Gemeentelijke Commissie Erfgoed Kortenberg Legislatuur Jaarverslag 2008

Transcriptie

1 Gemeentelijke Commissie Erfgoed Kortenberg Legislatuur Jaarverslag Samenstelling van de commissie (goedgekeurd op de gemeenteraadzitting van 1/9/2008) Voorzitter: Walter Sevenants Ondervoorzitter: Nele Beyens Secretaris: Johan Claes Afvaardiging van de ambtenaren: Diensthoofd RO & Milieu gemeente: Johan Claes Cultuurbeleidscoördinator gemeente: Freek Rombouts De Vlaamse ambtenaar RO Vlaanderen Onroerend Erfgoed Vlaams- Brabant: Inge Debacker / Cecile Boes Afvaardiging van de gespecialiseerde verenigingen: Erfgoedhuis Kortenberg: o Walter Sevenants (sector archeologie) o Danny Claes (sector heemkunde) Natuurpunt Kortenberg: Luc De Muylder Landbouwraad van Kortenberg: Johan Bonnast Externe deskundigen: 1. Nele Beyens: architect. 2. Chris Borgions: licentiaat geschiedenis, kassier van Erfgoedhuis Kortenberg en verantwoordelijk voor de parochiearchieven 3. Kristien Hermans: architect 4. Henri Vannoppen, doctor moderne geschiedenis en voorzitter van Erfgoedhuis Kortenberg VZW

2 2 Hoofdlijnen werking en resultaten 2008 De volgende hoofdlijnen zijn herkenbaar binnen de werking van 2008: het dorpsplein van Erps-Kwerps (beschermd dorpsgezicht) het bewaren van de villazones (tevens groene zones) alles rond het domein van de Merode de Abdijsite het strikt opvolgen van het behoud van de gebouwen in klasse 1, 2 en 3 in het monumentenplan het steeds mee nadenken naar herbestemming van historische gebouwen i.f.v hedendaagse noden en wensen het inventarisproject van de kapellen het uitwerken van erfgoedwandelingen voor de verbreding van het draagvlak voor erfgoed de volgehouden aandacht voor het archeologisch erfgoed 3 Beleidsadviezen Op basis van de werking en resultaten van 2008, adviseert de Erfgoedcommissie het CBS om in het kader van het beleid rond het onroerend erfgoed van Kortenberg het volgende op te nemen: Een update uitvoeren van het gemeentelijke monumentenplan Erfgoed actief en in een vroeg stadium betrekken bij vraagstukken rond ruimtelijke ontwikkeling Aanstelling intergemeentelijke archeoloog 4 Werking commissie 4.1 Commissievergaderingen maart 2008 (startvergadering nieuwe legislatuur) 12 mei juli augustus september oktober november Documentatie over erfgoed Er werd een CD-Rom gemaakt voor de commissieleden met het Gemeentelijk Monumentenplan, het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan, het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan en de Atlassen van de Buurtwegen van de vier deelgemeenten. Een exemplaar van M&L Cahier 13 werd aangekocht ter consultatie van de commissieleden.

3 4.3 Aanpassing GIS-software van dienst RO i.f.v monumentenplan In de GIS-toepassing van de dienst RO werden de gebouwen van het gemeentelijk monumentenplan opgenomen zodat bij stedenbouwkundige & verkavelingaanvragen direct een signaal verschijnt wanneer er impact is op een gebouw uit het monumentenplan. 4.4 Onderhoud en overname kapelletjes Een inventaris van kapellen wordt, o.l.v. Henri Vannoppen, opgesteld door het Erfgoedhuis Kortenberg. Per kapel wordt een fiche opgesteld, waarin onder meer de gegevens over eigenaar, bezitter van de sleutel, klein onderhoud, materiële toestand van de kapel, wordt opgenomen. O.b.v. deze inventaris zullen door het Erfgoedhuis Kortenberg de kapellen bezocht worden om de actuele toestand in kaart te brengen. Een advies per bezochte kapel zal aan de Erfgoedcommissie overgemaakt worden Erps-Kwerps Dorenbaan - Sint Rochuskapel Advies: De bomen rond de kapel deftig snoeien zodat de kapel van Sint-Rochus opnieuw zichtbaar is. Afspraak maken met Pieter Charlier, lid van de kerkfabriek van Erps voor het gewoon onderhoud. Groot onderhoud indien nodig door de gemeente Kortenberg. De kapel werd deftig zichtbaar gemaakt. Het houtafval voor de kapel moet nog opgeruimd worden Erps-Kwerps Vissegatstraat Kapel O.L.Vrouw der Zeven Smarten Advies: Een nieuwe restauratie door de gemeente Kortenberg dringt zich op. Het glazen venster is stuk en moet dringend gerestaureerd worden. Dat is een prioriteit en dat kost niet zoveel. De inboedel wordt best terug in de kapel geplaatst. Hij is weggenomen door André Smets (Bruulstraat nr. 5), kleinzoon van Rans Deckers, om diefstal te voorkomen. Hij deed ook het klein onderhoud van de kapel. Het gemeentepersoneel heeft deze kapel langs de achterkant uitgevoegd en langs de binnenkant bepleisterd. Deze kapel wordt verder afgewerkt Meerbeek Dorpsstraat Kapel O.L.Vrouw van Scherpenheuvel te Meerbeek in de Dorpsstraat Advies: Het ware het best dat de gemeente Kortenberg deze kapel overneemt. Notaris Mariën meldde dat de notariële akte bij hem gratis wordt opgesteld voor kapelletjes. Lukt dat niet dan kan de gemeente best optreden als eigenaar aangezien de eigendomsbewijzen vrij dubbelzinnig zijn. De kapel moet duidelijk zichtbaar gemaakt worden. Misschien dat de buren richting O.L.Heerestraat bereid zouden zijn om deze kapel te onderhouden voor wat betreft het klein onderhoud. Een restauratie door de gemeente dringt zich op. IGO Leuven heeft een ploeg om kapelletjes te restaureren Meerbeek Dorpsstraat - Kapel H.Hart van Jezus Advies: Het ware het best dat de gemeente Kortenberg deze kapel overneemt van de kinderen van Maurits Vleminckx. Notaris Mariën meldde dat de notariële akte bij hem gratis wordt opgesteld voor kapelletjes.

4 4.4.5 Meerbeek Klein Vilvoordestraat - Kapel Connebinne Advies: De commissie adviseert om minstens het groot onderhoud van deze kapel over te nemen. Indien de gemeente de kapel in eigendom kan nemen, is dit een extra garantie. Klein onderhoud zou best via een soort peter- of meterschap gebeuren, in dit geval bij voorkeur door iemand die ook een familiale band heeft met de kapel. Voorwaarde is wel dat een overeenkomst gesloten wordt met de wettelijke eigenaar(s). 4.5 Wandelroutes Normaal voorziet men 2 nieuwe wandelroutes per jaar. Erfgoed wordt betrokken, al dan niet al een hoofdthema, bij het ontwerp en de invulling van de wandelroutes binnen de commissie toerisme van Kortenberg. Danny Claes wordt door de erfgoedcommissie afgevaardigd naar de commissie toerisme met het oog op het valoriseren van het reeds geleverde werk over de buurtwegen en het inbrengen van erfgoed -bewustzijn in de commissie toerisme. 4.6 Adviesvraag RO Vlaanderen Onroerend Erfgoed. De commissie heeft nagevraagd welke verf er het best gebruikt voor inschriften in steen. Gouden of zilveren letters zijn aangewezen (de oorspronkelijk toegepaste verf). Dit lijkt niet steeds praktisch haalbaar noch wenselijk voor alle soorten monumenten. 4.7 Opvolgingssysteem dossiers De commissie heeft een systeem opgesteld om de dossiers, acties en adviezen op te volgen. 4.8 Doorstroming adviezen De adviezen van de erfgoedcommissie gaan blijkbaar niet altijd mee naar het college. In principe moet de dienst RO ervoor zorgen dat de adviezen van de Erfgoedcommissie opgenomen worden in de betreffende dossiers. Om er zeker van te zijn dat het CBS op de hoogte blijft van de werking en adviezen van de commissie, wordt het verslag elektronisch naar de dienst RO ruimtelijkeordening@kortenberg.be en het CBS college@kortenberg.be verstuurd. Van elk advies wordt een apart document gemaakt (per dossier) dat dan door de dienst RO in het betreffende dossier kan gevoegd worden. 4.9 Voorstelling van de Erfgoedcommissie op de website van Kortenberg De commissie gaat na om op de website van de gemeente Kortenberg de Erfgoedcommissie als commissie voor te stellen voor een breed publiek, met uitleg over de doelstellingen, de algemene werking en samenstelling (niet de verslagen van de vergaderingen omwille van privacy-redenen). Ook kunnen de jaarverslagen gepubliceerd worden op deze website. Indien de commissie het opportuun acht, kunnen ook specifieke acties van de commissie op deze website geplaatst worden.

5 5 Geadviseerde dossiers 5.1 Erps-Kwerps Dorpsplein 10 - R.V.T. O.-L.-Vrouw van Lourdes Monumentenplan klasse 2 Dossier B.EK/2008/135: aanvraag st.vergunning fase 1 Advies Erfgoedcommissie 12/5/8: o De aanwezigheid van een groenparking ter vervanging van de klooster/boerderij wordt afgewezen omdat hierdoor: De Weesbeekvallei verder wordt vernauwd en dichtgebouwd De meerwaarde van de bestaande kloosterboerderij binnen het ensemble aan dorpseigen gebouwen in de Dekenijstraat (aansluitend op de dorpskern van Erps) verloren gaat. o Indien deze parking er toch zou komen, zouden een aantal randvoorwaarden moeten opgelegd worden om een landschappelijke integratie te verzekeren (cf. groenaanleg) o In het concept voor de ontwikkeling van het RVT werd de kloosterboerderij bestemd als klooster/service flats. Dit wordt door de Erfgoedcommissie ondersteund. In ieder geval stelt de Erfgoedcommissie voor om het behoud van deze gebouwen te verzekeren door er een (nieuwe) functie aan toe te kennen. Als aanzet kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een kinderopvangcentrum, gastenverblijf, bed & breakfast, schoolfunctie, Dit kan een samenwerking impliceren met andere partijen. Zaak is om deze zoektocht en samenwerking te faciliteren. Advies Erfgoedcommissie 4/8/8: o De commissie adviseert positief voor de bouw van de westelijke vleugel, omdat deze in lijn ligt met het masterplan. o De commissie adviseert negatief voor de afbraak van de kloosterboerderij (klasse 3 in het gemeentelijk monumentenplan) en de aanleg van de groenparking. o De commissie herhaalt hierbij z n argumentatie van 12 mei 2008 en roept de bouwheer op om extra inspanningen te leveren in de zoektocht naar het toekennen van een alternatieve functie aan dit waardevol gebouwcomplex en een alternatief voor de inplanting van de groenparking. Advies Erfgoedcommissie 13/10/8: o De Erfgoedcommissie adviseert om zowel bij uitbreiding als bij verschuiving van de groenparking naar de Kammestraat toe de afbraak van de boerderij negatief te adviseren zodat de kansen behouden blijven om deze waardevolle gebouwen (klasse 3 in het monumentenplan) op termijn te herwaarderen. 5.2 Erps-Kwerps 59 Het Hof van de Heren van Lathem Monumentenplan nr. 3. Dossier B.EK/2008/73: St.aanvraag vellen bomen Dossier B.EK/2008/114: ST.aanvraag ramen, dak

6 o De commissie heeft geen bezwaar tegen het vellen van de bomen, mits de nodige maatregelen worden genomen om de gebouwen te vrijwaren van negatieve impact van het vellen van de bomen. o De commissie adviseert om aan de eigenaar en architect te vragen om een algemeen plan van de renovatie (eventueel opgesplitst in verschillende realisatiefazen, waaronder een aantal instandhoudingswerken kunnen vallen) uit te werken en te bespreken met de commissie. 5.3 Erps-Kwerps Engerstraat RUP De gemeentelijke erfgoedcommissie wil participeren in de vorming van dit RUP en inzicht verschaffen in de waarde van het erfgoed van dit gebied. 5.4 Erps-Kwerps Engerstraat Verkaveling Van Quatem Dossier V.EK/94/4: deze verkavelingsaanvraag werd niet geadviseerd door de gemeente (verstrijken van de termijn). Hierna is de aanvrager in beroep gegaan bij de provincie. Deze heeft de aanvrager in het gelijk gesteld waardoor de verkavelingsaanvraag werd goedgekeurd. o De gemeente zou de piste RUP opheffing verkaveling op haalbaarheid kunnen laten onderzoeken. 5.5 Erps-Kwerps Engerstraat 213 Monumentenplan klasse 5 Dossier B.EK.2008/182: st.aanvraag uitbreiden meergezinswoning o De commissie heeft geen bezwaar tegen de voorgestelde plannen. 5.6 Erps-Kwerps Vissegatstraat 114 Monumentenplan klasse 4 Dossier V.EK/2008/04: verkavelingsaanvraag + afbraak woning o De commissie heeft geen bezwaar tegen de voorgestelde plannen. 5.7 Everberg Boeyendaalstraat - Olieslagmolen en kapel van O.L.Vrouw der Zeven Weeën Monumentenplan categorie 4 olieslagmolen Monumentenplan categorie 3 kapel Advies Erfgoedcommissie 12/5/2008: o De voorgestelde bouwhoogte vormt geen belemmering voor de omliggende historische gebouwen. o Vóór de afbraak van het gebouw wordt op kosten van de eigenaar/verkavelaar een nauwkeurige beschrijving van de kapel opgesteld.

7 o De eigenaar/verkavelaar bouwt de kapel herop (op zijn kosten) als een losstaande constructie; met rond de kapel een groenbeplanting van leilinde of taxus. o Daarna draagt de eigenaar/verkavelaar de kapel en het omliggend stukje grond (groenaanleg) als openbaar domein over aan de gemeente. o Na overdracht staat de gemeente in voor het onderhoud en kunnen de kavels verkocht worden. 5.8 Everberg Sint-Martinuskerk Monumentenplan categorie 2 Schepen Bart Nevens informeert de commissieleden over het restauratiedossier van de kerk van Everberg. 5.9 Everberg Annociadenstraat - Oorlogsmonument bij de kerk Monumentenplan klasse 3 De gemeente Kortenberg zorgt voor de renovatie van dit monument Everberg Hollestraat Grubbe o De commissie geeft een negatief advies voor deze aanvraag en stelt dat o Het behoud en de renovatie van het villa-ensemble (villagebouw, tuinierswoning, tuinmuur en tuinbeelden) moet opgenomen worden in de eerste fase van deze aanvraag. Dit betekent dus ook geen afbraak van de tuinierswoning en de tuinmuur. o Een zinvolle nieuwe functie moet toegekend worden aan de villa en de tuinierswoning (Natuurpunt? Imkers?) o De monumentale beelden een bestemming moeten krijgen, geïntegreerd in de tuinaanleg Kortenberg Minneveldstraat Appartementsgebouw Lafosse Monumentenplan klasse 2 - beschermd monument - landschappelijke waarde - archeologische waarde Dossier B.KO/2008/59: stedenbouwkundige aanvraag bouw appartementen o De commissie kan niet akkoord gaan met deze voorgestelde ruimtelijke ontwikkeling omdat dit een directe aantasting/vernietiging van de landschappelijke, bouwkundige én archeologische erfgoedwaarden (en natuurwaarden) van de abdij-site betekent. o Indien deze ontwikkeling zou goedgekeurd worden, zou er een archeologisch (voor)onderzoek moeten plaatsvinden. o Ook zou dit een precedent kunnen zijn in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen die de beschermde site verder aantast/vernietigt. o Voor de volledige site zou een visie en concept moeten opgesteld worden, gebaseerd op de maximale toepassing van het principe behoud door ontwikkeling.

8 Advies Erfgoedcommissie 8/9/8: o De commissie adviseert het CBS om na te gaan in hoeverre de problematiek rond de Abdijsite structureel kan aangepakt worden (een wettelijk beschermd monument, maar binnen bouwzone gelegen, en eigendom van drie verschillende partijen). Ook kunnen verschillende lopende initiatieven (vijver, verbinding met Colomba, ) dan beter op elkaar afgestemd worden en beter tot hun recht komen. Een eerste stap is een vergadering met Agentschap RO Vlaanderen Onroerend Erfgoed Kortenberg Leuvensesteenweg Conciërgewoning Drie Koningen Monumentenplan nr. 3. Dossier voorontwerp Dossier B.KO/2008/192: St.Vergunningaanvraag "de verbouwing en uitbreiding van een voormalige conciërgewoning tot kantoor en studio" o De commissie is positief over het respect voor de eigenheid van het gebouw, de combinatie van nieuwe ontwikkeling en behoud, en over het feit dat de bouwheer de commissie hierover nu al raadpleegt. De nieuwe bestemming voor het gebouw toont aan dat historische waardevolle gebouwen een eigentijdse invulling kunnen krijgen met respect voor de erfgoedwaarden. o Toch heeft de commissie enkele bedenkingen, zoals de aanpassingen van de ramen aan de voorgevel en zijgevel. De oorspronkelijke indeling en grootte zouden moeten blijven (en liefst in hout uitgevoerd). Op deze manier kan de ritmiek behouden blijven. De commissie wil ook graag de schijnvoegen behouden. o De eigenaar en architect worden voor verdere toelichting uitgenodigd op een volgende vergadering, mogelijks bij indiening van de officiële aanvraag Kortenberg Leuvensesteenweg 175 Trois Sapins & Fietsen Ludo Monumentplan klasse 3 - landschappelijke waarde - potentieel archeologische erfgoed. Dossier SA.KO/2008/14 stedenbouwkundig attest voor het bouwen van 82 appartementen en 9 gezinswoningen Advies Erfgoedcommissie 13/10: o De Erfgoedcommissie adviseert om in het Stedenbouwkundig attest de volgende elementen op te nemen: o De villa Trois Sapins Drie Sparren staat op het gemeentelijk Monumentenplan gekwalificeerd als een klasse 3 gebouw, wat inhoudt dat dit moet behouden blijven. o De villa moet opgewaardeerd worden en een centrale rol/functie krijgen binnen de nieuwe ontwikkeling. o Het ontwerp en inplanting van de nieuwe gebouwen, evenals de inrichting van het projectgebied, neemt de villa als drager.

9 o Er moet voldoende aandacht zijn om het groen in deze omgeving ten volle te benutten. o Binnen het projectgebied bestaat de kans dat er zich archeologische resten in de bodem bevinden. Daarom is het aan te raden om in een vroeg stadium advies te vragen aan het Agentschap R-O Vlaanderen Onroerend Erfgoed Kortenberg Leuvensesteenweg Villa Barras Monumentenplan klasse 3 - beschermd dorpsgezicht Dossier B.KO/2008/176: stedenbouwkundige aanvraag tot de afbraak van bestaand gebouw, de uitbreiding van bestaand kantoorgebouw en de aanleg van extra parking. o Door te werken met veel glas in de nieuwbouw blijft het bestaande gebouw voldoende zichtbaar en wordt er gezorgd voor een geslaagde samengaan van oud en nieuw. Op deze manier kan een historisch waardevol gebouw behouden blijven door de nieuwe functie van kantoorruimte te bestendigen. o We mogen niet te lichtzinnig omgaan met de bijgebouwen. Deze kunnen op zich ook waardevol erfgoed zijn. Daarom raadt de Erfgoedcommissie aan om de eigenaar/ontwerper aan te sporen om dit bijgebouw te renoveren en te integreren in het ontwerp. o De aanleg van de nieuwe parking achteraan zou moeten gecompenseerd worden door een betere inrichting aan de straatzijde zodat het gebouw nog beter tot zijn recht komt Kortenberg Beekstraat Abdij Monumentenplan klasse 2 - beschermd monument - landschappelijke waarde - archeologische waarde Dossier B.KO/2008/198: aanvraag herinrichtingswerken o De commissie is akkoord met de geplande werken, maar betreurt dat er geen globaal plan is voor de hele site Kortenberg Leuvensesteenweg 481 Monumentenplan klasse? Dossier B.KO/2008/181: stedenbouwkundige aanvraag slopen uitbouw en bouwen nieuwe uitbreiding o De commissie heeft geen bezwaar tegen de voorgestelde plannen Kortenberg Vogelenzangstraat 21 Dossier B.KO/2008/205: stedenbouwkundige aanvraag o De commissie heeft geen bezwaar tegen de voorgestelde plannen.

10 5.18 Meerbeek Goedestraat 37 - Pachthof van de Zeven Slapers Monumentenplan klasse 3 - archeologische waarde Dossier B.ME/2007/264: stedenbouwkundige aanvraag restauratie fase 1. Advies Erfgoedcommissie : o De gemeentelijke erfgoedcommissie wijst op eventuele problemen bij het uitdiepen van de kelder (vochtigheidsprobleem). o De gemeentelijke erfgoedcommissie vraagt om een archeologisch vooronderzoek mogelijk te maken voor het uitdiepen van de kelder, en tijdens het verwijderen van de bepleistering van de muren (muurwerkarcheologiebouwhistorisch onderzoek). o Instandhoudingswerken van schuur en paardenstal zijn belangrijk Meerbeek Sint-Antoniusstraat 16/18 Appartementsgebouw Elk Zijn Huis Potentieel archeologische waarde Dossier: stedenbouwkundige aanvraag met bindende voorwaarden archeologische werfbegeleiding o De Erfgoedcommissie stuurt een brief naar de bouwheer om deze te wijzen op het niet navolgen van de bindende voorwaarde en de gevolgen ervan voor het archeologisch erfgoed, met de vraag waarom ze zich niet hielden aan de bindende voorwaarde en hoe ze dit in de toekomst denken te vermijden Meerbeek - RUP uitbreiding kerkhof, Van Netelbosch & school Monumentenplan klasse 2 - landschappelijke waarden - potentieel archeologische waarde - levend erfgoed o Uitvoeren van een archeologisch vooronderzoek zodat het al dan niet aanwezig zijn van waardevol archeologisch erfgoed mee kan genomen worden in de locatiekeuze en inrichtingsopties van de uitbreiding van het kerkhof. o Onderzoeken van de haalbaarheid en kosten/baten van het integreren van oude fruitsoorten in de groenaanplanting van (de uitbreiding van) het kerkhof van Meerbeek.