welke in 2016 vervallen) een totaalbedrag van (te beschouwen als kortlopende schuld) begrepen. VLOTTENDE PASSIVA Schulden op korte termijn Dit zijn de netto-vlottende schulden, met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Rekening-courantverhouding met financiële instellingen: Bank Nederlandse Gemeenten Kasgeldleningen: SNS Bank Overige schulden: - publiekrechtelijke lichamen nog te betalen posten overige crediteuren Totaal schulden op korte termijn Overlopende passiva Transitorische rente langlopende leningen 1) Nog niet gerealiseerde baten inzake verhaal van bijstandsuitkeringen en vorderingen uit hoofde van verstrekte leenbijstand Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 202 van 224

203 Vooruit ontvangen bedragen Nog te ontvangen facturen Gelden derden 2) Totaal overlopende passiva ) Transitorische rente is de rente van de geldleningen die over het boekjaar heen loopt. 2) De saldi van de gelden derden zijn als volgt te specificeren: Onderwijskansenbeleid 2013 Saldo Vermeerderingen Verminderingen Saldo NUP gelden Saldo Vermeerderingen - Verminderingen Saldo Totaal gelden derden Gewaarborgde leningen Door de gemeente gewaarborgde leningen: - opgenomen door verenigingen en stichtingen met borg 100% opgenomen t.b.v. sociale woningbouw en ouderenhuisvesting en ondergebracht bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw opgenomen door particulieren ter verkrijging of verbetering van eigen woningen en ondergebracht bij de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen Totaal gewaarborgde leningen De gemeente kan, als het Waarborgfonds Sociale Woningbouw onder een bepaald vermogen komt (0,25% van de uitstaande leningen), in het kader van de achtervangfunctie worden aangesproken om aanvullende stortingen te doen op fiftyfifty basis met het Rijk. Voor de garanties die aangegaan zijn tot en met 2010 treden het Rijk en de gemeenten elk voor 50% op als achtervang van de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. Een eventuele aanspraak is afhankelijk van het verliesniveau en het aanwezige vermogen. Vanaf 2011 is de achtervang van nieuw aangegane garanties voor 100% bij het Rijk ondergebracht. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 203 van 224

204 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Per 31 december 2015 is onder meer sprake van de volgende verplichtingen: 1. Voor het gemeentehuis is in 1988 een optieleaseovereenkomst met de Westland/Utrecht Hypotheekbank gesloten. Hieraan is in 1990 uitvoering gegeven, per september 2010 is de derde termijn van 10 jaar ingegaan. Het leasebedrag bedraagt per maand. 2. Met Optisport is per 1 januari 2012 een nieuwe huurovereenkomst en een exploitatieovereenkomst voor het sportcentrum Dalweg afgesloten voor een periode van 10 jaar. De huurprijs bedraagt per jaar (exclusief btw). De gemeente heeft zich voorts vastgelegd voor een afname m.b.t. het gebruik van het complex: - schoolzwemmen: per jaar, exclusief btw, - zwemverenigingen: per jaar, exclusief btw; - sporthal: per jaar, exclusief btw; - onderwijsgebruik: per jaar, exclusief btw. Deze bijdragen worden jaarlijks geïndexeerd. 3. Voor het onderhoud van de sportvelden is een contract met de Ridder afgesloten die op 1 september 2016 afloopt; de verplichting van januari 2016 tot die datum is een bedrag van , exclusief btw. 4. Diverse verzekeringscontracten waarvan de grootste zijn: de brand- en inbraakschade voor gemeentelijke en onderwijsgebouwen ( ) en wettelijke aansprakelijkheid ( ) zijn voor een periode van 3 jaar afgesloten. 5. WMO: - Voor de hulp bij het huishouden is er een overeenkomst gesloten met Tzorg, TSN, Amaris en Zorgpalet Baarn-Soest. Deze overeenkomsten zijn aangegaan voor een half jaar en lopen af op , met een optie tot een half jaar verlenging. - Voor de hulpmiddelen is een overeenkomst gesloten met Welzorg. Deze overeenkomst is per 1 januari 2016 aangegaan voor twee jaar, met de mogelijkheid om maximaal twee maal met een jaar te verlengen. - Voor de medische en/of ergonomische advisering is een overeenkomst gesloten met SCIO Consult. De overeenkomst is per 1 januari 2016 aangegaan voor een jaar. 6. Leerlingenvervoer: Op 31 juli 2015 zijn de vervoerscontracten met de vier vervoerders van rechtswege geëindigd. Samen met de gemeente Leusden is het leerlingenvervoer opnieuw aanbesteed. Vanaf schooljaar verzorgt Connexxion het leerlingenvervoer tot 31 juli Kredietfaciliteit bij de banken: de gemeente Soest heeft bij de banken de volgende kredietfaciliteit: Bank Nederlandse Gemeenten Met diverse softwareleveranciers zijn contracten afgesloten waarvan de grootste zijn: de belastingapplicatie (key2belastingen) ; het zaaksysteem (verseon) ; burgerzaken (key2burgerzaken) en sociaal domein (key2uitkeringen) Hart van de Heuvelrug is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Zeist, de gemeente Soest en de provincie Utrecht. Het samenwerkingsverband is gericht op ruimtelijke kwaliteitsverbetering op de Utrechtse Heuvelrug. Financieel uitgangspunt is verevening tussen de groene en rode projecten. In april 2015 is de nieuwe samenwerkingsovereenkomst vastgesteld en op 5 juni 2015 is de nieuwe samenwerkingsovereenkomst door de drie partijen getekend. De projecten van Apollo Noord worden uitgevoerd door de gemeente Soest in opdracht van de stuurgroep en maken onderdeel uit van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. De risico s zijn gekwantificeerd en verantwoord in de geconsolideerde risicoanalyse Hart van de Heuvelrug. De gemeente Soest is geen risicodrager dus het risicoprofiel is niet in de balans van de gemeente Soest verantwoord. 10. Vliegbasis Soesterberg. Dit samenwerkingsverband tussen de gemeenten Zeist en Soest en de provincie Utrecht richt zich op de ruimtelijke ontwikkeling van de voormalige vliegbasis. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst vliegbasis Soesterberg is in 2015 vastgesteld. De grond van de vliegbasis is in eigendom van de provincie Utrecht die daardoor de grondexploitatie verantwoord in zijn balans. De kosten van groenontwikkeling op de vliegbasis ad 18 miljoen en de afgesproken afdracht aan Hart van de Heuvelrug van een bedrag ad 10 miljoen worden gedekt uit het resultaat Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 204 van 224

205 van de woningbouwlocatie vliegbasis. Momenteel wordt er van uitgegaan dat de opbrengsten van de woningbouwlocatie de kosten van groenontwikkeling volledig kunnen dekken. Het risico dat de afdracht aan Hart van de Heuvelrug niet gedekt kan worden uit het resultaat van de vliegbasis hebben wij in onze risicoparagraaf gekwantificeerd als 50% (kans) x (is 1/3 deel van het bedrag ad. 10 miljoen) = Individueel Keuze Budget. Regulier vindt uitbetaling van de vakantiegelden plaats in mei. Vanaf 1 januari 2017 gaat de wettelijke verplichting individueel keuzebudget in. Dit betekent onder meer dat de vakantiegelden per kalenderjaar afgerekend zullen gaan worden. De consequentie is dat in 2017 eenmalig 7 extra maanden vakantiegeld uitbetaald gaat worden; hierdoor ontstaat een eenmalige extra last van Daarom wordt aan de raad voorgesteld dit bedrag uit het rekeningresultaat 2015 nu voor dit doel te bestemmen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 205 van 224

206 5.5 Recapitulatiestaat lasten en baten 2015 (bedragen x 1.000) Programma Begroting Begroting Begroting Rekening Saldo voor wijzingen wijzigingen na wijzigingen 1 Veiligheid lasten baten saldi Verkeer en Vervoer lasten baten saldi Economie lasten baten saldi Natuur en Milieu lasten baten saldi Wonen en Ruimtelijke Ordening lasten baten saldi Onderwijs lasten baten saldi Zorg en Welzijn lasten baten saldi Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur lasten baten saldi Bestuurlijke taken lasten baten saldi Algemene Dekkingsmiddelen lasten baten saldi Saldo van baten en lasten lasten baten saldi Mutaties reserves stortingen onttrekkingen saldi Totalen lasten baten Gerealiseerd resultaat Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 206 van 224

207 5.6 Toelichting jaarrekening 1. WNT-verantwoording 2015 Gemeente Soest Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de voor de Gemeente Soest van toepassing zijnde regelgeving, het algemene WNT-maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor de gemeente Soest is Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen Bedragen x 1 A. Veenstra M. van Vliet Functie(s) Gemeentesecretaris Griffier Duur dienstverband in /1-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 Gewezen topfunctionaris? nee nee Echte of fictieve dienstbetrekking? ja ja Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam? n.v.t. n.v.t. Individueel WNT-maximum Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal /- Onverschuldigd betaald bedrag - - Totaal bezoldiging Motivering indien overschrijding: n.v.t. n.v.t. Gegevens 2014 Duur dienstverband in /1-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband 2014 (in fte) 1,0 1,0 Bezoldiging 2014 Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Individueel WNT-maximum Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 207 van 224

208 Publicatieverplichting overige medewerkers Bij de overige medewerkers is de maximale bezoldiging niet overschreden. 2. Incidentele baten en lasten Toelichting jaarresultaat 2015 op hoofdlijnen (bedragen x 1.000) I/S Voordeel Nadeel Programma Natuur en milieu Gladheidsbestrijding I 53 Programma Wonen en Ruimtelijke Ordening Bouwleges I 50 Mutatie voorziening Masterplan Soesterberg I 390 Programma Onderwijs Afwikkeling onderhoud onderwijs I 126 OZB vrijval te declareren bedragen I 74 Programma Zorg en Welzijn Project Buitenkans I 44 Programma Bestuurlijke Taken Leges reisdocumenten en huwelijk I 77 Algemene dekkingsmiddelen Vitens afwikkeling 2012 I 129 Saldo financiering I 35 OZB gebruikers niet-woningen I 45 Algemene uitkering I 84 Algemene uitkering S Begrotingsrechtmatigheid In het kader van de begrotingsrechtmatigheid worden conform de BBV in dit hoofdstuk de overschrijdingen gemeld op programmaniveau. De overschrijding doet zich voor, als de lasten hoger zijn dan opgenomen in de begroting (inclusief de wijzigingen). Voor de Bestuurlijke zaken ( ) en de Algemene Dekkingsmiddelen ( ) is dit van toepassing. Programma Begroting Rekening Saldo na wijzigingen Bestuurlijke taken lasten Algemene Dekkingsmiddelen lasten Bedragen x Deze begrotingsoverschrijdingen worden veroorzaakt door meer uitgaven die binnen het voor het programma geldende beleid zijn gemaakt. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 208 van 224

209 5.7 Controleverklaring en resultaatbestemming Controleverklaring onafhankelijke accountant VOLGT Voorstel resultaat bestemming Het rekening resultaat voor reservering is Aan de raad wordt voorgesteld oormerken zoals aangegeven is in hoofdstuk 2 (Toelichting financieel resultaat) en deze gelden in 2016 ter beschikking stellen en te bestemmen voor de wettelijke verplichting individueel keuzebudget (eenmalige uitkering van 7 extra maanden vakantiegeld in 2017). Het resterende nettorekeningresultaat ( ) te storten in de algemene reserve. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 209 van 224

210 5.8 SISA: Single Information, Single Audit Met de wet Single Information/Single Audit (SISA) wordt beoogd het grote aantal specifieke uitkeringen van ministeries en provincies aan gemeenten en hiermee samenhangende afzonderlijke verantwoordingen te verminderen. Dit betekent dat de Rijksoverheid en de provincie voldoende heeft aan de jaarrekening van de gemeente en er geen afzonderlijke verantwoording per specifieke uitkering wordt gevraagd. Daarvoor in de plaats wordt bij de jaarrekening een bijlage gevoegd waarin alleen de voor de Rijksoverheid (en de provincie) noodzakelijke verantwoordingsinformatie per specifieke uitkering wordt opgenomen. In de jaarrekening 2015 wordt daarom voor de volgende regelingen al verantwoording afgelegd: nr. regeling D9 Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) E27B Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden G1A Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Totaal 2014 G2 Participatiewet gemeentedeel 2015 G3 Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) gemeentedeel 2015 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 210 van 224