Middelengebruik bij personen met een verstandelijke beperking een Quality of Life benadering
|
|
- Joannes van de Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 5 e Landelijke studiedag LVB en Verslaving 5 oktober 2016 Middelengebruik bij personen met een verstandelijke beperking een Quality of Life benadering Chris Swerts Lector Hogeschool Gent, vakgroep Orthopedagogiek Wetenschappelijk medewerker Expertisecentrum Quality of Life
2 Inhoud 1. Expertisecentrum Quality of Life (E-QUAL) 2. Introductie 3. Quality of life 4. Zelfbepaling en keuzes rond middelengebruik 5. Wat betekent dit voor de praktijk? 6. Besluit 5/10/2016 LVB & Verslaving 2
3 Expertisecentrum Quality of Life (E-QUAL) Core business: bevorderen Quality of Life van personen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties Doelgroep-, sector- en discipline-overschrijdend Theorie en praktische toepassingen Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek, informatie en onderwijs 3
4 4 (MIDDELENGEBRUIK BIJ) PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING
5 Introductie middelengebruik en personen met VB Positieve trend onderzoek en praktijk Bewijskracht dat middelengebruik bij personen met VB realiteit is (Swerts et al., 2016; VanDerNagel et al., 2011; Van Duijvenbode et al., 2015) Nog veel uitdagingen in onderzoek en praktijk Middelengebruik als risicogedrag en klemtoon op kwetsbaarheden en risico s verbonden met gebruik (Simpson, 2012)
6 Introductie werken met personen met een VB Culture clash tussen zorgsector personen met beperking en verslavingszorg (Slayter & Steenrod, 2009) Nadruk op empowerment, inclusie, gelijkheid, zelfbepaling en persoonlijke keuzes (Emerson et al., 2013; Fujiura & RRTC Expert Panel on Health Measurement, 2012). Sterke invloed van het concept quality of life (Morrise et al., 2013) en quality of life als uitkomst
7
8 QUALITY OF LIFE August 27,
9 a term that everyone understands but which few can define (Campbell, 1977)
10
11 Jaarverslag 2016 Nintendo Moreover, Nintendo is working on the development of a new product that improves people s QOL (Quality of Life) in enjoyable ways. Nintendo s aim is to enable consumers to make daily efforts to improve their QOL in a fun manner by making sleep and fatigue status visible and offering various services based on this information. (Nintendo, 2016, p.9)
12 QUALITY OF LIFE PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING August 27,
13 Publicaties quality of life en intellectual disability/mental retardation in Web of Science
14 Quality of life kerngedachten van de Special Interest Research Group on Quality of Life of the IASSID (Schalock et al., 2002) Multidimensioneel Intra- en interpersoonlijke verschillen Belang van de persoonlijke omgeving Levensloop-perspectief Holistisch Keuzes, waarden en persoonlijke controle Persoonlijke perceptie << subjectiviteit >>
15 Multidimensioneel Schalock en Verdugo (2002) Factoren Domeinen Indicatoren Onafhankelijkheid Persoonlijke ontwikkeling Persoonlijke competentie, prestaties in onderwijs, Sociale participatie Welbevinden Zelfbepaling Interpersoonlijke relaties Sociale inclusie Rechten Emotioneel Lichamelijk Materieel Doelen, keuzes, persoonlijke controle, Relaties met vrienden, familie, Rollen in samenleving, participatie, Respect, gelijkheid, burgerschap, Stemming, identiteit, zelfwaarde, Gezondheid, mobiliteit, zelfzorg, Inkomen, werk, huisvesting,
16 Intra- en interpersoonlijke verschillen Verschillen tussen personen Veranderende invulling doorheen het leven
17 Belang van persoonlijke omgeving Mensen begrijpen in voor hen belangrijke omgevingen Levensloop perspectief Invloed op de toekomst
18 Holistisch Verwevenheid levensdomeinen Keuzes, waarden en persoonlijke controle Persoonlijke empowerment, emancipatorisch Persoonlijke perceptie Geen waardeoordeel Eigen perceptie vs. proxy
19 Quality of life - kernprincipes Universele en cultureel/persoonsgebonden componenten Subjectieve en objectieve componenten << subjectiviteit centraal >> Multidimensioneel construct en wordt beïnvloed door persoon- en omgevingsfactoren (e.g. gezondheid, buurt, huisvesting, familie, )
20 Werken rond quality of life betekent iedereen heeft recht op goede QOL loskomen van een eenzijdige benadering gericht op beperkingen en problemen een multidimensionele, holistische benadering van het leven van de persoon dat de persoon zijn eigen dromen, wensen, verwachtingen en doelen in het leven centraal staan = niet opleggen
21 Werken rond quality of life betekent onderhouden en bevorderen van zaken die belangrijk, waardevol, betekenisvol en gewenst zijn in het leven van de persoon partnerschap in ondersteuning (van zorgen voor naar samenwerking ) ondersteunen in zelfbepaling en regie nemen over eigen leven en eigen toekomst
22 WAT MET ZELFBEPALING EN KEUZES ROND MIDDELENGEBRUIK August 27,
23 Personen met een verstandelijke beperking meer keuzes laten maken en meer zelfbepaling laten ervaren is steeds een goede strategie om quality of life te verhogen.
24 Belang van zelfbepaling en keuzes maken Zelfbepaling is cruciaal component van quality of life (Wehmeyer & Abery, 2013; Cummins, 2005) Quality of life wordt bevorderd door zelfbepaling, hulpbronnen, doel in het leven en gevoel erbij te horen (Cummins, 2005) Grondbeginsel IVRPH: Respect voor de inherente waardigheid, persoonlijke autonomie, met inbegrip van de vrijheid zelf keuzes te maken en de onafhankelijkheid van personen (IVRPH, 2006, p.5)
25 Zelfbepaling > keuzes (=traditioneel) (Wehmeyer, 2005) Samenspel van factoren draagt bij aan zelfbepaling Cognitief functioneren niet als bepalende factor nemen Persoonlijke eigenschappen Omgevingsfactoren even people with severe, multiple disabilities who may be able to do very little for or by themselves can be supported in such ways as to retain meaningful control over their lives and, as such, become the causal agent in their lives. (Wehmeyer & Gardner, 2003, p. 263)
26 Het belang van een person-centered perspectief Aandacht voor persoonlijke betekenisverlening (Wehmeyer & Abery, 2003) << aandacht voor datgene personen zelf belangrijk vinden >> Persoon actief betrekken in alle beslissingen rond zijn leven (Wehmeyer & Abery, 2013; Wehmeyer & Gardner, 2003)
27 Weinig keuzes en controle zijn niet noodzakelijk schadelijk voor het welzijn, en meer keuzes en controle niet noodzakelijk beter (Cummins, 2005) <<persoons- en situatiegebonden >> Belang van het verzekeren van ondersteuning en kansen om te groeien in het aangrijpen van kansen (Wehmeyer & Bolding, 2001)
28 WAT BETEKENT DIT NU VOOR DE PRAKTIJK? A sophisticated balancing act August 27,
29 Twijfel of onzekerheid bij Tom, een 38-jarige man met LVB, rookt graag een sigaret. Voornamelijk na het eten (ontbijt-middag-avond) kan hij hiervan genieten. Hij komt ongeveer drie dagen toe met een pakje van 20 sigaretten.
30 Twijfel of onzekerheid bij Jef, een 34-jarige man met LVB, rookt 2 tot 2,5 pakjes per dag en heeft geen interesse voor te minderen. Zijn rookgedrag begint gevolgen te krijgen voor zijn gezondheid en financiële situatie.
31 Twijfel of onzekerheid bij Situaties die negatieve impact hebben op verschillende levensdomeinen (Bergström & Wihlman, 2001) cf. zich verantwoordelijk voelen Omstandigheden die afwijken van de eigen beleving van wat aanvaardbaar is <> in strijd met eigen waarden, normen
32 Hoe personen met VB ondersteunen bij keuzes rond middelengebruik is niet evident
33 Mogelijke obstakels in werken rond gebruik (Bergström & Wihlman, 2001) Individueel attitude, gewoonten, cognitieve mogelijkheden Professionals contrasterende meningen, overbescherming/controle Familie overbescherming/controle, ongezonde alternatieven aanreiken Organisatie gebrek aan of afwezigheid van richtlijnen/beleid, personeelstekort/werkdruk Maatschappelijk Dominante visie, individualistisch klimaat 40% (sample van 1605 volwassenen) is van mening is dat personen met een VB niet het recht moeten hebben om alcohol te drinken. (Morin et al., 2013)
34 Rollen in continuüm van beschermen,,controleren (Bergström & Wihlman, 2001, p.172)
35 Parent: voelt zich verantwoordelijk voor bv. de gezondheid van de persoon. Respecteert de persoon, maar er situaties zijn waarin hij weet wat het beste is voor de persoon. Manipulator: personen laten doen wat volgens hem het beste is voor hen (bv. gebruik van vaste alternatieven) en hen laten geloven dat ze zelf de beslissing hebben gemaakt. Coach: motiveren, inspireren en voorbeeldfunctie. Advies geven, ideeën formuleren, en positieve eigenschappen versterken. Educator: belang van begrijpbare informatie, want personen met VB hebben recht op dezelfde informatie als anderen. Informeren rond bv. gevolgen en personen recht op zelf beslissingen nemen laten uitoefenen Libetarian: mensen maken eigen keuzes, zowel goede als slechte. Je moet ze aanvaarden, ook al zijn ze niet voordelig voor bv. hun gezondheid. Wel informeren en ondersteuning bieden wanneer de persoon hierom vraagt, maar zelfbepaling aanvaarden ongeacht de gevolgen.
36 Voorbeeld van Jef A) Jef laten roken, betekent toekijken hoe het effect heeft op zijn gezondheid en financiële situatie B) Jef niet laten roken, betekent inboeten van zelf keuzes maken, onafhankelijk functioneren,.. Loskomen van zoeken naar de ideale oplossing (Solvoll et al., 2015)
37 Belangrijk personen met VB te ondersteunen in zelf verantwoordelijkheid nemen voor keuzes (Bergström et al., 2014) Belang van informeren, op maat van de persoon Maken we allemaal niet keuzes die wel eens ongezond kunnen zijn en negatieve gevolgen kunnen hebben? Waarom personen met een VB deze kansen ook niet geven?
38 Risico om zelfbepaling en persoonlijke keuze te gebruiken als legitimatie om niet in te grijpen (Bonardi, 2009; Bergström & Wihlman, 2001)
39 Spanningsveld risico s laten nemen en veiligheid, behoeden van risico s Meer keuzevrijheid kan risico s met zich meedragen Mogelijke tendens tot beschermen om risico s te vermijden (cf. beroep op zorgplicht ) Spanningsveld vraagt reflectie en bewustwording bij hulpverleners.
40 Dignity of risk verantwoorde risico s nemen, omgaan met risico s en gevolgen ervaren (Slayter, 2007). Tegen tendens van overbescherming Kansen krijgen Wereld is niet steeds voorspelbaar en veilig Gedegen assessment van risico s en voordelen verbonden aan keuzes kan bijdragen aan gegronde besluitvorming (Bonardi et al., 2009)
41 BESLUIT August 27,
42 Bespreekbaarheid van het thema Beslissingen moeten genomen worden met oog op bevorderen van quality of life - Rekening houden met de functie van gebruik <<aandacht voor verschillende levensdomeinen>> Personen met VB hebben het recht zelf beslissingen te maken - Belang van individuele aandacht - Continue reflectie en bewustwording (ook rond eigen handelen en de organisatie)
43 De persoon staat centraal <<subjectiviteit>> eigen doelen, verwachtingen, wensen Partnerschap met de persoon Samenwerken Mogelijkheden Ondersteunen (e.g. informeren) Ruimte geven voor het nemen van verantwoorde risico s Blijvend ondersteunen
44 Er is echter geen one size fits all
45 Bedankt voor jullie aanwezigheid en aandacht! Voor vragen of meer informatie Hogeschool Gent Valentin Vaerwyckweg Gent, België
46 Referenties Bergström, H. Elinder, L.S. & Wihlman, U. (2014). Barriers and facilitators in health education for adults with intellectual disabilities a qualitative study. Health Education Research, 29(2), Bonardi, A. (2009). The balance between choice and control: risk management in New Zealand intellectual disability services. Morin, D., Rivard, M., Crocker, A.G., Boursier, C.P. & Caron, J. (2013). Public attitudes towards intellectual disability: a multidimensional perpective. Journal of Intellectual Disability Research, 57(3), Shogren, K.A., Wehmeyer, M.L., Palmer, S.B., Forbet-Pratt, A.J., Little, T.D. & Lopez, S. (2015). Causal agency theory: reconceptualizing a functional model of self-determination. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 50(3), Solvoll, B-A., Hall, E.O.C. & Brinchmann, B.S. (2015). Ethical challenges in everyday work with adults with learning disabilities. Nurs Ethics, 22 (4), VanDerNagel, J., Kiewik, M., Buitelaar, J. & DeJong, C. (2011). Staff perspectives of substance use and misuse among adults with intellectual disabilities enrolled in Dutch disability services. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 8(3), Van Duijvenbode, N., VanDerNagel, J., Didden, R., Engels, R.C.M.E., Buitelaar, J.K, Kiewik, M. & de Jong, C.A.J. (2015). Substance use disorders in individuals with mild to borderline intellectual disability: current status and future directions. Research in Developmental Disabilities, 38, ,
47 Simpson, M. (2012). Alcohol and intellectual disability: personal problem or cultural exclusion. Journal of Intellectual Disabilities, 16(3), Swerts, C., Vandevelde, S., VanDerNagel, J., Vanderplasschen, W., Claes, C. & De Maeyer, J. (2016). Substance use among individuals with intellectual disabilities living independently in Flanders. Research in Developmental Disabilities. Emerson et al., 2013; Fujiura & RRTC Expert Panel on Health Measurement, 2012 Morisse, F., Vandemaele, E., Claes, C., Claes, L. & Vandevelde, S. (2013). Quality of life in persons with intellectual disabilities and mental health problems: an explorative study. The Scientific World Journal, 2013, article ID Nintendo (2016). Annual report 2016 for the fiscal year ended March 31, Geraadpleegd via Schalock, R.L., Brown, I., Brown, R., Cummins, R.A., Felce, D., Matikka, L. & Parmenter, T. (2002). Conceptualization, measurement, and application of quality of life for persons with intellectual disabilities: report of an international panel of expert. Mental Retardation, 40 (6), Wehmeyer, M.L. & Abery, B.H. (2013). Self-determination and choice. Intellectual and Developmental Disabilities, 51(5), Cummins, R.A. (2005). Moving from the quality of life concept to a theory. Journal of Intellectual Disability Research, 49(10),
48 VN (2006). Conventie inzake de rechten van mensen met een handicap. Geraadpleegd op Wehmeyer, M.L. & Gardner, N.W. (2003). The impact of personal characteristics of people with intellectual and developmental disability on self-determination and autonomous functioning. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 16, Wehmeyer, M.L. & Bolding, N. (2001). Enhanced self-determination of adults with intellectual disability as an outcome of moving to community-based work or living environments. Journal of Intellectual Disability Research, 45(5), Bergström, H. & Wihlman, U. (2001). The role of staff in health promotion in community residences for people with intellectual disabilities: variation in views among managers and caregivers. Journal of Intellectual Disabilities, 15(3), Slayter, E.M. & Steenrod, S.A. (2009). Addressing alcohol and drug addiction among people with mental retardation in nonaddiction settings: a need for cross-system collaboration Slayter, E.M. (2007). Substance abuse and mental retardation: balancing risk management with the dignity of risk. Families in Society, 88(4), Parley, F.F. (2010). What does vulnerability mean? Britisch Journal of Learning Disabilities, 39,
Verslaving en LVB, het topje van de ijsberg?
Verslaving en LVB, het topje van de ijsberg? Dr. J. E. L. van der Nagel, psychiater en opleider Tactus verslavingszorg, hoofd kenniscentrum LVB en verslaving, consulent Aveleijn verstandelijk gehandicaptenzorg.
Nadere informatieDe goede dingen goed doen
De goede dingen goed doen O V E R K W A L I T E I T V A N B E S T A A N, B E L O N G I N G E N H A N D E L E N P R E S E N T A T I E V O O R H E T O N D E R Z O E K E R S P L A T F O R M D I S A B I L
Nadere informatieKwaliteit van Bestaan
Kwaliteit van Bestaan in Context Landelijke studiedag Motoriek van de verstandelijk beperkte mens Nederlandse vereniging Fysiotherapie Verstandelijk Gehandicapten Dr. W. Buntinx 3 juni 2010 Kwaliteit van
Nadere informatieOntwikkelingen in de. Dr. W.H.E. Buntinx. 10 jarig Jubileum NIP-NVO 24 september 2009 Huis ter Heide
Ontwikkelingen in de Professionele Zorg Dr. W.H.E. Buntinx 10 jarig Jubileum NIP-NVO 24 september 2009 Huis ter Heide 1. Achtergrond Wetenschappelijke ontwikkelingen Maatschappelijke ontwikkelingen (Ontwikkelingen
Nadere informatieMIDDELENGEBRUIK BIJ MENSEN MET EEN LICHTE VERSTANDELIJKE BEPERKING
MIDDELENGEBRUIK BIJ MENSEN MET EEN LICHTE VERSTANDELIJKE BEPERKING Joanne E.L. VanDerNagel 1,2,3, Marion Kiewik 1,3, Marike Van Dijk 1,2, Robert Didden 4, Jan K. Buitelaar 5, Cor A.J. de Jong 1 In C. A.
Nadere informatieAVG en Professionaliteit
Diplomeringsbijeenkomst AVG Opleiding (EUR) 25 januari 2010 AVG en Professionaliteit Dr. Wil H.E. Buntinx BTC www.buntinx.org Professionaliteit in strategisch perspectief AVG Strategisch perspectief Cliënten
Nadere informatieNaar een meetbaar concept van kwaliteit van bestaan; kwaliteitsdenken binnen een veranderend landschap. Studiedag Onafhankelijke Cliëntondersteuning
Naar een meetbaar concept van kwaliteit van bestaan; kwaliteitsdenken binnen een veranderend landschap Studiedag Onafhankelijke Cliëntondersteuning Overzicht presentatie Een veranderend landschap Maatschappelijke
Nadere informatieQuality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016
Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Beoogde resultaten Literatuuronderzoek naar de bestaande concepten van kwaliteit van leven
Nadere informatieSummary 124
Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities
Nadere informatieExpertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen
Expertisecentrum E-QUAL Inhuldiging E-QUAL leerstoelen 20 november 2014 Expertisecentrum E-QUAL URL: fmw.hogent.be/e-qual Coördinator: dr. Jessica De Maeyer Opgericht in de loop van het AJ 2011-2012 Is
Nadere informatieAutisme en geluk. Peter Vermeulen
Autisme en geluk Peter Vermeulen Outcome studies Hoe stellen volwassenen met autisme het? Review: Magiati, I., Tay, X. W., & Howlin, P. (2014). Cognitive, language, social and behavioural outcomes in adults
Nadere informatieUniversity of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie
University of Groningen Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatieOuders met een verstandelijke beperking. (Geert Van Hove, Prof.dr. UGent/VU Amsterdam)
Ouders met een verstandelijke beperking (Geert Van Hove, Prof.dr. UGent/VU Amsterdam) Deze lezing: manier van werken Standpunten opgebouwd in dialoog met Australische collega (= 30 jaar praktijk- en onderzoekservaring)
Nadere informatieBeïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?
Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety
Nadere informatieWerken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd
Werken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd. 02-12-11 Ida van Asselt-Goverts (promovenda/kenniskringlid) Prof. dr. Petri Embregts (promotor/lector) Dr. Lex Hendriks (copromotor/associate lector)
Nadere informatieBlik op de Toekomst Marjolein Herps (M.Herps@vilans.nl) Wil Buntinx (Wil@buntinx.org) 10 april 2014
Blik op de Toekomst Marjolein Herps Wil Buntinx (M.Herps@vilans.nl) (Wil@buntinx.org) 10 april 2014 Ondersteuningsplannen Verleden Heden Toekomst Ondersteuningsplannen Verleden Education for All Handicapped
Nadere informatieKetenvorming in de zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen?
Ketenvorming in de zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen? Professionele en organisatorische voorwaarden. Dr. Wil H.E. Buntinx W. Buntinx Kennismarkt - Bussum 27 mei 2010 Handouts op www.buntinx.org
Nadere informatieKind aan het woord. 21 april Marjon ten Velden MSc OT. Opleiding Ergotherapie Faculteit Gezondheid HvA
Kind aan het woord 21 april 2016 Marjon ten Velden MSc OT Opleiding Ergotherapie Faculteit Gezondheid HvA 1 Luisteren naar Kinderen..zorgt voor succesvolle interventies hoe vaak bepaalt het kind de interventiedoelen?
Nadere informatieKosten en baten van lokale gezondheidspromotie
Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be VIGeZ April 2013 1 Growth 7% Eén van de
Nadere informatieHet kan wél Verslavingszorg voor mensen met een LVB. Ede, 16 juni 2017 Joanneke van der Nagel
Het kan wél Verslavingszorg voor mensen met een LVB Ede, 16 juni 2017 Joanneke van der Nagel Belangen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieList of publications. List of publications 213
List of publications List of publications 213 Publications in English Bekkema N., Veer A. de, Hertogh C. & Francke A. Perspectives of people with mild intellectual disabilities on care-relationships at
Nadere informatieBuntinx Training & Consultancy. De professional en de manager in dialoog Mark Vervuurt. St. Michielsgestel. 20 januari 2010
Buntinx Training & Consultancy Boekpresentatie De professional en de manager in dialoog Mark Vervuurt St. Michielsgestel 20 januari 2010 www.buntinx.org De contextuele professional W.H.E. Buntinx Mission
Nadere informatieWelke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?
Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Maarten de Wit 31 mei 2013 Lokatie Tilburg University Overzicht 1. Wat is het patiëntenperspectief? 2. Hoe krijg je als onderzoeker toegang tot de
Nadere informatieFidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth
Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:
Nadere informatieSociale netwerken van mensen met een lichte verstandelijke beperking: kenmerken en interventies
Sociale netwerken van mensen met een lichte verstandelijke beperking: kenmerken en interventies Presentatie Vilans Platform sociale netwerken Ida van Asselt-Goverts Ida.vanAsselt@han.nl Themalessen Lectoraat
Nadere informatieInstitutional Research kwaliteit en verantwoording. Over vertrouwen in het hoger onderwijs
Institutional Research kwaliteit en verantwoording Over vertrouwen in het hoger onderwijs Marijk van der Wende DAIR Seminar 2017 Kijk op kwaliteit Doorn, 1 November 2017 1 Vertrouwen in de toekomst Regeerakkoord
Nadere informatieChapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn
Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles
Nadere informatieCode Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6
Minor Organisatiewetenschappen (Organization Studies) 441074 Organization Theory 2 6 441079 Organization Development 3 6 Choose 1 of the following 2 courses: 441057 Relations and Networks of Organizations
Nadere informatieProfessionaliteit in de zorg
Professionaliteit in de zorg vraagt om herwaardering Dr. W.H.E. Buntinx VGN 'Met vertrouwen in de gehandicaptenzorg' 29 september 2009 Bussum Proloog Twee onderzoeken IGZ 2007: Kwaliteit gehandicaptenzorg
Nadere informatieCOGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Nadere informatieValue based healthcare door een quality improvement bril
Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really
Nadere informatieHerstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN
Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde
Nadere informatieJoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent)
JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent) Inhoud Context en theorie ICT-competenties studentleraren Strategieën lerarenopleiding (SQD) Probleemstelling Methode Survey Multilevel analyse Resultaten
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieBasiscursus Outreach voor leidinggevenden. Marie Van der Cam Sandra Beelen Cis Dewaele 21/04/2016
Basiscursus Outreach voor leidinggevenden Marie Van der Cam Sandra Beelen Cis Dewaele 21/04/2016 Inhoud 1. Kennismaking 2. Waarom outreach 3. Quickscan 4. Definitie 5. Visie en doel 6. Doelgroep 7. Houding
Nadere informatieVerbeteren van gezondheidsvaardigheden van ouderen in Europa EU-FP7-IROHLA. NCVGZ April 2013 Andrea de Winter. Jaap Koot & Menno Reijneveld
Verbeteren van gezondheidsvaardigheden van ouderen in Europa NCVGZ April 2013 Andrea de Winter EU-FP7-IROHLA Jaap Koot & Menno Reijneveld Omvang en aard van problemen met gezondheidsvaardigheden Doelen
Nadere informatieHet executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen
Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally
Nadere informatieVLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur
VLIZ Jaarverslag 2012 Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jan Mees algemeen directeur Navigating the Future IV 1. NAVIGATING THE FUTURE A
Nadere informatieSystematische review als middel tot synthese van bestaande kennis
Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende
Nadere informatieCode Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6
Global management of Social Issues Interesting courses Global Management of Social Issues 410129 International Organizations 1 6 410130 Advanced Project management * 3 6 410133 Cross Cultural HRM 3 6 410134
Nadere informatieDe psychoanalytische benadering van de hedendaagse consument.
De psychoanalytische benadering van de hedendaagse consument. Brugge, 29 januari 2010 Kristof Dewaele Multidisciplinaire benadering ingenieur biotechnologie en klinisch psycholoog Het multidisciplinaire
Nadere informatieSWVG. Feiten & Cijfers. Kwaliteit van leven van adolescenten met een handicap en hun familieleden. Steunpunt beleidsrelevant onderzoek
SWVG Feiten & Cijfers 2011-10 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek Achtergrond Kwaliteit van leven van met een handicap en hun familieleden Bea Maes, Femke Migerode, Ann Buysse, onderzoeksgroep VRAAG Sedert
Nadere informatiePDA s gericht op praktijkonderzoek in de lerarenopleiding Themagroep Professionele Georgia, Ontwikkeling 36, bold van Leraren Opleiders voor en door
PDA s gericht op praktijkonderzoek in de lerarenopleiding Themagroep Professionele Georgia, Ontwikkeling 36, bold van Leraren Opleiders voor en door onderzoek Context Belang van praktijkonderzoek (en het
Nadere informatieCreating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.
Expert at a distance Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.nl Working together for education
Nadere informatieMaster Thesis. Early Career Burnout Among Dutch Nurses: Comparing Theoretical Models. Using an Item Response Approach.
1 Master Thesis Early Career Burnout Among Dutch Nurses: Comparing Theoretical Models Using an Item Response Approach. Burnout onder Beginnende Nederlandse Verpleegkundigen: een Vergelijking van Theoretische
Nadere informatieICHOM en het belang voor de patiënt
DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term
Nadere informatieGezonde Leefomgeving. De Leefplekmeter. Annelies Acda, Pharos Marc van der Ploeg, GGD NOG Anna Jansen, GGD NOG
Gezonde Leefomgeving De Leefplekmeter Annelies Acda, Pharos Marc van der Ploeg, GGD NOG Anna Jansen, GGD NOG Programma 1.Welkom en inleiding 2.Invullen leefplekmeter (interactief) 3.Wat is de leefplekmeter/hoe
Nadere informatieOutreach: ja hallo 19/05/2016
Outreach: ja hallo 19/05/2016 Inhoud 1. Visie 2. Quality of Life 3. Quickscan 4. De cirkel Visie? Visie geeft denken en handelen vorm Mens-en maatschappijvisie Ruimer dan outreach alleen Iedereen heeft
Nadere informatieKwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam
Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Zuidoost om zich bij de Soa-polikliniek van de GGD Amsterdam te laten Testen op Soa s en Hiv A Qualitative Research
Nadere informatieCitation for published version (APA): Holwerda, A. (2013). Work outcome in young adults with disabilities Groningen: s.n.
University of Groningen Work outcome in young adults with disabilities Holwerda, Anja IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatieEen Persoonsgerichte Ondersteuningsmethodiek
Een Persoonsgerichte Ondersteuningsmethodiek De SIS en de POS in een context van methodisch bevorderen van kwaliteit van bestaan voor mensen met een verstandelijke beperking Dr. J.H.M. van Loon, Stichting
Nadere informatieOpbouw Inclusief onderwijs; wat is het? Inclusief onderwijs; waarom? Inclusief onderwijs; waarom niet? De nationale context De internationale vergelij
Collectief Inclusief Opbouw Inclusief onderwijs; wat is het? Inclusief onderwijs; waarom? Inclusief onderwijs; waarom niet? De nationale context De internationale vergelijking De internationale context
Nadere informatieVan gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs
Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Feiten New York 13 december 2006 Verdrag + Optioneel Protocol (rechtsbescherming)
Nadere informatieDE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science (instromen in september)
DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2017-2018 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science (instromen in september) Internship Child and Family Science Child care, experts, and parents:
Nadere informatieHoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken?
Hoe kan de ontwikkeling van ervaringswerk en -kennis een participatieve jeugdhulp versterken? Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek,
Nadere informatieZelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid
Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Dr. AnneLoes van Staa Kenniscentrum Zorginnovatie ZonMw Invitational Conference Positieve Gezondheid, Positieve psychologie en zelfmanagement
Nadere informatieEVB+ in beeld! Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? Hoe doen we inclusief onderzoek?
Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Kunnen we biofeedback gebruiken? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? EVB+ in beeld! Wat is de invloed van spanning? Hoe doen we inclusief onderzoek?
Nadere informatieDE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science*
DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2018-2019 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science* Practice of empirical research Internship Child and Family Science Internship Child and
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatiePOSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN
Centre for Well-being and ehealth Research POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Gerben Westerhof 09/11/2017 1 NAAR EEN DUURZAME GEESTELIJKE GEZONDHEID Bouwstenen Het
Nadere informatieWelkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement.
Welkom Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement Digitale programma: www.contractmanagementdag.nl #cmdag18 #cmdag18 Programma 09.45 Welkom door Prof. Dr. Arjan van Weele
Nadere informatieConferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland
Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland Andre van Voorst : sr adviseur Kenwerk / Examenwerk Mirjam Hensels : projectleider BPV Handboeken Programma Inleiding
Nadere informatieEnterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?
Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master
Nadere informatieInvloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders
Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy
Nadere informatieKWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN
VAKGROEP PUBLIEKE GOVERNANCE, MANAGEMENT & FINANCIËN KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN LEZING DEMOS VZW STAD KORTRIJK, 15 JUNI 2018 Prof. Dr. Bram Verschuere HET HEFT IN EIGEN HANDEN
Nadere informatieInnovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.
Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties
Nadere informatieKeuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie
1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011
Nadere informatiewelzijn LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van:
welzijn e LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van: Lesbrief Factor-E Welzijn Kwaliteit van bestaan Illustratie: Jan Willem Klaassen Klinkt Schalock depri? Het moet juist geluk(kig) maken! INLEIDING
Nadere informatieInclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie. Petri Embregts
Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie Petri Embregts Participatie Geplande ratificatie VN verdrag voor rechten van mensen met beperking
Nadere informatieWerk in balans. verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance. turnover of nurses and health-care workers.
Werk in balans Een onderzoek naar de invloed van werktijden op werkthuisinterferentie en de gevolgen daarvan voor burnout en verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance A study of the
Nadere informatieInternationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM
Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM Jeanine Gregersen Samenvatting Context : werkdefinities en twee stellingen Focus op interculturele competentie Implicaties voor instellingen Moot court
Nadere informatieCLIËNTGERICHT WERKEN BIJ MENSEN MET EEN
DONDERDAG 22 JUNI 2017 CLIËNTGERICHT WERKEN BIJ MENSEN MET EEN STUDIEDAG VERSTANDELIJKE BEPERKING ERGOTHERAPIE HOE STEMMEN WE ONZE ONDERSTEUNING ECHT AF OP HUN VRAAG? BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG 27 NOVEMBER
Nadere informatieCOPDnet transmuraal ketenzorgmodel
COPDnet transmuraal ketenzorgmodel integrale zorg in een geïntegreerde zorgketen LAN, Conferentie, 19 januari 2018 dr. A.J. (Alex) van t Hul Uitgangspunten/ aannames: 1. Uitkomsten van zorg voor mensen
Nadere informatieIntercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit
1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why
Nadere informatieVan Transtheoretisch Model naar de klinische praktijk
Van Transtheoretisch Model naar de klinische praktijk Cor A.J. de Jong, MD, PhD Nijmegen Institute for Scientist-Practitioners in Addiction NISPA nispa.dejong@gmail.com www.nispa.nl Maastricht 9 april
Nadere informatieDe Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior
De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:
Nadere informatiePatient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009
Patient Empowerment Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Trends in Zorgstelsel Prestatie bekostiging/competitie. Technologische vernieuwing & personalised medicine. Investeringen vragen grootschaligheid
Nadere informatieGezondheid als integraal onderdeel van
Gezondheid als integraal onderdeel van ondersteuning Dr. Wil H.E. Buntinx Landelijk congres Gezondheidszorg voor mensen met een verstandelijke beperking 25 november 2010 www.buntinx.org Gezondheid is niet
Nadere informatieAcademische werkplaats : bijzondere samenwerking tussen onderzoek en praktijk
Academische werkplaats : bijzondere samenwerking tussen onderzoek en praktijk Prof. dr. Koen Hermans Projectleider Armoede en Welzijn LUCAS / Onderzoeksgroep Sociaal Werk Ondersteuning van PmB: revolutionaire
Nadere informatieEvaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen
Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht
Nadere informatieen een Licht Verstandelijke Beperking Linda M. van Mourik
De Invloed van een Autoritatieve Opvoedstijl op Risicogedrag en de Mediërende Rol van de Hechtingsrelatie bij Adolescenten met een Autismespectrumstoornis en een Licht Verstandelijke Beperking The Influence
Nadere informatieQuality of Life: een sectoroverschrijdend kader in de ondersteuning van mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties
Quality of Life: een sectoroverschrijdend kader in de ondersteuning van mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties Jessica De Maeyer, Expertisecentrum Quality of Life (E-QUAL HoGent) Expertisecentrum
Nadere informatieCapabilities Approach; Betekenis voor sociale inclusie. Janny Beernink Annica Brummel
Capabilities Approach; Betekenis voor sociale inclusie Janny Beernink Annica Brummel Agenda Deel I CA: kernconcepten Kritieken op CA CA: mensen met een beperking Toepassen van CA als kader Niches in CA
Nadere informatieOntwikkeling van simulationbased serious games ten behoeve van logistieke besluitvorming
faculteit economie en bedrijfskunde center for operational excellence 18-05-2016 1 18-05-2016 1 Ontwikkeling van simulationbased serious games ten behoeve van logistieke besluitvorming Durk-Jouke van der
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.
Nadere informatieHET CO-CREATIEF PROCES
HET CO-CREATIEF PROCES Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek, expertisecentrum Quality of Life Didier Reynaert, vakgroep
Nadere informatieBeeldbellen in de GGZ
Beeldbellen in de GGZ Wat kan beeldbellen voor je patiënt en voor jou betekenen? Wat verandert er als jullie gaan beeldbellen, en wat betekent dat voor de zorg die je biedt? Samen met ervaren beeldbellers
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieElien Colman, Sarah Missinne & Piet Bracke
Het belang van de gepercipieerde effectiviteit van de hulpverlening voor het voorkomen van onvervulde behoeften bij personen met sociale of emotionele problemen Elien Colman, Sarah Missinne & Piet Bracke
Nadere informatieMorele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012
Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele
Nadere informatie(Big) Data in het sociaal domein
(Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078
Nadere informatieCommunication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University
Nadere informatieWaar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid
VeReFi Congres I Denken in mogelijkheden I 11 april 2017 Waar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid Marja van Vliet, PhD Instituut voor Positieve Gezondheid 1 1. De geheimen van de Blue
Nadere informatieToets OndersteuningsPlannen
Toets OndersteuningsPlannen Wat De Toets OndersteuningsPlannen kan worden gebruikt voor het beoordelen van de systematiek die een zorgaanbieder hanteert voor persoonlijke ondersteuningsplannen. Daarnaast
Nadere informatieKinderarmoede en opvoedingsondersteuning. Prof. Dr. Rudi Roose Universiteit Gent Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Senaat - 6 juli 2015
Kinderarmoede en opvoedingsondersteuning Prof. Dr. Rudi Roose Universiteit Gent Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Senaat - 6 juli 2015 Kinderarmoede en opvoedingsondersteuning Enkele aandachtspunten
Nadere informatieFOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT
1 25/2/2016 Biocide CLOSED CIRCUIT 2 Regulatory background and scope Biocidal products regulation (EU) nr. 528/2012 (BPR), art. 19 (4): A biocidal product shall not be authorised for making available on
Nadere informatie8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee?
De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? Best beschikbare evidentie voor nut therapeutische relatie? Prof. Dr. C.A.J. de Jong: NISPA (Addiction
Nadere informatieThe quality of dying: autonomie en begeleiding
18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht The quality of dying: autonomie en begeleiding Marieke Schreuder Verpleegkundig specialist UMCUtrecht/IKMN haschreuder@ikmn.nl Inhoud Concept autonomie Onderzoeksresultaten
Nadere informatieKinderrechten toepassen Aanknopingspunten en kritische reflecties
Kinderrechten toepassen Aanknopingspunten en kritische reflecties Sara Lembrechts Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi) Overzicht Wat is KeKi? Opzet van de presentatie Betekenis van kinderrechten Juridisch
Nadere informatie