Investeren in een doordacht gebruik van verlichting bij bewoners met dementie. 26 februari 2014

Transcriptie

1 Investeren in een doordacht gebruik van verlichting bij bewoners met dementie 26 februari 2014

2 Pilotcase Healing Environment en zorgtechnologie 1. Motivatie keuze pilotcase 2. Healing Environment en zorgtechnologie. What s in a name? 3. Van Healing Environment tot aangepaste verlichting in een woonzorgcentrum (WZC). 4. Link tot doelstellingen CURA B 5. Pilotcase 6. Resultaten pilotcase

3 1. Motivatie keuze pilotcase Activiteit 1 Rol van welness in ouder worden, revalidatie en preventieve GZ Huidige en toekomstige cliëntpopulatie in WZC focus op dementievriendelijke woonomgeving om het welbevinden te ondersteunen Activiteit 2 Healing Environment en zorgtechnologie Ervaringsdeskundige Mieke Van Acker (GVO)

4 2. Healing environment (HE) en zorgtechnologie. What s in a name? HE als de gebouwde omgeving bijdraagt aan het fysiek, mentaal en sociaal welbevinden van gebruikers (1) Via doordachte (evidence based en/of best practices beschikbaar) keuzes op vlak van geluid, klimaat, interieur, oriëntatie,...licht (1) Met installatie aan de hand van (slimme) technologie

5 3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC 40 West-Vlaamse verlichtingsbedrijven Personen met dementie hebben een vergrote behoefte aan licht o Het normaal verouderingsproces van het oog (2) o Ziekte van Alzheimer tast het gezichtsvermogen verder aan (3) o Verstoord circadiaans ritme bij dementie kan gedrags-en psychologische symptomen uitlokken (4,5) De populatie bewoners in WZC zal bestaan uit zwaar hulpbehoevende ouderen veelal met dementie (6)

6

7 3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC Aangepaste verlichting heeft een meerwaarde bij ouderen met dementie (7,8,9,10,11,12) In veel bestaande Vlaamse WZC is het verlichtingsniveau onvoldoende afgestemd op de bewonerspopulatie (13)

8 3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC Doordacht gebruik van licht/verlichting voor werknemers o Lichtniveau aanpassen aan het soort werk: o zeer fijne waarneming van details: lux (10) o bij verhogen van de lichtintensiteit, minder fouten in medicatiebeheer (7) o Voldoende verlichting noodzakelijk voor het vergroten van de veiligheid op de werkvloer (14) o Verhogen van het welbevinden (10)

9 3. Van HE tot aangepaste verlichting in een WZC WZC St. Vincentius Meulebeke Engageert zich om de verlichting op wooneenheid t hooghe aan te passen Literatuurstudie op vlak van licht/verlichting in WZC (screening normering Vlaamse overheid) bij personen met dementie VIVES campus Noord Tronixx Belgium Stelde zich kandidaat via de call uitgeschreven door Resoc MWVl en POM

10 4. Link tot doelstelling CURA B Kloof tussen zorginstellingen (WZC), KMO s (TRONIXX) en kenniscentra (VIVES) overbruggen zodat KMO s gericht diensten/producten ontwikkelen en aanbieden die aansluiten op de zorgbehoeften van de gebruikers (ouderen met dementie) via de ontwikkeling van een business model

11 5. Pilotcase: Doel Vanuit de fysieke omgeving het welzijn van bewoners met dementie, personeel en bezoekers ondersteunen. Uitwerken van een op maat gemaakt evidence based lichtplan voor het WZC Sint-Vincentius. Interventies gericht op het doordacht gebruik van verlichting, via dialoog, in de praktijk omzetten.

12 6. Pilotcase: methode Via literatuurstudie de architectonische normen en voorwaarden voor de infrastructuur in relatie tot verlichting screenen. De huidige lichtsituatie in het WZC in kaart brengen en toetsen aan de best evidence available. Via co-creatie een op maat gemaakt lichtplan in de praktijk omzetten.

13 6. Resultaten pilotcase

14 Via literatuurstudie de architectonische normen en voorwaarden voor de infrastructuur in relatie tot verlichting screenen. De architectonische normen en voorwaarden voor de infrastructuur in relatie tot verlichting worden momenteel in beperkte mate en zeer algemeen beschreven. Concrete richtlijnen die de kwaliteit van het aangeboden licht bewaken, ontbreken.

15 De huidige lichtsituatie in het WZC in kaart brengen en toetsen aan de best evidence available. Te lage luxwaarden. Luxwaarden niet aangepast aan de activiteiten in de verschillende ruimtes. Slecht werkende verlichting Grote verschillen in verlichtingssterkte tussen de verschillende ruimtes of in eenzelfde ruimte. Kamer bewoner: meetwaarde boven bed = 70 lux Leefruimte, beschikbaar licht aan tafel (met licht aan): 250 lux Gemeten met licht aan op 75 cm hoogte Gang: wisselend tussen lux afhankelijk van plaats Overgang leefruimte gang: 80 lux donker gat

16 Via co-creatie een op maat gemaakt lichtplan in de praktijk omzetten. Tronixx WZC VIVES

17 Interventies Tronixx Belgium Vaststelllingen na nieuwe verlichting Alle toegepaste verlichting is met de nieuwe LED technologie Laag energieverbruik, lange levensduur, stuurbaar, minder warmteafgifte, Geen UV of IR

18 De gemeenschappelijke ruimte Het regelbaar licht ( tunable light ) in zowel kleur als intensiteit, zorgt voor een perfecte daglichtsimulatie. Lichtsterkte aangepast aan de activiteiten.

19 De gang Zeer goed egaal verlicht, alles heel helder voor zowel de bewoners als voor het personeel en bezoekers. Het licht is zowel tijdens de dag (helder) als in de nacht (30%) regelbaar.

20 De kamers Vergroot zintuiglijk comfort bewoners. Prikkelarm ontwaken. De algemene verlichting in de kamer laat een optimale verzorging toe.

21 Bureau personeel

22 Samenwerking: ervaring woonzorgcentrum Meerwaarde Kennismaking ongekende mogelijkheden (onbekend = onbemind) Mogelijkheid om vanuit de praktijk tot oplossingen te komen i.p.v. omgekeerd Ondersteuning buikgevoel door wetenschappelijk onderzoek meerwaarde afname enquêtes Out of the box dromen Betere waarneming van de omgeving Verder werken aan onze visie rond dementievriendelijke basiszorg en healing environment

23 Valkuilen Afspraken maken rond installatie is nodig op een beveiligde afdeling voor personen met dementie Volledig multidisciplinair team (ook nachtteam) moet op de hoogte gebracht worden (achter het project staan) vorming organiseren om noodzaak te duiden. Gewenningsperiode

24 Samenwerking: ervaringtronixx

25 Samenwerking: ervaring VIVES Meerwaarde Mogelijkheid tot dialoog met verlichtingsbedrijf en WZC Wederzijdse bevruchting van kennis, ideeën, ervaringen co-creatie ten behoeve van de cliënt Uitrol van nieuwe kennis, ervaringen naar studenten en werkveld Valkuilen Dialoog, wederzijdse bevruchting vergt tijd en inspanning

26 Best evidence available laten toe om concrete aanbevelingen te formuleren voor het doordacht gebruik van verlichting.

27

28

29

30 WZC Sint-Vincentius Meulebeke TRONIXX Katholieke Hogeschool VIVES, campus Brugge htpp:// POM West-Vlaanderen RESOC Midden-West-Vlaanderen Contact partners

31 (1) Kenniscentrum Wonen-Zorg. (s.a.). Healing Environment. Opgeroepen op oktober 23, 2012, van Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg: (2) van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Hensen, J., & Rutten, P. (2010a). Binnenmilieu en installaties in het verpleeghuis. TVVL Magazine, (3) Torrington, JM., Tregenza, PR. (2007). Lighting for people with dementia.lighting Res.Technol,39,1, pp (4) Khachiyants, N. Trinkle, D., Joon Son, S., Kim, K., (2011). Sundown Syndrome in Persons with Dementia: An Update. Psychiatry Investig, 8, pp (5) Riegersma - van der Lek, R.F., Swaab, D.F.,Twisk, J.; et al., (2008). Effect of bright light and melatonin on cognitive and noncognitive function in elderly residents of group care facilities: A randomized controlled trial. The Journal of the American Medical Association, 299(22), pp (6) Van Audenhove, C., Spruytte, N., Detroyer, E., De Coster, I., Declercq, A., Ylieff, M., Squelard, G., Misotten, P. (2009). De zorg voor personen met dementie: perspectieven en uitdagingen. Brussel: Koning Bouwdewijnstichting (7) Bouwcollege. (2008). Kwaliteit van de fysieke zorgomgeving. Culemborg: Twin Media bv. (8) van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Hensen, J., & Rutten, P. (2010a). Binnenmilieu en installaties in het verpleeghuis. TVVL Magazine, (9) van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Rutten, P., & Hensen, J. (2010b). The indoor environment and the integrated design of homes for older people with dementia. Building and Environment,

32 (10) LightAgentur, Licht.wissen07. Light as a factor in Health. Geraadpleegd op 08 maart 2013 via LightAgentur, Bonn. (11)van Hoof, J., Kort, H., Duijnstee, M., Schoutens, A., Hensen, J., Begemann, S., 2008a. The indoor environment in relation to people with dementia. Indoor Air, (12) Sinoo, M., van Hoof, J., Kort, H., Lighting conditions for older adults, a description of light assessment in nursing homes. Symposium Proceedings: Light & Care 2010, (pp. 3-7). Eindhoven. (13) De Lepeleire J., Bouwen A., De Coninck L. & Buntinx F. (2007). Insufficient lighting in nursing homes. JAMDA, 8, (14) European Agency for Safety and Health at Work(s.a.) Safety and health at work is) everyone sconcern. It s good for you, it s good for business. Risk assessment essentials. European Agency for Safety and Health at Work.