De ruimte tussen biomassa potentie en de praktijk:

Transcriptie

1 De ruimte tussen biomassa potentie en de praktijk: Het belang van biomassa mobiliseren Wolter Elbersen Nederland en de biobased economy Hoe mobiliseren we 10 miljoen ton houtige biomassa in een duurzame markt? Wageningen 4 juli 2014

2 Outline De onbenutte Nederlandse biomassapotentie Voorbeelden van onbenutte potenties in het buitenland Wat zijn de voordelen en de belemmeringen om de potentie te benutten? Oplossingen

3 Nederlandse onbenutte biomassa potentie Mest: Grote potentie (4 miljoen ton ds). Niet veel opbrengst maar wel groot broeikas effect Veld: Grasachtige biomassa in het bijzonder: berm- en natuur-maaisel Belangrijkste: biomassa die we wel benutten maar nog veel efficiënter kunnen benutten: Elektriciteit en warmte Bioraffinage

4 Tertiare bijproducten Secundaire bijproducten Biomass crops Primaire bijproducten Secondary by-products Primary by-products Imports? Gewassen (Import) Turnhollow, 1994

5 Tertiare bijproducten Import? Biomass crops Primary by-products Secondary by-products Secundaire bijproducten Primaire bijproducten Gewassen (Import) Turnhollow, 1994

6 Tertiare bijproducten Import? Biomass crops Secundaire bijproducten Primaire bijproducten Primary by-products Gewassen Secondary by-products (Import) Turnhollow, 1994

7 Veld biomassa onzeker: kunnen we het mobiliseren (in 2020)? Stroom Primaire biomassa Scenario Bruto beschikbaarheid 1. Global Economy kton droge stof 2. Transatlantic Market 3. Strong Europe 4. Regional Communities Stro grasstro Natte gewasresten akkerbouw Natte gewasresten tuinbouw Groenbemester Fruit- en boomteelt Hout uit bos zonder oogst Hout uit bos met oogst 1, Hout uit landschap Natuurgras 1, Bermgras en gras van waterwegen Heide Riet Energieteelt binnen landbouw 9, Energieteelt buiten landbouw Hout uit bebouwde omgeving Natte biomassa bebouwde omgeving Gras voor bioraffinage 10, SUBTOTAAL Primair

8 1. Oliepalm bijproducten 50 Mton palmolie maar ook 50 Mton bijproducten! Nu nauwelijks benut!!

9 Palm mill bijproducten mobiliseren is een winwin propositie Huidig Verbeterd Mills verbeteren = Energie efficienter maken en biogas produceren Lignocellulose biomassa kan benut worden om (tussen)producten te maken voor de markt ---- Ton per hectare ---- Palmolie Broeikasgas emissie uit afval (CO2eq) Biomassa voor export Tot 8 ~ 0?

10 Belemmeringen en oplossingen Veel van de biomassa is nu niet direct geschikt om te benutten vervuild, bulky, nat, te weinig, of heeft een toepassing Er zijn aanpassingen/investeringen in beheer of productieproces nodig om de biomassa te kunnen benutten Veranderingen vergen tijd en er is een gegarandeerde afzet nodig wil de investering mogelijk zijn De biomassa moet worden omgezet in tussenproduct (en): (schone) pellet, pyrolyse olie, chips, etc. Deze tussenproducten zijn nog geen commodity wat leidt tot onzekerheid, meer kosten, verspilling.

11 To be or not to a commodity A full commodity Not a commodity Easily transportable and storable Not easily transportable or storable high energy content, low moisture, No standards (quality, sustainability, low volume safety, etc.) Quality standardized No exchange markets Fungible (= exchangeable ) No market price Standard transport, contracting, No financial instruments (futures) insurance, safety, etc. No sustainability standards Standard processing, etc. Transaction costs higher Functioning market Security of supply becomes very Trade system Price formation important/difficult Financial instruments (futures, etc.) Long term relationships needed High tradability One on One and Case by Case Sustainability relations Standard certification systems exist Vertical chain integration needed

12 To be or not to a commodity A full commodity Not a commodity Easily transportable and storable Not easily transportable or storable high energy content, low moisture, No standards (quality, sustainability, low volume safety, etc.) Quality standardized No exchange markets Fungible (= exchangeable ) No market price Standard transport, contracting, No financial instruments (futures) insurance, safety, etc. No sustainability standards Standard processing, etc. Transaction costs higher Functioning market Security of supply becomes very Trade system Price formation important/difficult Financial instruments (futures, etc.) Long term relationships needed High tradability One on One and Case by Case Sustainability relations Standard certification systems exist Vertical chain integration needed

13 We hebben dus nieuwe commodities nodig! Candidaat commodities: Hout pellets Stro pellets Getorrefieerde pellets (verschillende soorten) Pyrolyse olie Hout chips Een ISO norm is maar het begin van het begin!!!!! Producenten en gebruikers moeten veel meer regelen (zie de lijst)

14 Belemmeringen en oplossingen (2) Nood zaak om de biomassa achter te laten (voor bodem of biodiversiteit) wordt onderschat of overschat: Onderschatting leidt tot bodemdegradatie of aantasting biodiversiteit Overschatting leidt tot onderbenutting van biomassa met een hefboomeffect (logistiek is te duur bij te weinig biomassa) Kennis is nodig om afwegingen te maken Technologie kan oplossingen bieden: bioraffineer op het veld en breng nutrieten direct terug

15 Soms is er een biomassa overschot en soms is er een tekort Speel in op overschotten! Gebruik biomassa voor energie als het kan: - Laagwaardigere toepassingen kunnen hier een oplossing zijn: - Verbranden - Vergisten

16 EIND

17 Referenties Elbersen, Wolter en Joop Spijker Biomassapotentie Rijkswaterstaat. Analyse van hoeveelheden en huidige toepassing. Een rapport voor Rijkswaterstaat. Dam, J., W. Elbersen, R, Ree Setting up international biobased commodity trade chains. A guide and 5 examples in Ukraine. A report for the Netherlands Programmes Sustainable Biomass of Netherlands Enterprise Agency. Bakker, R., W. Elbersen, R. Poppens, and J.P. Lesschen Rice straw and Wheat straw. Potential feedstocks for the Biobased Economy. A report for the Netherlands Programmes Sustainable Biomass of NL Agency. Elbersen, B. E. Annevelink, J. Roos Klein-Lankhorst, J.P. Lesschen, I. Staritsky, J.W.A. Langeveld, H.W. Elbersen, F. van der Hilst & J.P.M. Sanders. IN REVIEW. An integrated computer based tool to assess economic and environmental implications of biomass delivery chains. Regional Environmental Change. Elbersen, Wolter The Pellets for Power project DBI Sustainable Biomass Import from Ukraine. 9th International Conference on Biomass for Energy of September, 2013 Kiev, Ukraine. Elbersen, Wolter, Koen Meesters and Rob Bakker Valorization of palm oil (mill) residues. Identifying and solving the challenges. A report for the Netherlands Programmes Sustainable Biomass of NL Agency. Poppens R., J.P. Lesschen, M. Galytska, P. de Jamblinne, P. Kraisvitnii, H.W. Elbersen Herbaceous biomass supply chains. Assessing the greenhouse gas balance, economics and ILUC effects of Ukrainian biomass for domestic and Dutch energy markets. Pellets for Power project. Wageningen UR Food & Biobased Research. Sluis van der, T., R. Poppens, P. Kraisvitnii, O. J.P. Lesschen, M. Galytska and H.W. Elbersen Reed Harvesting from wetlands for bioenergy. Technical aspects, sustainability and economic viability of reed harvesting in Ukraine. Pellets for Power project. Alterra report Spijker, J.H., R.R.C. Bakker, P.A.I. Ehlert, H.W. Elbersen, J.J. de Jong, K. Zwart Toepassingsmogelijkheden voor natuur- en bermmaaisel. Stand van zaken en voorstel voor een onderzoeksagenda Alterrarapport. Project BO Annevelink, E., H.W. Elbersen & R. van Ree De rol van de Bio-energiesector in de Biobased Economy - achtergronddocument voor het opstellen van een visie In opdracht van Platform Bioenergie. WUR-FBR Rapport Koppejan, J. H.W. Elbersen, M. Meeusen en P. Bindraban Beschikbaarheid van Nederlandse biomassa voor elektriciteit en warmte in Rapport voor SenterNovem.