Leeswijzer bij de scenario s LOB

Transcriptie

1 Leeswijzer bij de scenario s LOB Voor je liggen drie benaderingen van denken over LOB in het voortgezet onderwijs. We noemen deze denkrichtingen scenario s. Scenario s in de film en televisiewereld geven een beeld van hoe gedrag, interactie en de omgeving van mensen eruit kan zien in een bepaalde situatie of context. Deze LOB scenario s beogen niet meer dan dat. Ze willen een sfeerbeeld geven van hoe het denkbeeld over LOB er op een school uit kan zien. Ze zijn dus uitdrukkelijk niet bedoeld om te kopiëren of na te doen, maar vooral om als inspiratie en voorbeeld te gebruiken in je eigen school. Ze helpen om na te gaan denken over hoe je dat in je eigen omgeving zou kunnen oppakken. Welk scenario zou je zelf willen schrijven? De inleiding van elk scenario is een verhaal van een leerling. Dit geeft vooral het beeld van hoe een gebruiker van het onderwijs het scenario ervaart. Je kunt daar het verhaal van een docent of leidinggevende vrij eenvoudig naast bedenken. In het denken over de ontwikkeling van je eigen school, is het handig om dat verhaal van die leerlingen als uitganspunt te nemen en van daaruit de te nemen stappen te formuleren. Zo kom je tot beelden die je werkelijkheid uiteindelijk vormgeven. Wat wil je dat jouw leerlingen aan anderen vertellen als hen gevraagd wordt hoe zij gekomen zijn tot hun keuzes? Welke ervaringen wil je leerlingen bieden, wat wil je dat zij meenemen voor de toekomst, hoe zij terugkijken op jouw activiteiten en rol? Wie wil je daarbij betrekken en waarom juist die personen? Zet een team van mensen uit je school eens bij elkaar om zo n verhaal te schrijven en wellicht verbazen zij jou met hun dromen en beelden. Vraag ouders en leerlingen eens naar wat zij vinden en verwachten op LOB gebied. Herschrijf dan je eigen scenario. Vanuit het scenariodenken kom je tot het maken van reële plannen en kun je doelgericht gaan werken aan het hele verhaal. Je begint als het ware met het opzetten van de camera s, het decor en het zoeken van je hoofd- en bijrolacteurs. Je wordt de producent /regisseur van een LOB productie die leidt tot succes voor je eigen publiek. Wij hopen dat deze scenario s je aanzetten tot denken en handelen. Goede ideeën zijn vaak gratis, goede raad ook. Als je maar weet waar je ze kunt zoeken en vinden. DE HELD IN JE EIGEN VERHAAL? DAT BEN JE TOCH ALLEMAAL! Lobke 1

2 1. LIEKE Scenario beschrijving: LOB als schakel tussen VO en vervolgonderwijs Welk script ligt ten grondslag aan het verhaal van Lieke? Wat gebeurde er allemaal in de school van Lieke, hoe was het georganiseerd en welke visie ligt aan dit scenario ten grondslag? Om dit te beschrijven gebruiken we de 4 pijlers van de LOB scan. Het script Visie en beleid: Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? De schoolleiding van de OSG Wegwijzer heeft in hun schoolgids als missie staan dat zij de leerlingen willen stimuleren hun talenten te gebruiken en hun toekomst goed vorm te geven. In de visie staat dat zij dit doen door de leerlingen optimaal te begeleiden 1. in het halen van een diploma 2. in de keuzes die bepalend zijn voor die toekomst en 3. in de kennismaking met de complexiteit van de wereld van (vervolg)opleiding en werk. Mooie uitgangspunten, maar wat doe je dan in de praktijk met de leerlingen? De Wegwijzer richt zich vooral op de sleutelmomenten rondom de keuzes en het proces daar naar toe. In de eerste twee leerjaren wordt veel aandacht besteed aan de aansluiting met PO, de gewenning van de leerlingen en vooral de sociaal emotionele begeleiding. Dit is een school voor Havo en VWO met vanaf het begin de sterke focus op de studieprestaties. Het diploma is een belangrijk doel en staat op de eerste plaats. De productie Oriëntatie en begeleiding: Wat doen we dan? LOB speelt vooral vanaf het vierde leerjaar een rol. Men spreekt bij OSG de Wegwijzer in de onderbouw van mentoractiviteiten en in de bovenbouw van Toekomstoriëntatie (en LOB). De LOB activiteiten zijn gericht op het koppelen van de vakkenpakketkeuzes en keuzevakken aan gerichte doelen voor vervolgopleiding. Daarnaast zijn er activiteiten in de bovenbouw die de leerlingen gericht laten kennismaken met de wereld van arbeid. Wat betekent een bepaald beroep nu in de praktijk? Wat kom je dan tegen en hoe zie je dat voor jezelf? De mentoren zijn de eerstelijnsbegeleiders in dit proces, in de onderbouw gericht op het functioneren van de leerling in de school en de profielkeuze eind leerjaar 3, in de bovenbouw op het leven na de OSG Wegwijzer. Alle leerlingen (zowel Havo als VWO) doen mee aan alle activiteiten. Er zijn een paar momenten waarop de leerling een keuze kan maken. De school is vooral trots op de Jobshadowing in leerjaar 4. Leerlingen zijn hier heel positief over. Deze activiteit heeft ook wel wat kruim gekost om te organiseren m.b.v. ouders en bedrijven. Na 3 jaar hard werken is dit wel uitgegroeid tot een mooie activiteit die nu een vaste plek heeft in de LOB leerlijn. De cast Organisatie: Hoe doen we dat en wie doet wat? OSG de Wegwijzer vindt het vooral belangrijk dat alle leerlingen met de juiste profielkeuze in de bovenbouw komen en door kunnen stromen naar een diploma. De meeste leerlingen stromen door 2

3 naar HBO en WO. Van de Havo leerlingen kiest 14% voor MBO en 2% van de VWO ers stroomt naar HBO. Het merendeel van de Havo leerlingen stroomt dus door naar HBO en bij VWO is de doorstroom naar WO zelfs 98%. Dat zijn mooie doorstroomcijfers. Voor de directie zijn deze cijfers een indicatie van de opbrengsten van (LOB) begeleiding naar de eindstreep. De decaan is voor hen de gesprekspartner en hij houdt deze cijfers ook goed bij. Hij kijkt jaarlijks naar de slaagpercentages en cijfers en naar welke opleidingen de leerlingen uitstromen. Hij volgt de leerlingen niet verder in HBO of WO. De eigen uitstroomcijfers worden besproken met de directie. De afdelingsleider van de bovenbouw is de meest directe lijn van de decaan met het beleid. Als de cijfers echt afwijkend zijn, dan buigt de decaan zich met de afdelingsleider hierover. Zij analyseren mogelijke oorzaken. Als er een oorzaak bij zit die door een verandering van het LOB programma kan worden weggenomen, dan stellen zij deze voor aan de directie. De mentoren van de bovenbouw hebben hier ook een rol: zij zijn de uitvoerders van de activiteiten en rapporteren twee keer per jaar aan de decaan hoe alles loopt, wat er goed gaat en waar ze nog vragen bij hebben. In dit collegiale overleg is de decaan leidend. De mentoren bovenbouw zijn geschoold in LOB gesprekken, die voeren zij met elke leerling 1x per jaar. De mentoren in de onderbouw zijn geschoold in signalering van studie- en ontwikkelingsproblematiek en begeleiding van sociaal emotionele ontwikkeling. Alle mentoren zijn geschoold in het voeren van oudergesprekken. De voorlichting LOB aan het eind van de 3e en de 5e klas, zowel op de Havo als VWO afdeling, doet de decaan op een plenaire ouderavond. De crew Samenwerking: met wie doen we dat samen? De ouders worden vanaf het eerste leerjaar betrokken bij de vorderingen van hun kind. Zij kunnen in het LVS kijken naar de cijfers en er zijn 4x per jaar 10 minuten gesprekken. In de bovenbouw is een groep ouders en bedrijven ook betrokken bij de uitvoering van LOB activiteiten. Zij zijn de beroepsbeoefenaars die gevolgd worden in de jobshadowing of bieden de mogelijkheid om hun bedrijf te bezoeken door de bovenbouwklassen. De ouders krijgen voorlichting over het keuzeproces, de formulieren en de vervolgkeuzes tijdens de verschillende ouderavonden. De mentoren voeren de individuele gesprekken met de leerlingen en hun ouders over de keuzes. Dit gebeurt vooral in de bovenbouw. Er wordt veel waarde gehecht aan het betrekken van de ouders bij de LOB activiteiten. Zo krijgen de ouders tips en ideeën om met hun kind in gesprek te gaan over de toekomst en is de decaan altijd bereid om mee te kijken als er twijfel is. Het HBO en WO assisteren de school bij de voorlichtingsactiviteiten en geven gelegenheid voor leerlingen om een dag mee te lopen ter oriëntatie. 3

4 2. TIM Scenario beschrijving: LOB als rode draad in de hele schoolloopbaan Welk script ligt er ten grondslag aan het verhaal van Tim. Wat gebeurt er allemaal in de school van Tim, hoe was het begeleidingsproces georganiseerd en welke visie ligt aan dit scenario ten grondslag? Om dit te beschrijven gebruiken we de 4 pijlers van de LOB scan. Het script Visie en beleid: waarom doen we de dingen zoals we ze doen? In de schoolgids van SG Baken wordt de missie van de school genoemd. Hierin staan elementen als: het Baken is een school waar leerlingen (en personeel) zich in brede zin kunnen ontwikkelen. De school wil kansen voor leerlingen creëren om het maximale uit zichzelf te halen. Door als school samen te werken met de omgeving willen zij leerlingen een goed beeld geven van toekomst, opleiding en beroep. Zij willen geen leerfabriek zijn maar een leergemeenschap met gelijke kansen voor iedereen. Daarbij richten zij zich op alle aspecten van ontwikkeling: sociaal, cultureel, maatschappelijk en persoonlijk. Mooie uitgangspunten, maar wat doe je dan met leerlingen in de praktijk? SG Het Baken richt zich vooral op het hele leer- en keuzeproces van begin tot eind. Het zijn niet alleen de sleutelmomenten waarop keuzes gemaakt moeten worden die belangrijk zijn, maar alle activiteiten zijn erop gericht om aan de verschillende aspecten van ontwikkeling te werken met leerlingen. Het diploma is belangrijk, maar slechts een van de doelen. Naast het diploma is het belangrijk dat leerlingen de school verlaten met een beeld van waar ze naar toe willen en wat ze na willen streven. De productie Oriëntatie en begeleiding: wat doen we dan? LOB speelt vanaf het begin een rol in het totale leerproces van alle leerlingen, ongeacht het niveau. In de onderbouw en bovenbouw is er een mentoruur ingepland. Na een introductieperiode in de 1 e klas waarin aandacht wordt besteed aan de aansluiting met het PO, gewenning enz., wordt er meteen aandacht besteed aan de identiteitsontwikkeling van leerlingen (wie ben ik?) en de loopbaancompetentie Kwaliteitenreflectie (wat kan ik?). In het mentoruur zelf wordt met leerlingen gesproken over wat zij ontdekken en er wordt op een speelse manier ingestoken op het vastleggen van die ontdekkingen in een eigen portfolio. De leerlingen maken een eigen levensverhaal in boekvorm met tekeningen, foto s enzovoort. Dit is de basis voor de verdere ontwikkeling van loopbaancompetenties in de bovenbouw. Om dit portfolio te vullen worden er ervaringen voor de leerlingen georganiseerd in en buiten de school. Zo interviewen de leerlingen hun ouders en grootouders om hun eigen geschiedenis te kunnen beschrijven en bezoeken ze individueel of in klassenverband bedrijven of krijgen ze gastles van beroepsbeoefenaars. Dat kan in het mentoruur zijn, maar ook in vaklessen (elke mentor is ook vakdocent, bijna alle vakdocenten zijn ook mentor). In de bovenbouw wordt dit uitgebouwd met individuele stages, projecten gericht op verkenning van vervolgonderwijs en proefstuderen. In de reflectie met de mentor wordt er gewerkt aan de Loopbaancompetenties Wat kan ik én Wat wil ik (kwaliteiten- en motievenreflectie), een vooral ook aan Werkexploratie (of onderzoek op vervolgopleiding, de studie-exploratie). Voor de leerlingen uit 4 4

5 VMBO, 5 HAVO en 6 VWO wordt er twee keer een netwerkmarkt georganiseerd. Zij maken in deze activiteiten kennis met vertegenwoordigers uit vervolgopleidingen en bedrijven en kunnen actief netwerken, in de opvatting van Het Baken een erg belangrijke loopbaancompetentie. Alle leerlingen maken, zodra ze 16 zijn en na deelname aan de netwerkbijeenkomst een Linkedin pagina aan en worden gestimuleerd om actief zelf een netwerk op te bouwen. De cast Organisatie: hoe doen we dat en wie doet wat? SG het Baken vindt het vooral belangrijk dat alle leerlingen daar terecht komen waar ze willen zijn en dat zij de juiste keuze hebben kunnen maken op basis van ervaringen en reflectie. De school werkt met leerlingen, naast het behalen van een diploma, vooral een de persoonlijke ontwikkeling om ze voor te bereiden aan deelname aan de maatschappij. Niet alleen de interne doorstroom is belangrijk, maar ook hoe leerlingen het doen in het vervolgonderwijs is voor SG het Baken een belangrijk gegeven. Om dit te monitoren is de decaan als in- en extern coördinator van LOB een spilfiguur voor de directie. Zij registreert jaarlijks de doorstroomgegevens van leerlingen en monitort tot twee jaar na uitstroom hoe leerlingen het doen in vervolgonderwijs. Zo weet de schoolleiding dat van de Havo leerlingen 5% na het eerste jaar HBO alsnog afstroomt naar MBO niveau 4. Dit percentage is significant hoger geweest, maar loopt de laatste jaren met kleine stappen terug. Door gericht onderzoek krijgen zij hun opbrengsten helder. Zij nodigen oud-leerlingen jaarlijks uit om voorlichting te geven aan eindexamenleerlingen van VMBO, HAVO en VWO, maar ook om met hen te praten over de ervaringen met de aansluiting. Ook zitten zij in een regionaal netwerk met MBO en HBO partners. Op deze manier heeft de school m.n. de aansluiting van de HAVO op HBO kunnen verbeteren. Dit kwaliteitsdenken zet de school ook neer in de manier waarop zij haar personeel professionaliseert. De decaan heeft een aanvullende opleiding managementvaardigheden gevolgd en maakt, samen met de schoolleiding, beleid op het gebied van LOB. Zij is een actief voorbeeld voor de mentoren als netwerker, onderzoeker en het boegbeeld van de school op LOB gebied. Zij is de adviseur en vraagbaak voor de onderwijsteams. Alleen als het echt nodig is, heeft de decaan contact met leerlingen of ouders. Zij is de absolute expert LOB. De mentoren zijn vooral actief in het primaire proces met de leerlingen en doen alle oudercontacten en voorlichting in principe zelf. Zij zijn allemaal geschoold in loopbaangerichte gesprekstechnieken, krijgen van de decaan jaarlijks een update over vervolgopleidingen en kunnen een keer per twee jaar zelf buiten de deur kijken in vervolgonderwijs of bedrijfsleven. Omdat de organisatie werkt met kernteams kan dit zonder verlies van lestijd georganiseerd worden. De teams vangen elkaars lessen en activiteiten gedurende zo n docentenstage op. Samen met de teamleider maken zij een (teamontwikkel) plan waarvan deze scholing een onderdeel is. Een ander onderdeel uit zo n teamplan is de organisatie en evaluatie van de LOB activiteiten en de continue monitoring van de opbrengsten m.b.v. de PDCA cyclus. Op een enkeling na is iedereen betrokken bij het mentoraat. Nieuwe docenten worden co-mentor gedurende de eerste twee jaar. In die periode krijgen zij ook een mentorcursus die de decaan met een aantal kerndocenten heeft ontwikkeld. SG Het Baken ziet het mentoraat en de (pedagogische) begeleidingstaak als de kern van goed docentschap. De crew Samenwerking: met wie doen we dat samen? 5

6 Ouderparticipatie is belangrijk voor SG Het Baken. Zij zien zichzelf als onderdeel van een driehoek: school, ouders en omgeving (bedrijven, vervolgopleidingen) met de leerlingen centraal in de driehoek. Zij wil, als school, zo open mogelijk staan voor bijdragen en samenwerking met haar partners. Ouders zijn vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling en het keuzeproces. In ouderavonden (die zelden plenair zijn, meestal per klas) worden zij voorgelicht over wat er zoal gebeurt in de mentor- en vaklessen en krijgen ze van de mentor les in het voeren van een loopbaangesprek thuis op de bank. Daarnaast worden ze actief betrokken bij de uitvoering van allerlei activiteiten: gastlessen, meeloopdagen en stages, bedrijfsbezoeken, interviews. Aan het begin van elk schooljaar wordt aan ouders en bedrijven gevraagd wat zij bij willen dragen in de LOB Kalender die de teams hebben. De docenten kunnen ook stages lopen op het MBO, HBO of in bedrijven. Dit wordt in het regionale partnernetwerk afgestemd. Zowel MBO als HBO zien hierin een win-win situatie. Hoe beter docenten in het VO weten hoe de vervolgopleiding werkt en in elkaar zit, hoe beter zij de leerlingen kunnen voorbereiden. 6

7 3. AISHA Scenario beschrijving: een integrale benadering Welk script ligt er ten grondslag aan het verhaal van Aïsha? Wat gebeurt er allemaal in de school van Aïsha, hoe is het georganiseerd en welke visie ligt eraan ten grondslag? Om dit te beschrijven, gebruiken we de 4 pijlers van de LOB scan. Het script Visie en beleid: waarom doen we de dingen zoals we ze doen? OSG het Palet is een brede scholengemeenschap voor VMBO en HV. In de onderbouw wordt met geïntegreerde groepen gewerkt in projecten, en daar waar nodig in aparte lessen per niveau. De missie van de school is samen een eigen weg vinden en deze visie beoogt dat leerlingen samen leren en in dat proces van samenwerkend leren hun eigen richting ontdekken. Leerlingen worden voorbereid op actief burgerschap, rol en participatie in de maatschappij. Ook voor het personeel geldt de missie, er wordt op Het Palet in brede zin samengewerkt, personeel wordt actief betrokken in ontwikkelingen en docenten zitten in meerdere teams. Kernwaarden van de school zijn betrokkenheid, respect en vertrouwen In de visie staat dat zij dat doen door : de leerlingen veel te laten samenwerken in zoveel mogelijk diverse projecten en prestaties over alle leergebieden (en vakken). Leerlingen keuzes aan te bieden, zodat zij vroeg leren wat het betekent om te kiezen, maar vooral ook dat je verstandig kunt kiezen op basis van ervaringen en wat je daarvan over jezelf leert. Leerlingen zowel binnen als buiten de school te laten leren. De verantwoordelijkheid voor het leren bij de leerlingen, hun ouders én de school te leggen. De leerling staat centraal en daaromheen bevinden zich allerlei ondersteuners. De betrokkenheid van de ouders in de keuzes voor de toekomst is van het grootste belang. De leerlingen optimaal toe te rusten voor het leven en alle kansen te bieden om in het vervolgonderwijs te slagen. Het halen van het diploma is één ding, maar het diploma halen met optimale resultaten en daarbij weten wie je bent, wat je kunt en wat je wilt is daarbij net zo belangrijk. Leerlingen die moeite hebben met bepaalde inhouden, leerlingen met beperkingen of leerstoornissen extra te ondersteunen zodat ook zij leren te vertrouwen op hun mogelijkheden en gemotiveerd zijn om het beste uit henzelf te halen. De school wil een loopbaangerichte leeromgeving aanbieden die leerlingen de veiligheid biedt om de wereld van leren en werken te ontdekken, praktijknabij is en de leerlingen de gelegenheid biedt keuzes te maken. Door het inrichten van een stimulerende leeromgeving wil men de leerlingen motiveren optimaal te presteren en te ontwikkelen. De productie Oriëntatie en begeleiding: wat doen we dan? 7

8 LOB speelt vanaf het begin een rol. De missie Samen een eigen weg vinden én het streven om de leeromgeving loopbaangericht te maken worden vanaf de onderbouw vormgegeven door de vakkenintegratie en de vormgeving van de projecten en prestaties. LOB als proces is de spil waarom alles draait. De mentoren en vakdocenten zijn de ontwikkelaars en uitvoerders van het concept en werken daarbij nauw samen met buitenschoolse partners. Ook zij geven de missie een gezicht door hun samenwerking en gezamenlijke ontwikkeling van het onderwijs. Alle activiteiten zijn LOB gericht en horen bij de loopbaangerichte leeromgeving. De leerlingen worden in leerjaar in zgn. dakpanklassen ingedeeld en hebben thematische projecten passend bij verschillende leergebieden die in soms gemixte groepen worden uitgevoerd. Per leerjaar zijn er een 5 tal thema s waaraan projecten en prestaties worden gehangen. Naast deze projecten is er in het rooster een lessenband, dagelijks worden er voor de leergebieden meer (theoretisch) inhoudelijke lessen gegeven met de verbinding naar de projecten. Mentoren zien elke dag, bij aanvang van de schooldag, hun groep en begeleiden intensief. Ze zijn in tweetallen gekoppeld aan een groep en hebben een klein groepje per klas onder hun hoede. In alle activiteiten komen het portfolio en de loopbaanvragen aan bod. Vragen als waar ben je goed in? Wat is je passie, wat zou je willen doen en waarom? Waarom past dit bij jou? Wat zeggen anderen dat je goed kunt of uitstraalt? enz. worden niet alleen door de mentor gesteld, maar ook door de begeleidende (vak)docenten van de leergebieden en de projecten. Op basis van wat de leerlingen laten zien en doen, begeleiden zij het totaalproces. De mentor is wel de aangewezen persoon om met de leerlingen van zijn groep hier dieper op in te gaan. Hij voert per periode minimaal één gesprek (in week 9), maar vaker nog, twee gesprekken per leerling. Hij kijkt met de leerling naar wat hij doet en hoe hij dat presenteert in zijn portfolio, naar de vorderingen en het niveau. Vooral het leren geven van betekenis aan de ervaringen is daarbij erg belangrijk. Door het verlenen van betekenis kan de leerling leren om doelen te gaan stellen voor de toekomst, zowel de korte als de langere termijn. De mentoren en vakdocenten hebben in de onderbouw en bovenbouw daarmee in principe dezelfde rol voor de leerlingen. Zij zijn het primaire aanspreekpunt en de deskundigen op het gebied van het leer- en keuzeproces. De leerlingen kiezen de projecten en prestaties (activiteiten) die passen bij hun passie, doelen en leerproces en samen met de mentor maken zij dus een plan per periode (wat moet ik doen en wat mag ik kiezen), waarbij ook de prestaties in de leergebieden en de kerndoelen en eindtermen voor de verschillende opleidingen niet uit het oog worden verloren. Zo wordt komt elke leerling op de goede plek (afdeling/opleiding) terecht en werkt gemotiveerd aan zijn leerdoelen. Elk mentorkoppel heeft voor hun groep een Facebookpagina dat een platform is voor uitwisseling over ervaringen, maar die ook gebruikt wordt om elkaar te helpen of te informeren. Vanaf 16 jaar maken leerlingen een Linkedin profiel aan en houden hun professionele contacten bij. De ouders zijn de begeleiders in het primaire opvoedmilieu. Zij worden door de mentoren begeleid om met de leerlingen aan de keukentafel of op de bank het gesprek te voeren over kwaliteiten, motieven en hoe zij hun kind zien. Een keer per periode hebben zij dit gesprek samen met de mentor. Ouders kunnen via internet tips en informatie krijgen over LOB en de werkwijze op school en kunnen snel en makkelijk in contact komen met de mentor en op de groepspagina zien wat er zoal plaatsvindt op school. Op deze manier worden zij actief betrokken bij het leer- en keuzeproces van hun kind. Voor ouders die dat willen wordt er jaarlijks een oudercursus Gesprekken met mijn kind georganiseerd door een groep mentoren. 8

9 De cast Organisatie: hoe doen we dat en wie doet wat? Het onderwijsteam is verdeeld in kernteams voor KT en HV, daarnaast zijn er ontwikkelteams voor de projecten en prestaties en wordt er ook overlegd in de secties voor de leergebieden die meer de vakinhouden bewaken en kerndoelen en eindtermen per vak in de projecten screenen. Het hele proces wordt bewaakt door twee LOB coördinatoren die samen met de teamleiding (onderbouw en bovenbouw) ervoor zorgen dat de ontwikkelde projecten in een leerlijn worden geordend, er flexibel kan worden georganiseerd en dat voor alle niveaus de eindtermen voldoende worden afgedekt. Er is tevens een competentieleerlijn uitgezet met 3 belangrijke kerncompetenties voor vervolgonderwijs (plannen en organiseren, samenwerken en omgaan met veranderingen (flexibiliteit) én de loopbaancompetenties. Per periode staat één kerncompetentie centraal, de loopbaancompetenties staan centraal in de gesprekken en het reflectiedeel van het portfolio. De LOB coördinatoren bewaken zowel de interne doorstroom als de externe. Zij verzamelen doorstroomgegevens voor de schoolleiding, maar ook voor tweejaarlijkse analyse in de teams. Uit deze gegevens blijkt dat in Het Palet zo n 10% van de VMBO leerlingen intern doorstroomt naar een hoger niveau (zowel van K naar T als van T naar Havo). Wat de externe doorstroom betreft stroomt 98% van de Havo door naar HBO en 95 % van VWO naar WO, 5% gaat naar HBO. De school volgt leerlingen sowieso tot 2 jaar na het afstuderen en uit gegevens daarvan blijkt dat 85% van de leerlingen na 2 jaar nog steeds in dezelfde vervolgopleiding zit en naar verwachting presteert. Ze doen ook alumni onderzoek en daaruit blijkt dat 84% de vervolgopleiding afmaakt zonder switch of uitval. Dit percentage is gezien vanuit het landelijk gemiddelde zeer positief.(vak) Docenten hebben een rol in de verschillend samengestelde teams en geven bij voorkeur meerdere vakken, ze zijn allemaal betrokken bij het mentoraat. Per klas wordt zo veel mogelijk gewerkt in een duo mentoraat (m.n. in de onderbouw). Daar waar mogelijk wordt er gewerkt met een ervaren en minder ervaren docent als mentoren van de groep, maar soms zitten er twee zeer ervaren krachten op een groep. Alle docenten worden intern opgeleid in het ontwikkelen hoogwaardige onderwijsprojecten, loopbaangerichte gespreksvoering, samenwerking en persoonlijk meesterschap. De LOB coördinatoren verzorgen een deel van die opleiding en halen waar nodig externe expertise binnen. Zij zijn beiden extern opgeleid voor het werk (in een train de trainer traject). In de kernteams wordt jaarlijks geëvalueerd en bekeken welke projecten in de leerlijn verbeterd of vervangen moeten worden. Dit proces wordt gevolgd en geleid door de LOB coördinator. Als het programma is vastgesteld, wordt er door de teamleiding gekeken naar uitvoering en organisatie. De uitgangspunten vragen om een flexibele organisatie van het onderwijs. Roostertijden zijn elke dag van half 9 tot 4, werktijden voor personeel van 8 tot 5 (voor fulltimers). Het rooster is ingedeeld in dagdelen i.pv. losse uren. In de PTA s wordt vastgelegd welke onderdelen in de projecten worden getoetst en welke onderdelen er in door een vakdocent worden afgetoetst. Externe contacten zijn geborgd in een netwerkkaart en een database, de LOB coördinatoren zijn de contactpersonen voor alle buitenschoolse partners. De mentor is de directe contactpersoon voor de leerling en zijn ouders. Zij hebben de gesprekken in week 9 van elke periode en monitoren de portfolio s en de programma s van de leerlingen in hun groep. Zij verzorgen ook de informatie voor ouders in de verschillende leerjaren, altijd samen met de leerlingen overigens. 9

10 De crew Samenwerking: met wie doen we dat dan? Er wordt er sterk samengewerkt met allerlei betrokkenen. In de eerste plaats zijn daar de ouders. Zij nemen deel aan projecten, zijn de beroepsbeoefenaars die gevolgd kunnen worden of zijn netwerkcontact. Zij zijn bovendien erg actief betrokken bij het leer- en keuzeproces van hun kind. De oudergesprekken in week 9 zijn verplicht. Als ouders niet komen, kan hun kind geen nieuwe planning maken. Ondanks dat de school daar strikt in is en je zou verwachten dat dat problemen geeft, blijkt dat in de praktijk juist niet het geval. Ouders willen graag komen als ze een actieve rol kunnen spelen en weten wat ze kunnen doen. De leerlingen zijn daar juist erg blij mee. Vertegenwoordigers van bedrijven en vervolgonderwijs zijn betrokken als gastdocenten en bieden hun omgeving aan om leerlingen te ontvangen en te laten leren. Zij vergaderen één keer per jaar mee in de ontwikkelteams, dit gebeurt op de jaarlijkse ontwikkeldag. Dit geeft hen een beeld van wat er op de school kan en mag en geeft hen de gelegenheid relevante informatie over veranderingen in het vervolgonderwijs of ontwikkelingen op de arbeidsmarkt met de school te delen. De school wil met deze samenwerkingsverbindingen vooral het gemeenschapsleren bevorderen en regionaal verbinden om voor de leerlingen uit de regio de beste kansen te blijven bieden. 10