Dyslexiebeleid Roelof van Echten College m/h/v

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Dyslexie 1.1 Definitie 1.2 Kenmerken dyslectische leerlingen 2. Dyslexiebeleid 2.1 Signalering en begeleiding 2.2 Faciliteiten 2.3 Ontheffing tweede moderne vreemde taal atheneum 2.4 Overige ontheffingsregelingen talen Nederlands Engels Frans Duits Klassieke talen Bijlage: - Dyslexiepas - Regelkaart Dyslexiebeleid Pagina 1

2 Inleiding Al jaren voert het Roelof van Echten College beleid op het gebied van dyslexie. Dit document is bedoeld om dat wat we impliciet allemaal doen, te expliciteren. Het biedt daarmee houvast voor een ieder die te maken heeft met dyslexie: leerling, ouders en personeelsleden. Ook willen we hiermee verantwoorden wat we doen, opdat we ook regelmatig kunnen terugkijken op dat wat we expliciet doen. Het biedt zo de gelegenheid om ieder jaar ons beleid te bezien en aan te passen dan wel te actualiseren. Dyslexiebeleid Pagina 2

3 1 Dyslexie 1.1 Definitie Dyslexiebeleid Roelof van Echten College m/h/v Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen). (Definitie dyslexie, zoals gehanteerd door de Stichting Dyslexie Nederland) 1.2 Kenmerken dyslectische leerlingen Dyslexie is niet te verhelpen, het is veel meer dan alleen het omdraaien van letters. Dyslectische leerlingen kunnen problemen hebben met: woordherkenning (technisch lezen) het onthouden van woordbeelden (spelling) het onthouden van losse gegevens (jaartallen, rijtjes, woordjes, muzieknoten, topografische namen, formules) twee dingen tegelijk doen, bv. schrijven en luisteren. mondeling formuleren. de uitspraak in vreemde talen (ze proberen door een fonetische uitspraak de spelling te onthouden) het herkennen van verschillen tussen de klanken in de woorden. concentratie: ze kunnen zich niet afsluiten van zaken die niet belangrijk zijn, ze merken veel (storingen) in de omgeving op. Deze moeilijkheden kunnen consequenties hebben voor vrijwel alle vakken, vooral die waarbij er veel informatie uit teksten moet worden verworven (zaakvakken, wiskunde, talen). Op grond van deze kenmerken staat op de individuele dyslexiepas, die aan dyslectische leerlingen wordt uitgereikt, aangegeven hoe de docent tijdens de les rekening houdt met de betreffende leerling. Dyslexiebeleid Pagina 3

4 2 Dyslexiebeleid 2.1 Signalering en begeleiding Aan het begin van de schoolloopbaan op het Roelof van Echten College worden alle leerlingen in de brugklas gescreend. Desgewenst bestaat er de mogelijkheid om met hulp van de orthopedagoog en de remedial teacher leerlingen die zich gaan aanmelden voor onze school, reeds in groep 8 te screenen, opdat zo leerlingen uit groep acht al met een dyslexiepas op het voortgezet onderwijs kunnen starten. Afhankelijk van de uitkomsten van de screening bepaalt de remedial teacher hoe de verdere begeleiding zal zijn van een leerling die mogelijk dyslexie heeft: ondersteuning in groepsverband of individuele begeleiding. De begeleiding vindt plaats tijdens lessen die de leerling goed kan missen, op verschillende, wisselende momenten in de week. 2.2 Faciliteiten Wanneer na de screening en vervolgonderzoek door de orthopedagoog de diagnose dyslectisch is gesteld, heeft hij recht op een dyslexiepas. Bij de uitreiking van deze pas wordt met de dyslectische leerling bekeken bij welke faciliteiten de leerling baat heeft. Op maat worden dan die rechten toegekend per leerling en op de dyslexiepas (zie bijlage) aangevinkt. Voor alle vakken geldt: 1. Extra tijd bij schriftelijk werk indien nodig/gewenst; afhankelijk van de lengte van de toets wordt 10, 15 of 20 minuten verlenging geboden. 2. Als er door niet leerstofgebonden fouten niet meer te controleren is of de leerling de leerstof wel of niet begrijpt, kan er mondeling overhoord worden. 3. In andere vakken dan de talen spelfouten niet meetellen, als het antwoord van de leerling herkenbaar en juist is, wordt het goed gerekend. 4. Schriftelijk materiaal vergroten (A3 formaat, grote letters) of op groen papier, indien nodig/gewenst. 5. Aantekeningen van medeleerlingen kopiëren op kosten van school. 6. Mogelijkheden bieden om gebruik te maken van andere ondersteunende middelen bijv. gebruik computer, laptop, toetsing via Kurzweil. 7. Bij schoolexamens en eindexamens is het gebruik van een woordenboek met grammaticaoverzicht toegestaan Dyslexiebeleid Pagina 4

5 2.3 Ontheffing tweede moderne vreemde taal atheneum Een leerling die in het bezit is van een dyslexiepas, heeft op het atheneum recht op ontheffing van de tweede moderne vreemde taal. Hij kiest in plaats daarvan een compenserend vak met een minimale studielast van 440 uur. Wanneer een leerling kiest voor een N-profiel in de bovenbouw en het volgen van het onderwijs in de moderne vreemde taal verhindert naar verwachting een succesvolle afronding van de opleiding, kan ook een niet-dyslectische leerling ontheffing krijgen op grond van de volgende criteria: - de leerling kiest in de bovenbouw voor een N-profiel - de leerling heeft in leerjaar twee en drie veelvuldig onvoldoendes gescoord op Frans en Duits en heeft matige resultaten behaald op Nederlands en Engels. - bij de advisering derde klassen wordt de leerling afgeraden talen te volgen in de bovenbouw - in geval van afraders mvt bij de advisering derde klassen neemt de schoolpsycholoog de NIO-test af - uit de NIO-test blijkt een duidelijke discrepantie tussen de taal- en rekenvaardigheden, op grond waarvan de schoolpsycholoog adviseert ontheffing te verlenen voor de 2 e mvt in de bovenbouw 2.4 Overige ontheffingsregelingen talen Nederlands 1. Bij schrijfopdrachten wordt bij alle leerlingen (dyslect of niet) eenzelfde maximum voor taalfoutenaftrek gehanteerd. 2. Bij de overige toetsen, boekverslagen en werkstukken wordt bij alle leerlingen (dyslect of niet) maximaal 1 punt voor 10 taalfouten afgetrokken. 3. Fouten m.b.t. letterverdraaiingen in vaste lettercombinaties (duer) worden niet fout gerekend. 4. Fouten m.b.t. (mede)klinkerverdubbeling worden niet meegerekend (koopen, verekt). 5. Fouten m.b.t. leerbare regels worden wel meegerekend: bij werkwoordspelling gaat het dus bijvoorbeeld om de goede uitgang: -d, -t, -te(n), -tte(n), de(n) en dde(n). Hij heeft zijn spier verekt (i.p.v. verrekt) wordt niet fout gerekend (zie regel 4). 6. Binnen het jaarprogramma is spelling slechts een onderdeel van het vak Nederlands, dus een dyslectische leerling kan dit onderdeel compenseren met andere onderdelen Engels Dyslexiebeleid Pagina 5

6 1. Als een woord fonetisch wordt geschreven, wordt dit goed gerekend. Dit met uitzondering van grammaticale fouten. 2. Fouten m.b.t. letterverdraaiingen in vaste lettercombinaties (huose) worden niet fout gerekend. 3. Spelfouten tellen bij dyslectische leerlingen voor de helft van het aantal spelfouten. 4. Als een woord door verkeerde spelling een andere betekenis krijgt, gelden de bovenstaande regels niet Frans 1. Als een woord fonetisch wordt geschreven, wordt dit goed gerekend % van de fouten m.b.t. accenten wordt niet meegerekend. 3. Fouten m.b.t. (mede)klinkverdubbeling worden niet meegerekend. Bijv. comencer i.p.v. commencer of sooleil i.p.v. soleil wordt niet fout gerekend. 4. Fouten m.b.t. letterverdraaiingen in vaste lettercombinaties (puor, juene) worden niet fout gerekend. 5. Als een woord door verkeerde spelling een andere betekenis krijgt, gelden de bovenstaande regels niet Duits 1. Als een woord fonetisch wordt geschreven, wordt dit goed gerekend. Dit met uitzondering van grammaticale fouten. 2. Als een Umlaut in de grammatica is behandeld en foutief wordt toegepast geldt dat als een hele fout (bijv. er fährt, dan is fahrt of fehrt etc. fout) 3. Fouten m.b.t. letterverdraaiingen in vaste lettercombinaties (Truam) worden niet fout gerekend. 4. Fouten m.b.t. (mede)klinkerverdubbeling worden niet meegerekend. Bijv. Monaat of Monnat wordt niet fout gerekend. 5. Als een woord door verkeerde spelling een andere betekenis krijgt, gelden de bovenstaande regels niet. Dyslexiebeleid Pagina 6

7 2.4.5 Klassieke talen 1. Spreek- & luistervaardigheid noch schrijfvaardigheid is een vaardigheid die bij klassieke talen wordt onderwezen of getoetst, spellingsvaardigheid dus evenmin. De leesvaardigheid van de leerling in de klassieke taal staat centraal. 2. De leerling hoeft slechts te spellen in de klassieke taal, wanneer getoetst wordt of hij een bepaalde verbuiging of vervoeging beheerst of kan toepassen. 3. Hierbij worden letteromdraaiingen in vaste klinkercombinaties noch in stam (bijvoorbeeld peuro i.p.v. puero ) noch in uitgang (bijvoorbeeld servea i.p.v. servae ) fout gerekend, ongeacht of het woord door verkeerde spelling een andere betekenis krijgt. 4. Hierbij worden letteromdraaiingen in medeklinkerpatronen (bijvoorbeeld approquinpare i.p.v. appropinquare ) evenmin fout gerekend, ongeacht of het woord door verkeerde spelling een andere betekenis krijgt. 5. Slechts wanneer een uitgang zodanig verkeerd gespeld wordt dat er een andere bestaande uitgang komt te staan, wordt dit fout gerekend (bijvoorbeeld pueris i.p.v. pueros of clamabatur i.p.v. clamabantur ). Dyslexiebeleid Pagina 7