Een leerlijn met vakdoelen en taaldoelen. Marijke Peeters (taalcoördinator) Monique van Luffelen (taalsatelliet)
|
|
- Guido Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een leerlijn met vakdoelen en taaldoelen Marijke Peeters (taalcoördinator) Monique van Luffelen (taalsatelliet)
2 Taalbeleid op het Kandinsky Schets van de geschiedenis Stand van zaken sinds 2009
3 Definitie ALLES WAT EEN SCHOOL ONDERNEEMT OM HET TAALNIVEAU VAN DE LEERLINGEN OP EEN ZO HOOG MOGELIJK PLAN TE KRIJGEN
4 De Dom te Keulen in zijn volle glorie
5 De oude Dom te Keulen rond 1200
6 De Dom rond 1825
7 De Dom van Keulen 1. werd niet op één dag gebouwd. 2. heeft talloze architecten en bouwmeesters gehad. Zij hadden allemaal hun eigen ideeën, die ze inzetten voor een gemeenschappelijk ideaal. 3. staat er omdat héél de stad Keulen en uiteindelijk héél het keizerrijk zich ervoor inzette! 4. ziet er door de jaren steeds anders uit, maar de geest achter het gebouw blijft dezelfde. 5. heeft talloze fans én criticasters gehad:
8 Taalbeleid op het KC: bouwmeesters Taalgericht vakonderwijs op de agenda zetten. (2005) Iedere docent is taaldocent. Onderzoek naar taalgebruik van docenten in de klas (2007) Taalgebruik van docenten ( ) Afstudeerscriptie Hoe is op het Kandinsky College de zorg voor leerlingen met taalproblemen georganiseerd? (2009) AMB s, presentaties gericht op bewustwording (2009, 2010)
9 3 varianten van taalbeleid 1. smalle variant 2. schoolse variant 3. zelfontwikkelende variant
10 Taal - problemen Taal en schoolbeleid Voortgang & toetsing Taalbeleid Taalbewuste docenten Doorlopende leerlijnen Taalgericht vakonderwijs
11 Taalateliers - inhoud Taalatelier 1 - TVO - Vet meting - Praktijkopdrachten voor observatie van taalrijke les Taalatelier 2 - Lezen in de vakken Taalatelier 3 en 4 - Vak-en taalleerlijnen - Taaltomtom - Taalsatellieten
12 Taal bij de vakken Hypothese: Wanneer docenten vakdoelen en vakspecifieke taaldoelen formuleren wordt de stap naar taalgericht vakonderwijs, met aandacht voor context, interactie en taalsteun, eerder gezet in de praktijk.
13 Taalateliers - doelen Taalgericht vakonderwijs in de klas met behulp van vak- en taalleerlijnen Andere vormen van toetsing, met behulp van taaltaken Heldere schoolbrede criteria waar taaltaken aan moeten voldoen Taaltomtom
14 Vak- en taalleerlijn Leerjaar: Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 1. VAKDOELEN Wat is er van belang voor het vak? Welke stappen (subvakdoelen) moeten leerlingen zetten om tot het vakdoel te komen? 2. TAALDOELEN Welke vaktaalwoorden hebben leerlingen nodig om de subvakdoelen te bereiken? Welke schooltaalwoorden hebben de leerlingen nodig om de subvakdoelen te bereiken? Relatie tussen vaktaal en schooltaal: welke taalvaardigheid hebben leerlingen nodig om bepaalde redeneringen te omschrijven? 3. TAALTAKEN Welke taaltaken moeten leerlingen uitvoeren om de subvakdoelen te bereiken? 4. BEOORDELING Hoe beoordeel ik of de leerlingen het vakdoel hebben bereikt? Hoe beoordeel ik of de leerlingen het taaldoel hebben bereikt?
15 Voorbeeld aardrijkskunde Vakdoel: leerlingen kunnen uitleggen hoe een windsysteem werkt Taaldoelen: - Vaktaalwoorden: luchtdruk, moesson, aanlandige en aflandige wind etc. - Schooltaalwoorden: coördinaten, loodrecht, toenemen, opstijgen etc. - Relatie: leerlingen moeten uit kunnen leggen, verklaren, oorzaak en gevolg benoemen etc. Taaltaak: presenteer in groepjes het weerbericht voor vier verschillende regio s waarbij je uitlegt hoe een windsysteem werkt
16 Toelichting vak-en taalleerlijnen geschiedenis TAAL- TAKEN Welke taaltaken moeten leerlingen uitvoeren om de subvakdoelen te bereiken? Leerjaar 1 Dagboekfragment Presentatie Werkstukje Samenvatting Leerjaar 2 Persoonlijke brief Zakelijke brief Presentatie Krantenartikel Samenvatting Leerjaar 3 Krantenartikel Dagboekfragment Presentatie Samenvatting
17 Begrippen(vaktaalwo orden) Schooltaal woorden Personen Jaar tallen Hoofdlijnen De leerlingen kunnen uitleggen: Introductie geschiedenis ongeschreven bronnen geschreven bronnen prehistorie historie tijdbalk muurschildering Voor en na Christus Meisje van Yde 3500 v Chr. Hoe de jaartelling voor en na Christus loopt. Dat geschiedenis een vak is waarbij je onderzoek doet naar hoe mensen vroeger leefden waarbij je kunt uitleggen hoe wetenschappers dat onderzoeken. Dat geschiedenis zich bezig houdt met historie waarbij je het verschil kunt aangeven tussen historie en prehistorie. Belang van bronnen aangeven en voorbeelden noemen van bronnen. Wat een tijdbalk is en dat je deze ook kunt gebruiken! 1: Leven van jagen en verzamelen. middel van bestaan jagers en verzamelaars archeologen taakverdeling grotschildering gereedschappen knollen rondtrekken oorzaak gevolg Dat jagers en verzamelaars nooit op één plek konden leven door hun manier van leven waarbij je voorbeelden van voedsel kunt noemen. Verschillende voorbeelden geven van gevolgen van de manier van leven van jagers en verzamelaars. Dat er een taakverdeling was tussen de mannen en de vrouwen waarbij je kunt aangeven wie wat deed.
18 Voorbeeld taaltaak geschiedenis Zakelijke brief: Advies aan uitgever van het boek over de afbeeldingen bij de paragraaf: kunst in de Republiek. Persoonlijke brief: Geschreven vanuit een personage dat leefde tijdens de Franse revolutie.
19 Beoordelingsmodel brief Brief Zijn de volgende zaken aanwezig? Voorbeeld: - (0) + (1) Datum en plaatsnaam Parijs, 16 juli 1789 Aanhef Beste.., Aanleiding schrijven Kern brief: Hoe gaat het met je? Met mij. Uitleg over de historische gebeurtenis en hoe je persoon deze heeft beleefd. - Start met een kernzin! - Vervolg met de toelichting en eventueel voorbeelden (gebruik alinea s.) Aanbeveling/ hoop voor de toekomst Slotformule: Naam: Hopelijk zien we elkaar snel weer en. Groet, Jean Pierre Let op: Witregels tussen de verschillende briefonderdelen? Regels voor schrijven op niveau toegepast? Verwijswoorden in de brief correct? Totaal:
20 Heldere criteria Streven voor de toekomst is een Taaltomtom
21
22 Knelpunten Rol van de sectie Nederlands Becijfering van de taaltaken Het blijft duwen en trekken
23 Succes met uw taalbeleid! Voor vragen en suggesties:
Netwerkbijeenkomst taal vmbo
Laura Punt en Edith Vissers Netwerkbijeenkomst taal vmbo Over woordenschat, vak- en taaldoelen, interventies van de taalcoördinatoren en vakwerkplannen Programma netwerkbijeenkomst Herhaling: in vogelvlucht
Nadere informatieTaalbeleid en talenbeleid
Taalbeleid en talenbeleid februari 2011 Geppie Bootsma g.bootsma@aps.nl Iris Keij i.keij@aps.nl Programma Startopdracht Taalbeleid en talenbeleid Inhoud Nederlands en MVT Meekrijgen van collega s Fasen
Nadere informatieWoordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven
Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN
Nadere informatieSymposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013
Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Houten, 3 april 2013 Even voorstellen: W.M.C.vanderWesten@hhs.nl Voorzitter Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Bestuurslid
Nadere informatieTaalbeleidsplan College Den Hulster Venlo
College Den Hulster, Venlo Taalbeleidsplan College Den Hulster Venlo 2013-2015 Elke docent is taaldocent! Martens, Julia Schroijen, Ronald Inhoud 1.1 De school als organisatie... 2 1.1a Leerlingenpopulatie...
Nadere informatieVan beleidsplan naar docentgedrag in de klas. Etalageconferentie 7 februari 2013 Geppie Bootsma
Van beleidsplan naar docentgedrag in de klas Etalageconferentie 7 februari 2013 Geppie Bootsma g.bootsma@aps.nl Opzet lezing Taalbeleidsplan in de school Taalbewust gedrag in de les Onderzoek naar taal
Nadere informatieVerborgen taaldoelen Hoe ze ontdekken en ermee omgaan.
Verborgen taaldoelen Hoe ze ontdekken en ermee omgaan. Inspiratiedag 'De parabel van Babel 24/9/2013 Een mooi beginsel 2 Wat wordt bedoeld met irrigatie? 1.irrigatie = kunstmatige water aanvoeren 2.kunstmatige
Nadere informatieTaalgericht vakonderwijs
Taalgericht vakonderwijs Publicatie: Taalgericht vakonderwijs in de Mens- en Maatschappijvakken. Handreiking voor opleiders en docenten, Landelijk Expertisecentrum Mens- en Maatschappijvakken en Landelijk
Nadere informatieVan taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands
Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands Mieke Lafleur Johanna van der Borden Studiedag Mbo Taalcoachacademie 21 september 2012 Programma 13.15-13.20
Nadere informatieTaalontwikkeling in uw vakles
Taalontwikkeling in uw vakles Workshop Zwolle/Utrecht/Eindhoven november 2012 Maaike Hajer/ Bart van der Leeuw Taalvaardigheid onderwijzen binnen taalonderwijs Taalvaardigheid benutten en verder uitbouwen
Nadere informatieTaalontwikkelend Lesgeven
Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs
Nadere informatieTaal-en rekenbeleid in de schoolpraktijk. Els Zaalberg conrector onderwijs
Taal-en rekenbeleid in de schoolpraktijk Els Zaalberg conrector onderwijs Jaren 90: Beleid 1 Brugklas: taal- en rekentoetsen, hulplessen lezen, spellen, rekenen Rond 2000: Vakoverstijgende aanpak van taal
Nadere informatie2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert
Antwoordkernen bij Eureka 2mavo-de herziene druk, Amersfoort 2009-2010 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De
Nadere informatieDocentenhandleiding Schrijven bij geschiedenis
Docentenhandleiding Schrijven bij geschiedenis In deze docentenhandleiding vindt u meer informatie over de schrijfinstructie-les, die aansluit bij de lessenserie Nederland als democratie. Het doel van
Nadere informatieLesopzet Opstellen leerdoelen en succescriteria 'zakelijke brief' door middel van het beoordelen/rangschikken zakelijke brieven
Lesopzet Opstellen leerdoelen en succescriteria 'zakelijke brief' door middel van het beoordelen/rangschikken zakelijke brieven Leerjaar: 2 vmbo-t Leerdoelen door docent geformuleerd: - Je weet aan het
Nadere informatieLEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel:
LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: 0. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een eigen
Nadere informatieSterk in taal, sterk in studie
Sterk in taal, sterk in studie Drie vormen van feedback Wilma van der Westen Voorzitter Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Regioconferenties SLO / 19, 21 en 29 november 2011 Even voorstellen:
Nadere informatieAntwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4
Antwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je
Nadere informatieTimmeren en taal. Oefenen met taalgericht vakonderwijs in het vmbo / beroepsonderwijs
http://taalunieversum.org/onderwijs/onderzoek/ http://digischool.kennisnet.nl/community_ne www.slo.nl Referenties Bonset, H. & M. Braaksma (008). Het Schoolvak Nederlands opnieuw onderzocht. Enschede:
Nadere informatieSchrijf een goede betogende brief bij geschiedenis
Schrijf een goede betogende brief bij geschiedenis Een aantal aanwijzingen voor het aangeven van het historisch belang van een persoon of gebeurtenis. Betoog (uit Topniveau) Mening (standpunt) van de schrijver
Nadere informatieEen houdertje ontwerpen
Een houdertje ontwerpen Docentenhandleiding Colofon Platform Taalgericht Vakonderwijs, Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede, 2009 Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het
Nadere informatieMbo, toets je taal! Taalvaardigheid Nederlands beoordelen in competentiegericht onderwijs
. Competentieleren Hajer, M. & T. Meestringa (2004). Handboek taalgericht vakonderwijs. Bussum: Coutinho. Ministerie van OC&W (2004). Van A tot Z betrokken. Aanvalsplan Laaggeletterdheid 2006-2010 (http://taalinmbo.kennisnet.nl/bronnen/aanvalsplan).
Nadere informatieFUNCTIONELE TAALVAARDIGHEID / TEKSTGELETTERDHEID IN PAV
REGIO LIMBURG Tulpinstraat 75 3500 HASSELT +32 11 26 44 00 http://limburg.katholiekonderwijs.vlaanderen LEERMATERIAAL SO PAV 2017/07 Opmaakdatum: 06.11.2017 Vak: Begeleider: E-mail: PAV Jean-Marie Ramakers
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis
Nadere informatieJessica Huizer. aardrijkskunde
Naam: Studentnummer: Opleiding: Klas: Vak: Docent: Jessica Huizer 0541685 Pabo 2P aardrijkskunde Vincent Bax 3 lessen * Introductie thema: Identiteit * introductie venster: Hindoeïsme * Les1: godsdiensten
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen
Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.
Nadere informatieTaalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek 1
9. Taalbeleid en -screening Ronde 4 Tiba Bolle & Inge van Meelis ITTA Contact: Tiba.bolle@itta.uva.nl Inge.vanmeelis@itta.uva.nl Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek
Nadere informatieTaal-en rekenbeleid in de schoolpraktijk. 25 april 2013
Taal-en rekenbeleid in de schoolpraktijk 25 april 2013 Taal en rekenen Elke achtstegroeper die de basisschool verlaadt krijgt een klassenfoto van 20 bij 25 cm. Welke is het? Op havo en vwo Klachten van
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen
Tijdvak 1 Toetsvragen 1 De meeste kennis over de periode waarin de eerste mensen leefden, komt van archeologen. Wat houdt het werk van archeologen in? A Zij bestuderen de verschillende theorieën over de
Nadere informatieDe rol van taal in rekenen bijeenkomst 2
LAMAVOC 5 juni 2019 De rol van taal in rekenen bijeenkomst 2 Vincent Jonker & Monica Wijers Starter Cursusopzet 8 mei inleiding, taalgericht vakonderwijs, reken-inhoud Huiswerk zelf uitproberen 5 juni
Nadere informatieSoorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 03 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum
ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke
Nadere informatieWerken met tussendoelen in de onderbouw
Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden
Nadere informatieOpenbare bijeenkomst Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Wilma van der Westen Haagse Hogeschool Contact: w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Openbare bijeenkomst Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 1. Inleiding Het Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid
Nadere informatieStarter (leerjaar 1): Ontwikkelen naar: Gevorderde (leerjaar 4): Kenmerkend gedrag Kenmerkend gedrag Kenmerkend gedrag Ik: Ik: Ik: - werk vooral met korte opdrachten (10 minuten) - heb moeite om mijn aandacht
Nadere informatieJubileumconferentie Vijftien jaar Platform 30 November
Jubileumconferentie Vijftien jaar Platform 30 November 2001-2016 Wat voor functie heb jij? Kun jij een verband aanleggen? Ik houd niet zo van rauwe wortels. De start 2001: tweede-taaldidactiek binnen schoolvakken
Nadere informatieVMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1
VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1 Voorbeeld van een brief: Eigen naam Adres Postcode en plaats Naam geadresseerde Adres Postcode en plaats Geachte heer De Vries, Plaats, Datum Mijn naam is Mike Louwman,
Nadere informatieChecklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +
Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend
Nadere informatieWaar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol?
Hoe word ik beter in geschiedenis? Als je beter wilt worden in geschiedenis moet je weten wat er bij het vak geschiedenis van je wordt gevraagd, wat je bij een onderwerp precies moet kennen en kunnen.
Nadere informatieOgo en taal van methode naar bronnenboek
Ogo en taal van methode naar bronnenboek Help!! Wat nu?? Niet in 1 keer alles loslaten Gefaseerd invoeren van werken met OGO thema s Gefaseerd invoeren van taal binnen thema s ???Taaltrapeze en OGO???
Nadere informatieDe validiteit van de begrippenlijst Taal en taalverschijnselen
10. En verder nog Ronde 2 Kees de Glopper ETOC, R.U. Groningen Contact: c.m.de.glopper@rug.nl De validiteit van de begrippenlijst Taal en taalverschijnselen Het Referentiekader Taal bevat een lijst van
Nadere informatieRonde 2. Naar een taalkrachtigere lerarenopleiding. 1. Aanleiding. 2. De praktijk op school
VIJFENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS Ronde 2 Mieke Lafleur & Johanna van der Borden Hogeschool Utrecht / LEONED Contact: mieke.lafleur@hu.nl johanna.vanderborden@hu.nl Naar een taalkrachtigere
Nadere informatieTaalgericht vakonderwijs voor Neerlandici en collega s van alle andere schoolvakken
. Taalvaardigheid Ronde 3 Ingrid Evers Instituut voor Leraar en School, Radboud Universiteit in Nijmegen Contact: i.evers@ils.ru.nl Taalgericht vakonderwijs voor Neerlandici en collega s van alle andere
Nadere informatieAANBOD. Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte.
AANBOD Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte. ACTIE Theorielessen (vakleer) Verzamel voorbeelden van
Nadere informatieTaalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Presentatie door : Anna Hotze, Edith Louman en Meie van Laar
Taalgericht de klas in! Een taalgerichte W&T-les voorbereiden en uitvoeren Presentatie door : Anna Hotze, Edith Louman en Meie van Laar Jantien Smit: j.smit@saxion.nl Meie van Laar: vanlaar@e-nemo.nl Anna
Nadere informatieOpleidingsmateriaal Taalgericht Vakonderwijs
Opleidingsmateriaal Taalgericht Vakonderwijs Een pakket in ontwikkeling Maaike Hajer, mmv Bart van der Leeuw, Theun Meestringa, Gerald van Dijk 7 november 2012 Taalgericht vakonderwijs taal- en vakdoelen
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieNT2 en de referentie-niveaus
NT2 en de referentie-niveaus Klik Studiedag om de Remediaal ondertitelstijl van het model te bewerken 25 maart 2011 Schooljaar 2010-2011 Verplichting aan scholen om taalvaardigheid van leerlingen op niveau
Nadere informatieWerken in de prehistorie. 1. Inleiding
Werken in de prehistorie 1. Inleiding In deze opdracht gaan leerlingen, aan de hand van een aantal bronnen, op zoek naar een antwoord op de vraag of vrouwen die voedselverzamelaars waren een beter leven
Nadere informatieOnze weg naar 2F(+?) Inhoud Voorgeschiedenis. Voorgeschiedenis. Rol van het TRC. Rol van de geledingen in de school.
Onze weg naar 2F(+?) Willie de Wit: coördinator rekenen Vera Frieling: coördinator taal v.frieling@udenscollege.nl w.dewit@udenscollege.nl Inhoud Voorgeschiedenis Rol van het TRC Rol van de geledingen
Nadere informatieSoorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieTalig rekenen. Drs. Martin Ooijevaar - Onderwijsadviseur M.ooijevaar@sbzw.nl 0299-783422 @mooijevaar @sbzwtweet SBZW 10-4-2016 2
SBZW 10-4-2016 1 Talig rekenen Drs. Martin Ooijevaar - Onderwijsadviseur M.ooijevaar@sbzw.nl 0299-783422 @mooijevaar @sbzwtweet SBZW 10-4-2016 2 Onderwerpen Inschatten van beginniveau Taal binnen de rekenles
Nadere informatieOmgevingsonderwijs in Ermelo
Omgevingsonderwijs in Ermelo Docentenhandleiding Vakgroep Geschiedenis Juli 2012 Inleiding Voor u ligt een lessenserie en docentenhandleiding die gaan over omgevingsonderwijs in Ermelo. Deze serie is gemaakt
Nadere informatieDe Vlaardingencultuur. leven in de steentijd
De Vlaardingencultuur leven in de steentijd INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 LES 1... 4 LES 2... 5 LES 3... 7 OPDRACHTEN... 8-12 2 Inleiding Voor u ligt de docentenhandleiding van het lespakket over de Vlaardingencultuur.
Nadere informatieOnze weg naar 2F(+?) Willie de Wit: coördinator rekenen. Vera Frieling: coördinator taal.
Onze weg naar 2F(+?) Willie de Wit: coördinator rekenen Vera Frieling: coördinator taal v.frieling@udenscollege.nl w.dewit@udenscollege.nl Inhoud Voorgeschiedenis Rol van het TRC Rol van de geledingen
Nadere informatieDocentenhandleiding Cultuurmenules. Haags Historisch Museum. Help de grote Den Haag Man Groennie Gele
Docentenhandleiding Cultuurmenules Haags Historisch Museum Help de grote Den Haag Man Groennie Gele 1 Beste Leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 3 het Haags Historisch Museum. De
Nadere informatieMODEL B: Beoordelingsmodel PWS Binasvakken ( vernieuwde Tweede Fase ) De voorbereidingsfase: Zijn de leerlingen op zelfstandige wijze gekomen tot:
MODEL B: Beoordelingsmodel PWS Binasvakken ( vernieuwde Tweede Fase ) Bij de beoordeling van het PWS wordt uitgegaan van vier verschillende fasen, te weten: 1. De voorbereidingsfase 2. De onderzoeksfase
Nadere informatietwee initiatieven Academisch Nederlands
twee initiatieven Academisch Nederlands Boekpresentatie Breda, 28 maart 2012 Inleiding Twee verhalen Cursusontwikkeling Taalgericht vakonderwijs Academisch Nederlands? Link secundair hoger onderwijs? Draaiboek
Nadere informatieBegrijpend lezen, lessenserie. voor het VO
Begrijpend lezen, lessenserie voor het VO Handleiding Antwoorden Jeltje Harnmeijer Hedy van Hemert Voorwoord en Handleiding Inleiding Voor u ligt de lessenserie Begrijpend lezen, ontwikkeld door Jeltje
Nadere informatieLessenserie Drones in het leger?
Docentenhandleiding bij Lessenserie Drones in het leger? Nederlands en maatschappijleer 4 havo Rianne Neering Download het leerlingmateriaal op: http://downloads.slo.nl/documenten/leerlingmateriaal%20lessenserie%20drones%20in%20het%20leger.pdf
Nadere informatieEen taalbeleid op maat van de lerarenopleiding. Guido Cajot
Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding Guido Cajot Taalbeleid op maat Kernproject School of Education, 2009-2011 Het expertisenetwerk voor lerarenopleidingen Associatie KU Leuven 5 partners: 1
Nadere informatieOMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTA- VAKKEN. Bijeenkomst 4 23 april 2018
OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTA- VAKKEN Bijeenkomst 4 23 april 2018 INTRODUCTION TO CULTURE AND DIVERSITY 2 Programma 1. Terugblik op TVO 2. Huiswerk multi-cultureel lesgeven 3. Hoe cultureel is mijn
Nadere informatieEen taalbeleid op maat van
Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding Een onderzoeksproject van het expertisenetwerk voor lerarenopleidingen van de Associatie K.U.Leuven School of Education 2009-2011 Guido Cajot Partners HUBrussel
Nadere informatieOuderavond Dyslexie Kennemer College Beroepsgericht 28 september dyslexiecoach
Ouderavond Dyslexie Kennemer College Beroepsgericht 28 september 2017 Daniëlle Klaster Esther Hofman Sylvia Ruisendaal 1 Orthopedagoog Docent Duits, dyslexiecoach Teamleider Even inkomen.. Test uit de
Nadere informatieChecklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding
Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieTaalbeleid. VMBO Da Vinci College
Taalbeleid VMBO Da Vinci College Taalbeleid VMBO Da Vinci College Roosendaal Inhoudsopgave: Blz. 1. Voorwoord 2-3 2. Visie op Taalbeleid 4-5 3. Professionalisering 6-7 4. Processtappen binnen de school
Nadere informatieWorkshop Rekenen en Taal
Workshop Rekenen en Taal 26 januari 2011 13.30-16.00 uur Han Smits Verburg Berber Klein 1.1 Agenda 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Programma en doelen workshop 2. Algemene inleiding op taal & rekenen
Nadere informatieInleiding. Visie Beleid. Omgeving. Resultaat. Personeel. Beleid. Onderwijs. Leerlingen. Begeleiding. Communicatie. Cultuur.
Inleiding Deze quickscan helpt u inzicht te krijgen in de taalsituatie op uw school. Met de scan licht u uw school door op vier categorieën en elf wezenlijke aspecten van het taalbeleid en de taalsituatie
Nadere informatieMonitoraat op Maat Academisch Nederlands 1
Monitoraat op Maat Academisch Nederlands 1 E-MAILS SCHRIJVEN 1. Algemeen De basisregel luidt: Houd het bericht kort en bondig. Wees echter ook niet té bondig: je ontvanger moet voldoende informatie hebben
Nadere informatieProgramma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar?
Programma Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? In groepen: Terugkoppeling uit de groepen: Cooling down: wat
Nadere informatiePROFIELWERKSTUKBOEKJE
PROFIELWERKSTUKBOEKJE HAVO/ATHENEUM 2012/2013 Naam: Klas: HET PROFIELWERKSTUK LEERLINGENBOEKJE HAVO4/ATHENEUM 5 2012-2013 Een van de onderdelen van het examen is het profielwerkstuk (PWS). In dit werkstuk
Nadere informatiePlan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika
Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga
Nadere informatieHet profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen:
-1- Het profielwerkstuk 1. Inleiding Hier staat hoe u te werk gaat bij het maken van het profielwerkstuk. Ook de eisen waaraan het moet voldoen zijn opgesomd. Verder geeft het u een voorbeeld van een plan
Nadere informatieWetenschap en technologie in het basisonderwijs
Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Hoe dan? Makkelijker gezegd dan gedaan. Anna Hotze, Hogeschool ipabo Amsterdam PO congres, 10 oktober 2018 Fascinatie 2 Deze en toekomstige problemen Vragen
Nadere informatieDIPLON: GLO Taal. Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11
DIPLON: GLO Taal Nathalie Brabants (Xios) Nathalie Peeters (PHL) Veerle Schuyten (KHLim) UHASSELT - 18/05/11 Inhoud 1. Projectomschrijving 2. Actielijnen: toelichting en voorbeelden 1. Taalreferentiekader
Nadere informatieTechnologie en taal = WIN WIN. Anique Kamp-Bokdam Anika Embrechts
Technologie en taal = WIN WIN Anique Kamp-Bokdam Anika Embrechts Programma Workshop Even kennis maken.. Introductie workshop Zelf aan de slag en ervaren Ervaringen uitwisselen Wat neem ik mee voor morgen
Nadere informatieWaarom taalontwikkelende docenten het verschil maken
Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken an.demoor@odisee.be joke.vrijders@arteveldehs.be pieterjan.bonne@arteveldehs.be Structuur van de presentatie 1. Inleiding 2. Wat is taalontwikkelend
Nadere informatieDriestar lesschema Pabo 1 2014-2015
Driestar lesschema Pabo 1 2014-201 Gegevens opleiding Naam Sandra Kögeler van Helden Klas D1B Dag- of deeltijdopleiding Deeltijd Slb er L. van Hartingsveldt Periode 4 Gegevens stageschool Code Kri Naam
Nadere informatieInstroom pabo geschiedenis
Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:
Nadere informatieA. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 3 Onderwerp: De Eerste en Tweede Wereldoorlog (H1 en 2) Kerndoel(en):
A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: De Eerste en Tweede Wereldoorlog (H1 en ) Kerndoel(en): 7. De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen
Nadere informatieA. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en):
A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600); tijd van regenten en vorsten (1600 1848). 40. De leerling leert
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VAK : : Maatschappijleer 2 METHODE : Essener Criminaliteit druk 4 KLAS: : 3 NIVEAU : BASIS CONTACTUREN PER WEEK 3 X MINUTEN PER WEEK UDIEJAAR : 205-206 EINDCIJFER KLAS
Nadere informatieMet welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?
Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen
Nadere informatieSectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool
Sectorwerkstuk Kandinsky College locatie Sint Jorisschool schooljaar 2015-2016 1 Wat is het sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over de door jou gekozen sector.
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 2013-2014
SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,
Nadere informatieWikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas
WikiKids Atlas Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas 1. Inhoudsopgave. 1. Inhoudsopgave. p. 43 2. Inleiding. p. 44 3. Uitleg en kerndoelen WikiKids Atlas. p. 46 3.1. Inleiding. p. 46 3.2. Uitleg WikiKids.
Nadere informatieTijd van jagers en boeren
Tijd van jagers en tot 3000 v. Chr. De prehistorie Prehistorie 3000 v. Chr. Evolutietheorie: Eerste mensen ong. 3 miljoen jaar geleden in Afrika ontstaan. Hij is geëvolueerd (Theorie Charles Darwin) en
Nadere informatieReken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand
Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Presentatie Alledaags Rekenen Nieuwegein woensdag 21 november 2012 Giel Hanraets en Vincent Jonker deel 0 PROGRAMMA Programma 1. Korte schets van de
Nadere informatieHet opleiden van taalontwikkelende leraren
Het opleiden van taalontwikkelende leraren Masterclass LOPON2 Den Bosch 12 oktober 2012 Bart van der Leeuw, SLO Het opleiden van taalontwikkelende leraren Voorbeeld 1, geschiedenis: de zwarte dood. Didactisering
Nadere informatie27 November 2018 ONDERWIJSADVIES EN TRAINING. De taal van rekenen. Vincent Jonker & Monica Wijers
ONDERWIJSADVIES EN TRAINING 27 November 2018 De taal van rekenen Vincent Jonker & Monica Wijers Starter Wat zie je hier? Kennismaken MBO of VO? Docent of anders? Rekenen, taal of een ander vak? Bespreek
Nadere informatieSyntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen
Syntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen Vooraf De syntheseproef bestaat uit een aantal onderdelen. 1. Schriftelijke taalvaardigheid Het verslag dat je maakte van de aidsgetuigenis van Kristof
Nadere informatieNATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap
NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap Concept titel lesbrief GEO-LOGICAL door Sjoerd Kluiving Overleg werkgroep Brabantse Wal Noord 18-06-2009 Halsteren Aanleiding het verdronken landschap
Nadere informatieVMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 2
VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 2 Voorbeeld van een zakelijke brief: Eigen naam Adres Postcode en plaats Zoektocht T.a.v. de heer Victor Brent Adres Postcode en plaats Geachte heer Brent, Plaats,
Nadere informatieTwee nieuwe handboeken taalgericht vakonderwijs
9. Taalbeleid en -screening Theun Meestringa (a), Maaike Hajer (b) & Bart van der Leeuw (a) (a) SLO (b) Hogeschool Utrecht Contact: t.meestringa@slo.nl maaike.hajer@hu.nl b.vanderleeuw@slo.nl Twee nieuwe
Nadere informatieEr staat koffie voor u klaar!
Er staat koffie voor u klaar! Even voorstellen.. Onze directeur: Joost Heemskerk Barend Schuurman IB Saskia Smeets 7S Judith Does 7J LIO-stagiaire Amy Spaans Sophie Kistemaker Op de vrijdag Catechese Jaaropening
Nadere informatieTe veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet
Waterpark Lankheet Erfgoed/NME project voor groep 8 Handleiding leerkracht Opdrachtgever: Waterpark Lankheet en Commissie Culturele Vorming Haaksbergen Bronmateriaal: Waterpark Lankheet/Historische Kring
Nadere informatieCONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo
Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis
Nadere informatieStappenplan voor een onderzoek
Stappenplan voor een onderzoek Stap 1: Onderwerp * A) Kies een onderwerp Denk bij het kiezen van een onderwerp aan de volgende punten: - vind ik het onderwerp interessant - zijn er genoeg bronnen over
Nadere informatieKan ik het wel of kan ik het niet?
1 Kan ik het wel of kan ik het niet? Hieronder staan een aantal zogenaamde kan ik het wel, kan ik het niet-schalen. Deze hebben betrekking op uw taalvaardigheid in zowel het Nederlands als het Engels.
Nadere informatieHoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016
Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Cursusdoelen 1. De student heeft kennis van getalfuncties, inzicht in de telrij, (structuur van) getallen en getalrelaties
Nadere informatie