EU als speler in milieu en duurzaamheidsbeleid. 22 januari 2015 Dr. Louise van Schaik, lezing voor Vlaamse ambtenaren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EU als speler in milieu en duurzaamheidsbeleid. 22 januari 2015 Dr. Louise van Schaik, lezing voor Vlaamse ambtenaren"

Transcriptie

1 EU als speler in milieu en duurzaamheidsbeleid 22 januari 2015 Dr. Louise van Schaik, lezing voor Vlaamse ambtenaren

2 Inhoud college Unieke karakter EU EU bevoegdheden Europese instellingen Beleidsproces Plannen en besluiten Uitgangspunten Europees milieubeleid Klimaataanpak 2020 & 2030

3 Waarom is EU besluitvorming nou zo uniek? 1. Supranationale besluitvorming 2. Een autonome rechtsorde boven de lidstaten 3. Direct effect / directe werking van richtlijnen en verordeningen 4. Direct verkozen Europees Parlement 5. Enorme reikwijdte en impact van gez. beleid (interne markt!) en besluitvorming: nationale Europeanisering 6. Intergouvernementele samenwerking: buitenlands beleid

4 EU bevoegdheid hangt af van onderwerp (op basis van subsidiariteitsbeginsel) 1. Exclusieve bevoegdheid / gemeenschappelijk beleid: Bijv. Visserij, handel, mededinging, douane 2. Gedeelde bevoegheid/ gemeenschappelijk en nationaal beleid: Bijv. Milieu, transport, onderzoek & innovatie 3. Aanvullende bevoegdheid: Bijv. Gezondheid, onderwijs, cultuur 4. Intergouvernmenteel: buitenlands beleid en defensie

5 Europese Raad President Raad van Ministers Europese Commissie Europees Parlement Besluitvorming Recht van initiatief Co-decisie (90%) Internationale verdragen Externe Vertegenwoordiging HV & EDEO Europese Rekenkamer controleert het budget Hoeder van de Verdragen Toezien op implementatie beleid Aanbevelingen & adviezen Externe Vertegenwoordiging Consultatie (10%) Instemming: EU budget Nieuwe lidstaten Commissarissen Bilaterale verdragen Hof van Justice rechtshandhaving

6 EU Instellingen: Europese Commissie 28 Commissarissen, besluiten als college ; bij meerderheid van de leden voor 5 jaar verkozen autonoom, dienen EU belang Voorzitter (Juncker) eigen mandaat van EP; hij verdeelt de portfolio s andere Commissarissen Commissie is onderverdeeld in circa 40 Directorates General (DGs) en gespecialiseerde diensten (zoals juridische dienst)

7 EU Instellingen: Europees Parlement 751 zetels, waaronder 22 Belgen(13 Nederlandstalig) EPP, PES, ELDR en kleinere politieke groepen nationale kieslijsten verkozen voor 5 jaar Straatsburg en Brussel Democratische controle

8 Partijen en nationaliteiten in het Europees Parlement Nationaliteit Fractie(lijsten)

9 EU Instellingen: de Raad Raad van de Europese Unie (=Raad van Ministers) 10 formaties COREPER, werkgroepen Roulerend voorzitterschap Europese Raad Sinds 1975; 4 x per jaar staatshoofden en regeringsleiders + voorzitter Commissie geven van impulsen aan integratie vastleggen algemene politieke beleidslijnen vaste voorzitter (President Tusk; 2 x 2,5 jaar)

10 Verschillende formaties van de Raad: 1. Algemene Zaken 2. Buitenlands Beleid (FAC) 3. Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) 4. Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ) 5. Werkgelegenheid, Sociaal beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken 6. Concurrentievermogen (interne markt, industrie, onderzoek) 7. Vervoer, Telecommunicatie en Energie 8. Landbouw en Visserij 9. Milieu 10. Onderwijs, Jeugdzaken en Cultuur

11 Stemmen in de Raad Unanimiteit of gewogen meerderheid (QMV) Het Lissabon Verdrag: meerderheid is = 55% van de lidstaten maar tenminste 15 landen én 65% van de EU bevolking Praktijk is consensus!

12 Hoe komt EU beleid tot stand? Commissarissen Kabinetten Directoraten Generaal Plenaire vergaderingen Commissie-vergaderingen Rapporteurs politieke groepen Raad van Ministers COREPER I & II Raadswerkgroepen Expert Comités COMMISSIE (Maakt het voorstel en ziet toe op de uitvoering) EUROPEES PARLEMENT (Verschillende procedures genoemd naar de rol van het EP) RAAD (Neemt besluiten)

13 Commissie Initieert beleidsvoorstel (het Europees belang) Raad (belang lidstaten) Parlement (belangen Europese burger) Besluit Europese Hof van Justitie (rechtshandhaving)

14 Plannen en besluiten Mededeling/ Communication Groenboek/ Green paper Witboek/ White paper Verordering/ Regulation (binding, direct effect in the member states) Richtlijn/ Directive (should be implemented within time limit) Besluit/Decision (binding for certain target group) Aanbeveling/ Recommendation (not binding)

15 Brussels Interest groups NGOs & Consumer Groups Industry/ Corporate centre Think Tanks Largest Press Corps in the World

16 Europees milieubeleid: uitgangspunten Voorzorgsbeginsel Vervuiler betaalt Subsidiariteit (meerwaarde EU niveau) Proportionaliteit (bijv. impact assessments) Gebaseerd op kennis en data Doelstelling milieu-integratie Minimumharmonisatie

17 EU: reddende engel of kwelgeest? De juiste schaal voor (grensoverschrijdende) milieuproblematiek vs. noodzakelijk kwaad (zonder EU kan het vaak niet) Politiek risico: EU beleid kan anders uitpakken qua besluit & implementatie Brusselse bemoeizucht vs. lobby voor EU optreden als het nationaal niet lukt (& Goldplating bij implementatie) Nadruk op regelgeving en emissiehandel (belasting vergt unanimiteit & EU heeft weinig geld) Activistisch EP, COM (?) & conservatieve Raad Klimaat de milieuagenda Brussels compromis Belgische/ Vlaamse positie

18 De politieke agenda Juncker wants EU Energy Union to be no1 renewable energy & enhanced efficiency Commissie WP zet resource efficiency en andere beleidsvoornemens on hold 2015: VN klimaattop Parijs & post-2015 SDGs

19 Klimaatbeleid: drie bestuurslagen Internationaal: UNFCCC, Kyoto Protocol, Copenhagen Accord, G20, UN(SC), Wereldbank, Rio+20 EU beleid: ETS, energie efficiency, hernieuwbare energie, etc Transpositie van EU beleid in nationale wetgeving Nationaal klimaat en milieubeleid

20 Klimaat en duurzame energiepakket % reduction GHG emissions in 2020 compared to 1990 levels: revision of EU ETS & national reduction targets in non ETS sectors 20% Renewable energy (national targets) 20% Energy efficiency (non binding)

21 GHG Target: 20% compared to % compared to 2005 EU ETS 21% compared to 2005 Non ETS sectors 10% compared to Member State targets, stretching from 20% to +20% Source: EC presentation

22 EU klimaatpakket % emissiereductie doestelling (en 80% in 2050) 27% hernieuwbare EU level Zorgen over competitiveness domineren het debat Oekraïne crisis heeft energieveiligheid terug op de politieke agenda gezet EU als het goede voorbeeld voor Parijs?

23 Bedankt voor uw aandacht! dr. Louise van Schaik Senior Research Fellow Instituut Clingendael Verder lezen: The Ever Changing Union: An Introduction to the History, Institutions and Decision Making Processes of the European Union, 2nd fully revised edition, March 2011, downloadable at:

EU besluitvorming dr. Louise van Schaik. Presentatie voor Kenniscentrum Vlaamse Steden, mei 2011

EU besluitvorming dr. Louise van Schaik. Presentatie voor Kenniscentrum Vlaamse Steden, mei 2011 EU besluitvorming dr. Louise van Schaik Presentatie voor Kenniscentrum Vlaamse Steden, mei 2011 Inhoud college 1. Unieke kenmerken EU 2. EU actoren 3. EU besluitvorming 4. Wat komt eruit: plannen & besluiten

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE DE RAAD SPEELT EEN ESSENTIËLE ROL IN DE EU-BESLUITVORMING De Raad van de Europese Unie informeel ook wel EU-Raad genoemd, of gewoon Raad speelt een essentiële rol in de EUbesluitvorming.

Nadere informatie

Twente Wegwijs in Brussel

Twente Wegwijs in Brussel Twente Wegwijs in Brussel Brussel, 9 en 10 oktober 2018 Scepterstraat 41, 1050 Brussel Team: zes personen Diensten: Public Affairs Werkbezoeken Brussel Monitoren / EU-scan Ogen en oren in Brussel Flexplekken

Nadere informatie

Belangenbehartiging in de Europese Unie

Belangenbehartiging in de Europese Unie Belangenbehartiging in de Europese Unie Joost van den Akker LLM, MA 22 april 2014 In 1988 voorspelde de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors dat binnen 10 jaar 80% van de wetgeving

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

De Europese Energie Unie

De Europese Energie Unie De Europese Energie Unie Mooie ambities in zwaar weer Jos Notenboom jos.notenboom@pbl.nl 2020 energie- en Klimaatdoelen Wetgeving sinds 2009 Nederlandse Beleid Energieakkoord sinds 2013 Energie Unie Commissie

Nadere informatie

13.1. De geschiedenis van de Europese Unie

13.1. De geschiedenis van de Europese Unie Hoofdstuk 13: De Europese Unie 13.1. De geschiedenis van de Europese Unie 1945 V.S. heeft West-Europa versus Sovjet-Unie heeft Oost-Europa - V.S. heeft Marshallplan voor economische steun - Oprichting

Nadere informatie

De Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie (PV-EU) Jos G.H. Draijer

De Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie (PV-EU) Jos G.H. Draijer De Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie (PV-EU) Jos G.H. Draijer Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Jeugd &Gezin (J&G) Ontwerp Richtlijn Patiëntenrechten

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

LTO Nederland: boeren, lobby, EU. Wie ben ik? Wie ben ik? Koert Verkerk. Lobbyist LTO Nederland in Brussel

LTO Nederland: boeren, lobby, EU. Wie ben ik? Wie ben ik? Koert Verkerk. Lobbyist LTO Nederland in Brussel LTO Nederland: boeren, lobby, EU Koert Verkerk LTO Nederland Juli 2016 Wie ben ik? Koert Verkerk Lobbyist LTO Nederland in Brussel Wie ben ik? 1 Wie zijn jullie? Type bedrijven? Kennen jullie lobbyisten?

Nadere informatie

Themadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie

Themadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie Themadag Europa Europa hoe werkt het? 30/11/2011 Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie 2 Inhoud Europese Instellingen Europees Parlement Europese Raad Raad van de Europese

Nadere informatie

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie en haar governance Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie Een Europees kader voor het nationaal klimaat-en energiebeleid, ontstaan

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Prioritaire Europese leefmilieuen klimaatdossiers op de agenda van het Griekse voorzitterschap

Prioritaire Europese leefmilieuen klimaatdossiers op de agenda van het Griekse voorzitterschap Prioritaire Europese leefmilieuen klimaatdossiers op de agenda van het Griekse voorzitterschap Marjan Decroos 07.02.2014 Vleva en SAR-Minaraad Ter herinnering : wetgevende dossiers afgewerkt onder LT VZP

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 31 384 (R1850) Goedkeuring van het op 13 december 2007 te Lissabon totstandgekomen Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende

Nadere informatie

A. Inleiding en wegwijs in het Europese recht

A. Inleiding en wegwijs in het Europese recht A. Inleiding en wegwijs in het Europese recht In dit hoofdstuk zal de rechts- en besluitvorming in de Europese Unie centraal staan, gericht op het besturen van de EU door middel van besluitvorming. Het

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1593 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Actuele EU-procedures in de commissies

Actuele EU-procedures in de commissies Den Haag, 1 september Voortouwcommissie: vaste commissie voor Europese Zaken Volgcommissie(s): BuZa i.v.m. agendapunt 5, 6, 8 EZ i.v.m. agendapunt 5 FIN i.v.m. agendapunt 5, 7, 9 I&M i.v.m. agendapunt

Nadere informatie

452 ( ) Nr juli 2015 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet

452 ( ) Nr juli 2015 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet ingediend op 452 (2014-2015) Nr. 1 30 juli 2015 (2014-2015) Ontwerp van decreet houdende instemming met de Overeenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en IJsland, anderzijds, betreffende

Nadere informatie

Actuele EU-procedures in de commissies

Actuele EU-procedures in de commissies Den Haag, 7 september 2017 Voortouwcommissie: vaste commissie voor Europese Zaken Volgcommissie(s): BuZa i.v.m. agendapunt 5, 6, 8 EZ i.v.m. agendapunt 5 FIN i.v.m. agendapunt 5, 7, 9 I&M i.v.m. agendapunt

Nadere informatie

Expertisecentrum Europees Recht

Expertisecentrum Europees Recht Expertisecentrum Europees Recht ECER-infobijeenkomst Nederlands EUvoorzitterschap 2016: EU-instellingen en besluitvormingsprocedures Den Haag 18 mei 2015 EU-Instellingen: Raad en Commissie Ivo van der

Nadere informatie

vaste commissie voor Europese Zaken

vaste commissie voor Europese Zaken Den Haag, 10 februari Voortouwcommissie: vaste commissie voor Europese Zaken i.v.m. agendapunt 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17 EU i.v.m. agendapunt 14 EZ i.v.m. agendapunt 9, 14, 15 FIN i.v.m. agendapunt

Nadere informatie

Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie

Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie; mededeling bij

Nadere informatie

Punten ter bespreking (II)

Punten ter bespreking (II) Raad van de Europese Unie Brussel, 18 februari 2019 (OR. en) 6512/19 OJ CRP2 7 COMIX 107 VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (2e deel) Europagebouw, Brussel 20 februari 2019

Nadere informatie

Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap

Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap 17 januari 2019 Vleva en Minaraad Jan Haers, Attaché Energie Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de EU Clean Energy pakket

Nadere informatie

Puzzel: Krachtenveld Europese Unie

Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving werkvorm: Door de Europese schuldencrisis vindt er veel extra overleg plaats in de Europese Unie. Welke instituties spelen bij de besluitvorming in

Nadere informatie

Brussel via het Binnenhof De Tweede Kamer en de EU

Brussel via het Binnenhof De Tweede Kamer en de EU Brussel via het Binnenhof De Tweede Kamer en de EU Sandor Loeffen Adjunct-griffier/EU-adviseur migratie- en asielbeleid s.loeffen@tweedekamer.nl Onderwerpen 1. Nationale parlementen in de EU: - rol, taken

Nadere informatie

Overzicht. Bevoegdheden inzake milieu. Internationaal: België:

Overzicht. Bevoegdheden inzake milieu. Internationaal: België: Overzicht An Cliquet Vakgroep Internationaal publiekrecht, Universiteit Gent Brussel, 18 oktober 2011 Internationaal: Bevoegdheden inzake milieu Evolutie van internationaal milieurecht Internationale rechtsregels

Nadere informatie

Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU

Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU VIVES BRIEFING 2016/06 Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU Klaas Staal Karlstad Universitet 1 GEVOLGEN VAN BREXIT VOOR DE BESLUITVORMING IN DE EU Klaas Staal INLEIDING Op 23 juni 2016 stemmen

Nadere informatie

KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING

KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING De deelnemers plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Deze ontvangt u mede namens de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Paul Blokhuis.

Deze ontvangt u mede namens de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Paul Blokhuis. 21 501-31 Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken Nr. 465 Brief van de minister voor Medische Zorg Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

Punten ter bespreking (II) 2. Verordening plan voor de Noordzee Debriefing door het voorzitterschap over het resultaat van de trialoog

Punten ter bespreking (II) 2. Verordening plan voor de Noordzee Debriefing door het voorzitterschap over het resultaat van de trialoog Raad van de Europese Unie Brussel, 6 november 2017 13939/17 OJ CRP1 37 VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (1e deel) Justus Lipsiusgebouw, Brussel 8 en 10 november 2017 (10.00,

Nadere informatie

Energiedossiers +jdens het Letse voorzi2erschap

Energiedossiers +jdens het Letse voorzi2erschap Energiedossiers +jdens het Letse voorzi2erschap 3 februari 2015 Jan Haers AIB Energie- a2aché PV Interna+onale energiecontext Bevoorradingszekerheid Gasbevoorrading van EU blij6 aandachtspunt in het kader

Nadere informatie

Open vragen. De bestuurlijke kaart van de Europese Unie

Open vragen. De bestuurlijke kaart van de Europese Unie Open vragen bij De bestuurlijke kaart van de Europese Unie Instellingen, besluitvorming en beleid Anna van der Vleuten (red.) bussum 2012 Deze open vragen horen bij het boek De bestuurlijke kaart van de

Nadere informatie

De organisatie van de EU

De organisatie van de EU I De organisatie van de EU 1 Inleiding De Europese Unie (EU) bestaat inmiddels uit 28 lidstaten. Nadat zes lidstaten het samenwerkingsverband begonnen, hebben de EU en haar rechtsvoorgangers verschillende

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2113 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie 13.6.2017 A8-0208/50 50 Overweging 1 (1) Wat de reductie van de in de EU uitgestoten broeikasgassen betreft, schaarde de Europese Raad zich in zijn conclusies van 23-24 oktober 2014 over het kader voor

Nadere informatie

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie. Departement Leefmilieu, Natuur en Energie. Energiedossiers tijdens het Griekse voorzitterschap

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie. Departement Leefmilieu, Natuur en Energie. Energiedossiers tijdens het Griekse voorzitterschap Energiedossiers tijdens het Griekse voorzitterschap Jan Haers 07.02.2014 Vleva en SAR-Minaraad Overzicht ILUC 2030 klimaat-energiekader Mededeling over energieprijzen en kosten Mededeling over overheidsinterventie

Nadere informatie

2010/06 Structuur van het Publicatieblad - Aanpassing ingevolge de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon Publicatieblad, L-serie

2010/06 Structuur van het Publicatieblad - Aanpassing ingevolge de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon Publicatieblad, L-serie 200/06 Structuur van het Publicatieblad - Aanpassing ingevolge de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon Publicatieblad, L-serie L I Wetgevingshandelingen a) Verordeningen b) Richtlijnen c) Besluiten

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2241 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit

WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit WELKOM IN HET EUROPEES PARLEMENT! DG Comm, Visits and Seminars Unit EEN PARLEMENT, DRIE PLAATSEN 2 BELANGRIJKE EU VERDRAGEN 3 1952* Verdrag van Parijs (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) 1958 Verdrag

Nadere informatie

Milieu- en klimaatprioriteiten van het Maltese EU Voorzitterschap

Milieu- en klimaatprioriteiten van het Maltese EU Voorzitterschap Milieu- en klimaatprioriteiten van het Maltese EU Voorzitterschap CCIM stakeholder dialogue 24 januari 2017 Marjan Decroos Vlaams Milieuattaché Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering Permanente

Nadere informatie

RIZIV. Grensoverschrijdende patiëntenmobiliteit. H. De Ridder RIZIV. Dienst voor geneeskundige verzorging

RIZIV. Grensoverschrijdende patiëntenmobiliteit. H. De Ridder RIZIV. Dienst voor geneeskundige verzorging RIZIV Grensoverschrijdende patiëntenmobiliteit. Visie van de Belgische overheid. H. De Ridder RIZIV Dienst voor geneeskundige verzorging Inhoud I. voor een goed begrip II. tanende zekerheid III. waar worden

Nadere informatie

GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT

GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT Europees Parlement 2014-2019 Commissie juridische zaken 12.1.2017 GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT Betreft: Gemotiveerd advies van de Nederlandse Eerste Kamer inzake

Nadere informatie

Opdrachtblad A: De Raad van Ministers Opdrachtblad B: De prioriteiten van het Nederlands voorzitterschap

Opdrachtblad A: De Raad van Ministers Opdrachtblad B: De prioriteiten van het Nederlands voorzitterschap VERDIEPING: DE PRIORITEITEN VAN NEDERLAND KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Nederland heeft drie prioriteiten voor het voorzitterschap opgesteld: een innovatieve EU, een EU die zich beperkt tot hoofdzaken en

Nadere informatie

Energiedossiers tijdens het Italiaanse voorzitterschap

Energiedossiers tijdens het Italiaanse voorzitterschap Energiedossiers tijdens het Italiaanse voorzitterschap Jan Haers 2 juli 2014 Vleva en SAR-Minaraad Overzicht Energiebeleid op Europese Raad Tijdens het Griekse voorzitterschap Prioriteiten van het Italiaanse

Nadere informatie

Verkiezingen Tweede Kamer 2012

Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Europese Unie dr. Edwin van Rooyen 10-9-2012 PvdA, VVD en SP zijn voorstander van het vergroten van de controle op

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1167 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

Vier voorzitters - 1

Vier voorzitters - 1 Vier voorzitters - 1 Op 23 mei 2019 worden er in Nederland weer verkiezingen gehouden voor het Europees Parlement. De Europese burgers kiezen hun vertegenwoordigers in het parlement. Het gekozen Europees

Nadere informatie

Punten ter bespreking (II)

Punten ter bespreking (II) Raad van de Europese Unie Brussel, 20 november 2017 14555/17 OJ CRP1 39 VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (1e deel) Justus Lipsiusgebouw, Brussel 22 november 2017 (9.00) Lexgebouw,

Nadere informatie

Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie

Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Peter Lelie Europese Commissie - DG EMPL 7-Oct-09 Directoraat-Generaal for Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Gelijke Kansen Eenheid Sociale

Nadere informatie

Europese besluitvorming in de Tweede Kamer

Europese besluitvorming in de Tweede Kamer Europese besluitvorming in de Tweede Kamer De Europese Unie speelt op bijna elk beleidsterrein een rol. Nationale en Europese zaken zijn vaak met elkaar verweven en hebben invloed op elkaar. Daarom is

Nadere informatie

Verslag van het voorzitterschap van de Raad aan de Europese Raad betreffende de hervorming van het voorzitterschap (10 december 2002)

Verslag van het voorzitterschap van de Raad aan de Europese Raad betreffende de hervorming van het voorzitterschap (10 december 2002) Verslag van het voorzitterschap van de Raad aan de Europese Raad betreffende de hervorming van het voorzitterschap (10 december 2002) Caption: Op 10 december 2002 brengt het Deense voorzitterschap een

Nadere informatie

RECTIFICATIES. a) Bladzijde 19, artikel 1, punt 17, ad artikel 9 C, lid 6, tweede alinea, tweede zin

RECTIFICATIES. a) Bladzijde 19, artikel 1, punt 17, ad artikel 9 C, lid 6, tweede alinea, tweede zin 30.11.2009 Publicatieblad van de Europese Unie C 290/1 RECTIFICATIES PROCES-VERBAAL VAN VERBETERING van het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag

Nadere informatie

DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD IN EEN NOTENDOP

DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD IN EEN NOTENDOP DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD IN EEN NOTENDOP DE EUROPESE RAAD DE STRATEGISCHE INSTELLING VAN DE UNIE De Europese Raad is het kloppend hart van de Europese Unie. Hij bepaalt de richting en de politieke prioriteiten

Nadere informatie

7003/17 oms/fb 1 DG G 2A

7003/17 oms/fb 1 DG G 2A Raad van de Europese Unie Brussel, 3 april 2017 (OR. en) 7003/17 BUDGET 2 TOELICHTING Betreft: Ontwerp van gewijzigde begroting nr. 1 bij de algemene begroting voor 2017 in samenhang met het voorstel voor

Nadere informatie

SAMENVATTING SYLLABUS

SAMENVATTING SYLLABUS SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het

Nadere informatie

*** ONTWERPAANBEVELING

*** ONTWERPAANBEVELING EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 25.10.2012 2012/0120(E) *** ONTWERPAANBEVELING over het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting

Nadere informatie

Open vragen. De bestuurlijke kaart van de Europese Unie. Instellingen, besluitvorming en beleid. Anna van der Vleuten (red.)

Open vragen. De bestuurlijke kaart van de Europese Unie. Instellingen, besluitvorming en beleid. Anna van der Vleuten (red.) De bestuurlijke kaart van de Europese Unie Instellingen, besluitvorming en beleid Open vragen Anna van der Vleuten (red.) u i t g e v e r ij c o u t i n h o c bussum 2015 Deze open vragen horen bij De

Nadere informatie

vaste commissie voor Europese Zaken Actuele EU-procedures in de commissies

vaste commissie voor Europese Zaken Actuele EU-procedures in de commissies Den Haag, 22 juni 2018 Voortouwcommissie: vaste commissie voor Europese Zaken i.v.m. agendapunt 6, 7, 8, 9 EU i.v.m. agendapunt 1 FIN i.v.m. agendapunt 10 Document: Besluitenlijst van de procedurevergadering

Nadere informatie

EEN VOORSTELLING VAN DE VLAAMSE VERTEGENWOORDIGING BIJ DE EU

EEN VOORSTELLING VAN DE VLAAMSE VERTEGENWOORDIGING BIJ DE EU EEN VOORSTELLING VAN DE VLAAMSE VERTEGENWOORDIGING BIJ DE EU Vlaamse Vertegenwoordiging bij de EU Permanente Vertegenwoordiging van België Inhoud 1. Inleiding... 5 2. Missie van de Vlaamse Vertegenwoordiging

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1487 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE

DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE BRIEVENBRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE DE INSTELLINGEN: WIE DOET WAT? INTRO VOOR DE LEERKRACHT Op de volgende pagina s vindt u materiaal waarmee u de belangrijkste Europese instellingen op

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 20 maart 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 20 maart 2017 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 20 maart 2017 (OR. en) 7051/17 ONTWERPNOTULEN Betreft: PV/CONS 11 SOC 173 EMPL 131 SAN 89 CONSOM 74 3523e zitting van de Raad van de Europese Unie (Werkgelegenheid, Sociaal

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1674 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie

Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Raad van de Europese Unie Jullie zijn nu de Raad van de Europese Unie. De Raad van de Europese Unie stemt voor of tegen regels die de Europese Commissie heeft bedacht. Samen met

Nadere informatie

GECONSOLIDEERDE VERSIE

GECONSOLIDEERDE VERSIE 30.3.2010 Publicatieblad van de Europese Unie C 83/1 GECONSOLIDEERDE VERSIE VAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE EUROPESE UNIE EN HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE (2010/C 83/01) 30.3.2010

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.5.2017 COM(2017) 214 final 2017/0091 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot vaststelling van het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in de

Nadere informatie

6372/19 1 ECOMP. Raad van de Europese Unie. Brussel, 26 februari 2019 (OR. en) 6372/19 PV CONS 5 ECOFIN 161

6372/19 1 ECOMP. Raad van de Europese Unie. Brussel, 26 februari 2019 (OR. en) 6372/19 PV CONS 5 ECOFIN 161 Raad van de Europese Unie Brussel, 26 februari 2019 (OR. en) 6372/19 PV CONS 5 ECOFIN 161 ONTWERPNOTULEN RAAD VAN DE EUROPESE UNIE (Economische en Financiële Zaken) 12 februari 2019 6372/19 1 INHOUD Bladzijde

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 21 501-31 Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken Nr. 459 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN

Nadere informatie

Conclusies van de Europese Raad (te vinden via

Conclusies van de Europese Raad (te vinden via Besluitenlijst EUROPESE UNIE Algemeen Verklaring nr. 17 bij het Verdrag van Maastricht (transparantie EG) (Pb. EG 1992, C 191/101). Europol-overeenkomst (Pb. EG 1995, C 316/2). Verklaring nr. 41 bij het

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1749 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1303 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

Verslag van de vergadering van de Ministerraad van 21 januari 2000 De Ministerraad vergaderde op vrijdag 21 januari 2000 in de Wetstraat 16 vanaf

Verslag van de vergadering van de Ministerraad van 21 januari 2000 De Ministerraad vergaderde op vrijdag 21 januari 2000 in de Wetstraat 16 vanaf Verslag van de vergadering van de Ministerraad van 21 januari Published on 07/08/2012 De Ministerraad vergaderde op vrijdag 21 januari in de vanaf 10.00 uur, onder het voorzitterschap van Eerste Minister

Nadere informatie

Eurogroep. 1. Economische situatie in de eurozone

Eurogroep. 1. Economische situatie in de eurozone Eurogroep 1. Economische situatie in de eurozone Toelichting: De Eurogroep zal van gedachten wisselen over de economische situatie in de eurozone. De groei van de economie lijkt verder aan te trekken terwijl

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE COMMISSIE. over de werking van de comités in {SWD(2017) 337 final}

VERSLAG VAN DE COMMISSIE. over de werking van de comités in {SWD(2017) 337 final} EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2017 COM(2017) 594 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE over de werking van de comités in 2016 {SWD(2017) 337 final} NL NL VERSLAG VAN DE COMMISSIE OVER DE WERKING VAN DE COMITÉS

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Goedkeuring en machtiging tot ondertekening van het Wijzigingsprotocol tot modernisering van het Verdrag

Nadere informatie

1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een Interinstitutioneel akkoord inzake een verplicht transparantieregister

1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een Interinstitutioneel akkoord inzake een verplicht transparantieregister Fiche 8: Voorstel Interinstitutioneel akkoord voor een verplicht transparantieregister 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Voorstel voor een Interinstitutioneel akkoord inzake een verplicht transparantieregister

Nadere informatie

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference

Nadere informatie

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board Niet opgesteld

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board Niet opgesteld Fiche 6: Gezamenlijke mededeling EU-Birma/Myanmar 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad: Elementen voor een strategie van de EU ten aanzien

Nadere informatie

Raad Leefmilieu. Toelichting Commissie Leefmilieu Vlaams Parlement Marjan Decroos Vlaams Milieuattaché 4 november 2014

Raad Leefmilieu. Toelichting Commissie Leefmilieu Vlaams Parlement Marjan Decroos Vlaams Milieuattaché 4 november 2014 Raad Leefmilieu Toelichting Commissie Leefmilieu Vlaams Parlement Marjan Decroos Vlaams Milieuattaché 4 november 2014 Raad Leefmilieu 28 oktober 2014 België werd vertegenwoordigd door de Brusselse minister

Nadere informatie

Implementatie van EU-regelgeving

Implementatie van EU-regelgeving Implementatie van EU-regelgeving mw. mr. drs. Sophie Bots wetgevingsjurist met speciale aandacht voor het recht van de Europese Unie directie Advisering, Raad van State Lezing Academie voor Wetgeving,

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

WOENSDAG 5 DECEMBER 2007 (10.00 uur): WERKGELEGENHEID EN SOCIAAL BELEID

WOENSDAG 5 DECEMBER 2007 (10.00 uur): WERKGELEGENHEID EN SOCIAAL BELEID RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 30 november 2007 (03.12) (OR. en) 15757/07 OJ CONS 64 SOC 499 SAN 235 CONSOM 143 VOORLOPIGE AGENDA Vergadering: 2837e ZITTING VAN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE (WERKGELEGENHEID,

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2016 2017 34 648 Staat van de Europese Unie 2017 E VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 9 september 2017 De Eerste Kamer heeft tijdens de plenaire

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2438 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 34 139 Nederlands EU-voorzitterschap 2016 34 166 Staat van de Europese Unie 2015 F 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Privacy en Innovatie in Balans

Privacy en Innovatie in Balans Privacy en Innovatie in Balans Peter Hustinx Jaarcongres ECP 20 november 2014, Den Haag Sense of urgency Digitale Agenda: vertrouwen, informatieveiligheid en privacybescherming in het hart van de agenda

Nadere informatie

Betreft Verslag van de Raad voor Concurrentievermogen van 10 december jl.

Betreft Verslag van de Raad voor Concurrentievermogen van 10 december jl. > Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA s GRAVENHAGE Bureau Europa Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postadres

Nadere informatie

11265/19 1 LIFE. Raad van de Europese Unie. Brussel, 23 juli 2019 (OR. en) 11265/19 PV CONS 42 AGRI 393 PECHE 332

11265/19 1 LIFE. Raad van de Europese Unie. Brussel, 23 juli 2019 (OR. en) 11265/19 PV CONS 42 AGRI 393 PECHE 332 Raad van de Europese Unie Brussel, 23 juli 2019 (OR. en) 11265/19 PV CONS 42 AGRI 393 PECHE 332 ONTWERPNOTULEN RAAD VAN DE EUROPESE UNIE (Landbouw en Visserij) 15 juli 2019 11265/19 1 INHOUDSOPGAVE Bladzijde

Nadere informatie

Samenvatting Europees Recht

Samenvatting Europees Recht Samenvatting Europees Recht Week 1 Export en Europees recht Leerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag) - De juridische vormen van export beschrijven - De basisstructuur van de Europese

Nadere informatie

CIR-Isolatie Raad vzw

CIR-Isolatie Raad vzw 15 de ISOLATIEDAG energetisch renoveren bestaande gebouwen Georges Timmermans gti@skynet.be CIR-Isolatie Raad vzw koepel Belgische isolatiesector Duurzame Bouwsystemen 1 CIR-Isolatie Raad vzw jaarlijkse

Nadere informatie

VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (2e deel) Europagebouw, Brussel 3 en 4 juli 2019 (10.00, 9.00)

VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (2e deel) Europagebouw, Brussel 3 en 4 juli 2019 (10.00, 9.00) Raad van de Europese Unie Brussel, 1 juli 2019 (OR. en) 10824/19 OJ CRP2 25 VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (2e deel) Europagebouw, Brussel 3 en 4 juli 2019 (10.00, 9.00)

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 21 501-08 Milieuraad Nr. 523 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 17 juli 2014 Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu

Nadere informatie

Titel voorstel: Voorstel voor een verordening van de Raad inzake de vertaalregelingen voor het EU-octrooi

Titel voorstel: Voorstel voor een verordening van de Raad inzake de vertaalregelingen voor het EU-octrooi Fiche 9: Verordening EU octrooi vertaalregelingen 1. Algemene gegevens Titel voorstel: Voorstel voor een verordening van de Raad inzake de vertaalregelingen voor het EU-octrooi Datum Commissiedocument:

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten n de Europese Unie Nr. 2811 BRIEF VAN DE INISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Aan

Nadere informatie

Punten ter bespreking (II) 12. Update over de tenuitvoerlegging van punt 17 van de conclusies van de Europese Raad van 20 juni 2019 Gedachtewisseling

Punten ter bespreking (II) 12. Update over de tenuitvoerlegging van punt 17 van de conclusies van de Europese Raad van 20 juni 2019 Gedachtewisseling Raad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2019 (OR. en) 11046/19 OJ CRP2 26 VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (2e deel) Justus Lipsiusgebouw, Brussel 10 juli 2019 (9.30) Europagebouw,

Nadere informatie

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns,

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns, COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact 2 februari 2016 Tomas Wyns, tomas.wyns@vub.ac.be Overzicht Internationale klimaatonderhandelingen (UNFCCC)

Nadere informatie