Evaluatieintegrale aanpakhennepteelt

Transcriptie

1 Evaluatieintegrale aanpakhennepteelt WestelijkeMijnstreek Sittard-Geleen

2 Evaluatie integrale aanpak hennepteelt Westelijke Mijnstreek Tom Bindels Sittard-Geleen Juli

3 . Inleiding Op 6 oktober 6 is het convenant "Integrale aanpak hennepteelt in de Westelijke Mijnstreek' ondertekend door de gemeenten Sittard-Geleen, Stein, Beek en Schinnen, politie, openbaar ministerie, Enexis (voorheen Essent), UWV en een9-tal woningcorporaties. Ineen daarbij behorend uitvoeringsprotocol, vastgesteld op 7 juni 7, is de manier van samenwerking verder uitgewerkt. In het convenant is eveneens vastgesteld dat jaarlijks de uitvoering van het convenant wordt geëvalueerd. Deze evaluatie voorziet hierin voor het kalenderjaar. In 7, 8 en 9 hebben eveneens evaluaties plaatsgevonden. Uit deze evaluaties is gebleken dat er steeds meer plantages worden ontmanteld en dat informatie-uitwisseling ten behoeve van de opvolging een proces is dat doorlopende aandacht behoeft. Wonen Heuvelsteden, Woonpunt Westelijke Mijnstreek, Woningstichting Limbricht, Woningvereniging Obbicht en Papenhoven, Stichting Maaskant Wonen, WoonmaatschappijZo Wonen, Woningvereniging Spaubeek, Woningstichting Urmond en Stichting Woningbeheer Born- Grevenbicht.

4 . Evaluatie In het convenant en het daarbij behorende uitvoeringsprotocol worden enkele stappen weergegeven die de verschillende organisaties nemen ter aanpak van hennepteelt. Per proces is cijfermateriaal verzameld. In onderstaand schema staan deze cijfers weergegeven. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen ontmanteling, uithuiszetting, uitkeringsfraude, energiefraude en strafvervolging. De evaluatie is conform deze stappen opgedeeld. r Proces Actor Aantallen Sitiard Geleen SBS Totaal Ontmanteling Ontmanteling plantage Politie (leiding) Uithuiszetting en sluiting Vrijwillige opzegging huurovereenkomst Procedure ontbinden huurovereenkomst Daadwerkelijke ontbinding huurovereenkomst Waarschuwing 3b Opiumwet Sluiting pand 3b Opiumwet ivm hennepplantage Poging verhalen schade Daadwerkelijk verhaalde schade Herhuisvestingen Uitkeringsfraude Terugvorderen of korten ten onrechte verkregen uitkeringen Energiefraude Aangiften diefstal van elektriciteit/gas In beslag genomen elektriciteitsmeters Strafvervolging Transactie Dagvaarding Strafoplegging Sepot Ontnemen wederrechtelijk verkregen voordeel Woningcorporaties Woningcorporatie Woningcorporatie Woningcorporatie Woningcorporatie Woningcorporatie Sociale recherche UWV Enexis Enexis OM OM OM OM OM

5 Ontmanteling Inonderstaand overzicht zijn de resultaten van de hennepacties in weergegeven en vergeleken met 7, 8 en 9. Aanpak hennepteelt Aantal Politie district Sittard, hennepplantages (aantal) BE Geleen BE Sittard-Born BESBS Totaal Politie district Sittard, inbeslagname hennepplanten (incl. stekken, moeder- en buitenplanten)) BE Geleen BE Sittard-Born BESBS Totaal Politie district Sittard, inbeslagname toppen (kilogram) BE Geleen BE Sittard-Born BESBS Totaal 3,9 3,3 3,4 37,6 4,4 39,6 48, 9, 8, 8,7 9,4 6, 9, 6,9 8,5 64,5 Inde gehele Westelijke Mijnstreek zijn in 7 hennepplantages opgerold. Dit zijn 3 plantages minder ten opzichte van de 59 plantages in 9. In Geleen is het aantal ontmantelde plantages gestegen in vergelijking met voorgaande jaren. In Sittard-Born en Stein-Beek-Schinnen is het aantal vergelijkbaar met 7 en 8, maar gedaald ten opzichte van 9. Het jaar 9 vertoont voor Sittard-Born en Stein-Beek-Schinnen een piek, terwijl in Geleen de stijgende lijn lijkt aan te houden. Het aantal in beslag genomen planten is in enigszins lager dan in 9, in ten opzichte van in 9. Het betreft echter nog steeds bijna de dubbele hoeveelheid ten opzichte van 7 en 8. Opvallend is het hoge aantal opgeruimde toppen, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Dit komt door een grote 'vangst' van kilo in Sittard.

6 Geleen Sittard-Born SBS ~ Totaal T r Aantal ontmantelde plantages Westelijke Mijnstreek Al in de evaluatiebijeenkomst van 7-- is door politie aangegeven dat de verwachting is dat de aantallen opgerolde plantages in lager zullen zijn dan in 9 door een verandering in aanpak. De aanpak is meer gericht op doorrechercheren en het ontdekken van samenwerkingsverbanden. Hoewel hierdoor minder tijd beschikbaar is voor het oprollen van plantages, ontstaat meer inzicht in het netwerk van georganiseerde misdaad en kunnen dwarsverbanden worden gelegd tussen plantages op verschillende locaties. Momenteel is deze aanpak nog in de beginfase. Enkele grote onderzoeken zijn reeds gestart. Daarnaast is de samenwerking met Belastingdienst verbeterd en wordt voorafgaand aan een ruimingsactie de financiële situatie van deverdachte doorgelicht. Daarnaast zijn voor Sittard-Geleen ook 55 adressen waar hennep is gevonden besproken in de projectgroep Bestuurlijke Aanpak Georganiseerde Criminaliteit teneinde dwarsverbanden te leggen tussen particuliere eigenaren van panden. Dit heeft geleid tot extra onderzoeken van de Belastingdienst en van de politie in het kader van het regionale project Leviathan. Onderstaand frequentietabel geeft een overzicht van de verdeling van de grootte van de plantages in Sittard-Geleen. Opvallend is de stijging van het aantal plantages tussen de en 5 planten, 5 en 75 planten en 75 en planten. Hoewel het aantal plantages tussen de 5 en5 en 5 en 5 planten lijken te dalen, zijn dit nog steeds de categorieën waarin de meeste plantages zich bevinden. De meeste geruimde plantages in Sittard-Geleen bevatten, evenals voorgaande jaren, tussen de 5 en 5 planten.

7 JZL of meer 7 8 D9 D Uithuiszetting en sluiting In werden 3 van de 7 plantages aangetroffen in een huurwoning van een woningvereniging. Het betreft in Sittard, 9 in Geleen en 4 in Stein-Beek-Schinnen. Daarnaast werden 36 van de 95 plantages in Sittard-Geleen opgeruimd in particulier verhuurde woningen. Ook zijn in 35 plantages ontdekt in eigen woningen in Sittard- Geleen. Inde basiseenheid Stein-Beek-Schinnen werden in 4 eigendomswoningen en in woningen die van een particulier werden gehuurd hennepplantages aangetroffen. Voor Sittard-Geleen betekent dit dat 85%van de hennepplantages wordt ontdekt in particuliere woningen, waarbij de verdeling tussen onderverhuur door een particuliere verhuurder en een eigen woning gelijk is. Slechts 5% van de panden in Sittard-Geleen waar hennep is gevonden in was eigendom van een woningvereniging. In 9 betrof dit percentage voor Sittard-Geleen 4% en in8 3%. Dit komt neer op een halvering van het aandeel van hennep in huurwoningen in twee jaar tijd. Er isdus een duidelijk verplaatsingseffect te constateren van teelt in huurwoningen naar teelt inde particuliere sector. In 9 is deze verplaatsing reeds geconstateerd, huidige cijfers bevestigen dit beeld en tonen aan dat de verplaatsing doorzet. Wel dient de kanttekening gemaakt te worden dat hoewel procentueel een verplaatsing te constateren is, de absolute aantallen van hennepplantages in huurwoningen constant zijn (7 in 8, 8 in 9 en 3 in ). Van de 3 plantages in huurwoningen in de Westelijke Mijnstreek, heeft in gevallen opvolging door de woningcorporatie plaatsgevonden. Vijftien maal is de huurovereenkomst vrijwillig opgezegd door de huurder. In 7 zaken is de woningcorporatie een civielrechtelijke procedure gestart tot ontbinding van de huurovereenkomst. Dit heeft in 4 zaken tot ontbinding geleid. De overige zaken lopen nog. De opzegging van huurovereenkomsten door gemeenten heeft betrekking op woonwagenstandplaatsen. Van de adressen waar in Sittard-Geleen in hennep is gevonden lopen de procedures nog. In totaal lopen er 4 civielrechtelijk procedures tot ontbinding naar aanleiding van ontmantelde hennepplantages, waarvan voor zaken in voorgaande jaren hennep is aangetroffen. Uit de vorige evaluatie kwam als aanbeveling naar voren dat de gemeenten, ter bestrijding van hennep in eigendomswoningen, artikel 3b Opiumwet gaan toepassen. Hiertoe is het zogenaamde Damoclesbeleid uitgewerkt. Het Damoclesbeleid maakt het mogelijk panden te sluiten waar drugs, waaronder hennepplantages, zijn aangetroffen. Bij hennepplantages wordt, wegens bestuursrechtelijk vereiste, eerst een waarschuwing gestuurd en volgt na tweede constatering een sluiting van 3 maanden. Inapril is in Sittard-Geleen dit vernieuwde Damoclesbeleid van kracht geworden. In Schinnen is het Damoclesbeleid op 5 oktober in werking getreden. In Beek en Stein op januari.

8 InSittard zijn naar aanleiding van hennepplantages in 3 waarschuwingen gestuurd. In Geleen betrof dit aantal 35, in Schinnen.Er heeft nog geen sluiting plaatsgevonden. Naar 4adressen in Sittard-Geleen zijn geen waarschuwingsbrieven gestuurd.al deze adressen betroffen adressen van particuliere verhuurders. Hierover heerste onduidelijkheid of, conform het beleid, gemeente hier eveneens een waarschuwingsbrief naar stuurt, omdat ook bij huurwoningen van woningcorporaties geen brieven worden verstuurd. Om onduidelijkheden te vermijden worden sinds naar alle adressen waar hennep is gevonden waarschuwingsbrieven gestuurd. Dit betreft zowel huurwoningen van particuliere verhuurders en woningcorporaties als eigen woningen. Zodoende wordt het overzicht over de opvolging behouden bij de gemeente. Bovendien biedt de waarschuwing voor woningverenigingen een extra handvat voor de civielrechtelijke procedure tot ontbinding. Daarnaast wordt geconstateerd dat particuliere verhuurders, hoewel verantwoordelijk voor hun verhuurde object, inveel gevallen eveneens slachtoffer zijn van de illegale plantage. Hun pand kan namelijk bij recidive gesloten worden door de gemeente. Het komt echter eveneens voor dat particuliere verhuurders met voorbedachten rade een huurder een hennepplantage laat onderhouden of weet hebben van de plantage maar dit gedogen. Verhuurders kunnen dan ook dader, medeplichtige of slachtoffer zijn. Om goedwillende particuliere verhuurders te beschermen tegen henneptelers valt het aan te bevelen een voorlichtingstraject te starten zodat verhuurders worden geïnformeerd over hoe kwaadwillende huurders geweerd kunnen worden.zo constateert politie dat door henneptelers opvallend vaak gebruik wordt gemaakt van gestolen of vervalste identiteitsbewijzen. Door bijvoorbeeld het niet accepteren van contante betaling of kopieën van identiteitsbewijzen, maar geld laten overschrijven en het controleren van de identiteit aan de hand van een geldig identiteitsbewijs, worden al aanzienlijke barrières opgeworpen. Het nemen van deze maatregelen draagt bij aan de preventie van hennepteelt in de particuliere verhuursector. Uitkeringsfraude Erzijn door het UWV 7 uitkeringen teruggevorderd of gekort. Door sociale recherche zijn alleen in Stein in een tweetal uitkeringen beëindigd. Inandere gemeenten hebben de zaken wel de aandacht van de sociale recherche en worden zij beoordeeld op directe noodzaak van verder handelen. In Sittard-Geleen worden, waar mogelijk, meldingen doorgesluisd naar casemanagers en/of worden op een later moment opgepakt. Daarnaast staan ontmantelde hennepplantages op de vaste agenda van het casusoverleg bestuurlijke aanpak. De sociale recherche neemt deel aan het overleg. Indeze context zal de informatieuitwisseling plaatsvinden en, met in achtneming van de prioriteiten op het gebied van uitkeringsfraude, vervolgacties af worden gestemd. Energiefraude Wanneer er bij de hennepplantage gebruik is gemaakt van gestolen elektriciteit en gas doet Enexis aangifte bij politie. Vervolgens worden de meters in beslag genomen en worden elektriciteit en gas bij de betrokkene afgesloten. Dit heeft in totaal bij 87 van de 7 casussen plaatsgevonden. Strafvervolging In zijn hennepzaken afgedaan met een transactie. Er zijn 9 mensen gedagvaard, waarvan er 6 zijn vervolgd. In 9 betrof dit 79 dagvaardingen en 9 strafopleggingen. Bij 4 zaken is wederrechtelijk verkregen voordeel ontnomen, in vergelijking met 3in 9. Zowel uit de hoge stijging in strafopleggingen als de hoge stijging in ontnemingen blijkt dat het OM in prioriteit heeft gegeven aan de aanpak van hennepteelt. Daarnaast is de samenwerking tussen OM en Belastingdienst sterk verbeterd.

9 Nieuw convenant Momenteel wordt een nieuw regionaal hennepconvenant voorbereid. De intentie is dat dit convenant de districtelijke convenanten gaat vervangen en actualiseert met betrekking tot nieuwe wetgeving. Het huidige convenant vervalt dan ook. De uitvoeringsafspraken worden uitgewerkt in een regionaal uitvoeringsprotocol. Evaluatie zal jaarlijks op regionaal niveau plaatsvinden en wordt gecoördineerd door het RIEC. Dit heeft als voordeel dat het mogelijk wordt de resultaten te vergelijken met andere districten in Limburg. De huidige manier van evalueren onder coördinatie van gemeente Sittard-Geleen vervalt dan ook. Wel valt het aan te bevelen de huidige dagelijkse samenwerking binnen het district in tact te laten. Ditis mogelijk binnen het convenant. Ook is hetvan belang één maal per jaar een bijeenkomst te blijven organiseren teneinde het opgebouwde netwerk actueel te houden. De bijeenkomst zal dan plaatsvinden met als doel input te leveren aan de regionale evaluatie. Omdat resultaten regionaal worden geïnventariseerd, zal dit betrekking hebben op het proces en (knelpunten in) de uitvoering.

10 3. Conclusies enaanbevelingen Er kan worden geconcludeerd dat het aantal ontmantelde hennepplantages in minder is dan in 9, maar nog steeds aanzienlijk hoger dan in 7 en 8. Het aantal vernietigde planten in is vergelijkbaar met 9. Het aantal in beslag genomen henneptoppen in is twee maal zo hoog als in 9. Door politie wordt meer geïnvesteerd in onderzoek naar de onderliggende samenwerkingsverbanden. De inzet isom door 'grote vissen te vangen', op lange termijn meer resultaten te boeken. Er is een duidelijk verplaatsingseffect te constateren van teelt in huurwoningen naar de teelt in eigendomswoningen. In 9 is deze verplaatsing reeds geconstateerd, huidige cijfers bevestigen dit beeld en tonen aan dat de verplaatsing doorzet. Er is sprake van een halvering van het aandeel van hennep in huurwoningen van woningverenigingen in twee jaar tijd. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de aanpak van hennepplantages door woningverenigingen succesvol is. Het toont eveneens het belang aan van een effectieve aanpak van hennepteelt in eigendomswoningen. Hiertoe zijn in door de gemeenten belangrijke stappen gezet. Het Damoclesbeleid is vastgesteld en wordt toegepast in de vier gemeenten. Sluiting is nog niet aan de orde geweest, aangezien op bestuursrechtelijke gronden eerst een waarschuwing van belang is en er in nog geen sprake is geweest van recidieven. Het valt het aan te bevelen voor particuliere verhuurders een voorlichtingstraject te starten, zodat zij worden geïnformeerd over hoe kwaadwillende huurders geweerd kunnen worden. Het doel is hiermee een extra barrière op te werpen voor henneptelers die hun heil zoeken in de particuliere verhuursector. De aanpak van uitkeringsfraude door sociale recherche naar aanleiding van een hennepplantage blijft een aandachtspunt. Voor Sittard-Geleen zal hiervoor een koppeling worden gemaakt met het casusoverleg bestuurlijke aanpak, zodat navolging door sociale recherche hier een vast agendapunt wordt. Tot slot is een nieuw regionaal convenant voor de aanpak van hennepteelt in voorbereiding. Hierdoor komt het huidige districtelijke convenant te vervallen. Hoewel evaluatie jaarlijks zal geschieden op regionaal niveau, valt het aan te bevelen dat gemeente Sittard-Geleen één keer per jaar een bijeenkomst blijft organiseren met als doel het netwerk actueel te houden en (knelpunten in) de uitvoering te blijven monitoren.