Dag van godsdienst Mozaïek van de ethiek

Transcriptie

1 Dag van godsdienst Mozaïek van de ethiek Johan Cottyn 8 februari 2012 Economische ethiek en bedrijfsethiek Doel van deze ontmoeting Uitwisseling gedachten en ervaringen Voorstelling werkwijze Katho-Hantal Reflectie over zinvolheid van het thema binnen de lessen van het SO Werkwijze Korte voorstelling deelnemers Starten met een individuele reflectie Toelichting Discussie Voorstelling Werkmoment Ethische checklist bedenkingen en discussie Zie bijgevoegd document In welk ander vak denk je, komen aspecten uit bedrijfsethiek/economische ethiek voor? Individuele invuloefening + toelichting Is er ruimte om deze thema s aan bod te laten komen? Waar zouden die thema s zeker aan bod moeten komen? Zijn ze voldoende aanwezig in andere vakken Is er ruimte om deze thema s aan bod te laten komen in het vak godsdienst? Voldoende globaal bewustzijn? 1

2 Formele keuzen Associatie Leuven: verplicht vak RZL Kathopolitiek: RZL (+?????) Hantal: elk jaar een beschouwend vak aanbieden, 3 credits 1 ste jaar: RZL 2 de jaar: Inleiding bedrijfsethiek 3 de jaar: Bijzondere vraagstukken in de bedrijfsethiek Mensen Lieve Van der Schueren: 2 Ann-Sophie Hénonin: AO Koen Van de Maele: 1, 2 Kurt Vroman: 1, 3 Johan Cottyn: 1, 3 Concrete aanpak 1 ste jaar 3 studiepunten Dit jaar: handboek DupréBen, 50 inzichten filosofie (2 de keer gebruikt) Voorheen: eigen cursussen Onfray Michel, Antihandboek voor de filosofie Hoorcollege s Opdracht: 2 niet gezien hoofdstukken uit het boek linken aan een artikel uit De Morgen of De Standaard van de eigen verjaardag, 20/60 + link bespreken + persoonlijke commentaar Mondeling examen op 40/60 Slaagkansen? Concrete aanpak 2 de jaar 3 studiepunten Beperkt aantal contacturen cursus/reader, met 20 opdrachtsuggesties voor een individuele opdracht (20/60) Zie inhoud cursus Equipes van 6 maken een stevig groepswerk (40/60) m.b.t. een bedrijfsethischof economisch ethisch onderwerp en koppelen aan de cursus - gekoppelde bezoeken aan bedrijf/contacten/ Voorstelling groepswerk aan andere groep Peer assessment en evaluatie door docent Sprekers en/of bedrijfsbezoeken (verplichte participatie bij één activiteit) Dirk Coeckelbergh, Luc Buyst, Indaver, Bekaert, Colruyt, Sidmar, Ecover, Imog, Beaulieu international, Slaagkansen en evaluatie? 2

3 Concrete aanpak 3 de jaar 3 studiepunten Gedifferentieerde aanpak (verschillend per afstudeerrichting) Gekoppeld aan stage en/of SBP s, COFEP, Mijn-zakenkantoor-X Introductielessen met opmaken Mission Statement van een fictief bedrijf (zie andere ppt) Toepassen van evaluatieschema s van ethibel op het eigen stagebedrijf Handboek voor persoonlijke reflectie en zelfstudie: -Covey, Stephen, De zeven eigenschappen van effectief Leiderschap - Toelichting i.p.v. examen Slaagkansen en evaluatie? Groepsoefening: casus: de stagiair in de garage Stage in zwartwerk Een verhaal van een leerling op stage Even zelf nadenken en zoeken naar een oplossing Een leerling loopt stage in een garage. Na een tijdje merkt hij dat bij de meeste herstellingen tweedehandsonderdelen worden gebruikt. Maar de klanten moeten de prijs van nieuw materiaal betalen. Hij vindt dit fundamenteel oneerlijk. Maar wat te doen Als ik er een opmerking over maak, verlies ik mijn stageplaats en alle kansen om hier later te komen werken Misschien komt zelfs mijn stage in het gedrang Hou ik mijn mond, dan voel ik me er niet goed bij en ben ik misschien medeplichtig aan dit systeem Moet ik maar dringend realist worden en beseffen dat dit overal gebeurt? 3

4 De baas heeft me bovendien weekendwerk aangeboden, omdat ik m n job goed doe werk dat in het zwart zal worden verloond Ik weet dat sommige van mijn leraars hier klant zijn Ook mijn vader komt hier voor herstellingen van zijn wagen Blij zijn met het feit dat deze leerling de problemen ziet en doorgeeft? Proberen te praten met andere werknemers? Ogen open houden en blijven assimileren wat er gebeurt? In een stageverslag noteren wat er werd gezien? Gesprek met het bedrijf, de leerling en de stagebegeleider samen? Zoeken naar een win-win-situatie: waarvan worden alle betrokkenen beter? Misschien zit er voor beide partijen een win-win-operatie in. Het bedrijf kan er een marketing-tool van maken als het zijn klanten gewoon duidelijk maakt dat het degelijke tweedehandsonderdelen gebruikt. Zo hebben de beide partijen hun voordeel. Het zakenleven hoeft geen ratrace te zijn waar iedereen elkaars strot afbijt. Heel wat bedrijven maken langetermijnafsprakendie ze ook nakomen. Buiten de ratten zijn er werk-en raspaarden, trouwe honden, bevers en olifanten in de race. Ze zijn geliefd, het zijn stimulerende leiders, ze laten waarden na. Je kan dus ook verantwoord succes hebben. Steeds meer succesvolle bedrijven schrijven zorg voor kwaliteit en milieu, participatie, veiligheid en stressbeheersing in hun ethische code. Daarom hebben ze werknemers nodig die sociaal vaardig zijn en goed met complexe situaties kunnen omgaan. Dirk Coeckelbergh 4

5 > op zoek naar een methode om een ethische analyse te maken: voorbij de pure winstmaximalisatie! > R. Freeman (1984): Stakeholdermodel : Ieder individu (of groep individuen) die de onderneming kan beïnvloeden en/of door de onderneming worden beïnvloed. > Clarkson(2000): Stakeholder = holderof stake (somethingof value, someform of capital, human, physical, or financial, thatis at risk, eithervoluntarilyor unvoluntarily) > Ster met 5 punten - shareholders, stockholders, aandeelhouders - werknemers - leveranciers -klanten - brede gemeenschap waarin het bedrijf actief is > Uitbreidbaar: NGO s, milieu, media, Waarom werken met het Stakeholdermodel? - Politieke-economische ontwikkelingen - 51/100 grootste economieën zijn bedrijven - BNP = BNP - NGO s nemen de taak van de regeringen over - Monsantobrengt onder druk van verschillende NGO sgeen genetisch gemanipuleerde terminator zaden op de markt 5

6 Waarom werken met het Stakeholdermodel? - Overgang van de trust me over de tell me naar de show me wereld - Bedrijfseconomische context is gewijzigd - Milieu at risk - Menselijk kapitaal (mensen zijn geen dingen) - Technologie (verspreiding internet) - Wijziging waardenpatroon - Externe audit s Waarom werken met het Stakeholdermodel? > 4 stappen om tot ethisch oordeel te komen inzake bedrijfsethiek -omschrijf de situatie of het probleem zo volledig mogelijk -stel een stakeholdermodel op waarin je alle betrokkenen vermeldt -stel ethische criteria op, grenzen van fatsoen die je niet wilt overstijgen -vel nu een ethisch oordeel door die criteria op elke situatie toe te passen: zoek naar een win-win- situatie Met dank! Johan Cottyn 8 februari