Onderzoeksevaluatie Programmalijn Communicatie en HRM Faculteit Economie en Management. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Transcriptie

1 Onderzoeksevaluatie Programmalijn Communicatie en HRM Faculteit Economie en Management

2

3 Lange Voorhout ED Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Onderzoeksevaluatie Programmalijn Communicatie en HRM Faculteit Economie en Management Hobéon Management Consult BV Datum: 4 juni 2012 Commissie: F.M. Brouwer (voorzitter) Prof. Dr. Leo Lentz Drs. Boudewijn Overduin Dr. Sophie De Winne Dr. ir. Remke Klapwijk (secretaris)

4

5 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING 1 OPDRACHT EN WERKWIJZE 5 DE PROGRAMMALIJN COMMUNICATIE EN HRM 9 1. Missie 9 2. Het werkprogramma en portfolio van de programmalijn Het onderzoeksprofiel Inbedding en positionering binnen de HAN Omvang van de onderzoekseenheid Kwaliteit van de onderzoekers Samenwerkingsverbanden en interne relaties Publicaties, presentaties en andere producten van het onderzoek Kwaliteitszorg van de onderzoekseenheid Output, impact en waardering 22 Bijlage 1 Samenstelling commissie 25 Bijlage 2 Programma visitatie 27 Bijlage 3 Onafhankelijkheidsverklaringen 31

6

7 SAMENVATTING Inleidend In deze onderzoeksevaluatie staat de programmalijn Communicatie en Human Resource Management (HRM) van de (HAN) centraal. Deze lijn wordt gevormd door twee lectoraten: Human Communication Development (HCD) (lector dr. Els van der Pool) Human Resource Management (HRM) (lector dr. Robert Verburg) De commissie heeft de programmalijn Communicatie en HRM leren kennen als een deskundig, innovatief en enthousiast team van onderzoekers dat door opdrachtgevers en andere onderzoekers wordt gewaardeerd en gerespecteerd. Het informatieve zelfevaluatierapport gaf inzicht in de missie, werkwijze en resultaten van de programmalijn en dilemma s worden open en reflectief beschreven. De commissie heeft als referentiekader en structuur voor dit rapport het kwaliteitskader van de HAN gebruikt. We lopen in deze samenvatting die punten kort langs en zullen daarna een aantal aanbevelingen doen voor de naaste toekomst van de programmalijn. Evaluatie De missie die de lectoraten in de Zelfevaluatie hebben geformuleerd is ambitieus en nog breed. De officiële missie van HCD is: Mensen in organisaties ondersteunen bij het maken van bewuste keuzes in en door communicatie. Deze missie is te breed om als herkenbare missie te functioneren. Het werkprogramma van het HCD lectoraat heeft wel een sterke focus en is gegroepeerd rond drie onderzoeksthema s: Effectiviteit van professionele communicatie, o.a. vanuit het perspectief van de ontvanger Veranderende rol van professionals en welke communicatieve competenties hieraan verbonden zijn Ondersteunende rol van digitalisering in zakelijke communicatie Veel van de onderzoeksprojecten richten zich op (schriftelijk) communiceren vanuit overheidsorganisaties en op het ontwikkelen communicatieleerlijnen in het hoger onderwijs. Deze focus is maatschappelijk relevant en wordt herkend door het werkveld. Wij adviseren de missie van HCD aan te scherpen. Voor HRM geldt eveneens dat de missie aangescherpt dient te worden om helder in beeld te krijgen aan welke kennisontwikkeling en innovatie de uiteenlopende projecten dienen bij te dragen. De belanghebbenden uit het werkveld zijn in vrijwel alle gevallen bij de uitvoering van het werkprogramma betrokken, maar naar ons oordeel nog te weinig bij de missiebepaling. Het werkprogramma draagt aantoonbaar bij aan het onderwijs binnen de FEM, de faculteit waar de programmalijn onder valt. Dankzij de lectoraten ontstaat er bij studenten een onderzoekende houding in woord en daad. Studenten maken duidelijk, dat ze leren onderzoeken en dat ze hun onderzoeksresultaten leren vertalen naar onderbouwde en reflectieve adviezen. De invoering van een communicatielijn in alle FEM-opleidingen heeft gezorgd voor een aanzienlijke bijstelling van doelen van het communicatie-onderwijs. Dit is zich meer gaan richten op competenties die nodig zijn om te communiceren met klanten en leveranciers en minder op formele schriftelijke communicatie, zoals het schrijven van beleidsplannen. Hierdoor worden studenten beter voorbereid op hun toekomstige beroep. De producten vanuit HCD voor de Belastingdienst en andere overheidsorganisaties zijn relevant en krachtig. Naar verwachting gaat dit ook gelden voor de producten van HRM. De opdrachtgevers spreken van relevant, creatief en boeiend HRM-onderzoek en zijn te spreken over de aanpak van het lectoraat en over de werkplaats Arbeidsmarktcommunicatie binnen de Zorgalliantie die vanuit HRM en HCD werd georganiseerd. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 1

8 De lectoraten staan bekend om hun expertise op hun vakgebied en er is sprake van kennisontwikkeling via projecten. Projecten bouwen op elkaar voort. Vakpublicaties zijn vaak van een goed niveau. Wel missen we de verbinding en wisselwerking tussen wetenschappelijke theorieën en praktijkinzichten. Er is weinig aandacht voor het ontwikkelen van meer generieke, theoretische inzichten en instrumenten. Het bijdragen aan theorievorming, wetenschappelijke kennisontwikkeling en het bundelen van inzichten vanuit diverse cases is een punt van aandacht. Het onderzoeksprofiel en de bijbehorende methodieken van de programmalijn zijn op dit moment nog niet scherp omschreven. Bij de keuze van een profiel is het o.i. belangrijk zich te laten leiden door de inhoudelijke problematiek. Ook moet men natuurlijk rekening houden met de haalbaarheid van onderzoeksmethodieken binnen de context van het hbo. De programmalijn is op een zinvolle manier ingebed in de HAN. De samenvoeging van lectoraren in een kenniscentrum is een effectieve manier om onderzoek en onderwijs te verbinden. Het verbinden van Communicatie en HRM in een programmalijn zorgt voor meer focus en de broodnodige massa. Het samenwerkingsverband in de Zorgalliantie draagt bij aan de inbedding en profilering van de lectoraten, intern, maar vooral extern. De lectoren beschikken over veelzijdige kwaliteiten (wetenschappelijk, ondernemend, klantgericht), wel zijn er in het HRM-beleid van de hogeschool o.i. aanpassingen nodig om de onderzoeksfunctie van de hogeschool en onderzoekscompetenties bij docent-onderzoekers systematisch te ontwikkelen. De geringe continuïteit in aanstellingen althans in het formele beleid - en de geringe omvang van de aanstellingen belemmert groei en succes in onderzoek. Gegeven de beschikbare middelen en randvoorwaarden weten de lectoraten lectoraat niettemin veel te bereiken. De producten zijn relevant voor het onderwijs en het werkveld en hebben impact. Dit blijkt uit het feit dat samenwerkingspartners de inzichten actief gebruiken en verspreiden naar andere zorginstellingen en overheidsorganisaties. Ook zeggen de partners, dat ze vaker betrokken willen zijn bij onderzoek en dat zij belangstelling hebben om nieuwe HRM- en communicatiepraktijken te ontwikkelen met de programmalijn. Ook willen deze samenwerkingspartners graag beter geïnformeerd worden over de lopende projecten en actuele, nieuwe resultaten van de programmalijn. De commissie ondersteunt het voornemen van de programmalijn om de tweede en derde geldstroom te vergroten. De lectoraten beschikken over goede netwerken en contacten hiervoor in zowel de universitaire wereld als in de praktijk. Concrete plannen voor vergroting van deze geldstromen ontbreken nog. De basisvoorwaarden zijn al wel aanwezig. We denken aan de goede samenwerkingsrelaties met universiteiten (HCD) en met het werkveld (HCD en HRM). Het model van de Zorgalliantie zorgt voor grote betrokkenheid van het werkveld en een goede profilering van het HAN als onderzoeksinstelling. De lectoraten uit de programmalijn laten in de Zelfevaluatie en gesprekken zien dat ze doelgericht en op een reflectieve manier vorm geven aan onderzoek in een hbo-context. Ontwikkeldoelen en dilemma s worden aangesneden en open besproken. Wij hopen, dat de spiegel die we hen tijdens de visitatie en in dit rapport voorhouden, aan dit proces bijdraagt. Aanbevelingen De eerste en grootste taak is o.i. om de missie en het onderzoeksprofiel van de lectoraten HCD en HRM als geheel aan te scherpen. Bij het lectoraat HCD is er in het werkprogramma wel sprake van een heldere koers die als uitgangspunt kan dienen voor de aanscherping van de missie. Bij HRM gaat het om het maken van een aantal fundamentele keuzes. De commissie adviseert om eerst een nieuwe lector te werven op basis van het brede werkgebied. Dat maakt de kans op een succesvolle werving groter. Daarna kan op basis van de expertise van de nieuwe lector samen met het werkveld en onderwijs de strategische koers bepaald worden. Het bepalen van een unique selling proposition op regionaal, nationaal en internationaal niveau is gewenst. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 2

9 Vanuit de afweging, dat kennisontwikkeling de impact op het onderwijs en op het werkveld vergroot en verdiept, is het o.i. van groot belang dat de lectoraten niet alleen de praktijkvragen benoemen die hun vertrekpunt vormen, maar ook de uitdaging op wetenschappelijk gebied in de missie opnemen. We bevelen aan om bij rapporten voor klanten en overige publicaties het beschrijvende niveau zo veel als mogelijk te overstijgen en meer aandacht geven aan interpretatie, het koppelen van bevindingen aan bestaande wetenschappelijke inzichten, het ontwikkelen van generieke inzichten en het herkennen en het opnemen van interessante thema s uit praktijkstudies waar in wetenschappelijk opzicht nog weinig over bekend in de missie. Dit zal o.i. een impuls geven aan de kwaliteit van de kennisontwikkeling. Beide lectoraten hebben duurzame en sterke relaties met het werkveld. Dit kan nog beter benut worden door deze organisaties ook met elkaar in contact te laten komen, ze te betrekken bij de missiebepaling en de programmering van het onderzoek. Beide lectoraten richten zich vooralsnog op overheidsorganisaties en vinden elkaar ook in de samenwerking voor deze sector. Voor deze programmalijn is een HAN-brede verbinding met overheidsorganisaties in analogie met de Zorgalliantie relevant. We adviseren de onderzoekseenheid haar onderzoeksprofiel scherper en eenduidiger te formuleren, te bepalen welke onderzoeksmethodieken centraal staan en de competentieontwikkeling van de onderzoekers hieraan te verbinden. We adviseren om in het HRM-beleid van de HAN aanstellingen van een grotere omvang voor onderzoek mogelijk te maken en de loopbaan- en groeimogelijkheden als docent-onderzoeker te versterken. De HAN wil meer geld aantrekken uit de tweede geldstroom. Om dit te bereiken zal het belangrijk zijn een heldere koers te hebben en te laten zien dat de lectoraten de nodige kennis en ervaring rond een bepaald onderwerp reeds in huis hebben. Het is in dit verband ook van belang om een helder en expliciet publicatiebeleid richting het wetenschappelijke forum te formuleren dat de gekozen profilering ondersteunt. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 3

10 Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 4

11 OPDRACHT EN WERKWIJZE Programmalijn Communicatie en HRM Vrij recent zijn acht lectoraten van de Faculteit Economie en Management gebundeld in het Kenniscentrum Ontwikkelen van Excellente Organisaties. Dit kenniscentrum kent drie programmalijnen (Supply chain management, HCD&HRM, Innovatie). In deze onderzoeksevaluatie staat de programmalijn Communicatie en Human Resource Management (HRM) centraal. Deze lijn wordt gevormd door twee lectoraten: Human Communication Development (HCD) (lector dr. Els van der Pool) Human Resource Management (HRM) (lector dr. Robert Verburg) Het eerstgenoemde lectoraat is sinds 2002 actief en het lectoraat HRM sinds Het lectoraat HRM valt sinds eind 2010 onder de Faculteit Economie en Management (FEM). Eind 2010 is de samenwerking met HCD gestart. De samenwerking tussen de lectoraten in één programmalijn is dus zeer recent. Wel werd al eerder door het lectoraat HRM samengewerkt met de opleidingen van FEM. De verlengingsvraag van het lectoraat HRM is recent goedgekeurd. De huidige HRM lector vertrekt omdat hij niet langer twee banen wil combineren. Er wordt een nieuwe lector geworven. Context van de visitatie De invoering van het landelijk kwaliteitszorgstelsel voor onderzoek in het hbo is het kader waarbinnen de onderzoeksevaluatie heeft plaatsgevonden. Een hogeschool wordt geacht het functioneren van de lectoraten extern te laten evalueren en dit systematisch aan te pakken via zesjaarlijkse onderzoeksevaluaties. Over de systematiek en de uitvoering van de kwaliteitszorg onderzoek heeft de hogeschool aan de VKO commissie (Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek) verantwoording afgelegd en de kwaliteitszorg voor onderzoek is zeer positief beoordeeld. De evaluatie van de programmalijn Communicatie en HRM is gebaseerd op het kwaliteitskader dat de HAN voor onderzoek heeft vastgesteld. In dit kader komen de vijf vragen uit het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek (BKO) aan bod. Het College van Bestuur was de directe opdrachtgever voor de evaluatie. De commissie De commissie is samengesteld in afstemming met onderzoekseenheid en College van Bestuur (CvB) en door het CvB benoemd. Zij bestond uit representanten van onderwijs, wetenschap en beroepspraktijk. De volgende personen maakten deel uit van de commissie: F.M. Brouwer (voorzitter), senior-adviseur Hobéon Prof. Dr. Leo Lentz, hoogleraar Tekstontwerp en Communicatie aan de Universiteit Utrecht, bij het Utrecht Institute of Linguistics en directeur van de school Nederlands. Drs. Boudewijn Overduin, medeoprichter en bestuurder van Vergouwen Overduin, een bureau voor opleiding, coaching en training binnen organisaties. Dr. Sophie De Winne, associate professor aan het departement Handelswetenschappen van Lessius Antwerpen, coördinator van de onderwijs- en onderzoeksgroep HRM, en geassocieerd docent aan de KU Leuven, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen. Dr. ir. Remke Klapwijk (secretaris), senior-adviseur bij Hobéon en onderzoeker bij de vakgroep Science Education and Communication (TU Delft). Een uitgebreidere beschrijving van functies en kennisgebieden vindt u in Bijlage 1. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 5

12 De opdracht De opdracht luidde: de onderzoekskwaliteit, de lectoraten en de onderzoeksorganisatie in de programmalijn te beoordelen op basis van de informatie die door de lectoraten vooraf geleverd is, aangevuld met de gesprekken in een ééndaagse visitatie te adviseren over de mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering dit alles in een rapportage vast te leggen. Het beoordelingskader Afgeleid uit het HAN Kwaliteitskader onderzoek heeft de HAN een beoordelingskader met tien onderwerpen ontwikkeld. De items hierin zijn: 1. Missie 2. Werkprogramma en portfolio 3. Onderzoeksprofiel 4. Inbedding en positionering binnen de HAN 5. Omvang van de onderzoekseenheid 6. De kwaliteit van de onderzoekseenheid om haar missie te realiseren 7. Samenwerkingsverbanden en interne relaties 8. Publicaties, presentaties en andere producten van het onderzoek 9. Kwaliteitszorg van de onderzoekseenheid 10. Output, impact en waardering Deze opbouw van het beoordelingskader heeft een andere indeling dan de vijf vragen uit het zogenoemde Basisdocument BKO 1. In het beoordelingskader heeft de HAN daarom een verbinding gelegd tussen het eigen beoordelingskader en de vijf vragen. Deze is in de navolgende tabel zichtbaar. BKO vragen Is er voldoende productiviteit, impact, waardering en erkenning op het gebied van kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein; valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij; de betekenis voor onderwijs en scholing? Vindt een en ander plaats vanuit een relevante en uitdagende missie en een helder onderzoeksprofiel? Worden de missie en het onderzoeksprofiel geborgd door het portfolio en de wijze waarop de eenheid is georganiseerd? Is de inzet van mensen en middelen daarbij toereikend in kwalitatief en kwantitatief opzicht? Zijn de interne en externe samenwerkingsverbanden, netwerken en relaties daarbij voldoende relevant, intensief en duurzaam? Item in het HAN Beoordelingskader 2 werkprogramma en portfolio 8 publicaties, presentaties en andere producten van het onderzoek 9 kwaliteitszorg 10 output, impact en waardering 1 missie 3 onderzoeksprofiel 4 inbedding en positionering binnen de HAN 2 werkprogramma en portfolio 7 samenwerkingsverbanden en interne relaties 5 Omvang onderzoekseenheid 6 Kwaliteit onderzoekers 4 Inbedding en positionering binnen de HAN 7 Samenwerkingsverbanden en interne relaties 1 Kwaliteitszorgstelsel ten aanzien van het onderzoek aan hogescholen Basisdocument. Nadere uitwerking van het brancheprotocol kwaliteitszorg onderzoek (BKO) in een kwaliteitszorgstelsel. HBO-Raad, december Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 6

13 Door het volgen van het HAN Beoordelingskader zijn daarmee, ook naar het oordeel van de evaluatiecommissie, alle vragen uit het Basisdocument BKO beantwoord. De opdrachtgever heeft de commissie verzocht haar oordelen ook in een waarderingsschaal uit te drukken: onvoldoende, voldoende, goed of excellent. We hebben besloten de waardering excellent niet te benutten: gezien de ontwikkelingsfase van de programmalijn en lectoraten achten wij dit prematuur. Excellentie zou naar ons oordeel ook een langdurig vastgehouden hoog kwaliteitsniveau impliceren en daar kon in de huidige ontwikkelingsfase nog geen sprake van zijn. Wij hebben daarom gemeend de lectoraten recht te doen met de volgende operationalisering van de waarderingen: onvoldoende: het ligt ver onder de verwachtingen die gezien de ontwikkelingsfase realistisch zijn en verdient directe reparatie voldoende: het is in overeenstemming met de verwachtingen die gezien de ontwikkelingsfase realistisch zijn, maar heeft voor de nabije toekomst prioriteit voor verdere ontwikkeling van de onderzoekseenheid goed: het is een sterk punt van de onderzoekseenheid zoals ze nu is en hoeft niet op de korte termijn aangepakt te worden. We benadrukken, wellicht ten overvloede, dat deze oordelen betrekking hebben op het niveau van de programmalijn, de lectoraten worden gezamenlijk beoordeeld. De werkwijze De lectoraten hebben een uitgebreide en informatieve Zelfevaluatie aangeleverd waarin ze hun missie, werkwijze, resultaten en enkele dilemma s open en reflectief beschrijven. De onderliggende documentatie was goed verzorgd. De commissieleden hebben op basis hiervan een voorlopige score op de 10 items gegeven en aandachtspunten geformuleerd voor de visitatie. Deze scores en aandachtspunten zijn bij elkaar gelegd en door de secretaris samengevat in een voorbereidingsdocument, dat de grondslag en leidraad voor de visitatie vormde. In een vergadering met de commissie is de visitatie verder voorbereid. De visitatie heeft plaatsgevonden op 9 maart Het programma is opgenomen als Bijlage 2. De gesprekken konden in een open sfeer gevoerd worden en zijn aan beide zijden van de tafel als inhoudelijk diepgaand en boeiend ervaren. Het conceptrapport is in april 2012 aan de in de programmalijn samenwerkende lectoraten aangeboden voor hoor en wederhoor. De voorzitter heeft het definitieve rapport vastgesteld en aan het College van Bestuur van de hogeschool aangeboden. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 7

14 Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 8

15 DE PROGRAMMALIJN COMMUNICATIE EN HRM 1. Missie Missie van de programmalijn Communicatie en HRM en bijdrage van de lectoraten aan het realiseren van de HAN-missie m.b.t. onderzoek Criteria: 1. De onderzoekseenheid heeft een missie geformuleerd die leidend is voor haar werkprogramma en die in termen van specifieke, meetbare, acceptabele, realistische en tijdgebonden resultaten beschrijft hoe het onderzoek van de eenheid bijdraagt aan o Onderwijs en scholing o Valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij o Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein inzicht geeft in regionale, landelijke en internationale ambities; uitdagend is en wordt gedragen door de leden van de onderzoekseenheid en door relevante belanghebbenden; 2. De missie van de onderzoekseenheid en de samenstelling van lectoraten sluiten aan bij de HAN missie m.b.t. onderzoek Oordeel voldoende Overwegingen De missie van de programmalijn Communicatie en HRM sluit aan bij de HAN missie ten aanzien van onderzoek en richt zich op de driehoek: Onderwijs: het verbeteren van de onderzoeks- en communicatielijn in de FEM opleidingen & het verrijken van het onderwijs met actuele cases. Werkveld: het ontwikkelen van innovatieve HRM- en communicatiepraktijken en het optimaliseren van bestaande praktijken in samenwerking met het werkveld, docenten en studenten. Kennisontwikkeling in brede zin: onderbouwde adviezen en onderzoeken voor klanten, ontwikkeling van methodieken en werkwijzen voor Communicatie en HRM en waar mogelijk vergroten van de wetenschappelijke body of knowledge. Vanuit de HAN is er bij de introductie en opbouw van lectoraten veel aandacht geschonken aan het realiseren van onderzoek dat relevant is voor het werkveld. De lectoraten kregen de opdracht om een groot deel van hun financiering en opdrachten uit de markt te halen. Zo wilde men de relevantie van het onderzoek voor het werkveld waarborgen. Nu deze relaties zijn opgebouwd en de clustering van lectoraten in kenniscentra tot stand gekomen, is men hogeschoolbreed het accent gaan leggen op het samenwerken met het onderwijs. Een koerswending, eerst alleen het werkveld als vragende partij, nu ook de opleidingen aldus de portefeuillehouder van onderzoek in het CvB. Uiteraard blijft het ontwikkelen van (wetenschappelijke) kennis deel van de missie, maar het gaat altijd om onderzoek dat vrij direct van belang is voor onderwijs en werkveld. Missie en focus HCD De officiële missie van HCD is: Mensen in organisaties ondersteunen bij het maken van bewuste keuzes in en door communicatie. Deze missie is naar ons oordeel te breed om als herkenbare missie te functioneren. Het werkprogramma van het HCD lectoraat heeft wel een sterke focus en is gegroepeerd rond drie onderzoeksthema s: Effectiviteit van professionele communicatie, o.a. vanuit het perspectief van de ontvanger Veranderende rol van professionals en welke communicatieve competentie dat vereist Ondersteunende rol van digitalisering in zakelijke communicatie De focus in het werkprogramma is op het begrijpelijk communiceren van (overheids)organisaties. Daarnaast heeft het lectoraat, op verzoek van de opleidingen, zich gericht op het ontwikkelen van een leerlijn communicatie voor hbo-opleidingen. Het ontwikkelde model wordt in eerste instantie ingevuld en geïmplementeerd in samenwerking met de FEM opleidingen, maar is breder toepasbaar. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie 1.0 9

16 Het lectoraat HCD heeft in praktijk wel een duidelijke keuze gemaakt uit de vele mogelijkheden. Het werkveld en ook de opleidingen ervaren deze keuze als relevant. Uit de gesprekken met de partners vanuit de overheid en het onderwijs merkten we dat het lectoraat HCD een herkenbaar profiel heeft. De focus zorgt er tevens voor dat de lector HCD binnen de wetenschappelijke discipline bekend staat als zeer deskundige en bijvoorbeeld gevraagd is om bij te dragen aan een toonaangevend handboek. De commissie adviseert om de missie-omschrijving aan te scherpen. Missie en focus HRM Het Lectoraat HRM heeft een bredere missie. De lector gaf aan op dit moment een brede focus te hanteren, om in samenspel met het werkveld en het onderwijs uiteindelijk een specifieke focus te bepalen. In het werkprogramma zien we een focus op de zorgsector en op overheidsorganisaties. In de lectoraatsrede en het werkprogramma komt het thema concepties van HRM regelmatig terug, maar de omschrijving in de zelfevaluatie is algemener. Het is van belang om de missie en focus van het lectoraat HRM scherper te definiëren. Op dit moment wordt een nieuwe lector HRM geworven. Om een talentvolle lector een schaap met vijf poten aldus de commissie - aan te trekken is het raadzaam om vanuit de huidige brede missie te werven. Daarna kan de lector in samenspel met onderwijs en werkveld de missie en focus van het Lectoraat HRM aanscherpen en daarin zijn/haar eigen deskundigheid mee laten spelen. Bij focus gaat het zowel om het bepalen van de inhoudelijke thema s van het lectoraat als om sectoren waarmee men duurzaam wil samenwerken. De huidige samenwerking met de Zorgalliantie vanuit een aantal HAN lectoraten waaronder HRM en HCD is een mooi voorbeeld van duurzame samenwerking. Bij het aanscherpen van de focus van het Lectoraat HRM is het o.i. belangrijk om enerzijds te zoeken naar een eigen identiteit en anderzijds naar aansluiting met andere HAN-lectoraten. Met name mogelijkheden voor synergie met het lectoraat HCD, met de twee andere programmalijnen binnen het Kenniscentrum Ontwikkeling van Excellente Organisaties (OEO), met het Kenniscentrum Educatie waar HRM-onderzoek ook belangrijk is en/of met lectoraten betrokken bij de Zorgalliantie bieden kansen Programmalijn Communicatie en HRM De commissie constateert dat het afgelopen jaar de nadruk heeft gelegen op het samenvoegen van beide lectoraten in de programmalijn Communicatie en HRM. De lectoraten zien veel overeenkomsten in de thematiek en stellen dat een gezamenlijke onderzoeksmethodiek mogelijk is. Tevens zijn er enkele multidisciplinaire projecten opgezet waarin de probleemanalyse en diagnose van de praktijkproblemen plaats vindt vanuit de HRM- en de communicatie-expertise van de lectoraten. De commissie meent dat dit een vruchtbare weg is. Zo is er sprake van een samenbindende factor en is er een grotere groep mensen bij hetzelfde type onderzoek betrokken. Dit heeft een positief effect op het professionaliseren van docent-onderzoekers en het creëren van een onderzoekscultuur. Dat was tijdens de site-visit, een jaar na het samengaan van de twee lectoraten, al merkbaar. Het beleid van de HAN is gericht op het doen van onderzoek vanuit kenniscentra met daarbinnen programmalijnen. De programmalijn Communicatie en HRM maakt deel uit van het Kenniscentrum Ontwikkeling van Excellente Organisaties. Uit de documentatie en gesprekken bleek dat er nog geen sprake is van vergaande samenwerking met de andere programmalijnen in dit kenniscentrum. Betrokkenheid van belanghebbenden Hoewel beide lectoraten nauw met het werkveld samenwerken in onderzoeks- en ontwikkelprojecten, merken we op dat de gesprekken met de omgeving geen betrekking lijken te hebben op het bepalen van de missie. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

17 De onderzoeksagenda voor de Zorgalliantie wordt door de HAN voorgelegd aan stakeholders, maar ze dragen zelf nog nauwelijks onderwerpen aan. Dat geldt in ieder geval voor de organisaties die wij spraken. Eén van de gesprekspartners uit de Zorgalliantie geeft aan dat het HAN-lectoraat HRM zijn oor goed te luisteren legt bij het werkveld, relevante issues identificeert en op basis hiervan een agenda formuleert. Een andere gesprekspartner voelde zich gehoord doordat de agenda voor de werkplaats in een sessie werd voorgelegd en het werkveld de prioritering mede kon bepalen. We adviseren beide lectoraten om ook regelmatig in gesprek te gaan met deze professionals uit het werkveld over de missie en de actuele onderzoeksagenda. Onze indruk uit het gesprek met de stakeholders van HCD (met name overheidsorganisaties) en met de stakeholders van HRM (met name zorginstellingen) is dat deze organisaties hiervoor belangstelling hebben. De gesprekspartner vanuit de rechtbank gaf aan graag experts op het gebied van schriftelijk communiceren uit andere organisaties waarmee de HAN ook samenwerkt te willen ontmoeten. In zo n bijeenkomst kunnen actuele problemen uit het werkveld en (wetenschappelijke) kennisleemtes geïnventariseerd worden. Aan tafel zaten ook drie vertegenwoordigers van zorgorganisaties die onderzoeksprojecten met het lectoraat HRM binnen de eigen organisatie uitvoerden. Ook deze organisaties willen op een meer strategisch niveau betrokken raken en gaven aan nauwer betrokken te willen zijn bij elkaars projecten. Zorginstelling: Deze problematiek speelt ook in onze instelling. Regionale, nationale en internationale ambities De HAN stimuleert samenwerking en contacten met regionale, nationale en internationale arbeidsorganisaties en onderzoeksgroepen. De samenwerking met bedrijven uit Duitsland werd door het CvB specifiek genoemd. Op dit moment is er bij de lectoraten HRM en HCD geen duidelijkheid over deze ambities. In het werkprogramma is vooral sprake van regionale en nationale samenwerkingsverbanden. Vaak zijn internationale (onderzoeks)contacten inspirerend en dragen ze bij aan de professionele ontwikkeling van lectoren en kenniskringleden. De commissie adviseert de lectoraten om na te gaan of en in welke mate zij op dit moment deze contacten ambiëren en rond welke thema s. Bescheiden missie en SMART doelen Uit het voorgaande blijkt dat er, zeker gezien de omvang van de lectoraten, veel van hen gevraagd wordt. De missie en de ambities zoals omschreven in de zelfevaluatie en op de website zijn nog te omvangrijk. Wij menen dat de lectoraten baat hebben bij het formuleren en uitdragen van realistische ambities. Uit de gesprekken tijdens ons bezoek en uit de zelfevaluatie blijkt tegelijkertijd dat de lectoren in het concrete werkprogramma reeds uitgaan van bescheiden doelen en juist daardoor veel bereiken. Beide lectoraten hebben een poging gedaan om de missie heel concreet in SMART doelen om te zetten. Deze doelen zijn terecht bescheiden, gezien de capaciteit. Wel menen we dat de doelen soms te bescheiden zijn, dit geldt bijvoorbeeld voor de deelname van studenten aan onderzoeksprojecten van de programmalijn. In het vervolg van het rapport zullen enkele mogelijkheden voor het aanscherpen van de missie en doelen omtrent (wetenschappelijke) kennisontwikkeling aan de orde komen. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

18 2. Het werkprogramma en portfolio van de programmalijn De borging van de missie van de programmalijn Kwaliteitscriteria 1. De lectoraten hebben een of meer onderzoeksprogramma s uitgewerkt die aantoonbaar bijdragen aan de geformuleerde doelstellingen: Het onderzoek draagt bij aan verhoging van de kwaliteit van het onderwijs door middel van o Doorwerking in het curriculum; o Studiemateriaal en onderwijsvormen; o Bijdragen aan onderzoeksvaardigheden van studenten; o Bijdrage aan de professionalisering van docenten. Valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij o Het onderzoek draagt bij aan het oplossen van problemen en aan toepassing in de beroepspraktijk; o Het onderzoek is maatschappelijke relevant en robuust. De kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein is o Duidelijk en herkenbaar; o Relevant voor de maatschappelijke omgeving 2. Het portfolio en de onderzoeksthema s zijn dekkend voor de geformuleerde missie. Oordeel Goed Overwegingen Onderwijs De lectoraten hebben veel opgeleverd voor het onderwijs. Wij denken dan aan de volgende resultaten: De communicatieleerlijn voor alle FEM opleidingen De onderzoeksleerlijn voor alle opleidingen: uit gesprekken met studenten uit de bachelor- en masterfase blijkt dat zij hierdoor bewust worden van de waarde van onderzoek in relatie tot hun toekomstige beroepspraktijk. De verrijking van het onderwijs doordat docent-onderzoekers cases en ervaringen uit het praktijkgerichte onderzoek inbrengen. Wij spraken ook afgestudeerden en studenten uit de duale trajecten over onderzoek in hun opleidingen. Bij een aantal van hen was duidelijk dat zij door het contact met lectoren en docentonderzoekers op een nieuwe manier leerden aankijken tegen praktijkproblemen en veel beter in staat waren om op basis van een analyse en diagnose op basis van feiten, oplossingen voor het bedrijf te ontwerpen. Student: Door de master kan ik mijn onderzoek meer gestructureerd en effectiever uitvoeren. Student: Ik heb geleerd om mijn analyse en advies op feiten te bouwen. Vroeger gaf ik een mening, nu een onderbouwd en onafhankelijk advies. Een andere student vertelde dat hij nu hoofd- en bijzaken beter kan onderscheiden. De lectoren laten je nadenken over wat je echt wilt, wat zijn je doelen?. Lectoren leren studenten ook doeltreffend communiceren met opdrachtgevers. Weer andere studenten stelden vast dat hun expertise in (kwantitatieve) onderzoeksmethoden was gegroeid. Student: Je leert net die slimme trucjes waardoor je minder fouten maakt in je onderzoek. Lectoren zijn een klankbord en ze komen niet alleen met theorie, ze herkennen de praktijk. De studenten zien ook na hun afstuderen mogelijkheden om met de lectoraten samen te werken. Afgestudeerde: In mijn werk hebben we wel 1000 problemen, ik zou er wel een willen oppakken en samen met het lectoraat willen uitwerken. Of tegen mijn organisatie zeggen, laten we dat onderzoeken. Deze voorbeelden illustreren de toegevoegde waarde van de onderzoeksfunctie in het hbo en laten zien dat de programmalijn effectief bijdraagt aan de onderzoekende en reflectieve houding van studenten. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

19 De didactiek van de onderzoekslijn is een punt van aandacht. In het begin van de bachelor ontstaat bij studenten weerstand tegen onderzoek, omdat zij geconfronteerd worden met eisen zoals APA literatuurreferenties, terwijl ze het doel hiervan (vindbaarheid en kunnen controleren van de bron) nog niet begrijpen. Ook merkten de eerstejaars op dat tijdens open dagen en andere voorlichtingsactiviteiten er geen informatie wordt gegeven over de onderzoeksmatige elementen van de opleiding. De verrijking via cases uit de onderzoeken werd door docent-onderzoekers wel, maar niet door de studenten genoemd, wellicht herkennen ze dit niet als afkomstig uit de lectoraten. Het onderzoek van HCD ten behoeve van een communicatieleerlijn bewerkstelligde grote veranderingen in het curriculum, waardoor het geleerde veel beter aansluit bij het toekomstige beroep. Er is veel waardering voor het ontworpen model vanuit de opleidingen en belangstelling om hierin samen te werken. De HAN heeft een actief beleid gericht op het professionaliseren van docenten. Het doel is dat alle docenten een basisniveau bereiken. Daarnaast wil de HAN docenten opleiden tot het gevorderde niveau (begeleiders van onderzoek en verrichten van eenvoudig onderzoek) en het expert niveau (complex onderzoek). Kenniskringleden ontwikkelen hun onderzoeksvaardigheden vooral via kenniskringbijeenkomsten, training on the job en via uitwisseling met universitaire wetenschappers uit hetzelfde onderzoeksdomein. We adviseren om op basis van een aangescherpte missie, onderzoeksprofiel en publicatiebeleid na te gaan of een extra inspanning nodig is. We beseffen dat de omvang van de aanstelling van docent-onderzoekers een knelpunt is bij het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden. Beroepspraktijk en maatschappij De producten voor de Belastingdienst, rechtbanken en Nationale Ombudsman zijn relevant en krachtig. Binnenkort fuseren enkele rechtbanken en zullen zij de richtlijnen voor schriftelijke communicatie op elkaar afstemmen. Onze gesprekspartner aan tafel verwacht dat de communicatierichtlijnen die samen met het lectoraat zijn ontwikkeld als winnaar uit de bus zullen komen en overal gebruikt gaan worden. Rond begrijpelijk communiceren is er sprake van success breeds success, projecten bouwen op elkaar voort. Het werken met en binnen de Zorgalliantie heeft geleid tot relevant en boeiend HRM onderzoek waarvan de zorginstellingen verwachten dat het nieuwe inzichten en betere maatregelen oplevert. Men stelt dat de lector zorgt voor een creatieve kijk en een inspirerend en relevant onderzoeksdesign. Een medewerker van een zorgstelling vertelt dat zij regelmatig wordt gebeld naar aanleiding van een publicatie van de lector HRM. De instelling ontvangt HRM-medewerkers uit andere zorginstellingen en informeert hen over het onderzoek en het vernieuwde HRM beleid. Kennisontwikkeling Beide lectoraten staan bekend om hun expertise op hun vakgebied. De ontwikkeling van kennis binnen de lectoraten is vooral gericht op specifieke klanten. Er is sprake van een opbouw in kennisontwikkeling via de projecten, maar die komt vooral ten goede aan de specifieke klanten waarvoor men instrumenten en kennis ontwikkelt. Men lost praktijkproblemen op basis van recente wetenschappelijke kennis en deskundig vakmanschap naar alle tevredenheid op. De vakpublicaties en rapporten zijn vaak van een voldoende wetenschappelijk niveau gezien de behandelde thematiek en zeer goed in termen van klanttevredenheid. De meeste vakpublicaties gaan over specifieke cases en beschrijven en evalueren de nieuwe werkwijzen. We zien niet of nauwelijks analyses en adviezen op een meer generiek niveau waarin inzichten uit uiteenlopende cases worden gecombineerd en waar sprake is van theorievorming. Onderzoeksresultaten werken dus wel door in de volgende case, meer generieke analyses, instrumenten en adviezen ontbreken nog. Voor HRM geldt dat dit gezien de korte bestaansduur ook nog niet te verwachten is. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

20 Het ontwikkelen van innovatieve en waardevolle communicatie- en HRM-praktijken kan op een hoger niveau komen door kritisch gebruik van bestaande wetenschappelijke theorieën. De commissie meent dat de lectoraten een stap kunnen maken door in het onderzoek op een systematische manier te zorgen voor een wisselwerking tussen praktijk en theorie. Enerzijds door het verzamelen en het expliciet inzetten van theorieën en modellen als een kijkkader richting de praktijk. En anderzijds door vanuit het praktijkonderzoek kritisch te reflecteren op de bestaande theoretische inzichten. Beperkingen en leemtes in de huidige theorievorming kunnen juist door praktijkgericht onderzoek naar boven komen. De lectoraten zetten nu nauwelijks in op het ontwikkelen van generieke inzichten. Uitzondering is het model voor het ontwikkelen van een communicatieleerlijn in een hbo-opleiding. Inzichten uit een aantal bestaande theorieën worden immers gecombineerd tot een vernieuwend, uniek model dat praktische waarde heeft bij het ontwerpen van een leerlijn. In het hbo en ook bij de gesprekspartners aan tafel is op dit moment geen eenduidige opvatting over de vraag of en op welke manier lectoraten vanuit het praktijkonderzoek zouden moeten bijdragen aan theorievorming. In de zelfreflectie merken de lectoraten Communicatie en HRM op dat zij zich relatief weinig richten op theorievorming en hebben in dit opzicht voor de komende periode bescheiden ambities. Theorievorming en het ontwikkelen van ontwerpregels voor generieke inzichten/instrumenten is wel mogelijk via promoties en in onderzoeksprojecten met universiteiten. De commissie waardeert de duidelijke stellingname en bescheidenheid rondom theorievorming. Wel adviseert ze om de mogelijkheden om als programmalijn bij te dragen aan generieke kennisontwikkeling op basis van praktische cases meer te benutten. Het advies is om in ieder geval inzichten uit verschillende cases te combineren. Onze ervaring is dat lectoraten vaak interessant worden voor opdrachtgevers als men adviezen opstelt en instrumenten ontwerpt vanuit een eigen gevormde theorie/model/methodiek. Dit is mogelijk ook een antwoord op de in de zelfreflectie geconstateerde spanning tussen adviseren en onderzoeken. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

21 3. Het onderzoeksprofiel De onderzoeksbenadering in termen van standaarden en methoden en technieken Kwaliteitscriteria 1. De onderzoekseenheid kan aantonen c.q. legitimeren dat zij een onderzoeksbenadering hanteert die voldoet aan wetenschappelijke standaarden. 2. De onderzoekseenheid kan de samenhang tussen de missie, onderzoeksthema s en het onderzoeksprofiel, en de gebruikte wetenschappelijke standaarden en onderzoeksmethoden en technieken onderbouwen. Oordeel voldoende Overwegingen De onderzoeksbenadering voldoet over het algemeen aan de wetenschappelijke standaarden. Men hanteert een mix van kwalitatieve en kwantitatieve (gevalideerde) methoden in het onderzoek. De rapporten zijn desondanks vrij beschrijvend, analyses en interpretaties zijn nauwelijks aanwezig. De commissie adviseert om hier meer op in te zetten. Een ander probleem is dat de onderzoekers geen helder en gedeeld beeld hebben van het type onderzoek dat zij uitvoeren. Hetzelfde onderzoek werd door een uitvoerend onderzoeker bijvoorbeeld anders getypeerd dan de begeleider. Inzicht in het type onderzoek is een voorwaarde voor het ontwikkelen van een geschikt en wetenschappelijk betrouwbaar onderzoeksdesign. De commissie adviseert om het onderzoeksprofiel en de gehanteerde methodieken te bespreken en nader te bepalen. Soms ligt de nadruk op het ontwikkelen van nieuwe werkwijzen bij een specifieke organisatie, waarbij de organisatie het object van onderzoek is. In deze gevallen lijkt actieonderzoek, case-studie onderzoek (Yin 1994), evaluatie-onderzoek of Design Based Research te passen. Een deel van het onderzoek betreft (grootschalig) kwantitatief onderzoek op het niveau van werknemers of lezers. Om de ambities ten aanzien van de tweede en derde geldstroom te kunnen realiseren is het van belang het onderzoeksprofiel te definiëren. Met een kwantitatieve onderzoeksaanpak komt het onderzoek eerder in aanmerking voor tweede geldstroomonderzoek. Design Based Research (Van den Akker e.a. 2006) is een stroming waarin het ontwikkelen of ontwerpen van nieuwe werkwijzen (in het onderwijs, in communicatie, in HRM, technisch vakgebied) centraal staat. DBR past volgens Van Weert en Andriessen (2005) goed bij de ambities van het hbo. We noemen het hier met name, omdat de HAN het ontwerpen expliciet in haar missie en onderzoeksbeleid noemt. Bij het kiezen van onderzoeksprofiel en methodiek zal de onderzoekslijn rekening moeten houden met de haalbaarheid ervan binnen de context van het hbo. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

22 4. Inbedding en positionering binnen de HAN De herkenbaarheid van de programmalijn binnen de HAN-organisatie. Kwaliteitscriteria 1. De onderzoekseenheid is wat betreft organisatie en personeelsbeleid effectief ingebed in de Hogeschool om haar missie en strategie te realiseren. 2. Tussen de onderzoekseenheid en de faculteit / hogeschool zijn expliciete afspraken gemaakt ten aanzien van activiteiten ten behoeve van het onderwijs en de scholing van docenten. Oordeel goed Overwegingen De samenvoeging van lectoraten tot een kenniscentrum et programmalijnen is een effectieve manier van organiseren. Het onderzoek is zijn op deze manier nauw gekoppeld aan de opleidingen van een faculteit. Tijdens de visitatie is ons, via verschillende kanalen, gesprekken en signalen, duidelijk geworden, hoezeer de ontwikkeling van de onderzoeksfunctie in de hogeschool gedragen wordt door de verschillende lagen in de organisatie. De verschillende organisatie-onderdelen die samen moeten zorgen voor een onderzoeksfunctie in het onderwijs en voor docentenprofessionalisering zijn onderling goed verbonden. Het HAN beleid om in elke beleidsbepalende commissie onderzoekers of in ieder geval mensen met onderzoeksaffiniteit hierin op te nemen draagt hier ook aan bij. De stuurgroep Onderzoek binnen de FEM met instituutsdirecteuren en programmalijnlectoren (waaronder de HCD lector) zorgt ook voor verbinding onderzoek-opleiding en geeft op strategisch niveau advies aan het management van de FEM Het HRM-beleid is verbetering vatbaar. Alleen scholing van docenten en faciliteren van promoties is niet genoeg om mensen zich te laten ontwikkelen tot competente onderzoekers. We constateren twee knelpunten: het doorgroeien naar senior-onderzoeker en de omvang van de aanstellingen, dit laatste behandelen we in punt zes over de kwaliteit van de onderzoekers. Steun en structuur voor het ontwikkelen van een academische carrière ontbreekt. Volgens het formele beleid dienen docent-onderzoekers in de kenniskringen opgevolgd te worden door anderen na relatieve korte tijd (enkele jaren). Hoewel hierdoor meer docenten intensief kennis maken met onderzoek, belemmeren snelle wisselingen een duurzame verankering van de onderzoeksfunctie. Het kost tijd om zich tot onderzoeker te ontwikkelen en ook om thuis te raken in een onderzoeksdomein. De snelle wisselingen beperken tevens de loopbaanmogelijkheden richting senior onderzoeker en lector vanuit het docentencorps. Hoewel we constateren dat docentonderzoekers in de praktijk wel langer actief zijn in onderzoek, verdient dit beleid toch aanpassing. Verder houden wij het voor wenselijk om functieprofielen voor docent-onderzoeker op te stellen, profielen waarin ook groeimogelijkheden richting senior-onderzoeker en lector worden opgenomen. Positief is de wijze waarop HAN allianties met het werkveld aangaat. Door het aangaan van instellingsbrede allianties, zijn lectoren ook beter ingebed in de HAN en op een natuurlijke manier met elkaar verbonden. Bij het onderwerp samenwerkingsverbanden komen we hier nog op terug. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

23 5. Omvang van de onderzoekseenheid Inzet van mensen en middelen. Kwaliteitscriteria 1. De onderzoekseenheid heeft voldoende capaciteit om haar werkprogramma en portfolio aan projecten uit te voeren. 2. De onderzoekseenheid heeft voldoende structurele middelen voor de ontwikkeling en uitvoering van duurzame onderzoeksprogramma s. Oordeel voldoende Overwegingen Het samenvoegen van de lectoraten tot een programmalijn geeft meer massa. In de zelfreflectie zijn voldoende gemeenschappelijke doelen benoemd. De lectoren passen hun doelen en programma aan wat haalbaar is met de bestaande capaciteit. De programmalijn zou, bij een grotere omvang, ook veel kunnen betekenen voor het communicatie-onderwijs van andere faculteiten. Het ontwikkelde model en deze aanpak heeft bij de FEM opleidingen geleid tot een aanzienlijke bijstelling van de doelen en tot een andere inrichting van het communicatieonderwijs. Over uitbreiding naar andere faculteiten zijn wel ideeën bij het lectoraat, maar middelen ontbreken. We onderschrijven het voornemen de tweede en derde geldstroom te vergroten, maar we hebben nog niet gezien hoe men dit wil bereiken. Positief is dat er veel duurzame en intensieve contacten zijn met universitaire partners en in de periode worden er twee promoties uitgevoerd. Het netwerk van duurzame partners uit het werkveld biedt ook mogelijkheden. Bepaalde NWOsubsidies zijn immers alleen aan te vragen in samenwerking met een universitaire partner en ook RAAK-subsidies worden vaak in een consortium aangevraagd. Voor de derde geldstroom geldt eveneens dat concrete plannen nog gemaakt moeten worden. Er zijn nauwelijks externe kenniskringleden. Wellicht is het mogelijk om de omvang van het onderzoek te vergroten door externe kenniskringleden van universiteiten/arbeidsorganisaties toe te laten die (op eigen kosten) onderzoek doen op hetzelfde gebied. Wel zijn er vanuit de Zorgallianties mensen betrokken bij het onderzoek in de werkplaatsen. We hebben niet gezien, dat de deelnemers uit de bedrijven in het geval van HRM-onderzoek als co-onderzoeker actief zijn. Eerder merkten we de problemen op rond de omvang van de aanstellingen en stelden we dat aanpassing van het HRM-beleid veel kan opleveren. Al met al zijn er wel enkele stevige stappen gezet op weg naar de University of Applied Science, maar de HAN is er nog niet. De ambitie is inspirerend en er wordt ook duidelijk geïnvesteerd. Uiteindelijk zal het onderzoek in volume moeten groeien en zal de koers van dit onderzoek meer programmatisch ontwikkeld moeten worden teneinde die ambitie echt te realiseren. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie

24 6. Kwaliteit van de onderzoekers De kwaliteit van de onderzoekseenheid om haar missie te realiseren Kwaliteitscriteria 1. De onderzoekseenheid heeft de kwalificaties en de kwaliteit om het programma uit te voeren en de missie te realiseren. 2. Het personeelsbeleid van de onderzoekseenheid is erop gericht de geformuleerde doelstellingen aangaande bijdragen aan de beroepspraktijk en onderwijs en scholing te realiseren. 3. De onderzoekseenheid kenmerkt zich door vitaliteit en een goede samenwerking/synergie. Oordeel goed Overwegingen We hebben inspirerende en enthousiaste lectoren ontmoet die gerespecteerd worden om hun deskundigheid bij peer-onderzoekers, het werkveld, docenten en studenten. Bovendien worden ze geroemd om de manier waarop zij deze expertise weten in te zetten in projecten met het werkveld en in het opleiden van studenten. Beide lectoren zijn gepromoveerd. De docent-onderzoekers worden opgeleid via de HAN Academy, via de kenniskringen en door onderzoek uit te voeren. Er is één promovendus aan de programmalijn Communicatie en HRM verbonden. Uit de gesprekken met de kenniskringleden merkten we dat er sprake is van veel vitaliteit en enthousiasme voor het onderzoek. Er is in korte tijd een goede samenwerking ontstaan tussen de beide lectoraten in de programmalijnen. Een ander opvallend punt bij deze lectoraten is de geringe omvang van de aanstelling, deze is voor docentonderzoekers/kenniskringleden gemiddeld zelfs onder de 0.2fte. Uiteraard dienen docentonderzoekers een brugfunctie te blijven vervullen en zijn combinatie-functies gewenst, toch is een onderzoeksaanstelling van gemiddeld 0.2 fte te klein. Dit werkt op verschillende fronten negatief door. Uit de gesprekken met opdrachtgevers werd duidelijk, dat zij samenwerken met de lectoraten vanwege de persoon van de lector, andere kenniskringleden zijn nauwelijks zichtbaar. Als onderzoek in minder dan 0,2fte uitgevoerd moet worden, dan is er nauwelijks ruimte om ook actief te zijn in acquisitie, profilering, communicatie van resultaten naar het werkveld. Kenniskringleden kunnen in onderwijs en andere taken zoals leiden van een onderzoekslijn te weinig opereren als rechterhand van de lector. Het zou de effectiviteit van de lectoraten in zijn geheel versterken, als een deel van het werk van de lectoren in het onderwijs overgenomen kan worden door docent-onderzoekers. Het inwerken en opleiden van docent-onderzoekers kost tijd. Door de geringe omvang van de aanstelling blijft er te weinig tijd over waarin daadwerkelijk aan het opbouwen van het lectoraat wordt bijgedragen. Hier is sprake van een structureel probleem in het hogeschoolbrede HRM-beleid dat de missie en uitvoering van het programma belemmert en te afhankelijk maakt van de persoon van de lector. Ook is de omvang van het werk nu te afhankelijk van het enthousiasme en doorzettingsvermogen van de kenniskringleden, die feitelijk (veel) meer tijd in hun onderzoek stoppen dan ze formeel hebben. Hobéon Management Consult Evaluatierapport Onderzoekseenheid HAN Communicatie en HRM versie