Spreekrecht en schriftelijke slachtofferverklaring

Transcriptie

1 Spreekrecht en schriftelijke slachtofferverklaring Voor u als slachtoffer of nabestaande is het mogelijk om tijdens de rechtszaak een verklaring af te leggen of in te dienen.

2 Spreekrecht en schriftelijke slachtofferverklaring Als u gebruik wilt maken van het spreekrecht heeft u drie mogelijkheden: 1 U spreekt daadwerkelijk tijdens de zitting (spreekrecht). 2 U laat vóór de zitting een schriftelijke slachtofferverklaring opstellen. 3 U kiest voor een combinatie van beide. In deze folder leest u wat deze drie mogelijkheden inhouden. Het is belangrijk dat u zelf een goede afweging maakt. Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan u daarbij helpen. 1 Spreken tijdens de zitting Mogelijk wilt u tijdens de zitting zelf het woord richten tot de rechter, de officier van justitie en de verdachte. Wat houdt het spreken tijdens de zitting in? U kunt de verdachte, de rechter en de officier van justitie persoonlijk laten weten wat het misdrijf met u heeft gedaan en hoe u tegen de zaak aankijkt. De rechter en de officier van justitie zien en horen u. Als slachtoffer of nabestaande bent u meer zichtbaar. Het kan u erkenning geven en mogelijk helpen bij de verwerking van het misdrijf. U krijgt tijdens de zitting tien tot vijftien minuten de tijd om te spreken. U kunt te allen tijde van het spreekrecht af zien. Slachtofferhulp Nederland raadt u aan om u goed te laten voorbereiden op het spreekrecht en naast het spreekrecht ook een schriftelijke slachtofferverklaring op te laten stellen.

3 2 Een schriftelijke slachtofferverklaring laten opstellen U kunt het spreekrecht mondeling uitvoeren. Daarnaast is het ook mogelijk uw verklaring op papier te laten zetten. Dit is de schriftelijke slachtofferverklaring. Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan samen met u een schriftelijke verklaring opstellen. Deze verklaring wordt aan het strafdossier toegevoegd. De rechter, de officier van justitie en (de advocaat van) de verdachte hebben de verklaring al voor de zitting gelezen. Mogelijk leest de rechter of officier van justitie (een deel van) de verklaring voor tijdens de zitting. Wat houdt de schriftelijke slachtofferverklaring in? De rechter, de officier van justitie en de verdachte nemen kennis van uw verklaring. Uw verklaring komt in het strafdossier. U hoeft niet bij de zitting aanwezig te zijn om uw verklaring kenbaar te maken. 3 Combinatie van beide Het is ook mogelijk om het mondelinge spreekrecht en de schriftelijke slachtofferverklaring te combineren. Als u gaat spreken tijdens de zitting, raadt Slachtofferhulp Nederland u deze combinatie aan, omdat: u de verklaring op papier heeft. Desgewenst kunt u de verklaring tijdens de zitting voorlezen of daarop een korte toelichting geven. u op het laatste moment alsnog kunt besluiten niet te spreken tijdens de zitting. Uw verklaring is dan toch kenbaar gemaakt, omdat u deze van te voren heeft laten opschrijven. Voor al deze drie opties geldt het volgende: Het is een recht gebruik te maken van het spreekrecht, geen plicht. Er zijn geen kosten aan verbonden. Als uw verklaring afwijkt van uw eerdere verklaringen wil de rechter u misschien vragen stellen. U kunt dan worden opgeroepen als getuige. Het kan zijn dat de pers aanwezig is en uw verhaal vastlegt. Zonder uw toestemming mogen zij u echter niet in beeld brengen.

4 Voor wie is het? Het spreekrecht en de schriftelijke slachtofferverklaring zijn bedoeld voor slachtoffers of nabestaanden van misdrijven waar acht jaar of meer gevangenisstraf voor kan worden gegeven. Daarnaast zijn het spreekrecht en de schriftelijke slachtofferverklaring ook bedoeld voor slachtoffers van een aantal andere in de wet genoemde misdrijven. Hieronder vallen onder andere bepaalde zedenmisdrijven, stalking, bedreiging, mishandeling en een verkeersongeval met de dood of ernstig lichamelijk letsel tot gevolg. Verder gelden ook onderstaande voorwaarden: U bent slachtoffer in de betreffende zaak. De verdachte moet voor de rechter verschijnen. Het misdrijf waarvan u slachtoffer bent, staat op de dagvaarding. Kinderen en ouders Kinderen van twaalf jaar of ouder mogen gebruikmaken van het spreekrecht of van de schriftelijke slachtofferverklaring. Kinderen jonger dan twaalf jaar die in staat zijn om voor hun eigen belang op te komen, mogen ook gebruikmaken van het spreekrecht of van de schriftelijke slachtofferverklaring. De ouders, of de verzorgers, en de rechter beoordelen of het kind in staat is om te spreken. Oefent de minderjarige zelf het spreekrecht niet uit, dan mogen de ouders en verzorgers het spreekrecht uitoefenen in plaats van het kind. Ouders en verzorgers van een minderjarig slachtoffer hebben daarnaast ook een zelfstandig spreekrecht. Zij mogen het woord voeren ook als de minderjarige zelf al een verklaring heeft afgelegd. De ouder of verzorger kan alleen gebruik maken van dit zelfstandige spreekrecht als hij of zij een nauwe affectieve relatie heeft met het kind. De uitoefening van het spreekrecht mag niet in strijd zijn met het belang van het kind. Nabestaanden Nabestaanden van een overleden slachtoffer mogen eveneens gebruikmaken van het spreekrecht of van de schriftelijke slachtofferverklaring. Voor het spreekrecht geldt dat de partner van het slachtoffer en maximaal drie andere nabestaanden tijdens de zitting mogen spreken. Als nabestaanden worden aangemerkt: (groot)ouders, (klein ) kinderen, broers/zussen, ooms/tantes, neven/nichten. Slachtoffer niet in staat om te spreken Het kan voorkomen dat een slachtoffer fysiek of geestelijk niet in staat is om het spreekrecht uit te oefenen, bijvoorbeeld omdat hij/zij in coma ligt. Dan kan de partner en één andere naaste van het slachtoffer namens hem/haar spreken. Gemachtigde De spreekgerechtigde kan een gemachtigde het spreekrecht namens hem uit laten oefenen. Dit kan een familielid of vriend zijn, maar bijvoorbeeld ook een advocaat.

5 Hoger beroep Als de verdachte of de officier van justitie in hoger beroep gaat, wordt de zaak opnieuw behandeld door het gerechtshof. U heeft dan opnieuw de mogelijkheid tot het spreekrecht. U ontvangt hierover informatie van het Openbaar Ministerie. Hoe verloopt de procedure? 1 U ontvangt van het Openbaar Ministerie een antwoordformulier, zodra uw dossier bij hen is binnengekomen. Hierop geeft u aan dat u gebruik wilt maken van het spreekrecht of van de schriftelijke slachtofferverklaring. 2 Als u geen bezwaar heeft tegen het doorgeven van uw gegevens, stuurt het Openbaar Ministerie uw gegevens door naar Slachtofferhulp Nederland. 3 Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland neemt contact met u op om een afspraak te maken. U kunt zelf natuurlijk ook contact met ons opnemen ( *). *Voor dit informatienummer betaalt u de gebruikelijke belkosten. Gesprek met een medewerker van Slachtofferhulp Nederland Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland stelt samen met u een schriftelijke slachtofferverklaring op en/of kan u voorbereiden op het uitoefenen van het spreekrecht. U kunt met de medewerker bespreken waarover u iets wilt vertellen tijdens de zitting of in de schriftelijke verklaring. Tijdens het gesprek wordt uitgelegd wat het spreekrecht en de schriftelijke slachtofferverklaring inhouden. U wordt ook geïnformeerd over de gang van zaken tijdens de zitting. De medewerker kan u verder informeren over eventuele voor- en nadelen van het spreekrecht en de schriftelijke slachtofferverklaring.

6 Slachtofferhulp Nederland Slachtofferhulp Nederland biedt juridische, praktische en emotionele hulp aan slachtoffers van een misdrijf, calamiteit of verkeersongeluk. Daarnaast is Slachtofferhulp Nederland er voor nabestaanden, getuigen en andere betrokkenen. Ook helpen wij achterblijvers van vermiste personen. De landelijke organisatie telt ruim 80 locaties. Jaarlijks ontvangen ruim mensen kosteloos hulp. Telefonisch contact Voor hulp of vragen kunt u van maandag tot en met vrijdag van uur telefonisch contact opnemen met *. Ook kunt u het contactformulier op onze website invullen. Volg ons via Twitter of Facebook U kunt Slachtofferhulp Nederland volgen op sociale media: Facebook Slachtofferhulp Nederland Ga voor meer informatie naar: *Voor dit informatienummer betaalt u de gebruikelijke belkosten. Tekst: Slachtofferhulp Nederland, Utrecht Vormgeving: Carta - communicatie & grafisch ontwerp Druk: Prezco, Purmerend januari 2016 Slachtofferhulp Nederland werkt volgens een privacy- en klachtenreglement.