Regionale bevolkings- en huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten
|
|
- Veerle Smets
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regionale bevolkings- en huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten Andries de Jong 1) en Elma van Agtmaal-Wobma 2) In 2008 hebben het Planbureau voor de Leefomgeving en het CBS voor de tweede keer de regionale bevolkings- en huishoudensprognose uitgebracht. Deze prognose, met behulp van het model PEARL, geeft een beeld van regionale demografische ontwikkelingen in de periode van 2007 tot Dit artikel beschrijft de belangrijkste uitkomsten op het niveau van provincies en gemeenten. 1. Inleiding In het voorjaar van 2006 hebben het Ruimtelijk Planbureau 3) en het CBS voor het eerst een regionale bevolkings- en allochtonenprognose gepubliceerd. Deze prognose is vervaardigd met behulp van het prognosemodel PEARL (Projecting population Events At Regional Level; voor een uitgebreide beschrijving van de methode van deze prognose wordt verwezen naar De Jong et al., 2005). Vervolgens is in het najaar van 2006 de regionale huishoudensprognose gepubliceerd. Hiertoe zijn de uitkomsten van de bevolkings- en allochtonenprognose met een apart model verbijzonderd naar huishoudenspositie, waardoor typen huishoudens konden worden afgeleid. Deze regionale prognoses waren consistent met de nationale langetermijnprognoses van het CBS voor de periode Dit betekent dat de cijfers naar gemeenten optellen tot de cijfers uit de nationale prognoses. In juli 2008 is een actualisering van de regionale prognoses gepubliceerd (PBL/CBS, 2008). Het prognosemodel PEARL is inmiddels verder ontwikkeld, waardoor er nu één integrale prognose van bevolking en huishoudens is gemaakt. De regionale bevolkings- en huishoudensprognose is consistent met de nationale langetermijnprognoses van het CBS voor de periode (Garssen en Van Duin, 2006; Van Agtmaal-Wobma en Van Duin, 2007; Loozen en Van Duin, 2007). Eind 2007 heeft het CBS een bijgestelde nationale bevolkingsprognose voor de korte termijn uitgebracht, waarin het effect van de ontwikkelingen in 2007 is verwerkt (Van Duin, 2008). Deze gegevens zijn niet in de regionale prognose meegenomen, omdat de kortetermijnprognose uitsluitend de situatie tot 2014 beschrijft, geen informatie over huishoudens geeft en geen onderscheid naar herkomstgroepen maakt. 1) Planbureau voor de Leefomgeving, vestiging Den Haag. 2) Centraal Bureau voor de Statistiek. 3) Het Ruimtelijk Planbureau (RPB) en het Milieu en Natuur Planbureau (MNP) vormen sinds april 2008 het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). In dit artikel worden de belangrijkste uitkomsten van de regionale bevolkings-, allochtonen- en huishoudensprognose toegelicht. Deze prognose geeft een samenhangend toekomstbeeld van de ontwikkelingen op het gebied van bevolking, allochtonen en huishoudens van alle gemeenten. Daarbij wordt uitgesplitst naar leeftijd, geslacht, herkomst en huishoudenstype. De cijfers uit de regionale prognose zijn gebaseerd op veronderstellingen over de toekomstige ontwikkelingen van regionale verschillen in geboorte, sterfte, buitenlandse migratie, verhuizingen, huishoudensvorming en -ontbinding en ten slotte woningbouw. Aan deze ontwikkelingen is uitgebreid aandacht besteed in eerder verschenen RPB/CBS-publicaties (De Jong et al., 2005, 2006). In een artikel in de volgende uitgave van Bevolkingstrends zal nader op de methodiek van de regionale huishoudensprognose worden ingegaan. De regionale prognose beoogt de meest waarschijnlijke toekomstige ontwikkeling te beschrijven. De werkelijke ontwikkelingen zullen hier echter onvermijdelijk van afwijken. De omvang en verdeling van de toekomstige woningbouw vormt een belangrijke bron van onzekerheid. Om het effect van deze onzekerheid op de prognose-uitkomsten te kwantificeren, worden in 2008 tevens enkele prognosevarianten gepubliceerd. In deze varianten worden verschillende veronderstellingen voor de woningbouw gebruikt. In dit artikel wordt hierop verder niet ingegaan. In een nog te verschijnen PBL/CBS-uitgave over de uitkomsten van de regionale prognose zal hieraan aandacht worden besteed. Ook in de nationale ontwikkelingen tot 2025 is er een aanzienlijke onzekerheid. Zo geeft de nationale huishoudensprognose van het CBS voor het aantal huishoudens in 2025 een ondergrens van 7,5 miljoen en een bovengrens van 8,4 miljoen. De kans dat het gerealiseerde aantal tussen deze grenzen ligt, wordt op 67 procent geschat. Gedetailleerde cijfers over de regionale bevolkings- en huishoudensprognose zijn te vinden in de databank StatLine op de website van het CBS ( en op de website van het PBL ( 2. Groei en krimp van de bevolking Op 1 januari 2007 telde 16,4 miljoen inwoners. In 2025 zullen dat er ruim een half miljoen meer zijn. Op regionaal niveau loopt de bevolkingsontwikkeling tot 2025 sterk uiteen. Per provincie varieert deze van een daling met bijna 70 duizend inwoners in tot een groei met ruim 190 duizend in (grafiek 1). Vooral in de Randstad zal het inwonertal nog toenemen. Vrijwel de gehele bevolkingstoename van een half miljoen tussen nu en 2025 vindt plaats in de provincies,, en. Het inwonertal van de provincie is al enkele jaren aan het dalen. In de regionale prognose wordt verwacht dat deze bevolkingskrimp in de komende decennia onver- Bevolkingstrends, 3e kwartaal
2 kort zal doorzetten. Hierdoor zal in 2025 bijna 70 duizend minder inwoners tellen dan nu. In de overige provincies zal de bevolking niet of nauwelijks meer toenemen. 1. Aantal inwoners per provincie, 2007 en ,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 xmln De bevolkingsdruk, het aantal inwoners per vierkante kilometer, verschilt sterk tussen regio s (kaart 1). In het hart van de Randstad is de bevolkingsdruk gemiddeld ruim personen per km 2. In de aangrenzende COROPregio s is de druk met ongeveer personen beduidend lager. De bevolkingdruk in de rest van blijft hierbij sterk achter, met rond 200 personen. Door de relatief sterke groei van het inwonertal zal de Randstad in de toekomst nog drukker worden, tot personen per km 2 in 2025, terwijl de onderdruk in de rest van ongewijzigd blijft. 1. Bevolkingsdruk per COROP-regio, 2007 Minder dan tot tot tot of meer In relatief opzicht is de snelst groeiende provincie, met een bevolkingstoename van 20 procent tussen nu en 2025 (grafiek 2). In deze naar verhouding jonge provincie zal het aantal geboorten groter blijven dan het aantal sterfgevallen, en blijft de aantrekkingskracht op jonge gezinnen door het uitbreidende woningaanbod groot. Door de snelle groei heeft in 2025 niet langer maar het nog nauwelijks groeiende het kleinste aantal inwoners. De provincie zal in 2025 naar verwachting 10 procent meer inwoners hebben dan in 2007, groeit met 7 procent. 2. Procentuele bevolkingsgroei per provincie tussen 2007 en Het zwaartepunt van de bevolkingsgroei in de Randstad zal plaatsvinden in het noordelijke gedeelte (kaart 2). Vooral de gemeenten en Almere zullen tot 2025 nog fors groeien. De bevolking van neemt naar verwachting met een derde toe en telt in 2025 ruim 100 duizend meer inwoners dan nu. Almere zal in 2025 bijna 50 duizend meer inwoners hebben, een kwart meer dan in De bevolking van Amsterdam zal in 2025 naar verwachting met 94 duizend zijn toegenomen, een groei van 13 procent. In het zuidelijke deel van de Randstad laat Den Haag een beperktere groei zien van ruim 30 duizend, een toename van 8 procent. Voor Rotterdam wordt een lichte daling van het inwonertal verwacht van 5 duizend personen. In deze regio groeien vooral de tussen Den Haag en Rotterdam gelegen gemeenten Lansingerland (per 1 januari 2007 ontstaan uit Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs en Bleiswijk), Pijnacker-Nootdorp en Zevenhuizen-Moerkapelle. In totaal zal het aantal inwoners in deze drie gemeenten tussen nu en 2025 met 29 duizend toenemen. 46 Centraal Bureau voor de Statistiek
3 Zowel binnen als buiten de Randstad wordt in het algemeen verwacht dat in en rond de grotere gemeenten de bevolking in de toekomst nog gaat groeien, terwijl voor de kleinere plattelandsgemeenten een bevolkingskrimp in het verschiet ligt. Een forse krimp geldt vooral voor het gros van de gemeenten in noordoostelijk, oostelijk en. In het noordoosten van en het zuiden van worden de gemeenten al een aantal jaren geconfronteerd met een bevolkingskrimp. De achterliggende oorzaken zijn een lage of negatieve natuurlijke aanwas door een laag aantal geboorten met daarbij een hoge sterfte, samenhangend met een vergrijsde bevolking in combinatie met een netto uitstroom van verhuizers in de richting van de westelijke provincies of het buitenland. 2. Procentuele bevolkingsgroei per gemeente tussen 2007 en of minder 5 tot 0 0 tot 5 5 tot of meer hoge geboortecijfers remmen de vergrijzing. De sterkst vergrijsde provincie is (ruim 17 procent 65-plussers), op de voet gevolgd door en met bijna 17 procent. Uit deze provincies trekken veel jongeren weg voor studie of werk elders in of net over de grens. Ook in 2025 zullen deze drie provincies koplopers zijn wat betreft de vergrijzing: naar verwachting zal daar dan één op de vier inwoners 65 jaar of ouder zijn. Voor wordt een verdubbeling van het aandeel 65-plussers voorzien: van 9 procent nu naar 18 procent in De oorzaak ligt in het opvullen van de leeftijdsopbouw aan de bovenkant: in het verleden zijn naar de relatief nieuwe provincie vooral jonge gezinnen getrokken, die in de toekomst de hogere leeftijden zullen binnenstromen. Hiermee zal deze provincie qua niveau gaan aanhaken bij diverse andere provincies en dicht bij uitkomen, waar het percentage ouderen zowel nu als in 2025 onder het nationaal gemiddelde ligt. Het relatief lage aandeel 65-plussers in de provincie heeft te maken met de aantrekkingskracht van de stad voor studenten en werkende jongeren en het voor jonge gezinnen aantrekkelijke woningaanbod in de provincie. 3. Aandeel 65-plussers per provincie, 2007 en Vergrijzing In de komende twee decennia zal de vergrijzing een steeds belangrijker maatschappelijk verschijnsel worden. De naoorlogse geboortegolf zal na 2010 de leeftijdsklasse van 65 jaar en ouder gaan instromen. Het aandeel 65-plussers in de bevolking zal toenemen van 14,5 procent in 2007 tot 21,4 procent in Vrijwel alle gemeenten zullen bij hun beleid rekening moeten houden met een toenemende vergrijzing, bijvoorbeeld wat betreft het aanbod van zorg en voor ouderen geschikte woonruimte. In 2007 lag het aandeel 65-plussers in de meeste provincies dicht tegen de landelijke waarde van 14,5 procent (grafiek 3). Alleen is duidelijk minder vergrijsd: het aandeel 65-plussers was 9 procent. Vooral jonge gezinnen zijn naar deze provincie gegaan, en de relatief Kaart 3 geeft een beeld van het aandeel 65-plussers in de gemeentelijke bevolking in Vooral de zuidelijke gemeenten in en hebben een hoog percentage ouderen. Andere vergrijsde gebieden zijn oostelijk, zuidwestelijk en oostelijk, grote delen van, het noorden van en het s kustgebied. Dat deze landelijke gebieden een sterke vergrijzing kennen, hangt samen met het feit dat veel jongeren wegtrekken naar (vooral) de stedelijke gebieden, terwijl de ouderen achterblijven. In het geval van Zuid- speelt verder het feit dat het geboortecijfer al decennia lager is dan het s gemiddelde een rol. Ook ten zuidoosten van Amsterdam bevindt zich een strook gemeenten met hoge concentraties ouderen. Deze regio, rond de Vecht, is van oudsher geliefd bij Bevolkingstrends, 3e kwartaal
4 kapitaalkrachtige ouderen. Door de hoge huizenprijzen, in combinatie met weinig nieuwbouw, is de streek daarentegen juist onaantrekkelijk voor jonge starters op de woningmarkt. Ook andere gemeenten met hoge huizenprijzen, zoals Rozendaal, Heemstede en Wassenaar, laten een sterke vergrijzing zien. De grote steden zijn relatief weinig vergrijsd: in de steden studeren en werken relatief veel jongeren die uit kleinere gemeenten naar de stad komen. Op wat hogere leeftijden, zo rond leeftijd 30, trekken mensen vaak weer weg uit de steden, op zoek naar een betaalbare woning en een woonomgeving die aantrekkelijk is voor jonge gezinnen. Hierdoor laten de bevolkingspiramides van de grote steden nu een versmalling aan de top zien. het meest vergrijsd. Grote steden en gemeenten rond de grote steden zijn minder sterk vergrijsd. De voortdurende stroom van jongeren naar de grote stad en de suburbanisatie die wordt veroorzaakt door jonge gezinnen, zullen daar een neerwaarts effect hebben op het percentage ouderen. Alle gemeenten van tellen ook in 2025 nog relatief weinig ouderen. 4. Percentage 65-plussers per gemeente, 2025 Minder dan tot tot tot of meer In 2025 is het kaartbeeld van het percentage 65-plussers per gemeente aanzienlijk verkleurd (kaart 4). Vrijwel alle gemeenten zijn veel grijzer geworden: hadden in 2007 maar enkele gemeenten een percentage dat uitkwam boven de 20, in 2025 is in het merendeel van de gemeenten minimaal één op de vijf inwoners ouder dan 65 jaar. Onder de gemeenten met minder dan 20 procent ouderen is een aantal studentensteden te vinden, zoals, Delft en Wageningen. Hoewel het aandeel 65-plussers er bijna zal verdubbelen (van 7 naar 13 procent) zal Urk ook in 2025 de minst vergrijsde gemeente zijn. Wat betreft de regionale spreiding lijkt het beeld in 2025 echter nog sterk op dat in Dit komt mede door de lage verhuismobiliteit onder ouderen. Zuidelijk, zuidelijk en het platteland van,, en het noorden van zijn 3. Percentage 65-plussers per gemeente, 2007 Minder dan tot tot tot of meer 3. Groei en krimp van het aantal huishoudens In 2025 zal naar verwachting 8,0 miljoen huishoudens tellen, 800 duizend meer dan begin Het aantal huishoudens stijgt sneller dan het aantal inwoners, wat vrijwel volledig het gevolg is van een toenemend aantal eenpersoonshuishoudens. Hierdoor houdt de ontwikkeling van de woningbehoefte geen gelijke tred met die van het inwonertal. Tot 2025 neemt voor alle provincies het aantal huishoudens nog toe, maar in het bijzonder in de Randstad. Dat zal daar leiden tot extra drukte en een hogere woningvraag. In Zuid- en wordt de sterkste groei van het aantal huishoudens verwacht (grafiek 4). Daar neemt het aantal huishoudens tot 2025 met respectievelijk 160 en 150 duizend toe. In de provincie komen er nog 100 duizend huishoudens bij. Voor de provincie wordt een toename van 46 duizend huishoudens verwacht, vooral door een verdere groei van Almere. Het aantal huishoudens in zal in 2025 bijna een derde hoger zijn dan nu, en daarmee relatief het sterkst gegroeid zijn (grafiek 5). 48 Centraal Bureau voor de Statistiek
5 4. Aantal huishoudens per provincie, 2007 en ,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 xmln regio s wonen. Daarnaast verliezen deze gebieden huishoudens door verhuizingen en internationale migratie. Ten westen van het krimpgebied Noordoost- groeien de stad en de omliggende gemeenten nog wel, met bijna 30 duizend huishoudens. 5. Procentuele groei van het aantal huishoudens per 5. gemeente tussen 2007 en of minder dan 0 0 tot 5 5 tot tot of meer 5. Procentuele groei van het aantal huishoudens per provincie tussen en Hoewel het aantal inwoners er niet veel meer groeit, wordt ook voor de provincies en nog een flinke toename van het aantal huishoudens verwacht. Onder invloed van de voortgaande vergrijzing en individualisering zullen daar steeds meer mensen alleenwonen. Tot 2025 komen er in naar verwachting 100 duizend huishoudens bij en in 110 duizend. De meer perifeer gelegen provincies,,,, en zullen tot 2025 een veel lagere huishoudensgroei kennen (van 10 tot 20 duizend). Zelfs in het krimpende groeit het aantal huishoudens dus nog, zij het met slechts 2 procent. In het zuiden van en het noordoosten van zal het aantal huishoudens wel dalen. Deze gebieden kenden de laatste jaren al een daling van het aantal inwoners, terwijl het aantal huishoudens er ongeveer gelijk bleef. Sterfte speelt een belangrijke rol in de verwachte krimp, omdat er relatief veel ouderen in deze Terwijl ongeveer 60 procent van de gemeenten in de toekomst te maken gaat krijgen met een dalend inwonertal, krijgt nog geen 10 procent van de gemeenten te maken met een krimp van het aantal huishoudens. Verreweg de meeste gemeenten zien het aantal huishoudens in de toekomst dus nog groeien, wat betekent dat er nog een forse inspanning in de woningbouw nodig zal zijn. Vooral aan de noordoostelijke zijde van de Randstad zal het aantal huishoudens sterk toenemen. De regio Groot-Amsterdam en de provincie groeien volgens de prognose samen met bijna 200 duizend huishoudens, een toename van 15 procent. Het zuidwesten van de Randstad groeit minder sterk. De regio s Groot-Rijnmond en agglomeratie s Gravenhage groeien beide tot 2025 met naar verwachting ongeveer 40 duizend huishoudens. De toename van het aantal huishoudens treedt vooral op in de grote steden en omringende gemeenten (kaart 5). Deze toename correspondeert grotendeels met de groei van de bevolking (kaart 2): de gemeenten met een sterke huishoudensgroei zijn meestal ook de gemeenten met een sterke bevolkingsgroei. In diverse randgemeenten neemt het aantal huishoudens nog sterker toe dan in de grote steden. Dit hangt deels samen met de (geplande) woningbouw in deze gemeenten, die veel gezinnen uit de grote steden aantrekt. Zo kennen veel gemeenten die hard Bevolkingstrends, 3e kwartaal
6 groeien een omvangrijke woningbouwproductie. Bevolkingskrimp gaat echter meestal niet samen met huishoudenskrimp: in veel gemeenten neemt het aantal huishoudens nog toe, terwijl de bevolking al afneemt. Eenpersoonshuishoudens Alleenstaanden vormen in de nabije toekomst de motor achter de huishoudenstoename. In de komende jaren zal het aantal alleenstaanden volgens de nationale huishoudensprognose onverminderd toenemen: van 2,5 miljoen in 2007 naar 3,3 miljoen in De toename van het aantal eenpersoonshuishoudens houdt deels verband met de vergrijzing. Ouderen blijven vaak alleen achter nadat hun partner is overleden. Bij jongeren en mensen van middelbare leeftijd neemt het aantal alleenstaanden toe door de verdergaande individualisering: alleen gaan wonen na vertrek uit het ouderlijk huis en het uiteenvallen van (samenwoon)relaties. De groei van het aantal alleenstaanden zal zich onder meer uiten in een toenemende vraag naar kleinere wooneenheden, zoals appartementen. In 2007 telde 35 procent van de huishoudens in slechts één persoon. Dit aandeel zal toenemen tot naar verwachting 41 procent in 2025 (grafiek 6). Regionale verschillen in het percentage alleenstaanden hangen samen met verschillen in de bevolkingssamenstelling naar leeftijd, in combinatie met een variatie in relatieontbinding en sterfte. De provincies en hebben met 40 procent de hoogste aandelen eenpersoonshuishoudens. Ook in de toekomst zullen deze provincies de ranglijst aanvoeren, met 45 procent alleenstaanden in In en ligt het aandeel iets boven het s gemiddelde, en dat zal ook in de toekomst zo zijn. en daarentegen hebben zowel nu als in de toekomst een relatief laag aandeel alleenstaanden. In houdt dit verband met het grote aanbod van eengezinswoningen, waardoor vooral gezinnen in opbouw daarheen trekken. Voor geldt dat veel alleenstaande jongeren naar verhuizen. Kaart 6 laat zien dat alleenstaanden vooral in de grote steden en universiteitssteden wonen. De jongeren onder hen, vaak studenten of starters op de arbeidsmarkt, wonen in eerste instantie vaak nog alleen, maar gaan ook veelal voor het eerst relaties aan. Ook tussen verschillende samenwoonrelaties zijn jongeren vaak weer enige tijd alleenstaand. Overigens is de kans dat paren uit elkaar gaan in de grote gemeenten beduidend hoger dan daarbuiten. Daarnaast vindt er ook uitsortering plaats, waarbij veel jonge paren de grote stad verruilen voor een omliggende (groei)gemeente, waar het aanbod van eengezinswoningen groter is. Deze tendensen tezamen versterken het aandeel jongere alleenstaanden in de grote gemeenten. Dit patroon is het meest zichtbaar in Amsterdam, en Wageningen, waar 55 tot 60 procent van de huishoudens uit alleenstaanden bestaat. Opvallend is dat ook een aanzienlijk aantal plattelandsgemeenten een vrij hoog aandeel alleenstaanden heeft. Het betreft hier bijvoorbeeld kleinere gemeenten in het se kustgebied en in een strook ten zuidoosten van Amsterdam langs de Vecht. Deze regio s tellen relatief veel ouderen die vaker (na verweduwing of scheiding) alleenwonen. In regio s met een laag aandeel alleenstaanden gaat het vaak om gemeenten die behoren tot de biblebelt, een gebied met relatief veel (streng) gelovigen dat zich uitstrekt van naar. Urk en Staphorst zijn hiervan typische vertegenwoordigers; het aandeel alleenstaanden blijft hier steken onder de 20 procent. Veel jongeren in 6. Percentage eenpersoonshuishoudens per gemeente, 2007 Minder dan tot tot tot of meer 6. Aandeel eenpersoonshuishoudens per provincie, 2007 en Centraal Bureau voor de Statistiek
7 deze gemeenten trouwen nog vanuit het ouderlijk huis. Eerst een tijdje alleenwonen is er minder gebruikelijk. Ook gaan (echt)paren in deze gemeenten minder snel uit elkaar. Daarnaast tellen gemeenten met veel nieuwbouw relatief weinig eenpersoonshuishoudens. Voorbeelden zijn Zeewolde, Pijnacker-Nootdorp, Barendrecht en Bergschenhoek, alle met aandelen rond de 20 procent. Door het grote aanbod van eengezinswoningen in de afgelopen jaren zijn jonge gezinnen met kinderen in deze gemeenten oververtegenwoordigd. Ten slotte komt ook Twente, met uitzondering van de grote kernen, naar voren als een regio met relatief weinig alleenstaanden. In 2025 is het kaartbeeld van het aandeel alleenstaanden vrijwel geheel verkleurd (kaart 7). Bijna alle gemeenten zullen dan een beduidend hoger aandeel alleenstaanden tellen, met uitzondering van de grote steden die in 2007 al een hoog percentage hadden. Zo blijven Amsterdam, Wageningen en uitkomen op ruim 55 procent. Ook in diverse andere steden zal ongeveer de helft van alle huishoudens uit één persoon bestaan, zoals in, Nijmegen, Leiden, Den Haag, Delft, Rotterdam, Haarlem, Tilburg en Eindhoven. Enkele gemeenten in de biblebelt hebben ook in 2025 nog steeds lage aandelen alleenstaanden, zoals Urk en Staphorst met ongeveer een kwart alleenstaanden. Ook Twente scoort dan naar verwachting nog laag. 4. Groei van het aandeel westerse en niet-westerse allochtonen Westerse allochtonen In 2007 woonden in 1,4 miljoen westerse allochtonen. Bijna 60 procent van de westerse allochtonen heeft als herkomst een van de landen van de Europese Unie, in het bijzonder België en Duitsland. Laatstgenoemden wonen vooral in de grensstreken. Volgens de nationale CBS-allochtonenprognose zal het aantal westerse allochtonen in 2025 zijn toegenomen tot 1,7 miljoen. Zij maken dan 10 procent uit van de totale bevolking, één procent meer dan in De groei komt vooral door nieuwe migranten, de eerste generatie. De laatste jaren is vooral de immigratie vanuit de nieuwe EU-lidstaten sterk gestegen. In de prognose wordt verondersteld dat deze nog verder zal groeien. Westerse allochtonen komen vooral voor werk naar, maar ook gezinsmotieven spelen een rol. De sterkste stijging van het aandeel westerse allochtonen wordt verwacht in Noord- en en (grafiek 7). De laatste jaren zijn veel immigranten uit de nieuwe EU-landen Polen, Roemenië en Bulgarije naar gekomen. Zij vestigen zich vooral in de Randstad en zuidelijke provincies. In, waar het aandeel westerse allochtonen in de grensgemeenten vaak erg hoog is, wordt juist een daling verwacht. Dit komt vooral door sterfte in de aanzienlijk vergrijsde westerse bevolkingsgroepen in die regio s. De groei van het aandeel westerse allochtonen in de drie noordelijke provincies blijft zeer beperkt. 7. Percentage eenpersoonshuishoudens per gemeente, 2025 Minder dan tot tot tot of meer 7. Aandeel westerse allochtonen per provincie, 2007 en Dat in 2007 vooral in de grensgemeenten relatief veel westerse allochtonen woonden, is duidelijk zichtbaar in kaart 8. Dit geldt in het bijzonder voor en. In de grensgemeenten van,,, en is het aandeel westerse Bevolkingstrends, 3e kwartaal
8 allochtonen weliswaar bovengemiddeld, maar minder sterk geconcentreerd dan in en. De gemeente Vaals telde in 2007 naar verhouding de meeste westerse allochtonen. In deze gemeente is bijna de helft van de inwoners van westers allochtone, in meerderheid Duitse, herkomst. Andere grensgemeenten met hoge percentage westerse allochtonen zijn Baarle-Nassau en Kerkrade. Ook in de Randstad wonen relatief veel westerse allochtonen. De aanwezigheid van opleidingsinstituten en passende werkgelegenheid maken deze regio aantrekkelijk voor westerse (arbeids)migranten. Van de vier grote steden hebben alleen Amsterdam en Den Haag (met respectievelijk 14 en 13 procent) een duidelijk hoger dan gemiddeld aandeel westerse allochtonen in hun bevolking. In Rotterdam en is het aandeel 10 procent. In een aantal kleinere gemeenten als Hulst, Landgraaf, Wassenaar, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg ligt het aandeel westerse allochtonen ook ruim boven het gemiddelde. Hoewel het landelijke percentage westerse allochtonen naar verwachting maar weinig toeneemt, van 9 naar 10 procent, zal het kaartbeeld in 2025 nogal zijn veranderd (kaart 9). In de Randstad zal sprake zijn van een olievlekwerking. De concentratie westerse allochtonen ligt in het hele gebied hoger dan nu het geval is. In Den Haag wordt een sterke stijging verwacht: van 13 procent in 2007 naar 20 procent in In Amsterdam stijgt het aandeel van 14 naar 18 procent; in Rotterdam en neemt het licht toe, van 10 naar 11 procent. Naar verwachting zal het aandeel westerse allochtonen in de kleinere gemeenten in de Randstad waar ook nu al veel westerse allochtonen wonen, nog verder toenemen. Zo zal in 2025 Wassenaar ruim 30 procent westerse allochtonen tellen, en Leidschendam-Voorburg 18 procent. De randgemeenten van en blijven ook in de toekomst relatief veel westerse allochtonen onder hun inwoners tellen. Wel zal het aandeel in sommige gemeenten naar verwachting flink dalen. 9. Percentage westerse allochtonen per gemeente, 2025 Minder dan 5 5 tot 7,5 7,5 tot tot 12,5 12,5 of meer 8. Percentage westerse allochtonen per gemeente, 2007 Minder dan 5 5 tot 7,5 7,5 tot tot 12,5 12,5 of meer Niet-westerse allochtonen In 2007 woonden in 1,7 miljoen niet-westerse allochtonen, vooral afkomstig uit Turkije, Marokko, Suriname en de se Antillen en Aruba. In 2025 zal dit aantal volgens de nationale allochtonenprognose zijn toegenomen tot 2,2 miljoen. Het aandeel niet-westerse allochtonen in de totale bevolking zal hiermee toenemen van 11 procent in 2007 naar 13 procent in Deze toename betreft vooral de tweede generatie: niet-westerse allochtonen vormen een relatief jonge bevolkingsgroep die zich de komende jaren zal uitbreiden door gezinsvorming. De toename van de eerste generatie, door nieuwe migratie, blijft daar relatief bij achter. Niet-westerse allochtonen wonen nu nog sterk geconcentreerd in de provincies en Noord- en Zuid- Holland. Deze concentratie neemt naar verwachting iets af (grafiek 8). In de noordelijke, zuidelijke en oostelijke provincies wordt een sterkere toename van het aandeel niet-westerse allochtonen verwacht dan in het westen. In Noord- en is de toename van het, nu relatief hoge, aandeel naar verwachting beperkter. was in 2007 de provincie met het hoogste aandeel niet-westerse allochtonen (17,5 procent). Het aandeel niet-westerse allochtonen groeit daar sterk en zal in 2025 naar verwachting zijn opgelopen tot 21 procent. 52 Centraal Bureau voor de Statistiek
9 8. Aandeel niet-westerse allochtonen per provincie, 2007 en Percentage niet-westerse allochtonen per gemeente, 2025 Minder dan 5 5 tot 7,5 7,5 tot tot 12,5 12,5 of meer Kaart 10 toont duidelijk dat niet-westerse allochtonen in 2007 vooral in de Randstad woonden, in het bijzonder in de grote steden. Rotterdam heeft met 36 procent het grootste aandeel niet-westerse inwoners, op korte afstand gevolgd door Amsterdam (35 procent) en Den Haag (33 procent). In wonen naar verhouding veel minder niet-westerse allochtonen (21 procent), minder dan in Almere. Daar vormen de inmiddels ruim 45 duizend nietwesterse allochtonen bijna een kwart van de totale bevolking. Buiten de Randstad hebben Arnhem, Enschede, Tilburg en Eindhoven relatief hoge aandelen niet-westerse allochtonen. 10. Percentage niet-westerse allochtonen per gemeente, 2007 Minder dan 5 5 tot 7,5 7,5 tot tot 12,5 12,5 of meer Naast de grote gemeenten zijn er ook verscheidene kleinere gemeenten met een groot aandeel. Deels heeft dit te maken met suburbanisatie. Dit verschijnsel komt niet meer alleen voor onder autochtonen, maar de laatste jaren ook nadrukkelijk onder (niet-westerse) allochtonen. Dit is duidelijk zichtbaar in de relatief hoge percentages nietwesterse allochtonen in de verschillende groeikernen, zoals Almere, Lelystad, Diemen, Capelle aan den IJssel en Zoetermeer. In 2025 (kaart 11) is sprake van grote regionale veranderingen ten opzichte van de situatie in Momenteel zijn nog vooral geïsoleerde kernen met een hoog percentage niet-westerse allochtonen zichtbaar. De verdergaande suburbanisatie van niet-westerse allochtonen leidt ertoe dat in twintig jaar tijd deze kernen met hoge concentraties zich gaan uitbreiden over de aangrenzende gemeenten. Zo zullen rond de vier grote gemeenten zones ontstaan met hoge percentages niet-westerse allochtonen. Ook in andere provincies als en ontstaan rond de grotere stedelijke kernen zones met relatief veel niet-westerse allochtonen. Literatuur Agtmaal-Wobma, E. van, en C. van Duin, 2007, Huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten. Bevolkingstrends 55(2), blz CBS/PBL, 2008, In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad. CBS/PBL Persbericht, 8 juli Bevolkingstrends, 3e kwartaal
10 Duin, C. van, 2008, Bevolkingsprognose : tijdelijk hogere groei. Bevolkingstrends 56(1), blz Garssen, J. en C. van Duin, 2006, Bevolkingsprognose : belangrijkste uitkomsten. Bevolkingstrends 54(4), blz Jong, A. de, M. Alders, P.Feijten, P. Visser, I. Deerenberg, M. van Huis en D. Leering, 2005, Achtergronden en veronderstellingen bij het model PEARL. Naar een nieuwe regionale bevolkings- en allochtonenprognose. Nai Uitgevers, Rotterdam. Jong, A. de, P. Feijten, C. de Groot, C. Harmsen, M. van Huis en F. Vernooij, 2006, Regionale huishoudensdynamiek. Achtergronden bij de regionale huishoudensprgonoses met het model PEARL. Nai Uitgevers, Rotterdam. Loozen, S. en C. van Duin, 2007, Allochtonenprognose : belangrijkste uitkomsten. Bevolkingstrends 55(2), blz Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-049 8 juli 2008 9.30 uur In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad Sterkste groei aan noordoostzijde Randstad Ook meer huishoudens in Noord-Brabant
Nadere informatiePlanbureau voor de Leefomgeving PERSBERICHT. Bevolking daalt in kwart Nederlandse gemeenten. Nieuwe regionale bevolkingsprognoses tot 2040:
Planbureau voor de Leefomgeving PERSBERICHT Nieuwe regionale bevolkingsprognoses tot 2040: Bevolking daalt in kwart Nederlandse gemeenten De komende dertig jaar treedt in delen van Nederland, vooral in
Nadere informatiePEARL: uitkomsten van de regionale bevolkings- en allochtonenprognose 2005 2025 voor provincies
PEARL: uitkomsten van de regionale bevolkings- en allochtonenprognose 225 voor provincies Andries de Jong 1) In 26 hebben het Ruimtelijk Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistiek voor het eerst
Nadere informatieGrote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025
Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen
Nadere informatieHuishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten
Huishoudensprognose 26 2: belangrijkste uitkomsten Elma van Agtmaal-Wobma en Coen van Duin Het aantal huishoudens blijft de komende decennia toenemen, van 7,2 miljoen in 26 tot 8,1 miljoen in 23. Daarna
Nadere informatieArtikelen. Huishoudensprognose : uitkomsten. Coen van Duin en Suzanne Loozen
Artikelen Huishoudensprognose 28 2: uitkomsten Coen van Duin en Suzanne Loozen Het aantal huishoudens blijft de komende decennia toenemen, van 7,2 miljoen in 28 tot 8,3 miljoen in 239. Daarna zal het aantal
Nadere informatieArtikelen. Huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten. Maarten Alders en Han Nicolaas
Artikelen Huishoudensprognose 2 25: belangrijkste uitkomsten Maarten Alders en Han Nicolaas Het aantal huishoudens neemt de komende jaren toe, van 7,1 miljoen in 25 tot 8,1 miljoen in 25. Dit blijkt uit
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Drechterland
Demografische ontwikkeling Gemeente Drechterland 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O
Nadere informatieBevolkings- en huishoudensprognose Leiden
September 21 ugu Bevolkings- en huishoudensprognose Leiden 21 24 Samenvatting 1. De totale bevolkingsomvang Leiden verandert tot 24 nauwelijks: schommelt tussen 116,7 en 118,4 duizend inwoners (117,5 duizend
Nadere informatieVerhuisgedrag van jongeren
Verhuisgedrag van jongeren Mila van Huis en Elma Wobma Jaarlijks verhuizen ongeveer 650 duizend personen naar een andere gemeente, onder wie 96 duizend 18- tot en met 21-jarigen. Het verhuisgedrag van
Nadere informatieRegionale bevolkings- en allochtonenprognose 2005-2025. rpb. Centraal Bureau voor de Statistiek
Regionale bevolkings- en allochtonenprognose 2005-2025 rpb Centraal Bureau voor de Statistiek Regionale bevolkings- en allochtonenprognose 2005-2025 Coen van Duin (cbs) Andries de Jong (rpb) Rob Broekman
Nadere informatieHuishoudensprognose : ontwikkelingen naar type en grootte
Huishoudensprognose 5: ontwikkelingen naar type en grootte Andries de Jong Het aantal huishoudens neemt de komende decennia fors toe, van 6,9 miljoen in naar 8, miljoen in 5. Deze groei wordt vooral bepaald
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-085 18 december 2008 9.30 uur Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038 Nog 1 miljoen inwoners erbij, inwonertal zal harder groeien dan eerder gedacht
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Opmeer
Demografische ontwikkeling Gemeente Opmeer 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O Research
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Hoorn 2011-2025
Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O Research
Nadere informatieAllochtonen, 2012 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl)
Indicator 13 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2012 woonden er in Nederland
Nadere informatieRegionale bevolkings-, allochtonen- en huishoudensprognose Centraal Bureau voor de Statistiek
Regionale bevolkings-, allochtonen- en huishoudensprognose 2007-2025 Centraal Bureau voor de Statistiek Regionale bevolkings-, allochtonen- en huishoudensprognose 2007-2025 Lia van den Broek (pbl) Andries
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Tempo vergrijzing loopt op
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB10-083 17 december 2010 9.30 uur Tempo vergrijzing loopt op Komende 5 jaar half miljoen 65-plussers erbij Babyboomers leven jaren langer dan vooroorlogse
Nadere informatieRegionale bevolkings- en huishoudensprognose : sterke regionale contrasten
Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2011 2040: sterke regionale contrasten Andries de Jong 1 en Coen van Duin 2 De regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2011 2040 geeft een toekomstbeeld
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Opmeer
Demografische ontwikkeling Gemeente Opmeer Andijk Opmeer Medemblik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1
Nadere informatieOnzekerheidsmarges rond regionale bevolkings- en huishoudensprognose
Statistische Trends Onzekerheidsmarges rond regionale bevolkings- en huishoudensprognose In samenwerking met Coen van Duin (CBS) Andries de Jong (PBL) December 2017 CBS Statistische Trends, 1 Inhoud 1.
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Hoorn
Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn Andijk Opmeer Medemblik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2
Nadere informatieAllochtonen, 2013 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl)
Allochtonen, 2013 Indicator 22 januari 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 woonden
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Stede Broec
Demografische ontwikkeling Gemeente Stede Broec Andijk Opmeer Medemblik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Andijk
Demografische ontwikkeling Gemeente Andijk Andijk Opm eer Medem blik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Wervershoof
Demografische ontwikkeling Gemeente Wervershoof Andijk Opmeer Medemblik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners
Nadere informatieRegionale verschillen in de vruchtbaarheid van autochtonen en allochtonen
Mila van Huis 1) en Petra Visser 2) Regionale verschillen in vruchtbaarheid worden vooral bepaald door regionale verschillen in de vruchtbaarheid van autochtone vrouwen. Grote verschillen komen voor. Er
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Enkhuizen
Demografische ontwikkeling Gemeente Enkhuizen Andijk Opmeer Medemblik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Enkhuizen
Demografische ontwikkeling Gemeente Enkhuizen 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Koggenland
Demografische ontwikkeling Gemeente Koggenland 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O
Nadere informatieRegionale prognose 2009 2040: vergrijzing en omslag van groei naar krimp
Regionale prognose 2009 2040: vergrijzing en omslag van groei naar krimp Andries de Jong (PBL) en Coen van Duin (CBS) De regionale prognose 2009 2040 geeft een toekomstbeeld van de ontwikkeling van de
Nadere informatieRegionale huishoudensprognose 2005-2025. rpb. Centraal Bureau voor de Statistiek
Regionale huishoudensprognose 2005-2025 rpb Centraal Bureau voor de Statistiek Regionale huishoudensprognose 2005-2025 Andries de Jong (RPB) Ruimtelijk Planbureau/Centraal Bureau voor de Statistiek Den
Nadere informatieRegionale prognose 2013 2040
Regionale prognose 2013 2040 Vier grote gemeenten blijven sterke bevolkingstrekkers Corina Huisman (PBL) Andries de Jong (PBL) Coen van Duin (CBS) Lenny Stoeldraijer (CBS) 1 oktober 2013 Inhoud 1. Inleiding
Nadere informatieRegionale prognose : Vergrijzing en omslag van groei naar krimp
Regionale prognose 2009-2040: Vergrijzing en omslag van groei naar krimp Andries de Jong (Planbureau voor de Leefomgeving) en Coen van Duin (Centraal Bureau voor de Statistiek). Regionale prognose 2009-2040:
Nadere informatieSterke toename alleenstaande moeders onder allochtonen
Carel Harmsen en Joop Garssen Terwijl het aantal huishoudens met kinderen in de afgelopen vijf jaar vrijwel constant bleef, is het aantal eenouderhuishoudens sterk toegenomen. Vooral onder Turken en Marokkanen
Nadere informatiePrognose van de bevolking naar herkomst,
Prognose van de bevolking naar herkomst, 6 Lenny Stoeldraijer en Joop Garssen In 6 zal Nederland ruim 7,7 miljoen inwoners tellen,, miljoen meer dan op dit moment. De samenstelling van de bevolking zal
Nadere informatieMannen en vrouwen in Nederland
en vrouwen in Nederland Elma Wobma Ondanks de voortdurend veranderende samenstelling van de Nederlandse bevolking en huishoudens zijn vrouwen in de hoogste leeftijdsgroepen nog steeds fors oververtegenwoordigd.
Nadere informatieFactsheet Demografische ontwikkelingen
Factsheet Demografische ontwikkelingen 1. Inleiding In deze factsheet van ACB Kenniscentrum aandacht voor de demografische ontwikkelingen in Nederland en in het bijzonder in de provincie Noord-Holland.
Nadere informatieGrote steden en studentensteden
Verhuizen vanuit studentensteden Mila van Huis en Elma van Agtmaal-Wobma Het verhuispatroon van en naar studentensteden wijkt af van het landelijke patroon, zowel wat betreft vestiging als vertrek. Het
Nadere informatieArtikelen. Allochtonenprognose : naar 5 miljoen allochtonen
Artikelen Allochtonenprognose 28 2: naar miljoen allochtonen Joop Garssen en Coen van Duin Volgens de nieuwe allochtonenprognose zal Nederland in 2 bijna, miljoen allochtonen tellen, 1,8 miljoen meer dan
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Medemblik
Demografische ontwikkeling Gemeente Medemblik Andijk Opmeer Medemblik Wervershoof Enkhuizen Stede Broec Koggenland Hoorn Drechterland Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners
Nadere informatieBevolkingsprognose Arnhem
Bevolkingsprognose Arnhem 2016-2030 Gemeente Arnhem Afdeling Informatievoorziening Onderzoek & Statistiek Juli 2016 Inhoud Arnhem groeit door... 3 Natuurlijke aanwas nader bekeken... 5 Migratie nader bekeken...
Nadere informatieBevolkingsprognose van Amersfoort 2013-2030 Gemeente Amersfoort Marc van Acht en Ben van de Burgwal maart 2013
Bevolkingsprognose van Amersfoort 213-23 Gemeente Amersfoort Marc van Acht en Ben van de Burgwal maart 213 In april verwacht Amersfoort haar 15.ste inwoner te mogen begroeten. Ondanks de recessie in de
Nadere informatieConcentratie allochtonen toegenomen
Jan Latten 1), Han Nicolaas 2) en Karin Wittebrood 3) Niet-westerse wonen vanouds geconcentreerd in het westen van Nederland. Daarbinnen zijn ze geconcentreerd in de vier grote steden. In 4 bestond procent
Nadere informatieBevolkingsprognose 2002 2050: anderhalf miljoen inwoners erbij
Bevolkingsprognose 22 25: anderhalf miljoen inwoners erbij Andries de Jong Volgens de nieuwe bevolkingsprognose van het CBS zal het inwonertal van Nederland toenemen van de huidige 16,2 miljoen naar 17,7
Nadere informatieFact sheet. Bevolkingsprognose. Jaarlijks Amsterdammers erbij. Amsterdam blijft groeien. nummer 4 mei 2014
Fact sheet nummer 4 mei 214 Bevolkingsprognose Figuur 1 Bevolking in Amsterdam, 1985-24 x 1. 15 1 95 9 85 8 75 7 5 Jaarlijks 1. Amsterdammers erbij Het inwonertal van Amsterdam is in 21 met 11.74 personen
Nadere informatieDienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet Demografische ontwikkelingen: blijvende groei Amsterdamse bevolking
Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet nummer 7 november 2005 Demografische ontwikkelingen: blijvende groei Amsterdamse bevolking Het inwonertal van Amsterdam is in 2004 met ruim 4.000 personen tot 742.951
Nadere informatieHuishoudensontwikkelingen bij allochtonen
Andries de Jong en Mila van Huis Veranderingen in de verdeling van de bevolking naar huishoudenspositie worden onder meer beïnvloed door de toename van het aandeel niet-westerse allochtonen in de bevolking.
Nadere informatieDatum 19 februari 2010 Betreft Beantwoording Kamervragen over de demografische samenstelling van Nederland
> Retouradres Postbus 30941 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30941 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Betreft Beantwoording
Nadere informatie2. De niet-westerse derde generatie
2. De niet-westerse derde generatie Op 1 januari 23 woonden in Nederland tussen de 34 duizend en 36 duizend personen met ten minste één grootouder die in een niet-westers land is geboren. Dit is ruim eenderde
Nadere informatieNIDI, juni Joop de Beer Peter Ekamper Nicole van der Gaag. Vergelijking van de gemeentelijke prognoses van Pearl en Primos
NIDI, juni 2015 Joop de Beer Peter Ekamper Nicole van der Gaag Vergelijking van de gemeentelijke prognoses van Pearl en Primos Vergelijking van de gemeentelijke prognoses van Pearl en Primos Joop de Beer,
Nadere informatie2. Groei allochtone bevolking fors minder
2. Groei allochtone bevolking fors minder In 23 is het aantal niet-westerse allochtonen met 46 duizend personen toegenomen, 19 duizend minder dan een jaar eerder. De verminderde groei vond vooral plaats
Nadere informatieBevolkingsprognose
Onderzoek, Informatie & Statistiek Bevolkingsprognose 218-24 Bevolkingsprognose 218-24 OIS publiceert elk jaar in februari de nieuwe bevolkingsprognose van Amsterdam. In de prognose wordt de meest waarschijnlijke
Nadere informatieBevolkingsprognose Den Haag 2016
juni 2016 PSO is het strategisch advies- en onderzoeksbureau van DSO; PSO onderzoekt, verzamelt en ontsluit informatie en adviseert over strategie, innovatie en de programmering van DSO-projecten. Bevolkingsprognose
Nadere informatie9 10B. Poelman en C. van Duin
9 10B. Poelman en C. van Duin Bevolkingsprognose 2009 2060 Publicatiedatum CBSwebsite: 12 maart 2010 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer ** = nader voorlopig
Nadere informatieCohortvruchtbaarheid van niet-westers allochtone vrouwen
Cohortvruchtbaarheid van niet-westers allochtone vrouwen Mila van Huis De vruchtbaarheid van vrouwen van niet-westerse herkomst blijft convergeren naar het niveau van autochtone vrouwen. Het kindertal
Nadere informatieRegionale verscheidenheid in bevolkingsconcentraties Deel 2: Huishoudensgrootte
Deel 2: Huishoudensgrootte Mathieu Vliegen en Niek van Leeuwen Er bestaan soms aanzienlijke regionale verschillen in de grootte van huishoudens binnen hetzelfde type bevolkingsconcentratie. Het grootst
Nadere informatieRuim een op de drie gemeenten is sinds 2010 gekrompen
Bevolkingstrends Ruim een op de drie gemeenten is sinds 2010 gekrompen 2015 16 Niels Kooiman CBS Bevolkingstrends december 2015 16 1 Hoewel de bevolking van Nederland in de afgelopen twintig jaar gegroeid
Nadere informatieOverzichtsrapport SER Gelderland
Overzichtsrapport SER Gelderland Bevolking en participatie In opdracht van SER Gelderland September 2008 Drs. J.D. Gardenier L.T. Schudde CAB Martinikerkhof 30 9712 JH Groningen 050-3115113 cab@cabgroningen.nl
Nadere informatieKernprognose : tijdelijk minder geboorten
Bevolkingstrends 214 Kernprognose 213 : tijdelijk minder geboorten Dit artikel verscheen eerder, op 16-12-213, als thema-artikel en webartikel op de website. Coen van Duin Lenny Stoeldraijer januari 214
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-073 13 december 2012 9.30 uur Potentiële beroepsbevolking blijft straks op peil dankzij 65-plussers Geen langdurige krimp potentiële beroepsbevolking
Nadere informatieOnderzoeksflits. Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons. IB Onderzoek, 22 mei Utrecht.
Onderzoeksflits Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons IB Onderzoek, 22 mei 2015 Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl
Nadere informatieBevolkingsgroei,
Indicator 17 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de afgelopen vijf jaar (periode
Nadere informatieDe bevolkingsontwikkeling Van Winterswijk
De bevolkingsontwikkeling Van Winterswijk Een krimpscenario deel 2 Een vervolg op het krimpscenario d.d. November 2006 Jan Heutink,Jan Nijhuis, Henk Tolsma Auteurs : Jan Heutink, Henk Tolsma Winterswijk
Nadere informatieAuteur: Gemeente Dronten Datum: 4 april 2017 Voor vragen: Feiten en cijfers 2016 Bevolking
Auteur: Gemeente Dronten Datum: 4 april 2017 Voor vragen: h.van.eijken@dronten.nl Feiten en cijfers 2016 Bevolking Inleiding Wat is Dronten feiten en cijfers Dit document is een jaarlijks rapport met
Nadere informatieBevolkingsprognose 2016
Bevolkingsprognose 2016 een notitie van IB Onderzoek november 2016 Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl internet www.utrecht.nl/onderzoek
Nadere informatieGemiddeld kindertal per vrouw,
Indicator 11 maart 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 bedroeg het gemiddeld
Nadere informatieAnticipeer op honkvastheid ouderen
P. 120 Anticipeer op honkvastheid ouderen Dorien Manting en Frank Vernooij Steeds vaker zien gemeenten en projectontwikkelaars senioren als een aantrekkelijke doelgroep voor bouwprogramma s. Pensioenmigranten
Nadere informatieDEMOGRAFIE DEMOGRAFISCHE TRENDBREUK DOOR VERMINDERDE WONINGBOUW
HOOFDSTUK 2 DEMOGRAFIE DEMOGRAFISCHE TRENDBREUK DOOR VERMINDERDE WONINGBOUW Van sterke bevolkingsgroei door migratie naar matige groei door geboorteoverschot De drooglegging van de Haarlemmermeerpolder
Nadere informatieBeroepsbevolking 2005
Beroepsbevolking 2005 De veroudering van de beroepsbevolking is duidelijk zichtbaar in de veranderende leeftijdspiramide van de werkzame beroepsbevolking (figuur 1). In 1975 behoorde het grootste deel
Nadere informatieAuteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2018 Voor vragen: Feiten en cijfers 2017 Bevolking
Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2018 Voor vragen: h.van.eijken@dronten.nl Feiten en cijfers 2017 Bevolking Inleiding Wat is Dronten feiten en cijfers Dit document is een jaarlijks rapport met
Nadere informatieArtikelen. Bevolkingsprognose 2008 2050: naar 17,5 miljoen inwoners
Artikelen Bevolkingsprognose 28 25: naar 17,5 miljoen inwoners Coen van Duin De langetermijn-bevolkingsprognose van het CBS is gebaseerd op veronderstellingen over het aantal immigranten, de emigratiegeneigdheid,
Nadere informatieInwoners en huishoudens per gemeente, provincie en in de Randstad,
Inwoners en huishoudens per gemeente, provincie en in de Randstad, 2000-2006 Indicator 8 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieGemiddeld kindertal per vrouw, 2014
Indicator 19 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 bedroeg het gemiddeld
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Opmeer Augustus 2014
Demografische ontwikkeling Gemeente Opmeer Augustus 214 Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 229-282555 Rapportnummer 214-248 Datum Augustus 214 Opdrachtgever De Westfriese
Nadere informatieToekomstige demografische veranderingen gemeente Groningen in een notendop
VLUGSCHRIFT Bevolkingsprognose gemeente Groningen - Toekomstige demografische veranderingen gemeente Groningen in een notendop Inleiding De omvang en samenstelling van de bevolking van de gemeente Groningen
Nadere informatieBevolkingsprognose 2008-2050: veronderstellingen over emigratie
Bevolkingsprognose -: veronderstellingen over emigratie Han Nicolaas De uitkomsten van de nieuwe bevolkings- en allochtonenprognose zijn mede gebaseerd op veronderstellingen over het toekomstig aantal
Nadere informatieDe bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 2011: een samenvatting
De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 211: een samenvatting Onderzoek en Statistiek Gooitske Marsman Februari 212 In deze notitie staat een samenvatting van De bevolkingsprognose-
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8
Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier
Nadere informatieHypotheek Index Q1 2018
Hypotheek Index Q1 2018 De Hypotheker schetst de situatie op de huizenmarkt. Waterbedeffect goed zichtbaar in Randstad Huizenkopers wijken uit naar gemeenten rondom de grote steden. Zo steeg het aantal
Nadere informatieAllochtonenprognose 2002 2050: bijna twee miljoen niet-westerse allochtonen in 2010
Allochtonenprognose 22 25: bijna twee miljoen niet-westerse allochtonen in 21 Maarten Alders Volgens de nieuwe allochtonenprognose van het CBS neemt het aantal niet-westerse allochtonen toe van 1,6 miljoen
Nadere informatieBevolkingsomvang en aantal huishoudens,
Indicator 6 mei 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2019 telde Nederlandse
Nadere informatiePrognose bevolking en woningbehoefte Noord-Holland 2005
Prognose bevolking en woningbehoefte Noord-Holland 2005 Afdeling Kennis en Strategie Wim Konter Juli 2005 2 PROVINCIE NOORD-HOLLAND Inhoudsopgave 5 Inleiding Hoe worden deze ontwikkelingen verwerkt in
Nadere informatieWonen zonder partner. Arie de Graaf en Suzanne Loozen
Arie de Graaf en Suzanne Loozen In 25 telde Nederland 4,2 miljoen personen van 18 jaar of ouder die zonder partner woonden. Eén op de drie volwassenen woont dus niet samen met een partner. Tussen 1995
Nadere informatieTitel PBL/CBS Regionale bevolkings- en. huishoudensprognose. Statistische Trends. Subtitel. In samenwerking met Partner. Belangrijkste uitkomsten
Statistische Trends Titel PBL/CBS Regionale bevolkings- en Subtitel huishoudensprognose In samenwerking met Partner 2019 2050 Belangrijkste uitkomsten Saskia te Riele (CBS) Corina Huisman (CBS) Lenny Stoeldraijer
Nadere informatieArtikelen. Bevolkingsprognose : maximaal 17 miljoen inwoners. Andries de Jong
Artikelen Bevolkingsprognose 24 25: maximaal 17 miljoen inwoners Andries de Jong Volgens de nieuwe bevolkingsprognose van het CBS zal het inwonertal van Nederland toenemen van de huidige 16,3 miljoen naar
Nadere informatieRuimtelijke verspreiding van bevolkingskernen in Nederland
Mathieu Vliegen en Niek van Leeuwen Kleine en grote bevolkingskernen zijn ongelijkmatig over het Nederlandse grondgebied verspreid. Landelijke kernen treft men meer aan in de perifeer gelegen provincies,
Nadere informatieDemografische ontwikkeling Gemeente Medemblik Augustus 2014
Demografische ontwikkeling Gemeente Medemblik Augustus 214 Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 229-282555 Rapportnummer 214-247 Datum Augustus 214 Opdrachtgever De Westfriese
Nadere informatieDE ETNISCHE SAMENSTELLING VAN DE BEVOLKING
DEMOGRAFISCH PROFIEL SURINAMERS IN NEDERLAND Op een studiedag voor het Surinaams Inspraak Orgaan in juni 2011 heeft Prof. dr. Chan Choenni een inleiding verzorgd over de demografie van de Surinaamse gemeenschap
Nadere informatiePraktische opdracht Wiskunde C Bevolkingsgroei
Praktische opdracht Wiskunde C Bevolkingsgroei Praktische-opdracht door een scholier 2048 woorden 22 april 2003 5,9 100 keer beoordeeld Vak Wiskunde C PRACTISCHE OPDRACHT WISKUNDE: BEVOLKING Inhoudsopgave:
Nadere informatieAnalyse van processen in de levensloop ten behoeve van het model PEARL
Analyse van processen in de levensloop ten behoeve van het model PEARL Andries de Jong In juli 8 is de actualisering van de regionale prognose met het model PEARL door het Planbureau voor de Leefomgeving
Nadere informatieBinnensteden en hun bewoners
Binnensteden en hun bewoners 11 Bert Raets Publicatiedatum CBS-website: 23 september 211 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer ** = nader voorlopig cijfer x
Nadere informatieBevolkingsprognose Nieuwegein 2011
Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Martinbaan 2 3439 NN www.nieuwegein.nl Communicatie, Juridische & Personeelszaken Bevolkingsprognose Nieuwegein 2011 Raadsnummer Datum 7 mei 2012 Auteur Tineke Brouwers Versie
Nadere informatieBevolkingsprognose : veronderstellingen over emigratie
Bevolkingsprognose 5: veronderstellingen over emigratie Han Nicolaas De uitkomsten van de nieuwe bevolkings- en allochtonenprognose zijn mede gebaseerd op veronderstellingen over het toekomstig aantal
Nadere informatieRegionale verscheidenheid in bevolkingsconcentraties
Deel 1: Gemiddelde leeftijd en leeftijdsopbouw Mathieu Vliegen en Niek van Leeuwen De se bevolkingskernen vertonen niet alleen een ongelijkmatig ruimtelijk spreidingspatroon, maar ook regionale verschillen
Nadere informatieDe grijze golf. Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot Figuur 1 Bevolking Drechtsteden , totaal
De grijze golf Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot 23 In deze factsheet rapporteren we over de uitkomsten van de bevolkings- en huishoudensprognose en de gevolgen ervan voor de Drechtsteden. De
Nadere informatieBevolkingsomvang en aantal huishoudens,
Indicator 2 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2018 telde Nederlandse
Nadere informatieDemografische ontwikkelingen gemeente Groningen tot Narly Rambharos September
Demografische ontwikkelingen gemeente Groningen 2006 tot 2036 Narly Rambharos September 2016 www.os-groningen.nl Inhoud 1. Inleiding 3 2. Demografische ontwikkelingen 2006 tot 2016 4 Geboorte en sterfte
Nadere informatieDemografische ontwikkelingen gemeente Utrechtse Heuvelrug Uitwerking onderzoeksvraag door Radha Parahoe (april 2010)
Demografische ontwikkelingen gemeente Utrechtse Heuvelrug Uitwerking onderzoeksvraag door Radha Parahoe (april 2010) Vanuit de VNG komen diverse krimp en vergrijzingcijfers. In de woonvisie Wonen in een
Nadere informatie