Schuldhulpverlening en overlijden

Transcriptie

1 NOTITIE Schuldhulpverlening en overlijden Heb je vragen over of input voor deze notitie? mail naar: MEI 2016

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Achtergrondinformatie 3 Inleiding 3 Erfrecht algemeen 3 Gevolgen van het overlijden bij budgetbeheer 4 Gevolgen van het overlijden bij financieel beheer in het kader van een schuldregeling 4 Geen erfgenamen / onbeheerde nalatenschap 4 2 Veelgestelde vragen 5 BBR: Wat doen wij met betaling van de vaste lasten en het budgetplan? 5 BBR: Wat doen wij met inkomsten die wij na overlijden ontvangen? 5 BBR: Hoe ver reikt onze zorgplicht t.a.v. erfgenamen? 6 BBR en SR: Wat doen wij met het saldo op de budgetbeheerrekening en in de reservering schuldregeling? 6 BBR: Mag de nota van de uitvaart betaald worden van nog aanwezig saldo? 7 BBR en SR: Welke informatie verstrekken wij aan erfgenamen? 8 SR: Hoe ver reikt onze zorgplicht t.a.v. schuldeisers? 9 Beschermingsbewind: Houdt de taak als beschermingsbewindvoerder na overlijden volledig op? 9 Kredietverlening: Wat gebeurt er met het verstrekte saneringskrediet en/of de persoonlijke lening?

3 1 Achtergrondinformatie Inleiding In het kader van het beheer van gelden van derden is bij de NVVK-leden niet altijd even duidelijk wat er moet gebeuren met de gelden bij het overlijden van de cliënt. Hierbij moet onderscheid gemaakt worden naar twee situaties, te weten budgetbeheer en financieel beheer bij een lopende schuldregeling. Hieronder wordt eerst kort ingegaan op erfrecht in het algemeen en aansluitend zal kort worden ingegaan op de gevolgen van overlijden voor budgetbeheer en financieel beheer in het kader van een schuldregeling. Tenslotte wordt er nog kort iets gezegd over de situatie als er geen erfgenamen (bekend) zijn. Erfrecht algemeen Na het overlijden treden de erfgenamen in de rechten en verplichtingen van de overledene. Zij zijn rechtsopvolgers onder algemene titel. Erfgenamen zijn wettelijk gezien in de eerste plaats de langstlevende echtgenoot c.q. geregistreerd partner en de kinderen van de overledene. De kinderen krijgen hun erfdeel, uitgedrukt in een geldsom, niet direct in handen als er sprake is van een langstlevende partner. Zij hebben een niet opeisbare vordering op de partner. Pas na haar of zijn overlijden wordt deze vordering opeisbaar. Bedenk hierbij dat als kinderen zijn overleden, maar wel zelf weer kinderen hebben, deze (klein)kinderen in de rechten treden van het al overleden kind (plaatsvervulling). Is er geen partner of zijn er geen kinderen dan treedt de volgorde van erfopvolging ingevolge artikel 10 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek in werking. Van deze wettelijke regeling kan worden afgeweken bij testament. Testamenten worden geregistreerd in het Centrale Testamentenregister. Op die manier is het bijvoorbeeld mogelijk de wettelijke erfgenamen te onterven. Hier geldt één uitzondering: de kinderen van de overledene hebben altijd recht op een deel van de erfenis, de zogenaamde legitieme portie. Bij testament kan een executeur van de erfenis worden benoemd. Hij is na aanvaarding van deze bevoegdheid degene die zorgt voor de verdeling van de erfenis. Erfgenaam word je niet zonder meer en dat is maar goed ook, want hij of zij erft het totale vermogen. Dat wil zeggen: bezittingen en schulden. En zeker als de schulden meer zijn dan de (waarde van) de bezittingen is het niet verstandig de erfenis zuiver te aanvaarden, aangezien de erfgenaam aansprakelijk wordt voor de schulden. Er zijn verschillende manieren om een erfenis te aanvaarden: zuiver, beneficiair of niet. Dit laatste heet verwerpen. Bij verwerping wordt een nabestaande geen erfgenaam. Hiervoor dient een verklaring afgelegd te worden bij de rechtbank in het arrondissement waar de overledene het laatst heeft gewoond. Bij beneficiaire aanvaarding (aanvaarding onder voorwaarde van boedelbeschrijving) dient eerst beschreven te worden wat de bezittingen en schulden van de erflater zijn. Vervolgens dient de nalatenschap afgewikkeld te worden door de erfgenamen, dan wel door (een door de rechtbank aan te wijzen) vereffenaar. Dit gebeurt volgens strikte regels. Uitbetaling van een eventueel positief saldo mag pas gedaan worden nadat de schulden van de nalatenschap zijn voldaan. Het positieve saldo komt dan ten goede aan de erfgenamen. Bij een negatief vermogen zijn de erfgenamen niet aansprakelijk voor eventueel nog resterende schulden. Minderjarigen moeten een erfenis altijd beneficiair aanvaarden (zie ook de notitie: schuldregeling en kinderen), maar voor overleden cliënten met schulden is dit in de regel ook zeer aan te raden. De erfenis aanvaarden kan via een verklaring bij de rechtbank, de zogenaamde zuivere aanvaarding. Bedenk echter dat de potentiële erfgenaam geacht wordt de erfenis te hebben aanvaard als hij bijvoorbeeld spullen van de overledene heeft opgeruimd of weggegeven, of één of meer schulden heeft betaald. 3 11

4 Verder is van belang dat een erfgenaam verplicht is successierechten te betalen aan de Belastingdienst, indien de erfenis een positief saldo heeft. Deze aangifte is verplicht. Gevolgen van het overlijden bij budgetbeheer Zie hiervoor de veel gestelde vragen BBR. Gevolgen van het overlijden bij financieel beheer in het kader van een schuldregeling De standaard overeenkomst schuldregeling kent de volgende bepaling in artikel 20: De overeenkomst tot schuldbemiddeling eindigt voorts: a.. b. door het overlijden van de cliënt; c.. Daarnaast is artikel 41 van de Algemene Voorwaarden Schuldregeling van belang. De standaard overeenkomst verwijst naar deze Algemene Voorwaarden. Verdeling bij tussentijdse beëindiging 41. De schuldhulpverlenende instelling verdeelt de gereserveerde gelden overeenkomstig de verdeelsleutel onder 33 en 34, indien de overeenkomst tot schuldbemiddeling tussentijds eindigt, tenzij sprake is van het geval hiervoor sub 37 (betreft: Beroep op de Wsnp) beschreven, in welk geval wordt gehandeld conform 38 en 39. In geval van overlijden eindigt de schuldregelingsovereenkomst op het moment van overlijden. Een batig saldo valt in het vermogen van de overledene en komt dus toe aan de eventuele erfgenaam of erfgenamen. Dit betekent dat u als NVVK-lid niet meer kan en mag beschikken over de gelden op de financieel beheerrekening totdat een mogelijk erfgenaam zich meldt, dan wel de executeur testamentair. Het is dan ook niet toegestaan de gelden uit te betalen aan de schuldeisers. Dit is alleen anders als de schuldenaar getekend heeft voor afstand van de gelden. Dit is een werkwijze die sommige van onze leden in de praktijk toepassen. U dient verder wel te controleren of de persoon die zich tot u wendt, inderdaad de erfgenaam is, dan wel de executeur testamentair. Zie hiervoor de Veel gestelde vragen BBR. De erfgenaam en/of executeur testamentair wikkelt de erfenis af en mag dus ook beschikken over de gelden. Geen erfgenamen/onbeheerde nalatenschap Als er geen erfgenamen zijn, of als afwikkeling van de nalatenschap niet door potentiële erfgenamen of andere particuliere partijen wordt opgepakt, kan de overheid dat doen. Hiermee wordt onder andere het maatschappelijk belang gediend dat iedere nalatenschap uiteindelijk ordelijk wordt afgewikkeld. Het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB, Postbus.rvb.nalatenschappen@rijksoverheid.nl) wikkelt de onbeheerde nalatenschappen af namens de overheid. Het RVOB zet de erfenis om in geld. Als er geen rechthebbenden zijn, of als deze de nalatenschap weigeren, dan wordt het saldo overgemaakt naar de Consignatiekas van het ministerie van Financiën. Als zich na 20 jaar nog geen rechthebbenden hebben gemeld, vervalt het geld aan de staat. Voor de praktische uitwerking hiervan, zie Veel gestelde vragen BBR : Wat doen wij met het saldo op de budgetbeheerrekening en in de reservering schuldregeling? en/of Beschermingsbewind: Houdt de taak als beschermingsbewindvoerder na overlijden volledig op?. 4 11

5 2 Veel gestelde vragen BBR: Wat doen wij met betaling van de vaste lasten en het budgetplan? Alleenstaand/samenwonend: Hoofdregel is dat alle betalingen worden stopgezet en de gelden ter beschikking worden gesteld aan de erfgenamen. Sommige overeenkomsten eindigen bij overlijden niet automatisch (van rechtswege). Er kan voor gekozen worden om alleen op schriftelijk verzoek van de (gezamenlijke) erfgenamen nog betalingen te verrichten, voor zover het saldo toereikend is. Als er geen erfgenamen bekend zijn kan ervoor gekozen worden om, zolang het saldo toereikend is, hooguit nog betalingen te verrichten voor zover dit noodzakelijk is om goederen veilig te stellen. Denk aan een brand- en autoverzekering. De grond voor deze doorbetalingen is een soort zaakwaarnemerschap (zorgplicht) voor de erfgenamen met als doel te voorkomen dat vermogensbestanddelen teniet gaan. Voor zover het NVVK-lid zelf een faciliteit met een bankpas aanbiedt: blokkeer de bankpas. Gehuwd/geregistreerd partnerschap (ongeacht huwelijkse voorwaarden): De partner kan de budgetbeheerrekening blijven gebruiken en de betalingen in het budgetplan worden gewoon uitgevoerd. Verwijder eventuele betalingsregelingen/vaste lasten, die alleen op naam van de overledene staan, uit het budgetplan. Doorbetaling hiervan wordt mogelijk gezien als aanvaarding van de erfenis. Waarschuw de partner schriftelijk dat het opeisen en/of gebruiken van het saldo op de budgetbeheerrekening (bijv. via een bankpas) kan leiden tot zuivere aanvaarding van de nalatenschap en daarmee van de schulden van de overledene. Dit geldt niet als de erfgenaam de erfenis al beneficiair heeft aanvaard. Adviseer de partner indien nodig te zorgen voor een eigen inkomen/uitkering. Adviseer ook om eventuele belastingtoeslagen te wijzigen of aan te vragen. Verwijs, waar nodig, naar hulpverlening zoals de Sociaal Raadslieden. Als de budgetbeheerovereenkomst op beide namen staat kan deze ongewijzigd in stand blijven. Staat er in de overeenkomst een bepaling dat deze bij overlijden eindigt (dus geen kanbepaling ), dan moet er een nieuwe overeenkomst met de overblijvende partner worden aangegaan. Geadviseerd wordt om in alle gevallen een nieuwe overeenkomst aan te gaan. Dit maakt het voor iedereen overzichtelijker. Zorg dat de overledene niet meer op toekomstige correspondentie staat. BBR: Wat doen wij met inkomsten die wij na overlijden ontvangen? Alleenstaand/samenwonend: Ervan uitgaande dat budgetbeheer is beëindigd; stort de gelden dan terug naar de instantie die de inkomsten heeft uitbetaald. Gehuwd/geregistreerd partnerschap (ongeacht huwelijkse voorwaarden): Adviseer de partner om bij de uitbetalende instantie te informeren of deze betaling terecht heeft plaatsgevonden. 5 11

6 Uitzondering: Soms heeft een cliënt of diens partner ook na overlijden nog recht op (een extra maand) inkomen. Mogelijk is er sprake van een betaling inzake een overlijdensuitkering of van een partner- en/of nabestaandenpensioen. Dit kan ook gelden bij samenwoning. BBR: Hoe ver reikt onze zorgplicht ten aanzien van erfgenamen? Als er geen partner is voor wie het budgetbeheer wordt voortgezet en er zijn wel erfgenamen bekend, dan informeren wij de erfgenamen over de financiële positie van de cliënt en over lopende vaste lasten en verzekeringen e.d. Op schriftelijk verzoek van de (gezamenlijke) erfgenamen kunnen zolang het saldo toereikend is nog betalingen worden verricht. Als er geen erfgenamen bekend zijn kan ervoor gekozen worden om, zolang het saldo toereikend is, hooguit nog betalingen te verrichten voor zover dit noodzakelijk is om goederen veilig te stellen. Denk aan een brand- en autoverzekering. De grond voor deze doorbetalingen is een soort zaakwaarnemerschap (zorgplicht) voor de erfgenamen met als doel te voorkomen dat vermogensbestanddelen teniet gaan. BBR en schuldregeling: Wat doen wij met het saldo op de budgetbeheerrekening en in de reservering schuldregeling? Een eventueel saldo op de budgetbeheerrekening kan worden overgemaakt naar degene die in de verklaring van erfrecht wordt genoemd als gevolmachtigde om de nalatenschap te beheren. Dit geldt ook voor eventuele reserveringen in het kader van een schuldregeling. Na overlijden vallen ook deze reserveringen in de nalatenschap van de overledene, voor zover ze nog niet zijn uitbetaald of op een andere manier juridisch zijn overgedragen naar het vermogen van de schuldeisers. Met dit laatste wordt bedoeld dat de overledene indertijd afstand heeft gedaan van de voor de schuldregeling gereserveerde gelden. Dit is een werkwijze die enkele van onze leden in de praktijk toepassen. Wordt in de verklaring van erfrecht geen gevolmachtigde aangewezen, dan moeten alle erfgenamen toestemming geven voor de uitbetaling aan één van de erfgenamen. Als het saldo van de budgetbeheerrekening, inclusief reservering voor schuldeisers, relatief laag is (bijvoorbeeld maximaal 2.500,-) kan ervoor gekozen worden om de gelden ook zonder verklaring van erfrecht over te maken aan een erfgenaam. Als de overledene getrouwd was of een geregistreerd partner had en er geen testament is, geldt het wettelijk erfrecht. Dat betekent dat de langstlevende partner de nalatenschap mag blijven gebruiken (recht van vruchtgebruik) of - als er geen partner (meer) is - dat de kinderen erfgenaam zijn (zie verder de tabel op bladzijde 7). In die situatie en voor zover voldaan is aan onderstaande voorwaarden, kan de uitbetaling van het aanwezige saldo (inclusief eventuele reserveringen in het kader van een schuldregeling) aan één van de erfgenamen plaatsvinden zonder dat er een verklaring van erfrecht hoeft te worden opgesteld. Vraag diegene die zich voor rechtmatig erfgenaam uitgeeft het volgende te overleggen: Kopie van het legitimatiebewijs; Uittreksel Centraal Testamenten Register (CTR) of verklaring van een notaris dat uit het CTR blijkt dat door de overledene geen testament is opgemaakt; Uitgebreid uittreksel uit de Basisregistratie Personen (BRP, voorheen GBA), dat wil zeggen een uittreksel waarop staat wie de kinderen van de overledene zijn. Voor leden met inzagemogelijkheid in de BRP: schriftelijke toestemming van de vermeende erfgenaam om de BRP in te zien en een afdruk van de gegevens te maken; Kopie bankpas/bankafschrift met het rekeningnummer waarop de betaling moet plaatsvinden; Schriftelijke toestemming van de overige bekende erfgenamen voor uitbetaling aan de betreffende erfgenaam. 6 11

7 Laat de erfgenaam eventueel een vrijwaringsverklaring tekenen voor het overmaken van het geld (zie bijlagen). Situatie Met kinderen Zonder kinderen Geen testament of wettelijk partner Kinderen erven ieder gelijk deel. De ouders, broers of zussen zijn erfgenamen. Eerder al broers of zussen overleden? Dan erven de kinderen van die broer of zus zijn of haar deel. Geen ouders, De grootouders zijn erfgenaam. Als er geen grootouders zijn dan erven hun broers of zussen (klein)kinderen het deel. Tabel: Samenvatting regels wettelijk erfrecht Als de leefgeldrekening van de overledene bekend is, kan er ook voor gekozen worden om het saldo op de budgetbeheerrekening, inclusief de gereserveerde gelden in de SR, op de leefgeldrekening van de overledene te storten ter afwikkeling van de erfenis. Let op: dit houdt een risico voor de nalatenschap in, bijvoorbeeld omdat de betreffende bank het saldo verrekent met een eventuele schuld. Als er geen erfgenamen bekend zijn en de klant geen leefgeldrekening heeft, kan er gebeld worden met de rechtbank om na te vragen of er erfgenamen bekend zijn in het boedelregister. Is dit niet het geval, dan kan de er een aanmelding gedaan worden bij de Sectie Onbeheerde Nalatenschappen van het Rijksvastgoedbedrijf. Dit kan door een te sturen naar Hierbij moet het volgende worden doorgegeven c.q. meegestuurd: - Volledige naam overledene (dus voornamen en achternaam); - Geboortedatum; - Overlijdensdatum; - Laatst bekende adres; - Indien aanwezig: overlijdensakte; - Bedrag dat overgemaakt wordt; - Of er schulden zijn en zo ja, indien aanwezig een schuldenoverzicht (met kenmerken schuldeisers). Het saldo kan worden overgemaakt naar IBAN-nummer NL29RBOS t.n.v. Rijksvastgoedbedrijf onder vermelding van naam en geboortedatum overledene. De check bij de rechtbank moet gedaan worden vlak voordat het geld overgemaakt wordt naar de staat. Meer informatie is te vinden op de website: Zie ook de bijlage: Handreiking Onbeheerde Nalatenschappen van het Rijksvastgoedbedrijf. BBR: Mag de nota van de uitvaart betaald worden van nog aanwezig saldo? Als er een verzoek gedaan wordt om de kosten van de uitvaart te voldoen uit eventueel aanwezige reserves, dan kan aan dit verzoek voldaan worden tenzij: - de nalatenschap vereffend gaat worden: in dat geval kan degene die zich meldt met de nota zich melden bij de vereffenaar of erfgenamen; - er een schuld aan de Belastingdienst* of het UWV is: deze zijn preferent en gaan vóór de kosten van de uitvaart. *het gaat om vorderingen die er al waren en bijvoorbeeld niet om successierechten die ontstaan als gevolg van het overlijden. In diverse wetsartikelen staat bij de kosten van lijkbezorging de toevoeging voor zover zij in overeenstemming zijn met de omstandigheden van de overledene. 7 11

8 Dit betekent dat als iemand bijvoorbeeld weinig inkomen heeft en geen uitvaartverzekering, een sobere uitvaart op zijn plek is. Als er dan een nota wordt overlegd waarop allerlei extra s staan vermeld (uitgebreide koffietafel, bloemarrangementen, luxe kaarten, e.d.), dan hoeven deze kosten niet bij voorrang te worden voldaan. Als de gemeente heeft gezorgd voor de lijkbezorging en er is geen sprake van erfgenamen of een vereffenaar is, dan kan de gemeente deze kosten bij voorrang verhalen op de nalatenschap. De gemeente gaat in dat geval nog vóór de Belastingdienst en het UWV. Als een gemeente zich dan ook meldt met het verzoek om de nota te betalen, dan kan deze, voor zover mogelijk, voldaan worden van nog aanwezig saldo. Een uitvaartondernemer heeft de mogelijkheid om de opdrachtgever van de uitvaart aan te spreken voor de kosten, als deze niet uit de nalatenschap kunnen worden voldaan. Als een uitvaartondernemer zich meldt met het verzoek een nota te betalen, dan kan deze het beste verwezen worden naar de opdrachtgever van de uitvaart. BBR en SR: Welke informatie verstrekken wij aan erfgenamen? Samenwonende partner: Aan deze persoon mag geen informatie worden verstrekt over de nalatenschap. Als er sprake is van gezamenlijk budgetbeheer, dan kan hierover wel in gesprek gegaan worden. Verwijs de partner voor het overige naar de erfgenamen. Gehuwd/geregistreerd partner (ongeacht huwelijkse voorwaarden): Aan deze wettelijke partner mag informatie worden verstrekt. Erfgenamen: Het advies is om een brief gericht aan de erven van de cliënt te sturen naar het adres van de cliënt. Vermeld in deze brief dat de cliënt schuldhulpverlening ontving en stuur in ieder geval de volgende gegevens mee: (BBR) Budgetplan + overzicht van de reserveringen: Naam en adresgegevens van instanties die betaald werden; Termijnbedrag en periodiciteit van betalingen; Kenmerk/klantnummers behorend bij de betalingen; Saldo van de reserveringen Eventuele gegevens m.b.t. toegang tot webportaal, of, als dit niet meer kan, hier melding van maken met de mogelijkheid om bankafschriften op te vragen. (SR) Schuldenoverzicht + overzicht van gespaarde gelden: Naam en adresgegevens van schuldeisers; Overzicht van de gespaarde gelden; Overzicht van de doorbetaalde gelden n.a.v. hercontrole(s)/tussentijdse betalingen in de schuldregeling. (SK/PL) Openstaand saldo + betaalgegevens + informatie over kwijtschelding: Naam en adresgegevens van de kredietverstrekker; Overzicht van het openstaande saldo; Termijnbedrag, periodiciteit en kenmerk/klantnummer van de aflossingsverplichting; Informatie over de mogelijkheid voor kwijtschelding (indien van toepassing, zie de algemene voorwaarden). Wijs in deze brief ook op de mogelijke risico s omtrent het - al dan niet stilzwijgend - aanvaarden van de nalatenschap. 8 11

9 Wijs erfgenamen op de mogelijkheid om de erfenis beneficiair te aanvaarden en adviseer ze om juridisch advies in te winnen over de rechten en plichten omtrent de erfenis, bijvoorbeeld bij een advocaat of notaris. Deze kan ook informatie geven over de gevolgen van de wijze van aanvaarding van de erfenis. Adviseer de erfgenamen ook om bij het Centraal Testamentenregister (CTR) - gratis - op te vragen of de overledene een testament heeft. Het aanvraagformulier is te vinden op: of telefonisch op te vragen via nummer: Het aanvraagformulier kan met de gevraagde stukken worden opgestuurd naar het CTR, Postbus 19398, 2500 CJ Den Haag. Normaal gesproken ontvangt de aanvrager na ongeveer een week de verklaring waarin staat of de overledene een testament had. Als een nabestaande of derde zelf contact opneemt geldt het volgende: Verstrek telefonisch geen informatie, ook niet aan (vermeende) familieleden. Wij weten niet of degene die belt daadwerkelijk is wie hij/zij zegt te zijn. Ook weten wij niet of deze persoon erfgenaam is (kan zijn onterft, Onterven kan alleen bij testament. Dus als er (aantoonbaar) geen testament is, dan is er geen sprake van onterving). Vraag degene die zich voor rechtmatig erfgenaam uitgeeft het volgende te overleggen: - Verklaring van erfrecht. Als deze er niet is, zie hieronder; - Schriftelijk verzoek welke informatie de persoon wil; - Kopie legitimatiebewijs; - Indien geen verklaring van erfrecht: uitgebreid uittreksel uit de Basisregistratie Personen (BRP, voorheen GBA), dat wil zeggen een uittreksel waarop staat wie de kinderen van de overledene zijn. Voor leden met inzagemogelijkheid in de BRP: schriftelijke toestemming van de vermeende erfgenaam om de BRP in te zien en een afdruk van de gegevens te maken; - Indien geen verklaring van erfrecht: kopie brief CTR waarin staat dat er geen testament is. - Check of degene die zich meldt in de verklaring als rechtmatig erfgenaam is genoemd. Pas als vaststaat dat de betreffende persoon een erfgenaam is, mag er aan hem/haar informatie worden verstrekt. SR: Hoe ver reikt onze zorgplicht ten aanzien van schuldeisers? Informeer de schuldeisers schriftelijk dat cliënt is overleden en dat de dienstverlening is gestopt. Verstrek geen informatie over eventuele erfgenamen/nabestaanden, tenzij deze persoon daar uitdrukkelijk toestemming voor heeft gegeven. Beschermingsbewind: Houdt de taak als beschermingsbewindvoerder na overlijden volledig op? Volgens de Wet eindigt een bewind onder andere door de dood van de onderbewindgestelde (rechthebbende). Maar daarmee houdt de taak van de bewindvoerder niet direct volledig op. Ook na overlijden van de rechthebbende heeft een bewindvoerder nog verplichtingen. Een bewindvoerder is bij overlijden "verplicht al hetgeen te doen wat niet zonder nadeel voor rechthebbende kan worden uitgesteld". Dit geldt zolang er niet iemand anders is die het beheer van de onder het bewind gestelde goederen overneemt. Als er erfgenamen bekend zijn, gaat het met name om een spoedige en soepele overdracht van informatie (het dossier) en de eventuele gelden. Daarna kan de eindrekening en -verantwoording worden opgemaakt. Als er geen erfgenamen/nabestaanden (bekend) zijn, kan dit betekenen dat de taak van een bewindvoerder nog langer doorloopt. Het gaat met name om handelingen die niet zonder nadeel uitgesteld kunnen worden en handelingen met als doel het voorkomen dat vermogensbestanddelen teniet gaan. 9 11

10 Als voorbeeld kan hier gedacht worden aan doorbetaling van de premies van een opstalverzekering wanneer de rechthebbende een eigen woning heeft. Anders zou de woning bij schade niet verzekerd zijn en dit zou ernstige financiële consequenties voor de nalatenschap kunnen hebben. Ditzelfde geldt ook voor de verzekering van bijvoorbeeld een auto of de inboedel. Als er geen erfgenamen/nabestaanden zijn, is de gemeente verantwoordelijk voor het regelen van de uitvaart. Let op: degene die opdracht geeft aan de uitvaartorganisatie om de uitvaart te regelen, is verantwoordelijk voor de betaling van de rekening, en kan hiervoor aangesproken worden. Als er geen erfgenamen/nabestaanden (bekend) zijn, en er is wel vermogen, dan dient dit vermogen uiteindelijk aan de staat overgedragen te worden. Als er minder dan is, wordt geadviseerd om bij het afleggen van de laatste rekening en verantwoording toestemming te vragen aan de kantonrechter om het bedrag te mogen consigneren. Als deze toestemming wordt verkregen, dan kan het verzoek om te consigneren worden gericht aan: Ministerie van Financiën Directie Financieel-economische Zaken Postbus EE Den Haag Hierbij dienen de volgende documenten te worden overlegd: Kopie van de toestemming van de kantonrechter om te mogen consigneren; Bewijs dat cliënt onder bewind stond; Rekening en verantwoording en vonnis van de rechter met betrekking tot beëindiging bewindvoering; Eventueel namen van erfgenamen; Alle beschikbare gegevens om te kunnen vaststellen wie een claim kan indienen en voor welk bedrag. Bijvoorbeeld nummers van aandelen, een verklaring van erfrecht of een schuldenoverzicht; De naam, het adres en de woonplaats van de rechthebbende(n). Kunt u deze niet volledig leveren, dan moet u dit toelichten; Een overzicht van welke acties u heeft ondernomen om de rechthebbende(n) te achterhalen; Als u de consignatie namens een ander doet: een volmacht. Als het ministerie van Financiën ook toestemming geeft om te mogen consigneren, dan kan het bedrag worden overgemaakt naar IBAN-nummer NL70RBOS t.n.v. ministerie van Financiën. Let op: consigneren mag dus pas na toestemming van het ministerie. Als er meer van is, dan kan de nalatenschap aangemeld worden bij de Sectie Onbeheerde Nalatenschappen van het Rijksvastgoedbedrijf. Dit kan door een te sturen aan Postbus.rvb.nalatenschappen@rijksoverheid.nl. Hierbij moet het volgende worden doorgegeven c.q. meegestuurd: Volledige naam overledene (dus voornamen en achternaam); Geboortedatum; Overlijdensdatum; Laatst bekende adres; Kopie overlijdensakte; Bedrag dat overgemaakt wordt met indien mogelijk een specificatie van dit bedrag (bijvoorbeeld rekening en verantwoording); Of er schulden zijn en zo ja, indien aanwezig een schuldenoverzicht (met kenmerken schuldeisers). Bedragen voor onbeheerde nalatenschappen kunnen worden overgemaakt naar IBAN-nummer NL29RBOS t.n.v. Rijksvastgoedbedrijf. Meer informatie is te vinden op de website: Zie ook de bijlage: Handreiking Onbeheerde Nalatenschappen van het Rijksvastgoedbedrijf

11 Kredietverlening: Wat gebeurt er met het verstrekte saneringskrediet en/of de persoonlijke lening? Kwijtschelding: Bepaal of de vordering wordt kwijtgescholden en onder welke voorwaarden. Ga hiervoor na wat hier in de algemene voorwaarden over geregeld is. In de algemene voorwaarden kredietverlening van de NVVK zijn facultatief bepalingen opgenomen die regelen dat het restant van het krediet tot een nader vast te stellen bedrag, onder de daarin vermelde voorwaarden, wordt kwijtscholden. Tot slot is in deze voorwaarden geregeld dat de bank ook, indien niet aan de voorwaarden voor kwijtschelding wordt voldaan, kan besluiten om alsnog kwijtschelding te verlenen. Verrekening: Verrekening van het krediet met eventuele gelden bij budgetbeheer is niet mogelijk, aangezien er sprake is van twee afzonderlijke rechtsverhoudingen