Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt Fasering: Welke garage eerst? Maartje Burger 11 juli 2013

Transcriptie

1 Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt Fasering: Welke garage eerst? Maartje Burger 11 juli 2013

2 Inhoud Aanleiding 4 Proces 4 Interviews 4 Doelstelling interviews 4 Resultaten 5 Lammermarkt 5 Garenmarkt 6 Aandachtspunten 7 Algemeen 7 Lammermarkt 8 Garenmarkt 9 Planning projecten in de omgeving 9 Lammermarkt 10 Garenmarkt 11 Conclusies 12 Bijlage I Vragen/aandachtspunten per interview 13 Bijlage II Interviews Interview Martje Hoofs, Carien Arendz en Bart van Hussen Parkeermanagement/VAG Interview Chris de Vor Programmamanager Bereikbaarheid Interview Jeannot Waisvisz Programmamanager Binnenstad Interview René Künzel Verkeersregisseur Interview Erik Wiltink Projectmanager Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt Interview Eric Hiel Projectmanager Parkeergarage Lammermarkt Interview Mandy von Eckardstein Projectmanager Parkeergarage Garenmarkt Interview Egbert Rentema Planner/Risicomanager Interview Rob Jansen Projectcöordinator Ingenieursbureau Interview Anne Wiersma Coördinator Beheer Interview Martin Braam Evenementencoördinator Interview Harry Devilee Projectmanager Lab Interview Tamara Smit Projectmanager Stationsgebied 29 Gemeente Leiden 2

3 14. Interview Nicolet van Schoonhoven Projectmanager HOV Interview Antoon van Dijk Projectcoördinator Sanering NUON-terrein Vragen aan Maarten Raupp/Marius van Putten Afsluiting Kooilaan 32 Gemeente Leiden 3

4 Aanleiding In het kaderbesluit Parkeergarages Lammermarkt en Garenmarkt ( ) dat op 31 mei 2012 door de gemeenteraad is vastgesteld, is opgenomen dat in het uitvoeringsbesluit zal worden aangegeven welke garage als eerste zal worden gebouwd. In het kaderbesluit worden de volgende redenen als belangrijk aangemerkt bij het maken van deze keuze: - De bereikbaarheid; - De ontwikkelingen in de omgeving van de garages; - De voortgang van de ruimtelijke procedures. De fasering die in het kaderbesluit vastgesteld is, is dat de tweede garage twee jaar na oplevering van de eerste garage opgeleverd zal worden. Dit komt neer op het in één keer aanbesteden van de garages, en het direct op elkaar volgend gefaseerd bouwen. Proces Teneinde in kaart te brengen welke parkeergarage eerst gebouwd zou moeten worden, is eerst een proces gestart om allerlei factoren in kaart te brengen die van invloed zouden kunnen zijn op de fasering. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om voorkeuren vanuit de exploitatie, maar ook om de relatie met projecten in de omgeving. Deze factoren zijn in een matrix opgenomen waarna het kernteam parkeergarages gevraagd is deze matrix in te vullen. Het bleek echter ingewikkeld om deze factoren kwantitatief te beoordelen. Daarom is gekozen voor een andere aanpak waarbij een lijst sleutelfiguren is opgesteld. Dit zijn actoren die allemaal met de projecten te maken hebben. Op dit moment gaat het alleen om interne actoren. In een later stadium kan besloten worden de conclusies nog eens voor te leggen aan externe actoren, bijvoorbeeld stadspartners. De hoofdlijnen van de interviews zijn uitgewerkt en worden in bijlage I weergegeven. Aan de hand van de interviews zijn een aantal conclusies en aandachtspunten geformuleerd. Interviews Om in kaart te brengen of er vanuit verschillende disciplines voorkeuren bestaan om de ene garage eerder te bouwen dan de andere, zullen met diverse sleutelfiguren interviews worden afgenomen. De volgende personen worden in dit kader geïnterviewd (zoveel mogelijk in onderstaande volgorde): 1. Martje Hoofs/Carien Arendz Parkeermanager/VAG 2. Chris de Vor Programmamanager Bereikbaarheid 3. Jeannot Waisvisz Programmamanager Binnenstad 4. René Künzel Verkeersregisseur 5. Erik Wiltink Projectmanager Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt 6. Eric Hiel Projectmanager Lammermarkt 7. Mandy von Eckardstein Projectmanager Garenmarkt 8. Egbert Rentema - Risicomanager 9. Rob Jansen Projectcoördinator Ingenieursbureau 10. Anne Wiersma Coördinator Beheer 11. Martin Braam Evenementencoördinator 12. Harry Devilee Projectmanager Lab Tamara Smit Projectmanager Stationsgebied 14. Nicolet van Schoonhoven Projectmanager HOV 15. Antoon van Dijk Projectcoördinator sanering NUON-terrein 16. Enkele vragen aan: Maarten Raupp/Marius van Putten Afsluiting Kooilaan Doelstelling interviews De doelstelling van de interviews is tweeledig: enerzijds willen we een voorkeur bepalen voor welke garage eerst gebouwd moet worden, anderzijds willen we in kaart brengen waar we rekening mee moeten houden op het moment dat er gebouwd wordt. Het is belangrijk om inzichtelijk te maken of er ontwikkelingen zijn die de bouw van één van de garages op een bepaald moment uitsluiten. Daarnaast kunnen er ontwikkelingen zijn die de bouw niet uitsluiten, maar waarvoor wel maatregelen getroffen moeten worden. Naar aanleiding van de interviews worden de uitkomsten vertaald in systeem- en klanteisen die opgenomen kunnen worden in het functioneel programma van eisen. Gemeente Leiden 4

5 Resultaten Over het algemeen lijkt er een voorkeur te bestaan voor het eerst bouwen van de garage onder de Lammermarkt. Deze garage is technisch gezien minder complex dan de Garenmarkt en brengt daardoor minder risico s met zich mee. Ook kan sneller met de bouw gestart worden omdat er geen bestemmingsplanprocedure doorlopen hoeft te worden. Voor de Garenmarkt lijken meer redenen te bestaan juist even te wachten met bouwen, vanwege een complexere tijdelijke situatie en onduidelijkheid over (H)OV door de Breestraat/Korevaarstraat. Daarnaast moet voor de Garenmarkt wel een bestemmingsplanprocedure doorlopen worden waardoor later met de bouw gestart kan worden dan wanneer de Lammermarktgarage voor gaat. Argumenten om de Garenmarkt wel eerst te laten gaan bestaan voornamelijk uit een hogere parkeerbehoefte op de Garenmarkt en daardoor minder risico voor de exploitatie. Hieronder worden per garage de belangrijkste argumenten genoemd die tijdens de interviews naar voren zijn gekomen. De argumenten worden per garage gegroepeerd in argumenten om de garage als eerste of als tweede te bouwen. Vanzelfsprekend gelden argumenten om de Lammermarkt als eerste te bouwen ook als argumenten om de Garenmarkt als tweede te bouwen en vice versa. Lammermarkt Lammermarkt als eerste bouwen Nr. Argument Van 1. De Lammermarkt kan sneller gebouwd worden omdat er geen bestemmingsplanprocedure nodig is. Zodoende heb je uiteindelijk beide garages sneller. 2. Hoe sneller de eerste garage opgeleverd kan worden, hoe beter. Parkeren in Leiden wordt slecht gewaardeerd en hierdoor lopen we bezoekers mis. Er is geen tijd te verliezen, dus moet de Lammermarkt eerst. 3. Als het busstation is omgeklapt naar de zeezijde, komt er meer busverkeer over de Molenwerf te rijden. Dan zijn een bouwput en verstoorde verkeerssituatie hier onwenselijk. 4. De politiek heeft een voorkeur voor het eerst bouwen van de Lammermarkt omdat hier sneller gestart kan worden. 5. Tegelijk bouwen met de Lakenhal is mogelijk problematisch. Gezien de planning van de Lakenhal, is het mogelijk deze voor te blijven als de Lammermarkt als eerste wordt gebouwd. 6. De Lakenhal heeft aangegeven graag te zien dat de garage klaar is als de Lakenhal opgeleverd wordt. Dit kan alleen als de Lammermarkt eerst gebouwd wordt. 7. De Lammermarktgarage moet eerder af zijn dan de garage van het Rijnsburgerblok. Als bezoekers een positieve ervaring hebben met de Lammermarkt, zullen ze hier later weer parkeren, ook als de garage in het Rijnsburgerblok af is. 8. De Lammermarkt kan af zijn voor 2017, als Leiden de titel beste binnenstad binnen wil halen. De Garenmarkt kan niet op tijd af zijn i.v.m. de bestemmingsplanprocedure. 9. Er is minder tijd nodig voor het verleggen van kabels en leidingen dan op de Garenmarkt omdat je meer ruimte hebt om ze te verleggen en er minder kabels liggen. 10. De Lammermarkt is minder complex en kent minder risico s. Daarom moet deze als eerste gebouwd worden. Je wilt namelijk zo min mogelijk problemen tijdens de bouw, zeker niet bij de eerste garage. 11. De Lammermarktgarage kan dienen als aanjager van het cultuurkwartier. 12. Op de Lammermarkt kun je eerder een kwaliteitsslag voor de stad behalen omdat het parkeren daar bovengronds verdwijnt. 13. Als de Lammermarkt eerst gaat, is de kans het grootst dat de huidige verharding nog een keer teruggelegd kan worden om een eventuele Chris de Vor, Eric Hiel Chris de Vor René Künzel Erik Wiltink Eric Hiel Eric Hiel Egbert Rentema Egbert Rentema Egbert Rentema, Rob Jansen Rob Jansen Rob Jansen Anne Wiersma Anne Wiersma Gemeente Leiden 5

6 tijdelijke situatie te overbruggen tot een definitieve herinrichting. 14. Voor evenementen is de Lammermarkt het meest ingrijpend. Ik zou daarmee beginnen, zodat je het ergste het snelst gehad hebt. 15. Van gaat (H)OV tijdelijk via het HoLa-tracé naar het huidige busstation. Dit betekent dat er meer busverkeer over de Langegracht- Lammermarkt komt te rijden en dat het wegprofiel aan de zuidzijde van de Lammermarkt dan bij voorkeur af moet zijn. Lammermarkt als tweede bouwen Martin Braam Nicolet van Schoonhoven Nr. Argument Van 1. Er is pas behoefte aan de garage als ook het cultuurkwartier en het Jeannot Waisvisz bolwerk aangepakt zijn. 2. De omgeving van de Lammermarkt moet eerst aangepakt worden, anders zorgt dit voor een negatief imago bij de parkeerders. Jeannot Waisvisz Garenmarkt Garenmarkt als eerste bouwen Nr. Argument Van 1. Op de Garenmarkt is de parkeerbehoefte groter dan op de Lammermarkt. Deze parkeerbehoefte zal bovendien nog toenemen door een toenemend aantal bezoekers van de Aalmarkt. Er bestaan dus minder risico s voor de exploitatie. 2. Aan de investeerder van de Aalmarkt is toegezegd dat de garage onder de Garenmarkt gerealiseerd wordt. Voor de Aalmarkt is het belangrijk dat de garage z.s.m. klaar is. 3. De Garenmarkt is een belangrijk bronpunt voor de binnenstad, de Breestraat, het kernwinkelgebied en het zwerfmilieu rond de Pieterskerk. De Lammermarkt is op dit moment nog geen bronpunt omdat het cultuurkwartier nog niet af is. 4. De meeste bezoekers komen vanuit het zuiden, dus hier is de grootste behoefte en de meeste winst te behalen in termen van extra bezoekers. 5. Als de Garenmarktgarage er eenmaal is, zal dit een stimulans zijn om het Hoogvlietblok ook snel op te knappen. 6. Aan de noordkant van de stad is al een garage (Morspoortgarage) dus het is logischer eerst aan de zuidzijde een nieuwe garage te bouwen om de bezoekers van die kant te faciliteren. Garenmarkt als tweede bouwen 1. Er zijn plannen van Provast voor de ontwikkeling van de Garenmarkt en het Hoogvlietblok. Als je langer wacht met de Garenmarkt, kunnen we kijken hoe deze mogelijk interessante - plannen zich ontwikkelen. Ook is er eventueel tijd nodig om met Provast af te stemmen. 2. Er is veel tijd nodig om de tijdelijke situatie rond de bouw van de Garenmarkt te organiseren, met name het omleiden van OV kost veel tijd. 3. Als (een deel van) de bussen over het HoLa-tracé rijdt, is er minder op te lossen in de tijdelijke situatie voor de Garenmarkt. Als we wat langer wachten, is er mogelijk meer duidelijk over het HOV (planning, maatregelen). Martje Hoofs, Carien Arendz, Bart van Hussen, Mandy von Eckardstein Jeannot Waisvisz Jeannot Waisvisz Jeannot Waisvisz Jeannot Waisvisz Mandy von Eckardstein Martje Hoofs, Carien Arendz, Bart van Hussen, Mandy von Eckardstein René Künzel, Eric Hiel, Nicolet van Schoonhoven René Künzel, Mandy von Eckardstein, Egbert Rentema, Rob Jansen, Nicolet van Schoonhoven 4. Mogelijk is er veel tijd nodig voor het bestemmingsplan. Mandy von Eckardstein 5. De kruispunten Levendaal-Oranjeboomstraat en Lammenschansweg- Korevaarstraat moeten aangepast worden voordat de garage open gaat. Omdat deze ook op de HOV-route liggen, kan dit mogelijk veel tijd in beslag nemen. Mandy von Eckardstein 6. Er is meer tijd nodig om kabels en leidingen te verleggen, omdat er Egbert Rentema, Rob Gemeente Leiden 6

7 meer liggen dan op de Lammermarkt en er minder ruimte is om deze te verleggen. 7. Omdat de Garenmarkt complexer is, is de kans op problemen tijdens de bouw groter. Dit wil je niet bij de eerste garage i.v.m. de imagoschade die beide garages daardoor oplopen en de kans dat de tweede garage ter discussie komt te staan. 8. Als de Lammermarkt zonder problemen tot stand gekomen is (waarvoor de kans groter i.v.m. lagere complexiteit) en een kwaliteitsverbetering voor de buurt oplevert, heeft dit een positief effect op de weerstand in de buurt van de Garenmarkt. 9. Er is mogelijk veel tijd nodig voor het afstemmen met ondernemers en het komen tot een goede nadeelcompensatieregeling. Je moet voorkomen dat ondernemers dwars gaan liggen en nadeelcompensatie eisen. Als er één nadeelcompensatie eist, gaan ze dit allemaal doen en zitten we met een probleem. 10. Het volgende college stemt mogelijk in met het laten verdwijnen van de auto s op maaiveld en een kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen. Ook daarom is het interessant te wachten met de Garenmarkt. Dan kan de bovengrond ineens hoogwaardig worden ingericht. Jansen Rob Jansen Rob Jansen Rob Jansen Rob Jansen Aandachtspunten Voor beide locaties zijn tijdens de interviews ook vele aandachtspunten (en tips en waarschuwingen) aan de orde gekomen waarmee, met name voor de periode tijdens de uitvoering, rekening gehouden moet worden. Hieronder zijn deze aandachtspunten per garage in kaart gebracht. Dit zijn ook aandachtspunten die van belang kunnen zijn bij de fasering, maar niet per definitie aan een bepaalde bouwvolgorde gekoppeld zijn. Ook zijn er algemene aandachtspunten aan de orde gekomen die voor beide garages van belang zijn. Deze zijn in een aparte tabel weergegeven. De aandachtspunten staan net als de argumenten per garage gegroepeerd. Algemeen Nr. Aandachtspunt Van 1. Bepaalde routes moeten te allen tijde beschikbaar blijven voor nood- Chris de Vor en hulpdiensten. Houd hier dus rekening mee bij de bouw, het komt namelijk regelmatig voor dat wegen die in principe open kunnen blijven toch enkele dagen of nachten dicht moeten. Dit moet goed afgestemd worden met nood- en hulpdiensten. 2. We moeten een systeem inrichten voor het snel vergoeden van schade Chris de Vor en overlast. Dit bevordert de tevredenheid van de omwonenden. 3. Houd er rekening mee dat er altijd bevoorrading van ondernemingen in Chris de Vor de binnenstad plaats moet kunnen vinden. 4. Voor beide locaties geldt dat deze vanaf de opening goed bereikbaar moeten zijn. Belemmeringen in de aanrijdroute (bijv. vervangen Valkbrug of Jan van Houtbrug) zijn dus onwenselijk en zorgen voor imagoschade en een negatief effect op de exploitatie. Rentema 5. Neem ook de risico s die de marktpartijen in hun inschrijvingen noemen mee bij de keuze van de fasering. 6. Bij de doelstellingen die geformuleerd zijn voor Leiden beste binnenstad in 2017 is opgenomen dat in ieder geval één van de parkeergarages dan klaar moet zijn. 7. Het bestaan van fatsoenlijke aanloopstraten is een noodzakelijke randvoorwaarde waaraan voor beide locaties voor oplevering van de garage voldaan moet zijn. Martje Hoofs, Carien Arendz, Bart van Hussen, Egbert Martje Hoofs, Carien Arendz, Bart van Hussen Jeannot Waisvisz Jeannot Waisvisz 8. Vanuit verkeersregie is het niet wenselijk de garages gelijktijdig te René Künzel Gemeente Leiden 7

8 bouwen. Dit is met name een probleem voor OV en hulpdiensten. 9. Het laten doorstromen van verkeer heeft altijd de voorkeur boven het afsluiten van routes tijdens de bouw van de garages. 10. Houd er rekening mee dat het nemen van verkeersbesluiten, ook tijdelijke, tot 40 weken in beslag kan nemen 11. Houd er rekening mee dat tijdens de bouw de bouwput en alle voorzieningen in de omgeving (molen, panden, etc.) altijd bereikbaar moeten blijven voor hulpdiensten. Ook de gemeentelijke calamiteitenroutes moeten altijd open blijven (zie kaart calamiteitenroutes). 12. Het is belangrijk om op tijd aan bureau evenementen door te geven welke locaties niet beschikbaar zijn voor evenementen. Dan worden ze geblokkeerd in de agenda en kan naar een alternatieve locatie worden gezocht. René Künzel René Künzel René Künzel Martin Braam Lammermarkt Nr. Aandachtspunt Van 1. Het is optimaal voor het imago van de garage als de infrastructuur op de Lammermarkt tegelijkertijd met de garage klaar is. Hieronder valt ook de Valkbrug. In principe zou dit mogelijk moeten zijn, aangezien je met de herinrichting van het maaiveld kunt starten zodra het dak van de garage erop zit, zo niet eerder. 2. Vanwege de vele ontwikkelingen in de omgeving van de Lammermarkt, is het misschien verstandig een informatiecentrum op of nabij de Lammermarkt op de richten. Hier kunnen bewoners dan terecht met vragen of klachten. 3. Zolang de verkeershinder oplosbaar is, is het verstandig zoveel mogelijk projecten tegelijk te laten uitvoeren (bijv. Lakenhal en Rijnsburgerblok) zodat je één communicatiecampagne voor het hele gebied kunt organiseren. 4. Koppel de planning van de Lammermarkt niet aan die van andere, onzekere projecten zoals de Lakenhal. Dit kan voor vertraging zorgen. 5. Er moet een communicatiecampagne komen voor het hele gebied waarin de omwonenden geïnformeerd worden over de ontwikkelingen bij hen in de buurt. 6. De behoefte aan de Lammermarktgarage staat meer ter discussie dan bij de Garenmarkt. Dit komt o.a. door de komst van een garage in het Rijnsburgerblok en de grotere loopafstand van de Lammermarkt naar het kernwinkelgebied. Volgens mij zou je de Lammermarkt eerder moeten promoten als garage voor het (toekomstig) cultuurkwartier dan voor het winkelgebied. 7. De Lammermarkt ligt dichtbij een uitgaansgebied. Daardoor heb je kans op calamiteiten tijdens de bouw. 8. Houd ondanks een zorgvuldige afstemming rekening met mogelijke vertraging van de plannen door de 3 October Vereeniging. 9. Als garage en maaiveld qua planning ver uit elkaar komen te liggen en de plannen voor het maaiveld nog niet duidelijk zijn bij het verleggen van kabels en leidingen voor de garage, bestaat de kans dat de kabels en leidingen bij het inrichten van het maaiveld opnieuw verlegd moeten worden. 10. Het fietspad aan de Langegracht, het riool onder de Rijnsburgersingel en het kruispunt Klokpoort-Langegracht gaan op termijn op de schop. De planning is nog onduidelijk, maar er moet wel naar afstemming gezocht worden. 11. Tot januari 2015 verschuiven de parkeerplekken van het NUON-terrein naar de Digros (60 plekken) en het Tweelinghuisterrein (30 plekken). Chris de Vor, Rob Jansen Chris de Vor René Künzel Eric Hiel Eric Hiel Egbert Rentema Egbert Rentema Egbert Rentema Rob Jansen Anne Wiersma Antoon van Dijk Gemeente Leiden 8

9 Van deze plekken kan het project Lammermarkt dus geen gebruik maken om vervallen plekken te compenseren. 12. In de aanbesteding voor het saneren van het NUON-terrein is de Molenwerf als mogelijke aanrijdroute opgenomen, deze kan dus niet zomaar afgesloten worden in Het gaat om een beperkt aantal vrachtwagens per dag, dus bijvoorbeeld versmallen van de weg kan in principe gewoon. 13. Van mei 2014 tot de zomer van 2015 is de aansluiting Kooilaan-Willem de Zwijgerlaan afgesloten en zullen er ongeveer 2700 auto s per dag extra over de Molenwerf gaan rijden. Het is dus onwenselijk/onmogelijk de Molenwerf dan af te sluiten. Bij andere maatregelen, zoals versmallen van de weg, moet ook rekening gehouden worden met dit extra verkeer. Antoon van Dijk Marius van Putten Garenmarkt Nr. Aandachtspunt Van 1. Betrek Arriva nu al bij het uitwerken van de tijdelijke situatie. Dit scheelt René Künzel mogelijk bezwaren (en dus vertragingen) achteraf. Houd er rekening mee dat Arriva veel tijd nodig heeft om bijvoorbeeld aanpassingen te doen in de dienstregeling. 2. Reserveer budget voor de tijdelijke situatie, die mogelijk financiële gevolgen heeft. Nicolet van Schoonhoven 3. Van januari 2015 tot half 2016 wordt de Kanaalweg afgesloten voor het project Spoorwegonderdoorgang. Hierdoor komt er mogelijk meer verkeer op de kruispunten Oranjeboomstraat-Levendaal en Lammenschansweg-Geregracht. René Künzel, Eric Hiel Planning projecten in de omgeving Voor beide locaties geldt dat de relatie met projecten in de omgeving van groot belang is op de uitvoering. De afstemming met projecten in de omgeving kan een reden zijn een garage voor te laten gaan of juist als tweede te bouwen. Hieronder zijn planningen weergegeven met daarin de uitvoeringsperiode van projecten in de omgeving van beide locaties. Per project is aangegeven in hoeverre er afstemming met de garage vereist is. Gemeente Leiden 9

10 Gemeente Leiden 10

11 Gemeente Leiden 11

12 Conclusies De meeste argumenten worden genoemd voor het eerst bouwen van de Lammermarkt. De Lammermarkt kan sneller starten en daardoor kunnen beide garages sneller opgeleverd worden. Ook zijn er projecten in de omgeving (Lakenhal, HOV) die gebaat zijn bij een snellere oplevering van de Lammermarkt. De bouw van het Rijnsburgerblok levert weinig problemen op voor de bouw van de Lammermarkt, ook niet als uitvoering gelijktijdig plaats zou vinden. De belangrijkste redenen voor het juist eerst bouwen van de Garenmarkt liggen op het gebied van parkeerbehoefte en parkeerexploitatie. De complexe verkeerskundige situatie die op dit moment aan de orde is, lijkt in de toekomst iets minder complex te worden door de afname van bussen in de Breestraat en het in werking treden van het HoLa-tracé. Dit kan een belangrijke reden zijn om de Garenmarkt als tweede te bouwen. In dat geval is de tijdelijke situatie iets minder complex. Op beide locaties is het belangrijk afstemming te zoeken met projecten en ontwikkelingen in de omgeving. Met name bij de Lammermarkt is het aantal projecten in de omgeving groot. In dit stuk is ook een groot aantal aandachtspunten opgenomen die van belang zijn bij de uitvoering van de Lammermarkt. Hiermee dient zorgvuldig rekening gehouden te worden en, indien nodig, afstemming gezocht. Gemeente Leiden 12

13 Bijlage I Vragen/aandachtspunten per interview Gemeente Leiden 13

14 Vragen/aandachtspunten per interview 1) Martje Hoofs/Carien Arendz/Bart van Hussen Parkeermanagement/VAG 1. Op welke locatie is de (verwachte) parkeerbehoefte het grootst? 2. Welke locatie levert naar verwachting eerder meer op (qua exploitatie)? 3. Komt er een nieuw parkeerverwijssysteem? Wanneer is dit klaar? 4. Welke fasering is het gunstigst voor de exploitatie? 5. Welke eisen stellen jullie aan de nieuwe parkeergarages 2) Chris de Vor Programmamanager Bereikbaarheid 1. Aan welke garage is in het kader van bereikbaarheid de grootste behoefte? 2. Welke garage is op dit moment/bij opening het best bereikbaar? 3. Welke bereikbaarheidsmaatregelen gaan binnenkort een rol spelen in de omgeving van de garages? 4. Zijn er redenen om in het kader van bereikbaarheid te wachten met de bouw van één van de garages? 5. Stel jij vanuit programma bereikbaarheid eisen aan de nieuw te bouwen parkeergarages 3) Jeannot Waisvisz Programmamanager Binnenstad 1. Op welke locatie is de (verwachte) parkeerbehoefte het grootst gezien de ontwikkelingen vanuit programma binnenstad? 2. Leiden als beste binnenstad in 2017: welke garage moet er dan klaar zijn? 3. Zijn er plannen voor de aanloopstraten? Zo ja, wanneer worden deze aangepakt? 4. Zijn er plannen voor de looproutes vanuit de garages? Zo ja, wanneer kunnen deze in gebruik genomen worden? 5. Stel jij vanuit programma Binnenstad eisen een de nieuw te bouwen parkeergarages? 4) René Künzel Verkeersregisseur 1. Zijn er nu al omleidingen, etc. bekend voor de periode waarin de garages gebouwd worden? Zo ja, welke? Zo nee, wanneer dan wel? 2. Is het vanuit verkeersregie logisch om één garage eerder te bouwen dan de andere? 3. Zijn er voor beide locaties (tijdelijke) verkeersbesluiten nodig? 4. Voor welke locatie zou een procedure voor een (tijdelijk) verkeersbesluit langer kunnen duren? 5. Stel jij vanuit je rol als verkeersregisseur eisen aan de nieuw te bouwen parkeergarages of aan het bouwproces? 5) Erik Wiltink Projectmanager Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt 1. Welke garage kan het snelst gebouwd worden? 2. Heeft de politiek een voorkeur? 3. Heeft het project een voorkeur en zo ja, wat zijn de redenen achter de keuze? 6) Eric Hiel Projectmanager Lammermarkt 1. Kan de Lammermarkt als eerste gebouwd worden? 2. Welke projecten spelen in de buurt? 3. Wat is de invloed van deze projecten op de planning van de Lammermarkt? 4. Zijn er ontwikkelingen die gerealiseerd moeten worden voordat de Lammermarkt pas gebouwd kan worden? 5. Zijn er ontwikkelingen die bij voorkeur gerealiseerd moeten worden voordat de Lammermarkt pas gebouwd kan worden? 6. Is er een nieuw bestemmingsplan/verkeersbesluit nodig? Zo ja, wordt hier weerstand vanuit de omgeving verwacht? 7. Zijn er andere voorwaarden die ingevuld moeten worden, voordat kan worden gestart met de bouw van de Lammermarkt? 7) Mandy von Eckardstein Projectmanager Garenmarkt 1. Kan de Garenmarkt als eerste gebouwd worden? 2. Welke projecten spelen in de buurt? 3. Wat is de invloed van deze projecten op de planning van de Garenmarkt? 4. Zijn er ontwikkelingen die gerealiseerd moeten worden voordat de Garenmarkt pas gebouwd kan worden? 5. Zijn er ontwikkelingen die bij voorkeur gerealiseerd moeten worden voordat de Garenmarkt pas gebouwd kan worden? 6. Is er een nieuw bestemmingsplan/verkeersbesluit nodig? Zo ja, wordt hier weerstand vanuit de omgeving verwacht? 7. Zijn er andere voorwaarden die ingevuld moeten worden, voordat kan worden gestart met de bouw van de Garenmarkt? Gemeente Leiden 14

15 8) Egbert Rentema - Risicomanager 1. Welke garage brengt de meeste risico s met zich mee? 2. Zijn er risico s die met de tijd kunnen verdwijnen? 3. Hoeveel maatregelen zijn er per locatie nodig om de risico s te beperken? Hoeveel tijd is hier voor nodig? 9) Rob Jansen Projectcoördinator Ingenieursbureau 1. Welke garage is het meest complex? Bij welke garage bestaat de meeste kans op vertraging tijdens de bouw? Zou je deze garage dan eerst of juist als laatste moeten bouwen? 2. Zijn er vanuit jouw rol eisen, die jij stelt aan de nieuw te bouwen parkeergarages? 10) Anne Wiersma Coördinator Beheer 1. Zijn er nu al beheersmaatregelen bekend die tijdens de bouw van de garages in de omgeving uitgevoerd worden en de bouw mogelijk kunnen belemmeren? 2. Zijn er onderhoudswerkzaamheden gepland op de locaties tussen nu en eind bouw? Kunnen we die combineren met de bouw? 3. Hoe verloopt de afstemming? 4. Zijn er vanuit jouw rol eisen, die jij stelt aan de nieuw te bouwen parkeergarages? 11) Martin Braam Evenementencoördinator 1. Welke evenementen zijn gepland voor de komende jaren op beide locaties? 2. Zijn er evenementen die per se op één van de locaties plaats moeten vinden? 3. Zijn er mogelijkheden om de evenementen elders te laten plaatsvinden? Wie regelt dit en hoe lang van tevoren? 4. Zijn er eisen, die jij stelt aan de nieuw te bouwen parkeergarages? 12) Harry Devilee Projectmanager Lab71 1. Is er een relatie tussen Lab71 en de nieuw te bouwen parkeergarages? 13) Robert Bergenhenegouwen Projectmanager Stationsgebied 1. Wanneer start de bouw van het Rijnsburgerblok? 2. Wanneer wordt het Rijnsburgerblok en de parkeergarage opgeleverd? 3. Hoe loopt het bouwverkeer? 4. Is er een voorkeur voor gelijktijdig bouwen of na elkaar? 5. Wanneer wordt het busstation omgeklapt? 6.is er een relatie tussen parkeergarage en de nieuw te bouwen ondergrondse parkeergarages? 14) Nicolet van Schoonhoven/Peter Heida Projectmanagers HOV 1. Wanneer gaat het HOV via de Hooigracht-Langegracht rijden? 2. Hoe ziet de tijdelijke situatie tot die tijd eruit? 3. Wanneer wordt het busverkeer door de Breestraat teruggebracht? 4. Hoe ziet de route eruit voor bussen die wel door de Breestraat blijven rijden? 5. Is het mogelijk de bussen niet meer via het eerste stukje Koorevaarstraat te laten rijden? Zo ja, wanneer dan? 6. Welke eisen stelt het HOV aan de nieuw te bouwen parkeergarages? 15) Antoon van Dijk Projectcoördinator NUON-terrein 1. Wanner wordt het NUON-terrein gesaneerd? 2. Hoe loopt het bouwverkeer? 3. Hoeveel verkeer is dit? 4. Hoe lang duurt de sanering? 5. Wat gebeurt er na de sanering? 6. Zijn er raakvlakken met de nieuw te bouwen parkeergarages? 16) Maarten Raupp/Marius van Putten Afsluiting Kooilaan 1. Wanneer wordt de Kooilaan afgesloten? 2. Hoe wordt het verkeer omgeleid? Gemeente Leiden 15

16 Bijlage II - Interviews Gemeente Leiden 16

17 1. Interview Martje Hoofs, Carien Arendz en Bart van Hussen Parkeermanagement/VAG 1 juli 2013 Vraag 1: Wat is jullie eerste gedachte bij de fasering? Martje, Carien en Bart: Wij kijken vooral naar de fasering in het kader van de parkeerexploitatie. Voor ons is het een risico dat er in de omgeving van de Lammermarkt zoveel ontwikkelingen spelen, tijdens en na de bouw. Na de bouw kan dit betekenen dat de garage minder goed bereikbaar wordt en dat de omgeving minder aantrekkelijk is. Dit resulteert in een minder goede exploitatie. De Garenmarkt voegt meer kwaliteit toe t.o.v. de huidige situatie, omdat hier de grootste parkeerbehoefte ligt. Ook de ontwikkeling van de Aalmarkt kan hierbij een positieve invloed hebben. Martje, Carien en Bart: Als het de politiek enkel te doen is om de handtekening (de garages worden hoe dan ook in de volgende coalitieperiode gerealiseerd), waarom moet dan alsnog de Lammermarkt eerst gebouwd worden? Dit vind ik een belangrijk aandachtspunt dat niet automatisch pleit voor het voor laten gaan van de Lammermarkt. Misschien heeft de volgende coalitie wel een voorkeur voor de Garenmarkt en wordt die alsnog eerst gerealiseerd. Vraag 2: Kan het eerst bouwen van de ene garage exploitatievoordelen opleveren? Martje, Carien en Bart: Dit is lastig om zo te zeggen omdat het van heel veel factoren afhankelijk is, zoals HOV en andere ontwikkelingen in de omgeving. Met het ook op eventuele marktpartijen die in de Garenmarkt geïnteresseerd zijn is het misschien interessant even te wachten hoe dit zich ontwikkelt. Qua exploitatie heeft de Garenmarkt de minste risico s omdat hier minder plekken komen en de parkeerbehoefte groter is. Het is niet zo erg als de bouw vertraging oploopt want dat is juist gunstig voor de exploitatie. We verwachten dat de Garenmarkt wel vol komt, bij de Lammermarkt is dit minder zeker. Als de discussie ontstaat of er één garage kan komen te vervallen, zou dit volgens ons de Lammermarkt zijn, hoewel we ook voordelen zien in een garage aan die kant van het centrum. Vraag 3: Zijn er nog andere factoren van invloed op de fasering? Hebben jullie bijvoorbeeld meer tijd nodig voor het vinden van een tijdelijke parkeerplek voor vergunninghouders? Martje, Carien en Bart: Dit lijkt voor beide garages op korte termijn oplosbaar. Het is ook belangrijk te kijken naar de exploitatierisico s die de marktpartijen in hun inschrijving noemen. Misschien komen zij weer met nieuwe risico s die wij nog niet kennen. Gemeente Leiden 17

18 2. Interview Chris de Vor Programmamanager Bereikbaarheid 9 juli 2013 Vraag 1: Wat zijn je eerste gedachten over de fasering? Chris: De Lammermarkt moet eerst. Daar kan ook sneller mee begonnen worden omdat hij binnen bestemmingsplan past. In de structuurvisie staat dat het bereikbaarheid en het winkelaanbod in Leiden slecht is en verbeterd moet worden. Daarom is er geen tijd te verliezen en vind ik dus dat de Lammermarkt eerst gebouwd moet worden. Vraag 2: Welke aandachtspunten voor bereikbaarheid zie jij voor beide locaties? Chris: Op de Lammermarkt spelen het Rijnsburgerblok, de Lakenhal, de afsluiting van het Kooiplein en HOV. Op de Garenmarkt is (H)OV het grootste knelpunt. Er moet sowieso veel aandacht besteed worden aan tijdelijke maatregelen. Dit moet ook goed afgestemd worden met de nood- en hulpdiensten. Daarbij moet ook rekening gehouden worden met afsluitingen van een paar dagen, zelfs als de weg in principe gewoon open kan blijven. Vraag 3: Wordt de Valkbrug vervangen voordat de garage Lammermarkt open gaat? Chris: Ik spreek van reconstructie van de Valkbrug. Het is niet goed voor het imago van de garage als de Valkbrug en de hele infrastructuur van het maaiveld aangepakt worden als de garage al open is. Ik zie dit als integraal project dat de hele infrastructuur van het plein behelst (HOV, inrit garage, Valkbrug). Ik ben er voorstander van de uitvoering van dit project te starten als de garage nog niet opgeleverd is, zodat alles in één keer klaar is. Volgens mij kun je hier mee starten zodra het dak van de garage erop zit. Vraag 4: Heb je verder nog aandachtspunten voor de tijdelijke situatie? Chris: Het is raadzaam een informatiecentrum in of bij de Lammermarkt neer te zetten waar mensen gedurende de bouw van alle projecten in het gebied terecht kunnen met vragen en klachten. Ook moeten we een systeem maken voor het snel vergoeden van overlast en schade. Een ander aandachtspunt is de bevoorrading van de winkels in de binnenstad. Dit moet natuurlijk altijd plaats kunnen vinden. Gemeente Leiden 18

19 3. Interview Jeannot Waisvisz Programmamanager Binnenstad 1 juli 2013 Vraag 1: Wat zijn je eerste gedachten over de fasering? Jeannot: Ik vind niet dat het bepalen van de fasering alleen moet gebeuren op basis van het bestemmingsplan Lammermarkt. Er zijn nog meer factoren belangrijk bij deze afweging. Ik heb vanuit programma binnenstad een voorkeur voor het eerst bouwen van de Garenmarkt. Hiervoor heb ik verschillende redenen. Ten eerste is de garage belangrijk voor de Aalmarkt, aan de investeerder is deze garage toegezegd. Ten tweede is de Garenmarkt belangrijk als bronpunt voor de binnenstad, de Breestraat, het kernwinkelgebied en het zwerfmilieu. Ook denk ik dat de meeste bezoekers vanuit de oost/zuid kant van Leiden komen en hier dus het grootste consumentenpotentieel ligt. De parkeerproblematiek is op de Garenmarkt ook groter dan op de Lammermarkt. Tot slot denk ik dat de ontwikkeling van de garage kan bijdragen aan een snellere herontwikkeling van het Hoogvlietblok. Vraag 2: En wat zijn je gedachten bij de Lammermarkt? Jeannot: In de omgeving van de Lammermarkt zijn veel vraagstukken (infrastructuur, HOV) die mogelijk niet op tijd zijn opgelost als de Lammermarkt als eerste gebouwd wordt. Ook vind ik dat eerst het bolwerk en cultuurkwartier gerealiseerd moeten worden voordat de garage kan gaan functioneren. Anders krijgen de bezoekers een negatief beeld van de stad als ze uit de garage komen en deze nog niet klaar zijn. Vraag 3: En hoe zie jij de situatie voor de toekomst? Als de doelstellingen uit programma binnenstad gerealiseerd zijn? Jeannot: Dan denk ik dat nog steeds de parkeerbehoefte op de Garenmarkt het grootst is. Vraag 4: Leiden streeft ernaar in 2017 de beste binnenstad van Nederland te hebben. Welke garage zou dan in ieder geval af moeten zijn? Jeannot: Bij de uitgangspunten voor beste binnenstad hebben we gezegd dat er ten minste één van de twee garages af moet zijn. Er is geen voorkeur genoemd voor welke. Om bovenstaande redenen gaat mijn voorkeur echter wel uit naar de Garenmarkt. Als deze niet op tijd klaar kan zijn, dan heb ik vanuit deze overweging liever dat de Lammermarkt eerst gerealiseerd wordt. Vraag 5: Worden de aanloopstraten van beide locaties binnenkort aangepakt? Jeannot: Ik vind een fatsoenlijke aanloopstraat een noodzakelijke randvoorwaarde voor de garages. Als de aanloopstraten niet deugen, kan een garage volgens mij niet functioneren. Bij de Garenmarkt geldt dat het gedeelte van de Korevaarstraat tot de Breestraat, de aanloopstraat dus, meegenomen wordt in het project Breestraat. Voor de Nieuwe Beestenmarkt, aanloopstraat van de Lammermarkt, is niets gepland. Je zou dan dus eventueel aan andere aanloopstraten naar het centrum moeten denken, bijv. langs de Lakenhal. Gemeente Leiden 19

20 4. Interview René Künzel Verkeersregisseur 26 juni 2013 Vraag 1: Wat zijn je eerste gedachten over de fasering? René: Het is in ieder geval vanuit verkeersregie niet wenselijk de garages gelijktijdig te bouwen. Dan krijg je twee verstoringen aan de rand van het centrum. Dit vormt met name een probleem voor het omleiden van OV en hulpdiensten. De overlast voor fietsers is meer lokaal en is dus minder een probleem bij gelijktijdig bouwen. Auto s willen we sowieso uit het centrum weren dus wat dat betreft is het misschien juist slim om verstoringen aan te brengen om automobilisten te dwingen uit te wijken. Vraag 2: Is het wenselijk de Lammermarkt tegelijk te bouwen met het Rijnsburgerblok en/of Lakenhal? René: In principe wel, dan kun je één communicatiecampagne voeren voor het hele gebied. Dit kan natuurlijk alleen als er een oplossing gevonden wordt voor het (omleiden van) het verkeer. Van de Lakenhal verwacht ik weinig tot geen hinder voor het verkeer, hoogstens een bouwkeet. Vraag 3: Is de tijdelijke (verkeers)situatie voor de ene locatie makkelijker te organiseren dan voor de andere? René: De tijdelijke situatie voor de Lammermarkt lijkt makkelijker te organiseren dan die voor de Garenmarkt als de route Langegracht-Molenwerf beschikbaar blijft. Het omleiden van het OV is het grootste knelpunt bij de Garenmarkt en is daar een groter knelpunt dan bij de Lammermarkt. Om die reden zou je kunnen beginnen met de Lammermarkt, omdat je dan voor de Garenmarkt meer tijd hebt om de tijdelijke situatie te organiseren. Vraag 4: Welke andere ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op de tijdelijke situatie voor de Lammermarkt? René: Met name de aansluiting van de Kooilaan op de Willem de Zwijgerlaan; hierdoor verwachten we meer verkeer op de Langegracht. Het is dan niet wenselijk dat het verkeer nog meer hinder oploopt rond de Lammermarkt. Verder is het Rijnsburgerblok het grootste aandachtspunt in de omgeving. HOV, Lab71 (voorheen Ringweg Oost) en omklappen busstation lijken allemaal pas in een verdere toekomst te gaan spelen. Vraag 5: Welke andere ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op de tijdelijke situatie voor de Garenmarkt? René: Dit is in ieder geval de Spoorwegonderdoorgang op de Kanaalweg. Als de Kanaalweg wordt afgesloten wordt tussen 2015 en medio 2016 zal er meer verkeer op de kruispunten Oranjeboomstraat-Levendaal en Lammenschansweg-Geregracht komen. Dit kan niet samenvallen met de bouw van de garage, omdat er dan ook nog extra verkeer op dit kruispunt terecht zal komen. Enkele ontwikkelingen (vervanging Lammerbrug en/of Trekvlietbrug) zijn te onzeker of van dusdanig weinig invloed (kwaliteitsverbetering Breestraat) dat ik hier geen rekening mee zou houden. Vraag 6: Kunnen bepaalde geplande ontwikkelingen een positief effect hebben voor (één van) de garages? René: Mogelijk het omklappen van het busstation. Als bussen eenmaal over de Hooigracht- Langegracht rijden, is er mogelijk een minder groot probleem bij de tijdelijke situatie op de Garenmarkt. Dan zou je de Lammermarkt eerst moeten bouwen, want daar komt juist meer vervoer als het busstation eenmaal is omgeklapt. Het lijkt er echter op dat het busstation pas omklapt als beide garages mogelijk al klaar zijn. De planning is onzeker. Vraag 7: Zijn er nog andere kwesties die van invloed kunnen zijn op de fasering? René: Van de Rijnlandroute verwacht ik weinig effect voor de garages. Het is belangrijk te onthouden dat het doorstromen van het verkeer altijd de voorkeur heeft (evt. met aanpassingen) boven het afsluiten van routes. Ook moet je rekening houden met het nemen van verkeersbesluiten, dat 40 weken in beslag kan nemen. Ik raad aan dat het project hiermee vast start, als je het aan de aannemer overlaat kan dit het proces vertragen. Ik verwacht de grootste bezwaren van Arriva, voor beide locaties maar met name voor de Garenmarkt omdat daar de meeste bussen langs rijden. Je kunt deze bezwaren voorkomen door Arriva vanaf nu actief bij de planvorming te betrekken. Houd er rekening mee dat zij veel tijd nodig hebben om bijvoorbeeld aanpassingen te doen in hun dienstregeling. Verder is het nog een aandachtspunt dat de bouwput en voorzieningen in de omgeving (molen, panden, etc.) altijd bereikbaar moeten blijven voor hulpdiensten. Ook de gemeentelijke calamiteitenroutes (zie kaart) moeten altijd beschikbaar zijn voor hulpdiensten. Gemeente Leiden 20

21 5. Interview Erik Wiltink Projectmanager Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt 26 juni 2013 Vraag 1: Wat zijn je eerste gedachten over de fasering? Erik: Ik denk dat de Lammermarkt meer kans heeft om als eerste gebouwd te worden, omdat de voorkeursvariant binnen het huidige bestemmingsplan past. Ook is de Garenmarkt technisch gezien complexer omdat de bak dichter bij de bebouwing komt te liggen. Mocht toch nog gekozen worden voor een garagevariant op de Lammermarkt met een inrit buiten de singel, dan zijn beide garages even complex en is voor beide een nieuw bestemmingsplan nodig. Mogelijk is de Lammermarkt dan zelfs weer complexer dan de Garenmarkt. Vraag 2: Wat wil de politiek? Erik: De bestuurlijk opdrachtgever heeft een voorkeur voor de Lammermarktgarage binnen bestemmingsplan. Dit is voorgelegd aan de rest van het college en hier is nog geen besluit over genomen. De Garenmarkt is echter ook interessant omdat deze dichter bij het centrum ligt en hier de parkeerbehoefte groter is. Vraag 3: Kunnen er in de toekomst nog nieuwe politieke bezwaren ontstaan? Erik: Dit kan, bijvoorbeeld als de ontwerpen op minder dan duizend parkeerplekken uitkomen. Dit kan een bezwaar zijn voor de VVD. Ook de relatie met Singelpark en Lakenhal op de Lammermarkt zijn politiek gevoelige relaties. Vraag 4: Zijn er vanuit exploitatie nog voorkeuren voor een garage? Erik: Ik verwacht dat de Garenmarkt meer opbrengt omdat het parkeerterrein nu al erg vol staat en hier dus de grootste parkeerbehoefte ligt. Gemeente Leiden 21

22 6. Interview Eric Hiel Projectmanager Lammermarkt 2 juli 2013 Vraag 1: Wat zijn je eerste gedachten over de fasering? Eric: De wethouder geeft de voorkeur aan het eerst bouwen van de Lammermarkt. De Lammermarkt kan ook sneller dan de Garenmarkt omdat hier geen nieuw bestemmingsplan voor nodig is. Vraag 2: Welke projecten spelen er in de buurt en wat is de invloed hiervan op de fasering? Eric: Er spelen een aantal projecten in de omgeving die zeker van invloed kunnen zijn op de planning. Het lijkt erop dat uitvoering gelijktijdig met de Lakenhal niet past. De Lakenhal geeft er echter de voorkeur aan dat de garage gerealiseerd is voordat de Lakenhal opgeleverd wordt. Dat is een reden om de Lammermarkt snel te bouwen. De planning moet in ieder geval niet gekoppeld worden aan de planning van de Lakenhal omdat deze te onzeker is en daardoor teveel risico s met zich meebrengt. Een ander raakvlak bestaat er met het tijdelijk afsluiten van de Kooilaan waardoor er (iets) meer verkeer over de Langegracht-Molenwerf zal rijden. Dit zal echter geen probleem zijn als de route Molenwerf-Schuttersveld open blijft. Het rijnsburgerblok kan een knelpunt vormen op het gebied van bouwlogistiek, maar dit lijkt wel op te lossen. Qua bouwoverlast en technische complexiteit is de Lammermarkt veel minder risicovol dan de Garenmarkt. Daarom is er misschien meer tijd nodig voor het uitwerken van het ontwerp en de tijdelijke situatie voor de Garenmarkt. Vraag 3: Zijn er ontwikkelingen die voor vertraging voor of tijdens de bouw kunnen zorgen? Eric: Het bestemmingsplan is al klaar dus wat dat betreft niet. Er moeten wel een aantal verkeersbesluiten genomen worden, dus die kunnen mogelijk wel tot vertraging leiden. Ook moet er een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Een noodzakelijke randvoorwaarde voor het slagen van het project is wel een goede communicatiecampagne, bij voorkeur voor het hele gebied. Gemeente Leiden 22

23 7. Interview Mandy von Eckardstein Projectmanager Parkeergarage Garenmarkt Vraag 1: Wat zijn je eerste gedachten over de fasering? Mandy: De behoefte aan extra parkeerplekken blijkt het grootst te zijn op de Garenmarkt. Deze locatie kan dan ook sneller geld opleveren voor de parkeerexploitatie. Ook is de Morspoortgarage aan de noordzijde van de stad een goed alternatief voor bezoekers van die kant. Als je de Garenmarkt eerst bouwt, heb je aan beide kanten van de stad een garage. De Morspoort kan concurreren met de Lammermarkt, wat misschien niet wenselijk is. Vraag 2: Is het voor de Garenmarkt voordelig om langer te wachten? Mandy: Het kan wel interessant zijn om de Garenmarkt als tweede te bouwen omdat er tegen die tijd misschien meer duidelijkheid is over andere ontwikkelingen die de Garenmarkt raken, zoals HOV/bussen uit de Breestraat, Europaweg, Rijnlandroute. Ook voor het bestemmingsplan is mogelijk veel tijd nodig en voor een eventuele afstemming op/met de plannen van Provast. Om technische redenen is de Garenmarkt mogelijk complexer dan de Lammermarkt, maar ik verwacht niet dat dit tot vertraging zal leiden. Het ontwerp moet gewoon goed uitgewerkt worden. Vraag 3: Zijn er verder nog projecten in de omgeving waarmee afstemming gezocht moet worden? Mandy: Het bouwverkeer van project Breestraat kan gewoon doorgang vinden; dit kan immers via dezelfde, eventueel omgeleide route, als de bussen. Het is wel belangrijk dat de kruispunten Levendaal/Oranjeboomstraat en Lammenschansweg/Korevaarstraat en de Jan van Houtbrug aangepakt moeten worden voordat de garage open gaat. Gemeente Leiden 23

24 8. Egbert Rentema Planner/Risicomanager 27 juni 2013 Vraag 1: Kun je vooraf misschien al direct iets zeggen over de fasering? Egbert: De Lammermarkt staat het meest ter discussie en kan dus voor meer politieke verdeeldheid (= vertraging) zorgen. Deze discussie komt o.a. door de concurrentie met de parkeergarage van het Rijnsburgerblok, de onzekerheid m.b.t. de Valkbrug en de locatie. De Lammermarkt wordt gepromoot als garage voor winkelend publiek, maar volgens mij wordt deze locatie veel meer gebruikt door bezoekers van het cultuurkwartier. De locatie is minder aantrekkelijk dan de Garenmarkt omdat hij minder goed aansluit op de loopstromen naar de stad/de winkels. Vraag 2: Kun je vanuit de planning aangeven of er een voorkeur bestaat voor een garage? Egbert: De Lammermarkt komt hierbij als beste uit de bus. Het is wenselijk dat de garage (en openbare ruimte) af is op het moment dat de Lakenhal klaar is. Ook wil je dat de Lammermarkt af is voordat de garage van het Rijnsburgerblok af is, zodat bezoekers eerst de Lammermarkt leren kennen, positief ervaren en hopelijk terugkeren. Als het Rijnsburgerblok dus eerder klaar is, zou dit een negatief effect kunnen hebben op de exploitatie van de Lammermarktgarage. Omdat je voor de Lammermarkt geen bestemmingsplanprocedure hoeft te doorlopen, kan deze garage eerder gerealiseerd worden dan de Garenmarkt. Daarmee is de Lammermarkt ook de enige garage die klaar kan zijn voor (in het begin van) 2017, als Leiden voor de beste binnenstad strijdt. Door de bestemmingsplanprocedure is de Garenmarkt waarschijnlijk niet op tijd klaar als deze als eerste gebouwd zou worden. Vraag 3: Kun je vanuit de risicobeheersing aangeven of er een voorkeur bestaat voor een garage? Egbert: Imagoschade is voor beide garages een belangrijk risico. Als de Lammermarktgarage klaar is en de Valkbrug wordt daarna vervangen, is de bereikbaarheid van de garage mogelijk problematisch en dit is niet goed voor het imago en dus de exploitatie. Dit geldt ook als de herinrichting van de openbare ruimte achterblijft. Voor de Garenmarkt geldt dit ook, hier is ook de bereikbaarheid een belangrijk issue bij de exploitatie van de garage en moet imagoschade voorkomen worden. Het verdient de voorkeur te wachten tot er bij de Garenmarkt minder bussen rijden, dan kun je de tijdelijke situatie makkelijker inrichten. Vraag 4: Bij welke garage bestaan meer risico s die de bouw kunnen vertragen? Egbert: Bij de Garenmarkt, omdat de parkeerbak daar dichter tegen de gevel komt te liggen. Ook heb je daar meer risico s op vertraging vanwege de bestemmingsplanprocedure. Bij de Lammermarkt spelen deze risico s niet. Je hebt alleen te maken met eventuele vertraging veroorzaakt door de 3 October Vereeniging en een grotere kans op calamiteiten doordat de bouwput dichter bij een uitgaansgebied ligt. Deze risico s zijn echter van een lagere orde dan die bij de Garenmarkt. Ook is het verleggen van kabels en leidingen minder problematisch op de Lammermarkt omdat je meer ruimte hebt om ze te verleggen. Gemeente Leiden 24

25 9. Rob Jansen Projectcoördinator Ingenieursbureau 5 juli 2013 Vraag 1: Kun je direct al wat zeggen over de fasering? Rob: Ja, wat mij betreft moet de Lammermarkt eerst. De Lammermarkt is minder complex en kan dus eerder uitgevoerd worden. Er zijn ook minder risico s bij de Lammermarkt. Bij de Garenmarkt spelen meer risico s op het gebied van bestemmingsplan en HoLa/OV. De bouwtijd van de garages zal ongeveer gelijk zijn. Bij de Lammermarkt kun je ook sneller beginnen. Het project is minder complex en zal dus waarschijnlijk zonder vertraging en problemen kunnen worden uitgevoerd. Dit kan leiden tot minder bezwaren op de Garenmarkt, als er op de Lammermarkt al een positieve ervaring is geweest Omdat de Lammermarkt minder complex is, is het ook goed om deze als leerproject te zien voor de complexere Garenmarkt. Vraag 2: Is er meer tijd nodig voor de voorbereiding van de Garenmarkt? Rob: Misschien wel, als je wat langer wacht is er meer duidelijkheid over de plannen met de Hoogvliet, het (H)OV en het eventuele verhuizen van de Aldi naar het Kooiplein. Ik zou ook meer tijd reserveren voor het uitwerken van nadeelcompensatie en het vooraf afstemmen en onderhandelen met ondernemers. Als één ondernemer nadeelcompensatie aanvraagt, gaat iedereen in de omgeving dit doen en dan zitten we met een probleem. Een ander voordeel van even wachten bij de Garenmarkt is dat er tegen de tijd van de uitvoering een nieuw college zit, die misschien direct opdracht geeft voor het laten verdwijnen van de auto s op maaiveld. Vraag 3: Hoe zit het met het functievrij maken van beide locaties? Rob: Op de Lammermarkt liggen minder kabels en leidingen, daar kun je dus eerder starten met de bouw omdat je minder hoeft te verleggen. Het is een tijdrovend karwei om te overleggen met nutsbedrijven over het verleggen, dus hoe meer kabels, hoe meer tijd dit kost. Op de Garenmarkt liggen vrij veel kabels en is dus meer tijd nodig voor de afstemming. Vraag 4: Zijn er nog andere factoren waar rekening mee moet worden gehouden? Rob: Ik vind het wel belangrijk dat de inrichting van de openbare ruimte direct na of zelfs gelijktijdig met de garage uitgevoerd wordt. Bij een mooie garage hoort ook een mooie openbare ruimte en een waardige ontsluiting via de Valkbrug. Het is ook een gevaar om de kabels en leidingen nu te gaan verleggen als je niet zeker weet hoe de openbare ruimte ingericht wordt. Dan heb je de kans dat je ze opnieuw moet gaan verleggen en dat wil je voorkomen. Als je de Lammermarkt eerst doet, heb je sneller opbrengsten. Ook kan de garage dienen als aanjager voor het cultuurkwartier Gemeente Leiden 25