Succes met decentrale energie!
|
|
- Klaas van der Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Succes met decentrale energie! Financieringsarrangementen Inhoud presentatie Page 2 I. Verschil in financiering perspectief De maatschappelijk ondernemer/initiatiefnemer De Investeerder/Bank The Clash II. Financieringsarrangement Ondernemerschap Investeringen Exploitatie III. De rol van (decentrale) overheden Wie Instrumenten Voorbeeld IV. Do s & dont s 1
2 Perspectief maatschappelijk ondernemer (1/3) Page 3 schoon duur Perspectief van de maatschappelijk ondernemer lokaal schaal centraal Energielevering? Minimaal: Betrouwbaarheid Leveringszekerheid Ik zit links van het midden wbt: Schoon vervuilend Betaalbaar duur Decentraal - centraal betaalbaar vervuilend Perspectief investeerder-bank (2/3) Page 4 Extra kansen pakken! Hoe verder rendement verbeteren? Welke nieuwe activiteiten? Extra financiering?. Succes/winst Investeerder Bank Welke zekerheden krijg ik en van wie? Welke risico s loop ik? Loopt alles zoals is afgesproken en is vastgelegd?. Mislukken/verlies 2
3 Perspectief; "van chargeren kun je leren" (3/3) Page 5 DE ONDERNEMER: Dit is een briljante nieuwe benadering en/of technologie De hele buurt zegt schone energie te willen Hier moet financiering voor te vinden zijn Dit avontuur ga ik aan we zien wel waar we uitkomen Ome Carel was penningmeester van de voetbalclub, die is goed met geld Dit kan niet misgaan! DE FINANCIER: Dit is niet bewezen en riskant Er staat geen enkel commitment op papier Geen track record dus eerst zien dan geloven; 1 van de velen Waar is de business case, wat zijn de kasstromen? Die Carel heeft nog nooit een bedrijf van dichtbij gezien Dit kan niet goed gaan! Financieringsarrangement: Ondernemerschap (1/3) Page 6 Ondernemerschap is de basis: Startkapitaal (tijd, tijd, tijd, middelen) Een goed plan is overtuigend voor mede-ondernemers Financiering (lening) voor een ontwikkeling vaak lastig co-creatie, succes fee s, crowdfunding, beloning in aandelen etc. als oplossing Weet hoe mede-investeerders en financiers kijken Wie trekt de kar (kennis, ervaring, track record) Hoe steken zaken juridisch in elkaar? (contracten, vergunningen etc.) Technisch (bewegen techniek of niet, risico s etc.) Organisatorisch (samenwerking, afhankelijkheden, structuur) Markt (afnemers, zekerheden, prijzen etc.) Financieel (kasstroom, investeringen, ratio s etc.) 3
4 Financieringsarrangement: investeringen (2/3) Page 7 Welcome to the Jungle! (Rijks)subsidies (innovatie, investering en operationeel) Durfkapitaal Weinig activiteit, technologie gedreven Neerwaartse druk, weinig gericht op ontwikkeling VALLEY of Death Strategische investeerders Bank financiering (leningen) Investeringsfondsen (kapitaal) Obligaties/ institutioneel Stevig rendement flinke omvang Zekerheden, omvang, bewezen Redelijk rendement, zekerheid Zeer omvangrijke Transacties Innovatie Doorontwikkeling Versnelling/naar markt Doorgroei Volwassenheid Tijd = Publieke middelen = Private middelen = Publieke of private middelen Financieringsarrangement: kasstromen bepalend! (3/3) Page 8 Operationele Kasstromen Project (EURk) 600 Operationele Kasstromen Project (EURk) 50, (200) (50,000) (400) (600) Inkomsten uit vastrecht Ontwikkelkosten Operationele Totaal Operationele Kasstromen Project kosten (EURk) Investering WKO 50,000 BAK betalingen - (50,000) (100,000) (150,000) Grijze Stroom Groene Stroom (SDE) Investering Turbines Grondpacht/ huur Ontwikkelkosten Service & Onderhoudskosten Vaste onderhoudskosten Verzekeringen OZB (100,000) Opbrengst boven salderingsgrens Operationele kosten Opbrengst onder salderingsgrens Bijgaande kasstromen: Investering Realistische, daadwerkelijke projecten Veel voorinvestering Langzame inkomsten ontwikkeling Flinke financieringsbehoefte Subsidieafhankelijk (Data geanonimiseerd) 4
5 Rol van (decentrale) overheden (1/3) Page 9 Een aantal overheden (h)erkent het probleem van de Valley of Death Bedreiging voor beleidsdoelstellingen Oplossingen worden gezocht in innovatief financieel instrumentarium Garantiefonds Provincie Utrecht (stopgezet) Energiefonds Overijssel (250 mln; loopt vanaf januari 2013) Duurzaam Bedrijf Haarlemmermeer (loopt) Duurzame Energie Onderneming Drenthe (loopt) Fonds Klimaat, Luchtkwaliteit Duurzaamheid Amsterdam (per 2013) MKB-fonds Gemeente Utrecht i.o. (in 2013) DE-on Flevoland Energie Den Haag (i.o.) Etc. Rol van (decentrale) overheden (2/3) Page 10 5
6 Rol van (decentrale) overheden: voorbeeld (3/3) Page 11 Persbericht provincie Overijssel 29 oktober 2012 Beleggingsbedrijf ASN Bank beheerder Energiefonds Overijssel Het beleggingsbedrijf van de ASN Bank wordt de beheerder van het Energiefonds Overijssel van 250 miljoen euro. Het beleggingsbedrijf werkt hierbij samen met Royal HaskoningDHV en Start Green Venture Capital. Het samenwerkingsverband kwam als beste aanbieder naar voren uit de Europese aanbesteding. Ondernemers en woningcorporaties kunnen vanaf medio januari bij het fonds terecht voor informatie over financiering of investeringen in nieuwe energiebronnen zoals biomassa, zon en aardwarmte. Kernpunten DEF Overijssel : 250 miljoen voor garanties, leningen en participaties (150 besparing, 100 opwek) Altijd publiek-private financiering Garanties, Leningen, participaties; onderscheidende condities t.o.v. markt Provincie op afstand, publiek belang geborgd in statuten+ investeringsreglement Niet alleen fondsbeheer maar ook ondersteuning project ontwikkeling Gestuurd op bescheiden financieel (2%) rendement in combinatie met maatschappelijk rendement (energiebesparing, werk, duurzame opwek) 15! Jaar Do's & Don'ts (1/1) Page 12 WEL Vernieuwen, maar niet langs teveel assen tegelijk Realistische planningen en ramingen Zekerheden zoeken: contracten, concessies, afname etc. Goede risicoanalyse Zoeken naar enige omvang Hulp durven vragen Echt ondernemen zonder ondernemerschap geen duurzaamheid Blijven geloven en doorgaan! NIET Veronderstellen dat gedrevenheid voldoende is Hoe innovatiever hoe beter Head-first-in: een goed plan werkt! Te snel naar externe financiering kijken Denken dat je alles zelf kunt Dicht rekenen en denken dat het wel goed komt Zomaar alles accepteren wat door experts beweerd wordt, dus WEL rebels blijven 6
7 S LI D E 13 Contact Jan-Coen van Elburg Jancoen.vanelburg@rebelgroup.com R O T T E R D A M A N T W E R P E N D ü S S E L D O R F WASHINGTON RebelGroup Advisory Wijnhaven WH Rotterdam T F Rga@rebelgroup.com KvK Rabobank Aangenaam: Rebel Page 14 IF EVERYONE DOES A LITTLE, WE WILL ONLY ACHIEVE A LITTLE. DAVID J.C. MACKAY Met ongeveer 70 Rebels ondersteunen we sinds 2002 overheden en bedrijven met onze expertise op financieel-economisch en strategisch gebied, op het snijvlak van publiek en privaat Vanuit onze kernexpertise leveren we advies, ondersteunen we implementatie en participeren we in projecten op het gebied van: Financiering en investering Economie en strategie Inkoop, aanbesteding en dealmaking Publiek Private Samenwerking, concessies en prestatiecontracten Organisatieadvies en verandermanagement Privatisering en verzelfstandiging Sturingsrelaties en prikkels Risicoanalyse en risicomanagement In de duurzame energiesector helpen we overheden en bedrijven bij het ontwikkelen en implementeren van hun energieprojecten. 7
8 Onderscheidend vermogen Rebel Page 15 MY MIND REBELS AT STAGNATION. SIR ARTHUR CONAN DOYLE Enkele kenmerken I. Integer II. III. Constructief kritisch Opiniërend en open voor verandering IV. Gecommitteerd en onafhankelijk V. Intrinsiek gedreven door inhoud VI. Resultaatgericht VII. Ondernemend Enkele recente energieprojecten ( ) Page 16 Projecten ( ) Duurzaam energiefonds Overijssel Windpark Krammer Elektrisch Vervoer ANWB Eemshaven Offshore Texel Energie Warmtenet Hengelo Coöperatie Deventer Financieel instrumentarium IPO Ventolines windparken Training business cases Agentschap NL Standaard windmodel PPP voor energie Lesotho Windbank Flevoland DE-on business plan (fin. paragraaf) Investeringsbeslissingen A dam Beschrijving Begeleiding van de aanbesteding van het management van dit fonds Ontwikkeling business case voor Windpark Krammer (>100 MW) Business case en strategie voor elektrisch vervoer Strategie voor de ontwikkeling van Eemshaven als offshore haven Advisering investerings- en financieringsstrategie Scenario s voor verzelfstandiging Warmtenet Hengelo Opzetten van coöperatief mechanisme voor de gemeente Deventer Diverse studies over slimmer financieren van duurzame energie vanuit provincies Financieel adviseur voor offshore en on-shore windparken in Noordoost Polder Training voor 20 medewerkers op het gebied van duurzame business cases Ontwikkeling voor een standaard windmodel voor gemeenten in Nederland Strategie voor Publiek-Private Samenwerking in de energiesector in Lesotho Ontwikkeling van financieel instrument voor herontwikkeling wind in Flevoland Bijdrage aan financiële paragraaf en review van 10 business cases Review van projecten in het kader van het maatschappelijk deel van fonds KDL 8
9 Enkele recente energieprojecten ( ) Page 17 Projecten ( ) Duurzaam Bedrijf Haarlemmermeer Bid support warmtenet Handleiding restwarmte uitwisseling Regulering Gasunie Amsterdams Investeringsfonds Duurzame energieprojecten Zutphen MKBA Duurzame Energie Business case geothermie Financiering Storm windportfolio Bankability check offshore project Ontwikkeling duurzaam bedrijventerrein Structurering Klavertje Vier (energie) Duurzame Energiestrategie Beemster Model burgerparticipatie Agentschap NL Utrecht Science Park groene leningen Beschrijving Opstellen business plan voor Duurzaam Bedrijf Haarlemmermeer Ondersteuning aan een privaat consortium bij de bieding op een warmtenet Opstellen van een handleiding voor warmt uitwisselingsprojecten voor Agentschap NL Review van de reguleringssystematiek van Gasunie voor NMa Diverse bijdragen aan het concept voor het Amsterdams Investeringsfonds Ontwikkeling van business cases voor verscheidene projecten in Zutphen Financieel model voor de MKBA duurzame energie voor diverse decentrale overheden Business case voor een geothermieproject in Nederland (vertrouwelijk) Financiering van diverse windparken in Vlaanderen Review van tenderdocumenten vanuit financieringsperspectief Strategie voor de ontwikkeling van een duurzaam bedrijventerrein in Assen Ondersteuning aan Alliander bij structurering energieprojecten in Venlo Bijdrage aan duurzame energiestrategie voor gemeente De Beemster Ontwikkeling van een model voor burgerparticipatie in windprojecten Ontwikkeling van groene leningen arrangement Partners en opdrachtgevers Page 18 THE ENERGY OF THE MIND IS THE ESSENCE OF LIFE ARISTOTLE Financiële partners en opdrachtgevers (NLD) Selectie van private partners en opdrachtgevers (Duurzame Energie) Selectie van publieke partners en opdrachtgevers (Duurzame Energie) 9
Financiële modellen in transitie
Financiële modellen in transitie JAN-COEN VAN ELBURG, GUIDO HOEK Rebel Energy Water & Climate Biomass & Biogas Wind Geothermal Hydro Solar Water & Energy Bij Rebel sinds: 2005, sinds 2012 directeur rebel
Nadere informatieONDERNEMEND VERMOGEN IN COOPERATIES. Page 1
ONDERNEMEND VERMOGEN IN COOPERATIES Page 1 Kamer van Coöperatie 11 december 2015 Ik ben Page 2 GEEN JURIST, GEEN FISCALIST, GEEN BANKIER Attie Kuiken o Gezamenlijk ondernemerschap, coöperaties, co-creatie
Nadere informatieONDERNEMEND VERMOGEN IN COOPERATIES. Page 1
ONDERNEMEND VERMOGEN IN COOPERATIES Page 1 Kamer van Coöperatie 10 maart Ik ben Page 2 GEEN JURIST, GEEN FISCALIST, GEEN BANKIER Attie Kuiken o Gezamenlijk ondernemerschap, coöperaties, co-creatie IJKWerk
Nadere informatiePubliek private. financiering restwarmte
Publiek private financiering restwarmte t.b.v. presentatie 1 november 2012 Seminar Slimmer met de rest Het nieuwe normaal - Kansen voor restwarmte? 2 Uit de krant van deze week: Volgens topman Øystein
Nadere informatieHoe financier je een project; de opties op een rij. Pagina 1
Hoe financier je een project; de opties op een rij Pagina 1 Bernard Stornebrink - Manager Project Finance - Business Development - Energiefonds Overijssel Pagina 2 Tim Lammers - Coördinatie lokale energieinitiatieven
Nadere informatieSlim financieren duurzame energie Afwegingskader bij het kiezen van instrumenten
Slim financieren duurzame energie Afwegingskader bij het kiezen van instrumenten voor financiering van duurzame energie 4 Voorwoord Euro s zijn vaak de sleutel om projecten voor de opwekking van duurzame
Nadere informatieParticipatie vanuit Financieel Perspectief
Participatie vanuit Financieel Perspectief Afbakening financiële participatie Page 2 Deze presentatie gaat niet over: Het geven van gratis of goedkopere elektriciteit aan omwonenden Stortingen in een lokaal
Nadere informatieBusiness Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart
Business Case Windpark Lage Weide Raadsinformatie avond 20 maart 1 Doelstelling presentatie Aspecten het sociaal ondernemen Energie-U Inzicht in de algemene financiële haalbaarheid van een windpark Inzicht
Nadere informatieFinanciering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014
#gebiedsesco Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014 #gebiedsesco Programma Gijs Schuurhuis (De Urbanisator Plaspoelpolder) Welkomstwoord Hans Korbee
Nadere informatieToelichting theorie van Een Business case wind en burgerparticipatie
Toelichting theorie van Een Business case wind en burgerparticipatie Datum 28 juni 2012 Status Definitief Rebel in opdracht van Agentschap NL Pagina 1 van 1 Definitief Theorie van een busisness case wind
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieBNG Bank Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. BNG Bank en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019
en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019 BNG BANK: Eigendom - 50% Nederlandse Staat - 50% Nederlandse Gemeenten en Provincies. Missie is betrokken partner voor een duurzamer Nederland.
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieFinancieren van grote windprojecten Juni 2013. Vertrouwelijk NWEA Winddag
Financieren van grote windprojecten Juni 2013 Green Giraffe Energy Bankers gespecialiseerd in duurzame energie financieringen Focus op de duurzame energie: Green Giraffe Energy Bankers is opgericht door
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieSamen is de snelste weg voor Wind op Land
Samen is de snelste weg voor Wind op Land NWEA bijeenkomst Leon Pulles Januari 2015 Vragen aan de zaal Wie is er voor wind energie op land? Wie vindt windmolens mooi? Wie wil een 3 MW molen op 300 meter
Nadere informatieKennissessie: Investeren in Bio-energie-projecten en Biobased innovaties
Kennissessie: Investeren in Bio-energie-projecten en Biobased innovaties Programma van de avond Welkom Proces van voorbereiding tot realisatie en exploitatie Hoe worden investeringsrisico s beperkt? Onderzoek:
Nadere informatieInnovatieve bekostiging bij klimaatadaptatie. Gouda, maart 2014
Innovatieve bekostiging bij klimaatadaptatie Gouda, maart 2014 Overzicht Page 2 1. Financieren en bekostigen 2. Economische analyse van klimaatadaptatie 3. Casus Kop van Feijenoord Kernvraag: Hoe kunnen
Nadere informatieConcessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel
Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard Rotterdam, 12 september 2017 peter.wolbert@engie.com, tel. 06-52368101 Integratie van twee bedrijven (mei 2016) ENGIE: een bedrijf in transitie
Nadere informatieTo be prepared is half the victory Miguel Cervantes
Prepared for: To be prepared is half the victory Miguel Cervantes Samenvatting Training financiering van de energietransitie Voor decentrale overheden Date: Ref: Over deze publicatie Deze slidedeck betreft
Nadere informatieIn samenwerking met: Financiering van Geothermie en Trias Westland in bijzonder. Het perspectief van de bank TRIAS WESTLAND CONGRES
In samenwerking met: Financiering van Geothermie en Trias Westland in bijzonder Het perspectief van de bank TRIAS WESTLAND CONGRES 27 maart 2019 Rabobank & BNG aan het woord Vraag 1 (BNG): Wat heeft jullie
Nadere informatieWINDDAYS 2018: BELEID VS FINANCIERBAARHEID
WINDDAYS 2018: BELEID VS FINANCIERBAARHEID IN DEZE SESSIE: 1) Back to School: A. Windpark of contractenbijbel? B. Van ontwikkeling tot financial close: de cijfers C. Financierbaarheid: meer dan cijfers
Nadere informatieKAPITALE KANSEN SLIM GELD VOOR AMBITIEUZE ONDERNEMERS
KAPITALE KANSEN SLIM GELD VOOR AMBITIEUZE ONDERNEMERS Marcel Kleijn Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) 5 juli 2011 INHOUD Over de AWT Advies Kapitale kansen Financiering van innovatie
Nadere informatieEneco Groep. Duurzame energie voor iedereen
Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,
Nadere informatiePRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES
01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / PROJECTCASES 05 / UW BEDRIJVENTERREIN VERDUURZAMEN? ZON OP BEDRIJFSDAKEN Ambitie gemeente Energieneutraal
Nadere informatieDe financiering van geothermie in de glastuinbouw
De financiering van geothermie in de glastuinbouw Rabobank en Geothermie Anneke Postma Sectormanager Tuinbouw, Rabobank Nederland Inhoud presentatie Deel 1: Deel 2: Deel 3: Deel 4: Deel 5: Deel 6: Rabobank
Nadere informatieVerdeling en inzet Gelderse Revolverende Middelen 12 maart 2013
Verdeling en inzet Gelderse Revolverende Middelen 12 maart 2013 Door: Hans Wouters Programma energietransitie Provincie Gelderland Geactualiseerde verdeling 100 mln Verdeling nog te bestemmen revolverende
Nadere informatieBLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project
BLIX Consultancy BV Hoe kies je de juiste windturbine voor je project In deze presentatie Introductie BLIX Hoe kies je de juiste windturbine voor je project Techniek Turbinevermogen en powercurve Aandachtspunten
Nadere informatieTom Mortier Business Manager Energie. Schakel uw financiering een tandje hoger met PMV
Tom Mortier Business Manager Energie Missie PMV PMV geeft de toekomst van de Vlaamse economie vorm. Zij financiert beloftevolle ondernemingen van bij de prille start tot en met de groei en internationalisering.
Nadere informatieWat doet de Raedthuys Groep?
Windenergie 1 Index Raedthuys Fases windenergieproject Fase 1: concept Fase 2: vergunningen/communicatie Fase 3: financiering Fase 4: bouw Fase 5: exploitatie en beheer Samenwerken met Raedthuys in WP
Nadere informatieHaags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014
Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Waar staan we? Plan van aanpak 12 november 2013 vastgesteld Vooronderzoeken in volle gang: Vooronderzoek gesprekken Eneco en E.on Technische visie toekomstig
Nadere informatieDeel 3: de Productie(-installatie) MONITOR
Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deze Monitor gaat over productie-installaties: windturbines, windparken collectieve zonprojecten andere productie-installaties alle productie-projecten waar jullie
Nadere informatieUrgenda ESCo-project. Peter Odermatt
Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage
Nadere informatieIn samenwerking met: Financiering van Geothermie en Trias Westland in bijzonder. Verdiepingssessie TRIAS WESTLAND CONGRES
In samenwerking met: Financiering van Geothermie en Trias Westland in bijzonder Verdiepingssessie TRIAS WESTLAND CONGRES 27 maart 2019 Inhoud Verdiepingssessie Financiering 1. Vernieuwend & bruikbaar vanuit
Nadere informatieWINDPARK KOUDUM EEN VERKENNING VAN DE MOGELIJKHEDEN
WINDPARK KOUDUM EEN VERKENNING VAN DE MOGELIJKHEDEN WAT HEEFT DIT MET WINDENERGIE TE MAKEN? Begrafenisvereniging Zurich in nieuw pak gestoken Judovereniging Witmarsum nieuwe mat WAT HEEFT DIT MET WINDENERGIE
Nadere informatieBedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ministerie van Economische Zaken Bedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014 Roland Starmans Manager Product Ontwikkeling Bancair, Investment
Nadere informatieStrategische gebiedsontwikkeling vanuit energietransitie perspectief. Oktober 2016 Alliander
Strategische gebiedsontwikkeling vanuit energietransitie perspectief Oktober 2016 Alliander West Betuwe plaatje West-Betuwe energie zelfvoorzienend Nijmegen energie neutraal Groene Allianties circulair
Nadere informatieDe kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten
De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten Menno van Rossum De Windcentrale Jeroen Vanson Greenchoice 21 November 2014 AGENDA Greenchoice Over Greenchoice Lokale initiatieven en coöperaties De
Nadere informatieParticipatiemodellen duurzame energievoorziening. Josefien van de Ven 30 maart 2012
Participatiemodellen duurzame energievoorziening Josefien van de Ven 30 maart 2012 Opbouw Uitgangspunten duurzame energievoorziening Integrale aanpak Centrale organisatie Betrokkenheid stakeholders Nieuwe
Nadere informatieBedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck
Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie
Nadere informatieOp weg naar Invest-MRA (werktitel)
Op weg naar Invest-MRA (werktitel) Regionaal investeren in de grote maatschappelijke transities VVRE 4 april 2019 Kalle van Seeters, Johan Bos Aanleiding Komst Invest-NL: Investeringsvehikel van het Rijk:
Nadere informatie2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?
Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei
Nadere informatieHoe krijg ik ruim 1 miljoen etc
Hoe krijg ik ruim 1 miljoen van ondernemers voor verbetering van de binnenstad? Kennisnetwerk centrumontwikkeling In Krimp- en anticipeergebieden 16 april 2015 Winschoten 1 Hoe krijg ik ruim 1 miljoen
Nadere informatieHandleiding rekenmodel Business case wind en burgerparticipatie
Handleiding rekenmodel Business case wind en burgerparticipatie Datum 4 december 2012 Status Definitief Rebel in opdracht van Agentschap NL Pagina 1 van 1 Definitief Theorie van een busisness case wind
Nadere informatieIk ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.
Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieStructuurvisie Energie
Energietransitie en landschap Voor welkeplan-m.e.r opgave staan we? Structuurvisie Energie Pondera Consult Gemeente Enschede Oplossingen voor energie, klimaat en duurzaamheid 19 januari 2017 14 juni 2018
Nadere informatieINHOUD. 1. Het project. 2. De organisatie. 3. Vragen en hoe verder INTRODUCTIE STAND VAN ZAKEN WIEK- II WINDPOWERNIJMEGEN
ALEX DE MEIJER INHOUD 1. Het project INTRODUCTIE STAND VAN ZAKEN 2. De organisatie WIEK- II WINDPOWERNIJMEGEN 3. Vragen en hoe verder Transitie naar duurzaam en lokaal 1. Energie besparen! 2. Van fossiel
Nadere informatieSlim financieren Energieprojecten, de volgende stap!
Slim financieren Energieprojecten, de volgende stap! 6 Voorwoord Energieprojecten, de volgende stap! In de afgelopen jaren heeft de reeks IPO publicaties Slim Financieren de basisbegrippen en uitgangspunten
Nadere informatieSlim financieren duurzame energie Zo doe je dat
Slim financieren duurzame energie Zo doe je dat 1 Voorwoord Slim financieren duurzame energie: laten we van elkaar leren! Financieren om beleid te stimuleren; alle overheden werken ermee. Maar besteden
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatieMR WBM VONDENHOFF ADVOCAAT
MR WBM VONDENHOFF ADVOCAAT TopTalks Bedrijfsfinanciering Mr. W.B.M. Vondenhoff 1. Stappen bedrijfsfinanciering A. Eigen vermogen: goed voor solvabiliteitsratio B. Kasstroom: inzichtelijk C. Werkkapitaal:
Nadere informatieHandreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling
Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling De verdiepingsfase In de verdiepingsfase gaat u, samen met uw partners, de haalbaarheid en kansrijkheid van het door u voor ogen staande warmte-uitwisselingsproject
Nadere informatieEen praktische kijk op. KMO financiering
Een praktische kijk op KMO financiering PMV nv is een Vlaamse investeringsmaatschappij PLAATS VAN PMV IN HET VLAAMSE INVESTERINGSLANDSCHAP PUBLIEK & INSTITUTIONELE INVESTEERDERS VLAAMS GEWEST 100 % 100
Nadere informatieABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie
ABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie Wie? Opleiding: Technische Bedrijfskunde (werktuigbouw), Universiteit Twente Werk: ABN AMRO Export financiering Banco Real (AA Brazilie)
Nadere informatieWaarom mannen van Mars komen en vrouwen van Venus
Waarom mannen van Mars komen en vrouwen van Venus Korte termijn winstgerichtheid en lange termijn duurzaamheid huwen moeizaam. Datum: 1 november 2012 Locatie: Van: Voor: Kenmerk: Wierickerschans Teun Biemond
Nadere informatieMKB Energie Coöperatief West - Friesland. Ing. John Braakman MBA Directeur ZON Energie Groep Funding partner ECWF
MKB Energie Coöperatief West - Friesland Ing. John Braakman MBA Directeur ZON Energie Groep Funding partner ECWF Inhoud 1. ZON Energie Groep 2. Wie wat en waar is het ECWF 3. Status tot op heden 4. Exploitatie
Nadere informatieDoelbedrag campagne EUR Streefbedrag campagne EUR Rente 7%
Crowdfundingproject Oneplanetcrowd Bedrijfsnaam Website Oneplanetcrowd B.V. www.oneplanetcrowd.com Doelbedrag campagne EUR 250.000 Streefbedrag campagne EUR 1.000.000 Financieringsvorm Achtergestelde converteerbare
Nadere informatiePlatform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet
No one can whistle a symphony. It takes a whole orchestra to play it H.E. Lucock Prepared for: Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet Date: : 16.03.2017 Ref: Even voorstellen Financieel-economisch
Nadere informatieLokale duurzame energie ontwikkelen. Derck Truijens 18 april 2013
Lokale duurzame energie ontwikkelen Derck Truijens 18 april 2013 Inhoud Windunie: samen voor de wind Lokale duurzame energie initiatieven Lokaal duurzame energie ontwikkelen Het begon in 2000... De energiemarkt
Nadere informatieDuurzame energie. Leveranciersdag Rijk 27 november 2015. Piet Glas
Duurzame energie Leveranciersdag Rijk 27 november 2015 Piet Glas P.Glas@mindef.nl Categoriemanager Energie Frans van Beek frans.beek@minbzk.nl BZK - DG Organisatie Bedrijfsvoering Rijk Opzet workshop 1.
Nadere informatieSociale Windenergie. Windenergie langs de A16. Wind A16 & Sociale windenergie
Sociale Windenergie & Windenergie langs de A16 1 Ons idee Samen Sociale Windenergie realiseren door samenwerking lokale initiatieven in Zundert?? 2 Wat zijn onze doelstellingen? DUURZAAM LOKAAL BETAALBAAR
Nadere informatieEnergy Service Company: een kans voor u?
1 Energy Service Company: een kans voor u? Stand van zaken provinciale pilot & Kansen voor de installatiebranche Hans van der Heide Pilot provincie Friesland (1) Doel: Ervaring opdoen met het opzetten
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieHerman Wijffels Innovatie Event Impact van publieke financieringsinstrumenten 3 november 2016, #HWI Inspiratielunch
Herman Wijffels Innovatie Event 2016 Impact van publieke financieringsinstrumenten, #HWI2016 - Inspiratielunch MKB-kredietverlening Trends, rol overheid Pieter Waasdorp, directeur Ondernemerschap, Ministerie
Nadere informatieRapportage. PR onderzoek - Press Affairs meewind.nl. Amsterdam, Standaard rapportage. Gesloten vragen
DirectResearch Herengracht 454 1017 CA Amsterdam 020 770 75 79 info@directresearch.nl www.directresearch.nl Rapportage Amsterdam, 07-04-2016 PR onderzoek - Press Affairs meewind.nl Standaard rapportage
Nadere informatieDeel 1: de ORGANISATIE-MONITOR
Deel 1: de ORGANISATIE-MONITOR Deze Monitor gaat over: je organisatie (initiatief): mensen, activiteiten, organisatie, financiële situatie. TOELICHTING MONITOR ORGANISATIE LET OP: Deze vragenlijst bestaat
Nadere informatieDuurzaam benutten van warmte
Duurzaam benutten van warmte Netwerkbijeenkomst duurzame regionale energie Gelderland 12 juni 2013 Door: Hans Wouters Programma energietransitie Provincie Gelderland Provincie zet zich in op de toepassing
Nadere informatieFiches van Private financieringsbronnen IPO-project Slim financieren
Fiches van Private financieringsbronnen IPO-project Slim financieren Private equity/investeringsfonds Ampere Equity Fonds Aandeelhouders zijn APG, PGGM, Delta Lloyd and Rabobank. Focus op productie duurzame
Nadere informatieFreek Welling en Joep Koene
Financiering van de energietransitie The next step: gebouwde omgeving Freek Welling en Joep Koene 29 november 2018 Ontwikkelingsmaatschappij van Oost-Nederland Topfonds Gelderland 2017 Portfolio IEG duurzame
Nadere informatiede Windcentrale Winddelen Maximaal draagvlak voor windprojecten
de Windcentrale Winddelen Maximaal draagvlak voor windprojecten De Windcentrale Opgericht in 2010 Doel: versnellen van de energietransitie Nu: 10 windturbines 15.000 deelnemers: 60.000 Winddelen 11.000
Nadere informatie7 mei 2013, Amersfoort. 7 mei 2013 Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL
Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL 7 mei 2013, Amersfoort 1 Inhoud Inleiding Presentaties Onderwerpen voor vervolgworkshops Foto impressie 2 Inleiding Het onderwerp financiering voor duurzame
Nadere informatieVergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie
Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010 Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Financieren Duurzame energie binnen Rabobank Groep Maatwerk Sustainability naast Food
Nadere informatie01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN
01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / VOORWAARDEN 05 / VERVOLGSTAPPEN 06 / VRAGEN AANLEIDING Ambitie Capelle aan den IJssel Energieneutraal
Nadere informatieEnergy Solution Development Case: 7 Square Endeavour
Energy Solution Development Case: 7 Square Endeavour Yoeri Schenau Arcadis Nederland / 7 Square Endaevour 24 oktober 2017 Antwerpen 1 1 Voorstellen 2 Achtergrond 3 Energy Solution Developer 4 7 Square
Nadere informatieEnergie Exploitatie Ontwikkelingen in Nederland
Energie Exploitatie Ontwikkelingen in Nederland Leo Brouwer Programma adviseur Duurzame Energie en Energietransitie 16 oktober 2007 donderdag 18 oktober 2007 1 Daan van Vliet Directeur Unica Bestuurslid
Nadere informatieOverheidsgronden voor windenergie
Overheidsgronden voor windenergie 15 Juni 2016 Winddagen Rotterdam Ruud van Rijn Projecten van Bosch & Van Rijn Voorstellen Onafhankelijk adviesbureau, Utrecht Specialisatie: wind op land, Nederland Ervaring
Nadere informatie12 Pijler 10: Financiering van duurzame investeringen
12 Pijler 10: Financiering van duurzame investeringen 12.1 Inleiding Het Energieakkoord zal burgers en bedrijven stimuleren fors te investeren in energiebesparing en hernieuwbare energieopwekking. Deze
Nadere informatieMasterclass IV. Energie op bedrijventerreinen
Masterclass IV Energie op bedrijventerreinen Programma Tijd Onderwerp Wie 16.00 Welkom Aleida van den Akker / Margreet Verwaal (Provincie Zuid-Holland) 16.05 Context en urgentie Wiebe Brandsma (Provincie
Nadere informatieRendement en risico Fonds Regionaal Duurzaam 1
Rendement en risico Fonds Regionaal Duurzaam 1 Rendement Via het Meewind-fonds Regionaal Duurzaam 1 kunt u beleggen in duurzame energie in de regio. Daarmee levert u een bijdrage aan de overgang naar duurzame
Nadere informatieBuilding4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda
Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus
Nadere informatieVan gas los! Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw
Van gas los! Klimaat Opties glastuinbouw Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw Minder energie gebruiken CO2
Nadere informatieUW BEDRIJF FINANCIEREN
UW BEDRIJF FINANCIEREN BEDRIJFSFINANCIERING Zonder financiering kan een onderneming niet bestaan. Of het nu gaat om de omvang van het eigen vermogen of de ontwikkeling van uw werkkapitaal: de wijze waarop
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatieInstrument: Projectfinanciering bij een warmte-uitwisselingsproject
Instrument: Projectfinanciering bij een warmte-uitwisselingsproject 1. WAT IS PROJECTFINANCIERING?...1 2. HET DOEL VAN PROJECTFINANCIERING...1 3. EISEN VAN FINANCIERS...2 4. PROJECTFINANCIERING BIJ WARMTE-UITWISSELINGSPROJECTEN...3
Nadere informatieToelichting model burgerparticipatie bij wind op land
Toelichting model burgerparticipatie bij wind op land Datum Status Klant 26.05.2014 Definitief Agentschap NL Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Het rekenmodel 3 1.3 Disclaimer 4 2 Het model
Nadere informatieHaarlemmermeers akkoord
Haarlemmermeers akkoord of met regio? Pieter van der Ploeg Alliander 1 Alliander is van jou 2 Alliander is van jou 3 energietransitie 3 tenminste motieven 4 energietransitie onafhankelijk 5 energietransitie
Nadere informatieManagement Samenvatting
Management Samenvatting Heroriëntatie Duurzame Energiemaatschappij Flevoland (DE on) Inleiding Het concept DE on is in de periode medio 2010 medio 2012 ontwikkeld als antwoord op de statenmotie uit 2009
Nadere informatieNWEA Winddag, 12 juni 2015 Lessen van grote projecten Anne de Groot, directeur Ventolines
NWEA Winddag, 12 juni 2015 Lessen van grote projecten Anne de Groot, directeur Ventolines Programma Introductie Ventolines Het Westermeerwind project - Achtergrond van het project - Huidige status (bouw)
Nadere informatieSlimmer werken met mensen
Slimmer werken met mensen Paul Breman Mijn Bedrijf 2.0 wordt mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie, de Provincie Utrecht en de Gemeente
Nadere informatieVAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen
VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze
Nadere informatieFinancieel planner, trusted advisor ook op beleggingsgebied
Financieel planner, trusted advisor ook op beleggingsgebied PE Expertmeeting, FFP-congres 4oktober 2018 Drs. Jeroen J.A. Knol - knol@o4partners.nl O4 & Partners: financieel directeur voor uw vermogen Sparring-partner
Nadere informatieBesparen met duurzame energie. Unica Ecopower
Besparen met duurzame energie Unica Ecopower Besparen met duurzame energie Dat voor u als eigenaar of beheerder van duurzaam vastgoed de energielevering op duurzame wijze moet geschieden spreekt voor zich.
Nadere informatie1. De Belgische Energiecrisis
1. De Belgische Energiecrisis Storm Bewonersparticipatie Windpark Dilsen-Stokkem September 2015 Najaar/Winter 2009 Jan Caerts Gedelegeerd bestuurder Kristof Moens Financieel directeur 2 Inhoud 1. Windpark
Nadere informatieEEN VAN ONZE EXPERTS. For every situation, there is a suitable line from a song
EEN VAN ONZE EXPERTS For every situation, there is a suitable line from a song Een netwerk van hoog opgeleide, ervaren zelfstandig FM-professionals. Wij zijn gepassioneerd bezig met ons vakgebied, zijn
Nadere informatieHoe samenwerking, verandering en voorlichting zorgen voor meer en betere ESCo projecten in Nederland P5 presentatie Christine van Oeveren
Hoe samenwerking, verandering en voorlichting zorgen voor meer en betere ESCo projecten in Nederland 17-04-2014 P5 presentatie Christine van Oeveren 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Wat zijn ESCo s? 2. Meer?
Nadere informatieENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012
ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012 2 INHOUD Management samenvatting... 3 Respondenten... 3 Conclusies... 4 1. Inleiding... 6 2. Uitkomsten per vraag... 6 2.1 Energie en energiebesparing binnen de organisatie...
Nadere informatieMarkt starters. Trendanalyse. Demografisch. Trendanalyse 14/04/16. 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek.
Markt starters Trendanalyse 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek Trendanalyse 2 1 Aantal starters door de jaren Starters per jaar 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000
Nadere informatieAGEM Holding B.V. Bestuur: Wethouders AGEM U.A. en Guus Ydema. AGEM Levering B.V. Directeur: Guus Ydema
Informatiebijeenkomst Leefbaar Buitengebied Oude IJsselstreek Jacquo Harbers 2 december 2015 Coöperatieve vereniging Achterhoekse Groene Energiemaatschappij U.A. Bestuur: wethouders gemeenten AGEM Holding
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieBezwaren en oplossingen analyse van de denktanksessies installatiebranche
Bezwaren en oplossingen analyse van de denktanksessies installatiebranche Bezwaren / Opmerkingen uit de Yellow paper sessie van 25-06-2014 Omvang 1. Alleen voor grote bedrijven met grote projecten 2. Te
Nadere informatie