Met toepassing van artikel 169, tweede lid, van de Gemeentewet, delen wij u het volgende mede.

Transcriptie

1 Bergen op Zoom RMD ^ ^ ^ H Kaadsmededelinq Datum - 6 AUG Nr. RMD Van Aan Kopie aan Het college van B&W De raads- en duoburgerieden Contactpersoon: Anne-Marie Vrijenhoek A.M.A.Vrijenhoek@bergenopzoom.nl Tel: Onderwerp Beleidsnota "Randvoorwaarden bij plaatsing van antenne-installaties" Doel ^ Informatie D Zienswijzen / wensen en bedenkingen Peilen van gevoelens Mededeling Met toepassing van artikel 169, tweede lid, van de Gemeentewet, delen wij u het volgende mede. Het plaatsen van (vergunningplichtige) masten voor antenne-installaties voor draadloze telecommunicatie is een actueel politiek- en maatschappelijk vraagstuk. Enerzijds is er een behoefte om overal te kunnen bellen en bereikbaar te zijn. Anderzijds ontstaat er onrust over vermeende gezondheidsrisico's samenhangend met de aanwezigheid van antenne installaties. Teneinde een handvat voor de politieke besluitvorming te creeren is een beleidsnota opgesteld. De uitgangspunten komen tegemoet aan de technische eisen van de operators, terwijl ze de rechten van de omwonenden en anderen in de omgeving van de antennes respecteren. De uitgangspunten in de nota geven op voorhand duidelijkheid waar een antenne-installatie bij voorkeur wel en waar deze bij voorkeur niet wordt gerealiseerd. Samenvatting van de uitgangspunten: De voorkeur gaat uit naar plaatsing van een kleine mast op het dak van een gebouw, boven een vrijstaande antenne-installatie; Bij voorkeur geen masten in het woongebied en aan de randen van het woongebied alleen op ruime afstand van de dichtstbijzijnde woningen; Bij voorkeur geen masten in, op of aan monumenten en in beschermde dorps- en stadsgezichten; Antennes op bedrijventerreinen mogen de omgevingskwaliteit niet aantasten; Antennes in groenzones zijn alleen toegestaan indien daarmee wordt voorkomen dat de betreffende antennes in woongebieden moeten worden geplaatst; Antenne-installaties kunnen bij sportvelden vaak goed worden ingepast; Antenne-installaties mogen bij grate infrastructurele knooppunten worden geplaatst, mits zij zowel ruimtelijk als vanuit verkeersveiligheid goed zijn in te passen.

2 Gemeente Jl Bergen op Zoom RMD Raadsmededeling Opgemerkt wordt dat particuliere zendinstallaties niet vallen binnen de kaders van deze beleidsnota. Dergelijke installaties komen slechts incidenteel vooren zullen pergeval worden beoordeeld. Communicatie: Nadat u kennis heeft genomen van de beleidsnota "Randvoorwaarden bij plaatsing van antenne-installaties" zal een publicatie volgen in de Bergen op Zoomse Bode. Hierin zal kort de strekking van de nota worden uitgelegd. De nota is voor iedereen opvraagbaar en zal ook beschikbaar worden gesteld op internet. Met wijk- en buurtbeheer is daarnaast afgesproken dat de nota zal worden besproken in de wijkcommissie Meilust. Daar is met name sprake van onrust over vermeende gezondheidsrisico's. Indien de wijkcommissie daar behoefte aan heeft zal een bijeenkomst met de wijk worden gepland. De GGD heeft aangegeven bereid te zijn hierbij een rol te vervullen. Indien andere wijkcommissies eveneens behoefte hebben aan een toelichting zal dezelfde weg worden bewandeld. Bijlagen De volgende bijlagen zijn, als onderdeel van deze raadsmededeling, bijgevoegd: geen De volgende bijlagen zijn, als achtergrondinformatie voor deze raadsmededeling, ter inzage gelegd: Beleidsnota "Rpridvootwaarqen bi] plaatsing van antenne-installaties" Hoogachrend, het college van burgemeefeter en wethouders van Bergen op Zoom, burgemee: A.J.F.M. Linssen Loco-burgemeester

3 "Randvoorwaarden bij plaatsing van antenne-installaties in Bergen op Zoom" Juli 2009 Beleidsnota vastgesteld door de het college van burgemeester en wethouders op 2009

4 INHOUD biz. 1. Inleiding 3 2. Typen draadloze netwerken en techniek Draadloze netwerken De techniek 5 3. Nationaal antennebeleid Plaatsingsplan Visuele inpasbaarheid Instemmingprocedure voor bewoners Blootstellingslimieten 7 4. Wet- en regelgeving Wet milieubeheer Woningwet Wet en Besluit ruimtelijke ordening Monumentenwet 9 5. Toetsingskader Algemeen Gezondheidsaspecten Bestaande antenne-installaties Stedenbouwkundige uitgangspunten Welstand Monumenten Ruimtelijke uitgangspunten Inleiding Algemene regels Bijzondere regels Communicatie Gemeente als privaatrechtelijke partij Samenvatting beleidslijn Stappenplan 21 Literatuur: 22 Bijlage 1: Antenne-installaties in Bergen op Zoom 23

5 1. Inleiding Het plaatsen van (op zich zelf staande) masten voor antenne-installaties voor draadloze telecommunicatie is een actueel politiek- en maatschappelijk vraagstuk. Teneinde een handvat voorde politieke besluitvorming te creeren wordt deze beleidsnotitie opgesteld. Vanaf 1997 heeft de mobile telefonie zich in een hoog tempo ontwikkeld. Er zijn miljoenen abonnementen in Nederiand en de behoefte aan netwerken voor draadloze communicatie blijft nog steeds verder toenemen. Met de komst van de nieuwe mobiele communicatie standaard UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) werd het bestaande netwerk van GSM (GSM-900 en GSM-1800) sterk uitgebreid (Global System for Mobile Communications). In Nederiand zijn meerdere aanbieders (operators) van mobiele telefoonnetwerken actief. De operators hebben van de rijksoverheid frequenties toegewezen gekregen. Bij het verlenen van de vergunningen aan de operators zijn eisen gesteld aan de kwaliteit en de capaciteit. De operators zijn verplicht om 24 uur per dag, 7 dagen per week, landelijke dekking te verzorgen. Uit deze verplichting voor de operators om te zorgen voor een landelijke dekking vloeit voor de gemeenten de verplichting voort om - binnen door de gemeente nader te omlijnen kaders - medewerking te verlenen aan het plaatsen van zend- en/of antenneinstallaties. De operators zijn verplicht de aanleg van hun UMTS-netwerken in 2007 te hebben gerealiseerd. In eerste instantie bestaat UMTS naast het huidige GSM-netwerk. Op den duur verdwijnt GSM mogelijk uit beeld. De licenties voor GSM-900 verlopen in 2010 en die voor GSM-1800 in Mogelijkerwijs worden de licenties nog een keer verlengd.

6 2. Typen draadloze netwerken en techniek 2.1 Draadloze netwerken Draadloze netwerken vormen in toenemende mate een onmisbaar onderdeel van de telecommunicatieinfrastructuur. Kenmerkend voor een draadloos netwerk is, dat het is opgebouwd uit zend- / ontvangstinstallaties met de bijbehorende antennes. Er bestaan veel verschillende typen draadloze netwerken. Naar gelang de functie en de toegepaste technologie (bijvoorbeeld digitale mobiele telefonie of analoge radioomroep) zijn er voor een netwerk meer of minder antenne-installaties nodig en verschillen de technische specificaties daarvan, zoals de hoogte en het zendvermogen. De navolgende typen netwerken zijn te onderscheiden: a. Digitale mobiele telefonie. Momenteel zijn er vijf netwerken voor digitale mobiele telefonie operationeel, gebaseerd op de standaarden GSM-900 en GSM-1800 (tezamen veelal als "GSM" aangeduid). De antennes worden laag tot middelhoog opgesteld (van 10 tot ca. 30 meter) en hebben een gering zendvermogen van minder dan 100 Watt tot ca. 250 Watt. Ten behoeve van deze netwerken zijn reeds zeer veel antennes geplaatst. b. Digitale mobiele communicatie. De mogelijkheden van GSM-900 en GSM-1800 zijn reeds sterk uitgebreid door de komst van de nieuwe standaard UMTS (Universal Mobile Telecommunications System). Deze standaard maakt communicatiesnelheden mogelijk, vergelijkbaar met de snelheid van het vaste net. Daardoor wordt bijvoorbeeld mobiel Internet een serieuze toepassing. De benodigde frequenties zijn medio 2000 uitgegeven. De antennes worden laag tot middelhoog opgesteld (van 10 tot ca. 30 meter) en zenden voor het merendeel met een zeer gering vermogen van minder dan 100 Watt. c. Digitale mobiele communicatie voor besloten gebruikersgroepen. Voor speciale toepassingen ten behoeve van besloten gebruikersgroepen bestaat de TETRA-standaard (Terrestrial Trunked Radio). De antennes worden middelhoog opgesteld (tot ca. 50 meter) en hebben een laag vermogen. Gedacht moet worden aan luchtvaart, scheepvaart en bedrijfs- en huisnetwerken. d. C-2000: Dit is het overheidsnetwerk van de hulpdiensten politie, brandweeren ambulance. De antennes zenden op hoog vermogen (uiteraard ruimschoots beneden de blootstellingslimieten). De gebruikte techniek TETRA is de Europese standaard voor mobiele communicatie voor de openbare orde en veiligheidsdiensten. e. Omroepnetwerken zenden met hoge vermogens uit en hoeven niet te ontvangen waardoor er maar weinig antennes nodig zijn om dekking te realiseren. Onderscheid kan worden gemaakt tussen: - analoge AM-omroep. ten behoeve van radio-uitzendingen zijn sinds jaar en dag enige tientallen middengolfzenders en kortegolfzenders (voor Radio Nederland Wereldomroep) in gebruik. De antennes varieren in hoogte van 50 tot 100 meter en zenden veelal uit met een hoog vermogen, tot 150 kwatt.; - analoge FM-omroep. voor uitzendingen van radio en televisie zijn enkele tientallen FM-zenders in gebruik. De antennes varieren in hoogte van 50 tot 150 meter en zenden uit met een hoog vermogen, tot 100 kwatt. - digitale radio en televisie. Inmiddels vinden radio- en televisie-uitzendingen (aangeduid als respectievelijk TDAB en DVBT) in toenemende mate digitaal plaats. De frequenties daarvoor zijn in 2001 uitgegeven. De antennes voor digitale omroepnetwerken zijn hoog (tot ca. 150 meter), maar zenden uit met een vrij laag vermogen, tot maximaal 10 kwatt. f. Wireless Local Loop (WLL). Het is mogelijk om de aansluiting van abonnees op het vaste telefonienetwerk (dus de draad tussen de abonnee en de eindcentrale van het netwerk) te vervangen door een draadloze verbinding. Deze technologie staat bekend als WLL. De benodigde frequenties zijn begin 2005 verdeeld aan KPN Telecom en T-mobile Netherlands. De frequentieruimte van een van de beschikbare kavels is bij de verdeling overgebleven. De vergunningen zijn

7 geldig tot Antennes voor WLL zijn laag tot middelhoog en zenden uit met een laag tot zeer laag vermogen, vergelijkbaar met de antennes voor mobiele telefonie. Zoals uit bovenstaande blijkt zijn antenne-installaties, nu en in de toekomst, niet alleen nodig voor mobiele telefonie, maar ook voor andere vormen van telecommunicatie en zal de behoefte aan antenne-installaties toenemen. Particuliere zendinstallaties vallen niet binnen de kaders van deze beleidsnota. 2.2 De techniek Om de noodzaak van plaatsing van de vele antennes te kunnen doorgronden is het wenselijk om enig inzicht te geven in de techniek, die aan de mobile telefonie ten grondslag ligt. Een aantal factoren is van invloed op het areaal antenne-installaties dat geplaatst moet worden om een goede communicatie te kunnen garanderen: het aantal beschikbare frequences per antenne / inrichting; de hoogte van de bebouwing in de omgeving; het aantal abonnees; de sterkte van de zender in de mobiele toestellen, en de plaats waar de gebruikers zich bevinden. In principe is het technisch mogelijk om het hele land met behulp van een grate, sterke zendmast te bestrijken. Het beperkte aantal radiofrequenties dat beschikbaar is, maakt dat echter onmogelijk. Ter illustratie: KPN Telecom heeft van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat 38 frequences ter beschikking gekregen voor mobiele communicatie. Op ieder van die frequenties kunnen maximaal 8 gesprekken tegelijk gevoerd worden. Om de miljoenen abonnees - alleen KPN heeft er al meer dan vijf miljoen - de beschikking te geven over een telefoonlijn op het moment dat zij dat willen, moet dezelfde frequentie daarom meermalen worden gebruikt. In Groningen maakt lokaal mobiel telefoonverkeer bijvoorbeeld van een frequentie gebruik die ook in Limburg wordt gebruikt. Om te voorkomen dat de gesprekken, die in de verschillende regio's op dezelfde frequentie gevoerd worden, elkaar storen, wordt het zendvermogen van de apparatuur beperkt. Signalen die in de ene regio verzonden worden, bereiken de andere niet. Gevolg hiervan is, dat iedere antenne slechts een relatief klein gebied bestrijkt. Om ervoor te zorgen dat toch het hele land goed bereikbaar is, moeten daarom relatief veel zend- / antenne-installaties (zowel masten als daklocaties) worden geplaatst. Logisch gevolg van bovenstaande is dat met de groei van het klantenbestand per operator het netwerk van antenne-installatie verdicht moet worden, om alle klanten te kunnen bedienen.

8 3. Nationaal antennebeleid Het doel van het Nationaal antennebeleid zoals dat in 2000 is vastgesteld, is het binnen duidelijke kaders van volksgezondheid, leefmilieu en veiligheid stimuleren en faciliteren van voldoende ruimte voor antenneopstelpunten. (niet van toepassing op zendantennes voor particulier of kleinschalig besloten gebruik zoals bijvoorbeeld radiozendamateurs) In het kader van het Nationaal antennebeleid heeft de overheid tezamen met de VNG afspraken met de 5 operators (destijds Ben, Dutchtone, KPN-Mobile, Vodafone en 02) gemaakt omtrent de plaatsing van vergunningsvrije antennes. Deze afspraken zijn vastgelegd in een convenant, dat op 27 juni 2002 door alle betrokken partijen is ondertekend. Het convenant ziet op: de optimale samenwerking tussen de operators; het opstellen van een plaatsingsplan; de visuele inpasbaarheid van vergunningvrije antenne-installaties; het instemmingsrecht van bewoners bij plaatsing op een woongebouw en de blootstellingslimieten. 3.1 Plaatsingsplan De operators stellen gezamenlijk (MoNet) een plaatsingsplan op waarin alle geplande en bestaande antenneinstallaties binnen de gemeente specifiek zijn aangegeven. Hiermee informeren zij de gemeente over locaties voor antennes. Met behulp van cirkels worden bovendien zoekgebieden voor opstelpunten aangemerkt, waarbinnen een opstelpunt moet worden gevonden. In de tekstuele toelichting worden per antenne-opstelpunt technische en ruimtelijke specificaties gegeven. Hoewel de regels van het convenant alleen vergunningsvrije antenne-installaties betreffen, zijn voorde volledigheid ook vergunningplichtige antenne-installaties in het plaatsingsplan opgenomen. Op deze manier krijgt de gemeente beter inzicht in het totale aantal antenneinstallaties en hun locaties. Als een operator een antenne-installatie op een woongebouw wil plaatsen, moet eerst aannemelijk worden gemaakt dat dit echt noodzakelijk is. Dit is het geval wanneer er geen andere geschikte locatie is, of wanneer met de plaatsing van zo'n antenne-installatie op een woongebouw wordt voorkomen dat op andere gebouwen (of elders in die buurt) meer antenne-installaties moeten worden geplaatst 1. In het convenant zijn afspraken gemaakt over de inhoud van het plaatsingsplan en welke procedure de partijen moeten volgen voordat het plaatsingsplan als vaststaand wordt beschouwd. Het plaatsingsplan heeft geen enkele status voor de vergunningverlening. Er mogen geen antennes worden geplaatst - ook niet de vergunningvrije - als die niet op het plaatsingsplan staan aangegeven. 3.2 Visuele inpasbaarheid De gevallen waarin sprake is van een vergunningsvrije antenne-installatie zijn geregeld in dan wel bij de Woningwet (zie ook hoofdstuk 5 van deze nota). Voor bijzondere gevallen is in het convenant vastgelegd dat gemeenten - in aansluiting op het lokale welstandsbeleid - eisen kunnen stellen aan de kleuren van de techniekkast, de bekabeling en de gevelantennes. Op deze manier wordt bereiktdat operators bij het plaatsen van antenne-installaties voldoende rekening houden met het lokale straat- en landschapsbeeld. In het convenant is afgesproken dat de gemeenten deze eisen kenbaar maken aan de operators. 3.3 Instemmingprocedure voor bewoners Plaatsing van een antenne-installatie op of aan een woongebouw met huurwoningen, is niet mogelijk wanneer meer dan de helft van de huurders tegen die plaatsing stemt. In het convenant is daarvoor een procedure afgesproken. Een onafhankelijk administratiebureau zoals aangegeven in het tussen de staatssecretarissen van Verkeer en Waterstaat en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de VNG en de 1 Dit betreft de voorkeur voor plaatsing op andere dan woongebouwen. Indien evenwel de plaatsing op een woongebouw betekent dat minder antennes behoeven te worden geplaatst dan moet de afweging worden gemaakt tussen meer antennes op andere dan woongebouwen of een antenne op een woongebouw.

9 operators gesloten convenant in het kader van het nationaal antennebeleid, coordineert deze instemmingprocedure en zorgt voor de verspreiding van de zogenaamde instemmingformulieren. Bewoners kunnen op deze formulieren aangeven of ze al dan niet instemmen met de plaatsing van een of meer antenneinstallaties op hun woongebouw. Het onafhankelijke administratiebureau telt de stemmen. De operator krijgt vervolgens de kans eventuele bezwaren weg te nemen en mag dan een tweede ronde houden om alsnog instemming te krijgen. Per jaar kunnen er per woongebouw maximaal twee instemmingprocedures - met elk twee rondes - plaatsvinden. 3.4 Blootstellingslimieten Mobiele telecommunicatie maakt gebruik van radiofrequente elektromagnetische velden. Uit onderzoek I dat dit geen nadelig gevolg heeft voor de volksgezondheid wanneer de veiligheidslimieten voor blootstelling aan elektromagnetische velden niet worden overschreden. Deze veiligheidslimieten zijn gebaseerd op alle beschikbare informatie uit internationaal wetenschappelijk onderzoek en komen overeen met de Europese richtlijnen en het advies van de Nederlandse Gezondheidsraad. Om geen enkel risico te nemen, is in de limieten een ruime veiligheidsmarge doorgevoerd. In het convenant staat dat bij plaatsing van antenneinstallaties alle operators in Nederland ervoor zorgen dat de blootstellingslimieten op vrij toegankelijke plaatsen niet worden overschreden.

10 4. Wet- en regelgeving Sinds de vaststelling van het Nationaal Antennebeleid in december 2000 is al veel gedaan om de plaatsing van antennes gemakkelijker te maken. Op verschillende vlakken is regelgeving van toepassing. 4.1 Wet milieubeheer Antennes vallen alleen onderde Wet milieubeheer indien zij een vermogen hebben van meerdan vier kilowatt. De antennes voor mobiele telecommunicatie (GSM, UMTS) werken met een veel lager vermogen en kunnen dus zonder milieuvergunning worden geplaatst. Antennes van omroepzenders (radio, televisie) of C2000 (hulpdiensten) hebben vaak een hoger vermogen dan de genoemde vier kilowatt. Voor plaatsing van die antennes moet dan ook een vergunning in het kader van de Wet milieubeheer worden aangevraagd. Deze wet kent overigens ook een algemene zorgplicht. Dat houdt in dat iedereen verplicht is alle denkbare nadelige gevolgen van zijn acties voor het milieu zo veel mogelijk te voorkomen. Door de toepassing van aangepaste apparatuur wordt het mogelijk de grens van de 4 kilowatt niet te overschrijden, hetgeen betekent dat daarmee de vergunningplicht komt te vervallen. 4.2 Woningwet In artikel 40 van de Woningwet is opgenomen dat het verboden is te bouwen zonder of in afwijking van een vergunning van Burgemeester en Wethouders (bouwvergunning). In sommige gevallen kan voor het bouwen van de apparatuurkast en de mast waarop de antenne wordt geplaatst, evenwel met een lichte bouwvergunning worden volstaan of is in het geheel geen bouwvergunning vereist. Voor de antenne op zich is namelijk geen bouwvergunning vereist. Het woord "antenne" in de Woningwet dient blijkens de memorie van antwoord zeer strikt ingevuld te worden. Onder "antenne" wordt verstaan de staaf of spriet (met dwarssprieten) voor het ontvangen en zenden van signalen. Een "antenne-installatie" bestaat in het algemeen uit drie onderdelen, te weten een apparatuurkast, een mast en een of meer antennes. In artikel 1 van het Besluit bouwvergunningvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken is het begrip "antenne-installatie" gedefinieerd; "installatie bestaande uit een antenne, een antennedrager, de bedrading en de al dan niet in een techniekkast opgenomen apparatuur, met de daarbij behorende bevestigingsconstructie" Bouwvergunning Met de aanpassing van de Woningwet (per 1 januari 2003) heeft de wetgever een aantal bouwwerken vergunningsvrij gemaakt. Antenne-installaties ten behoeve van de C2000-infrastructuur voor de mobiele communicatie door hulpverleningsdiensten zijn bouwvergunningsvrij geworden. Antenne-installaties voor mobiele telecommunicatie zijn slechts ten dele vergunningvrij geworden. De antenne-installatie dient in die gevallen te voldoen aan een groot aantal voorwaarden. In het Besluit bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken (artikel 3, lid 1 onderdelen e en f van het Bblb) staan de voorwaarden genoemd. Samengevat is ten aanzien van antennes in de hiervoor genoemde regelgeving het volgende vastgelegd: Antenne-installaties kleiner dan 5 meter die op enige hoogte (op daken) worden geplaatst zijn onder voorwaarden vergunningsvrij. Deze voorwaarden staan beschreven in het Bblb en aanvullend in het Convenant in het kader van het Nationaal Antennebeleid inzake vergunningvrije antenne-installaties voor mobiele communicatie. De meeste antennes van de vijf operators vallen in deze categoric Antenne-installaties met een hoogte tot 40 meter kunnen in de bebouwde kom volstaan met een lichte bouwvergunning. Deze maat is gekozen in overleg met de operators omdat in een mast van 40 meter maximale site-sharing (meerdere operators op een mast) kan plaatsvinden. Voor antenne-installaties hoger dan 40 meter is een reguliere bouwvergunning vereist.

11 Van een antenne-installatie maakt de techniekkast onderdeel uit. De techniekkast is bij vergunningsvrij te plaatsen antennes gebonden aan maximale afmetingen (zie daartoe artikel 3, lid 1 ondere en f van het Bblb). De operators zijn verplicht om ieder een eigen techniekkast te plaatsen, onder meer vanuit privacyoverwegingen van hun klanten. Dit betekent echter wel dat er bij site-sharing meerdere kasten bij een mast moeten worden geplaatst. Met ingang van 1 mei 2008 is het Bblb gewijzigd en zijn de specifiek belemmerende vereisten in artikel 3, lid 1 onder e met betrekking tot de plaatsing van een bij een antenneinstallatie behorende techniekkast vervallen. Tegelijkertijd is ook de definitie van het begrip "antenneinstallatie" aangepast, met als gevolg dat van een antenne-installatie meerdere techniekkasten deel uit kunnen maken. Een uitzondering op de bovengenoemde hoogtemaat van 40 meter vormt de C2000-antenne van de nood- en hulpdiensten (politie, brandweer, ambulance). Die masten zijn ongeveer45 meter hoog maar mogen zonder bouwvergunning worden geplaatst (artikel 3, lid 3 onder b Bblb). Er zullen verspreid over Nederland ongeveer 400 van dergelijke masten moeten worden geplaatst. Met de gemeenten wordt overlegd omtrent de inpassing van de masten; zo mogen ze niet in kwetsbaar landelijk gebied of in een beschermd dorps- of stadsgezicht worden geplaatst. Een aanvraag om bouwvergunning wordt getoetst aan het bestemmingsplan, de gemeentelijke Bouwverordening, het Bouwbesluit en, voor zover van toepassing, aan welstandscriteria. Daarnaast kan in bijzondere situaties een vergunning ingevolge de Monumentenwet vereist zijn. Als een aanvraag in overeenstemming is met de gestelde eisen, dan moet de bouwvergunning worden verleend. 4.3 Wet en Besluit ruimtelijke ordening In het algemeen passen antenne-installaties die gebruik maken van een vrijstaande mast niet binnen de bestemmingen en de bebouwingsvoorschriften van vigerende bestemmingsplannen. In dit geval is ontheffing van het bestemmingsplan nodig om een bouwvergunning te kunnen verlenen. In artikel van het Besluit ruimtelijke ordening is aangegeven dat voor antenne-installaties van 5 tot 40 meter hoogte waarvoor ontheffing van het bestemmingsplan nodig is, de procedure van artikel 3.23 (buitenplanse ontheffing) van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) kan worden toegepast. Voor antenne-installaties hoger dan 40 meter, met uitzondering van de C-2000 masten - en waarvoor het ter plaatse vigerende bestemmingsplan geen vrijstellingsmogelijkheid kent, zal ofwel een projectprocedure moeten worden gevolgd, ofwel tot een wijziging van het bestemmingsplan moeten worden overgegaan. 4.4 Monumentenwet Op grand van artikel 11, lid 2 van de Monumentenwet is het verboden zonder of in afwijking van een vergunning: Een beschermd monument af te breken, te verstoren, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen; Een beschermd monument te herstellen, te gebruiken of te laten gebruiken op een wijze waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht. Het plaatsen van een antenne op een monument is daarom onafhankelijk van de afmetingen ervan, licht bouwvergunningplichtig (artikel 5.1 Bblb). Bij plaatsing van een antenne binnen een beschermd dorps- of stadsgezicht geldt een meldingsplicht bij de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM), gevolgd door een toets doorde gemeentelijke monumentencommissie.

12 5. Toetsingskader 5.1 Algemeen In dit hoofdstuk wordt aangegeven welk toetsingskader gehanteerd wordt bij het verzoek om plaatsing van een antenne-installatie. Het gemeentelijk toetsingskader dient nadrukkelijk rekening te houden met het rijks- en provinciaal beleid. Het toetsingskader is zowel van toepassing op vrijstaande masten met antenne-installaties als op antennes, die op gebouwen geplaatst worden maar niet binnen de vergunningsvrije norm blijven. Nogmaals wordt opgemerkt dat de nota niet uitsluitend bedoeld is voor antenne-installaties ten behoeve van de mobiele telefonie, maar dat deze ook betrekking heeft op antenne-installaties voor andere vormen van (tele)communicatie 2 nu en in de toekomst. In alle gevallen, dus zowel bij antenne-installaties aan masten als bij antenne-installaties op gebouwen en bouwwerken geen gebouw zijnde, zal de installatie aan de gestelde milieunormen moeten voldoen. 5.2 Gezondheidsaspecten Mobiele telecommunicatie maakt gebruik van radiofrequente elektromagnetische velden. Uit wetenschappelijk onderzoek in binnen- en buitenland is niet gebleken dat een antenne-installatie nadelige gevolgen heeft voor de volksgezondheid. Om echter geen enkel risico te nemen, heeft de Nederlandse Gezondheidsraad advieswaarden vastgesteld voorde blootstelling aan elektromagnetische velden. Daarbij is een ruime veiligheidsmarge in acht genomen. Er is geen reden om aan te nemen dat, bij een grotere verticale afstand tot de zenderdan 2,5 meter, er gezondheidsrisico's zijn. In het horizontale vlak zouden slechts binnen een afstand van 5 tot 10 meter de advieswaarden overschreden kunnen worden. In algemene zin mag geconcludeerd worden dat op de voor de bevolking toegankelijke plaatsen de vastgestelde blootstellingslimieten niet worden overschreden. In de VNG-publicatie "Bedrijven en milieuzonering" worden handreikingen geboden voor een verantwoord inpassen van bedrijvigheid in de fysieke leefomgeving. De in deze publicatie genoemde afstandsmaten worden in algemene zin als maatgevend beschouwd ten opzichte van milieugevoelige functies, zoals onder andere woningbouw. Op basis van deze richtlijn geldt voor GSM/UMTS-masten een afstand van 10 meter. Dit impliceert dat binnen deze straal er geen hindergevoelige bestemmingen voor mogen komen. De milieucontour is gebaseerd op het aspect "gevaar" - dat gelijk staat aan het begrip externe veiligheid - en heeft betrekking op de mogelijke gevolgen van brand, explosies en de verspreiding van schadelijke stoffen voor mensen in de omgeving van antenne-installaties. De commissie Elektromagnetische velden van de Gezondheidsraad heeft onder meer tot taak regelmatig te rapporteren over actuele wetenschappelijke ontwikkelingen met betrekking tot mogelijke gezondheidseffecten van blootstelling aan elektromagnetische velden. De commissie heeft hiervoor de vorm van een Jaarbericht gekozen. Het jaarbericht bespreekt diverse onderwerpen met betrekking tot de mogelijke gevolgen van blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden. Op 15 november2007 heeft de Gezondheidsraad nog gereageerd op een viertal publicaties die in de pers verschenen waarin een mogelijk verband werd gelegd tussen gezondheidsklachten en blootstelling aan EM-velden, o.a. het meer voorkomen van hoofdpijn bij omwonenden van basisstations. Conclusie van de Gezondheidsraad was dat op basis van deze publicaties en eerder geevalueerd onderzoek er geen aanleiding is om haar standpunt te herzien. Er is geen oorzakelijk verband aangetoond tussen gezondheidsklachten en elektromagnetische velden afkomstig van mobiele telefoons of basisstations voor mobiele telefoons. Wei spreekt ze nogmaals uit dat het belangrijk is dat onderzoek naar lange termijn effecten wordt gedaan. In juli 2006 zijn de resultaten gepubliceerd van het Zwitsers onderzoek naarde effecten van UMTS op het welbevinden (bv. Hoofdpijn, moeheid, duizeligheid) en cognitieve vermogens (bv. Reactiesnelheid, korte termijn geheugen) van de onderzochte personen. De conclusie van het onderzoek is dat er geen aanwijzingen zijn dat er sprake is van gezondheidsrisico's op de korte termijn. Het Zwitsers onderzoek doet geen uitspraken over de mogelijke risico's op de lange termijn. Medio 2006 maakt de VNG (VNG-Magazine 7 juli 2006) eveneens melding van het gegeven dat op basis van het aangehaalde onderzoek geen conclusies kunnen 2 Particuliere zendinstallaties vallen niet binnen de kaders van deze beleidsnota. 10

13 worden getrokken ten aanzien van de lange termijneffecten. De algemene onderzoeken naar elektromagnetische straling hebben tot nu toe uitgewezen dat ergeen nadelige lange termijn effecten zijn. Bij ieder verzoek voor het oprichten van een nieuwe zend- of antenne-installatie dient de exploitant een berekening te overleggen van de verwachte elektrische en magnetische veldsterkte ter plaatse van de dichtstbijzijnde woonbebouwing of plaatsen die toegankelijk zijn voor het algemene publiek of werknemers. De berekende veldsterkte kan vervolgens getoetst worden aan derichtlijnen "Radiofrequente elektromagnetische velden (300 Hz GHz)" van de Gezondheidsraad uit Het agentschap Telecom is de toezichthouder van het Ministerie van Economische Zaken op het gebied van de Telecommunicatie. Zij voeren onder andere steekproefsgewijs veldsterktemetingen uit met als doel controle op de geldende blootstellingslimieten. Daarnaast voeren zij deze metingen uit op verzoek van instanties zoals een gemeente. Gedacht kan worden aan het meten van de veldsterkte in de omgeving van een GSM en/of UMTS-antenne-installatie op plaatsen waar een antenne-installatie gepland is. Voor het uitvoeren van een dergelijke veldsterktemeting kan contact worden opgenomen met het Antennebureau. Uit de tot dusverre uitgevoerde honderden steekproeven op de veldsterkte van GSM- en UMTS-basisstations is gebleken dat de gemeten veldsterkten ver onder de gestelde internationale veiligheidsvoorschriften bleven. De gemiddelde gemeten veldsterktes liggen op ca. 0,5 tot 2,0 V/m, waarbij 41,0 V/m de wettelijke limiet is voor GSM en 61 V/m voor UMTS. 5.3 Bestaande antenne-installaties Op het moment dat deze nota geschreven wordt zijn in de gemeente Bergen op Zoom 98 antenne-installaties, verdeelt over 62 opstelpunten (aan masten en op- of aan gebouwen) ten behoeve van het mobiele telefoonverkeer aanwezig. Het betreft hier 53 GSM antennes en 45 UMTS antennes. Een recent overzicht van de aanwezige antenne-installaties, compleet met specificaties, is te vinden op de website Naast de masten ten behoeve van mobiele telefonie is in het kader van het C2000-systeem 1mast geplaatst. Deze mast kan geen rol vervullen voor het mobile telefoonverkeer. De C2000-systeem dient gevrijwaard te blijven van mogelijke storingen, die veroorzaakt kunnen worden door antenne-installaties voor mobiel telefoonverkeer. Zie voor een overzicht van de bestaande antenne-installaties in de gemeente Bergen op Zoom (2e kwartaal 2008) bijlage Stedenbouwkundige uitgangspunten In de gevallen dat een antenne-installatie niet onder het vergunningsvrije regime valt, betreft het vaak een antenne-installatie die wordt geplaatst aan een vrijstaande mast. Een dergelijke mast past zelden of nooit binnen de bebouwingsvoorschriften van het geldende bestemmingsplan. In de bestuurlijke afwegingen om vrijstelling te verlenen van het geldende bestemmingsplan voor het plaatsen van een antenne-installatie zal de afweging hoofdzakelijk van stedenbouwkundige aard zijn. Bij de integrale beoordeling van de aanvragen spelen stedenbouwkundige aspecten dus de overheersende rol. Deze aspecten betreffen onder andere eventuele horizonvervuiling, de ruimtelijke inpassing, de aanwezigheid van monumenten en/of beschermd stads- en dorpsgezicht, het woongenot en de esthetische randvoorwaarden, waaronder de welstandstoets. Zowel vanuit het aspect regelgeving als vanuit het aspect ruimtelijke inpassing is het van belang onderscheid te maken tussen de verschillende typen antenne-installaties. De volgende categorieen zijn daarbij te onderscheiden: 1. Vergunningsvrije antennes van de mobiele operators. Deze vallen zowel onder het Nationaal Antennebeleid als onder het convenant. De gemeente kan via het plaatsingsplan indirect zeer beperkte invloed uitoefenen. 2. Vergunningsvrije antennes die niet in eigendom bij een van operators zijn (bv. schotelantennes) Deze vallen wel onder het Nationale Antennebeleid maar niet onder het convenant. Vanuit de gemeente kan op de plaatsing geen invloed worden uitgeoefend. 11

14 3. Vergunningplichtige antennes in eigendom bij een van de operators. De invloed van de gemeente gaat via het plaatsingsplan en het toetsen van de aanvraag aan het bestemmingsplan, de bouwverordening, bouwbesluit en welstand. 4. Vergunningplichtige antennes met laag vermogen niet in eigendom bij de operators (bv radiozendamateurs en bedrijfsnetwerken). Toetsen van de aanvraag aan het bestemmingsplan, de bouwverordening, bouwbesluit en welstand. 5. Vergunningplichtige antennes met hoog vermogen zoals radio en televisie. Toetsen van de aanvraag aan de Wet milieubeheer (al dan niet vereist zijn van een milieuvergunning) en aan het bestemmingsplan, de bouwverordening, bouwbesluit en welstand. 6. Vergunningplichtige antennes geplaatst op een monument of in een beschermd stads- of dorpsgezicht. Toetsen van de aanvraag aan het bestemmingsplan, de bouwverordening, het bouwbesluit en door de monumentencommissie. De gemeente is niet bevoegd een algeheel antenneverbod in te stellen omdat dit in strijd is met artikel 10 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens; het recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht prevaleert boven nationale wetgeving en daarmee boven gemeentelijke bestemmingsplannen. Wei kunnen voorwaarden worden gesteld ter voorkoming van wanorde en bescherming van omwonenden. 5.5 Welstand In de Woningwet is bepaald dat gemeenten een welstandsnota moeten schrijven met daarin objectieve welstandscriteria, althans als het bestuurdeze vorm van ruimtelijke kwaliteitszorg wil blijven uitoefenen. In het convenant is geregeld dat de gemeente ook bij vergunningsvrije antenne-installaties objectieve eisen mag stellen aan de kleurstelling van de installaties. Deze moeten dan wel worden vastgelegd in de gemeentelijke welstandsnota. In het convenant is in artikel 4 het volgende vastgelegd: "leder van de operators voldoet met betrekking tot de kleurstelling van nog op terichtenvergunningvrije antenne-installaties aan door gemeenten te stellen objectieve eisen in de navolgende gevallen: 4.1.1: afwijking van de standaardkleur van de techniekkast in bijzondere gevallen; 4.1.2: de kleur van het visuele deel van de bekabeling en kabelgoten, teneinde deze zoveel mogelijk visueel te doen wegvallen; 4.1.3: afwijking van de standaardkleur van gevelantennes teneinde deze zo veel mogelijk visueel te doen wegvallen.voor zover deze eisen door de betreffende gemeente aan de operators bekend zijn gemaakt volgens het bepaalde in artikel 4.2." Het is vanuit het convenant vereist dat de gemeente in verband met het toezenden van het plaatsingsplan door de operators, de algemene visuele inpasbaarheidseisen aan de operators bekend maakt. Esthetische randvoorwaarden: Alle onderdelen moeten in principe een zodanige kleurstelling krijgen dat deze zo veel mogelijk wegvallen tegen de achtergrond; In specifieke gevallen kan in overleg tussen de gemeente en de operator worden afgesproken dat de antenne een afwijkende kleurstelling zal krijgen; De constructie moet zodanig worden vormgegeven dat de installatie een zo onopvallend mogelijk silhouet vormt; Bij de welstandstoets zal worden bepaald of er een vakwerkmast of een kokermast mag worden geplaatst; Indien door site-sharing meerdere techniekkasten bij een installatie worden geplaatst moeten deze bij voorkeur alle dezelfde kleur en afmeting hebben; Bij het plaatsen van techniekkasten op maaiveld dient een aantrekkelijke (groen)afscherming te worden aangebracht. Bij voorkeur clustering van de antenne-installatie met bestaande elementen op een plat dak op of aan een dakopbouw voor klimaatinstallaties of liften; 12

15 Plaatsing van antennes op of aan gebouwen wordt mede bepaald door de vorm en architectuur van gebouwen; Plaatsing van een antenne-installatie op of aan een gebouw mag tijdens en na het gebruik geen blijvende schade of zichtbare aanpassingen aan het gebouw veroorzaken; Bij het plaatsen van een antenne-installatie op of aan een gebouw moet aandacht worden geschonken aan de invloed van de installatie op het silhouet van het gebouw. Het vorenstaande impliceert dat in grate lijnen onderscheid kan worden gemaakt tussen gebouwen en gebieden waar de plaatsing van antenne-installaties bij voorkeur wel dan wel bij voorkeur niet, dient plaats te vinden. In principe positief zijn locaties, gelegen: Binnen de bebouwde kom op bedrijven- en industrieterreinen en sportparken, waarbij wordt opgemerkt dat de plaatsing niet ten koste van de ruimtelijke kwaliteit van met name zichtlocaties mag gaan; Langs grote verkeerswegen, bij voorkeur op parkeerplaatsen, pompstations, knooppunten, viaducten, bedrijventerreinen, sport- en recreatieterreinen en horecagelegenheden; Buiten de bebouwde kom in landschappelijk minder gevoelige gebieden. In principe negatief zijn locaties, gelegen: In of bij natuurgebieden; In karakteristieke kleinschalige en/of open cultuurlandschappen, landgoederen, buitenplaatsen, gebieden die qua bestemming als waardevol zijn aangemerkt; In beschermde stads- en dorpsgezichten; In, op of nabij monumenten; In of nabij historische stadsparken, structured groenzones en begraafplaatsen; In of nabij kleinschalige dorpskernen en waardevolle dorps- of stadsrandzones. Voor de plaatsing van antenne-installaties op gebouwen geldt in principe dat het zo onopvallend mogelijk dient te gebeuren, bij voorkeur geintegreerd in bestaande of nieuwe elementen van het gebied. In de regel betekent dit dat een antenne-installatie alleen op hoge gebouwen kan worden geplaatst, bij voorkeur op een plat dak en zo ver mogelijk van de dakrand. De architectuur van een gebouw is bepalend voor de plaats en de soort antenne-installatie; bijzonder waardevolle gebouwen (vorm en/of architectuur) dienen te worden ontzien. Het silhouet van het gebouw dient zo min mogelijk te worden aangetast, door gebruik te maken van bestaande voorzieningen op het dak (klimaatinstallaties, schoorstenen, liftschachten enz.). Het aanbrengen van antenneinstallaties tegen gevels van gebouwen is slechts dan acceptabel wanneer geen afbreuk wordt gedaan aan de kwaliteit en het silhouet van het gebouw. Bij de plaatsing van antennes in het buitengebied is de beoordeling van een landschapsdeskundige gewenst. 5.6 Monumenten Het plaatsen van antenne-installaties in, op of aan beschermde monumenten is (licht) bouwvergunningplichtig. In de Monumentenwet is bepaald dat een aanvraag om monumentenvergunning, indien onmiddellijk in afschrift moet worden toegezonden aan de directeur van de Rijksdienst voor Archeologie Cultuurlandschappen en Monumenten (RACM). De minister adviseert vervolgens binnen twee maanden na ontvangst van de aanvraag. Het college moet na ontvangst van het advies vervolgens binnen vier maanden beslissen, doch in elk geval binnen zes maanden na de indiening van de aanvraag. Inhoudelijk zal de RACM de aanvragen voor het plaatsen van een antenne-installatie in, op of aan een monument toetsen aan de volgende criteria: 13

16 Plaatsing van een antenne-installatie moet het beeld en het silhouet van het monument ongerept laten en de fysieke aantasting van het monument dient tot het uiterste beperkt te blijven; De brandveiligheid (bv. bij blikseminslag of door warmteontwikkeling) mag door een antenne-installatie niet bei'nvloed worden; De eigenaar/gebruiker moet ten gevolge van de plaatsing van een antenne-installatie geen belemmeringen ondervinden in het gebruik van net monument. 14

17 6. Ruimtelijke uitgangspunten 6.1 Inleiding De gemeente Bergen op Zoom wil dat antenne-installaties op een stedenbouwkundig en maatschappelijk verantwoorde wijze ingepastworden in het landschap en de bebouwde omgeving. Daartoe is het noodzakelijk dat er binnen de geldende wet- en regelgeving een plaatsingsbeleid wordt vastgesteld. De belangrijkste uitgangspunten voor dit plaatsingsbeleid zijn: 1) medewerking verienen aan het opbouwen van netwerken voor mobiele telecommunicatie; 2) waarborgen dat de antenne-installaties op een veilige wijze zijn opgesteld; 3) aantasting van landschap en horizon zoveel mogelijk beperken door site-sharing te eisen. De voornaamste kenmerken van de gemeente Bergen op Zoom zijn het landelijk gebied, de woongebieden, het beschermd stadsgezicht, bedrijventerreinen en infrastructurele voorzieningen. Voor elk van deze gebieden gelden zowel algemene als specifieke regels voorde plaatsing van antenne-installaties. Een bouwvergunning voor het plaatsen van een antenne-installatie kan alleen worden verleend als het bestemmingsplan dit toelaat of onder toepassing van een binnenplanse ontheffingsmogelijkheid. Voor die gevallen waarin het betreffende bestemmingsplan geen ontheffingsmogelijkheid kent, ofwel de ontheffingsmogelijkheid niet toereikend is biedt de Wet en het Besluit ruimtelijke ordening uitkomst. In artikel 3.23 Wro en artikel Bro is geregeld dat voor een antenne-installatie tot 40 meter hoogte ontheffing van het bestemmingsplan kan worden verleend. Om hierop in het gemeentelijk beleid zo goed mogelijk op in te kunnen spelen worden de bestemmingsplannen binnen de gemeente Bergen op Zoom die geactualiseerd worden hierop aangepast De afweging om al dan niet de vereiste ontheffing te verienen - zowel op basis van het desbetreffende bestemmingsplan als op basis van artikel 3.23 Wro - wordt bepaald door de volgende aspecten: Tegen de hoogte van de antenne-installatie bestaan geen bezwaren vanuit een oogpunt van verkeersveiligheid of in verband met de ontsluiting van percelen; Er vindt geen onevenredige aantasting plaats van de gebruiksmogelijkheid van aangrenzende gronden en bouwwerken en de belangen van derden worden niet onevenredig geschaad; Er bestaan geen bezwaren vanuit een verantwoorde stedenbouwkundige inrichting van de omgeving; Er vindt geen onevenredige aantasting plaats van de in de omgeving aanwezige architectonische en/of monumentale en/of cultuurhistorische waarden. Om meer duidelijkheid te geven over de specifieke overwegingen zijn de aspecten betreffende een verantwoorde inpassing in de omgeving hieronder nader uitgewerkt. 6.2 Algemene regels Voor het verienen van een ontheffing zal het aspect van onderlinge samenwerking worden meegewogen in de advisering. Voor het landelijk gebied, de infrastructuur, de bedrijventerreinen en de woongebieden zijn op basis van het voorgaande de volgende richtlijnen geformuleerd: Zowel de installaties in masten als die op de daken van woongebouwen, kantoren en overige gebouwen moeten aan de IPRA-normen voldoen. Bij de toetsing zullen deze normen als minimale afstand worden aangehouden. Dit houdt in dat de minimale verticale afstand tot een gebouw 2,5 meter moet zijn en de horizontale afstand minimaal 5 tot 10 meter moet zijn, afhankelijk van de sterkte van de installatie. Hiervoor zullen de bedrijven een overzicht moeten overleggen; 15

18 De voorkeur gaat uit naar plaatsing van een antenne-installatie op een gebouw of een bestaande mast. De operator moet in voorkomende gevallen aannemelijk maken dat het niet mogelijk is de antenne-installatie op een gebouw of bestaande mast te plaatsen; Indien een nieuwe mast moet worden geplaatst moet deze bij voorkeur geschikt zijn voor site-sharing; Nieuwe masten moeten bij voorkeur in gebieden met een industriele, bedrijfsmatige of verkeersfunctie worden geplaatst; Het plaatsen van antenne-installaties in, op of aan gebouwen met een monumentenstatus kan alleen worden goedgekeurd na een positief advies van de rijksdienst voor de Monumentenzorg; De te plaatsen antenne-installatie moet vanuit stedenbouwkundig oogpunt inpasbaar zijn, waarbij rekening wordt gehouden met het specifieke gebied. 6.3 Bijzondere regels Woongebieden Ter voorkoming van horizonvervuiling en aantasting van het woongenot moeten antenne-installaties zoveel mogelijk uit woongebieden worden geweerd. Er wordt gestreefd naar het plaatsen van vergunningsvrije antennes op niet-woongebouwen. Vervolgens gaat de voorkeur uit naar plaatsing op woongebouwen boven vrijstaande masten. Bij de plaatsing op woongebouwen gaat de voorkeur uit naar bestaande verticaal opgaande elementen zoals hoge (flat) gebouwen. Voor toekomstige woongebieden kunnen de locaties voor antenne-installaties direct worden opgenomen in het verkavelings- en het bestemmingsplan. Bij plaatsing van een antenne-installatie binnen een gebied dat is aangewezen als "beschermd stadsgezichf zal de beoordeling van de aanvraag om bouwvergunning door de monumentencommissie van zwaarwegend belang zijn Bedrijventerreinen: De verstoring van de uitstraling van een bedrijventerrein door een antennemast is bij zorgvuldige locatiekeuze minimaal. Bij voorkeur worden antenne-installaties op bestaande verticaal hoogopgaande elementen geplaatst. Dit kunnen bijvoorbeeld hoge gebouwen zijn. Het aantal nieuw op te richten masten (groot en klein) kan dan beperkt blijven tot de hoogst noodzakelijke. Als een dergelijk verticaal element niet voorhanden is, dienen nieuwe solitair geplaatste antennemasten in of bij bebouwd gebied op de bedrijfsterreinen te worden geplaatst Een concentratiegebied of knooppunt van menselijke activiteiten: Plaatsing van antenne-installaties op bestaande verticaal opgaande elementen zoals hoge gebouwen, torens, masten van sportveldverlichting, hoogspanningsmasten en dergelijke verdient de voorkeur. Het aantal nieuw op terichtenmasten (groot en klein) kan dan beperkt blijven. Indien dergelijke elementen niet aanwezig zijn, kan plaatsing van antennemasten nabij sportparken, recreatieterreinen en parkeerplaatsen plaatsvinden Een concentratiegebied of knooppunt van infrastructuur Indien voorhanden dienen antenne-installaties bij voorkeur bij aanwezige hoogopgaande infrastructurele elementen zoals (hogere orde) wegen, viaducten, benzinestations en dergelijke gesitueerd te worden structurele groenzones en recreatieve voorzieningen In structurele groenzones worden slechts in uitzonderlijke gevallen vrijstaande antenne-installaties toegestaan. Bijvoorbeeld ten behoeve van de dekking van omliggende woongebieden, indien zich geen mogelijkheden voordoen om de antenne-installaties op aanwezige bebouwing te plaatsen. Hierbij wordt het advies van de gemeentelijke "groenspecialisten" ingeroepen. Recreatieve gebieden worden zoveel mogelijk gevrijwaard van antenne-installaties. In natuurgebieden, gebieden met landschappelijke waarde en langs recreatieve routes 16

19 worden geen antenne-installaties geplaatst. Uitzondering daarop vormen grootschalige sportvoorzieningen, waarbij (vrijstaande) antenne-installaties zoveel mogelijk worden gecombineerd met elementen met een gelijke uitstraling, zoals lichtmasten Landelijk gebied Teneinde voldoende dekking in het gebied van de gemeente Bergen op Zoom te verkrijgen kunnen vrijstaande antennemasten in het buitengebied noodzakelijk zijn. In z'n geval worden deze masten bij voorkeur gesitueerd langs of bij de eerdergenoemde infrastructurele elementen. Indien situering van een mast bij een knooppunt van infrastructuur of menselijke activiteiten (technisch) niet haalbaar is of een dergelijk element ontbreekt, kan de situering van een mast op een andere dan de voorkeurslocaties nodig zijn. Op dat moment dient met extra aandacht naarde inpassing in het landschap te worden gekeken. Bij situering van masten in het buitengebied kan een parallel worden getrokken met de situering van windmolens en hoogspanningsmasten in het buitengebied. In beginsel dienen de volgende gebieden te worden ontzien: Landschappelijk waardevolle gebieden (natuurgebieden en waardevolle cultuurlandschappen) en open landschappen; Waardevolle (historische) bebouwing; Plaatsing in deze gebieden kan alleen bij uitzondering onderde volgende voorwaarden plaatsvinden: Alternatieve locaties moeten goed onderzocht zijn op ruimtelijke (on)aanvaardbaarheid; Er dient inzicht te bestaan in de functionele inpassing in het technisch netwerk (inzicht in bedekking masten en zoekgebied plaatsing / technisch netwerk). Pas als uit deze gegevens blijkt dat geen beter alternatief beschikbaar is, kan als uitzondering op de regel ingestemd worden met plaatsing van een antennemast in de gebieden die in beginsel dienen te worden ontzien. Hierbij geldt als voorwaarde dat, gelet op de in het geding zijnde ruimtelijke kwaliteiten, de aantasting beperkt blijft tot een enkele mast met een hoogte die in verhouding staat tot de hoogte van elementen in de omgeving Techniekkasten De apparatuur van een antenne-installatie wordt in kasten ondergebracht. Indien de antenne-installatie op een dak van een gebouw wordt geplaatst dan moet de techniekkast inpandig of op het dak worden geplaatst. Indien de techniekkasten op openbare grand worden geplaatst, dan dienen de techniekkasten zoveel mogelijk uit het zicht te worden geplaatst. Indien in verband met site-sharing meerdere techniekkasten bij een mast worden geplaatst dan is de welstandstoets van groot belang. 17