Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Voorstel van wet van de leden De Hoop Scheffer en Verhagen tot wijziging van de Vreemdelingenwet (wettelijke vastlegging van de machtiging tot voorlopig verblijf) Nr. 5 VERSLAG Vastgesteld 10 december 1996 De vaste commissie voor Justitie 1, belast met het voorbereidend onderzoek van dit voorstel van wet, heeft de eer als volgt verslag uit te brengen. Onder het voorbehoud dat de hierin gestelde vragen en gemaakte opmerkingen tijdig zullen zijn beantwoord, acht de commissie de openbare behandeling van dit wetsvoorstel genoegzaam voorbereid. 1. Algemeen 1 Samenstelling: Leden: V. A. M. van der Burg (CDA), voorzitter, Schutte (GPV), Korthals (VVD), Janmaat (CD), De Hoop Scheffer (CDA), Soutendijk-van Appeldoorn (CDA), Van de Camp (CDA), Swildens-Rozendaal (PvdA), ondervoorzitter, M. M. van der Burg (PvdA), Scheltema-de Nie (D66), Kalsbeek-Jasperse (PvdA), Zijlstra (PvdA), Aiking-van Wageningen (Groep Nijpels), Rabbae (GroenLinks), J. M. de Vries (VVD), Van Oven (PvdA), Van der Stoel (VVD), Dittrich (D66), Verhagen (CDA), Dijksman (PvdA), De Graaf (D66), Rouvoet (RPF), B. M. de Vries (VVD), O. P. G. Vos (VVD), Van Vliet (D66). Plv. leden: Koekkoek (CDA), Van den Berg (SGP), Van Blerck-Woerdman (VVD), Marijnissen (SP), Biesheuvel (CDA), Bremmer (CDA), Doelman-Pel (CDA), Van Traa (PvdA), Van Heemst (PvdA), Bijleveld-Schouten (CDA), Rehwinkel (PvdA), Vliegenthart (PvdA), R. A. Meijer (Groep Nijpels), Sipkes (GroenLinks), Rijpstra (VVD), Middel (PvdA), Passtoors (VVD), Van Boxtel (D66), Van der Heijden (CDA), Apostolou (PvdA), vacature D66, Leerkes (U55+), Van den Doel (VVD), Weisglas (VVD), De Koning (D66). De leden van de PvdA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het voorliggende initiatiefwetsvoorstel. Deze leden zijn van mening dat vreemdelingen die voor een langdurig verblijf naar Nederland komen, hun komst degelijk moeten voorbereiden. De machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) beoogt de immigratie planmatig te laten verlopen en kan ertoe bijdragen dat de opvang voor nieuwkomers meer consistent kan plaatsvinden. Daar staat tegenover dat de overheid de voorwaarden moet scheppen om de toelating van vreemdelingen niet onnodig te bemoeilijken door lange wachttijden en procedures. Deze leden hebben in dit verband een aantal vragen omtrent de uitvoering van de in deze wet voorgestelde maatregel. Allereerst constateren deze leden dat het voorliggende wetvoorstel op een aantal punten afwijkt van de bepalingen zoals verwoord in de Vreemdelingencirculaire 1994 (1 januari 1995 tot 1 januari 1999, kenmerk /94 IND Code TEV 1994/13; hierna als Vreemdelingencirculaire aangeduid). Deze leden vragen waarom de indieners de uitzondering hebben beperkt tot de categorieën van artikel 16a lid 2. Kunnen de indieners gemotiveerd uiteenzetten waarom de bepalingen e, f, g, h, i, j, en k die nu in de Vreemdelingencirculaire staan niet overgenomen zijn in dit wetsvoorstel? Deze leden zouden graag zien dat per afzonderlijke categorie gemotiveerd wordt uiteengezet waarom van de Vreemdelingencirculaire wordt afgeweken. De leden van de PvdA-fractie Arbeid hebben vooral veel moeite met het achterwege laten van bepalingen over vreemdelingen die houder zijn van een vergunning tot verblijf en een aanvraag om wijziging van het verblijfdoel indienen en de vreemdelingen die de status ex artikel 10, tweede lid, Vreemdelingenwet van rechtswege hebben verloren en een aanvraag om voortgezet verblijf indienen. Deze leden vinden het onredelijk om aan deze vreemdelingen de eis van een 6K4158 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 1996 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 1

2 mvv tegen te werpen. Voorts menen deze leden dat de hardheidsclausule, zoals verwoord onder categorie k van de Vreemdelingencirculaire, onderdeel moet uitmaken van de uitzonderingsbepalingen. Deze leden mede op grond van deze opmerkingen zijn van mening dat het advies van de Raad van State te verkiezen is om in dit wetsvoorstel alleen het uitdrukkelijk bieden van een grondslag in de wet op te nemen en niet de gehele regeling. Het argument van de indieners dat de rechterlijke macht anders opgezadeld wordt met de invulling van beleidsregels kan deze leden niet overtuigen. Er zullen immers nadere bepalingen in de Vreemdelingencirculaire worden opgenomen. In de Vreemdelingencirculaire zullen dan de verschillende categorieën opgenomen kunnen worden. De leden van de PvdA-fractie willen verder graag antwoord op de volgende vragen. Hoeveel verzoeken om voorlopige voorzieningen en beroepszaken hebben de rechtbanken in behandeling genomen in verband met het mvv-vereiste? Hoelang is de duur van afhandeling van een aanvraag om verlening van een mvv? Wat zijn de personele consequenties voor Nederlandse diplomatieke en consulaire vertegenwoordigng in het buitenland bij aanvaarding van het voorliggende wetsvoorstel? Zal dit uitbreiding vereisen, en zo ja, aan hoeveel formatieplaatsen wordt gedacht? Hoe zal de voorlichtingscampagne, zowel in Nederland als in het buitenland, verlopen? Wie is er verantwoordelijk voor een behoorlijke voorbereiding van het te nemen besluit op een aanvraag om verlening van een mvv? Ligt deze verantwoordelijkheid bij de Minister van Buitenlandse Zaken? Hoe ligt deze verantwoordelijkheid wanneer in een land waar de verzoeker voor een mvv verblijft geen Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging beschikbaar is? Is voldoende gegarandeerd dat eventuele andere ambassades die de taak tot het innemen van de aanvraag overnemen, voldoende geëquipeerd zijn? Welke taak behoudt de IND bij de behandeling van de aanvraag op de mvv? Hoe lang is de duur van de geldigheid van de mvv om daarmee toegang tot Nederland te hebben? Eén van de oorzaken van de komst van vreemdelingen zonder mvv is gelegen in het feit dat het te lang duurt voor dat een mvv wordt verleend. Zijn de indieners van het voorstel het met de leden van de PvdA-fractie eens dat het doen slagen van de voorgestelde maatregel staat of valt met de snelle afhandeling van de verzoeken door de Nederlandse diplomatieke en consulaire vertegenwoordiging? Verdient het in dit verband geen aanbeveling om de redelijke beslistermijn van 8 weken als bedoeld in artikel 4:13 lid 2 van de Algemene wet bestuursrecht hierbij van toepassing te laten zijn? Kunnen er voldoende procedurele waarborgen worden geboden, zoals het horen van de belanghebbende in het kader van de bezwaar- of beroepsprocedure? Hoe verloopt thans de bezwaar- en beroepsprocedure in de gevallen dat in het buitenland de machtiging tot verblijf wordt aangevraagd en de verzoeker bezwaar en/of beroep instelt? De leden van de VVD-fractie hebben met zeer veel belangstelling kennisgenomen van het voorstel van wet van de leden De Hoop Scheffer en Verhagen dat strekt tot wettelijke vastlegging van de machtiging tot voorlopig verblijf. Deze leden onderschrijven het voorstel de gehele regeling zoals die thans is neergelegd in artikel 52a van het Vreemdelingenbesluit en artikel 28, vijfde lid, van het Voorschrift Vreemdelingen in de Vreemdelingenwet op te nemen. Dat komt de duidelijkheid en rechtszekerheid ten goede. Ook de leden van de VVD-fractie gaan ervan uit dat de regering de noodzakelijke wijzigingen in het Vreemdelingenbesluit en het Voorschrift Vreemdelingen zal doorvoeren, mocht het wetsvoorstel worden aangenomen. Het bovenstaande neemt niet weg dat de leden van de VVD-fractie nog een aantal vragen willen stellen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 2

3 Welke instantie verleent de machtiging tot voorlopig verblijf? Is dat de visadienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken of de Immigratie- en Naturalisatiedienst van het Ministerie van Justitie of een andere instantie? Welke rol heeft de Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging in dezen? Of fungeert deze vertegenwoordiging alleen als intermediair? Wordt de vreemdelingendienst in de gemeente waar de aanvrager van een mvv wil verblijven betrokken bij de beoordeling van de aanvraag? Zo ja, wat is hun rol precies? Betekent het voorstel dat een machtiging tot voorlopig verblijf moet worden afgegeven door een Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging in het buitenland dat een referent in Nederland zich niet meer mag richten tot de vreemdelingendienst met het verzoek of iemand in het buitenland in aanmerking komt voor een mvv? Waar moet de mvv worden aangevraagd als in het land van herkomst dan wel het land van bestendig verblijf geen Nederlandse vertegenwoordiging is? Kan men dan terecht bij een vertegenwoordiging van één van de Schengenpartners? Voorts willen de leden van de VVD-fractie graag weten hoe lang de bezitters van een mvv de gelegenheid hebben naar Nederland te reizen? Kortom, hoe lang is een eenmaal afgegeven mvv geldig? De leden van de VVD-fractie gaan ervan uit, dat de voorgestelde regeling geen gevolgen heeft voor de regeling voor langdurig illegalen, zoals neergelegd in het Tussentijds Bericht Vreemdelingencirculaire 1995/1. Zo neen, moet dat dan niet wettelijk dan wel anderszins worden vastgelegd? Gaarne krijgen zij daarop een reactie. Verder wensen de leden van de VVD-fractie te vernemen of de vreemdeling die een vergunning tot verblijf voor een tijdelijk verblijfsdoel heeft, bijvoorbeeld studie, en die een verzoek tot wijziging van het verblijfsdoel indient, terug moet naar het land van herkomst dan wel het land van bestendig verblijf om een mvv aan te vragen, alvorens in Nederland een aanvraag om toelating in behandeling kan worden genomen. Dezelfde vraag geldt voor de situatie dat een afhankelijke verblijfstitel is verstrekt voor verblijf bij een echtgenoot dan wel een partner, het huwelijk binnen drie jaar wordt ontbonden dan wel de relatie wordt beëindigd en er vervolgens verblijf bij een andere partner wordt aangevraagd. Moet deze persoon eerst in het land van herkomst dan wel het land van bestendig verblijf een mvv aanvragen? Voorts vragen de leden van de VVD-fractie welke gevolgen de regeling heeft voor die personen die een afhankelijke verblijfstitel hebben en die deze titel verliezen, bijvoorbeeld door het overlijden van de echtgenoot of de partner? Hebben deze personen de mogelijkheid in Nederland een zelfstandige verblijfsvergunning aan te vragen? Ook wensen de leden van de VVD-fractie te vernemen welke gevolgen de voorgestelde regeling heeft voor personen met een vergunning tot verblijf die niet tijdig om verlenging van het verblijf hebben gevraagd? Vervolgens leggen de leden van de VVD-fractie de indieners van het voorstel van wet de volgende casus voor, waarop zij gaarne een reactie krijgen. Een asielzoeker vraagt in Nederland een A-status en een vtv-humanitair aan. Beide aanvragen worden vervolgens afgewezen. Mag deze persoon, als er inmiddels sprake is van een partner in Nederland, bij wie verblijf wordt aangevraagd, de beslissing in Nederland afwachten? Of moet deze persoon eerst terugkeren naar het land van herkomst om daar een mvv aan te vragen, alvorens in Nederland een aanvraag om toelating in behandeling wordt genomen? Welke regeling zal gelden voor die personen die op het moment van inwerkingtreding van de wet in Nederland zijn, bijvoorbeeld op basis van een visum? Moeten deze personen terug naar het land van herkomst dan wel het land van bestendig verblijf voor het aanvragen van een mvv, alvorens men in Nederland een aanvraag om toelating kan doen? Gaarne krijgen de leden van de VVD-fractie daarop een antwoord. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 3

4 Tenslotte vragen de leden van de VVD-fractie, ervan uitgaande dat het initiatiefwetsvoorstel kracht van wet krijgt, of artikel 1 Vreemdelingenbesluit niet moet worden aangepast aan de definitie van machtiging tot voorlopig verblijf, zoals voorgesteld in artikel I, onderdeel A. Gaarne krijgen zij daarop een reactie. Met belangstelling hebben de leden van de fractie van D66 kennisgenomen van het initiatiefwetsvoorstel. De formulering van het voorgestelde art. 16a Vw en de summiere toelichting daarop roepen echter wel de nodige vragen bij deze leden op. In zijn algemeenheid onderschrijven de leden van de D66-fractie het uitgangspunt dat iemand, die langer dan drie maanden in Nederland wil verblijven, bij de Nederlandse ambassade in het land van herkomst daarvoor toestemming moet vragen in de vorm van een machtiging tot voorlopig verblijf en de beslissing op die aanvraag in dat land moet afwachten. Een regeling van dit uitgangspunt voorkomt dat vreemdelingen reeds in Nederland verblijven, wanneer zij een dergelijk verzoek doen. Wordt het verzoek immers afgewezen, dan moet de Nederlandse overheid gaan controleren of de betreffende vreemdeling Nederland daadwerkelijk verlaten heeft. In de praktijk zorgt een dergelijke controle voor problemen. Daarnaast voorkomt een regeling van dit uitgangspunt dat de Vreemdelingendienst uitvoerig moet gaan beoordelen of de betreffende vreemdeling voor een machtiging tot voorlopig verblijf in aanmerking komt, nu de toets vooraf in het land van herkomst geschiedt. Kunnen de indieners inzicht geven in hoe lang gemiddeld de afhandeling van een mvv-aanvraag duurt? Zijn de Nederlandse diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen voldoende toegerust om snel en zorgvuldig de aanvragen te verwerken? Hoe verhoudt zich de duur van de behandeling tot de termijnen uit de Algemene Wet Bestuursrecht (art. 4: 13, lid 2, Algemene wet bestuursrecht)? Kunnen de indieners inzicht bieden in de extra kosten, die hun wetsvoorstel met zich brengt voor bijv. de personele bezetting op ambassades? Ten laste van welke begroting komen die? Hoe moeten vreemdelingen in landen waar geen Nederlandse vertegenwoordiging is, een mvv aanvragen? Hoe lang is de mvv geldig om daarmee toegang tot Nederland te hebben? Kan een mvv-aanvraag in het buitenland schriftelijk worden afgedaan of is er een hoorplicht? De regeling van dit uitgangspunt, zoals de Staatssecretaris dat had opgenomen in art. 52 a eerste lid Vreemdelingenbesluit, vond in de ogen van de Rechtseenheidskamer Vreemdelingenzaken van de de Arrondissementsrechtbank te Den Haag, sector bestuursrecht, in een uitspraak van 16 maart 1995 geen genade. Die regeling viel volgens de Rechtseenheidskamer niet binnen de in art. 16, eerste lid aanhef en onder a Vreemdelingenwet aan de besluitgever verleende bevoegdheid. De indieners baseren zich op deze overweging om tot het onderhavige wetsvoorstel te komen. Kunnen de indieners nog eens uitleggen, waarom zij ervoor gekozen hebben om de tot maart 1995 geldende gehele regeling in art. 52a Vb en art. 28 vijfde lid van het Vreemdelingen Voorschrift in de wet op te nemen? De leden van de D66-fractie constateren dat ook de Raad van State dezelfde vraag heeft, waarop de indieners erg kort en weinig overtuigend hebben gereageerd. Hebben de indieners onderzocht of art. 52 a, eerste lid, Vb niet ook een andere wettelijke grondslag heeft? Zijn de indieners het met de leden van de D66-fractie eens dat ook een globale wettelijke grondslag had kunnen volstaan met doorverwijzing naar lagere regelgeving voor de concrete invulling ervan? Zijn de indieners niet bevreesd, dat hun wetsvoorstel door de limitatieve opsomming van uitzonderingscategorieën het voor de praktijk Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 4

5 moeilijk maakt om in te spelen op nu nog niet voorziene situaties? Immers, wanneer dergelijke situaties zich aandienen, dan dient er eerst een wetswijziging plaats te vinden, alvorens met een nieuwe regeling gewerkt kan worden, zo merken de leden van de D66-fractie op. De leden van de GL-fractie hebben kennis genomen van het onderhavige iniatiefwetsvoorstel. Het roept vele vragen bij hen op. Zij waren kennelijk in tegenstelling tot de indieners verheugd over de uitspraken van de Raad van State, waarin het enkel ontbreken van een machtiging tot voorlopig verblijf niet als weigeringsgrond van de vergunning tot verblijf mocht worden gehanteerd, indien vaststond dat de vreemdeling overigens aan alle voorwaarden voor verblijf voldeed. Ook de uitspraak van de Rechtseenheidskamer Vreemdelingenzaken van de Arrondissementsrechtbank te Den Haag van 16 maart 1995 stemde de leden van de GL-fractie tot tevredenheid. Deze leden vragen overigens aandacht voor de brief van Forum, d.d. 13 november 1996, waarin gewezen wordt op het gegeven dat uit voormelde uitspraak van de Rechtseenheidskamer niet kan worden afgeleid dat de rechter van mening was dat een mvv-vereiste gewenst zou zijn. De conclusie uit de grote hoeveelheid jurisprudentie zou veeleer moeten zijn dat het stellen van en onverkort vasthouden aan het mvv-vereiste veelvuldig leidde tot probleemsituaties waarin de rechter zich genoodzaakt zag ongewenste en onredelijke bijeffecten te corrigeren. De leden van de GL-fractie kunnen zich niet aan de indruk onttrekken dat de indieners een groter belang hechten aan het voeren van een grondige papieren administratie dan aan de materiële vereisten voor toelating. Het voorstel behelst terugdringing van ongereglementeerde binnenkomst. Uit het voorstel blijkt niet dat de indieners zich de situatie hebben gerealiseerd dat aan een aanvraag van een verblijfsvergunning geen onregelmatige binnenkomst voorafging, doch bijvoorbeeld slechts vergeten werd tijdig voortgezette toelating te vragen na expiratie van de verblijfstitel. Evenmin houdt het voorstel rekening met vreemdelingen uit visumplichtige landen die hier een wettelijk verblijfsrecht kregen op grond van het EG-recht als echtgenoot van een EU-/EER onderdaan, wier verblijfsrecht vervalt door bijvoorbeeld het overlijden van de echtgenoot. Forum noemt in haar bovengenoemde brief meerdere voorbeelden van hier reeds verblijvende vreemdelingen. Het kan toch niet de bedoeling zijn hen onnodig op kosten te jagen door van hen te vergen dat zij uitsluitend ten behoeve van een perfecte administratie naar het land van herkomst reizen om daar al of niet voldoende toegerust ambassadepersoneel aan het werk te zetten ter verkrijging van een machtiging tot voorlopig verblijf? Uit het wetsvoorstel blijkt evenmin dat is voorzien in de mogelijkheid van een schriftelijk bij de Nederlandse vertegenwoordiging ter plaatse dan wel bij een Vreemdelingendienst of Minister van Buitenlandse Zaken in te dienen verzoek. Is dat overwogen, zijn de indieners daartoe alsnog bereid? Zo nee, waarom niet? Zo ja, zal daarbij dan eveneens aandacht worden besteed aan de vraag op welke wijze afwijzende beschikkingen ter kennis worden gebracht van de vreemdeling? Wordt er een geldigheidslimiet gesteld aan de mvv om toegang tot Nederland te krijgen? Extra zorg hebben de leden van de GL-fractie voor de gevolgen die het wetsvoorstel kan hebben voor de veiligheid van vreemdelingen die in hun land van herkomst of «bestendig» verblijf bij de Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging een mvv aanvragen om te worden beschermd tegen een behandeling in strijd met artikel 3 VN-Antifolterverdrag of artikel 3 EVRM. En zal eveneens worden gewaarborgd dat de aanvragen om verlening van een vergunning tot verblijf van diegenen onder hen die geen vluchteling zijn in de zin van het Vluchtelingen- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 5

6 verdrag, niet buiten behandeling worden gesteld, zo vragen deze leden. Hebben de indieners zich overigens afgevraagd wat de personele kosten bij de rechtbanken en IND zullen zijn, omdat immers te verwachten valt dat herinvoering van het mvv-vereiste een grote toevloed aan bezwaarschriften en verzoeken zal genereren? En hebben de indieners zich laten informeren over het aantal behandelde verzoeken voorlopige voorziening en beroepszaken bij de rechtbanken in verband met invoering van de mvv-plicht op grond van het Vb? Er vallen eveneens tal van vragen te stellen met betrekking tot de personele bezetting van ambassades en consulaten, zoals opleidingsvereisten kennis van het vreemdelingenrecht alsmede van de Awb, klantvriendelijkheid, corruptiebestendigheid e.d. De leden van de GL-fractie willen tevens de vraag beantwoord zien of de huidige lijst van landen waarvoor het mvv-vereiste geldt onverkort zal worden gehandhaafd. In hoeverre is bij de samenstelling van die lijst rekening gehouden met commerciële belangen die Nederland heeft bij de aanwezigheid van buitenlandse bedrijven? De leden van de GL-fractie verzoeken nadrukkelijk om bij onverhoopte invoering van het voorliggende wetsvoorstel de invoering van een hernieuwd mvv-vereiste gepaard te doen gaan met een tijdige en uitvoerige voorlichtingscampagne, zowel in Nederland als in de landen van herkomst, ten einde te voorkomen dat betrokkenen door de nieuwe regeling worden overvallen. Tenslotte verzoeken deze leden de indieners in te willen gaan op de door Forum in haar brieven van 11 en 13 november 1996 gestelde vragen, voorzover niet in het voorafgaande aan de orde gesteld. De leden van de fractie van de RPF hebben met belangstelling kennisgenomen van het onderhavige wetsvoorstel. Deze leden complimenteren de indieners met het genomen initiatief. Naar aanleiding van hetgeen de indieners in hun initiatiefwetsvoorstel hebben voorgesteld hechten deze leden er aan een aantal vragen te stellen. Deze leden begrijpen dat de mvv in beginsel een vormvereiste is, zonder welke een aanvraag tot verblijf niet behoeft te worden behandeld en de vreemdeling onmiddellijk uitzetbaar is. De strekking van de bepaling is te voorkomen dat de IND hier te lande inhoudelijk de verblijfsaanspraken zou moeten onderzoeken. De leden vragen de indieners wat er naar hun oordeel zou moeten gebeuren indien de vreemdeling die wenst toegelaten te worden overigens wel aan alle voorwaarden tot verblijf voldoet. Wat staat hem te doen? Dient hij terug te gaan naar het land van herkomst om alsnog de mvv aan te vragen? Of wordt hij in de gelegenheid gesteld om de mvv in Nederland aan te vragen? De indieners noemen in de wet een limitatieve reeks gevallen op waarin geldt dat bij wijze van uitzondering het bezit van een mvv niet noodzakelijk is. Zien de aan het woord zijnde leden het goed, dan gold tot dusverre een ruimer gestelde reeks uitzonderingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om vreemdelingen die werkzaam zijn (geweest) op een Nederlands schip en vreemdelingen die een verblijfsvergunning hebben voor een tijdelijk doel en het doel willen wijzigen. Bovendien kan bij onevenredige hardheid worden afgezien van de mvv-vereiste. In dit licht bezien vragen de leden van de fractie van de RPF de indieners de lijst van uitzonderingen nader te beargumenteren. In het bijzonder willen zij weten of de indieners een harheidsclausule noodzakelijk achten. Een van de door de indieners vermelde uitzonderingen betreft de medische noodsituatie, omschreven als: «een zodanig acute medische noodsituatie dat behandeling onverwijld noodzakelijk is». De aan het woord zijnde leden geven de indieners in overweging deze bepaling aan te passen conform het (aangenomen) amendement van het lid Rouvoet op de Koppelingswet, waarin gesproken wordt van «medisch noodzake- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 6

7 lijke zorg» (kamerstukken II , , nr. 43). De uitzondering zou dan bijvoorbeeld kunnen luiden: vreemdelingen die zich in een situatie bevinden, waarin medische behandeling (onverwijld) noodzakelijk is. De aan het woord zijnde leden vragen hoe het voorgestelde vormvereiste wordt gezien. Is het een beschikking op basis waarvan bezwaar of beroep kan worden aangetekend? Of geldt, conform de oude regeling, dat alleen het besluit op de mvv zelf een beschikking is? Hoe moet voorts het feitelijke besluit tot uitzetting worden gezien in het geval geen mvv aanwezig is? Tot slot vragen de leden van de RPF-fractie of de indieners nadere informatie kunnen verstrekken over de (uitvoeringstechnische) ervaringen rond de mvv als vormvereiste zoals die tot dusverre gold? Konden de Nederlandse buitenlandse vertegenwoordigingen het werk dat daarmee verbonden was redelijkerwijs aan? De leden van de GPV-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het onderhavige wetsvoorstel. Zij ondersteunen het initiatief om een formeel-wettelijke grondslag te geven aan de machtiging tot voorlopig verblijf. Op een enkel punt stellen deze leden een vraag. De leden van de GPV-fractie vragen wat de meerwaarde is van de toevoeging aan de definitie van een machtiging tot voorlopig verblijf, dat de machtiging tot voorlopig verblijf moet zijn afgegeven na voorafgaande machtiging van de Minister van Buitenlandse Zaken. Betekent dit, dat een Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging eenmalig door de Minister moet worden gemachtigd tot het afgeven van machtigingen tot voorlopig verblijf of betekent dit, dat de Minister per individuele aanvraag de diplomatieke vertegenwoordiging moet machtigen? Indien dit laatste het geval is, vindt dan de inhoudelijke beoordeling van de aanvraag voor een machtiging tot voorlopig verblijf niet in Nederland plaats, zo vragen de leden van de GPV-fractie. 2. Artikelsgewijze behandeling Voorgesteld wordt die vreemdelingen vrij te stellen van een mvv die de nationaliteit bezitten van één door onze Minister aan te wijzen landen. Zal de huidige lijst van landen waarvan de burgers geen mvv hoeven aan te vragen worden gehandhaafd, zo vragen de leden van de VVD-fractie. De leden van de VVD-fractie merken op dat ingevolge het voorgestelde artikel 16a lid 1 een aanvraag om toelating alleen in behandeling kan worden genomen als er sprake is van een mvv welke is verstrekt door de Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging in het land van herkomst van de aanvrager of het land van zijn bestendig verblijf. Kan worden aangegeven wat wordt bedoeld met «het land van zijn bestendig verblijf»? Voorts merken de leden van de VVD-fractie op dat in het voorgestelde artikel 16a lid 2 een aantal uitzonderingen limitatief wordt opgesomd. Betekent het gestelde onder c dat gezinsleden van toegelaten vluchtelingen, die niet in het land van herkomst verblijven, een mvv moeten aanvragen? Zo ja, kan dat gelet op het feit dat ingevolge lid 1 een mvv moet worden aangevraagd in het land van herkomst dan wel het land van bestendig verblijf? Het is immers de vraag of het land waar deze gezinsleden verblijven het land van bestendig verblijf is. Gaarne krijgen de leden van de VVD-fractie hierop een reactie. De leden van de D66-fractie wensen de volgende vragen te stellen. Lid 1 van het voorgestelde art. 16a Vw is «gesloten» geformuleerd. Zijn de indieners het met de leden van de D66-fractie eens dat het wenselijk is dat er in de formulering een hardheidsclausule wordt opgenomen, indien de uitzonderingen van lid 2 niet van toepassing zijn, en er sprake is van een Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 7

8 onevenredige hardheid om een reeds in Nederland verblijvende vreemdeling in zijn land van herkomst een mvv te laten aanvragen? Lid 2 van het voorgestelde art. 16a Vw kent vijf limitatief opgesomde uitzonderingscategorieën op de hoofdregel van lid 1. Is het een vreemdeling, die in het land van herkomst woont en bijvoorbeeld in een slechte gezondheidssituatie verkeert en in Nederland wil komen wonen, volgens de indieners toegestaan ongehinderd naar Nederland te komen? Of moet hij bij de Nederlandse ambassade een beroep doen op bijvoorbeeld de uitzondering, vermeld onder d? Zo ja, wat houdt dat dan in voor de werkzaamheden op de ambassade? Hoever moet het ambassadepersoneel gaan met het controleren of een uitzondering zich redelijkerwijs voordoet? Waarom hebben de indieners geen uitzondering gemaakt voor vreemdelingen, die op een studentenvisum in Nederland verblijven en die status bijvoorbeeld wegens huwelijk in een andere willen omzetten? Is het redelijk hen eerst naar het land van herkomst terug te sturen? Waarom hebben de indieners geen uitzondering gemaakt voor vreemdelingen, die hun geldende verblijfsvergunning niet op tijd hebben verlengd? In lid a vermelden de indieners dat de Minister landen kan aanwijzen, die onder de uitzonderingscategorie vallen. Op grond van welke criteria dient de Minister die landen aan te wijzen? Stellen de indieners hier een zgn. voorhangprocedure voor? Gezinsleden van toegelaten vluchtelingen reizen vaak niet rechtstreeks uit het land van herkomst naar Nederland, maar via een omweg. Soms onderbreken zij voor korte tijd hun reis noodgedwongen in een derde land om vervolgens de reis naar Nederland voort te zetten. Hoe moet in dit kader het woord «rechtstreeks» uit lid 2 sub c worden uitgelegd? Wat verstaan de indieners onder de term «acute medische noodsituatie»? Wat verstaan zij onder het woord «behandeling»? Beide begrippen worden gehanteerd in het voorgestelde art. 16 a lid 2 sub d. Zijn de indieners het met de D66-fractie eens dat het voor de hand ligt aansluiting te zoeken bij de in art. 8b tweede lid Vw gehanteerde term: «verlening van medisch noodzakelijke zorg»? De leden van de D66-fractie vragen de indieners waarom zij geen overgangsregeling hebben opgenomen. Wat moet er gebeuren met aanvragen, die vóór het tijdstip van inwerkingtreding zijn ingediend? Is het redelijk van de betreffende vreemdelingen te verlangen dat zij naar hun land van herkomst terugkeren om aldaar een mvv aan te vragen, zo vragen de leden van de D66-fractie. De voorzitter van de commissie, V. A. M. van der Burg De griffier van de commissie, Pe Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 5 8