Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket

Transcriptie

1 Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Voor meer informatie en contact

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam VeiligheidNL Adres Rijswijkstraat 2 Postcode 1059 GK Plaats Amsterdam Telefoon Fax Website safeyousafeme.veiligheid.nl (van de interventie) Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in, wanneer deze afwijkt van de ontwikkelaar of licentiehouder Naam Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Zeina Bassa Rijswijkstraat GK Amsterdam z.bassa@veiligheid.nl Referentie in verband met publicatie Naam auteur Titel interventie Databank(en) Plaats, instituut Datum Het Werkblad moet een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie zijn en geeft informatie over de interventie die van belang is voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Daarnaast is de informatie bedoeld voor bezoekers van de databank(en) van de samenwerkende organisaties. Het Werkblad is een invulformulier, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. Kijk in de handleiding die bij dit werkblad hoort ter ondersteuning bij het invullen van dit werkblad. Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende organisaties 2

3 Inhoud Colofon... 2 Samenvatting... 4 Uitgebreide beschrijving Probleemomschrijving Beschrijving interventie Onderbouwing Uitvoering Onderzoek naar praktijkervaringen Onderzoek naar de effectiviteit Aangehaalde literatuur

4 Samenvatting Eén A-4tje, maximaal woorden Doelgroep De doelgroep van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is primair leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zoals zorgcoördinatoren en intern begeleiders in het primair onderwijs. Doel Het hoofddoel van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is het vroegtijdig opsporen en aanpakken van kindermishandeling bij kinderen in het primair onderwijs. Aanpak Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket helpt scholen bij het invoeren en daadwerkelijk gebruik van de verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling op de basisschool. Het pakket bestaat uit verschillende onderdelen: - Adviesgesprek met professioneel begeleider - Format meldcode, incl. checklists en hulpmiddelen - E-learning module - Hulp bij organisatie ouderbijeenkomst 'Grenzen stellen in de opvoeding' - Nazorg-gesprek met professioneel begeleider Ter aanvulling op het Meldcode+ pakket is er een lespakket voor leerlingen inclusief een training bij het lespakket voor leerkrachten. De school kan dit aanbod op basis van eigen behoefte inkopen. Materiaal - Website: safeyousafeme.veiligheid.nl - Ter ondersteuning diverse handleidingen, documenten checklists en dvd s - Ter aanvulling een lespakket incl. training voor leerkrachten Onderbouwing Het basisonderwijs is de instelling waarbij kindermishandeling goed gesignaleerd kan worden, omdat leerkrachten het meest intensieve contact hebben met kinderen tussen de 0 en 12 jaar, leerkrachten als professionals frequent te kampen hebben met gedrags- en leerproblemen, de basisschool een veilige omgeving dient te zijn voor kinderen opdat zij zich zowel intellectueel als sociaal-emotioneel optimaal kunnen ontwikkelen. Het is dus van belang dat er een aanpak is waarmee professionals werkzaam in het basisonderwijs kindermishandeling beter kunnen signaleren, het bespreekbaar kunnen maken en effectief kunnen handelen bij vermoedens van kindermishandeling. Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket ondersteund scholen bij het (vroegtijdig) opsporen en aanpakken van kindermishandeling bij kinderen in het primair onderwijs. Deze ondersteuning richt zich op het opstellen en toepassen van een meldcode volgens de Wet Meldcode Huiselijk Geweld die in juli 2013 in werking is getreden Een meldcode beschrijft in vijf stappen wat een professional moet doen bij een vermoeden van geweld. Elke instelling maakt de meldcode specifiek voor de eigen praktijk. Bijvoorbeeld door te benoemen wie de stappen moet doorlopen. Onderzoek heeft uitgewezen dat leraren en zorgverleners die werken met een meldcode, gemiddeld drie keer zo vaak kindermishandeling melden als professionals die geen meldcode hanteren (Baeten, 2002). 4

5 Onderzoek Er is nog geen effectonderzoek gedaan naar het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket. Wel is er een onderzoek uitgevoerd naar het gebruik en de waardering van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket. Uit dit onderzoek komt naar voren dat door tijdgebrek en andere prioriteiten helaas nog niet veel scholen gebruik hebben gemaakt van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket. Desondanks zijn de meeste respondenten wel positief over het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket en zeker van plan om het te gaan gebruiken. 5

6 Uitgebreide beschrijving 1. Probleemomschrijving Probleem Voor welk probleem of risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard en ernst van het probleem. Kindermishandeling vormt al ruim dertig jaar een maatschappelijk probleem in Nederland (Allard et al, 2002). De definitie van kindermishandeling die in 2005 is vastgelegd in de Wet op de Jeugdzorg Kindermishandeling luidt: elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders/verzorgers of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel. (Wet op de Jeugdzorg, artikel 1, lid m). De overheid wil kindermishandeling terugdringen. Onder andere door ouders/verzorgers te ondersteunen bij de opvoeding van een kind, door mishandeling eerder te signaleren en de samenwerking tussen hulpverleningsorganisaties te verbeteren. Daarom is in Nederland in 2002 een Meldcode Kindermishandeling opgesteld, met als doel een bijdrage te leveren aan de kwaliteit en effectiviteit van de signalering en aanpak van kindermishandeling door beroepskrachten (Baeten, 2002). Een meldcode beschrijft in vijf stappen wat een professional moet doen bij een vermoeden van geweld. Elke instelling maakt de meldcode specifiek voor de eigen praktijk. Bijvoorbeeld door te benoemen wie de stappen moet doorlopen. Onderzoek heeft uitgewezen dat leraren en zorgverleners die werken met een meldcode, gemiddeld drie keer zo vaak kindermishandeling melden als professionals die geen meldcode hanteren (Baeten, 2002). Dit heeft ertoe geleid dat in juli 2013 de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling in werking is getreden; professionals zijn bij vermoedens van geweld in huiselijke kring verplicht een meldcode te gebruiken, waardoor ruim 1 miljoen professionals bekend worden met de code. Hierdoor kan de opsporing van kindermishandeling verbeterd worden. Ook scholen zijn verplicht een meldcode te hebben. De onderwijsinspectie gaat dan ook toezien of de school beschikt over een meldcode en in hoeverre aan de randvoorwaarden voor het werken met de meldcode wordt voldaan. Spreiding Hoe vaak komt het probleem voor en bij wie (demografische en geografische spreiding)? In 2007 werd de Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van kinderen en jeugdigen (NPM-2005) afgerond, en in 2010 is de studie opnieuw uitgevoerd (NPM-2010) (Baeten & Geurts, 2002; Alink et al, 2011). De prevalentie van kindermishandeling in 2005 was gevallen per jaar, en in 2010 is het aantal vastgesteld op jaarlijkse gevallen (IJzendoorn et al, 2007; Alink et al, 2011). Gezien deze landelijke cijfers zal op een gemiddelde basisschool in Nederland in iedere schoolklas van 30 kinderen ten minste één leerling slachtoffer kunnen zijn van (één van de vormen van) kindermishandeling. Uit de 2 de Nationale Prevalentiestudie is gebleken dat het aantal slachtoffers van kindermishandeling in Nederland niet is afgenomen. Eén van de verklaringen is dat de stijging het gevolg is van de in Nederland toegenomen aandacht voor kindermishandeling waardoor professionals beter signaleren en meer melden (Alink et al, 2011). Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de professionals beschikt over een meldcode kindermishandeling (Doeven, 2008). Dit betekent dat in 2008 ruim de helft van de professionals nog niet beschikte over een meldcode kindermishandeling. Gevolgen Wat zijn de mogelijke gevolgen (immaterieel en materieel) als er nu niet wordt ingegrepen (zowel voor de doelgroep als in maatschappelijke zin)? 6

7 Elk kind heeft het Recht om Kind te zijn en om op een gezonde en veilige manier op te groeien (Verdrag Inzake de Rechten van het Kind, 1989). Bij kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling wordt een gezonde ontwikkeling belemmerd doordat het kind geen positieve aandacht krijgt, en daarbij het vertrouwen van volwassenen wordt aangetast (Van Wijk, 2002). Naast individuele gevolgen die het kind ondervindt, heeft kindermishandeling ook gevolgen op maatschappelijk niveau. Van Wijk (2002) en Bol et al (1998) vonden dat kindermishandeling een grote risicofactor is voor geweldscriminaliteit onder jongeren op latere leeftijd. Een vroegtijdige opsporing van kindermishandeling kan deze gevolgen tegengaan. De in juli 2013 ingetreden Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling moet hieraan meehelpen. In 2008 beschikte echter pas bijna de helft van de professionals over de meldcode kindermishandeling (Doeven, 2008). Aangezien de basisschool de plek is waar kindermishandeling vroegtijdig opgespoord kan worden wil VeiligheidNL professionals in het onderwijs helpen bij het implementeren van de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en op die manier kindermishandeling bij kinderen in het basisonderwijs vroegtijdig opsporen en stoppen. 7

8 2. Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als de school als de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie verder bij de betreffende paragrafen hieronder. 2.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? De doelgroep van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is primair leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zoals zorgcoördinatoren en intern begeleiders in het primair onderwijs. Expositiegegevens In 2012 waren er scholen voor primair onderwijs en waren er leerkrachten werkzaam in het primair onderwijs (CAOP, 2012). In Nederland volgen ongeveer leerlingen primair onderwijs (CBS, 2012). Intermediaire doelgroep Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? De interventie richt zich niet op een intermediaire doelgroep. Selectie van doelgroepen Hoe wordt de doelgroep en - indien van toepassing - de (intermediaire) doelgroep(en) geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? De interventie kan worden ingezet door alle scholen voor primair onderwijs. Er zijn geen selectiecriteria. Ook zijn er geen contra-indicaties. 2.2 Doel Hoofddoel Wat is het hoofddoel van de interventie? Het hoofddoel van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is het vroegtijdig opsporen en aanpakken van kindermishandeling bij kinderen in het primair onderwijs. Subdoelen 8

9 Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: koppel de subdoelen aan de betreffende (intermediaire) doelgroepen, bijvoorbeeld in een schema. De interventie streeft de volgende subdoelen na: - De school heeft een eigen meldcode kindermishandeling opgesteld. - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn zich ervan bewust dat kindermishandeling bestaat en zich in hun directe omgeving afspeelt. - Schoolleiding, leerkrachten, en onderwijsondersteunende medewerkers hebben actuele en realistische kennis over kindermishandeling in Nederland - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers weten hoe ze signalen van kindermishandeling kunnen herkennen. - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers weten hoe ze moeten handelen(welke instanties ze in moeten schakelen en hoe ze moeten communiceren als er een vermoeden is van kindermishandeling). - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn in staat bij signalen van kindermishandeling volgens de afspraken zoals vastgelegd in de meldcode te handelen. - Schoolleiding, leerkrachten, en onderwijsondersteunende medewerkers zijn in staat om het bewustzijn en de kennis m.b.t. kindermishandeling bij ouders/verzorgers te vergroten. Doelstelling aanvullende module (lespakket incl. training voor leerkrachten): - Leerkrachten zijn in staat om het bewustzijn, de kennis en weerbaarheid m.b.t. kindermishandeling bij leerlingen te vergroten. 2.3 Aanpak Opzet van de interventie Hoe is de opzet van de interventie? Denk aan volgorde, frequentie, intensiteit en duur - indien van toepassing. Voeg hier eventueel een schema in. Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket helpt (professionals op) scholen bij het invoeren en daadwerkelijk gebruik van de verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling op de basisschool. Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is een pakket waarmee de school op een gemakkelijke manier kan voldoen aan de Wet Verplichte Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en waarmee de meldcode levend gehouden kan worden. Het pakket bestaat uit verschillende onderdelen: 1. Adviesgesprek met professioneel begeleider voorafgaand aan implementatie (duur max. 1,5 uur) 2. Format meldcode, incl. checklists en hulpmiddelen 3. E-learning module (2 uur online studie) 4. Hulp bij organisatie ouderbijeenkomst 'Grenzen stellen in de opvoeding' 5. Nazorg-gesprek met professioneel begeleider (telefonisch aan het einde van de implementatieperiode) Aanvullende modules. In aanvulling op het Meldcode+ pakket zijn er aanvullende modules waarmee de school een goede invulling kan geven aan preventie van kindermishandeling. Het gaat om een lespakket en deskundigheidsbevordering voor leerkrachten. De ouderbijeenkomst wordt ook afzonderlijk aangeboden. De school kan dit aanbod op basis van eigen behoefte inkopen. - Lespakket voor leerlingen inclusief een (incompany) training bij het lespakket voor leerkrachten. Het pakket bestaat uit de lessenserie "Recht om kind te zijn", een serie van 7 lessen over de rechten van het kind en verschillende vormen van geweld met 30 lesboekjes, een handleiding voor leerkrachten en een speciale dvd voor leerlingen waarmee het onderwerp en een openlijk en veilige manier besproken wordt met de kinderen. De in-company training is bedoeld voor leerkrachten van de groepen 6, 7 en 8 en wordt gegeven door een gecertificeerde begeleider. De training heeft tot doel om leerkrachten handvatten mee te geven over 9

10 hoe om te gaan met de reacties van de leerlingen naar aanleiding van de lessenserie. Het maximale aantal deelnemers bedraagt 8 personen. De training wordt op school gegeven en duurt 2 uur. Locatie en uitvoerders Waar wordt de interventie uitgevoerd en door wie? Indien van toepassing per onderdeel beschrijven. De interventie wordt uitgevoerd op scholen voor primair onderwijs. Over het algemeen wordt deze interventie geïmplementeerd door een locatiemanager of directeur primair onderwijs. Leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zullen de interventie dan verder uitvoeren. Inhoud van de interventie Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en eventueel in welke volgorde? Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe. Zoals eerder beschreven bestaat het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket uit verschillende onderdelen die onderling op elkaar aansluiten en allen moeten worden uitgevoerd (dit zijn dus verplichte onderdelen). Ter aanvulling op het Meldcode+ pakket zijn er aanvullende modules die de school naar behoefte kan aanschaffen. De verschillende onderdelen zullen hieronder nader worden besproken en uitgelegd. Het Meldcode+ pakket 1. Adviesgesprek Dit gesprek wordt gevoerd door een begeleider met de directie van de school en heeft tot doel om de school te helpen te voldoen aan de wet en de organisatie van een ouderbijeenkomst op te starten. In dit gesprek komen alle onderdelen van het Meldcode+ pakket aan de orde. Het gesprek duurt maximaal 1,5 uur. Actief omgaan met de Meldcode De school voert achtereenvolgens een aantal activiteiten uit om de meldcode op te stellen en te implementeren, te weten: 1. Stel één verantwoordelijke aan voor de invoering en coördinatie 2. Stel een op maat meldcode op 3. Communiceer over de meldcode 4. Zoek samenwerking in de regio 5. Presenteer de meldcode aan uw collega s 6. Doorloop de checklist Implementatie meldcode 7. Volg de e-learning module 8. Bespreek gezamenlijk de resultaten van de e-learning module in regulier overleg 9. Informeer ouders over de meldcode en stimuleer om actie te ondernemen bij zorgen over een kind 10. Houdt intervisiebijeenkomsten met uw collega s 11. Organiseer regelmatig een (opfris)training Signaleren en aanpakken van kindermishandeling 12. Evalueer alle tot nu toe ondernomen acties regelmatig 2. Format Meldcode incl. checklists en hulpmiddelen De kern van Safe You Safe Me bestaat uit het op maat opstellen van de meldcode. Deze meldcode is gebaseerd op het basismodel meldcode en beschrijft in vijf stappen wat een professional moet doen bij een vermoeden van geweld (zie figuur 1 Het Safe You Safe Me Meldcode+ pakket biedt hiervoor het Format Meldcode. Daarbij is een handleiding waarin per stap acties en aandachtspunten zijn beschreven inclusief ondersteunende checklists en achtergrondinformatie. De professionals op school zijn niet verantwoordelijk voor het vaststellen van kindermishandeling. Dit doet het AMK. De school observeert, bespreekt en geeft van vermoedens van kindermishandeling door. 10

11 Figuur 1 Schematisch weergave van het meldcode stappenplan Stap 1: In kaart brengen van signalen Stap 2: Collegiale consultatie Stap 3: Gesprek met de ouder(s)/verzorger(s) en het kind1 Stap 4: Weeg de aard en ernst van de mishandeling Stap 5: Zelf hulp organiseren óf hulp inschakelen van het AMK Inpassing in de zorgstructuur Iedere school heeft zorgleerlingen die op bepaalde gebieden ondersteuning nodig hebben. Hiervoor is op school een zorgstructuur geïmplementeerd die aansluit bij hun behoeften. De meldcode kindermishandeling kan zonder nieuwe structuren of procedures worden ingepast in deze zorgstructuur. In onderstaand schema zijn de stappen in de zorgstructuur van het primair onderwijs en de stappen van de meldcode naast elkaar in een schema gezet. In de zorg in en om school is de leerkracht in de klas de basis; die heeft contact met het kind en meestal ook met de ouders. De leerkracht signaleert en intervenieert. Waar nodig schakelt de leerkracht anderen in voor advies of handelingsplanning, zoals collega-leerkrachten, de intern begeleider, de ambulant begeleider, de schoolmaatschappelijk werker, de jeugdverpleegkundige of de jeugdarts. Meestal komen deze deskundigen samen in het zorgteam. Voor de complexere problematiek kunnen de meeste scholen beschikken over een bovenschools zorg- en advies team (ZAT). Dat is ook de aangewezen plaats om de signalen van kindermishandeling te beoordelen en te beslissen welke stappen gezet moeten worden. Overleg met ouders hoort bij elke stap in het zorgtraject. Scholen hebben de opdracht om met ouders te spreken over de ontwikkeling van hun kind; juist als er zorgen zijn, zoals (vermoedens van) kindermishandeling. 11

12 Bron: Vervolgstappen Bovenbeschreven stappenplan ondersteund scholen bij het in kaart brengen van signalen van kindermishandeling of huiselijk geweld. Aan de hand hiervan worden vervolgstappen ondernomen en besloten welke handeling hieruit voortvloeit. Als de school inschat dat ze de leerling voldoende kan beschermen organiseert de school passende hulp en volgt de effecten ervan. Met de ouder/verzorger wordt het hulptraject besproken en worden afspraken gemaakt. Het zorgteam of het ZAT organiseert de noodzakelijke hulp en geeft handelingsadviezen aan de leerkracht. Als ingeschat wordt dat vanuit de school de leerling niet voldoende kan worden beschermd wordt melding gedaan bij het AMK. Bij een melding neemt het AMK de verantwoordelijkheid over. Met het AMK wordt besproken wat het zorgteam of het ZAT na de melding, binnen de grenzen van de gebruikelijke werkzaamheden, zelf nog kan doen om de leerling te beschermen. 3. E-learning module: Meldcode-scholingspakket Met 2 uur online studie, leren leerkrachten wat de signalen van kindermishandeling zijn en hoe zij zorgen over opvoedsituaties kunnen onderbouwen. Vervolgens leren leerkrachten, volgens stap 1 van de meldcode, hun zorgen te bespreken met een collega, zoals de intern begeleider. Met videocasuïstiek worden praktijksituaties geoefend..met deze scholing is het hele schoolteam klaar om met de meldcode aan de slag te gaan. In het Meldcode+pakket zijn de volgende licenties inbegrepen: 24 cursuslicenties voor leerkrachten meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld Cursus voor intern begeleiders: meldcode en grensoverschrijdend gedrag Online cursus werken met een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Online cursus grensoverschrijdend gedrag door een collega 12

13 Online college: communiceren over geweld Cursus voor schoolleider: implementeren meldcode. Ook is het mogelijk om het scholingspakket uit te breiden naar 50 licenties. 4. Ouderbijeenkomst Onderdeel van het pakket is ook een handleiding voor een twee uur durende ouderbijeenkomst "Grenzen stellen in de opvoeding". Ouders/verzorgers zijn, naast het schoolpersoneel, namelijk de belangrijkste volwassenen die een bijdrage kunnen leveren aan de veiligheid van kinderen. De begeleider van Safe You, Safe me Meldcode+ pakket organiseert samen met de school een ouderbijeenkomst die ongeveer twee uur duurt. De bijeenkomst heeft een versterkend effect tussen ouders/verzorgers en medewerkers van uw school om uiteindelijk met succes de meldcode te implementeren en kindermishandeling te voorkomen. Het thema zal grenzen stellen in de opvoeding zijn. Bij veel opvoeders bestaan namelijk vragen ten aanzien van opvoeding. Vanuit die behoefte kan een luisterend oor en advies van de professional verhelderend werken. Tevens is er juist voor dit onderwerp gekozen, omdat het woord kindermishandeling veel ouders/verzorgers kan afschrikken. Daarnaast worden ouders/verzorgers op deze manier op een positieve manier benaderd en is het onderwerp grenzen stellen een herkenbaar probleem. Het is van belang dat de bijeenkomst op oudervriendelijke manier wordt opgezet en uitgevoerd. Uiteindelijk zullen de ouders/verzorgers zich veilig moeten voelen in de omgeving die voor hen wordt geschept. In deze bijeenkomst wordt de focus gelegd op het delen van ervaringen en het zoeken naar oplossingsrichtingen. De bijeenkomst wordt ondersteund met audio-visueel materiaal, een dvd speciaal voor ouders/verzorgers. Naast de dvd krijgt de school een leidraad en checklist met aandachtspunten voor de organisatie van de bijeenkomst. De organisatie is in handen van de school 5. Nazorg-gesprek met professioneel begeleider Dit gesprek vindt telefonisch plaats tussen de begeleider en de directeur/ib er en is bedoeld om na te gaan of de activiteiten voortvloeiend uit het Meldcode+ pakket op een goede manier zijn uitgevoerd Aanvullende modules In aanvulling op het Meldcode+ pakket biedt VeiligheidNL een aanvullende modules aan. Een Lespakket voor leerlingen inclusief een training voor leerkrachten bij het lespakket. De school kan deze modules op basis van eigen behoefte inkopen. Lespakket Het lespakket is bedoeld voor leerlingen van groep 6, 7 en 8. Het pakket bestaat uit de lessenserie "Recht om kind te zijn", een serie van 7 lessen over de rechten van het kind en verschillende vormen van geweld met 30 lesboekjes, een handleiding voor leerkrachten en een speciale dvd voor leerlingen waarmee het onderwerp en een openlijk en veilige manier besproken wordt met de kinderen. Door middel van de lessen leren de leerlingen onder meer wat onder kinderrechten en kindermishandeling wordt verstaan en waar ze terecht kunnen als ze met mishandeling in aanraking komen. In alle lessen komen bewustwording, weerbaarheid en eigen effectiviteit terug. De lessen zijn zo opgebouwd dat in de eerste lessen de focus ligt op bewustwording. In de laatste lessen ligt de nadruk meer op de eigen effectiviteit. De lessen gaan van een algemeen niveau naar een steeds individueler niveau. De lessen duren ongeveer één lesuur. Bij de lessen is het Safe You, Safe me-werkschrift ontwikkeld. Het werkschrift bevat opdrachten voor groep 6, 7 en 8. De leerlingen krijgen het werkschrift in groep 6 en nemen het mee tot aan groep 8. Per les zijn er voor elke groep enkele opdrachten ontwikkeld. Het werkschrift bestaat uit twee delen. Deel 1 bevat zeven lessen over kindermishandeling. In deel 2 staat per groep een aantal opdrachten beschreven. Er zijn dus verschillende opdrachten voor groep 6, 7 en 8. Het werkschrift is voor de leerlingen ook een naslagwerk waarin ze kunnen nalezen wat er tijdens de lessen is besproken. Het werkschrift is van het kind zelf en moet beschouwd worden als een privédocument. Aangeraden wordt dat de leerkracht de werkschriften alleen inziet op initiatief van kinderen zelf. Een aandachtspunt is het eventueel meenemen van opdrachten uit het werkschrift naar huis. Voor kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling kan dit een probleem vormen. In de periode dat de lessen worden gegeven, kunnen de schriften het beste bewaard worden op school, in een afgesloten kast. Wanneer de leerlingen zowel in groep 6, 7 als 8 aan de slag gaan met Safe You, Safe me, geldt dit dus voor een periode van 3 jaar. Het is aan de school zelf om te beslissen wat er met de schriften wordt gedaan als de lessenserie is afgerond. Training bij het lespakket Dit is een training voor leerkrachten van de groepen 6, 7 en 8 die op school kan worden verzorgd. De training heeft tot doel om leerkrachten handvatten mee te geven over hoe om te gaan met de reacties van de 13

14 leerlingen naar aanleiding van de lessenserie. De bovenbouwleerkrachten worden getraind in het uitvoeren van de lessenserie. Daarbij komen bijvoorbeeld de volgende onderwerpen en aanbevelingen aan bod: - Het is aan te bevelen om het onderwerp kindermishandeling gedurende een bepaalde periode als thema in de klas centraal te stellen. De lessen kunnen het beste opeenvolgend worden gegeven, met een regelmaat van één les per week. Als de ruimte in het lesprogramma beperkt is, kan de school ervoor kiezen de lessen onder te brengen bij één of meer kerndoelen, bijvoorbeeld de kerndoelen Mens en samenleving. Een andere mogelijkheid is de lessen te koppelen aan bijvoorbeeld Burgerschap of Sociaal-emotionele ontwikkeling. - Naast de lessen uit dit hoofdstuk kunnen er leesboeken over kindermishandeling in de klas gelegd worden, met de leerlingen informatie op internet zoeken en een thematafel in de klas inrichten. - Informeer de ouders/verzorgers vooraf over het thema. - Ook wordt aangeraden om vooraf ondersteuning te regelen voor tijdens de lessenserie. Zorg er voor dat een, IB-er of vertrouwenspersoon aanwezig is om een leerling op te vangen als het teveel wordt of als deze behoefte heeft aan een time-out. - Wees tijdens de lessen alert op mogelijke opvallende reacties van leerlingen. Een leerling kan bijvoorbeeld plotseling erg stil worden of zich juist erg uitgelaten gaan gedragen. Dergelijke signalen kunnen betekenen dat de leerling met mishandeling in aanraking is geweest of nog steeds mishandeld wordt. Als u weet dat een leerling thuis in de knel zit of dat er mogelijk sprake is van kindermishandeling, kunt u overwegen om de leerling voor te bereiden op de lessenserie. - Het kan gebeuren dat een leerling tijdens de lessen, of in het Safe You, Safe Me-werkschrift aangeeft slachtoffer te zijn van kindermishandeling. Ga daar tijdens de les niet verder op in. Laat wel duidelijk merken aan de betreffende leerling dat u zijn/haar verhaal serieus neemt en er graag na de les verder over praat. Nodig de leerling uit voor een gesprek. Volg het stappenplan uit de meldcode. Als de leerling uit zichzelf aangeeft dat er thuis problemen zijn, is dit een helder signaal. Ga dan direct over tot actie en zorg dat er hulp komt voor deze leerling (en zijn/haar ouders/verzorgers). - Kinderen zijn meestal loyaal aan hun ouders/verzorgers, ook bij kinderen die mishandeld worden is dat vaak het geval. De lessen (die onder meer gericht zijn op bewustwording) kunnen bij hen daardoor tegenstrijdige gevoelens oproepen. Het maximale aantal deelnemers bedraagt 8 personen. De training wordt op school gegeven en duurt 2 uur. 2.4 Ontwikkelgeschiedenis Betrokkenheid doelgroep Was de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Voorafgaand aan het ontwikkelen van het Safe You, Safe me Meldcode+ pakket is onderzoek gedaan naar het aanbod van preventieprogramma s ter bestrijding van kindermishandeling gericht op basisscholen in Nederland. Uit een inventarisatie van Stichting Kinderpostzegels Nederland (SKN, 2008) blijkt dat het basisonderwijs behoefte heeft aan een vernieuwende methode voor het onderwijs waarin kindermishandeling op een structurele en integrale manier aan bod komt. Daarnaast zijn er voorafgaand aan de ontwikkeling van het Safe You, Safe me Meldcode+ pakket focusgroepgesprekken gehouden met medewerkers (directie, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers) van scholen in het primair onderwijs om er voor te zorgen dat de interventie aansluit bij de wensen van deze doelgroep. Buitenlandse interventie Is de interventie buiten Nederland ontwikkeld en wat is aangepast met het oog op de uitvoering in Nederland? De interventie is in Nederland ontwikkeld. Het aanvullende lespakket is wel gebaseerd op een internationale publicatie van Save The Children (Safe You and Safe Me). 2.5 Vergelijkbare interventies In Nederland uitgevoerd Worden in Nederland vergelijkbare interventies uitgevoerd, zo ver bekend? Welke? Zijn deze opgenomen in één van de databanken met (potentieel) effectieve interventies? 14

15 Op dit moment bieden verschillende organisaties tools aan waarmee organisaties de meldcode kunnen invoeren. De Rijksoverheid biedt de toolkit meldcode aan daarnaast biedt The next page E-learning modules aan over voorlichtingen en werken met de wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, deze modules zijn ook opgenomen in de interventiedatabase van het CGL. Deze modules zijn ook onderdeel van het Meldcode+ pakket van Safe You Safe Me. Overeenkomsten en verschillen Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen (puntsgewijs)? Toolkit Meldcode De overheid stimuleert managers en beroepskrachten de meldcode in hun organisatie in te voeren. De toolkit Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling helpt hierbij. Einddoel, doelgroep komen overeen. Verschillen: - De Toolkit Meldcode van de rijksoverheid geeft scholen tools om met de meldcode aan de slag te gaan. Het verschil met het Safe You, Safe me Meldcode+ pakket is dat er bij het Safe You, Safe me Meldcode+ pakket een professioneel begeleider betrokken is die de scholen ondersteund bij de interventie. - het Safe You, Safe me Meldcode+ pakket betrekt ouders/verzorgers ook bij de interventie. - Het Safe You, Safe me Meldcode+ pakket wordt ondersteund met audio-visueel materiaal. Er zijn voor zowel leerkrachten als ouders/verzorgers dvd s beschikbaar. Toegevoegde waarde Wat is de toegevoegde waarde van deze interventie ten opzichte van hierboven genoemde vergelijkbare interventies in één van de databanken met (potentieel) effectieve interventies? De meerwaarde van deze interventie is het betrekken van ouders/verzorgers bij de interventie, de professionele begeleiding die scholen ondersteund bij de interventie en de ondersteuning met audio-visueel materiaal. 3. Onderbouwing Oorzaken Welke factoren veroorzaken het probleem? Aanpak op scholen Om ervoor te zorgen dat scholen structureel aandacht besteden aan het signaleren en aanpakken van kindermishandeling zijn zij, sinds juli 2013 wettelijk verplicht een eigen meldcode kindermishandeling op te stellen. Deze meldcode, die specifiek voor de eigen praktijk van de school moet worden opgesteld, biedt de structuur om het signaleren en aanpakken van kindermishandeling binnen scholen duurzaam aan te pakken. Voor een goede implementatie van de opgestelde meldcode is het van belang dat de medewerkers van de scholen de meldcode ook willen (adoptiefase), kunnen (implementatiefase) en blijven (borging) gebruiken. Belangrijke factoren die daarbij een rol spelen zijn: Bewustzijn: - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn zich ervan bewust dat kindermishandeling bestaat en zich in hun directe omgeving afspeelt. Kennis: - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers weten hoe ze signalen van kindermishandeling kunnen herkennen. 15

16 Eigen effectiviteit: - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers weten hoe ze moeten handelen bij signalen van kindermishandeling - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn in staat volgens de afspraken zoals vastgelegd in de meldcode te handelen. - Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn in staat ouders en kinderen effectief voor te lichten. Risico factoren kindermishandeling Kindermishandeling is het gevolg van een combinatie van uiteenlopende risicofactoren die gerelateerd kunnen zijn aan de ouders, kinderen en leefomstandigheden (Van Rooijen en Berg, 2010). Het is bijvoorbeeld bekend dat het risico op mishandeling en verwaarlozing groter blijkt te zijn wanneer ouders problemen met zichzelf hebben of niet goed kunnen omgaan met (de problemen van) het kind, of wanneer het gezin onder moeilijke omstandigheden leeft. Daarnaast blijken sommige kinderen meer risico te lopen om mishandeld of verwaarloosd te worden dan andere kinderen, bijvoorbeeld omdat ze om uiteenlopende redenen extra zorg, aandacht en/of geduld van ouders vragen. Beschermende factoren tegen kindermishandeling Eén van de beschermende factoren voor kindermishandeling is een melding van mishandeling waar de ouders niet negatief op reageren, en die leidt tot een effectieve beëindiging van de mishandeling. Daarnaast is er een aantal factoren dat het kind beschermt tegen de risico s op kindermishandeling. Sommige hebben met de opvoeder te maken, andere met het kind of de omgeving. Van Rooijen en Berg (2010) beschrijven een aantal factoren het kind beschermen tegen de risico s op kindermishandeling: Beschermende factoren bij de opvoeder die kindermishandeling kunnen voorkomen zijn: - Het hebben van een harmonieuze relatie met een ondersteunende partner; - Zich bewust zijn van de eigen jeugdervaringen en de invloed daarvan op het eigen handelen als opvoeder; - Praktische en emotionele steun vanuit het sociale netwerk - Warmte en affectie van de ouder; Factoren bij het kind die het kunnen beschermen tegen de gevolgen van kindermishandeling zijn: - Zelfwaardering en zelfvertrouwen; - Bovengemiddelde intelligentie; - Goede interpersoonlijke vaardigheden (sociale competentie); - Ego-veerkracht; - Makkelijk temparament; Factoren in de omgeving die kunnen beschermen tegen de gevolgen van kindermishandeling zijn: - Steun van gezin en leeftijdsgenoten; - Positieve banden met leeftijdsgenoten; - Positieve interpersoonlijke relaties; - De band met de ouders. Volgens Ronan et al (2009) is het hebben van een interne locus of control bij kinderen, het besef dat het kind zelf kan bijdragen aan het voorkomen en oplossen van problemen, een beschermende factor voor kindermishandeling. Aan te pakken factoren Welke factoren pakt de interventie aan en welke, in paragraaf 2.2. benoemde, (sub)doelen horen daarbij? Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket richt zich in eerste instantie op een goede implementatie van de meldcode en biedt scholen op die manier ondersteuning bij het (vroegtijdig) opsporen en aanpakken van kindermishandeling. De basis is daarbij het opstellen en uitvoeren van een goed werkende meldcode kindermishandeling, om ervoor te zorgen dat dit goed gebeurt richt de interventie zich op het aanpakken van de volgende factoren : - Structuur voor het signaleren en aanpakken in de vorm van een eigen meldcode kindermishandeling - Bewustzijn: Vergroten het bewustzijn van schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers m.b.t. kindermishandeling. - Kennis: Vergroten van de kennis van schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers m.b.t. het voorkomen van kindermishandeling in Nederland, het herkennen en effectief handelen bij signalen van kindermishandeling. 16

17 - Eigen effectiviteit: Vergroten van de vaardigheden van leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers om signalen van kindermishandeling te herkennen, te handelen volgens de afspraken in de meldcode en te communiceren met ouders over kindermishandeling. Aanvullend op een goed werkende meldcode als basis voor het vroegtijdig signaleren en aanpakken van kindermishandeling via scholen richt de interventie zich op het ondersteunen van scholen (leerkrachten) bij het aanpakken van factoren bij kinderen die hen kunnen beschermen: bewustwording, weerbaarheid en eigen effectiviteit van kinderen zelf. Verantwoording Verantwoord hoe met deze aanpak ook daadwerkelijk de (sub)doelen bij deze doelgroep(en) bereikt worden. Het basisonderwijs is de instelling waarbij kindermishandeling goed gesignaleerd kan worden, omdat leerkrachten het meest intensieve contact hebben met kinderen tussen de 4 en 12 jaar, leerkrachten als professionals frequent te kampen hebben met gedrags- en leerproblemen, de basisschool een veilige omgeving dient te zijn voor kinderen opdat zij zich zowel intellectueel als sociaal-emotioneel optimaal kunnen ontwikkelen. Het is dus van belang dat er een aanpak is waarmee professionals werkzaam in het basisonderwijs kindermishandeling beter kunnen signaleren, het bespreekbaar kunnen maken en effectief kunnen handelen bij vermoedens van kindermishandeling. Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is ook een schoolbrede aanpak en kenmerkt zich door activiteiten op verschillende niveaus en betrokkenheid van medewerkers, schoolleiding, ouders/verzorgers, leerlingen en hulpverleners in de omgeving. Het feit dat de meldcode specifiek voor de eigen praktijk van de school moet worden opgesteld draagt ertoe bij dat de aanpak goed aansluit bij de context van de scholen, een voorwaarde voor een goede implementatie. Daarbij is het voor een goede implementatie van de meldcode van belang dat de medewerkers van de scholen de meldcode ook willen (adoptiefase), kunnen (implementatiefase) en blijven (borging) gebruiken. Onderstaand schema (figuur 1) laat zien welke activiteiten worden ingezet om dit aan te pakken. Figuur 1 Probleem/aandachtsgebied Doel Aanpak Het ontbreken van een meldcode kindermishandeling Leerkrachten en andere medewerkers van scholen moeten voldoende bewustzijn, kennis en vaardigheden hebben om de meldcode goed uit te willen, kunnen en blijven uitvoeren. De school stelt een eigen meldcode kindermishandeling op. Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn zich ervan bewust dat kindermishandeling bestaat en zich in hun directe omgeving afspeelt Schoolleiding, leerkrachten, en onderwijsondersteunende medewerkers hebben kennis van actuele en realistische informatie over kindermishandeling in Nederland Leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers weten: - hoe ze signalen van kindermishandeling kunnen 17 - Adviesgesprek met professioneel begeleider - Format meldcode, incl. checklists en hulpmiddelen - Nazorg-gesprek met professioneel begeleider - E-learning module - E-learning module - Format meldcode, incl. checklists en hulpmiddelen - E-learning module

18 herkennen, - hoe ze moeten handelen(welke instanties ze in moeten schakelen en hoe ze moeten communiceren als er een vermoeden is van kindermishandeling). Schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers zijn in staat te handelen volgens de afspraken die in de meldcode zijn vastgelegd Schoolleiding, leerkrachten, en onderwijsondersteunende medewerkers zijn in staat om het bewustzijn en de kennis m.b.t. kindermishandeling bij ouders/verzorgers te vergroten. - Format meldcode, incl. checklists en hulpmiddelen - E-learning module (- Training voor leerkrachten bij lespakket) - Hulp bij organisatie ouderbijeenkomst 'Grenzen stellen in de opvoeding' Beschermende factoren bij kinderen zelf vergroten Leerkrachten zijn in staat om het bewustzijn, de kennis en vaardigheden mbt weerbaarheid tegen kindermishandeling bij leerlingen te vergroten. - Voorlichting en training door middel van het lespakket voor leerlingen Bovenstaand schema laat zien dat de Format meldcode, incl. checklists en hulpmiddelen, en de E-learning module ingezet kunnen worden om leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers beter in staat te stellen om kindermishandeling (vroegtijdig) te signaleren. Met behulp van de Format Meldcode en de E- learning module weten leerkrachten wat de signalen van kindermishandeling zijn en hoe ze moeten handelen. Daarnaast bevorderen de Format Meldcode en de E-learning module een goede communicatie binnen de school tussen schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers, vergroten ze de kennis en het bewustzijn van schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers m.b.t. kindermishandeling, zijn leerkrachten beter in staat om signalen van kindermishandeling te herkennen en bevorderen ze het effectief en professioneel handelen bij signalering van kindermishandeling door schoolleiding, leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers. Omdat communicatie en ondersteuning van ouders en verzorgers van groot belang is bij het aanpakken van kindermishandeling ondersteund de interventie scholen ook bij de communicatie met ouders. Het is bekend dat het melden van een vermoeden van kindermishandeling waarbij de ouders/verzorgers niet negatief reageren kan leiden tot een effectieve beëindiging van de mishandeling (Bulik et al, 2001 inronan et al, 2009). Daarnaast zijn er in de literatuur aanwijzingen dat voorlichting aan ouders over de ontwikkeling van kinderen en opvoeding kan bijdragen aan het verbeteren van opvoedvaardigheden en preventief werkt (Van Rooijen en Berg, 2010). De hulp bij de organisatie van de ouderbijeenkomst 'Grenzen stellen in de opvoeding' ondersteund de school bij het voorlichten van ouders. Ook zijn er aanwijzingen dat zijn voorlichting enweerbaarheidstraining voor kinderen effectief zijn, door kennis en vaardigheden van kinderen te vergroten kunnen zij zich weerbaarder opstellen in een mogelijke situatie van kindermishandeling. (Van Rooijen en Berg, 2010). Weerbaarheidstraining kan echter ook onbedoelde negatieve effecten hebben, bijvoorbeeld dat zij vaker slachtoffer worden, omdat het weerbare gedrag agressie oproept. Het extra aan te schaffen lespakket voor leerlingen (incl. training voor leerkrachten) stelt leerkrachten in staat om het bewustzijn, de kennis en vaardigheden ten behoeve van de weerbaarheid bij leerlingen te vergroten. Ook geeft de training voor leerkrachten bij het lespakket de leerkracht handvaten om op een juiste manier te handelen bij (het vermoeden van) kindermishandeling. Werkzame elementen 18

19 Wat zijn de werkzame elementen die de doelen van de interventie realiseren? Geef een puntsgewijze opsomming. - Het opstellen van een eigen meldcode kindermishandeling - Voorlichting/pedagogische advisering voor ouders/verzorgers - Door het informeren en vergroten van de kennis en bewustzijn wordt de ernst van kindermishandeling en de aanpak onder de aandacht gebracht. - De professioneel begeleider zorgt voor een goede en efficiënte implementatie van de interventie. - De interventie zorgt voor een professionele, concrete, zorgvuldige aanpak van kindermishandeling. 19

20 4. Uitvoering Materialen Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Voor de uitvoering School: Adviesgesprek met professioneel begeleider Format meldcode handleiding + checklists Document/handleiding Actief omgaan met de meldcode Dvd voor leerkrachten met informatie over kindermishandeling en de meldcode. E-learning module: Meldcode-scholingspakket van The Next Page. de volgende onderdelen zijn inbegrepen: 24 cursuslicenties voor leerkrachten meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld Cursus voor intern begeleiders: meldcode en grensoverschrijdend gedrag Online cursus werken met een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Online cursus grensoverschrijdend gedrag door een collega Online college: communiceren over geweld Cursus voor schoolleider: implementeren meldcode. Ouderbijeenkomst 'Grenzen stellen in de opvoeding': Een dvd speciaal voor ouders/verzorgers. leidraad en checklist met aandachtspunten voor de organisatie van de bijeenkomst. Nazorg-gesprek met professioneel begeleider Lespakket "Recht om kind te zijn", een serie van 7 lessen: Inclusief 30 lesboekjes Een handleiding voor leerkrachten Een speciale dvd voor leerlingen Training voor leerkrachten Voor de uitvoering van de begeleiders: - Gespreksleiddraad document - Training van VeiligheidNL Ook heeft de interventie een eigen website: safeyousafeme.veiligheid.nl Type organisatie Welk(e) soort(en) organisatie(s) kan /kunnen de interventie uitvoeren? Het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket kan worden uitgevoerd op scholen voor primair onderwijs. Opleiding en competenties Welke opleiding /training en specifieke competenties van de uitvoerders zijn vereist? Uitvoerders zijn leerkrachten en medewerkers van het primair onderwijs. Scholen worden begeleidt door een professioneel begeleider. Deze begeleiders moeten daarvoor een speciale training volgen bij VeiligheidNL. Professionele begeleiders zijn veelal medewerkers van een GGD of onderwijsadviesbureau die inhoudelijke kennis hebben over pesten. Verder gelden er geen specifieke eisen ten aanzien van de uitvoering en begeleiding van de uitvoerders. 20

21 Kwaliteitsbewaking Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? Voorafgaand aan de interventie vindt er een adviesgesprek met een professioneel begeleider en de directie van de school plaats. Dit heeft tot doel om de school te helpen te voldoen aan de wet en de organisatie van een ouderbijeenkomst op te starten. In dit gesprek komen alle onderdelen van het Meldcode+ pakket aan de orde. Ook vindt er een telefonisch nazorg-gesprek met een professioneel begeleider en de directie van de school plaats. Dit is bedoeld om na te gaan of de activiteiten voortvloeiend uit het Meldcode+ pakket op een goede manier zijn uitgevoerd. Randvoorwaarden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? - Draagvlak: voor adoptie van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket bij management/directie van een school; - Draagvlak: voor het uitvoeren van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket bij leerkrachten en onderwijsondersteunende medewerkers van het primair onderwijs; - Professionaliteit: op de school wordt op professionele wijze een heldere meldcode kindermishandeling gevolgd bij vermoedens en signalen van kindermishandeling, Deze meldcode is op maat gemaakt voor de school en is inspectie-proof ; - Efficiënte integratie: het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket past in het schoolprogramma en andere taken komen niet in de knel; - Zorgvuldigheid: met emoties die bij schoolleiding, leerkrachten, ouders/verzorgers en/of leerlingen door de openheid van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket worden opgeroepen, wordt zorgvuldig omgegaan (zorg en nazorg). Implementatie Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. Zie punt m.b.t. Kwaliteitsbewaking Kosten Wat zijn de kosten van de interventie? Het Safe you Safe me - Meldcode+ pakket kost 385,- excl. BTW (incl. korting van Kinderpostzegels). Personele kosten Naast aanschafkosten zijn er natuurlijk ook personele kosten van de interventie. Het is echter moeilijk in te schatten hoeveel uur de school kwijt is met het uitvoeren van de interventie. Personele kosten zijn namelijk afhankelijk van de grote van de school, hoeveel medewerkers er zijn betrokken en afhankelijk van welke activiteiten er worden uitgevoerd. Na de opstartfase van de interventie zal het proces ook efficiënter gaan. Medewerkers weten dan hoe de meldcode werkt en hoe deze gebruikt moet worden. Aanvullende modules Incompany training en Lespakket Recht om kind te zijn: 495,00 Lespakket Recht om kind te zijn: 150,00 Ouderbijeenkomst Grenzen stellen in de opvoeding: 495,00 21

22 5. Onderzoek naar praktijkervaringen Onderzoek en resultaten Is er onderzoek gedaan naar de praktijkervaringen met de interventie en wat zijn daarvan de meest relevante uitkomsten? Procesevaluatie Safe You, Safe Me Meldcode+pakket Marlotte Fabrie (VeiligheidNL), November 2013 In november 2013 is een onderzoek uitgevoerd onder de bestellers van het Safe You, Safe Me Meldcode+pakket. Doel van het onderzoek is inzicht krijgen in het bereik, het gebruik, de succes- en faalfactoren en de waardering van het Meldcode+pakket en de specifieke onderdelen daarvan. Het onderzoek bestond uit een online vragenlijst die verstuurd is naar alle bestellers van het Safe You, Safe Me Meldcode+pakket. Respons: Aan alle 51 bestellers van het Safe You, Safe Me Meldcode+pakket is een vragenlijst toegestuurd, 17 bestellers hebben de vragenlijst geheel of gedeeltelijk ingevuld; respons 33%. Het is zeer waarschijnlijk dat een groot deel van de bestellers die niet gereageerd hebben nog geen gebruik hebben gemaakt van het Safe You, Safe Me Meldcode+pakket. Belangrijkste resultaten: In totaal hebben 11 van de 17 respondenten (65%) al gewerkt met het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket. De overige 6 respondenten hebben nog niet met het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket gewerkt, maar zijn dit wel van plan. Veruit de belangrijkste rede om nog niet gewerkt te hebben met het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket is tijdgebrek of het hebben van andere prioriteiten. Veel gebruikte onderdelen van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket zijn het adviesgesprek met professioneel begeleider (47%), het document 'Format meldcode (47%), het document 'Actief omgaan met de meldcode' (41%) en de E-learning module (41%). Nog niet veel respondenten hebben een mening over de verschillende onderdelen van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket, omdat ze vaak nog niet met de onderdelen gewerkt hebben. Wanneer ze echter wel al bekend zijn met her onderdeel is de waardering vaak positief. Het merendeel van de respondenten onderschrijft de stelling dat het totale Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket duidelijk, nuttig, praktisch in gebruik, effectief, informatief, bruikbaar en toepasbaar is. Van alle respondenten is 24% van mening dat het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket tijdrovend is, een bijna even groot deel (18%) is het daar echter niet mee eens. Aangezien een groot deel van de respondenten nog niet met het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket heeft gewerkt hebben veel respondenten Weet ik (nog) niet ingevuld. Gemiddeld krijgt het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket een 7,1 als rapportcijfer Conclusie: Door tijdgebrek, de korte onderzoeksperiode en andere prioriteiten hebben helaas nog niet veel respondenten gebruik gemaakt van het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket. Ondanks dit zijn de meeste respondenten wel positief over het Safe You, Safe Me Meldcode+ pakket en zeker van plan om het te gaan gebruiken. 22