T Inventaris van het archief van het. Gemeentebestuur Cothen,

Transcriptie

1 T00028 Inventaris van het archief van het Gemeentebestuur Cothen, R.J. Butterman Cothen, 1988 Versie november 2014

2 INHOUD Inleiding 1 S T U K K E N V A N A L G E M E N E A A R D 16 Notulen 16 VERORDENINGEN EN BEKENDMAKINGEN 17 INGEKOMEN EN VERZONDEN STUKKEN 17 S T U K K E N B E T R E F F E N D E B IJ Z O N D E R E O N D E R W E R P E N 21 I n t e r n e o r g a n i s a t i e v a n d e g e m e e n t e 21 STATUS 21 Grondgebied en wapen 21 Betrekkingen tot andere lichamen 21 RECHTSPOSITIE 22 Aankoop 22 Verkoop 22 Redres 22 Erfpacht en erfdienstbaarheden 23 Verhuur 23 Beheer 23 FINANCIËN 24 Verzekering 24 Begroting en rekening 26 Boekhouding 26 Financieel beheer 26 Geldleningen 26 BENODIGDHEDEN EN DIENSTGEBOUWEN 27 DIENSTEN EN VERRICHTINGEN VOOR DERDEN 27 1

3 VERKIEZINGEN, LICHAMEN EN FUNKTIONARISSEN 27 VASTSTELLING EN UITVOERING VAN BESTUURSHANDELINGEN 28 PERSONEEL 28 T a a k u i t o e f e n i n g v a n h e t g e m e e n t e b e s t u u r 29 EIGENDOM VAN DERDEN; KADASTER; BELASTINGEN 29 Legatering en onteigening 29 Kadaster 30 B e l a s t i n g e n 30 Rijksbelastingen 30 Gemeentelijke belastingen 30 Registratie 31 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 31 Handhaving van het gezag Vrijheid van woord, geschrift en vereniging 31 Toezicht op openbare grond en bijeenkomsten 32 Wapens en munitie 32 B e v o l k i n g 33 Burgerlijke stand 33 Bevolkingsboekhouding 34 Maatregelen ten opzichte van personen 34 Overige aangelegenheden betreffende de openbare orde 35 Voorkomen en bestrijden van rampen 35 OPENBARE ZEDELIJKHEID 35 Toezicht op de verkoop van alkoholhoudende dranken 35 Toezicht op loterijen 35 Dierenbescherming 36 OPENBARE GEZONDHEID 36 Medisch personeel en bestrijding van besmettelijke ziekten 36 Toezicht op produkten 36 Begraven 36 Milieuhygiëne 37 2

4 Drinkwater 38 Diergeneeskunde 38 RUIMTELIJKE ORDENING EN HUISVESTING 38 Planologie 38 Huisvesting 38 VERKEER EN VERVOER, WATERSTAAT 40 Verkrijging in eigendom en beheer van wegen 40 Onderhoud en beheer van wegen 40 Straatverlichting 41 Beplanting en werken langs wegen 41 Bruggen 41 Toezicht op verkeer en (openbaar) vervoer 42 Waterwegen en waterstaat 42 Post en telegraaf 42 ECONOMIE EN ARBEID 42 Agrarische sector, energievoorziening en handel 42 Distributie van goederen 43 Arbeid 43 MAATSCHAPPELIJKE ZORG 43 ONDERWIJS 44 Kleuter onderwijs 44 Lager onderwijs 44 Algemeen 44 Openbaar onderwijs 45 Bijzonder onderwijs 46 Voortgezet onderwijs 46 CULTUUR 46 3

5 MILITAIRE ZAKEN 47 Dienstplicht 47 Inkwartiering en vordering 47 Landweer en landstorm 48 JUSTITIE 48 4

6 Geschiedenis van het bestuur Na vele bestuurlijke wijzigingen in de periode de Franse tijd - kwam de gemeente Cothen definitief tot stand bij keizerlijk decreet van 21 oktober Het grondgebied werd gevormd door dat van twee voormalige ambachtsheerlijkheden of gerechten. Het ene gerecht was de Dwarsdijk, dat soms ook Nijendijk werd genoemd en dat vóór 1811 een eigen bestuur had gehad ondanks het feit dat het niet meer dan enkele tientallen inwoners telde. Het tweede was het voormalige gerecht Cothen. Al vanaf de middeleeuwen behoorde het aan de proosdij van de Dom in Utrecht. 2 In 1815 woonden op het gebied van beide voormalige gerechten 521 mensen. De gemeente werd dus gevormd in de periode waarin Nederland deel uitmaakte van het Franse Keizerrijk. De leden van het plaatselijk bestuur droegen dan ook Franse namen: maire, adjunct-maire en conseilsmunicipal. Deze samenstelling van het bestuur werd gehandhaafd na het uitroepen van het Koninkrijk der Nederlanden, alleen werden de namen van de bestuursfuncties nu in Nederlands uitgedrukt. 3 De grenzen van de gemeente bleven onveranderd na het Koninklijk Besluit van 14 november 1815, dat onder andere de bestuurlijke herindeling van de provincie Utrecht regelde. Wel werd de opzet van het bestuur van de gemeenten door dit Besluit gewijzigd: dit ging met ingang van 1 januari 1818 bestaan uit een schout en voor Cothen - vijf gemeenteraden, waarvan er twee assessor werden genoemd. De assessoren hadden enkele nader omschreven taken in vergelijking met de overige gemeenteraden. Een volgende wijziging van de plaatselijke besturen werd doorgevoerd na het tot stand komen van het Reglement op het bestuur ten plattelande in de provincie Utrecht, vastgesteld bij K.B. van 23 juli De samenstelling van het gemeentebestuur was nu: een burgemeester en zes gemeenteraden, waarvan twee assessoren. De raadsleden werden benoemd door Gedeputeerde Staten, nadat het plaatselijk bestuur was gehoord. De burgemeester werd benoemd door de kroon. Omdat de Staat handelde als rechtsopvolger van het Domkapittel, had zij als ambachtsheer ook het recht van voordracht voor de leden van het gemeentebestuur, een recht dat werd gedelegeerd aan gedeputeerde staten. 4 De burgemeester combineerde zijn funktie met het ambt van sekretaris en dat van ontvanger. 5 Tot 1824 werden deze funkties door plaatselijke personen bekleed, in 1811 door G. van Eck 6 en na dat jaar door J. van Eck. Dat veranderde in 1824 met de benoeming van H.J. van de Boogaard, die in Wijk bij Duurstede woonde en daarom dispensatie 1 Zie voor dit decreet b.v. het archief van de gemeente Houten over de periode , inventaris nr Zie C. Dekker, Het Krommerijngebied in de Middeleeuwen, p Zie De Utrechtse gemeenten in 1815, uitgave provincie Utrecht, Zie b.v. nr. 147 van deze inventaris, 1827 okt Zie inventaris nr. 1, 1825 maart Zie inventaris nr. 439, akten van

7 kreeg van de verplichting om woonachtig te zijn binnen de gemeente waar hij zijn functie uitoefende. 7 Burgemeester en gemeenteraden hadden nog een andere functie in de plaatselijke sfeer. Samen met enkele van de belangrijkste grondbezitters vormden zij het Bestuur van Binnenlandse Lasten. Dit lichaam was een voortzetting van een soortgelijk Bestuur dat vóór 1795 had bestaan en toen bestond uit schout, schepenen en enkele grondbezitters. De taak bestond voornamelijk uit het onderhoud en uit de schouw houden van wegen en watergangen. De grens met de taken van het gemeentebestuur is niet altijd even duidelijk: de schouw over sommige watergangen en bijvoorbeeld die over de eksteren kraaiennesten was aan laatstgenoemd bestuur voorbehouden. 8 Het Bestuur van Binnenlandse Lasten kwam te vervallen met de oprichting van het Waterschap Het Gemeeneland van Cothen in 1863, dat alle waterstaatstaken op zich nam. Ondanks de redelijke organisatie van het onderhoud waren de wegen zeer slecht. Ze droegen meestal de complimenteuze naam kleiweg, maar het kleioppervlak was er de oorzaak van dat de wegen met name in herfst en winter slecht of niet begaanbaar waren. Hierdoor werd het vervoer te water des te belangrijker. In Cothen werden daarvoor onder meer de Kromme Rijn en de Cothergrift gebruikt. In 1827 werd Cothen aanzienlijk beter bereikbaar door de aanleg van een zandweg van Wijk bij Duurstede via Cothen en Langbroek naar Doorn. 9 Omdat de gemeente Wijk het onderhoud van de weg bekostigde, verkreeg zij het recht om op het grondgebied van de gemeente Cothen tol te heffen. Deze tol werd geplaatst bij de brug over de Kromme Rijn bij de herberg t Molentje, waarvan de waard tevens tolgaarder was. 10 De nieuwe zandweg sloot op dit punt aan op de provinciale weg van Cothen naar Utrecht. In dit jaar waren er in het dorp Cothen 70 huizen, 2 kerken, 1 korenmolen, 17 schuren, 11 bakhuizen, 1 schapenhok en 4 duivenhokken, terwijl er in de Dwarsdijk toen 10 huizen, 7 schuren, 6 bakhuizen en 2 duivenhokken waren. 11 In 1829 vroegen Gedeputeerde Staten het gemeentebestuur een voorstel te bezien waarbij de gemeente werd samengevoegd met Werkhoven. 12 De gemeenteraad was een tegenstander van dit plan, omdat de afstand tussen beide dorpen gesteld op anderhalf uur gaans werd gezien als een belemmering voor het goed functioneren van het bestuur van de te vormen gemeente, terwijl er verder voor zover het gemeentebestuur wist onder de inwoners geen voorstanders van de samenvoeging waren. 13 Na deze reactie liet de provincie de plannen varen. In 1832 werden de grenzen met de omliggende gemeenten officieel vastgesteld. Zij kwamen overeen met de grenzen van de ambachtsheerlijkheid Cothen zoals die tot 7 Inventaris nr. 39, 1825 jan Zie o.m. inventaris nr. 147, 1827 maart 8 en april 21 en inventaris nr. 1, 1827 maart Inventaris nr. 1, 1826 sept. 25. De weg naar Utrecht was nog niet bezand (zie nr. 147, 1830 jan. 19). 10 Zie b.v. inventaris nr. 2, 1856 maart Inventaris nr. 147, 1827 maart Ibidem, 1827 jan Inventaris nr. 1, 1829 mei 8. 6

8 1811 had bestaan, met dien verstande dat het grondgebied van de Dwarsdijk daar in 1811 was bijgekomen. De grenzen van de ambachtsheerlijkheid Cothen waren op hun beurt weer dezelfde geweest als die van de gelijknamige middeleeuwse parochie. Als gevolg van de nieuwe grondwet van 1848 kwam in 1851 de Gemeentewet tot stand. Eze schreef een gemeentebestuur voor bestaande uit een raad, een burgemeester en wethouders. De burgemeester vormde nu samen met de wethouders het college. De raad bestond inclusief de wethouders uit zeven personen die voortaan door middel van een censuskiesrecht door de ingezetenen werden gekozen. De eisen van gegoedheid voor het kiesrecht van de raad waren half zo zwaar als die voor Provinciale Staten den de Tweede Kamer. In deze tijd werd één van de plaatselijke herbergen als gemeentehuis gebruikt. 14 Deze diende als vergaderruimte voor de raad en het college, er werden huwelijken voltrokken, de overige aangiften van de burgerlijke stand werden er gedaan, terwijl er zo nu en dan ook gemeentewerken openbaar werden aanbesteed. Deze gang van zaken verschilde niet veel van wat in de achttiende eeuw gebruikelijk was. Ook bepaalde voorschriften doen traditioneel aan, zoals de regels waarnaar belangrijke bekendmakingen van de overheid moesten worden gedaan, neergelegd in een raadsbesluit van 11 november De bekendmakingen moesten volgens oud gebruik worden gedaan s zondags na afloop van de godsdienstoefening, en in spoedeisende gevallen ook op weekdagen om twaalf uur s middags. Zij werden voor de deur van het gemeentehuis afgekondigd, altijd door de gemeentebode of een andere aangewezen ambtenaar, nadat driemaal de klok was geluid om de ingezetenen op te roepen. Overigens werd de kleine klokkentoren die de gemeente in 1798 was toegevallen, in 1853 in eigendom overgedragen aan de N.H. gemeente, waarbij de plaatselijke overheid wel het recht behield om de klok te luiden. 16 In 1850 was het burgemeestersambt aan H.J. van Bennekom gekomen, die dezelfde functie in Doorn en Langbroek bekleedde. Omdat zijn voorganger H.J. van de Boogaard aanbleef als secretaris, werden de twee functies nu voor het eerst door verschillende personen uigeoefend. Het provinciaal bestuur van Utrecht bleef ondertussen proberen de gemeenten tot grote bestuurlijke eenheden samen te voegen. In 1846 stelde het voor Cothen samen met Werkhoven en Odijk tot één gemeente om te vormen. Dit plan werd door de raad echter afgewezen, grotendeels op dezelfde gronden als in In 1851 volgde een voorstel tot samenvoeging met Doorn en Langbroek dat in principe door de raad niet werd afgewezen, maar toch niet werd gerealiseerd. 18 Een jaar later kwam het provinciebestuur met een nieuw voorstel: samenvoeging van de gemeenten Cothen, Langbroek, Doorn en Maarn. 14 De huur van deze kamer werd sinds 1858 betaald aan E. van Rijn (zie de gemeenterekeningen). Deze woonde in een huis, dat eigendom was van C. Vernooij en dat mogelijk gezocht moet worden op de plaats van het huidige pand Dorpsstraat 11. Er zijn geen bewijzen, dat herberg Het Molentje als gemeentehuis werd gebruikt. 15 Inventaris nr. 2 op de aangegeven datum. 16 Inventaris nr Inventaris nr. 1, 1845 mei Ibidem, 1851 mei 23. 7

9 Hoewel het college dit voorstel wel op zijn merites wilde bezien, kwam een commissie uit de raad tot een andere conclusie: een gemeente als Cothen, die kon bogen op eenen bevolking van 711 zielen, 35 kiezers, eenen Roomsch-Catholijke en Hervormde Kerk, alsmede eenen school met schoolhuis was een compleet dorp en behoorde niet tot de gehuchten die met andere dienden te worden samengevoegd. De raad adviseerde unaniem het voorstel te laten vallen, welk advies door Gedeputeerde Staten werd opgevolgd. 19 De wegen in en naar Cothen waren geleidelijk verbeterd. Nadat met ingang van 1870 het onderhoud van de weg naar Wijk op Cothens grondgebied aan de gemeente Cothen was gekomen en de tol bij de herberg t Molentje voorgoed was opgeheven, werd de weg voortaan als goede grindweg onderhouden. 20 De toestand van de provinciale weg Utrecht-Cothen was inmiddels ook verbeterd en daardoor ging het vervoer over land steeds beter verlopen. Twee jaar nadat men het onderhoud van een gedeelte van de weg Wijk-Doorn had overgenomen, verwierf de gemeente een andere weg in eigendom en beheer, namelijk de Groeneweg of Bredeweg die de Trekweg met de weg door de Ossewaard verbond. Merkwaardig genoeg was de verkoper van deze weg het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Langbroek. Hun voorgangers als plaatselijke bestuurders, schout en schepenen van het gerecht Neerlangbroek, hadden de weg in 1621 gekocht van de proost van het Domkapittel in Utrecht. Ook in laatstgenoemd jaar werd de weg al Bredeweg genoemd. 21 De toestand van de wegen was in 1881 zoveel verbeterd, dat alle wegen op de legger als grindweg werden aangeduid. 22 De veiligheid op die wegen was er echter niet beter op geworden, want in 1868 werd op verzoek van enkele ingezetenen en op hun kosten een nachtwacht ingesteld. Deze wacht liep alleen gedurende het winterseizoen en was voorzien van kleppen waarmee zijn aanwezigheid kenbaar werd gemaakt. 23 Dit vond plaats in een tijd waarin de raad een voorstel tot het aanbrengen van openbare straatverlichting verwierp. 24 In 1875 werd W.A. van Beeck Calkoen tot burgemeester van Cothen en Langbroek benoemd. Zijn familie bewoonde sinds het begin van de eeuw het huis Rijnesteijn en ging naast de gegoede boerenfamilies zijn stempel op de plaatselijke aangelegenheden drukken. De vader van de genoemde functionaris was in 1847 tot raadslid benoemd, terwijl zijn kleinzoon met de voorletters W.F. in de eerste helft van de 20 e eeuw tientallen jaren lang het burgemeestersambt zou vervullen. Als gemeentehuis werd nog steeds een herberg gebruikt, een situatie die van de middeleeuwen dateerde en in een aantal plattelandsgemeenten voorkwam. Toen de eigenaar van deze Cothense herberg in 1881 de huur opzegde aan de exploitant Elbert van Rijn, verloor de gemeente daarmee haar officiële zetel. 25 De gemeente besloot daarop zelf een gemeentehuis te bouwen aan de grote weg die door het dorp liep en nog steeds Zandweg werd genoemd. De benodigde grond werd in erfpacht verkregen van W.J. van Beeck Calkoen. Aan het nieuwe gemeentehuis werd een 19 Inventaris nr. 2, 1853 maart Inventaris nr. 83, 1869 aug Inventaris nr Inventaris nr Inventaris nr. 2, 1868 dec Ibidem, 1870 febr Inventaris nr. 3, 1880 juli 13. 8

10 woning verbonden, die aan Elbert van Rijn werd verhuurd. Ondanks een aanvankelijk verbod van het provinciaal bestuur om in een dergelijke woning een bedrijf uit te oefenen, slaagde het gemeentebestuur erin voor van Rijn toestemming te verkrijgen om aan reizende en goed bekende personen brood, wijn, bier, koffie, thee en melk te verkopen. 26 De agrarische sector was nog steeds de belangrijkste bron van inkomsten in Cothen. Tot aan de 20 e eeuw was het areaal landbouwgrond enkele malen zo groot als de weidegrond. In het Verslag over den Landbouw van 1886, dat door de burgemeester met grote nauwgezetheid is ingevuld, staat vermeld dat de landbouwgrond 914 ha. Omvatte, de weidegrond 132 ha. En de boomgaarden 90 ha., terwijl 165 ha. braak lag. 27 De bemesting van het land gebeurde door middel van as; de techniek was in zoverre verbeterd dat de landbouwers steeds meer gebruik gingen maken van ijzeren ploegen. De gewassen die werden geteeld waren: tarwe 311 ha., rogge 50, wintergerst 22, haver 98, boekweit 1, bonen 51, erwten 25, aardappelen 31, suikerbieten (niet als voedergewas) 4, winterkoolzaad 6, wikken 63, linzen 12 en rode klaver 75 ha. Aan fruit werden behalve appels, peren en kersen ook pruimen, aardbeien, frambozen, kruisbessen, aalbessen en walnoten geteeld. De gemiddelde koopprijs van een hectare bouwland bedroeg f 1.500,--, van weiland f 1.800,--. Er waren in de gemeente 456 paarden, runderen, 140 schapen, 100 bokken en geiten, 552 varkens, hoenders, 25 kalkoenen, 40 eenden, 6 ganzen, 1 duiventil en 80 bijenkorven. Van de ha. Die de gemeente groot was, waren er 10 in gebruik als griendbos. Later dan in andere delen van het land vond aan het begin van de 20 e eeuw een verschuiving plaats waarbij de veeteelt de landbouw ging overschaduwen. Door de verlaging van de vereisten van gegoedheid was het aantal kiezers gestaag toegenomen totdat uiteindelijk in 1917 het kiesrecht algemeen werd. De raad bestond aan het begin van de 20 e eeuw uit zes, vanaf 1919 uit zeven personen, waaronder plaatselijke namen als Vernooij, van Eck en Middelweerd veelvuldig voorkwamen. Hoewel de bevolking in meerderheid katholiek was, vond zij die verhouding te weinig terug in de bezetting van de gemeentelijke functies. 28 Ook duurde het tot 1905 voordat de parochie kon beschikken over een volwaardig kerkgebouw. 29 De gemeentelijke instellingen werden in 1916 uitgebreid door de oprichting van een levensmiddelenbedrijf, 30 in 1920 gevolgd door een elektriciteitsbedrijf. 31 Beide hadden een korte levensduur; het eerste werd opgeheven nadat de voedselsituatie na het aflopen van de Eerste Wereldoorlog was verbeterd, het tweede werd in 1924 overgedragen aan de N.V. PUEM en opgenomen in het provinciale net. 26 Ibidem, 1881 okt. 7 en inventaris nr. 95, correspondentie met G.S. over dit onderwerp. 27 Inventaris nr. 100 onder letter L. 28 Zie b.v. inventaris nr. 425 bij het jaar Zie voor de bouwvergunning met tekening inventaris nr Inventaris nr. 6, 1916 okt Ibidem, 1920 juli 2. 9

11 Al in 1884 was de gemeente opgenomen in het net van gemotoriseerd openbaar vervoer door de diensten van de Ooster Stoomtram Maatschappij, waarvan het spoor bij het Groenewoud over Cothens grondgebied voerde. 32 In de jaren twintig werd deze vorm van transport verdrongen door de komst van autobusdiensten. 33 Deze voerden over wegen die door bestrating, verlichting en waterafvoer van steeds betere kwaliteit waren geworden. Wel hadden deze wegen voor een gedeelte nog de oude, soms officieuze namen als het Langwammes, 34 de weg in de Nacht, de Ossenwaard, de Zandweg, de Groeneweg en de Pappelenbuurt. Vanwege de Duitse bezetting werden de raadsvergaderingen met ingang van september 1941 verboden. Tijdens de oorlog werd op de bevolking een beroep gedaan voor het onderbrengen van evacuees uit andere provincies en ook van Duitse troepen. 35 Onherstelbare materiële schade werd ondanks een bombardement in januari 1945 niet aangericht. Geschiedenis van het archief Dit deel van de inleiding vertelt iets over de methoden, waarmee de gemeente in de loop van de tijd zijn archiefstukken heeft geordend en bewaard. In de negentiende eeuw werden de ontvangen en afschriften van verzonden stukken niet naar onderwerp tot dossiers gevormd, maar per jaar chronologisch geborgen. Zo ontstond voor elk jaar een stapel stukken, die begon in januari en eindigde in december. In de periode had men geen enkele toegang op de aldus gevormde jaargangen. Om uit die jaren een stuk te kunnen vinden, is het noodzakelijk om ongeveer te weten wanneer het is binnengekomen. Vóór 1824 zijn er bovendien weinig afschriften van verzonden stukken. Dit kan samenhangen met het gebrek aan schrijfkunst van de burgemeester/secretaris, waardoor alleen een te verzenden exemplaar werd geschreven en geen afschrift voor het eigen archief werd bewaard. Het is trouwens mogelijk, dat voor het schrijven van brieven iemand van buiten het gemeentebestuur werd ingehuurd. Er was in het dorp wel een persoon wiens handschrift daar goed genoeg voor was: de schoolmeester. Het handschrift van de rond 1790 geboren onderwijzer Gerrit van Cooten komt voor op kwitanties die hij tekende voor de ontvangst van zijn jaarwedde. Een vergelijking daarvan met het handschrift in de akten van de burgerlijke stand van vóór 1824 leidt inderdaad tot de conclusie dat de akten door van Cooten zijn geschreven. Hetzelfde geldt voor de gemeenterekeningen en mogelijk ook voor de verzonden stukken. Dit alles veranderde na de benoeming van de burgemeester/secretaris H.J. van de Boogaard in mei Zijn handschrift was net zo goed als dat van de onderwijzer en hij schreef de stukken dan ook zelf. De afschriften van de verzonden stukken 32 Inventaris nr. 3, 1884 nov Inventaris nr. 6, 1922 okt Langwammes is kennelijk een verbastering van Langwambuis, dat als straatnaam voorkomt in een akte van 1816 (zie inventaris nr. 440, 1816 akte van overlijden nr. 4). 35 Zie inventaris nrs. 619 en

12 schreef hij niet langer op losse vellen papier, maar in een zogenaamd kopieboek dat voorin ook een inhoudsopgave heeft. (inventaris nr. 147) Gedurende de jaren werd van alle verzonden brieven chronologisch aantekening gehouden in een apart deel. (inventaris nr. 126) Vanaf 1836 ging men een geheel ander systeem volgen. In de eerste plaats werden de stukken van elk jaar in twee stapels verdeeld. De eerste werd gevormd door de stukken, waarvan de behandeling behoorde tot de competentie van het college van burgemeester en assessoren later wethouders -, de tweede bestond uit stukken die de burgemeester afdeed. Elke stapel kreeg per jaar een eigen volgnummering. De tweede verandering was de toegang die op de stukken werden gemaakt; nadat aan elk verzonden of ontvangen stuk een trefwoord was toegekend, werd van alle stukken aantekening gemaakt op lijsten, in die zin dat alle stukken waarvan het trefwoord met dezelfde letter begon op één lijst werden vermeld. Zo ontstonden dus per jaar rond 20 lijsten, die aan de kop natuurlijk werden gesierd door de betreffende letter terwijl er verder datum, ontvanger/verzender en een korte opgave van de inhoud op werd vermeld. Deze lijsten werden vóór 1860 ingebonden tot delen (inventaris nr ) en dus apart gehouden van de stukken zelf. In 1858 was men begonnen de stukken per jaar samen te binden chronologisch -, zij het verdeeld in de twee stapels. In 1861 werd echter een logische verandering doorgevoerd; alle stukken, waarvan het trefwoord met dezelfde letter begon werden chronologisch achter elkaar gebonden. De stukken waren nu dus geborgen in de volgorde van de lijsten, die bovendien niet langer apart werden gehouden, maar vóór de betreffende stukken werden gebonden. Als het trefwoord van een stuk bekend was, ging het terugzoeken nu sneller dan voorheen. Natuurlijk kwamen in dezelfde band van sommige letters nu twee lijsten voor ( de stukken voor het college, resp. de burgemeester). Om zeker te zijn of er over een bepaald onderwerp al dan niet is geschreven, moet men in de periode dus nog wel eens op twee lijsten van een bepaald jaar zoeken. De tweedeling tussen collegestukken en burgemeesterstukken kwam met ingang van 1882 te vervallen. Alle stukken van dezelfde letter kwamen van nu af aan op één lijst voor. Afgezien van de nieuwkomers als Stoomtram die hun eigen plaats moesten vinden, bleven de trefwoorden lange tijd min of meer dezelfde. Maar in 1907 was men door het steeds toenemende aantal stukken genoodzaakt het systeem te veranderen. Vanaf dat jaar werden niet langer alle trefwoorden die met dezelfde letter begonnen op één lijst vermeld, maar kreeg elk trefwoord een eigen lijst. Dit systeem bleef men vervolgens tot en met 1937 gebruiken. Inmiddels was men, te beginnen met de jaargang van 1912, opgehouden de stukken in te binden. Van elk jaar waren er nu een stapel losse papieren, die in een portefeuille werd opgeborgen. In de periode werd een sterk uitgebreid aantal lijsten gebruikt en wel 246. In theorie was er in die vier jaren dus evenveel dossiers. Gedurende de periode was het aantal dossiers 248, terwijl veel trefwoorden waren veranderd. In de negentiende eeuw streefde men ernaar, zoveel mogelijk stukken bij de genoemde jaargangen te bergen. Toch was er een aantal bestanddelen, dat afzonderlijk werd bewaard: - alles in de vorm van een deel of een band, dus notulen, registers van de burgerlijke stand, bevolkings- en kadastrale registers, registers van 11

13 verordeningen en bekendmakingen, de repertoria op ingekomen en verzonden stukken, de kopieboeken; - de bijlagen van de rekeningen, vanaf 1899 de rekeningen zelf en vanaf 1901 de begrotingen; - vrijwel alle akten. Ook in de twintigste eeuw werd een aantal bestanddelen apart bewaard: - de stukken van de gemeentelijke bedrijven, namelijk het Electriciteitsbedrijf en het Levensmiddelenbedrijf; - de stukken betreffende de burgerwacht; - een band met stukken betreffende volksgezondheid en volkshuisvesting (w.o. bouwvergunningen); - ingekomen en afschriften van verzonden stukken door de burgemeester als hoofd van politie. Wat de bewaring van het archief betreft: het is niet bekend, waar het archief vóór de bouw van het gemeentehuis in 1881 was geborgen. De vergaderingen van het bestuur vonden plaats in een herberg (zie geschiedenis van het bestuur) en het is mogelijk dat daar een afgesloten kast met het archief stond. Ook kan één van de gebouwen die de gemeente in eigendom had, daarvoor zijn gebruikt. In 1830 waren de enige gebouwen die daarvoor in aanmerking kwamen, de school (ondergebracht in het meest noordelijke deel van de N.H. kerk) en het schoolhuis (de onderwijzerswoning). Dat de secretaris het meer recente archief bij zich aan huis bewaarde, blijkt o.a. uit een brief van Ook tijdens de ambtsperiode van Jacobus van Eck als schout/secretaris moet tenminste een deel van het archief in zijn woning bewaard zijn geweest. Toen hij 7 februari 1824 overleed, werd de assessor Krijn van Hazendonk benoemd tot waarnemend schout. In de brief, waarin deze benoeming door de gouverneur aan het gemeentebestuur werd meegedeeld, kreeg Van Hazendonk tevens de opdracht, dadelijk alle stukken van het archief over te nemen. De inventaris, die daarvan volgens dezelfde brief gemaakt moest worden is niet meer aanwezig, maar wel het proces-verbaal waarbij enkele maanden later het archief werd overgedragen aan de juist benoemde schout/secretaris H.J. van de Boogaard. Daarop komen geen stukken van vóór 1811 voor. De weinige stukken van vóór dat jaar die nu aanwezig zijn en ook een aantal uit de periode zijn door vocht aangetast, het ene ernstig, het andere minder. Deze feiten leiden tot de conclusie dat er in 1824, toen het archief berustte onder van Eck, zijn nabestaanden of onder van Hazendonk, een ongeluk heeft plaatsgevonden, waardoor het overgrote deel van het archief van vóór 1811 en vermoedelijk ook een deel van het archief uit de periode verloren is gegaan. De waterschade kan zijn veroorzaakt door lekkage, overstroming of bluswater. In de archiefstukken betreffende de bewaring van het archief wordt over de toedracht van dit ongeluk gezwegen. Wel werd in 1877 geconstateerd dat een aantal stukken door vocht dreigde te vergaan en dat ze van weinig betekenis waren. Waarschijnlijk werden hier de stukken van vóór 1811 mee bedoeld. Ze werden in bewaring gegeven aan de rijksarchivaris, die ze op hun waarde zou onderzoeken. Hierbij bevonden zich mogelijk ook de rechterlijke stukken van het gerecht Cothen, die in 1899 volgens wettelijk voorschrift officieel aan de rijksarchivaris werden overgedragen. Misschien gewaarschuwd door de gebeurtenissen van het archief, ging de gemeente in 1837 over tot de aanschaf van een archiefkast, mogelijk dezelfde als 12

14 de kast met het opschrift Gerechtskast van Kooten die nu nog in het bezit van de gemeente is. Het archief verhuisde in 1881 naar het nieuw gebouwde gemeentehuis. Ook daar kwam het in de 20 e eeuw op zolder terecht en de omstandigheden waaronder het werd bewaard waren tamelijk slecht. Hierin kwam pas verbetering toen in 1973 aan het huidige gemeentehuis (Dorpsstraat 30) een volwaardige archiefbewaarplaats werd gebouwd. Verantwoording van de inventarisatie Informatie over het verleden kan behalve uit de inhoud van individuele archiefstukken soms ook worden afgeleid uit de manier waarop die stukken bij elkaar zijn geborgen. Daarom heb ik bij het ordenen en beschrijven van dit archief in principe aan de bestaande oude ordening voor het gedeelte van de negentiende eeuw zo weinig mogelijk veranderd. Op deze regel heb ik echter drie uitzonderingen gemaakt: 1. De belastingkohieren waren geborgen bij de ingekomen stukken. Deze kohieren heb ik voor zover zij niet waren ingebonden verplaatst en als bijlagen bij de rekeningen opgenomen. De gedachte hierachter was, dat de gemeenterekeningen weinig worden geraadpleegd als bronnen voor de geschiedenis, en dat de wat vaker geraadpleegde belastingkohieren de aandacht op de rekeningen zelf en de overige bijlagen kunnen vestigen. De rekeningen en bijlagen bevatten een grote hoeveelheid interessante gegevens. Wanneer men er vanuit gaat, dat hetgeen waarvoor betaald is ook daadwerkelijk is uitgevoerd, zijn deze gegevens als bron voor de geschiedenis hoog aan te slaan. 2. De akten werden gedurende de hele negentiende eeuw als een aparte serie behandeld; zij werden alle in chronologische volgorde in portefeuilles geborgen. Deze aparte berging verstoorde de samenhang binnen het archief en daarom heb ik alle akten samengebracht met de overige stukken die op dezelfde zaak betrekking hebben. 3. Een portefeuille met het interessante opschrift: Diverse stukken is misschien ontstaan na het ongeluk dat in het begin van de vorige eeuw met het archief is gebeurd (zie: Geschiedenis van het archief). Hij bevatte een aantal stukken afkomstig van het bestuur van het gerecht Cothen van vóór 1811, en daarnaast een aantal gemeentelijke stukken van na dat jaar betreffende financiën, belastingen, burgerlijke stand, benoemingen, militie, dus allemaal belangrijke stukken van de administratie van het plaatselijk bestuur. Waarschijnlijk werden ze door de burgemeester/secretaris thuis in Wijk bij Duurstede bewaard. De stukken van na waren niet duidelijk samengevoegd tot dossiers die aan bepaalde zaken waren gewijd, en daarom heb ik ze teruggeplaatst bij de bestanddelen waar ze ooit waren uitgelicht: de jaargangen van ingekomen stukken en in sommige gevallen de bijlagen tot de rekening. De stukken van vóór 1811 zijn ontvangen of verstuurd door een andere bestuurlijke instantie, het bestuur van het gerecht Cothen, en dienen ondanks hun geringe aantal als een apart archief te worden geordend en beschreven. Zoals bij Geschiedenis van het archief al is vermeld, waren van de ingekomen stukken de jaargangen ingebonden. De grens tussen 13

15 wat wel en niet moest worden herordend werd zodoende bepaald door een materieel criterium: de stukken tot en met 1911 moesten in hun oorspronkelijke orde blijven en dienen later van een index op onderwerp te worden voorzien terwijl die van 1912 en later konden worden herordend. De herordening was noodzakelijk, omdat men pas laat in 1948 was begonnen het archief in te delen met behulp van het systeem van cijfercodes dat de Vereniging van Nederlandsche Gemeenten haar leden adviseerde. Bovendien waren er gedurende de eerste helft van de eeuw drie systemen met onderling verschillende trefwoordenseries gebruikt. De toegankelijkheid van de stukken werd hierdoor bemoeilijkt, temeer doordat steeds meer gebruik werd gemaakt van de restrubriek Verschillende Zaken. Hierbij kan nog worden gevoegd, dat door de toenemende overheidsbemoeienis met de maatschappij het aantal stukken steeds toenam en dat uit de jaargangen niets en uit andere maar weinig was vernietigd. Daarom heb ik de ingekomen stukken uit de jaren eerst geselecteerd: onbelangrijke stukken als circulaires, begeleidingsbrieven etc. zijn voor vernietiging terzijde gelegd, terwijl de belangrijke zijn geordend. Die nieuwe ordening is die welke is neergelegd in de Basisarchiefcode (Uitg. VNG). Het is m.i. te rechtvaardigen, dat de stukken van 1912 en jonger volgens dit systeem zijn herordend, omdat het al in het begin van de eeuw in hoofdlijnen was ontwikkeld; de diversiteit aan rubrieken en de verfijning van de onderverdelingen is dus afgestemd op de aard en hoeveelheid van het materiaal dat toen op een gemeentesecretarie moest worden verwerkt. Van de jaargangen stukken waaruit nog niets was vernietigd, bleef na schoning soms niet meer dan 20 % over, terwijl de resterende 80 % voor vernietiging terzijde kon worden gelegd. Vanwege de hoeveelheid en de diversiteit van het te vernietigen materiaal uit de periode , heb ik er geen per rubriek gespecificeerde opgave van gemaakt. In zijn algemeenheid kan gezegd worden dat ik van deze periode alle stukken uit het archief heb verwijderd, die geen wezenlijke informatie over plaatselijke ontwikkelingen/ toestanden gaven. Los van de naar onderwerp geordende, meestal door het kollege afgedane stukken bestonden er drie portefeuilles met stukken, ontvangen of verzonden door de burgemeester als hoofd van de plaatselijke politie (inv. nrs ). De stukken met gegevens over plaatselijke ontwikkelingen heb ik ondergebracht bij de overige stukken die op dezelfde of een soortgelijke zaak betrekking hadden. De stukken die uit deze drie portefeuilles overbleven heb ik bewaard, en niet ter vernietiging uit het archief verwijderd, zoals dat met soortgelijke stukken uit het overige deel van het archief is gebeurd. Deze overgebleven stukken geven namelijk een goed idee van een aantal aspecten van het leven ten tijde van de Duitse bezetting, en kunnen bijvoorbeeld in het onderwijs worden gebruikt om iets van de situatie van toen op de lezer over te brengen. Samenvattend kan van het archief van de gemeente Cothen over de periode worden gezegd, dat het een goed beeld geeft van een aantal aspecten van het leven in de gemeente gedurende de beschreven 137 jaar. Het belang van dit archief komt nog duidelijker naar voren als men bedenkt, dat het archief van het gerecht Cothen als plaatselijk bestuur van de voorganger van de gemeente over de periode midden zeventiende eeuw tot 14

16 1810 op enkele stukken na geheel verloren is gegaan. Daarbij komt, dat de gemeente over enkele jaren zeer waarschijnlijk bij een herindeling zal worden betrokken, een situatie waarbij in het verleden is gebleken dat deze voor ongeordende archieven slechte gevolgen kan hebben. De beslissing van het gemeentebestuur om zijn archief nu te laten ordenen en beschrijven was dan ook volledig gerechtvaardigd. Aanwijzingen voor de gebruiker Stukken uit dit archief kunnen worden aangevraagd door vermelding van de naam en het archiefbeheersnummer tussen ronde haken: - Gemeentebestuur Cothen, (28) - het of (de) inventarisnummer(s) van de stukken Nadere toegang Er is één nadere digitale toegang namelijk: regesten Gemeenteraad Cothen zie NT00028_0029. Openbaarheidsbeperking Sommige stukken zijn (nog) niet openbaar. Deze zijn voorzien van een asterix. De beperking van de openbaarheid geldt, wat de geboorteregisters betreft, voor een periode van 100 jaar. Wat de huwelijksregisters betreft, geldt een periode van 75 jaar en voor de overlijdensregisters een periode van 50 jaar. 15

17 S T U K K E N V A N A L G E M E N E A A R D Notulen 1-9 Notulen van de vergaderingen van de gemeenteraad, , 9 delen N.B. Nr. 1 is tot 1824 onvolledig en bevat ook bekendmakingen, , en notulen van het bestuur van Binnenlandse Lasten, Voor de oudere delen kunnen als index worden gebruikt de repertoria op de inhoudsopgaven van de ingekomen en verzonden stukken. (nrs ) (zie voor index nr. 11) , met index , met index , met index , met index tot Register houdende afschriften van besluiten van de gemeenteraad, N.B. Alle besluiten zijn gezegeld. De besluiten van 1825 komen wel in nr. 1 voor, die van 1834 en 1838 niet. 11 Index op de notulen van de vergaderingen van de gemeenteraad over de jaren Notulen van de besloten vergaderingen van de gemeenteraad, 1912, 1919 en deel 13 Presentatieregister van de vergaderingen van de gemeenteraad, deel Notulen van de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders, delen N.B. Nr. 14 heeft voorin enkele bekendmakingen en notulen van burgemeester en assessoren, Van zijn geen notulen gehouden

18 (zie voor index nr. 19) , met index , met index Index op de notulen van de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders over de jaren Brieven aan de wethouder J.N. Vernooij aan de burgemeester W.A. van Beeck Calkoen betreffende in de vergaderingen van het college behandelde punten, (1894) en VERORDENINGEN EN BEKENDMAKINGEN 21 Register met afschriften van afgekondigde plaatselijke verordeningen, deel 22 Register met afschriften van plaatselijke verordeningen over de jaren (1865) , aangelegd ca Met index. 1 deel 23 Register met afschriften van bekendmakingen door de gemeente gedaan, deel 24 Bekendmakingen door het militair gezag en de regering, INGEKOMEN EN VERZONDEN STUKKEN Ingekomen en afschriften van verzonden stukken, omslagen Met bijgebonden agenda s, 39 omslagen banden N.B. Zie voor afschriften van verzonden stukken en de kopieboeken, nrs Van zijn de jaargangen in twee delen gesplitst: De stukken die door het college respectievelijk door de burgemeester zijn afgedaan. Deze splitsing is ook terug te vinden in de toegangen, die tot 1861 aparte delen zijn (nrs ), maar vanaf dat jaar als staten telkens vóór de stukken van de betreffende rubriek zijn gebonden. Vanaf 1882 vervalt deze splitsing van de stukken weer. Een klein aantal stukken wordt niet in de toegangen vermeld. Enkele belangrijke bij de jaargangen gebonden series zijn: - gemeenterekeningen, ; - begrotingen, en ; - kohieren hoofdelijke omslag, ; 17

19 - kohieren hondenbelasting, ; - jaarlijkse verslagen van de toestand van de gemeente, ca ; - jaarlijkse verslagen van de landbouw, ; - processen-verbaal van de verrichte koepokinentingen, , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak. Zie N.B onder verzamelbeschrijving , 1 band , , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band 18

20 , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 pak , 1 band , 1 band , 1 band , 1 band , 1 band , 1 band , 1 band , 1 band N.B. Inv.nr 50 bevat een ongedateerde, gebundelde verzameling afschriften van Bepalingen nopens de veeziekte uit de periode Staat van verzonden stukken, deeltje Repertorium van ingekomen en verzonden stukken, afgedaan door de burgemeester, delen N.B. De inhoudsopgave van de stukken van zijn ingebonden vóór die stukken (nrs ) Repertorium van ingekomen en verzonden stukken, afgedaan door de burgemeester en assessoren, later wethouders, delen N.B. Als boven Agenda s van ingekomen stukken, vanaf 1922 tevens van verzonden stukken, omslagen N.B. Deze agenda s zijn de voortzetting van de bovengenoemde delen en de bij de ingekomen en verzonden stukken gebonden staten (nrs ). Zij ontbreken van die rubrieken, waarvan rond 1930 alle stukken zijn vernietigd

21 Kopieboeken van verzonden stukken, en delen (zie voor index nr , met index 150 Index op het kopieboek van verzonden stukken over de jaren Ingekomen en afschriften van verzonden stukken betreffende openbare gezondheid en huisvesting, 1 band N.B. Bevat ondermeer de bouwverordening, 1906, en bouwvergunningen, Is opgezet als een aparte serie naast de ingekomen stukken (nrs ), maar na 1908 niet voortgezet. De bouwvergunningen zijn: B 312 Kerkweg kerk en pastorie R.K. kerkbestuur 1905 A 569 Groenewoud woonhuis G.A. Riether 1906 B 513 Kerkweg woonhuis/werkpl. A. van Velsen 1906 Caspargouw dubbel woonhuis met schuur J.F. de Beaufort 1906 A 242 W. Alexanderw. woonhuis H.C. Middelweerd 1907 B 539 Dorpsstraat uitbreiding bedrijfsgebouw bij molen G. van Eck jr C 211 Nachtdijk woonhuis/schuur/ Wijkersloot hooiberg J. Spithoven 1908 De Brink schuurtje J. van Batenburg Register met opgave van gemeentepersoneel en de samenstelling van commissies en stembureau s over de jaren , aangelegd ca deel 153 Statistieke opgaven betreffende de gemeente, en

22 S T U K K E N B E T R E F F E N D E B IJ Z O N D E R E O N D E R W E R P E N I n t e r n e o r g a n i s a t i e v a n d e g e m e e n t e STATUS Grondgebied en wapen 25A Stukken van financiële aard betreffende de overgang van de gemeente Dwarsdijk of Nijendijk op 21 oktober 1811 naar de gemeente Cothen, Stukken betreffende de opneming en vaststelling van de grenzen van de gemeente Cothen met de gemeenten Sterkenburg, Langbroek, Wijk bij Duurstede, Houten en Werkhoven, waarvan één met kaart, Stukken betreffende het ontwerpen van een gemeentewapen, Betrekkingen tot andere lichamen 156 Stukken betreffende het beroep tegen het besluit van Gedeputeerde Staten tot vernietiging van het raadsbesluit waarbij de jaarwedde van de veldwachter wordt vastgesteld, Stukken betreffende het aangaan van gemeenschappelijke regelingen met andere gemeenten, Stukken betreffende de afkondiging van de staat van beleg, 1939 en voorschriften van het militair gezag, Stukken betreffende bezoeken van de Commissaris van de Koningin aan de gemeente, 1918 en stukken 160 Stukken betreffende de financiële verhouding tot het rijk,

23 RECHTSPOSITIE Aankoop 161 Akte waarbij een woonhuis met erf aan de Brink (kad. A 636) wordt aangekocht van G. van Rooyen (wed. Barten) met bijlagen,1902, en retroacta, 1857 en N.B. Zie ook nr Akte waarbij een woonhuis met erf (kad. B 665) wordt gekocht van J. Pothoven en J. van Eck, met bijlagen, , en retroacta, 1911 en N.B. Zie ook nr Akte waarbij de grond waarop het gemeentehuis is gebouwd (kad. A 512) wordt gekocht van A. van der Wielen, met bijlage, met bijlage, N.B. Zie ook nr Verkoop 164 Onderhandse akte waarbij de eigendom van de toren van de hervormde kerk wordt overgedragen aan het N.H. kerkbestuur en het recht op gebruik van de klok aan de gemeente blijft, met bijlagen, N.B. In de akte is als artikel 6 de bepaling opgenomen, dat alle vorige contracten, welke gemaakt zijn omtrent het onderhoud van het oude schoollokaal, zijnde een gedeelte van de hervormde kerk, wegens de gewigten en het uurwerk, zijn vernietigd. 165 Stukken betreffende de verkoop van iepenbomen en een strook grond, Redres 166 Akte waarbij met T. van Zeeland het redres wordt overeengekomen van de scheiding van zijn erf (kad. A 603) en de gemeentegrond op de Brink (kad. A 602), met tekening, Erfpacht en erfdienstbaarheden 22

24 167 Akte waarbij een perceel grond (kad. A 239 ged.) voor de bouw van het gemeentehuis in erfpacht wordt verkregen van W.J. van Beeck Calkoen, katern N.B. Zie ook nr Stukken betreffende de uitgifte in erfpacht aan verschillende personen van percelen grond waarop huizen gebouwd zijn langs de Brede- of Groeneweg en de verhuur van percelen tuingrond - begrepen in de erfpacht percelen - aan diverse personen, Met retroakte, Stukken betreffende het vestigen van erfdienstbaarheden door de gemeente en door de N.V. P.U.E.M., Verhuur 170 Onderhandse akte waarbij een perceeltje grond (kad. A 280 ged.) wordt verhuurd aan J. Damen, stuk 171 Stukken betreffende de verhuur van aan de gemeente toebehorende woningen, Beheer 172 Proces-verbaal waarbij het onderhoud van de gemeentetoren wordt aanbesteed, N.B. In het Frans. 173 Stukken betreffende verbetering, onderhoud en schoonhouden van gemeente-eigendommen, Stukken betreffende verzekering wegens brand en inbraak van het gemeentehuis, de openbare lagere school, het woonhuis aan de Brink (kad. A 636), de onderwijzerswoning, het woonhuis (kad. B 665), een woonhuis, een brandspuit, een schuur en een jeep, FINANCIëN Verzekering 175 Stukken betreffende de verzekering van geld en geldwaardige 23

25 papieren, Begroting en rekening Begrotingen met bijlagen, omslagen N.B. De begrotingen over de jaren ontbreken. Die van en zijn gebonden bij de ingekomen stukken, nrs en a Rekeningen, , met: kohieren van de hoofdelijke omslag, en , kohieren van het schoolgeld, , lijsten van betaalde leges, , kohieren van de hondenbelasting, ; verdere bijlagen, , 132 omslagen en pakken N.B. Van en ontbreken zowel de rekeningen als de bijlagen, van 1811 en 1849 zijn alleen de bijlagen aanwezig. De rekeningen van zijn gebonden bij de ingekomen stukken (nrs ), van die jaren zijn hier alleen de bijlagen opgenomen. De kohieren van de hoofdelijke omslag 24

26 Boekhouding van en die van de hondenbelasting van zijn eveneens gebonden bij de ingekomen stukken

27 Grootboeken van inkomsten, delen Grootboeken van uitgaven, delen Financieel beheer 380 Stukken betreffende het beleggen van gelden, 1920 en Stukken betreffende de controle op het financieel beheer, Geldleningen 382 Stukken betreffende het aangaan en aflossen van geldleningen, BENODIGDHEDEN EN DIENSTGEBOUWEN 383 Stukken betreffende het vormen en bewaren van de archieven van de archieven van de gemeente, N.B. De inventaris van ca beschrijft ook de overige roerende eigendommen van de gemeente. 384 Stukken betreffende benodigdheden voor de administratie en het beheer, N.B. Zie ook nr Proces-verbaal waarbij de bouw van het gemeentehuis wordt aanbesteed,