Online literatuurverwerking in de Annotatietool... 2 Het samen online verwerken van literatuur... 2 Voordelen van de Annotatietool...
|
|
- Thijs Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktische implementatie van de Annotatietool Door: dr. Jakko van der Pol, september 2012 Inhoud Online literatuurverwerking in de Annotatietool... 2 Het samen online verwerken van literatuur... 2 Voordelen van de Annotatietool... 3 Peer feedback in de Annotatietool... 4 Het geven van peer feedback... 4 Voordelen van de Annotatietool... 4 Inzetten van de Annotatietool: hoe & wat... 5 Techniek... 5 Algemene functionaliteit... 5 Extra functionaliteit voor peer feedback... 7 Didactiek... 8 Literatuurverwerking... 8 Peer feedback... 8 Literatuur Bijlage 1: Het aanmaken van Headings Bijlage 2: Google Docs voor het vullen van peer feedbackgroepen
2 Online literatuurverwerking in de Annotatietool Het samen online verwerken van literatuur Hoe kan ik: 1. Studenten hun stof beter en dieper laten verwerken en begrijpen ( eigen maken )? 2. Studenten beter voorbereid op colleges/werkgroepen laten komen? 3. In mijn colleges/werkgroepen beter aansluiten bij de (mis)concepties van studenten? 4. In mijn colleges/werkgroepen makkelijker respons krijgen uit een (stille) groep? Deze vier punten kun je bereiken door studenten, tussen face-to-face bijeenkomsten, online gezamenlijk de stof te laten bespreken, bijvoorbeeld in de hiervoor ontworpen Annotatietool: Figuur 1: Screenshot van literatuurverwerking in de Annotatietool ( Diepe verwerking In de Annotatietool kunnen studenten elkaar vragen stellen over passages of begrippen die ze niet goed begrijpen, maar je kunt ze als docent ook gerichte leesvragen meegeven, waarmee je hun aandacht kunt richten op de belangrijke elementen uit de stof. Vooral in het geval van bijvoorbeeld lastige (wetenschappelijke en engelstalige) artikelen, kan deze gezamenlijke verwerking studenten helpen de stof beter in de vingers te krijgen en zich deze echt 'eigen te maken'. Het grote voordeel van een online discussieopdracht is dat het 'vertraagde' communicatie is (asynchroon, zoals bijv. ), die veel ruimte biedt voor reflectie (dingen nog eens nazoeken, ideeën laten bezinken/ 'rijpen', een argumentatie bedenken, etc). Daarnaast is het open karakter ervan zeer geschikt om studenten de lesstof te laten verbinden met hun reeds aanwezige kennis en hun eigen belevingswereld, waardoor de kans veel groter is op lange termijn retentie en transfer (het vertalen naar en toepassen in de praktijk). 2
3 Beter voorbereid Daarnaast heeft zo'n online literatuurverwerkingsopdracht voordelen voor de bijeenkomsten zelf: doordat studenten voorbereid zijn kun je de waardevolle maar beperkte contacttijd beter benutten doordat je dieper op de stof in kunt gaan (de eerste, oppervlakkige verwerking is al gedaan). Aansluiten bij (mis)concepties Ook geven de online discussies tussen studenten je als docent cruciale informatie over 'hoe de stof aankomt' en over wat studenten al snappen en wat nog niet en kun je je bijeenkomst focussen op de onderwerpen waar ze zelf samen nog niet uitgekomen zijn en de vragen die daarover leven. Met andere woorden: de online discussies geven je als docent een kijkje in het hoofd van je studenten, waardoor je je onderwijs beter daarop aan kunt passen. Makkelijker respons In het geval van 'stille' studenten waarbij het lastig is een reactie te krijgen uit de groep, geeft een vooraf gevoerde online discussie je als docent de mogelijkheid om concreet door te vragen naar dingen die studenten online al gezegd hebben. Het meest laagdrempelig, bijvoorbeeld, is om een student voor de groep te laten herhalen wat hij of zij in de discussie heeft gezegd en daarop doorgaan. De Annotatietool is een discussietool waarbij studenten vragen of opmerkingen kunnen plaatsen bij specifieke passages in een tekst en op elkaars berichten kunnen reageren. Dit betekent dat het een zogenaamde 'asynchrone' tool betreft die vertraagde communicatie biedt en daarbij veel ruimte reflectie en een diep leerproces. De Annotatietool is daarmee vooral geschikt om studenten lastige (complexe, academische, engelstalige) artikelen beter eigen te laten maken door een vorm van 'gezamenlijk begrijpend lezen'. Het is dus een vorm van gezamenlijke literatuurverwerking die zich meer richt op het begrijpen van een tekst dan op het vormen van een kritische mening daarover. Dit is een vorm van zelfontdekkend leren: dmv argumentatie, elaboratie, logisch redeneren, vergelijken bronnen, etc, construeren studenten zelf een beter begrip van de tekst. Dit voorbeeld (Godgeleerdheid, VU) laat zien hoe zo'n zelfontdekkende discussie er uit kan zien. Voordelen van de Annotatietool Onderzoek heeft aangetoond dat, in vergelijking met het Blackboard discussieforum, de Annotatietool betere leerresultaten biedt (Eryilmaz, Van der Pol, Clark, Mary en Ryan, 2010). Dit effect is vooral te danken aan het feit dat de tool ook expliciet is ontwikkeld voor het gezamenlijk verwerken van literatuur en door het makkelijk verwijzen of 'annoteren' bij studenten van nature meer betekenisgericht is en meer een 'close reading' oproept dan een algemeen discussieforum (Van der Pol, Admiraal en Simons, 2006). De Annotatietool instrueert studenten het ware al gedeeltelijk dat het de bedoeling is om dieper in te gaan op de precieze betekenis van de tekst. In dit document vindt u een meer uitgebreide beschrijving van de tool met een verzameling van onderzoeksresultaten. 3
4 Peer feedback in de Annotatietool Het geven van peer feedback Studenten elkaars producten laten becommentarieren kan een goede manier zijn om het leerproces van studenten te verdiepen en docenttijd beter in te zetten. Allereerst maken studenten die elkaars werk beoordelen zich de opdrachtcriteria namelijk beter eigen door deze toe te passen op elkaars producten, waardoor ze ook hun eigen product kunnen verbeteren. Daarnaast kun je als docent door het gebruik van peer feedback je eigen feedback beter inzetten, doordat de producten die je binnenkrijgt al van een hoger niveau zijn. Peer feedback kan dus een uitstekende manier zijn om gedurende het leerproces al een extra ronde feedback in te bouwen, met als doel studenten hun producten te laten verbeteren. Dit wordt ook wel formatieve feedback genoemd (i.t.t. summatieve feedback, die bedoeld is om een cijfer te geven). Een groot voordeel van het inbouwen van zo n extra feedbackronde tijdens (en dus niet alleen aan het eind van) het leerproces, is dat feedback een soort van feed forward wordt: studenten kunnen de feedback die ze hebben gekregen direct toepassen bij het verbeteren van hun product tot een volgende versie. In het traditionele universitaire model waarbij feedback aan het eind van een cursus komt, kan die feedback niet direct worden toegepast (het nog een keer proberen ), omdat daarna weer met iets anders wordt begonnen. Voordelen van de Annotatietool Een studie van Van der Pol and Van den Berg (2008) heeft aangetoond dat, in vergelijking met het gebruik van het Blackboard discussieforum: - De Annotatietool significant meer concrete suggesties voor revisie genereerde, terwijl het Blackboard forum meer evaluatief commentaar genereerde. - Concrete suggesties voor revisie significantly correleerde met het gebruik van de feedback voor de verbetering van het product. - De nuttigheid van de ontvangen feedback (zoals aangegeven door de ontvanger) was hoger in de Annotatietool dan in Blackboard. 4
5 Inzetten van de Annotatietool: hoe & wat Gaat het inzetten van de annotatietool vanzelf? Nee, helaas niet. Zoals bij alle onderwijsvormen is er geen 'magisch' middel om studenten gemotiveerd en effectief aan de slag te laten gaan. Allereerst zal de techniek 100% in orde moeten zijn, maar zal het activeren en motiveren van de studenten vooral bereikt moeten worden met de gekozen didactiek. Techniek De Annotatietool is een webpagina, die dus niet geinstalleerd hoeft te worden en waarnaar vanuit iedere ELO (zoals Blackboard) met een simpele link verwezen kan worden. Het is wel nodig, voor zowel docent als student, om een eigen account aan te maken in de tool (tenzij gebruik wordt gemaakt van de SCORM Blackboard Plugin). De tool dus staat los van Bloackboard en er kunnen geen gebruikers, groepen of cijfers worden uitgewisseld tussen de twee tools. De Annotatietool is geschikt voor literatuurverwerking (dit is de algemene functionaliteit van de tool) en voor peer feedback (hiervoor zijn een aantal specifieke functionaliteiten toegevoegd). Vanuit Blackboard kan een directe link naar een willekeurige (cursus-, groeps-, of discussiepagina) in de Annotatietool worden gegeven. Door die te volgen krijgen studenten automatisch het Inlogscherm tegen, waarna ze direct op de betreffende pagina uitkomen. Algemene functionaliteit Aanmelden Zonder gebruik van de Blackboard Scorm Plugin dienen studenten zich zelf te registreren door op Sign On te klikken (de invulvelden worden nu zichtbaar). Studentinstructie: Vul alle vereiste velden in (aangegeven met een sterretje). Je kunt je eigen username en wachtwoord bedenken. Geef, indien gewenst, aan dat je een notificatie via de wilt. Je wordt dan geattendeerd op het moment dat iemand reageert op één van jouw berichten. Als je docent bent vink dan aan dat je teacher bent. Vink aan dat je de user agreement accepteert. De volgende keer dat je inlogt vul je je username en wachtwoord in bij Log In. Het is echter ook mogelijk om een Blackboard plugin te gebruiken (onder licentie). Met deze plugin word het registreren en inloggen overbodig. Het enige nadeel van de plugin is dat je als docent geen directe link meer kunt gebruiken en de studenten, de eerste keer dat ze in de Annotatietool zijn, de cursus daarin zelf moeten opzoeken. De keren daarna is dat niet meer nodig, want dan is de cursus onthouden door de tool (mits studenten wel lid zijn geworden van 1 van de groepen in die cursus!). Het is dus belangrijk bij de opdrachtbeschrijving in Blackboard de naam van de in de Annotatietool aangemaakte cursus te geven, zodat studenten die de eerste keer dat ze inloggen zelf op kunnen zoeken via Vindt cursus. 5
6 3 Niveaus: Curus, Groep, Document De Anotatietool bestaat uit drie niveaus: Cursussen, groepen en documenten (of producten, in het geval van peer feedback). Cursussen Op deze pagina staan de cursussen die je zelf hebt aangemaakt of waarbij je al bent aangemeld. De eerste keer zal die dus meestal nog leeg zijn. Als docent kun je nieuwe cursussen aanmaken via Add course. Alle cursussen die je aanmaakt komen voortaan in je eigen cursusoverzicht te staan. Studenten kunnen zich aanmelden voor een cursus door hem te zoeken: typ een (gedeelte van) de naam in en klik op Search. Groepen In cursus bevinden zich de daarin aangemaakte groepen. Studenten worden lid van een bepaalde groep (en daarmee van de cursus!) door een groep binen te gaan en te klikken op Click here to become a member. Dit kan alleen als de cursus op Open staat (cursuseigenschappen). Hierna zal de cursus voortaan in het overzicht staan van de eigen cursussen van de betreffende student. Binnen een groep bevinden zich de documenten/ producten die de docent of de groepsleden hebben gepuload. Documenten De docent en, in het geval van peer feedback ook de studenten zelf, kunnen pdf-bestanden uploaden in de tool. Vooral voor het gebruik van literatuurverwerking is het belangrijk dat men daarvoor de juiste rechten bezit. Bestanden die al vrij toegankelijk zijn op het web zijn vrij te gebruiken. Voor de rest gelden dezelfde regels als voor het gebruik van artikelen op Blackboard, aangezien de Annotatietool ook een met wachtwoord beschermde electronische leeromgeving is (denk aan regels voor korte en lange overnames, meestal weet de bibliotheek wat deze regels zijn). In het geval van peer feedback moeten de studenten zelf hun Word bestanden omzetten in een PDF. In de tool staat een instructie over waar ze dit online kunnen doen, maar het is handiger als op de universiteitscomputers in ieder geval een pdf-print plugin bij Word is geinstalleerd (op de UvA volgens mij wel het geval). Daarmee hebben studenten de optie vanuit Word een bestand op te slaan als PDF. Studenten zich laten inschrijven voor een cursus De meest praktische manier om studenten zich te laten inschrijven voor de cursus in de Annotatietool is deze op Open te zetten. Daarmee kunnen studenten zichzelf inschrijven voor de cursus door één van de groepen daarbinnen in te gaan en te klikken op klik hier om lid te worden van deze groep. De cursus zal daarna voor hen verschijnen onder Mijn cursussen. Als de cursus op Gesloten wordt gezet, moeten studenten zich eerst registreren voor de Annotatietool, waarna de docent hen handmatig aan zijn of haar cursus kan toevoegen. Headings 'Headings' worden gebruikt om topics aan te geven voor een literatuurdiscussie of criteria voor peer feedback. Voorbeelden van Headings: 6
7 Literatuurverwerking 1) Vragen/ opmerkingen over Betekenis: Wat is de hoofdgedachte, gevolgde argumentatie of rode draad? 2) Kritische opmerkingen: Wat vindt je van de gemaakte statements? Peer feedback 1) Inhoud: bv. correctheid, duidelijkheid, argumentatie 2) Structuur: bv. opbouw van de tekst 3) Vorm: bv. spelling, APA Headings kunnen per individueel document worden gedefinieerd, maar ook op 3 hogere niveaus. Als de Headings op het niveau van een groep zijn gedefinieerd, kan gebruik standaard Headings worden aangevinkt, waardoor alle geuploade documenten in die groep automatisch dezelfde set Headings krijgen. Als Heading op globaal of cursusniveau worden gedefinieerd, kunnen ze ze worden gekopieerd naar de lagere niveaus en hoeven ze dus niet voor iedere groep opnieuw te worden ingevoerd. Zie bijlage 1 Het gebruik van Headings voor een gedetailleerde omschrijving. Browsers/ printen Alle functionaliteiten van de tool werken gegarandeerd Internet Explorer en Modzilla Firefox. Andere browsers zult u zelf moeten uitproberen. De tool lijkt ook te werken in Safari en Google Chrome. Alerts Het is heel belangrijk om studenten een zogenmaande alert te laten instellen, zodat ze automatisch een mailtje krijgen bij nieuwe berichten. Dit verhoogt de kansen de interactie in leven te houden aangezien bijna niemand tijd heeft om continue in te loggen om te zien of er al nieuwe berichten zijn. Helpdocumenten Teacher guide Student guide (beide engels en vrij summier: getting started ) Extra functionaliteit voor peer feedback Bij het aanmaken van een groep voor peer feedback, worden automatisch de mogelijkheid tot versiemanagement aangeboden, en de mogelijkheid om gebruikers wel of niet hun eigen documenten te laten kunnen deleten. Dit laatste heeft als nadeel dat een student met het (per ongeluk) deleten van een document daarbij ook alle ontvangen feedback bij dat document verwijderd. Tenslotte is het bij het gebruik van peer feedback nog mogelijk om studenten elkaar ook cijfers te laten geven (summatieve feedback). Aangezien de tool echter niet anoniem is, brengt dit laatste wel een aantal didactische problemen met zich mee ( veiligheid van het proces, betrouwbaarheid van de cijfers, etc.). 7
8 Didactiek Literatuurverwerking De didactiek voor een literatuurverwerkingsopdracht wordt grotendeels gevormd door de gegeven opdracht, de begeleiding en de beoordeling. Opdracht De opdracht voor gezamenlijke literatuurverwerking kan bijvoorbeeld bestaan uit gerichte leesvragen door de docent, en/of door studenten elkaar vrij vragen te laten stellen en ze elkaar te laten helpen. > Voorbeelddiscussie adhv gerichte leesvragen > Voorbeeldopdracht voor online samenwerking, met een een aantal criteria voor de berichten van studenten Begeleiding Over het algemeen wil je als docent de discussies wel begeleiden (modereren) om ervoor te zorgen dat studenten wel een beetje op het goede pad blijven (en ook het juiste begrip ontwikkelen van de stof). Hiervoor is het aan te raden terughoudend, maar wel 'sensitief responsief' te zijn: help ze een stapje verder op het moment dat ze vastlopen. Dat kan heel goed door het stellen van 'doorvraagvragen'. Beoordeling Online samenwerking heeft altijd een 'Kickstart' nodig. Een duwtje in de rug, zodat de interactie begint te rollen en studenten die investeren in het formuleren van een goede vraag of opmerking, daar ook iets voor terugkrijgen. Een voorbeeld is het verdienen van een punt op het afsluitende tentamen, het gedeeltelijk meetellen van de 'online participatie' in het eindcijfer, etc. Peer feedback Zoals gezegd heeft online peer feedback de potentie het leerproces van studenten te verdiepen, maar dit potentieel is niet makkelijk te realiseren. Hoewel het leereffect van het geven van feedback wel redelijk eenvoudig te bereiken is (doordat studenten actief de criteria gaan toepassen op producten van anderen krijgen ze die beter in de vingers), is het leereffect van de ontvangen feedback veel lastiger te realiseren. Studenten zijn immers nog geen expert op inhoudelijk, noch op didactisch vlak en het is lastig voor hen om elkaar kwalitatief goede feedback te geven. Toch is het bereiken van dit tweede leereffect wel belangrijk, om het het proces letterlijk de moeite waard te laten zijn en de tijd en moeite die het kost op te laten wegen tegen de leeropbrengst. Om toch een succesvolle, leerzame peer feedback opdracht te maken staat het het bieden van duidelijkheid naar studenten centraal: Hoe meer vrijheid en zelfstandigheid een opdracht biedt en vraagt, hoe beter die opdracht en de grenzen waarbinnen studenten moeten blijven dienen te worden omschreven. Het geven van heldere verwachtingen betekent het geven van duidelijkheid over oa de: - Procedure en planning van het proces. - Eisen en criteria voor het product en de peer feedback. - Begeleiding - Beoordeling 8
9 Procedure en planning Voor een goed verloop van het proces is het belangrijk goed uit denken en te communiceren wanneer wat moet worden ingeleverd of gedaan: dit geldt zowel voor het inleveren van het product als voor het geven van de peer feedback. Het is over het algemeen slim pas te beginnen met het geven van feedback een paar dagen na deadline van het inleveren van het product (dat meestal bestaat uit het zelf uploaden van het pdf-bestand). Als er vertraging is bij dat inleveren wil je nl. niet dat dat ook vertraging veroorzaakt voor het geven van de peer feedback. Al met al is er dus redelijk wat tijd nodig voor het hele proces en de planning kan er dan bijvoorbeeld uitzien als volgt: Week 1 Week 2-3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 Uitleg eisen/ criteria product en feedback Maken product Geven van peer feedback Herzien product Inleveren bij & feedback van docent Evt: nog een ronde van revisie product In dit voorbeeld wordt er echter peer feedback gegeven op een redelijk af product. Het nadeel daarvan is dat er door studenten meestal geen grote, structurele veranderingen meer worden doorgevoerd zo laat in het proces, aangezien die dan veel tijd en moeite kosten. Veelal blijft het dan meer bij het maken van kleine, tekstuele veranderingen. Een manier om dit te ondervangen is om de peer feedback eerder in het proces te plannen, bijvoorbeeld op een raamwerk voor het product (de grove structuur, hoofdstukindeling en hoofdlijn van redenatie/ argumentatie). Dit kan er dan bijv. zo uit komen te zien: Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Uitleg eisen/ criteria product en feedback Maken raamwerk voor product Geven van peer feedback op raamwerk Herzien raamwerk Evt: docentfeedback op raamwerk Maken product Hierna (week 7 en verder) kan dan evt. nog een peer feedbackronde worden ingelast, danwel uiteindelijke docentfeedback op worden gegeven op het product. Dit zijn beide maar voorbeelden van hoe lang het proces kan duren en hoe gedetailleerd de planning en procedure moeten worden uitgewerkt (uiteraard moeten precieze data worden gegeven voor de verschillende deadlines). Het is aan de docent om zelf een eigen planning te maken die in zijn of haar geval logisch en nuttig is. Een ander praktisch punt bij de procedure, is dat het uitvallen van studenten (danwel bij het maken van het product danwel bij het geven van feedback) andere studenten kan belemmeren in het uitvoeren van de opdracht. Daarom werkt het bijvoorbeeld goed om de hele opdracht facultatief te maken, waarbij studenten die meedoen aan het peer feedbackproces een extra punt kunnen verdienen voor het afsluitende tentamen. Op die manier kiezen studenten er zelf voor, waardoor ze vanzelf al meer gemotiveerd zullen zijn en je hen als docent ook scherper kunt houden aan datgene waar ze zichzelf aan gecomitteerd hebben. 9
10 Het zichzelf laten inschrijven van studenten in een feedbackgroepje (van bijvoorbeeld 3 personen), kan makkelijker worden gedaan in bijvoorbeeld Google Docs (Figuur 2). Een simpele open Excelsheet met daarin een aantal groepen met steeds een maximum van 3 kan studenten zelf hun naam laten invullen in een nog niet volle groep. Voor een technische beschrijving hiervan, zie bijlage 2. Als de Google Docs lijst compleet is, kan de docent voor de duidelijkheid de namen van de groepsleden overnemen in de beschrijvingen van de groepen in de Annotatietool. Figuur 2: Voorbeeld van een Google Doc spreadsheet. Eisen en criteria voor het product en de feedback Idealiter zijn de criteria voor de peer feedback ook onderdeel zijn van de criteria waarop de docent uiteindelijk het product beoordeelt, zodat het hele proces consistent toewerkt naar het eindproduct. Echter, de docent kan vanwege zijn of haar inhoudelijke expertise dieper gaande feedback geven dan de studenten. Het werkt dan ook goed de peer feedback te laten gaan over een overzichtelijk en afgebakend domein en daarbij, indien mogelijk, een soort van naslagwerk te bieden (zoals bijvoorbeeld kan bij het correct refereren van literatuur volgens APA). Indien studenten een onderzoeksplan moeten schrijven is het bijvoorbeeld ook raadzaam ze een vrij uitgewerkt format daarvoor mee te geven. Studenten moeten immers zichzelf kunnen redden en hoe duidelijker voor hen is te achterhalen en beoordelen wat een goed product is, hoe beter en zelfverzekerder ze kunnen zijn in het geven van feedback. Het is belangrijk vooraf deze criteria vooraf met studenten te bespreken, zodat ze helder zijn en begrepen worden. Nog beter is het om deze criteria zelfs samen met studenten op te stellen: Daarmee maken studenten zich de criteria nog meer eigen en zijn ze beter in staat deze zelfstandig toe te passen. De criteria mét uitleg ( beschrijving ) worden ook ingevoerd in de Annotatietool, zodat studenten die ook tijdens het feedbackgeven nog steeds helder voor ogen hebben. Omdat bij peer feedback de student de rol van de docent toch gedeeltelijk moet overnemen en zich in diens schoenen moet verplaatsen, moet het voor de studenten ook duidelijk zijn wat het doel van de originele opdracht was, dus bij het in eerste instantie maken van het product dat daarna gepeerfeedbackt gaan worden. Anders kunnen ze die opdracht later van elkaar ook niet goed beoordelen. Terwijl je normaal gesproken als docent het doel van een odracht dus een beetje 'verstopt', zodat je kunt kijken of studenten het wel of niet uitvogelen, moet dat 10
11 doel bij de opdracht waarop later peer feedbackgegeven gaat worden dus wat explicieter zijn. Studenten moeten zich dat doel eigen kunnen maken, begrijpen 'waar de docent naartoe wil' met die opdracht, om goede peer feedback te kunnen geven. Als je dat open laat zoals je normaal doet, zullen alleen de goede studenten die eracher komen ook goede peer feedback kunnen geven en gaat een groot deel van de tijd en energie die in het peer feedbackproces gaat zitten daarmee verloren. Behalve de criteria voor het product, die richtinggevend zijn voor de inhoud van de peer feedback, is het ook belangrijk om studenten te helpen bij het geven van feedback op zich. Onderzoek heeft aangetoond dat vooral concrete suggesties voor verbetering bruikbaar zijn voor studenten om te ontvangen en dat goede feedback specifiek en relevant is. Daarnaast wil je als docent waarschijnlijk ook stimuleren dat het merendeel van de feedback inhoudsgericht is, en niet te veel ingaat op vorm (tekstueel, layout etc). Hier een aantal voorbeelden van criteria (voor zowel het product als de feedback), die kunnen dienen ter inspiratie: Vorm: - Spelling, grammatica - Correct verwijzen (APA) - Lay-out Structuur: - Opbouw hoofdstukken/ alinea s - Overgangen ( wegwijzers vooraf en samenvattingen achteraf) Inhoud: - Consistentie - Argumentatie: iedere beslissing wordt verantwoord - Helderheid/ transparantie van argumentatie - Correctheid van argumentatie - Originaliteit? - Begrijpelijkheid voor de lezer Bovenstaande zijn algemene criteria, maar hoe concreter en specifieker de criteria op de specifieke vakinhoud en de opdracht zijn afgestemd, hoe beter. De volgende criteria zijn bijvoorbeeld gebruik voor een redesign van docenten van hun eigen onderwijs uit een MARCHet cursus. Heading Beschrijving 1 Promoting CKB? Does the redesign promote CKB for students? If so, in which way? 2 Feasability? Will it work as expected? Do you have comments on the practical feasibility? 3 Best aspect What is according to you the most positive aspect of this redesign? 4 Suggestions for Which suggestions do you have to improve the redesign? improvement 11
12 De Annotatietool biedt ook een unieke mogelijkheid om het peer feedbackproces interactief te maken. Door te werken in groepjes kunnen medefeedbackgevers elkaars feedback aanvullen en verder uitwerken, en kan de feedbackontvanger vragen om verdere uitleg, onderbouwing of uitwerking. Doordat de uiteindelijke feedbacksuggestie op deze manier interactief tot stand komt, is die veelal van betere kwaliteit en is de kans groter dat die ook goed opgepakt wordt door de ontvanger en gebruikt voor de herziening van het product. Het interactief maken van het feedbackproces moet echter ook expliciet in de opdracht verwerkt worden, bijvoorbeeld door een eis van: Minstens 3 feedbackberichten op elk te beoordelen product en minstens 1 reactie op een gegeven of ontvangen feedbackbericht. Voor het interactief maken van het proces is een juiste planning (voldoende tijd) gecombineerd met het gebruik van alerts weer cruciaal. Tenslotte kan er nog voor gekozen worden om studenten elkaars feedback te laten waarderen, wat ook kan helpen bij het verhogen van de kwaliteit van de uiteindelijke feedbacksuggesties. Indien je als docent kiest voor het gebruik van de waardeeroptie is het weer raadzaam dit duidelijk naar studenten te communiceren. Vooral omdat het in de Annotatietool nog niet mogelijk is om dit als docent in te stellen voor alle geuploade documenten, moet je aangeven of studenten dit altijd wel of niet moeten aanvinken, of dat ze het zelf mogen bepalen voor hun eigen product (Figuur 3). Figuur 3: De waardeeroptie in de Annotatietool bij het uploaden van een document. Begeleiding Op welk moment kunnen studenten bij docent terecht met vragen over ontvangen peer feedback? Om studenten toch wat meer zekerheid te bieden over de juiste koers bij het reviseren van het product (bijvoorbeeld als studenten het niet eens zijn, of vragen hebben over de ontvangen feedback) is het toch goed dit terug laten komen in de contactmomenten (bv. Werkgroepen). Daarbij kan ook meteen wat aandacht gegeven worden aan goede feedback, zodat studenten daarvoor beloond worden en ze ook verder getraind worden in het geven van goede feedback. 12
13 Beoordeling De docent moet kiezen om de feedback wel of niet te beoordelen. Als het meedoen aan het peer feedbackproces gelinkt is aan een beloning, dan is dit nodig. Daarbij moet ook worden uitgewerkt of deze beoordeling gebeurt op basis van kwantitatieve, kwalitatieve kenmerken van de feedback (en het product), of evt. zelfs van de ontvangen waarderingen van medestudenten. Technisch kan de docent of studentassistent ofwel een Resultatenoverzicht uitprinten per student of document, danwel de gehele feedbackdiscussies via de print -optie. Het vooraf uitdenken en uitwerken van de procedure en planning, eisen en criteria, de begeleiding en de beoordeling kosten vooral in de voorbereiding dus meer docenttijd. Voordeel is wel dat daarna opdracht 'kant en klaar' is en het je als docent tijdens de cursus zelf tijdwinst danwel kwaliteitswinst op kan leveren. Literatuur Van der Pol, J., Admiraal, W. F. & Simons, P. R. J. (2006). The affordance of anchored discussion for the collaborative processing of academic texts. International journal of Computer Supported Collaborative Learning, 1(3), Van der Pol, J., Admiraal, W. F. & Simons, P. R. J. (2010). Integrating an evaluation function in online anchored discussion to increase the local relevance of replies. Journal for Computers & Human Behaviour, 26(3), Van der Pol, J., Van den Berg, I., Admiraal, W. F. & Simons, P. R. J. (2008). The nature, reception, and use of online peer feedback in higher education. Computers & Education 51, Eryilmaz, E., Van der Pol, J., Clark, M. P., Mary, J., & Ryan, T. (2010). Understanding the Paradox of Mental Effort in Online Learning Conversations, Proceedings of the International Conference on Information Systems (ICIS 2010) December 12-15, 2010, Saint Louis, Missouri. 13
14 Bijlage 1: Het aanmaken van Headings Bij het aanmaken van een nieuwe groep voor peer feedback kun je aangeven standaard headings te willen gebruiken. Dit is zeker aan te raden om te doen, want als dit niet staat aangevinkt, moeten studenten zelf de Headings invoeren bij het uploaden van hun documenten. Ook is het voor peer feedback altijd handig om studenten zelf hun eigen producten te laten uploaden. Aanmaken van een nieuwe groep: U kunt vervolgens Headings definieren op globaal, cursus- of groepsniveau en ze kopieren van globaal > naar cursus- > en naar groepsniveau. 1. Globale Headings: Als je hier je criteria (Headings) invoert, kun je ze later in verschillende cursussen gebruiken en/of aanpassen. 2. Cursus: Wijzig standaard Headings > Gebruik globale Headings 3. Groep: Bewerk eigenschappen : Gebruik standaard headings voor documenten in deze groep Groep: Wijzig standaard Headings > Gebruik Headings van cursus 4. Product (document): Als voor de groep Gebruik standaard Headings aanstaat, verschijnen de groepsheadings automatisch bij elk geüpload product. 14
15 1. Globale Headings: 2. Cursus > Wijzig standaard Headings 15
16 3. Groep > Wijzig standaard Headings Het is tenslotte altijd nog mogelijk de van een hoger niveau gekopieerde Headings later nog aan te passen voor een specifieke cursus, groep, of document. - Klik op het 'potlood'-icoontje links van een Heading om hem aan te passen of op het 'prullebakje' om hem deleten. - Versleep evt. de Headings om hun volgorde te veranderen. Als ná het omlaag kopiëren echter de Headings op hoger niveau veranderd worden, zullen deze opnieuw omlaag gekopieerd moeten worden om deze veranderingen ook op lager niveau door te voeren. Als een document eenmaal is geüpload zal het de Headings houden die waren ingesteld voor de betreffende groep, ook als die Headings later worden veranderd. Op dat moment zullen voor alle al eerder geüploade documenten handmatig de Headings moeten worden veranderd. 16
17 Bijlage 2: Google Docs voor het vullen van peer feedbackgroepen Google Docs Spreadsheets. Een google Doc spreadsheet is als een Excel bestand dat online staat en voor alle gebruikers te zien en te veranderen is en biedt daarmee een simpele en effectieve manier om informatie te delen. Zie dit voorbeeld, waarbij CNA-deelnemers zichzelf inschreven voor bepaald een tijdsslot voor hun presentatie (microles). Stap 1: Maak een Google Docs Spreadsheet: Ga naar klik in de bovenste zwarte balk op 'Documenten', log in met je Google account of maak er één aan. Klik op 'maken' > 'spreadsheet'. In je spreadsheet, maak twee kolommen met met: feedbackgroep & ingeschreven studenten. Stap 2: Klik rechtsboven in het spreadsheet op Delen. Klik bij wie heeft toegang op wijzigen. Het handigst, is om te kiezen voor Optie b) 'iedereen met de link'. Vink daarbij aan Bewerken voor iedereen toestaan, zodat studenten zelf hun naam in het document kunnen zetten. Klik op: opslaan Stap 3: Je ziet nu bovenin het kader: link om te delen staan. Deze link kopieer je en mail je naar de deelnemers, die daarmee de spreadsheet kunnen bekijken en invullen. Als laatste druk je op gereed. 17
Het succesvol inzetten van peer feedback
Het succesvol inzetten van peer feedback Dr. Jakko van der Pol, 2012 Zoals gezegd heeft online peer feedback de potentie het leerproces van studenten te verdiepen, maar dit potentieel is niet makkelijk
Nadere informatieFAQ Moodlewinkel.nl. 1. Algemeen. 2. Manager. 3. Docent. 4. Cursist
FAQ Moodlewinkel.nl 1. Algemeen 2. Manager a. Taalinstellingen b. Gebruikers/rechten c. Categorieën/cursussen d. Modules e. Veiligheid 3. Docent a. Cursusbeheer b. Gebruikersbeheer c. Activiteiten d. Bronnen
Nadere informatieSportCTM 2.0 Sporter
SportCTM 2.0 Sporter APP Inloggen Dotcomsport heeft ter ondersteuning van de dagelijkse praktijk ook een APP ontwikkeld, om data invoer te vereenvoudigen. Deze APP ondersteunt de onderdelen; Agenda (invoer
Nadere informatieStudentenhandleiding Studentenpagina STUDENTENPAGINA HANDLEIDING VOOR STUDENTEN. Handleiding Studentenpagina 1
Studentenhandleiding Studentenpagina STUDENTENPAGINA HANDLEIDING VOOR STUDENTEN Handleiding Studentenpagina 1 Inhoud van de handleiding Inhoud van de handleiding... 2 1. Inleiding... 3 2. Inloggen op de
Nadere informatieWerken met youlearn Open Universiteit
Handleiding voor studenten Werken met youlearn Open Universiteit www.ou.nl Inhoud Gegevens aanpassen 3 Mededelingen van youlearn ontvangen 4 Mijn dashboard 5 Menu 5 Portfolio en gebruikersprofiel 6 Tegels
Nadere informatieHandleiding CrisisConnect app beheersysteem
Handleiding CrisisConnect app beheersysteem Inhoudsopgave 'Welkom bij de handleiding van de CrisisConnect app' 1. Start 1.1. Vereisten gebruik 1.2. Inloggen 1.3. Wachtwoord wijzigen 2. Vullen 2.1 Dossiers
Nadere informatieHandleiding CrisisConnect app beheersysteem
Handleiding CrisisConnect app beheersysteem Inhoudsopgave 1. Start 1.1. Vereisten gebruik 1.2. Inloggen 1.3. Wachtwoord wijzigen 2. Vullen 2.1. Dossiers 2.2. Processen 2.2.1. Tekst toevoegen 2.2.2. Bijlagen
Nadere informatieWerken met Google Docs en Google Drive
Werken met Google Docs en Google Drive Eric Akkerman (LET)/Rob van Leeuwen (UBVU) Google Docs is een verzameling webgebaseerde programma's voor het creëren, bewerken en delen van documenten, spreadsheets,
Nadere informatieToetsen in Blackboard
Toetsen in Blackboard Met de tool Test kun je toetsvragen maken en afnemen. In dit document wordt uitgelegd 1. Hoe een toets gemaakt kan worden. 2. Hoe een toets bewerkt kan worden. 3. Hoe een toets beschikbaar
Nadere informatieOneDrive voor bedrijven en scholen
OneDrive voor bedrijven en scholen V1.0 26 juni 2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Eerste aanmelding... 3 Aanmaken van een nieuwe folder... 4 Toevoegen van een document.... 5 1. Het documenten aanmaken
Nadere informatieHandleiding Mijn Kerk
Handleiding Mijn Kerk 1 www.deinteractievekerk.nl Algemeen Uw kerk gaat de Interactieve Kerk gebruiken. In deze handleiding willen we u op een eenvoudige manier uitleggen hoe de Interactieve Kerk precies
Nadere informatieMijn.PvdA.nl. Handleiding voor de secretarissen en ledenadministrateurs om eigen gegevens aan te passen en ledenadministratie te raadplegen
Mijn.PvdA.nl Handleiding voor de secretarissen en ledenadministrateurs om eigen gegevens aan te passen en ledenadministratie te raadplegen Versie 1.0 Amsterdam, mei 2011 Inhoudsopgave 1. Beginnen 5 1.1
Nadere informatieKlik op de tegel Leerwinstplan. Klik op de tegel Leerlingprofiel. Selecteer links bovenin een leerling en domein uit de lijst
Leerlingprofiel - Pedagogisch en didactisch handelen invoeren Klik op de tegel Leerlingprofiel Selecteer links bovenin een leerling en domein uit de lijst Klik bij Pedagogisch en didactisch handelen op
Nadere informatieWerkschrift : Hoe werk ik op WikiKids?
Werkschrift : Hoe werk ik op WikiKids? WERKBOEK WIKIKIDS Welkom bij het werkboek van WikiKids. In dit werkboek staan opdrachten waarmee je stap voor stap leert werken met WikiKids. Er staan 15 opdrachten
Nadere informatie1. Algemeen: a. Freeware website: b. Taakverdeling: c. Interactief: d. Inlognaam-wachtwoord: 2. Agenda (openbaar): Zelf een item toevoegen?
Beste leden; Zoals ik al eerder mailde, is de nieuwe website toe aan testen door leden. Pas na gebruik door de leden zullen eventuele kinderziektes kunnen worden aangepast. Hieronder volgt wat informatie
Nadere informatieHANDLEIDING VERENIGINGEN BEHEER SPORTSTIMULERING NEDERLAND
HANDLEIDING VERENIGINGEN BEHEER SPORTSTIMULERING NEDERLAND SCHOOLJAAR 2011-2012 1 INHOUDSOPGAVE INLOGGEGEVENS AANVRAGEN 3 INLOGGEN 5 CURSUS INHOUD 6 CURSUSTYPE INGEVEN 6 CURSUSLOCATIE INGEVEN 6 PERIODE
Nadere informatieWeebly: Stappenplan voor docenten
Weebly: Stappenplan voor docenten Stap 1: Registratie Ga naar http://education.weebly.com/ Voordat u aan de slag kunt met Weebly moet u zich inschrijven. U vult uw gebruikersnaam en uw e-mailadres in en
Nadere informatieQuick Start Blackboard Eerste opzet Blackboard cursus
Quick Start Blackboard Eerste opzet Blackboard cursus (TiU) gebruikt Blackboard Learn als digitale leeromgeving. In dit document staan de meest essentiële onderdelen van Blackboard kort uitgelegd. Neem
Nadere informatieHoe stel ik mijn favorieten en wachtwoorden veilig met LastPass en Xmarks?
Hoe stel ik mijn favorieten en wachtwoorden veilig met LastPass en Xmarks? Handleiding van Auteur: Jan Stedehouder Februari 2012 Hoeveel favorieten heb je in de webbrowser opgeslagen? En wachtwoorden?
Nadere informatieHandleiding Melkvee Connect
Handleiding Melkvee Connect Inhoudsopgave 1. Wat kun je ermee en hoe werkt het?... 1 2. Je eigen account bewerken... 2 3. Deelnemen aan een netwerk... 4 4. Een netwerk starten... 6 5. Nieuwsberichten plaatsen...
Nadere informatieGEBRUIKERSHANDLEIDING MAAKJETRAINING.NL 1
GEBRUIKERSHANDLEIDING MAAKJETRAINING.NL 1 INHOUD 1 Inleiding 3 1.1 De drie categorieën 3 2 Inloggen op MaakJeTraining 4 2.1 Registreren op MaakJeTraining 4 2.2 Inloggen met account 5 2.3 Veranderingen
Nadere informatieInformatieopslag van websites
Informatieopslag van websites Inleiding Tijdens je project raadpleeg je veel websites. Vaak is het lastig om achteraf te achterhalen wat het adres en bijbehorende inhoud van de desbetreffende pagina was.
Nadere informatieHandleiding Concept Maps - Draw.io
Handleiding Concept Maps - Draw.io Draw.io: online tool voor het maken van concept maps, er is dus géén installatie van software nodig op uw computer. U kunt er via Google Apps for Education gebruik van
Nadere informatieBlackboard Learn Quick Start Guide voor studenten
Blackboard Learn Quick Start Guide voor studenten Blackboard Learn, de digitale leeromgeving De Studentenportal is de gepersonaliseerde en centrale toegang voor studenten voor belangrijke informatie zoals
Nadere informatieBegin altijd met werken in het boek. Het boek vertelt je wanneer je een opdracht op de computer moet doen. gebruikersaccount. registratiecode in
De e-learning: hoe werkt het? TaalCompleet bestaat uit een boek en e-learning. Dit zijn opdrachten op de computer. Om goed te kunnen werken met het programma, moet je dus een computer of tablet hebben
Nadere informatieHandleiding Employ UrenOnline Opdrachtgevers
Handleiding Employ UrenOnline Opdrachtgevers Versie 1.5 mei 2013 Pagina 1 van 15 Inhoudsopgave 1. Inloggen in Employ UrenOnline 4 2. Instellingen binnen Employ UrenOnline 6 2.1 Contactpersonen 6 2.2 Projecten
Nadere informatieHandleiding Blink Studio
Handleiding Blink Studio Versie 1.2 Algemene functies Blink Studio Introductie Blink Studio biedt verschillende mogelijkheden aan leerkrachten. Blink Studio is de startpagina voor alle Blink lesmethodes.
Nadere informatie'RNHRV6WXGHQWHQKDQGOHLGLQJ
'RNHRV6WXGHQWHQKDQGOHLGLQJ '2.(26678'(17(1+$1'/(,',1*,QOHLGLQJ,QORJJHQ 'RNHRVPHQXEDON Mijn Profiel 4 Mijn Agenda 4 &XUVXVRYHU]LFKW &XUVXVVWDUWSDJLQD Agenda 8 Ad valvas 8 Documenten 8 Links 9 Forums 9 Oefeningen
Nadere informatieEen webshop vullen. a. Een product aanmaken. Ga nu naar Producten en kies voor Product toevoegen om een nieuw product aan te maken.
Een webshop vullen Voor een artikel verkocht kan worden moet deze eerst in een webshop geplaatst worden. Hiervoor moeten een aantal stappen worden doorlopen. Ga naar http://webshop.geuzencollege- sw.nl
Nadere informatiewww.voornaamachternaam.graafschapcollegehandel.nl
Ga naar jouw eigen website, Dit is jouwvoornaam+achternaam.graafschapcollege-handel.nl Dit ziet er dan als volgt uit (uiteraard dan met jouw naam): www.voornaamachternaam.graafschapcollegehandel.nl Bijvoorbeeld:
Nadere informatieHandleiding ZKM Online. Versie 2.1
Handleiding ZKM Online Versie 2.1 Februari 2015 Inhoudsopgave 1. Inloggen... 3 1.1 Eerste keer dat je inlogt... 3 1.1.1 Profiel... 4 1.1.2. Wachtwoord (wijzigen)... 4 1.1.3. Bureau... 5 1.1.4. Consultants
Nadere informatieTutorial Webboard. 1999, Fontys Hogeschool Venlo Auteur: Pierre Gorissen Kenmerk: Gor99-Webboard-v01
Tutorial Webboard 1999, Fontys Hogeschool Venlo Auteur: Pierre Gorissen Kenmerk: Gor99-Webboard-v01 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Het aanmaken van een gebruikersaccount...7 Het startscherm...7
Nadere informatiePeergrade Docenthandleiding.
Peergrade Docenthandleiding educate-itbalie@uu.nl Inhoud 1. Inleiding Peergrade...3 2. Account aanmaken...4 3. Eerste inlog...4 4. Aan de slag...5 4.1 Klas aanmaken...5 4.2 Studenten aan klas toevoegen...6
Nadere informatieSnel van start met Twitter?
Handleiding Snel van start met Twitter? Tweet, retweet en hashtag?!? Welkom op Twitter, waar nieuws uit niet meer dan 140 tekens bestaat. Volg de stap voor stap uitleg over hoe je deelt en volgt op dit
Nadere informatieHandleiding Weken met een Chromebook
Handleiding Weken met een Chromebook Inhoud 1. Inloggen op een Chromebook... 3 2. Muis of Touchpad... 4 3. Opdrachten vanuit de ELO... 5 4. Office 365... 6 4.1 OneDrive... 6 4.2 Email... 8 4.3 Word...
Nadere informatie1 School aanmaken. 1.1 Directeur aanmelden
Inhoudsopgave 1 School aanmaken... 2 1.1 Directeur aanmelden... 2 1.2 School aanmelden... 3 2 Invoeren van gegevens... 5 2.1 Via EDEX... 5 2.1.1 Leraren importeren... 6 2.1.2 Leerlingen importeren... 7
Nadere informatieHandleiding Elektronische leeromgeving
Handleiding Elektronische leeromgeving Voor studenten en docenten Master SEN 2015-2016 https://seminarium.teacherschannel.nl Inhoudsopgave 1. Inloggen 2. Navigatie 3. Mastermodules Toevoegen, gebruiken,
Nadere informatieInloggen: Opbouw site: Een handleiding/introductie voor de nieuwe site van Fotoclub VPR.
Een handleiding/introductie voor de nieuwe site van Fotoclub VPR. Inloggen: Als je de site opent dan zie je o.a. bovenstaande afbeelding met het logo van de club en het menu. Om in te loggen klik je helemaal
Nadere informatieStagerage Versie 3 zomer 2011
Stagerage Versie 3 zomer 2011 Algemene bewerkingen BlueBased B.V (2011) Auteur: Jeroen IJzerman Inleiding In deze handleiding worden de algemene taken behandeld, die voor alle rollen gelden. De rollen
Nadere informatieVerwijderen van een persoon kan door de regel leeg te maken. Met de knop (linksonder) Verwijderen verwijdert u de hele pagina!
Algemeen Ingelogd als moderator/ pagina beheerder kan je teksten op een pagina plaatsen, bewerken of verwijderen. Ga naar de pagina waar je toegang tot hebt. Onder het logo en boven de foto (header) krijg
Nadere informatie4. Bij de eerste inlogsessie, wordt je gevraagd om de Google gebruiksvoorwaarden te accepteren. Klik op "Ik ga akkoord. Ga door naar mijn account.
De allereerste keer inloggen bij Google apps for education 1. Log in via de knop rechtsboven in je browser. a. Zie je de knop niet? Surf dan eerst naar www.google.be b. Ben je al ingelogd onder een andere
Nadere informatieDe Studentenportal en Blackboard in een nieuw jasje Quick Start Guide voor studenten
De Studentenportal en Blackboard in een nieuw jasje Quick Start Guide voor studenten De Studentenportal en Blackboard in een nieuw jasje De Studentenportal is de gepersonaliseerde en centrale toegang voor
Nadere informatieOm met Symbaloo te werken, moet u zich aanmelden bij de website van Symbaloo. www.symbaloo.com
Heeft u dat nou ook? Je typt het adres van een internetpagina in en dan krijg u een foutmelding. Uhh? O ja, ik heb het adres verkeerd ingetypt. Vanaf nu hoeft dat niet meer gebeuren. We werken gewoon met
Nadere informatieHandleiding member, vs. 2.0 Taal: Nederlands FossilBase handleidingen. 1. User 2. Member 3. Group Admin 4.
FossilBase handleidingen. 1. User 2. Member 3. Group Admin 4. Admin 1 Deel 2: Handleiding member: Na registratie krijgt een user de status en dus de rechten van member. Een member kan alles wat een user
Nadere informatieSnel op weg met Blackboard in het nieuwe studiejaar
Snel op weg met Blackboard in het nieuwe studiejaar Hoe moest dat ook alweer met Blackboard, denkt menig docent in de week voorafgaand aan het nieuwe studiejaar. Om uw geheugen op te frissen en u snel
Nadere informatieLeerpaden maken. 1. Account en wachtwoord. 2. Maak een nieuw leerpad aan. 3. Inhoud aan een leerpad toe voegen. 4. Structuur aanbrengen op een pagina.
Leerpaden maken 1. Account en wachtwoord 2. Maak een nieuw leerpad aan. 3. Inhoud aan een leerpad toe voegen. 4. Structuur aanbrengen op een pagina. 5. Structuur aanbrengen met stappen 6. Structuur aanbrengen
Nadere informatieHandleiding Online Ondernemingsplan IMK
Handleiding Online Ondernemingsplan IMK voor de Gebruiker Versie 2.0 Ondanks dat er de grootst mogelijke zorg is besteed aan het 'Online Ondernemingsplan IMK' blijft er de kans bestaan op een technische
Nadere informatieWelkom bij onze gratis cursus Door hoemaakjeeenblog.nl
Welkom bij onze gratis cursus Door hoemaakjeeenblog.nl In 5 stappen uw eigen professionele blog maken Hoemaakjeeenblog.nl 1 Inhoudsopgave Welkom bij onze gratis cursus... 1 Stap 1, Een domeinnaam registreren
Nadere informatieHANDLEIDING Leren in een digitale leeromgeving
HANDLEIDING Leren in een digitale leeromgeving Hoofdstuk 1 Klaar voor de start Hoe kan ik leren? mijn.capabel.nl - blz 1 van 10 Capabel Onderwijs Groep, 2014 Inhoud Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 2 Inloggen
Nadere informatieUitleg MindBodyOnline
Uitleg MindBodyOnline Wat is MindBodyOnline? Inhoud Hoe werkt MindBodyOnline via de website? Hoe werkt MindBodyOnline via de mobiele app? Wat is MindBodyOnline? Wat is MindBodyOnline? Een online systeem
Nadere informatieQuick Guide VivianCMS
Quick Guide VivianCMS Gastenboek creëren Versie: 1.0 Startdatum: 24 juli 2006 Datum laatste wijziging: 24 juli 2006 Opmerking: Gepubliceerd op http://www.viviancms.nl Inhoud 1 Inleiding...3 1.1 Contactformulier
Nadere informatieHandleiding VKKOnline
Handleiding VKKOnline Welkom bij de Online cursus van de Vrij-Katholieke Kerk. Deze handleiding neemt je bij de hand om de cursus te kunnen starten. 1 Donatie Het volgen van de cursus is kosteloos. Wel
Nadere informatieCursus DropBox. Installeren. Waar haal ik het? Surf naar www.dropbox.com en klik op de grote downloadknop.
Cursus DropBox Installeren Waar haal ik het? Surf naar www.dropbox.com en klik op de grote downloadknop. Installatie Open het bestand Dropbox.exe Klik op Ja of Uitvoeren Klik op Install Ik ga er vanuit
Nadere informatieUnit-ICT Docs Handleiding
Unit-ICT Docs Handleiding Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Wat is Unit ICT Docs?... 3 Wat heb ik nodig?... 3 Beginnen met Unit ICT Docs... 4 Mappen maken... 5 Een document Uploaden.... 6 Een Document
Nadere informatieSportCTM 2.0 Startscherm trainer
SportCTM 2.0 Startscherm trainer Inloggen Webapplicatie Via inlog.dotcomsport.com kun je in inloggen op de webapplicatie van het SportCTM. Wij adviseren onderstaande browsers Windows: Internet Explorer,
Nadere informatieGa naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail.
INLOGGEN Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail. Vul hier je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Inloggen. Bij succesvolle login
Nadere informatieViaa Online - OneDrive
Viaa Online - OneDrive Wat is OneDrive Onedrive maakt het mogelijk om je bestanden op te slaan in de cloud. Cloudopslag betekent dat je bestanden opgeslagen worden op het internet en je ze ook vanaf iedere
Nadere informatieHandleiding Office 2013 en Office 365. voor thuisgebruik
Handleiding Office 2013 en Office 365 voor thuisgebruik Versie: augustus 2015 1 Inhoudsopgave 1. Wat is Office 365 en wat kun je ermee?... 3 2. Wat je moet weten voordat je gaat installeren?.... 13 3.
Nadere informatieOFFICE 365. Start Handleiding Medewerkers
OFFICE 365 Start Handleiding Medewerkers Meer info: Naast deze handleiding is er zeer veel informatie reeds voorhanden op het internet of door op het vraagteken te klikken in de Office 365 omgeving. Ook
Nadere informatieHandleiding Moodle leerlingen
Handleiding Moodle leerlingen Welkom op ons nieuw leerplatform Moodle. In deze handleiding kan je nalezen hoe je de belangrijkste functies gebruikt. Een docent kan per cursus bepalen welke functies worden
Nadere informatieKorte handleiding O365=Office 365 Let op: er worden hier en daar nog wijzigingen doorgevoerd, dus de afbeeldingen en teksten kunnen afwijken
Korte handleiding O365=Office 365 Let op: er worden hier en daar nog wijzigingen doorgevoerd, dus de afbeeldingen en teksten kunnen afwijken Inhoud 1. Inloggen... 2 2. Openingscherm... 3 3. Outlook...
Nadere informatieBlackboard 9.0 Docentenhandleiding
Blackboard 9.0 Docentenhandleiding Faculteit der Rechtsgeleerdheid - Afdeling ICT en Onderwijs 1. HET GEBRUIK VAN BLACKBOARD OP DE FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID 2 2. INLOGGEN, MY INSTITUTION, EDIT MODE
Nadere informatieHandleiding gebruik Citymail
Handleiding gebruik Citymail Versie : 4.0.1 Jaar : 2014 Auteur : Citymail BV / Charly Traarbach Citymail BV Copyright 1 Citymail BV, Nederland 2014 Niets uit dit document mag worden vermenigvuldigd en/of
Nadere informatiePeergrade Docenthandleiding.
Peergrade Docenthandleiding educate-itbalie@uu.nl Inhoud 1. Inleiding Peergrade...3 2. Account aanmaken...4 3. Eerste inlog...4 4. Aan de slag...5 4.1 Klas aanmaken...5 4.2 Een opdracht aanmaken...6 4.3
Nadere informatieConcept. Google Sites Handleiding
Google Sites Handleiding Inhoud Inleiding... 1 Handleiding... 2 Aanmaken Google Site... 2 Aanpassen uiterlijk Google Site... 3 Configureren Google Site... 3 Uitnodigen mede eigenaren, bijdragers en kijkers...
Nadere informatieHandleiding ZKM Online. Versie 2.0
Handleiding ZKM Online Versie 2.0 Maart 2012 Inhoudsopgave Inloggen 3 Eerste keer dat je inlogt (basisonderdelen) 4 profiel 5 wachtwoord 5 bureau 6 consultants 7 instellingen 8 kleuren 9 licentie 10 ZKM
Nadere informatieHandleiding THI. Versie Datum aanpassing Naam 1.0 Maart 2017 S. Klijzing
Handleiding THI Versie Datum aanpassing Naam 1.0 Maart 2017 S. Klijzing Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Internet browsers... 4 2. Inloggen... 4 2.1 Username en wachtwoord NCDR en ZorgTTP... 4 2.2 Token...
Nadere informatieHandleiding. Online database met duizenden activiteiten.
Handleiding Online database met duizenden activiteiten www.doenkids.nl /DoenKids @DoenKids @doenkids Inhoudsopgave Samenvatting 3 Inloggen in DoenKids 4 Activiteiten kiezen 5 Activiteiten zoeken 5 Activiteit
Nadere informatieHandleiding Dance.nl CMS Systeem
Handleiding Dance.nl CMS Systeem 1 Voorwoord 3 Introductie 3 Aantal vooraf gestelde regels.3 Goed om te weten..3 Promotionele mogelijkheden.3 Vragen en/of opmerkingen..3 Registreren voor gebruik van het
Nadere informatieEvenementen publiceren en bewerken
Evenementen publiceren en bewerken Inloggen... 1 Aanmaken nieuw evenement... 1 Bewerken bestaande evenementen... 4 Deelnemerslijst printen... 5 Inloggen Stap 1. Ga naar http://www.healingarts.nl/mijn-account/
Nadere informatieHandleiding. Online Order Entry Website. Door: Datum: Versie:
Handleiding Online Order Entry Website Door: Datum: Versie: 2 Handleiding Online Order Entry Website Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 De OOE... 4 Functionaliteiten... 5 Online Order Entry...
Nadere informatieHANDLEIDING ONEDRIVE IN OFFICE365
HANDLEIDING ONEDRIVE IN OFFICE365 1 van 13 OGD ict-diensten Inhoud Wat is onedrive for Business?... 3 Werken met onedrive for Business... 4 Inloggen:... 4 Nieuwe bestanden aanmaken:... 4 Bestanden openen
Nadere informatie2) filtercriteria - nieuwe filtergroep aanmaken Nico ziet zowel cursussen als personeel in view MIJNARTIKELS
DR3_fons_les_06 2014_10_16 1 OVERZICHT LES 1) upgraden naar drupal 7.32: locaal en online 2) filtercriteria - nieuwe filtergroep aanmaken Nico ziet zowel cursussen als personeel in view MIJNARTIKELS 3)
Nadere informatieFaunaRegistratieSysteem (FRS): Stap-voor-Stap Instructie Tellingen voor WBE secretarissen & Telling Coördinatoren
FaunaRegistratieSysteem (FRS): Stap-voor-Stap Instructie Tellingen voor WBE secretarissen & Telling Coördinatoren Inhoudsopgave: Korte Inleiding -A- Klaarzetten Telplan door FBE -B- WBE mogelijkheden VOORAF
Nadere informatieopgericht 1 augustus 1932 Handleiding Artikel plaatsen
opgericht 1 augustus 1932 Handleiding Artikel plaatsen Gemaakt door : Marcel van Vuuren Bijgewerkt op : vrijdag 24 juli 2015 Versie : 24072015_v3.0 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Plaatsen van een artikel...
Nadere informatieHandleiding Hootsuite
Oktober 2013 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Account aanmaken... 4 2. Wat is wat?... 6 3. Inrichten... 8 3.1 Tabs aanmaken... 8 3.2 Kolommen aanmaken... 8 4. Inrichten voor monitoring... 10 4.1 Zoekwoorden...
Nadere informatieHandleiding DEMO Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF)
Handleiding DEMO Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF) 0 Handleiding DEMO Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF) Inhoudsopgave Volleybal.nl account aanmaken... 1 Oefenen met Digitaal wedstrijdformulier thuis...
Nadere informatieStappenplan Website de Palster. Deze uitleg werkt met Internet Explorer. In Firefox of een andere browser werkt het anders.
Stappenplan Website de Palster Deze uitleg werkt met Internet Explorer. In Firefox of een andere browser werkt het anders. 1 Inhoudsopgave: Titel bladzijde Aanmelden op de website 3 Foto s in het fotoboek
Nadere informatieHandleidingen website & pool SVNL voor organisators
Handleidingen website & pool SVNL voor organisators Let op: Dit document bestaat uit twee handleidingen: Pagina 2: Handleiding voor de website voor organisators Pagina 14: Uitleg en handleiding voor de
Nadere informatieLandelijk Hoofdluis Protocol voor het Primair Onderwijs Quick start Schoolenik.nl voor de School Coördinator Hoofdluis
Landelijk Hoofdluis Protocol voor het Primair Onderwijs Quick start Schoolenik.nl voor de School Coördinator Hoofdluis 1.1 Inleiding Schoolenik.nl is het sociale netwerk van jouw school. In Schoolenik.nl
Nadere informatieSnel van start Docenten
Tests Maak een vragenpool Ga onder Course Managment > Control Panel > Course Tools naar Test, Survey en Pools en klik daarna op Pools Klik op Build Pool Vul de gevraagde gegevens in bij Naam, Description
Nadere informatie(de derde is van Firefox) Safari wordt meestal alleen in combinatie met Ipads en andere Apple-computers gebruikt.
Nieuwe Mail: 13 augustus 2012 Pagina 1 van 5 Opmerkingen vooraf: Lees de volgende info even, nou ja even., goed door. Ik heb geprobeerd zo duidelijk mogelijk te zijn, zodat je snel goed goed kunt gebruiken
Nadere informatieHandleiding online Factsheetmodule
Handleiding online Factsheetmodule Sportvissers hebben eigenlijk maar twee dingen nodig: goed viswater en een goede visstand. De zorg voor goed viswater met een goede visstand is dan ook de belangrijkste
Nadere informatieLearning Management Systeem (LMS) Bedrijfsopleidingen
Learning Management Systeem (LMS) Bedrijfsopleidingen CURSISTEN HANDLEIDING November 2009 E-mail: bedrijfsopleidingen@lumc.nl 2009 Alle rechten voorbehouden LUMC-Bedrijfsopleidingen Behoudens de in of
Nadere informatie11 e druk september 2016 Heutink ICT
Netwijs Leeromgeving Gebruikershandleiding voor deelnemers 11 e druk september 2016 Heutink ICT Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. In- en uitloggen... 4 1.1. Wachtwoord aanpassen... 4 2. Het Startscherm (Home-pagina)...
Nadere informatieBasishandleiding WordPress
Basishandleiding WordPress Website: http://www.uwsite.nl Back-end: http://www.uwsite.nl/wp-admin Gebruikersnaam: uwgebruikersnaam Wachtwoord: uwwachtwoord 0. Inloggen in het gebruikersgedeelte / het back-end
Nadere informatieSTAP VOOR STAP DOOR HET DIGITALE SCRIPTIEPROCES. Handleiding UGO. Handleiding geschikt voor Bèta-versie UGO
STAP VOOR STAP DOOR HET DIGITALE SCRIPTIEPROCES Handleiding UGO Handleiding geschikt voor Bèta-versie UGO Welkom bij UGO! Het online scriptieplatform UGO biedt studenten begeleiding tijdens het scriptieproces.
Nadere informatieSociale Kaart Groningen
Sociale Kaart Groningen handleiding voor gebruikers & beheerders Versie 1.4 24 april 2018 socialekaartgroningen.nl is een product van Inhoud Handleiding... 3 Inloggen... 4 Uitloggen... 4 Wachtwoord aanpassen...
Nadere informatie4.1 4.2 5.1 5.2 6.1 6.2 6.3 6.4
Handleiding CMS Inhoud 1 Inloggen 2 Algemeen 3 Hoofdmenu 4 Pagina s 4.1 Pagina s algemeen 4.2 Pagina aanpassen 5 Items 5.1 Items algemeen 5.2 Item aanpassen 6 Editor 6.1 Editor algemeen 6.2 Afbeeldingen
Nadere informatieStudentenhandleiding. Question Bank. Versie 1.2
Studentenhandleiding Question Bank Versie 1.2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 2 1. Inlogprocedure... 2 2. In Question Bank... 5 3. Cursus... 7 Toevoegen van vragen...17 Bekijken van de waardering van uw
Nadere informatieAan de slag met Twitter
Aan de slag met Twitter Registreren De URL (het adres op het internet) om te registreren is: https://twitter.com/signup In dit voorbeeld is er een Twitter 1 account aangemaakt voor een woning die te koop
Nadere informatieKorte handleiding Datumprikker
Korte handleiding Datumprikker Met Datumprikker kun je gemakkelijk een moment zoeken waarop iedereen kan vergaderen: Je stelt een aantal data voor, de vergaderaars ontvangen een mail met het verzoek aan
Nadere informatieDe Kleine WordPress Handleiding
Introductie Dit is geen uitgebreide handleiding om een WordPress website of blog mee te bouwen. Het is ook geen overzicht van alle aspecten die een WordPress website zo bijzonder maken en geen verhandeling
Nadere informatieHandleiding VPNL Instore Communicatie
Handleiding VPNL Instore Communicatie Inhoudsopgave. Gebruikersomgeving. Dia s maken. Presentaties maken 9 4. Uitzending bekijken VersPlatform Nederland Handleiding VPNL Instore Communicatie . Gebruikersomgeving
Nadere informatieHandleiding investeren in een Greencrowd-project
Handleiding investeren in een Greencrowd-project Om als investeerder te kunnen deelnemen aan een Greencrowd-project, dienen crowdfunders online een aantal handelingen te doorlopen op www.greencrowd.nl.
Nadere informatieWat kan ik als cultuuraanbieder met?
Wat kan ik als cultuuraanbieder met? AlicesMoves is dé community op het gebied van cultuureductie in het primair- en voortgezetonderwijs. Het is een ontmoetingsplaats voor scholen en aanbieders van cultuureducatie
Nadere informatieHandleiding digitale Werkplatform programma Zorg Verandert
Handleiding digitale Werkplatform programma Zorg Verandert Versie 9 april 2015 Het is prettig dat je snel en eenvoudig je weg vindt op het Werkplatform. Heb je een uitnodiging voor het Werkplatform ontvangen
Nadere informatie