De wereld van Stefan Zweig, Frans Kafka, Joseph Roth. De wereld van Stefan Zweig

Transcriptie

1 De wereld van Stefan Zweig, Frans Kafka, Joseph Roth De wereld van Stefan Zweig

2

3 Toen ik zeven jaar geleden mijn schrijversvriendenkring vertelde waarmee ik mij ging bezig houden, oogstte ik slechts zwijgen en hoofdschudden. Maar nu is Zweig plotseling weer een boeiend onderwerp geworden (2014)

4 George Prochnik (The Impossible Exile) over Stefan Zweig

5

6 Stefan Zweig, weerbaar tegen fanatisme 12 november januari 2009 (OBA)

7

8

9 Gesprek tussen Wes Anderson en George Prochnik (The Impossible Exile) over Stefan Zweig Van Stefan Zweig: Fragmenten uit De wereld van gisteren Een deel uit Ungeduld des Herzens (1939) Vierundzwanzig Stunden aus dem Leben einer Frau (1927) Wes Anderson (links) en Jude Law op de set van The Grand Budapest Hotel

10

11 Tussen 1923 en 2014 maar liefst 68 verfilmingen van zijn novellen, biografieën en toneelstukken

12 Jaren 20 en 30: best verkochte, meest gelezen en meest vertaalde Duitstalige auteur (succesvoller nog dan Thomas Mann)

13 Jaren 20 en 30: best verkochte, meest gelezen en meest vertaalde Duitstalige auteur (succesvoller nog dan Thomas Mann)

14 Cicero - 15 maart 44 v.chr. (De poging van Cicero tot herstel van de Romeinse Republiek na de moord op Ceasar) Die Eroberung von Byzanz - 29 mei 1453 (een niet afgesloten poort maakt de verovering van Constantinopel mogelijk) Flucht in die Unsterblichkeit - 25 september 1513 (de ontdekking van de Stille Oceaan door Vasco Núñez de Balboa) Georg Friedrich Händels Auferstehung - 21 aug (het ontstaan van de 'Messias') Das Genie einer Nacht - 25 april 1792 (Rouget de Lisle componeert de Marseillaise) Die Weltminute von Waterloo - 18 juni 1815 (generaal Grouchy schiet Napoleon te laat te hulp) Die Marienbader Elegie - 5 september 1823 (Goethe's onvervulde liefde voor Ulrike von Levetzow)

15 Die Entdeckung Eldorados - Januari 1848 (Johann August Suter in het Wilde Westen) Heroischer Augenblick - 22 december 1849 (Fjodor Dostojewski wordt op het allerlaatste moment gratie verleend, een gedicht), Das erste Wort über den Ozean - 28 juli 1858 (de eerste trans-atlantische kabel) Die Flucht zu Gott eind oktober 1910 (de laatste dagen van Tolstoi) Der Kampf um den Südpol - 19 januari 1912 (Robert Scott tegen Roald Amundsen) Der versiegelte Zug - 9 april 1917 (Lenins terugkeer naar Rusland) Wilson versagt - 15 april 1919 (De mislukte poging van Woodrow Wilson om de vredesonderhandelingen in Versailles in goede banen te leiden) voor eeuwig beroemd en verbonden met een prestatie waarvan de uitwerking de wereld veranderd heeft

16

17 (1929) (1932) (1935) (1938)

18 (1922) (1925) (1928) (1930) Hölderlin Kleist Nietzsche Casanova Stendhal Tolstoi Mesmer Mary Baker Eddy Freud

19 Stefan Zweig als biograaf. Stefan Zweig, Baumeister der Welt (Herbert Reichner Verlag, Weenen, 1935) Van de hand van Stefan Zweig verschenen successievelijk drie biographische herscheppingen : Drei Meister (Balzac, Dickens, Dostojefski), Der Kampf mit dem Dämon (Hölderlin, Kleist, Nietzsche) en Drei Dichter ihres Lebens (Casanova, Stendhal,Tolstoi). Deze werken zijn te bekend geworden dan dat men ze opnieuw zou behoeven te bespreken; en hoe men ook over het genre denkt, zeker is toch wel, dat Zweig in deze soort beeldend synthetische persoonsbeschrijving, die tegelijk als inleiding tot het werk van den schrijver zelf kan dienen, bijzonder uitmunt. De uitgever Reichner heeft nu deze drie boeken tot één deel vereenigd en in een sobere, in donkergroen gebonden editie in den handel gebracht. Zweig heeft er een kort inleidend woord aan toegevoegd. Menno ter Braak, Vaderlandartikelen (1935)

20 Stefan Zweig als biograaf. Stefan Zweig, Baumeister der Welt (Herbert Reichner Verlag, Weenen, 1935) Van de hand van Stefan Zweig verschenen successievelijk drie biographische herscheppingen : Drei Meister (Balzac, Dickens, Dostojefski), Der Kampf mit dem Dämon (Hölderlin, Kleist, Nietzsche) en Drei Dichter ihres Lebens (Casanova, Stendhal,Tolstoi). Deze werken zijn te bekend geworden dan dat men ze opnieuw zou behoeven te bespreken; en hoe men ook over het genre denkt, zeker is toch wel, dat Zweig in deze soort beeldend synthetische persoonsbeschrijving, die tegelijk als inleiding tot het werk van den schrijver zelf kan dienen, bijzonder uitmunt. De uitgever Reichner heeft nu deze drie boeken tot één deel vereenigd en in een sobere, in donkergroen gebonden editie in den handel gebracht. Zweig heeft er een kort inleidend woord aan toegevoegd. Menno ter Braak, Vaderlandartikelen (1935)

21

22

23 De wereld der zekerheid Als ik probeer van de veiliggestelde waarden

24 Een handvol mensen De wereld van gisteren. Zweig wist meer dan hij vertelde. Hij ging niet uitvoerig in op het wijd-verbreide antisemitisme. Hij verzweeg veel uit zijn jeugd, zoveel, dat Die Welt von Gestern ternauwernood een autobiografie mag worden genoemd

25 Een handvol mensen De wereld van gisteren. Zweig wist meer dan hij vertelde. Hij ging niet uitvoerig in op het wijd-verbreide antisemitisme. Hij verzweeg veel uit zijn jeugd, zoveel, dat Die Welt von Gestern ternauwernood een autobiografie mag worden genoemd

26 Voorwoord Ik heb mijn eigen persoon oprechtheid en onbevangenheid

27 Jeugd en vroege carrière

28 Zweig (staand) met zijn broer Alfred in Vienna, circa 1900

29 Schottenring (1875)

30 Moriz Zweig (zoon van een textielondernemer) en Gattin Ida Brettauer (dochter van een rijke koopman)

31 Gymnasium Wasagasse

32 Studie filosofie universiteit Wenen ( )

33 Contacten met o.a. Auguste Rodin, Rainer Maria Rilke, Romain Rolland, W.B.Yeats, Pirandello Vertalingen (Emile Verhaeren), novellen, toneel Reizen (Wenen, Berlijn, Parijs, Brussel) India (1910) Amerika (1912)

34 Eerste Wereldoorlog

35

36 Een handvol mensen Wat viel er in juli 1914 nog te verdedigen? ik reed de oorlog tegemoet

37 Einde deel I. Stefan Zweig