SCH OOL GIDS. Bonhoeffer College

Transcriptie

1 SCH OOL GIDS Bonhoeffer College

2 Inhoud Welkom op het Bonhoeffer College 4 Over Bonhoeffer College 5 Waarom Bonhoeffer 5 Doelstellingen van ons onderwijs 6 Internationalisering en goed-doelacties 6 Maatschappelijke stage 6 Burgerschapsvorming 6 Onderwijskwaliteit 7 Rapportage en bevordering 7 Eén school, zes locaties 8 Bruggertstraat 8 Geessinkweg 9 Van der Waalslaan 10 Wethouder Beversstraat 13 Vlierstraat 75 praktijkonderwijs 13 Vlierstraat 85 vmbo 14 Onderwijstijd 15 Lessentabel 15 Lesverzuim 15 Vrijgeven buiten vakanties 15 Schoolvakanties leerlingen Ons onderwijs 16 Uitleg begrippen 16 Praktijkonderwijs 16 Vmbo-bk 17 Mavo 17 Havo en vwo in de onderbouw 18 Havo en tweede fase 18 Vwo en tweede fase 18 Begaafdheidsprofielschool vwo+ 19 Bèta Challenge Programma 19 Business School 19 Technasium 20 ipad in de klas 20 Locaties en onderwijssoorten in schema 21 De instroom 22 1

3 Begeleiding op maat 22 Studiebegeleiding 22 Loopbaanoriëntatie en keuzebegeleiding 22 Dyslexiebeleid 23 Faalangst/examenvrees 23 Sociale vaardigheidstraining 23 Sociaal-emotionele begeleiding 23 Hoogbegaafdheid 23 Passend onderwijs 24 Expertise Centrum 24 Leerlinggebonden financiering/extra ondersteuning 24 Vertrouwenspersonen 25 Vertrouwensinspecteur 25 Professionele hulp 25 Wijkzorgteam 25 Extra ondersteuningsvoorzieningen 25 Externe hulp en begeleiding 26 Inspectie van het onderwijs 26 Vragen over het onderwijs 26 Pesten en geweld op school 26 Meldpunt cyberpesten 26 Hulplijn Seksuele intimidatie 26 Kindertelefoon 26 Mijn kind online 26 Loes-loket 26 Ouders/verzorgers en school 26 Ouderavonden 26 Onderwijsportaal 27 Communicatie 27 Informatieverschaffing aan gescheiden ouders 27 Medezeggenschap 27 Medezeggenschapsraad 27 Samenstelling MR schooljaar Ouderraad 28 Leerlingenraad 28 Leerlingenstatuut 28 Personeelsraad 28 Resultaten 29 Vensters voor verantwoording 29 2

4 Wet- en regelgeving 29 School, kind en ouders 29 Meerderjarige leerling 29 Afhandeling van klachten 30 Ongewenst gedrag 30 Schoolveiligheid 30 Klokkenluidersregeling 30 Privacy 31 Leerling gegevens 31 Internet en 31 Gebruik mobiele telefonie en tablets 31 Fotografie en filmpjes 32 Schorsing en verwijdering 32 Rookverbod 32 Schoolnoodplan 32 Sponsoring 33 Financiën en verzekeringen 33 Gratis lesmateriaal 33 ipads 33 Vrijwillige ouderbijdrage 33 Leermiddelen 34 Toeslagen 34 Tegemoetkoming ouders 34 Tegemoetkoming scholieren 34 Verzekeringen 35 Schade toegebracht aan derden 35 Verlies, diefstal en vernieling 35 Contact 36 Colofon 38 3

5 Welkom op het Bonhoeffer College In het schooljaar volgen ongeveer 4600 leerlingen onderwijs op het Bonhoeffer College. Of het nu gaat om vmbo-bk, mavo, havo, vwo of praktijkonderwijs, voor elke leerling is er een onderwijssoort die past bij zijn/haar interesses en capaciteiten. Wij zijn een grote school, maar ons onderwijs is kleinschalig georganiseerd. Het Bonhoeffer College bestaat uit zes locaties verspreid over Enschede. Elke locatie is onderverdeeld in meerdere afdelingen en heeft een onderbouw en een bovenbouw. Leerlingen krijgen les van een vast team docenten en hebben een eigen mentor en een eigen afdelingsleider. Meer dan de helft van de Enschedese jeugd tussen 12 en 18 jaar kiest voor het Bonhoeffer College en wij zijn ongelooflijk trots op het vertrouwen dat leerlingen en ouders in onze school stellen. Het is tegelijkertijd een geweldige uitdaging om dat vertrouwen waar te maken. Onze opdracht is om in samenspraak met leerlingen, ouders van leerlingen en medewerkers, zorg te dragen voor een goed en gevarieerd onderwijsaanbod. Dat doen we dit schooljaar al weer 15 jaar, want in 2016 viert het Bonhoeffer College haar 3 e lustrum. Een feestelijk jaar waarbij we met trots terugkijken op wat wij als school de afgelopen 15 jaar in Enschede hebben bereikt met onze leerlingen, ouders, medewerkers en samenwerkingspartners. Maar ook een jaar waarin we vooruitblikken op de toekomst en hoe het Bonhoeffer College nóg meer kan betekenen voor de stad Enschede. locatie zijn er hiervoor ouderraden, klankbordgroepen, leerlingenraden en personeelsraden en is er een centrale medezeggenschapsraad. De school heeft ook de opdracht om via deze raden en aan de inspectie van het onderwijs verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid en de behaalde resultaten. Voor leerlingen is het natuurlijk van belang dat ze een fijne schooltijd hebben, waar ze later met plezier aan terug denken. Naast onderwijs organiseren wij daarom ook veel activiteiten op het gebied van sport en cultuur, soms als aanvulling op het lesprogramma en soms als leuke en boeiende extra activiteit. Denk daarbij aan excursies, sporttoernooien, schoolreizen, schoolfeesten en acties voor goede doelen. Te veel om ze hier op te noemen. In deze schoolgids beschrijft het Bonhoeffer College de schoolorganisatie en het onderwijskundig beleid. Deze informatie is ook te vinden op via deze site is ook de meer specifieke informatie van de locaties te vinden. Mocht u naar aanleiding van de schoolgids opmerkingen of vragen hebben, dan kunt u daarmee altijd bij ons terecht via (053) of info@bcenschede.nl. Wij wensen allen een inspirerend en succesvol schooljaar toe. Met vriendelijke groet, Namens de directie en alle medewerkers van het Bonhoeffer College, Jan van Schilt, voorzitter centrale directie Het Bonhoeffer College hecht aan een open en veilige cultuur waarin leerlingen, ouders en medewerkers ruimte hebben om mee te denken en invloed op het beleid hebben. Per 4

6 Over het Bonhoeffer College Het Bonhoeffer College is een interconfessionele scholengemeenschap waar leerlingen terecht kunnen voor alle vormen van voortgezet onderwijs. Praktijkonderwijs, vmbo-bk, mavo, havo en vwo (atheneum én gymnasium) van hoge kwaliteit zijn verenigd in één school, verdeeld over zes locaties. Hierdoor blijft onze school met ongeveer 4600 leerlingen overzichtelijk en kleinschalig en voelen leerlingen zich snel thuis. Het Bonhoeffer College draagt een oecumenische gezindheid uit. Vorming van een eigen identiteit, zorg voor elkaar en visie op het leven zijn belangrijke onderwerpen. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in de lessen levensbeschouwing, waarin onder andere aandacht wordt besteed aan geloofsvragen die betrekking hebben op wereldreligies als Christendom, Jodendom, Islam en Hindoeïsme. Wij willen bereiken dat onze leerlingen zich kritisch en actief bezighouden met de elementaire waarden en normen in het leven en zich ontwikkelen tot mondige wereldburgers. Onze onderwijsvisie is gericht op het leveren van onderwijs op maat, waarin alle ruimte is voor ontwikkeling. We verwachten van elke leerling en medewerker dat hij bereid is zijn talenten te geven, zelf en anderen te helpen groeien en daarvan met elkaar te genieten. Waarom Bonhoeffer? Onze school is vernoemd naar Dietrich Bonhoeffer, een vooraanstaand 20e-eeuws Duits theoloog ( ). Bonhoeffer werd in 1906 geboren in Breslau, het tegenwoordige Wroclaw in Polen. Hij studeerde theologie in Tübingen en Berlijn, werkte bij de Duitse Lutherse gemeente in Barcelona en later bij de Berlijnse theologische faculteit. In 1930 studeerde en doceerde hij in New York en vervolgens werd hij privaatdocent in Berlijn en tevens studentenpredikant aan de Technische Hogeschool. Toen Hitler in 1933 in Duitsland aan de macht kwam, nam Bonhoeffer duidelijk stelling tegen het nieuwe regime. Hij ging naar Londen als predikant van de Duitse gemeente aldaar. In 1935 keerde hij terug om leiding te geven aan het Prediger Seminar van de Bekennende Kirche, dat zich niet wilde aansluiten bij het naziregime. Het seminarie werd in 1937 door de Gestapo gesloten, maar Bonhoeffer ging illegaal verder. Hij raakte betrokken bij het Duitse verzet, dat een aanslag op Hitler voorbereidde. Hij werd in april 1943 gevangen genomen en op 9 april 1945 ter dood gebracht. In Dietrich Bonhoeffer herkennen wij drie hoofdelementen van de identiteit van onze school: een sterke oecumenische gerichtheid, vooruitstrevende opvattingen over mondige mensen in een wereld waaraan wij vooral zelf vorm moeten geven en grote zorg voor kwetsbare mensen in het bijzonder. De vriend Als een kostbare, zeldzame bloesem - ontsproten aan de vrijheid van de geest, speels, vrijmoedig en vol vertrouwen in een uur van geluk - zo is een vriend voor een vriend. Als een helder, koel water, waarin de geest het stof van de dag afspoelt en verkoeling zoekt in gloeiende hitte en kracht put in moede tijden als een burcht, waarin de geest na gevaar en verwarring terugkeert en waar hij toevlucht, steun en kracht vindt, zo is een vriend voor zijn vriend. Dietrich Bonhoeffer, augustus

7 Doelstellingen van ons onderwijs We streven ernaar dat leerlingen in de kortst mogelijke tijd een diploma kunnen behalen dat past bij hun kennis- en vaardigheidsniveau. Iedere leerling wordt individueel begeleid bij het kiezen van de juiste afdeling binnen de school. Leerlingen worden met goede en eigentijdse lesprogramma s op het eindexamen voorbereid. Ook zorgen wij met een professioneel opgezette studie- en stagebegeleiding voor een goede voorbereiding op een vervolgstudie of werkplek. Maar dat is niet alles. In het proces waarin leerlingen zich ontwikkelen tot verantwoordelijke, kritische en zelfstandige jong volwassenen staan wij hen bij op sociaal-emotioneel en op cultureel, sportief en creatief gebied. Denk hierbij aan diverse activiteiten, zoals excursies, projecten, internationale uitwisselingen, sport, muziek en toneel. Internationalisering en goed-doelacties Dankzij de toegenomen mobiliteit en het gebruik van moderne communicatiemiddelen ontwikkelen mensen zich steeds meer tot wereldburgers. Wij willen onze leerlingen voorbereiden op dat wereldburgerschap. Het Bonhoeffer College hecht daarom veel waarde aan internationalisering. In lessen en projecten wordt aandacht besteed aan andere landen, volken en culturen. Met goed-doelacties voor de Derde Wereld krijgen leerlingen inzicht in de situatie van ontwikkelingslanden. Werkweken en schoolreizen staan vaak in het teken van andere culturen en gewoonten. Al deze activiteiten maken deel uit van burgerschapsvorming. Maatschappelijke stage (MaS) De maatschappelijke stage (vrijwilligerswerk) is bij uitstek een vorm van burgerschapsvorming. Het Bonhoeffer College onderschrijft het belang van vrijwilligerswerk en buitenschools leren. Het biedt leerlingen de gelegenheid om de samenleving te verkennen en daaraan een bijdrage te leveren. Daarbij leren de leerlingen vooral door te doen. De maatschappelijke stage fungeert als een zogenaamde oefenplaats voor burgerschap. Tijdens de maatschappelijke stage van 30 uur doen leerlingen vrijwilligerswerk bij uiteenlopende organisaties zoals een buurthuis, een verzorgingstehuis, een bibliotheek, een sportvereniging of bijvoorbeeld een zorgboerderij. De maatschappelijke stage is voor het grootste gedeelte ondergebracht in het derde leerjaar. Jaarlijks wordt er een stagemarkt (MaSmarkt) georganiseerd waar leerlingen een leuke plek kunnen vinden. Aan het einde van elk schooljaar wordt de MaS-award uitgereikt aan de leerling en organisatie met de meest bijzondere maatschappelijke stage. Er wordt door het Bonhoeffer College intensief samengewerkt met alle Enschedese VO-scholen, de gemeente, de stagebiedende instanties en de makelaar maatschappelijke stage. De MaSmarkt, stagedocumenten, MaS-award, uniformiteit van de maatschappelijke stage in Enschede, komen onder andere voort uit deze samenwerking. Burgerschapsvorming Burgerschapsvorming is niet opgezet als vak, maar als algemene (wettelijke) taak voor de school. Centraal daarbij staat het actief meedoen aan de samenleving, een deel van die samenleving te willen zijn en er een positieve bijdrage aan te leveren. Bij burgerschapsvorming zijn vooral houdingen en vaardigheden van belang. Er wordt gewerkt aan burgerschapsvorming door excursies, gastsprekers, projecten, maatschappelijke stage en tijdens de normale les. 6

8 Onderwijskwaliteit Kwaliteitszorg is een vast onderdeel van de beleidsplannen binnen de school en werkt door in alle onderdelen van onze organisatie. Met behulp van kwaliteitszorg werken we aan het verzorgen van goed onderwijs in de breedste zin van het woord. Daarbij hoort ook de tevredenheid van leerlingen, hun ouders en onze medewerkers en zijn goede examenresultaten van groot belang. Middelen die worden ingezet zijn: Overleggen met klankbordgroepen bestaande uit leerlingen en/of ouders; Enquêteren van leerlingen, ouders of medewerkers. Uitkomsten van tevredenheidsonderzoeken staan gepubliceerd op de website Vensters voor verantwoording ( Doorstroomgegevens en examenresultaten evalueren en bespreken met betrokkenen, teams, docenten en vakgroepen; Overleggen met basisonderwijs over een goede aansluiting van basis- en voortgezet onderwijs. Het plan van aanpak kan vervolgens door de mentor met de ouders worden besproken, bij voorkeur tijdens de spreekavond. Ouders kunnen bij die gelegenheden desgewenst ook een vakdocent, de afdelingsleider of de decaan spreken. Overigens kunnen ouders/verzorgers ook buiten deze avonden met de mentor contact hebben over hun kind, bijvoorbeeld wanneer de informatie die via het Onderwijsportaal is verkregen daartoe aanleiding geeft (zie hoofdstuk Ouders/ verzorgers en school). Aan het einde van het schooljaar neemt de rapportvergadering (het team van lesgevende docenten) op basis van de resultaten op het rapport een beslissing over de bevordering. Omdat het Bonhoeffer College alle afdelingen in huis heeft, kan een leerling bij ons altijd de meest geschikte leerroute volgen. Een leerling in de onderbouw blijft slechts bij uitzondering zitten. Rapportage en bevordering Bij goede begeleiding hoort een sluitend leerlingvolgsysteem. De rapportages zijn hiervan een basisonderdeel. Ten minste drie keer per jaar brengt de school een rapport uit over de prestaties van de leerling. De leerlingen passeren tijdens de leerlingbesprekingen de revue. Een team van lesgevende docenten bespreekt de prestaties, het leergedrag en eventuele bijzondere omstandigheden. Indien nodig wordt een plan van aanpak geformuleerd. Hierin worden de verbeterpunten en de aanbevelingen van docenten en de rol van de leerling in een duidelijk plan vastgelegd. Dit handelingsplan is bindend voor de docenten en de leerling. 7

9 Eén school, zes locaties Binnen de kaders van de gezamenlijke doelstellingen en de missie hebben de locaties ruimte om eigen beleid te voeren. Dit gebeurt in samenspraak met elkaar en onder supervisie van de schoolleiding. Elke locatie behoudt zo zijn specifieke karakter. Centraal in de onderwijsontwikkelingen staat het thema Geef, groei, geniet. Elke locatie geeft hieraan invulling op een wijze die past bij het eigene van die locatie. Bruggertstraat Bonhoeffer College Bruggertstraat is een school met meer dan 1200 leerlingen waar in overzichtelijke groepen les wordt gegeven. De school heeft een brede instroom en biedt in het 1e leerjaar een combinatieklas havo/mavo, havo en vwo (atheneum en gymnasium) aan. Havo en vwo worden aangeboden tot en met het eindexamen. Sterk bèta profiel voor havo/vwo Voor havo en vwo heeft de school naast het reguliere aanbod een sterk bèta profiel in de vorm van het Technasium, een economieprofiel in de vorm van een VECON Business School en het vak Beeldende Vormgeving voor leerlingen van het VWO. Het Technasium kenmerkt zich door het bètavak O&O (onderzoek en ontwerpen). Leerlingen krijgen de kans om aan hun persoonlijke kwaliteiten te werken en zich vaardigheden eigen te maken die aansluiten bij de praktijk van hoger opgeleide bètatechnici. Het Technasium werkt met competenties die zijn geformuleerd vanuit de beroepspraktijk. Bonhoeffer College Bruggertstraat maakt deel uit van het Technasium netwerk en is in Overijssel één van de vijf scholen in Overijssel die Technasium aanbiedt. Een VECON Business School is een doorlopende leerlijn van de brugklas tot en met de eindexamenklas havo of vwo en richt zich op ondernemerschap. In deze leerlijn zitten verschillende keuzemomenten waardoor een leerling kortere of langere tijd met onderdelen van het Business Schoolprogramma bezig is. Het bovenbouwprogramma van de Business School is een gecertificeerde opleiding. Het vak Beeldende Vormgeving wordt aangeboden naast het vak tekenen. Dit vak is een verdieping binnen ons tekenenonderwijs waarbij er vanaf leerjaar 1 meer aandacht is voor beeldbeschouwing vanuit de kunstgeschiedenis. Studie- en leerhuizen De locatie Bruggertstraat heeft drie studie- of leerwerkhuizen waar de leerlingen ervaring opdoen met keuzewerktijd: één voor de onderbouw mavo, één voor de onderbouw havo/vwo en één voor de bovenbouw havo/vwo. In de onderbouw krijgen de leerlingen opdrachten die ze onder begeleiding grotendeels zelfstandig in en buiten de school moeten uitvoeren. Zo leren ze samen te werken en zelf beslissingen te nemen. Leerlingen die het Technasium volgen, hebben geen lessen in het studie- of leerwerkhuis. Leerlingen die gekozen hebben voor de Business School hebben minder lessen in het studiehuis. Zij leren, in de vorm van projecten, vaardigheden die tot het ondernemend leren horen. In de bovenbouw zijn de praktische en (waar mogelijk) vakoverstijgende opdrachten de logische opvolgers van de onderbouwprojecten en een goede voorbereiding op een vervolgstudie. Voor de onderbouw is er ook een interne steunorganisatie; daarbij begeleiden bovenbouwleerlingen de onderbouwleerlingen in alle vakken. Sport en cultuur Er zijn regelmatig verbredingsprojecten voor leerlingen die meer aankunnen dan de 8

10 reguliere leerstof. De Bruggertstraat besteedt veel aandacht aan sport en cultuur. Naast de reguliere sportlessen wordt sportoriëntatie in verschillende sportactiviteiten aangeboden. De aandacht voor de cultuur komt in de onderbouw naar voren in onder andere het RAW-project. RAW staat voor Respect, Aandacht en Wilskracht. RAW is een kunsteducatieproject in het voortgezet onderwijs dat is ontstaan vanuit het Eigen Kracht -principe: een methode om jongeren zelf de regie te geven over hun eigen leven en vanuit hun eigen krachten en talenten hun idealen te bereiken. Verder staan bezoeken aan musea en andere culturele voorzieningen in de regio op het programma. In de bovenbouw kunnen de leerlingen ervoor kiezen om examen te doen in het vak tekenen. Bij cultuur in brede zin is ook aandacht voor andere aspecten van het volwassen worden. Daarbij gaat het om allerlei vormen van voorlichting. Bijvoorbeeld over je veilig door het verkeer bewegen en het kiezen van een gezonde levensstijl. Geessinkweg Bonhoeffer College locatie Geessinkweg is met ruim 400 leerlingen een relatief kleine school voor mavo en havo. Hierdoor zijn er korte lijnen, weten leerlingen zich gezien, en ontstaat een echte leer- en leefgemeenschap. Elementen die door ouders én leerlingen gewaardeerd worden. Het onderwijs wordt verzorgd volgens het concept Leren door te doen. Dit concept richt zich op een betere aansluiting op het vervolgonderwijs in het mbo of hbo. Door, naast de verplichte theorievakken, veel aandacht te besteden aan werken aan projecten op gebieden als sport, business en bèta ontdekt de leerling in 4 (mavo) of 5 (havo) drie dingen: 1. Wie ben ik? 2. Wat kan ik? 3. Wat wil ik? Bèta Challenge Programma Geessinkweg biedt als enige Bonhoeffer locatie mavoleerlingen de mogelijkheid om techniek als examenvak te volgen (mavo gt). Dat doet de school onder de vlag van het Bèta Challenge Programma. In de lessen Technologie & Toepassing werken leerlingen aan verschillende projecten, zoals bijvoorbeeld het ontwerpen van een appartementencomplex. Ook gaan leerlingen op bezoek bij diverse bedrijven en komen er bedrijven op school. Geessinkweg werkt nauw samen met het mbo in haar omgeving. Gezonde school Geessinkweg is een gecertificeerde Gezonde School. Dit betekent dat we de gezondheid van onze leerlingen hoog in het vaandel hebben staan. Voorbeelden: we zijn rookvrij, we verkopen alleen gezonde producten in onze schoolkantine en we besteden veel aandacht aan sport. ipads & mediawijsheid We bereiden onze leerlingen voor op de uitdagingen van de 21 e eeuw. Dit betekent onder andere dat bij het onderwijs op de Geessinkweg intensief gebruik wordt gemaakt van de ipad. De ipads ondersteunen de leerlingen bij de verschillende werkvormen die in de lessen worden aangeboden. Er wordt op een interactieve en gedifferentieerde manier lesgegeven. De leerlingen op de Geessinkweg nemen hun eigen ipad mee en gebruiken de ipad op de eerste plaats voor de lesboeken. Daarbij kunnen zij heel eenvoudig notities maken en belangrijke stukjes tekst markeren. Aanvullend kunnen de leerlingen ook luisteroefeningen doen en filmpjes bekijken. Ten tweede wordt de ipad gebruikt voor plannen en organiseren. Via 9

11 standaard apps als de agenda, de mail en het notitieblok leren leerlingen het huiswerk te noteren, per te communiceren en aantekeningen te maken. Bovendien wordt de ipad gebruik om actief te leren met apps. Het gaat dan om tekenen, schematiseren, bouwen, fotograferen en filmen. Dit alles om duidelijk te maken wat en hoe er geleerd wordt. Om leerlingen verantwoord te leren omgaan met moderne communicatiemiddelen zoals ipads en smartphones bieden we een lessencyclus mediawijsheid aan. Sport In de bovenbouw van de havo biedt de Geessinkweg gym als examenvak aan. Leerlingen in 4 havo kunnen in elk profiel in de vrije ruimte Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) kiezen. Ze volgen deze lessen naast de reguliere LO-lessen. BSM wordt afgesloten met een schoolexamen. Tijdens de BSM-lessen ligt het accent niet alleen op het bewegen, maar vooral ook op leidinggeven en organiseren. Leerlingen van de havo kunnen LO2 als examenvak kiezen. Cultuur Ook cultuur vinden we belangrijk. Dit doen we voor de onderbouw middels het RAWproject Respect, Aandacht en Wilskracht). RAW is een kunsteducatieproject in het voortgezet onderwijs dat is ontstaan vanuit het Eigen Kracht -principe: een methode om jongeren zelf de regie te geven over hun eigen leven en vanuit hun eigen krachten en talenten hun idealen te bereiken. Er staan bezoeken aan musea en andere culturele voorzieningen in de regio op het programma en in de bovenbouw kunnen de leerlingen tekenen als examenvak kiezen. Van der Waalslaan Bonhoeffer College Van der Waalslaan is een school met Oog en hart voor jouw talent. De locatie heeft ongeveer 1750 leerlingen en biedt onderwijs aan leerlingen voor de niveaus: mavo, havo, vwo (atheneum en gymnasium) en vwo+. Veilige leeromgeving Om iedere leerling een eigen veilige leeromgeving te bieden, is de locatie opgedeeld in een bovenbouw- en een onderbouwdomein. De twee domeinen hebben elk hun eigen afdelingen. Zo is het onderbouwdomein overzichtelijk ingedeeld in een mavo-, havo- en vwo-afdeling, elk op een eigen verdieping en met een eigen onderwijsteam. De leerling heeft naast reguliere lessen in klassenverband de mogelijkheid samen te werken of zelfstandig te werken in een studie/werkruimte. Commissies Op alle afdelingen heeft de locatie oog en hart voor talent. Dit blijkt uit de vele commissies die de school herbergt. Hierin kunnen leerlingen veel van hun talenten ontplooien (ook) ten dienste van de school. Zo kennen we de Culturele Commissie, de commissie Licht en Geluid, de schoolkrantcommissie en de Fotografiecommissie. Ook heeft de locatie haar eigen schoolkoor met ongeveer 60 leerlingen uit de bovenbouw. De groepen worden begeleid door een docent (assessor). Hierdoor wordt de continuïteit en kwaliteit gewaarborgd. Sporttalenten excelleren bij ons in landelijke schoolhockeywedstrijden en voetbaltoernooien. Voor de leerlingen die naast hun lessen extra willen sporten zijn er vrijdagmiddagsportactiviteiten. De school heeft een leerlingenraad die regelmatig overlegt met de schoolleiding. Ook kennen alle leerlagen klankbordgroepen van leerlingen en ouders, waarin het onderwijs voor deze leerlaag wordt besproken. 10

12 Mavo De mavo op de locatie Van der Waalslaan is in opbouw. In schooljaar kent de mavo drie leerjaren. In het schooljaar zullen de eerste leerlingen op de locatie hun examen in zes vakken afleggen. De afdeling mavo heeft in het gebouw een eigen domein met afzonderlijke pauzes. Hierdoor wordt het gevoel van een kleine school voor de mavoleerlingen gewaarborgd. De mavo is in het eerste jaar verdeeld in twee stromen: mavo (m) en mavo/havo (mh). In de mh-stroom wordt, als enige mavo in Enschede, ook Frans aangeboden. Ook uitzonderlijk is dat er examen kan worden gedaan in de vakken tekenen of muziek. Voorwaarde is dat er voldoende aanmeldingen zijn. Leerlingen kiezen in het derde leerjaar pas hun sector met bijbehorende vakken. Door deze keuze zo lang mogelijk uit te stellen, kunnen wij leerlingen optimaal adviseren en begeleiden bij hun loopbaan. Interesses en mogelijkheden zijn door de loopbaanbegeleiding dan goed in kaart gebracht. Leerlingen kunnen na de mavo naar een mbo, waarna hbo mogelijk is. Ook doorstroom naar de havo behoort tot de mogelijkheden. Het vakkenpakket moet dan wel zo gekozen zijn, dat het aansluit op de profielkeuze van de havo. Indien een leerling voldoet aan de gestelde eisen, kan hij zelfs tussentijds doorstromen naar de havo. Het verplichte vak technologie in het derde leerjaar biedt leerlingen de mogelijkheid een examenvak te laten vallen. In dit geval wordt er een vmbo-gt diploma afgegeven. Hiermee kan een leerling doorstromen naar het mbo. Met oog en hart voor jouw talent komt mede hierin tot uiting. Naast kennisoverdracht besteden wij ook ruimschoots aandacht aan de sociale ontwikkeling van de leerling. Het Toptraject is een samenwerking tussen een aantal mavo-locaties, het ROC van Twente en Hogeschool Saxion. Leerlingen zetten een extra tandje bij voor het behalen van dit certificaat. Met dit traject slagen leerlingen met 'een gouden randje' en worden na het behalen van hun diploma als Toptraject leerling ontvangen op het MBO en HBO. Havo De afdeling havo-bovenbouw werkt samen met twee organisaties die talentontwikkeling centraal stellen. Dit zijn Talentmaximalisatie Twente (TMT) en Hogeschool Saxion. Talentmaximalisatie Twente is in eerste instantie opgezet om talentvolle vwoleerlingen extra uitdaging te bieden. Ze doen dit door bedrijven en opleidingen te benaderen voor verschillende interessante opdrachten. Leerlingen voeren deze opdrachten uit bij die bedrijven of opleidingen. Sinds het schooljaar biedt TMT ook talentvolle havo-leerlingen de mogelijk om aan dit programma mee te doen. Vanuit het havo-team neemt een docent deel aan het project TMT. In het schooljaar is de havoafdeling in samenwerking met Saxion ook gestart met een havo-excellentie programma. Dit programma is in lijn met het gedachtegoed van het zogenaamde honourstraject van Saxion. Dit is een traject bedoeld voor hbo-studenten die meer kunnen en willen en die hun talenten ook buiten hun reguliere studieprogramma willen inzetten. De havo-afdeling werkt samen met de Saxion-studenten en hun begeleiders aan een doorlopende ontwikkellijn voor 4 en 5 havo-leerlingen die hun talenten willen ontdekken. 11

13 Tijdens de projecten op school leren de deelnemende leerlingen belangrijke vaardigheden als oriënteren, onderzoeken, ontwerpen en presenteren. Daarnaast is het opbouwen van externe contacten een belangrijk onderdeel van elk project. De leerlingen ontvangen bij hun examen een honours-certificaat, waarmee ze kunnen instromen in het honours-traject van Saxion. Met oog en hart voor jouw talent krijgt in de afdeling havo-bovenbouw gestalte door leerlingen de kans te geven aan deze projecten mee te doen en hen zelf mee te laten meedenken over de inhoud van hun honours-traject. Vwo Het vwo leidt op voor de universiteit. Op onze locatie bestaat het vwo vanaf klas 2 uit het atheneum en het gymnasium. Het gymnasium kenmerk zich door veel aandacht aan de klassieke taal en cultuur; de bakermat voor de westerse beschaving. Leerlingen die in 1 vwo starten krijgen 2 uur wetenschapsoriëntatie. Het is de bedoeling dat vwo-leerlingen direct vanaf het begin academische vaardigheden aanleren. Dit vak wordt in samenwerking met de Universiteit Twente gegeven. Alle leerlingen in leerjaar 2 van het atheneum en het gymnasium krijgen Engelse les volgens de Cambridge-methode. Doordat het niveau van het Cambridge English de bekende vwo- eindtermen overstijgt, vormen de Cambridge-certificaten een waardevolle aanvulling op het atheneumof gymnasiumdiploma. Als het eindcertificaat wordt behaald hebben deze leerlingen toegang tot alle Universiteiten in de wereld. In de bovenbouw kunnen de leerlingen werken aan een honours-programma. Ze kunnen extra vakken volgen, werken aan zelfgekozen vakken of volgen vakken aan de UT of ArtEZ. Vwo+ Naast het reguliere onderwijsaanbod is de school een begaafdheidsprofielschool met een vwo+-afdeling. Voor hoog- en meerbegaafden heeft de school een gevarieerd, uitdagend pakket aan mogelijkheden. In Nederland is een landelijk netwerk van 25 begaafdheidsprofielscholen. Het Bonhoeffer College locatie Van der Waalslaan is er daar één van. Dit betekent dat wij leerlingen die intellectueel wat meer in huis hebben, extra ontplooiingsmogelijkheden en ondersteuning bij hun specifieke hulpvragen kunnen bieden. We hebben een convenant met de Universiteit Twente om onze leerlingen deze extra mogelijkheden te bieden. Indien er specialistische begeleiding nodig is, is er een orthopedagoog. In principe komen leerlingen voor het vwo+ in aanmerking wanneer zij van de basisschool een vwo-advies hebben gekregen én een hoge score op de Citovolgsysteemtoetsen. Daarnaast hebben deze leerlingen op onze locatie met goed gevolg een prestatiemotivatietest gedaan. We willen de leerlingen in de plusstroom meer op hun capaciteiten aanspreken door hen zelfstandig te laten werken en extra vakken aan te bieden. Daarnaast werken ze in projecten en leren en oefenen daardoor diverse vaardigheden die passen bij hun talenten. Deze projecten bieden wij aan in het eerste, tweede en derde leerjaar. Het nieuwe vak Life & Science dat in samenwerking met de Universiteit Twente wordt gegeven is uniek in Nederland. Onder andere Academische Vaardigheden worden de leerlingen al in een vroeg stadium aangeleerd. 12

14 Wethouder Beversstraat Bonhoeffer College locatie Wethouder Beversstraat telt ongeveer 900 leerlingen. De school biedt vmbo-bk (vmbo basis of kader beroepsgerichte leerweg) tot en met het eindexamen. De leerlingen worden voorbereid op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Zij leren geen vak of beroep, maar leren de kennis en basisvaardigheden die nodig zijn op het mbo. Praktisch karakter Basis en kader beroepsgerichte leerlingen zijn doe leerlingen, die uitgedaagd moeten worden met praktische opdrachten. De verwerkingsvormen in het leren worden daarom gevarieerd aangeboden en hebben vaak een praktisch karakter. Dat kan zijn in een krachtige leeromgeving, bijvoorbeeld een technieklokaal, verzorgingslokaal of computerlokaal, maar ook in een theorielokaal in de vorm van een doeopdracht of een opdracht met behulp van een ipad. Daarnaast voeren leerlingen ook buiten het leslokaal of zelfs buiten de school opdrachten uit. De lesstof sluit in veel gevallen aan bij de belevingswereld en interesses van de leerlingen. Leerling goed in beeld Leerlingen krijgen les van een zo klein mogelijk team van docenten. Deze docenten hebben elke week overleg, waardoor de leerling goed in beeld is en blijft. Elke leerling moet keuzes maken op weg naar het mbo. Elke leerling houdt daarom een portfolio bij, waarin hij reflecteert op zijn ontwikkelingen op het gebied van kennis en vaardigheden. Om juiste keuzes te maken, wordt hij hierin begeleid door de mentor, de decaan en het team van vakdocenten. Maar ook stages dragen bij om goed te kiezen. Vaardigheden Naast het opdoen van kennis is het ook belangrijk om vaardigheden te leren die straks belangrijk zijn op het mbo en in de maatschappij. Denk aan vaardigheden als zelfstandig werken, plannen en samenwerken. Maar ook vaardigheden als op tijd komen, jezelf presenteren en beleefdheidsvormen komen aan bod. Aan deze vaardigheden wordt actief gewerkt en komen ook terug in het portfolio. Extra ondersteuning Indien een leerling, door factoren die buiten hem liggen, moeite heeft om tot leren te komen, is er een intern begeleidingsteam dat extra ondersteuning kan bieden, bijvoorbeeld in de vorm van helpen bij het plannen of leren studeren. Dit is bijvoorbeeld voor leerlingen die autistisch zijn of specifieke leerproblemen hebben. Vlierstraat 75 Praktijkonderwijs Bonhoeffer College Vlierstraat is een school voor praktijkonderwijs met ongeveer 250 leerlingen. De kerntaken van de locatie zijn gericht op arbeidstoeleiding, branchegerichte certificering en het bevorderen van maatschappelijke participatie. In ons onderwijs besteden we veel aandacht aan de versterking van de persoonlijkheid en aan de omgang met elkaar. Iedere leerling heeft een Individueel Ontwikkelingsplan (IOP) dat samen met de leerling en de ouders wordt opgesteld. De organisatie van het onderwijs is erop gericht dat leerling en school samenwerken aan de realisatie van de leeren ontwikkeldoelen van het IOP. De afdeling praktijkonderwijs is er voor leerlingen die moeite hebben met het 13

15 theoretische onderwijs en daardoor niet in staat zijn een diploma vmbo te halen. Een leerling kan worden toegelaten na een beschikking van de Regionale Verwijzingscommissie (RVC). Zelfstandigheid en arbeidsvoorbereiding Het praktijkonderwijs heeft als doel leerlingen voor te bereiden op een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de samenleving, door de praktische en sociale zelfredzaamheid te bevorderen en in te zetten op arbeidsvoorbereiding en - bemiddeling. Iedere leerling volgt een individueel leertraject en krijgt daarbij intensieve begeleiding. De inhoud van de vakken is afgestemd op de vaardigheden en handelingen die de jongeren nodig hebben om zelfstandig in de samenleving te functioneren. Er is een basisvorming met aandacht voor theoretische vaardigheden, gericht op de toekomstige woon-, werk- en vrijetijdssituatie. Stage- en werktraject Tijdens de praktijkvakken worden veel basistechnieken en -vaardigheden aangeleerd die toegepast kunnen worden in het stage- en werktraject. Tijdens de oriënterende stage wordt de leerling door een combinatie van leren/werken op de vervolg of reguliere stage voorbereid. De stage heeft als doel de leerling goed voor te bereiden op de overstap naar werk. Het eerste jaar op de arbeidsmarkt krijgt de schoolverlater nog begeleiding vanuit school. Ook voor de leerling die naast zijn baan nog een BBLopleiding gaat volgen aan het ROC biedt het praktijkonderwijs begeleiding. gespecialiseerd in onderwijsondersteuning die in dienst staat van het onderwijsproces. Er is voor iedere leerling sprake van maatwerk in de vorm van een individueel handelingsplan. Hiermee wordt de leerling begeleid naar een vmbo/mavodiploma en een passend vervolgtraject. Kleinschalig De school is bedoeld voor leerlingen die voldoende intelligentie hebben voor het behalen van een mavodiploma, maar die daarin belemmerd worden door leer- en/of gedragsstoornissen (bijvoorbeeld dyslexie, ADHD, PDD-NOS) en/of problemen door externe factoren. Daarbij geldt in het algemeen dat het gaat om leerlingen die structuur in zichzelf missen. Die structuur moet daarom van buitenaf worden aangebracht en daarvoor is een kleine locatie de beste plek. Gedurende de schoolperiode zitten de leerlingen zoveel mogelijk in een vaste groep in een eigen lokaal. De mentor geeft zoveel mogelijk lessen in zijn eigen klas en is voor leerlingen en ouders het eerste aanspreekpunt. Hij wordt in de begeleiding terzijde gestaan door het zorgteam dat onder andere bestaat uit een orthopedagoog en een zorgcoördinator. Door de kleinschaligheid van de locatie zijn de lijnen kort. In de locatie Vlierstraat 85 is tevens het Expertisecentrum gevestigd. Kijk voor meer informatie op pagina 24 (Passend Onderwijs). Vlierstraat 85 vmbo Bonhoeffer College Vlierstraat vmbo is met ongeveer 70 leerlingen een kleinschalige bovenbouw mavo (gt)-locatie. De locatie is 14

16 Onderwijstijd Voldoende onderwijstijd is een belangrijke voorwaarde voor kwalitatief goed onderwijs. De inspectie ziet erop toe dat scholen hun leerlingen voldoende onderwijstijd aanbieden. De onderwijstijd in het voortgezet onderwijs is in de onderbouw 1040 uur per jaar. In de bovenbouw krijgen leerlingen 1000 uur onderwijs en in het examenjaar 700 uur. Onder onderwijstijd wordt verstaan het in schooltijd verzorgde onderwijs, maar ook activiteiten zoals begeleid theater- en museumbezoek. Van onderwijstijd is sprake als: het gaat om begeleid onderwijs (niet noodzakelijkerwijs begeleid door een docent); het deel uitmaakt van het voor alle leerlingen verplichte onderwijsprogramma; het wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van onderwijspersoneel. Lesuitval wordt zoveel mogelijk vermeden. Bij onvoorziene omstandigheden, zoals ziekte van een docent, kan het echter voorkomen dat een les niet door kan gaan. Leerlingen kunnen dan meestal terecht in het studiehuis en met behulp van hun studiewijzers zelfstandig aan het werk gaan. In het studiehuis is altijd een begeleider aanwezig. Op de locatie Vlierstraat praktijkonderwijs en Vlierstraat vmbo zijn geen tussenuren. Lessentabel Elke locatie legt in de eigen lessentabel vast hoe de lestijd wordt benut. Hoewel de lessentabellen van de locaties op elkaar zijn afgestemd, zijn er toch verschillen. Die verschillen bestaan uit het vormen van vakkencombinaties, de periodisering van de vakken over de leerjaren en, voor een enkel vak, het leerjaar waarin dat vak wordt aangeboden. De lessentabellen kunnen worden opgevraagd bij de administratie van de school. Lesverzuim De aanwezigheid op school is een wettelijke verplichting. Spijbelen wordt bestraft. Als een leerling door spijbelen een proefwerk mist, krijgt de spijbelaar daarvoor het cijfer 1. Overigens kan spijbelen ook door de leerplichtambtenaar bij justitie worden aangegeven. Ouders riskeren een flinke geldboete. Natuurlijk kan het kind voor bijzondere gebeurtenissen, zoals bruiloften en begrafenissen, vrij krijgen. Een ouder moet dat dan aanvragen bij de afdelingsleider. Als het kind naar een dokter of tandarts moet, kan ook daarvoor vrij gegeven worden, maar om het missen van lessen zoveel mogelijk te voorkomen, is het beter om dit soort bezoeken buiten schooltijd af te leggen. Als het kind geen verlof vraagt en zonder overleg de les verzuimt, wordt de afwezigheid als ongeoorloofd (spijbelen) beschouwd. Vrijgeven buiten vakanties De school mag volgens de wet geen vrij geven buiten de door de overheid vastgestelde vakanties en vrije dagen zonder dat daarvoor een bijzondere reden is. In zeer speciale gezins- en familieomstandigheden kan vrij worden gegeven. Het is dan ook noodzakelijk op tijd te overleggen. Elke aanvraag zal afzonderlijk worden beoordeeld. Als het nodig is zal de leerplichtambtenaar worden ingeschakeld. Als bijzondere redenen gelden niet: een extra vakantie (bijvoorbeeld wintersport, lang weekend), deelname van leerlingen aan evenementen, langdurig bezoek aan familie in het land van herkomst, enz. De school is verplicht luxe-verzuim te melden bij de leerplichtambtenaar. Het Bonhoeffer College volgt hiervoor de vastgestelde richtlijnen van de leerplicht die in de verzuimkaart zijn opgenomen. 15

17 Schoolvakanties leerlingen Herfstvakantie ma 19 oktober t/m vr 23 oktober Kerstvakantie ma 21 december t/m vr 1 januari Rosenmontag ma 8 februari Voorjaarsvakantie ma 29 februari t/m vr 4 maart Pasen vr 25 maart t/m ma 28 maart Meivakantie (incl. Hemelvaart) ma 25 april t/m vr 6 mei Pinksteren ma 16 mei Zomervakantie ma 18 juli t/m vr 26 augustus Lesvrije dagen voor leerlingen i.v.m. studiedagen en rapportvergaderingen voor de locaties Bruggertstraat, Geessinkweg, Vlierstraat PrO, Vlierstraat vmbo, Wethouder Beversstraat en Expertisecentrum: maandag 5 oktober; dinsdag 17 november; vrijdag 5 februari; donderdag 24 maart; dinsdag 12 juli, woensdag 13 juli, donderdag 14 juli. Alleen voor leerlingen Vlierstraat PrO: maandag 6 juni t/m vrijdag 10 juni. Lesvrije dagen voor leerlingen i.v.m. studiedagen en rapportvergaderingen voor de locatie Van der Waalslaan: maandag 5 oktober; dinsdag 24 november; vrijdag 5 februari; donderdag 24 maart; dinsdag 12 juli, woensdag 13 juli, donderdag 14 juli. Ons onderwijs Bonhoeffer College biedt alle vormen van voortgezet onderwijs aan. Een tussentijdse overstap naar een andere onderwijssoort, op advies of op eigen verzoek, kan meestal binnen onze school. Een leerling kan dan aan de eigen of aan een van onze andere locaties de studie voortzetten. In dit hoofdstuk worden alle onderwijssoorten beschreven. Uitleg begrippen vmbo: voorbereidend middelbaar beroeps onderwijs vmbo-b: vmbo basisberoepsgerichte leerweg vmbo-k: vmbo kaderberoepsgerichte leerweg mavo: middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (voorheen vmbo-tl) mavo (gt): mavo gemengde theoretische leerweg havo: hoger algemeen voortgezet onderwijs vwo: voorbereidend wetenschappelijk onderwijs Kijk voor meer informatie over het Nederlandse onderwijsstelsel op Praktijkonderwijs Het praktijkonderwijs is er voor leerlingen van 12 tot 18 jaar, met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, die niet tot het vmbo worden toegelaten. Het praktijkonderwijs heeft drie hoofdtaken: arbeidsvoorbereiding, arbeidsbemiddeling en het bevorderen van praktische en sociale redzaamheid. De vakken zijn afgestemd op het verwerven van vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig in de maatschappij te functioneren. Het onderwijstraject is in drie delen ingedeeld. In het eerste deel krijgt de leerling zowel praktische als theoretische informatie die hij/zij later op het werk en in de samenleving nodig heeft. In het tweede deel ligt de nadruk op praktische kennis. De leerling wordt door praktijklessen, excursies, stages (zowel intern op school als in bedrijven) voorbereid op arbeid of, indien mogelijk, werken en leren. In het derde deel, het uitstroomtraject, worden leerlingen naar een baan of ander passende vervolgplek geleid. 16

18 Vmbo-bk Vmbo-bk staat voor voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs basis- en kaderberoepsgerichte leerweg. Vmbo-bk duurt vier jaar met een onderbouw van twee jaar. De eerste twee jaar wordt de leerling op alle sectoren voorbereid. Dit betekent dat na de eerste twee jaar nog alle sectoren gekozen kunnen worden. In de bovenbouw (derde en vierde leerjaar) volgt de leerling een beroepsvoorbereidend leertraject in de gekozen sector. De leerweg (dat is het niveau) wordt op basis van behaalde resultaten door de school bepaald. Bonhoeffer College locatie Wethouder Beversstraat biedt alle mogelijke leerwegen aan. Op de locatie Wethouder Beversstraat kunnen leerlingen in leer jaar 1 terecht voor een combiklas kader-mavo. Leerlingen die een kader-advies krijgen van de basisschool, maar die een stijgende lijn laten zien in hun ontwikkeling, kunnen in deze combiklas geplaatst worden. De leerlingen in deze klas krijgen les op mavoniveau en volgen het lesprogramma van de Geessinkweg. Op de Wethouder Beversstraat begint Loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB) in de onderbouw. Aan de hand van opdrachten denken leerlingen na over hun kwaliteiten en hun interesses. Ze maken kennis met de opleidingen van de bovenbouw en voeren een loopbaangesprek met de mentor. Aan het eind van het tweede leerjaar kiest de leerling een bepaalde 'sector'. Het Bonhoeffer College kent binnen het vmbo-bk drie sectoren: Techniek, Zorg & Welzijn en Economie & Ondernemen. Op de Wethouder Beversstraat bieden we binnen deze drie sectoren zes verschillende profielen aan: Economie & Ondernemen Horeca, Bakkerij & Recreatie Bouwen, Wonen & Interieur Produceren, Installeren & Energie (met keuzemodule Mobiliteit & Transport) Media, Vormgeving & ICT Zorg & Welzijn Mavo Mavo staat voor middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (voorheen vmbo-t). Deze theoretische leerweg duurt 4 jaar en bereidt leerlingen voor op het mbo (middelbaar beroepsonderwijs) en de havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs). Het Bonhoeffer College biedt mavo op de locaties Geessinkweg en Van der Waalslaan. Op de locatie Bruggertstraat kunnen leerlingen terecht voor een combinatie brugklas mavo-havo. Mavo gt staat voor gemengde leerweg van zowel theoretisch als praktisch onderwijs. Deze leerweg is geschikt voor de leerling die zich al gericht wil voorbereiden op een bepaald beroep. Leerlingen in de gemengde leerweg doen examen in vijf theorievakken en één beroepsgericht vak, alle vakken op het hoogste niveau. Mavo gt wordt aangeboden op de locatie Geessinkweg. Het Bonhoeffer College kent binnen de mavo (gt) drie sectoren, met daarbinnen verschillende onderwijsprogramma's: Sector Techniek: Techniek breed Voertuigentechniek Bouwtechniek ICT-route Grafimedia Sector Zorg & Welzijn: Zorg en Welzijn Breed Sport, Dienstverlening en Veiligheid Sector Economie: Consumptief breed Handel & Administratie 17

19 De keuze voor de sector en daarmee het onderwijsprogramma maken leerlingen aan het eind van het tweede leerjaar. Natuurlijk krijgen ouders en leerlingen bij deze belangrijke keuze informatie en advies van de school. Havo en vwo in de onderbouw De eerste drie leerjaren havo en vwo worden de onderbouw genoemd. De onderbouw bereidt leerlingen voor op het vervolgonderwijs in de bovenbouw. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap geeft via kerndoelen aan wat leerlingen in deze periode moeten leren, maar scholen krijgen wel de ruimte de onderbouw zelf in te richten. Het Bonhoeffer College heeft ervoor gekozen in de onderbouw enkele vakken te bundelen, zodat er meer samenhang tussen de vakken ontstaat. Havo en tweede fase Het havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs) duurt vijf jaar. In leerjaar 3 worden de leerlingen voorbereid op de keuze van een profiel. Onder een profiel verstaan we een samenhangend onderwijsprogramma dat de leerling voorbereidt op vervolgstudies. Bij de keuze van het profiel krijgen de leerlingen begeleiding en advies van de mentor en de schooldecaan. Bovendien is er voor de ouders/verzorgers een informatieve ouderavond waar alle informatie over die keuze wordt gepresenteerd. Er zijn vier profielen: Cultuur en Maatschappij Economie en Maatschappij Natuur en Gezondheid Natuur en Techniek Alle profielen bestaan uit een gemeenschappelijk deel (voor alle leerlingen hetzelfde), een profieldeel met vakken die aansluiten op het gekozen profiel en een vrij deel. In de tweede fase (leerjaar 4 en 5) bereidt de leerling zich in zijn gekozen richting voor op het examen en het vervolgonderwijs. Met een havo-diploma kan een leerling naar het hoger beroepsonderwijs. Ook is een overstap naar het vwo mogelijk. De leerling werkt in de tweede fase naast de lessen ook in het studiehuis. Er wordt een steeds groter beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen voor het leerproces. Natuurlijk kan elke leerling blijven rekenen op persoonlijke begeleiding. Een volledige havo-opleiding kan op het Bonhoeffer College worden gevolgd op de locaties Bruggertstraat, Geessinkweg en Van der Waalslaan. Het onderwijs in de tweede fase op deze locaties is op hoofdlijnen op elkaar afgestemd. Vwo en tweede fase Het vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) duurt zes jaar. Het vwo bestaat op het Bonhoeffer College uit twee afdelingen: atheneum en gymnasium. Het wezenlijke verschil tussen het gymnasium en het atheneum bestaat uit de extra vakken Grieks en Latijn. Dit houdt in dat gymnasiumleerlingen tot en met het derde leerjaar onderwijs in beide talen volgen. Daarna kunnen zij kiezen voor Latijn of Grieks of voor beide talen. De klassieke talen hebben een grote, algemeen vormende waarde. In het derde jaar vwo wordt de leerling voorbereid op de keuze van profielen in de tweede fase. Een profiel is een samenhangend onderwijsprogramma dat de leerling voorbereidt op vervolgstudies. De profielen zijn dezelfde als op de havo. Ze zijn alleen meer uitgebreid en ze vragen meer inzicht van de leerling, en leiden op voor een verdere studie aan universiteit en/of hogeschool. De vier profielen: Cultuur en Maatschappij Economie en Maatschappij Natuur en Gezondheid Natuur en Techniek 18

20 Alle profielen bestaan uit een gemeenschappelijk deel (voor alle leerlingen hetzelfde), een profieldeel met vakken die aansluiten op het gekozen profiel en een vrij deel. In de tweede fase (leerjaar 4, 5 en 6) bereidt de leerling zich in zijn gekozen richting voor het examen en het vervolgonderwijs. Met een vwo-diploma kan een leerling naar de universiteit of het hoger beroepsonderwijs. De leerling werkt in de tweede fase naast de lessen ook in het studiehuis. Er wordt een steeds groter beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen voor het leerproces. Natuurlijk kan iedere leerling blijven rekenen op persoonlijke begeleiding. Een volledige vwo-opleiding, inclusief gymnasium, is mogelijk op de locaties Bruggertstraat en Van der Waalslaan. De locatie Bruggertstraat begint met het gymnasium in het eerste leerjaar en geeft via een korte inhaalcursus een instroommogelijkheid voor het tweede leerjaar. De locaties Van der Waalslaan en Geessinkweg beginnen met het gymnasium in het tweede leerjaar na een selectie in het eerste jaar. Begaafdheidsprofielschool vwo+ In Nederland is een landelijk netwerk van 25 begaafdheidsprofielscholen. De locatie Van der Waalslaan is er daar één van. Dit betekent dat wij leerlingen die intellectueel wat extra s in huis hebben extra ontplooiingsmogelijkheden en ondersteuning bij hun specifieke hulpvragen kunnen bieden. We hebben een convenant met de Universiteit Twente om onze leerlingen extra mogelijkheden te bieden. Voor de begeleiding van de leerlingen is er een orthopedagoog. In principe komen leerlingen met een vwoadvies van de basisschool en een hoge score op de Cito-toets voor vwo+ in aanmerking. Daarnaast hebben deze leerlingen op school ook nog een prestatiemotivatietest gedaan. We willen de leerlingen in de plusstroom meer op hun capaciteiten aanspreken door hen veel zelfstandig te laten werken en extra vakken aan te bieden. Daarnaast werken ze in projecten en leren en oefenen daardoor diverse vaardigheden die passen bij hun talenten. Deze projecten bieden wij aan in het eerste, tweede en derde leerjaar. In de bovenbouw volgen de leerlingen extra vakken, werken ze aan zelfgekozen projecten of volgen ze vakken op de UT. Bèta Challenge Programma Op de locatie Geessinkweg wordt het vak Technologie en Toepassing aangeboden onder de vlag van het Bèta Challenge Programma, een landelijk Platform waar de school bij aan is gesloten. Daarnaast is de school aangesloten bij netwerk Oost Nederland. Dit betekent dat de school nauw samenwerkt met een vijftal andere scholen bij de ontwikkeling van kwalitatief hoogstaande lessen op het terrein van technologie. Essentieel hierin is de samenwerkingen met mbo s en bedrijfsleven in de regio. Doelstelling van het Bèta Challenge Programma is om de leerlingen optimaal toe te leiden naar vervolgonderwijs op maat. Business School De Business School op de locatie Bruggertstraat is een stroom binnen havo en vwo die bedoeld is voor ondernemende, enthousiaste en creatieve leerlingen. Naast het volgen van de normale vakken krijgt de leerling de kans om in de huid van de ondernemer te kruipen. Dit gebeurt door middel van het uitvoeren van praktijkopdrachten, het schrijven van een ondernemersplan, bedrijfsexcursie, enz. In leerjaar 2 en 3 maken alle havo/vwoleerlingen binnen de lessen economie kennis met het onderwerp ondernemerschap binnen de Business School. 19