Therapie in de dwarslaesierevalidatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Therapie in de dwarslaesierevalidatie"

Transcriptie

1 > PUBLICATIE 201 Hoe wordt in tijden van behandelmodules, bekostiging en zorgpaden toegewerkt naar het optimale programma? Therapie in de dwarslaesierevalidatie S.A.H.B. van Langeveld, M. van de Graaf Er is geen richtlijn voor het aantal uren therapie dat nodig is voor mensen met een recent verworven dwarslaesie. 1-6 Er is ook geen bewijs voor het verschil in effect op het behalen van revalidatiedoelstellingen door middel van individuele therapie of groepstherapie. 1-6 Groepstherapie wordt algemeen in de revalidatie gezien als een essentiële aanvulling op individuele therapie. Het geeft revalidanten de kans te leren van mederevalidanten. Het kan bijdragen aan het verbeteren van het zelfvertrouwen en zelfbeeld van een revalidant door in de loop van de revalidatie een voorbeeldfunctie te gaan krijgen. 1-6 In revalidatiecentrum De Hoogstraat is in 2013 een start gemaakt met het project Wijziging dwarslaesie therapiegroepen. Het project richt zich op fysiotherapie, ergotherapie en sport. Algemene doelstelling van het project is het verbeteren van de samenstelling van het fysieke onderdeel van het revalidatieprogramma van revalidanten met een dwarslaesie. Het project werd gestart met een blik op de toekomst: het landelijke project Behandelmodules en bekostiging en de daaruit voortkomende zorgpaden. Dit artikel beschrijft het proces van het komen tot een gebalanceerd therapieprogramma. AANLEIDING Tot 2014 kregen revalidanten op de dwarslaesieafdeling in De Hoogstraat individuele therapie met wisselende frequentie (twee tot vijf keer per week). Daarnaast werd er een groep algemene fysiotherapie (vier tot vijf keer per week) en een arm-/handfunctie groep (drie keer per week) aangeboden. In sommige periodes werd een loopgroep aangeboden met wisselende frequentie per week. In lage frequentie (gemiddeld twee keer per week) werden diagnoseoverstijgende sportgroepen aangeboden. Revalidanten werden met wisselende frequentie per week Dr. S.A.H.B. (Sacha) van Langeveld, fysiotherapeut, Orthopedie dwarslaesie volwassenen, De Hoogstraat Revalidatie, Utrecht M. (Maureen) van de Graaf, ergotherapeut, Orthopedie dwarslaesie volwassenen, De Hoogstraat Revalidatie, Utrecht ingepland voor zowel de individuele therapie als voor de groepstherapie. De hoeveelheid therapie werd in grote mate bepaald door de beschikbare therapeutische capaciteit. Sommige activiteiten in de groepen werden door therapeuten als zinvol ervaren, andere activiteiten niet. Therapeuten constateerden dat er geen duidelijke doelstellingen waren voor de groepen en dat er weinig doorstroom was: revalidanten bleven lang in een groep, met name de algemene fysiotherapie groep, zonder gericht aan revalidatiedoelen te werken. Er werd naar beleving van therapeuten veel tijd besteed aan oefenen op functieniveau en in mindere mate op activiteiten en complexe activiteitenniveau. Alle therapeuten waren van mening dat er in de groepen een multidisciplinaire samenstelling moest worden nagestreefd om zo een betere kwaliteit van behandelen te kunnen waarborgen. Door beperking in capaciteit was dit niet mogelijk. Voor revalidanten was het niet altijd duidelijk wat er van hen in een groep werd verwacht; schriftelijke informatie was beperkt en er werden geen uniforme inclusiecriteria voor deelname gehanteerd. Daarnaast leidde toenemende druk op de behandelafdeling om zo efficiënt mogelijk te werken binnen bestaande uren tot een hoge mate van ervaren werkbelasting onder therapeuten en planners. Er was in toenemende mate behoefte aan reorganisatie van het revalidatieprogramma. Het geven van therapie in groepsverband (het aantal revalidanten is groter dan het aantal therapeuten) is goedkoper dan het geven van individuele therapie Centrale vraag bij de start van het project was of het mogelijk was om therapie-activiteiten meer in duidelijk omschreven multidisciplinaire groepen onder te brengen met daarnaast voldoende individuele therapie om de rode lijn van het revalidatieproces van de individuele revalidant te kunnen waarborgen. Het programma moest een compleet aanbod van therapie gericht op functies, activiteiten en complexe activiteiten bieden en kunnen worden aangeboden binnen de bestaande kaders van therapeutische capaciteit. Deze constateringen en vragen, samen met bevindingen uit eerder onderzoek met het DECEMBER 2016 < NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIEGENEESKUNDE

2 202 > PUBLICATIE > Tabel 1. Spinal cord injury-interventions classification system (SCI-ICS). BASISFUNCTIES BASISACTIVITEITEN COMPLEXE ACTIVITEITEN 101 Spierkracht 102 Spierlengte 103 Spiertonus 104 Gewrichtsmobiliteit 105 Sensibiliteit 106 Neuropathische pijn 107 Bewegingsapparaat pijn 108 Huid en verwante structuren 109 Hart en bloedvatenstelsel 110 Ademhalingsstelsel 201 Arm- en handgebruik 202 Handhaven en veranderen van houdingen en bewegingen 203 Transfers 204 Staan 205 Lopen 206 Handbewogen rolstoelrijden, handbiken, fietsen 207 Elektrisch rolstoelrijden en vervoermiddelengebruik 208 Zwemmen 301 Lopen en zich verplaatsen binnen 302 Lopen en zich verplaatsen buiten 303 Zich wassen 304 Zorgdragen voor lichaamsdelen 305 Toiletgang 306 Zich kleden 307 Eten en drinken 308 Communicatie 309 Huishouden 310 Recreatie en vrije tijd Overzicht van alle functies van het lichaam en alle activiteiten van de domeinen waar in de revalidatie actief aan gewerkt wordt door fysiotherapie, ergotherapie en sport. Versie 1.0 bevat categorieën 1 t/m 25. Versie 2.0 bevat categorieën 308 t/m 310. Spinal cord injury-interventions classification system (SCI-ICS) 1-5 vormden de basis voor de start van het project Wijziging dwarslaesie therapiegroepen. ACHTERGROND: RESULTATEN SPINAL CORD INJURY- INTERVENTIONS CLASSIFICATION SYSTEM (SCI-ICS) Het Spinal cord injury-interventions classification system (SCI-ICS) is een registratiesysteem ontwikkeld 7-9 en getoetst 10,11 in een promotietraject om therapie-activiteiten van fysiotherapie, ergotherapie en sport voor mensen met een dwarslaesie in kaart te brengen. Het SCI-ICS beschrijft therapeutische activiteiten voor revalidanten met een dwarslaesie gericht op drie niveaus van functioneren (tabel 1). De drie niveaus van het SCI-ICS, functies, basisactiviteiten en complexe activiteiten zijn grotendeels gebaseerd op de Internationale Classificatie van het menselijk functioneren (ICF). 12 Met de SCI-ICS zijn twee vergelijkende onderzoeken naar de klinische behandelingen van revalidanten met een recent verworven dwarslaesie in gespecialiseerde dwarslaesie-afdelingen in Nederland, Noorwegen en Australië verricht. 10,11 Beide onderzoeken 10,11 toonden aan dat er tussen centra geen verschil in domein gerichtheid van therapie bestaat. In alle centra werd de meeste tijd besteed aan functie en basisactiviteiten en veel minder aan complexe activiteiten. Therapeuten erkennen het belang van deze meer complexe therapieactiviteiten en ook in de literatuur is er enige evidentie 1-3 dat het oefenen van taak-specifieke activiteiten in een voor de individu relevante omgeving het functioneren op participatieniveau kan beïnvloeden. In het SCI-ICS onderzoek 8,10,11 werden de extra moeite en tijd die het kost om op andere locaties dan de oefenruimtes te oefenen, als mogelijke belemmerende factoren voor het daadwerkelijk toepassen van deze complexe activiteiten genoemd. In de onderzoeken 10,11 werd wel een significant verschil gevonden in totale therapietijd per revalidant per week: in Nederland kregen revalidanten gemiddeld totaal 4,3 uur per week therapie van de drie disciplines, in het centrum in Australië 5,8 uur, en in Noorwegen 6,2 uur. Ten aanzien van het percentage therapietijd toegewezen aan individuele therapie of groepstherapie, werden in het SCI-ICS-onderzoek tussen de centra onderling grote verschillen gevonden. 10,11 METHODE Project uitgangspunten Bij de start van het project Wijziging dwarslaesie therapiegroepen werden de volgende uitgangspunten opgesteld: Vanuit de categorieën met beschrijvingen van het SCI-ICS wordt bekeken welke therapie-activiteiten in individuele therapiesetting moeten plaatsvinden en welke therapie-activiteiten in groepsverband kunnen. Afgesproken werd dat de standaard voor individuele therapie bij aanvang van het project werd gezet op twee keer individueel fysiotherapie en ergotherapie voor revalidanten met een thoracale en lagere dwarslaesie en drie keer voor de revalidanten met een hogere dwarslaesie. De groepsbezetting moet veiligheid en kwaliteit van behandelen garanderen. De groepen moeten van maandag tot en met vrijdag worden aangeboden. Dit om zowel klinische als poliklinische revalidanten gebruik te kunnen laten maken van de groepen. De groepen moeten in een horizontale structuur worden aangeboden. Dit om rust en helderheid in het programma te creëren. Elke groep krijgt groepseigenaren toegewezen die de in- en uitstroomcriteria gaan uitwerken. De revalidant behoudt één verantwoordelijke therapeut. De verantwoordelijke therapeut ziet de revalidant wekelijks in een gestandaardiseerd aantal keren individuele therapie. NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIEGENEESKUNDE > DECEMBER 2016

3 > PUBLICATIE 203 De verantwoordelijke therapeut bepaalt samen met de revalidant welke groepen en in welke frequentie per week de revalidant de groepen gaat bijwonen. De groepen moeten een week na opname kunnen worden ingepland De dagelijkse communicatie over de therapie-activiteiten tussen de revalidant en de therapeuten (op de groepen) gaat ondersteund worden door het gebruik van een individuele revalidantenmap. Deze map bevat formulieren voor alle groepen met beschrijving van de therapie-activiteiten. De therapie-activiteiten zijn overgenomen uit de beschrijvingen van de therapie-activiteiten in de SCI-ICS. In de eerste week van opname bespreekt en noteert de verantwoordelijke therapeut samen met de revalidant de individuele doelstellingen voor de afzonderlijke groepen. Daarnaast worden er op het Bijzonderheden formulier de voornaamste aandachtspunten van de revalidant te staan. Voorbeelden hiervan zijn: risico s voor overbelasting van bepaalde gewrichten of spieren, mate van belastbaarheid en huidige niveau van functioneren. Met een voortgangsblad worden aanpassingen in doelen door revalidant en verantwoordelijk therapeut wekelijks bijgehouden. Eveneens kunnen details van oefeningen worden genoteerd. Project uitwerking Rekening houdend met bovenstaande uitgangspunten werd gezocht naar een optimaal programma. Dit was een langdurig proces. In 2013 ontwikkelde een multidisciplinaire werkgroep in vier bijenkomsten van twee uur een voorstel voor het nieuwe programma. Tijdens dit proces werd in drie geplande bijeenkomsten met alle therapeuten van betreffende disciplines het tussentijds ontwikkelde programma doorgesproken en aangepast. Inzet van deze bijeenkomsten was het gezamenlijk toewerken naar een nieuwe werkwijze. Er werd discussie gevoerd over de benodigde individuele therapiefrequentie, de afbakening van de inhoud van de groepen, de duur van de groepen, welke groepen er multidisciplinair moesten worden, het tijdstip op de dag, de communicatie om op maat in groepen te kunnen oefenen en de logistiek rond de planning. Voor de implementatie werd in twee bijeenkomsten met het team gesproken over verwachtingen en werden laatste afspraken over het implementatieproces gemaakt. Voornaamste angst bij therapeuten was het verlies van controle over de rode lijn van het revalidatieproces van de individuele revalidant én dat het nieuwe programma niet haalbaar zou blijken met de beschikbare therapeutische capaciteit. Ondanks deze onzekerheden was er teambreed consensus om te gaan starten. In januari 2014 werd gestart volgens het nieuwe schema (tabel 2). Aan de hand van het verbeterbord werden in de eerste drie maanden alle kernknelpunten besproken en werden kleine verbeteringen doorgevoerd. Binnen een jaar werd drie keer een evaluatie-overleg met alle betrokken disciplines gepland. In de bijeenkomsten werden grote knelpunten geanalyseerd en afspraken bijgesteld. Voornaamste knelpunt was de uitvoering van het in- en uitplannen van revalidanten in de groepen. Door de verschuiving van bepaalde therapie-activiteiten van individuele naar groepstherapie ontstonden er wachtlijsten voor meerdere groepen. Door de in- en uitstroomcriteria van de groepen aan te scherpen en nieuwe afspraken ten aanzien van de communicatie met de afdeling Planning aan te passen werd getracht dit te verbeteren. Een terugkerend probleem was de beperkte individuele tijd die therapeuten hadden met revalidanten. Therapeuten gaven aan dat zij onvoldoende tijd hadden om de revalidant op maat te coachen gedurende het revalidatieproces. Dit probleem varieerde per individu en per periode. Therapeuten moesten wennen aan de veranderde werkwijze. Doordat de revalidant veel activiteiten in groepen oefende gaven therapeuten aan geen goed zicht te hebben op de vorderingen van hun eigen revalidanten. Door de beperkte totale capaciteit was het niet mogelijk om alle therapeuten altijd op alle groepen in te delen. Daarnaast varieerde het aanbod van revalidanten die veel persoonlijke begeleiding nodig hadden en soms minder. Dit was met name het geval bij revalidanten met gedragsmatige problematiek. Tijdens de evaluatiebijeenkomsten werd gezocht naar oplossingen zonder daarbij direct het nieuwe schema te wijzigen. Bij aanvang en na zes maanden werd een vragenlijst met open vragen over de nieuwe werkwijze bij therapeuten (n = 13), revalidanten (n = 15) en enkele overige teamleden afgenomen. De vragenlijst voor therapeuten richtte zich onder andere op het oordeel van therapeuten over het totale groepenpakket, de compleetheid van geboden therapie, de afzonderlijke groepen, de veranderde rol die zij daarbij vervulden, de ervaren werkdruk en verdere verbeterpunten. De vragenlijst voor revalidanten richtte zich onder andere op het totale groepenpakket, de compleetheid van geboden therapie, de ervaren begeleiding, het gebruik van de mappen, revalidatiedoelen en verdere verbeterpunten. In 2015 werd er door de oorspronkelijke werkgroep verder gewerkt aan het verbeteren van het systeem met incidentele terugkoppeling aan en feedbackmogelijkheden voor alle betrokkenen. DECEMBER 2016 < NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIEGENEESKUNDE

4 204 > PUBLICATIE RESULTATEN Het oorspronkelijke groepenschema zoals uitgewerkt in 2013 is grotendeels gehandhaafd gebleven (tabel 2). Alleen de therapie-activiteit fietsen is uit de groepenplanning gehaald. Fietsen leren vraagt expliciet individuele begeleiding en bleek in (kleine) groepen niet effectief. De fitnessgroep werd begeleid door twee disciplines: fysiotherapie en sport. De groepen handbewogen rolstoelrijden, handbiken en elektrisch rolstoelrijden en buitenvervoer oefenen werden begeleid door een combinatie van de drie disciplines. Het overgrote deel van de groepen is horizontaal gepland op hetzelfde tijdstip. Alle groepen worden gebruikt voor zowel klinische als poliklinische revalidanten. De groepen waarvoor wachtlijsten ontstaan variëren. De gekozen minimale individuele therapiefrequenties bleken niet altijd werkbaar. Het leek erop dat individuele therapie noodzakelijk is om gedurende het hele revalidatieproces de rode draad van revalidatie te blijven coachen. Vroeg na opname (eerste week) beginnen in groepen geeft te veel uitval (door bijvoorbeeld beperkte conditie) en te veel druk op therapeuten om in korte tijd goede diagnostiek te verrichten. Alle revalidanten krijgen een map; gedurende de revalidatie consequent bijwerken van de doelen door therapeut en revalidant behoeft verbetering. De inen uitstroom van groepen blijft aandacht vragen om wachtlijsten te voorkomen. Om dit te bewerkstelligen is een kort overleg ingevoerd één keer in de twee weken met alle betrokkenen waarin de groepen met wachtlijst worden doorgenomen en prioriteiten voor de behandeling worden gesteld. Uit de vragenlijsten voor therapeuten kwam naar voren dat zij het totale beschikbare programma als goed beoordeelden. Als zeer positief werd aangegeven dat revalidanten structureel meer op activiteitenniveau oefenen en vooral sneller na opname dan voorheen (ADL-training, buiten rolstoelrijden, bus naar de stad nemen). Ook werd door alle therapeuten de multidisciplinaire samenstelling van de groepen als zeer positief ervaren. Zo kon door samenwerking in de handbike-groep naar oordeel van sport- en ergotherapeuten beter en sneller een keuze gemaakt worden voor de juiste permanente voorziening. Therapeuten gaven aan dat de begeleidende rol was veranderd maar als acceptabel werd gezien; zij konden overzicht behouden over het revalidatieproces van de revalidant. Er werd een minder hoge werkdruk dan voorheen ervaren. Tachtig procent van de therapeuten wilden niet meer terug naar het oude systeem. Een verbeterpunt was de planning; revalidanten werden niet snel genoeg in en uit de groepen gepland. Als prioriteiten voor vervolgverbeteringen > Tabel 2. Therapiegroepen dwarslaesie. GROEPEN DWARSLAESIE Duur Frequentie per week Discipline Ochtendgroepen Zwemmen ½ uur 5 x Sport ADL 1 uur 5 x ET Actief soepel (rekken) ½ uur 5 x FT Kracht ½ uur 5 x FT/ Sport Conditie ½ uur 5 x FT/ Sport Staan/Lopen beginners ½ uur 5 x FT Transfers ½ uur 5 x FT Handfunctie 1 uur 5 x ET Handbewogen rolstoel binnen 1 uur 2 x Sport FT ET Middaggroepen Lopen gevorderden ½ uur 4 x FT Handbewogen rolstoel buiten 1 uur 2 x Sport FT ET Basisvaardigheden 1 uur 4 x FT Handbiken 1 uur 2 x Sport Thuis activiteiten 1 uur 4 x ET Elektrisch rolstoel rijden ½ uur 2 x ET Zelfstandig oefenprogramma kracht ½ uur 5 x FT Zelfstandig oefenprogramma actief soepel ½ uur 5 x FT Zelfstandig oefenprogramma conditie ½ uur 5 x FT Therapiegroepenschema september Niet opgenomen in het schema zijn de diagnose-overstijgende sportgroepen die met wisselende frequenties op indicatie worden ingepland. De groepsgrootte varieert: zo kunnen er bijvoorbeeld per dag maximaal 7 revalidanten in de krachtgroep en 4 revalidanten in de transfergroep. De grootte van de groep is bepaald aan de hand van veiligheid en mate van begeleiding. NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIEGENEESKUNDE > DECEMBER 2016

5 > PUBLICATIE 205 werd aangegeven: de snelheid van in- en uitplannen door de planning, kritisch kijken naar de benodigde hoeveelheid individuele therapie en het beter gebruiken van de mappen om op maat aan individuele doelen te kunnen werken. Uit de vragenlijsten voor revalidanten kwam naar voren dat zij het revalidatieprogramma als positief beoordeelden met een gemiddeld rapportcijfer van 7,9. De groepen werden als leuk en leerzaam ervaren. Het wekelijks oefenen van activiteiten buiten de oefenzaal werd door de meeste revalidanten als heel goed ervaren: het sluit aan bij de toekomst en het helpt om terug te keren in de maatschappij. De aandacht van meerdere therapeuten versus de aandacht van een individuele therapeut werd eveneens als positief ervaren. Het gebruik van de map werd als positief ervaren, ook om familieleden te kunnen laten zien wat zij op een dag aan therapeutische activiteiten ondernamen. Als verbeterpunt werd genoemd de druk op het ochtendprogramma die niet altijd als haalbaar werd beoordeeld. Revalidanten beoordeelden de totale hoeveelheid therapie als voldoende en zijn positief over de groepen, slechts afgaande op de dag- en weekschema s en de evaluatie vragenlijsten (n = 15) in het eerste half jaar van het project. Revalidanten lijken beter zicht te hebben op wat van hen verwacht wordt en hoe dit in verhouding staat tot het behalen van de individuele doelstellingen. Bij het afnemen van de eerste vragenlijsten (n = 15) werd door bijna alle revalidanten genoemd hoe zinvol groepstherapie voor hen was. Het leren van anderen die in vergelijkbare situaties verkeren wordt als waardevol beschouwd. De bevindingen van de vragenlijsten werden gebruikt om het systeem verder te verbeteren. CONCLUSIE Met dit artikel hebben we het proces van de start van het project Wijziging dwarslaesie therapiegroepen beschreven. Na gesprekken met betrokkenen (therapeuten, patiënten, planners) is gekomen tot een nieuw programma. Na invoering is deze geëvalueerd en veranderd. De vraag of het nieuwe revalidatieprogramma gebalanceerd en compleet is en kan worden uitgevoerd binnen bestaande kaders van therapeutische capaciteit is nog niet beantwoord. Voortgaande ontwikkeling en toetsing van het systeem is hierbij een voorwaarde. Het totale aanbod aan therapie lijkt in deze eerste fase goed. Veel therapie-activiteiten kunnen plaatsvinden in groepsverband. Er zijn groepen op functieniveau, basisactiviteiten en complexe activiteitenniveau. Meerdere groepen zijn multidisciplinair. De noodzakelijke hoeveelheid individuele therapie om de rode lijn van revalidatie uit te zetten en te borgen behoeft voortgaande aandacht. Het goed borgen van communicatie over de individuele doelen van de revalidant in de groepen zal eveneens moeten worden verbeterd. Het proces van verandering kost veel tijd. Draagvlak van alle betrokkenen is hierbij een vereiste. TOEKOMST Er zullen nog volgende ontwikkelrondes plaatsvinden waarin een relatie gelegd wordt met de recentelijk lokaal ontwikkelde dwarslaesie-zorgpaden. De landelijk ontwikkelde dwarslaesie-behandelmodules die hierbij gebruikt worden sluiten aan bij de groepen in De Hoogstraat: de specifieke dwarslaesie-behandelmodules, te gebruiken door paramedici, zijn afkomstig uit de SCI-ICS (zie tabel 1). Door het groepenschema enigszins te reorganiseren kunnen de zorgpaden makkelijker worden uitgezet. Frequenties van individuele therapie en groepen zullen met voortschrijdend inzicht worden gestandaardiseerd. De kosten en baten van de zorgpaden zullen worden berekend. Ook zal het aandeel van de overige disciplines in het schema worden meegenomen. Begin 2016 zal aan de hand van uitgebreide vragenlijsten onder revalidanten en medewerkers worden getoetst hoe deze wijziging voor hen werkt. In een vervolgpublicatie zal het vervolgproces worden beschreven en de resultaten van de vragenlijsten worden gepresenteerd. REFERENTIES 1. Harvey L. Management of spinal cord injuries. Sydney: Butterworth Heinemann Elsevier, Harvey L. The effectiveness of physical interventions for people with spinal cord injuries: a systematic review. Spinal Cord 2008; Spooren AI, Janssen-Potten YJ, Kerckhofs E, Seelen HA. Outcome of motor training programmes on arm and hand functioning in patients with cervical spinal cord injury according to different levels of the ICF: a systematic review. J Rehab Med 2009;41: Zanca JM, Natale A, Labarbera J, Schroeder ST, Gassaway J, Backus D. Group physical therapy during inpatient rehabilitation for acute spinal cord injury: findings from the SCIRehab Study. Phys Ther 2011;91: Zanca JM, Dijkers MP, Hsieh CH, Heinemann AW, Horn SD, Smout RJ, Backus D. Group therapy utilization in inpatient spinal cord injury rehabilitation. Arch Phys Med Rehabil 2013;94:S Dijkers MP, Zanca JM. Factors Complicating Treatment Sessions in Spinal Cord Injury Rehabilitation: Nature, Frequency, and Consequences. Arch Phys Med Rehabil 2013;94:S Langeveld SA van, Post MW, Asbeck FW van, Postma K, Dam D ten, Pons C. Development of a classification of physical therapy, occupational therapy and sports therapy interventions to document mobility and self-care in spinal DECEMBER 2016 < NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIEGENEESKUNDE

6 206 > PUBLICATIE cord injury rehabilitation. Journal of Neurologic Physiotherapy 2008;32: Langeveld SA van, Post MW, Asbeck FW van, Postma K, Leenders J, Pons C. Feasibility of a classification system for physical therapy, occupational therapy and sports therapy interventions for mobility and self-care in spinal cord injury rehabilitation. Archives of physical medicine and rehabilitation 2008; Langeveld SA van, Post MW, Asbeck FW van, Horst P ter, Leenders J, Postma K, Lindeman E. Reliability of a new classification system for mobility and self-care in spinal cord injury rehabilitation: the Spinal Cord Injury- Interventions Classification System. Archives of physical medicine and rehabilitation 2009;90: Langeveld SA van, Post MW, Asbeck FW van, Horst P ter, Leenders J, Postma K, Rijken H, Lindeman E. Contents of physical therapy, occupational therapy, and sports therapy sessions for patients with spinal cord injury in 3 Dutch rehabilitation centers. Disability and Rehabilitation 2011;33: Langeveld SA van, Post MW, Asbeck FW van, Gregory M, Halvorsen A, Rijken H, Leenders J, Postma K, Lindeman E. Comparing content of therapy for people with a spinal cord injury in postacute inpatient rehabilitation in Australia, Norway, and the Netherlands. Physical Therapy 2011;91: World Health Organization. International Classification of functioning, disability and health: ICF. Geneva: WHO;2001. Correspondentie s.v.langeveld@dehoogstraat.nl Abstract Title. Working towards a new therapy program in spinal cord injury rehabilitation: what s the optimal program? Introduction. Organizing a well-balanced rehabilitation program for patients with spinal cord injury with individual therapy treatment sessions as well group treatment session is a challenge. In earlier research with the spinal cord injury-interventions classification system (SCI-ICS) therapy activities have been categorised. The SCI-ICS itself and results from the study were used to develop a new therapy program. Goal. To describe the development of an optimal physical rehabilitation program for patients with spinal cord injury. Methods. The SCI-ICS was used to develop a new physical rehabilitation program. Results. A high number of different group therapy sessions are embedded in the program and can be used by inpatients as well as outpatients. First experiences show that patients and therapists are positive about the newly developed program. Conclusion. A first draft of a balanced program of individual therapy sessions and group therapy sessions for patient with spinal cord injury in rehabilitation has been developed. Further and testing development is ongoing. The therapy program will be linked with pathways of care in the nearby future. Keywords: Group therapy, care pathways, spinal cord injury, rehabilitation therapy programs, SCI-ICS NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR REVALIDATIEGENEESKUNDE > DECEMBER 2016

Behandelprogramma. Dwarslaesie

Behandelprogramma. Dwarslaesie Behandelprogramma Dwarslaesie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. Om u voorafgaand aan uw opname en/of behandeling bij Adelante

Nadere informatie

Mogelijke behandelingen

Mogelijke behandelingen 04/12/2018 Mogelijke behandelingen 1 Angst en stemming Leren omgaan met de gevolgen van de lichamelijke beperkingen na een dwarslaesie is voor iedereen moeilijk. Met name de psycholoog en de maatschappelijk

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid binnen de Nederlandse dwarslaesierevalidatie: een exploratieve studie

Ervaringsdeskundigheid binnen de Nederlandse dwarslaesierevalidatie: een exploratieve studie Ervaringsdeskundigheid binnen de Nederlandse dwarslaesierevalidatie: een exploratieve studie Elsemieke Visse 1,2, MSc J. Tommel, C.M.C. van Leeuwen, F. Penninx, A. Riedstra, E. Vollbracht, J. Stolwijk,

Nadere informatie

Revalideren. op de Patiënteneenheid Dwarslaesie

Revalideren. op de Patiënteneenheid Dwarslaesie Revalideren op de Patiënteneenheid Dwarslaesie Inleiding U revalideert in de Sint Maartenskliniek of u gaat binnenkort revalideren in de Sint Maartenskliniek op de Patiënteneenheid (PE) Dwarslaesie. Tijdens

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Dwarslaesie uw behandelprogramma bij Adelante

Dwarslaesie uw behandelprogramma bij Adelante Dwarslaesie uw behandelprogramma bij Adelante Voorwoord Dwarslaesie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. Om u voorafgaand

Nadere informatie

Behandelprogramma. CVA/hersenletsel

Behandelprogramma. CVA/hersenletsel Behandelprogramma CVA/hersenletsel Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. In dit hoofdstuk vindt u zoveel mogelijk informatie

Nadere informatie

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht

Nadere informatie

Amputatie, traumatologie en orthopedie (ATO)

Amputatie, traumatologie en orthopedie (ATO) Behandelprogramma Amputatie, traumatologie en orthopedie (ATO) Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. Om u voorafgaand aan uw

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Hypermobiliteit

PATIËNTEN INFORMATIE. Hypermobiliteit PATIËNTEN INFORMATIE Hypermobiliteit 2 PATIËNTENINFORMATIE In deze folder willen wij de behandeling van klachten ten gevolge van hypermobiliteit in ons revalidatiecentrum toelichten. Inleiding Ten gevolge

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid en SOLK bij jongeren

Chronische vermoeidheid en SOLK bij jongeren Chronische vermoeidheid en SOLK bij jongeren mogelijkheden van behandeling door de revalidatiearts. Jongeren Er zijn veel jongeren met langdurige klachten, vaak ook met schoolverzuim! Onderscheid tussen

Nadere informatie

Integrale planning van multidisciplinaire behandeltrajecten Innovatie op de polikliniek Revalidatie van het AMC

Integrale planning van multidisciplinaire behandeltrajecten Innovatie op de polikliniek Revalidatie van het AMC Integrale planning van multidisciplinaire behandeltrajecten Innovatie op de polikliniek Revalidatie van het AMC Aleida Braaksma Promovendus Academisch Medisch Centrum / Universiteit Twente Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Therapeutische peutergroepen. Algemene informatie

Therapeutische peutergroepen. Algemene informatie Therapeutische peutergroepen Algemene informatie Therapeutische peutergroep Behandeling op een therapeutische peutergroep (TPG) bestaat uit een intensief revalidatieprogramma voor kinderen van ongeveer

Nadere informatie

Revalidatie en therapie. Pijnrevalidatieprogramma

Revalidatie en therapie. Pijnrevalidatieprogramma Revalidatie en therapie Pijnrevalidatieprogramma Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is chronische pijn?...4 Doel pijnrevalidatieprogramma...6 Verloop revalidatieproces...6 Screeningsfase...6 Opzet pijnrevalidatieprogramma...7

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrumenten

Uitgebreide toelichting van het meetinstrumenten 1 Uitgebreide toelichting van het meetinstrumenten Life Habits 22 September 2010 Review: 1) E. Bernges, M. Bertrand, L. Patelski 2) Sandra Joeris Invoer: Eveline van Engelen 1 Algemene gegevens Lichaamsregio

Nadere informatie

Chronische pijn. Locatie Arnhem

Chronische pijn. Locatie Arnhem Chronische pijn Locatie Arnhem Chronische pijn We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer dan zes maanden blijven bestaan. De pijn kan in verschillende delen van het lichaam voorkomen. Soms

Nadere informatie

Stroke-Adapted Sickness Impact Profile (SA-SIP-30)

Stroke-Adapted Sickness Impact Profile (SA-SIP-30) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Stroke-Adapted Sickness Impact Profile (SA-SIP-30) November 2017 Review: 1. M. Post, B Dijcks 2. Eveline van Engelen Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens

Nadere informatie

Revalidatieprogramma

Revalidatieprogramma Revalidatiegeneeskunde Revalidatieprogramma Chronische pijn Deze folder geeft u algemene informatie over revalidatie bij chronische pijn. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met uw

Nadere informatie

Frouke Nijhuis Parkinsonnet Jaarcongres 30 11 2012. Gezamenlijke besluitvorming bij de ziekte van Parkinsonrview

Frouke Nijhuis Parkinsonnet Jaarcongres 30 11 2012. Gezamenlijke besluitvorming bij de ziekte van Parkinsonrview Frouke Nijhuis Parkinsonnet Jaarcongres 30 11 2012 Gezamenlijke besluitvorming bij de ziekte van Parkinsonrview Preferentie gevoelige beslissingen ZvP Neuroloog Vervolg behandeling: Apomorfine DBS Duodopa

Nadere informatie

Libra R&A locatie Leijpark. Longrevalidatie. in samenwerking met het specialisme longziekten van het St. Elisabeth Ziekenhuis

Libra R&A locatie Leijpark. Longrevalidatie. in samenwerking met het specialisme longziekten van het St. Elisabeth Ziekenhuis Libra R&A locatie Leijpark Longrevalidatie in samenwerking met het specialisme longziekten van het St. Elisabeth Ziekenhuis Libra Revalidatie & Audiologie locatie Leijpark organiseert in samenwerking met

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Chronische pijn volwassenen

Chronische pijn volwassenen Informatie voor de patiënt Chronische pijn volwassenen Laat zien wat je kunt Chronische pijn De behandeling van pijnpatiënten is gewoonlijk gericht op pijnbestrijding, dat wil zeggen op het doen verminderen

Nadere informatie

Module gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018

Module gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018 Module gezonde leefstijl 20 Oktober 2018 University of Michigan / Max Planck Institute for Demographic Research Mensen die niet roken, een gezond gewicht behouden en niet overmatig drinken worden zeven

Nadere informatie

SO samen met de PA en/of VS in de GRZ, een goede combi? Anneke van Strien, kaderarts GRZ

SO samen met de PA en/of VS in de GRZ, een goede combi? Anneke van Strien, kaderarts GRZ SO samen met de PA en/of VS in de GRZ, een goede combi? Anneke van Strien, kaderarts GRZ Enkele gegevens Saffier een middelgrote zorgaanbieder in regio Haaglanden: 9 locaties totaal 2x alleen zp4 3 locaties

Nadere informatie

Poliklinische revalidatiebehandeling

Poliklinische revalidatiebehandeling REVALIDATIE Poliklinische revalidatiebehandeling Binnenkort start u met een revalidatiedagbehandeling in het Laurentius Ziekenhuis te Roermond. Revalideren betekent beter leren functioneren in uw dagelijkse

Nadere informatie

Lange termijn problemen. Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in people with chronic Spinal Cord injury (ALLRISC) ALLRISC ALLRISC ALLRISC

Lange termijn problemen. Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in people with chronic Spinal Cord injury (ALLRISC) ALLRISC ALLRISC ALLRISC ALLRISC Onderzoeksprogramma: Active LifestyLe Rehabilitation Interventions in people with chronic Spinal Cord injury (ALLRISC) De eerste resultaten 1999-2006: Onderzoeksprogramma: Herstel van mobiliteit

Nadere informatie

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment

Nadere informatie

Mobiliteit in al haar facetten. Re-integratieteam & sporttherapeuten UZ Leuven

Mobiliteit in al haar facetten. Re-integratieteam & sporttherapeuten UZ Leuven Mobiliteit in al haar facetten Re-integratieteam & sporttherapeuten UZ Leuven I. Inleiding Wat is mobiliteit? ICF: veranderen van lichaamshouding of locatie; van de ene naar andere plaats gaan; dragen,

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers Libra R&A locatie Blixembosch Specialistische Cognitieve Revalidatie Informatie voor verwijzers Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch heeft voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Nadere informatie

dankzij bewegen beter participeren

dankzij bewegen beter participeren dankzij bewegen beter participeren Jan Jacobs Herbert Krakauer EMG Congres 2013 Bewegen als middel tot... Kwaliteit van leven Alertheid Therapeutic Motion Simulation KWALITEITSKADER GEHANDICAPTENZORG Uitgangspunten:

Nadere informatie

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Relatie tussen Attitude, Sociale Invloed en Self-efficacy en Intentie tot Contact tussen Ouders en Leerkrachten bij Signalen van Pesten

Nadere informatie

Revalidatie en therapie. Poliklinische revalidatie na CVA

Revalidatie en therapie. Poliklinische revalidatie na CVA Revalidatie en therapie Poliklinische revalidatie na CVA Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is een CVA?...4 Wat kunt u verwachten?...5 Het behandelproces...5 Observatiefase...5 Behandelfase...6 Nazorgfase...6

Nadere informatie

Inleiding. Arbeidsintegratie op rolletjes? Doel onderzoek. Participanten. Variabelen. Rolstoel capaciteit (1)

Inleiding. Arbeidsintegratie op rolletjes? Doel onderzoek. Participanten. Variabelen. Rolstoel capaciteit (1) Arbeidsintegratie op rolletjes? Judith van Velzen Christel van Leeuwen, Sonja de Groot, Luc van der Woude, Willemijn Faber & Marcel Post 25 maart 2011 Inleiding Werk heeft positieve invloed op kwaliteit

Nadere informatie

Behandelingen. 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Doel van de screening. De screeningsdag

Behandelingen. 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Doel van de screening. De screeningsdag 19/01/2019 Behandelingen 1 Multidisciplinaire screening Zorg op Maat Uw revalidatiearts kan u aanmelden voor de multidisciplinaire screening Zorg op Maat. Hierbij gaan we met meerdere behandelaren uw problemen

Nadere informatie

Rondom uw opname. 1 Voorbereiding op uw opname. 2 Wat neemt u mee? 3 Dag van de opname

Rondom uw opname. 1 Voorbereiding op uw opname. 2 Wat neemt u mee? 3 Dag van de opname 15/08/2019 Rondom uw opname 1 Voorbereiding op uw opname Bent u opgenomen in een ander ziekenhuis, dan meldt een collega-revalidatiearts vanuit dat ziekenhuis u allereerst aan voor onze afdeling. Het kan

Nadere informatie

Oncologische Revalidatie. Zuyderland Revalidatie

Oncologische Revalidatie. Zuyderland Revalidatie Oncologische Revalidatie Zuyderland Revalidatie Inleiding Kanker is een veel voorkomende, ingrijpende ziekte. Het aantal mensen dat leeft met kanker of met de psychische, fysieke en sociale gevolgen daarvan,

Nadere informatie

Revalidatie Centrum voor Senioren

Revalidatie Centrum voor Senioren Revalidatie Centrum voor Senioren Revalidatie Centrum voor Senioren Een mensenleven kan door een ongeluk of ziekte totaal veranderen. Dagelijkse bezigheden zijn dan opeens niet zo vanzelfsprekend. In het

Nadere informatie

Behandelprogramma. Pijnrevalidatie

Behandelprogramma. Pijnrevalidatie Behandelprogramma Pijnrevalidatie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. Om u voorafgaand aan uw opname en/of behandeling bij

Nadere informatie

19/03/2012. Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch. dossier en klinisch redeneren INHOUD

19/03/2012. Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch. dossier en klinisch redeneren INHOUD Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch dossier en klinisch redeneren Schroyen Valentin Lic. Kinesitherapie Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Kinesitherapeuten (WVVK) Opleiding Kinesitherapie

Nadere informatie

Fysiotherapie bij revalidanten met enige mate van loopfunctie

Fysiotherapie bij revalidanten met enige mate van loopfunctie Fysiotherapie bij revalidanten met enige mate van loopfunctie Om inzicht te krijgen in de fysiotherapie tijdens de revalidatieperiode splitsen we deze periode globaal op in drie fasen: 1 bedfase 2 verticalisatiefase

Nadere informatie

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont De toepassing van het ICF in een WZC Korte schets: WZC Hof van Egmont Gelegen in Mechelen 300 tal bewoners Verschillende afdeling Voor personen met dementie Gesloten afdeling Kleinschalig wonen Open afdeling

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Revalidatiebehandeling bij reumatische aandoeningen

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Revalidatiebehandeling bij reumatische aandoeningen UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalidatiebehandeling bij reumatische aandoeningen Wat is waar? Secretariaat B3 Röntgenafdeling A2.22 Activiteitentherapie A1.42 Fysiotherapie D2 wachtruimte

Nadere informatie

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Pruijsers-Lamers, Verpleegkundig Specialist Cardiologie

Nadere informatie

REVALIDATIE. Chronische pijn

REVALIDATIE. Chronische pijn REVALIDATIE Chronische pijn Chronische pijn Pijn is een waarschuwingssignaal dat ons beschermt. Pijn zorgt er bijvoorbeeld voor dat u niet blijft doorlopen met een gebroken been. Bij chronische pijnklachten

Nadere informatie

Samenwerking en INnovatie in GEriatrische Revalidatie Ineke Zekveld LUMC

Samenwerking en INnovatie in GEriatrische Revalidatie Ineke Zekveld LUMC Resultaten monitor proeftuinen SINGER Samenwerking en INnovatie in GEriatrische Revalidatie Ineke Zekveld LUMC Inhoud presentatie Organisatie proeftuinen Vraagstelling SINGER Conclusies uit eerder onderzoek

Nadere informatie

Arm-hand revalidatie. op basis van CIMT-BiT

Arm-hand revalidatie. op basis van CIMT-BiT Arm-hand revalidatie op basis van CIMT-BiT Inhoud Inleiding 3 Wat is CIMT-BiT? 3 Doel 3 Opname 4 Wat gaat vooraf aan de behandeling? 4 De behandeling 4 Resultaten 5 Meenemen bij opname 6 Inleiding Een

Nadere informatie

Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante

Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante Voorwoord Oncologische revalidatie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel

Nadere informatie

Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling)

Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling) Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling) Remco Muller MNR, Fysiotherapeut Lid MS Zorgnet RMC Groot Klimmendaal Expertisecentrum voor volwassenen Inhoud Inleiding Evidence based practise Fysiotherapeutisch

Nadere informatie

Revalidatie bij handletsel Revalidatiecentrum Breda

Revalidatie bij handletsel Revalidatiecentrum Breda Revalidatie bij handletsel Revalidatiecentrum Breda Inleiding U bent naar de revalidatiearts van Revant Revalidatiecentrum Breda doorverwezen, omdat u onlangs een letsel of een operatieve behandeling heeft

Nadere informatie

GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out

GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1 Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out The effect of Goal-striving Reasons and Personality on facets of Burn-out

Nadere informatie

Revalidatieprogramma

Revalidatieprogramma Revalidatiegeneeskunde Revalidatieprogramma Chronische pijn Deze folder geeft u algemene informatie over revalidatie bij chronische pijn. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met uw

Nadere informatie

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner Bij iedere vraag uit de veranderplanner is hier een korte toelichting gegeven. Dit kan helpen bij het invullen van de vragen van de Veranderplanner. 1.

Nadere informatie

Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma

Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma fysiotherapeut en onderzoeker Rijndam revalidatie & Erasmus MC te Rotterdam tussen proefschrift en richtlijn? Promotor: Prof.dr. H.J.

Nadere informatie

Pijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt

Pijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt Pijnrevalidatie: De stand van zaken Jeanine Verbunt Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Financiering onderzoek Bedrijfsnamen ZonMW

Nadere informatie

Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten

Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Revalidatie Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Kanker is een ingrijpende ziekte.

Nadere informatie

Position Paper #Not4Sissies

Position Paper #Not4Sissies huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma

Nadere informatie

e-exercise bij knie en heup artrose

e-exercise bij knie en heup artrose e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form

Nadere informatie

Rugrevalidatieprogramma

Rugrevalidatieprogramma FYSIOTHERAPIE Rugrevalidatieprogramma BEHANDELING Rugrevalidatieprogramma U hebt het advies gekregen deel te nemen aan het rugrevalidatieprogramma op de afdeling Fysiotherapie van het St. Antonius Ziekenhuis.

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker REVALIDATIE Revalidatie bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie achteruit. U kunt zich hierdoor

Nadere informatie

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Problematiek: De Mediërende Invloed van de Ouder-Therapeut Alliantie

Nadere informatie

Poliklinische revalidatie programma s

Poliklinische revalidatie programma s Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijn van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s. Er is meer

Nadere informatie

Amputatie, Traumatologie en Orthopedie (ATO) uw behandelprogramma bij Adelante

Amputatie, Traumatologie en Orthopedie (ATO) uw behandelprogramma bij Adelante Amputatie, Traumatologie en Orthopedie (ATO) uw behandelprogramma bij Adelante Voorwoord Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed.

Nadere informatie

Revalideren. na een beroerte

Revalideren. na een beroerte Revalideren na een beroerte Revalideren bij Thebe na een beroerte Als u een beroerte, ook wel een CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd, heeft doorgemaakt kan uw leven op veel gebieden er ineens heel

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Inhoud presentatie. Achtergrond project Vertaling datasets Consensus rondes Betrouwbaarheid Vervolg

Inhoud presentatie. Achtergrond project Vertaling datasets Consensus rondes Betrouwbaarheid Vervolg Sacha van Langeveld Inhoud presentatie Achtergrond project Vertaling datasets Consensus rondes Betrouwbaarheid Vervolg Achtergrond Streven hoge kwaliteit van zorg NVDG Ontbreken van het op eenduidig gestandaardiseerde

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

Revalideren na niet-aangeboren hersenletsel. kinderen en jongeren

Revalideren na niet-aangeboren hersenletsel. kinderen en jongeren Revalideren na niet-aangeboren hersenletsel kinderen en jongeren Inhoud Wat is niet-aangeboren hersenletsel? 3 Welke problemen kan uw kind ervaren? 3 Wat kunt u verwachten in het revalidatiecentrum 4 Revalidatieplan

Nadere informatie

Prioriteiten voor dwarslaesieonderzoek volgens mensen met een dwarslaesie en zorgverleners

Prioriteiten voor dwarslaesieonderzoek volgens mensen met een dwarslaesie en zorgverleners 17 Prioriteiten voor dwarslaesieonderzoek volgens mensen met een dwarslaesie en zorgverleners M.W.M. Post, J. Tommel, G.J. Snoek, A. Riedstra, E.M. Visse Bij de ontwikkeling van wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Back2Basic. Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging

Back2Basic. Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging Back2Basic Groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging Inleiding Chronische pijnklachten op het gebied van houding en beweging zijn pijnklachten

Nadere informatie

Poliklinische revalidatie. Locatie Heerlen

Poliklinische revalidatie. Locatie Heerlen Poliklinische revalidatie Locatie Heerlen Inleiding U bent aangemeld voor een poliklinische revalidatie-behandeling in Zuyderland Medisch Centrum, locatie Heerlen. Wij willen u met deze brochure informeren

Nadere informatie

Kwaliteitsproject Botuline behandeling op locatie door Annelies Immink

Kwaliteitsproject Botuline behandeling op locatie door Annelies Immink Kwaliteitsproject Botuline behandeling op locatie door Annelies Immink Inleiding Tijdens mijn stage revalidatiegeneeskunde in het Meander MC (Amersfoort) heb ik meerdere keren mee gelopen met het botuline-spreekuur.

Nadere informatie

Technologie en kinderrevalidatie een goede combinatie?

Technologie en kinderrevalidatie een goede combinatie? Technologie en kinderrevalidatie een goede combinatie? J.S. (Hans) Rietman, MD, PhD Professor in Rehabilitation Medicine and Technology University of Twente / Roessingh Research and Development President

Nadere informatie

Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids

Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids Snel in Beweging Ontwikkeling en implementatie van de zelf-oefengids Deborah Zinger MSc, fysiotherapeut UMC Utrecht Identificeer probleem/ hulpvraag patiënt Formuleer klinisch relevante vraag ZSU Maak

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Onderscheid door Kwaliteit

Onderscheid door Kwaliteit Onderscheid door Kwaliteit 2010 Algemeen Binnen de intensieve overeenkomst fysiotherapie 2010 verwachten wij van u 1, en de fysiotherapeuten vallend onder uw overeenkomst, een succesvol afgeronde toets

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

Longrevalidatie: Revalidatieprogramma voor longpatiënten. Poli Longziekten

Longrevalidatie: Revalidatieprogramma voor longpatiënten. Poli Longziekten Longrevalidatie: Revalidatieprogramma voor longpatiënten Poli Longziekten Uw behandelend longarts heeft u een voorstel gedaan voor een revalidatieperiode. Via deze folder willen wij u informeren over de

Nadere informatie

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,

Nadere informatie

Wat kunt u verwachten?

Wat kunt u verwachten? Hartrevalidatie In de tijd die achter u ligt is er veel gebeurd. U bent in het ziekenhuis voor hartklachten behandeld. Een hartaandoening is een ingrijpende gebeurtenis. Problemen met het hart kunnen angst

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Mentaal Weerbaar Blauw

Mentaal Weerbaar Blauw Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.

Nadere informatie

Trainen bij ouderen 16-11-2010. Inhoud. Even voorstellen. Ruud van der Veen 9 November 2010

Trainen bij ouderen 16-11-2010. Inhoud. Even voorstellen. Ruud van der Veen 9 November 2010 Even voorstellen Trainen bij ouderen Ruud van der Veen 9 November 2010 Fysiotherapie MSc Fysiotherapiewetenschap Master Fysiotherapie in de Geriatrie Even voorstellen Inhoud Wat is beweging? Fysiotherapie

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA

PATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA PATIËNTEN INFORMATIE Pijnrevalidatie Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA In deze folder geven het Maasstad Ziekenhuis, het Spijkenisse Medisch Centrum en Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis

Nadere informatie

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinant Study in to Factors that Facilitate a Active Smoking-cessation

Nadere informatie

Reva li da tie. met vertrouwen naar huis

Reva li da tie. met vertrouwen naar huis Reva li da tie met vertrouwen naar huis Alles is revalidatie Trainen in een gastvrije omgeving met uitstekende faciliteiten Waarom revalidatie Revalideren is leren om weer zo zelfstandig mogelijk te leven.

Nadere informatie

Revalidatie, Sport en Actieve leefstijl (ReSpAct)

Revalidatie, Sport en Actieve leefstijl (ReSpAct) Revalidatie, Sport en Actieve leefstijl (ReSpAct) Rolinde Alingh en Femke Hoekstra Landelijke bijeenkomst 19 juni 2015 Dr. Rienk Dekker Dr. Floor Hettinga Prof. dr. Cees van der Schans Prof. dr. Lucas

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers Libra R&A locatie Blixembosch Specialistische Cognitieve Revalidatie Informatie voor verwijzers Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch heeft voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Nadere informatie

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Het Effect van Online Cognitieve Gedragstherapie op Seksuele Disfuncties bij Vrouwen The Effectiveness of Internet-based Cognitive-Behavioural

Nadere informatie

KBOEM-B voor kinderen. Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie

KBOEM-B voor kinderen. Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie KBOEM-B voor kinderen Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom een opname? 3 Wat is KBOEM-B? 4 Voor wie? 4 Wat gaan we doen? 5 Wat kunt u als ouder doen? 6

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Revalidatiemodel en inkoop 2016

Revalidatiemodel en inkoop 2016 Revalidatiemodel en inkoop 2016 1. Revalidatie model De sector werkt met onderstaand revalidatiemodel. Revalidatiemodel Aanmelding Intake Legitimering van zorg MD1 Onderzoek en Diagnostiek MD2 Revalidatie

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1 De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress en Energie bij Moeders The Effect of MBSR-training on Mindfulness, Perceived Stress

Nadere informatie

Poliklinische revalidatie programma s

Poliklinische revalidatie programma s Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijnklachten van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s.

Nadere informatie