Jaarverslag Project Reïntegratie. Nazorg voor ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden in Katwijk

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015 Project Reïntegratie Nazorg voor ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden in Katwijk Stichting Kocon Katwijk, april 2016

2 Colofon Auteurs: Natalie van der Graaff, Danielle Voskamp en Thea Guijt Contactpersonen: Danielle Voskamp, Natalie van der Graaf, Thea Guijt, Uitgiftemaand: april 2016 Uitgever: Stichting Kocon, Callaoweg 1, 2223 AS, Katwijk Downloaden: via:

3 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Hoofdstuk 1 Verloop Aanmeldingen Overzicht herkomst aanmeldingen Mentoren Het Indicatieteam Het casemanagement Verloop 2015 op basis van 8 leefgebieden Huisvesting Financiën Sociaal Functioneren Psychisch functioneren Zingeving Praktisch Functioneren Lichamelijk Functioneren Dagbesteding Overige activiteiten Hoofdstuk 2 Financiën Toelichting Rekening 2015 Project Reïntegratie Hoofdstuk 3 Knelpunten en aanbevelingen Aanpak knelpunten en aanbevelingen uit Knelpunten Aanbevelingen voor Bijlagen Bijlage 1 Doel, doelgroep en organisatie Project Reïntegratie Bijlage 2 Werkwijze Project Reïntegratie Bijlage 3 Toelichting woonvoorzieningen Bijlage 4 Begrippenkader bij jaarverslag... 41

4 Inleiding In dit jaarverslag van het Project Reïntegratie geeft Stichting Kocon de inhoudelijke en financiële resultaten weer over het jaar Het project is gestart in 2002 en richt zich op ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden die na behandeling of vrijlating clean zijn. Het doel is een zelfstandig leven zonder terugval in riskant gebruik van alcohol en drugs en/of criminaliteit. Ook jongeren die voor het eerst in aanraking komen met politie en/of alcohol en/of drugs kunnen deelnemen. Binnen het Project Reïntegratie werken organisaties als De Brug Midden-Nederland, Brijder Verslavingszorg, GGZ Rivierduinen en de woningbouwcorporatie samen. Dankzij de inspanningen van een vaste groep vrijwilligers, de mentoren, is het mogelijk om exverslaafden en ex-gedetineerden intensieve begeleiding te bieden. De uitvoering van het casemanagement ligt in handen van De Brug Midden-Nederland. De eindverantwoording ligt bij Stichting Kocon. Sinds maart 2011 is het Project Reïntegratie nauw betrokken bij de uitvoering van de lokale nazorg van ex-gedetineerden uit Katwijk. In 2015 zijn er 37 mensen die een beroep hebben gedaan op de casemanager. Na screening zijn er 35 deelnemers begeleid als deelnemer van het Project Reïntegratie, als bewoner van de Instapwoning of begeleid naar een ander instantie voor hun hulpvraag. In de periode juni 2002 t/m december 2015 gaat het om 292 deelnemers. Hoofdstuk 1 beschrijft de begeleiding van de deelnemers op basis van de 8 leefgebieden, de behaalde resultaten en de bijzonderheden. In Hoofdstuk 2 is de financiële verantwoording te vinden en Hoofdstuk 3 geeft de aanbevelingen weer. Bijlage 1 geeft informatie over doel, doelgroep, criteria voor deelname, samenwerkingspartners en de organisatie. In Bijlage 2 is informatie te vinden over de werkwijze en Bijlage 3 geeft een overzicht van de genoemde woonvoorzieningen in dit jaarverslag. Bijlage 4 geeft een toelichting op de gebruikte begrippen. Zonder de enorme inzet van de mentoren en de inzet vanuit De Brug, Brijder en de GGZ Rivierduinen is het re-integratieproject niet mogelijk. Het Platform en Stichting Kocon zijn de medewerkers van alle betrokken organisaties, centrumgemeente Leiden en de gemeente Katwijk zeer erkentelijk voor de wijze waarop zij het project ondersteunen. Kocon hoopt ook in de komende jaren een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk herstel van ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden in Katwijk. Uw opmerkingen en suggesties zijn altijd van harte welkom. Namens het bestuur van Stichting Kocon Nico van der Stel Voorzitter Pagina 2

5 Hoofdstuk 1 Verloop 2015 Dit hoofdstuk geeft de cijfers en het verloop van het project in Daarnaast worden de ontwikkelingen en knelpunten waarmee ex-gedetineerden en ex-verslaafden en begeleiding te maken hadden beschreven. 1.1 Aanmeldingen In 2015 waren er 17 nieuwe aanmeldingen voor het project, waarvan er 14 zijn toegelaten. De overige personen zijn verwezen naar een andere vorm van hulpverlening. In 2015 zijn in totaal 37 personen begeleid. Herkomst aanmeldingen in 2015 Huisarts; 1 Verslavingskliniek of - instelling; 6 Nazorg exgedetineerden; 10 De meeste verwijzingen zijn afkomstig van het Project Nazorg ex-gedetineerden Katwijk. Sinds 2011 worden vrijwel alle gedetineerden uit Katwijk tijdens detentie bezocht en als blijkt dat er na vrijlating meer hulp en begeleiding nodig is, volgt doorverwijzing waaronder het Project Reïntegratie. In 2015 ging het om 10 ex-gedetineerden. Hieronder vallen overigens ook de mensen die eerder al bekend waren bij de GGZ Rivierduinen, Brijder of De Brug vanwege verslavingsproblematiek. Vanuit De Brug werden 6 mensen aangemeld en 1 aanmelding kwam van een huisarts uit Katwijk. Citaat van een deelnemer: Als ik mijn mentor niet had gehad om te ontladen, dan had ik het niet getrokken en nu weer in de gevangenis gezeten. Pagina 3

6 1.2 Overzicht herkomst aanmeldingen Aanmelding via 2002 t/m Totalen 2008 Eigen initiatief De Brug (o.a. via het 29 Inloophuis) Politie PI Scheveningen/ PI Zoetermeer/ PI Alphen Familie, vriend, kennis Advocatuur Brijder of GGZ Overig (huisarts) Gevangenenzorg Nederland Gemeente Katwijk (lokale nazorg exgedetineerden) Welzijnskwartier Platform Kocon Reclassering Leiden De Hoop Totalen Mentoren Het Project Reïntegratie beschikt over 10 mentoren (5 vrouwen en 5 mannen) welke allen afkomstig zijn uit de gemeente Katwijk. In 2015 werd met 7 mentoren gestart. Eén mentor stopte na 4 jaar vanwege andere vrijwilligerswerkactiviteiten. Een actieve werving leverde 4 nieuwe mentoren op. De rol van de mentoren is van onschatbare waarde. Hun wekelijkse inzet is een essentieel onderdeel in het re-integratietraject van de deelnemer. In sommige heftige periodes hebben mentoren zelfs meerdere keren per week contact met de deelnemer. Hun zorg, oprechtheid, geduld en positieve inbreng in het belang van de deelnemer is essentieel bij een geslaagde re-integratie van de deelnemers. Opvallend is het toenemend gebruik van de applicatie WhatsApp voor de smartphone in de interactie tussen mentor en deelnemer. WhatsApp maakt het mogelijk dat de mentor en deelnemer intensiever contact hebben. Juist ook op momenten dat het noodzakelijk is. Mentoren van een deelnemer met een Koconwoning zagen hun deelnemer elke week. Bij deelnemers met een Koconwoning die in de laatste fase van hun traject zaten, kwam de mentor 1 keer per 2 of 3 weken. Het bezoek wordt bewust geleidelijk afgebouwd omdat de deelnemer uiteindelijk zelfstandig zonder mentor verder moet. Pagina 4

7 Mentoren van een deelnemer zonder Koconwoning, zagen in 2015 hun deelnemer gemiddeld 1x per 2 weken. In 2015 is het handboek voor de mentoren aangepast aan de actualiteit. Dit betrof vooral aangepaste regelingen en voorzieningen van de overheid en zorginstellingen. Ook in 2016 zal dit aandacht vragen. De ervaren mentoren geven aan dat de begeleiding van de doelgroep zwaarder is geworden. Zij vermoeden dat dit komt door een verandering in mentaliteit en de toegenomen complexiteit van de samenleving. De deelnemers stellen zich minder afhankelijk op, zijn mondiger maar tegelijkertijd kost het hen meer moeite om zich staande te houden in de maatschappij. Met een mentor aan hun zijde voelen ze zich gesteund; het geeft ze de kracht om door te gaan, ook al blijft hun situatie lastig. Deelnemers hebben een enorme behoefte om hun verhaal te doen. Gedurende het gesprek ontstaat er ruimte bij de deelnemer om stap voor stap te werken aan hun eigen situatie. De mentoren tonen betrokkenheid en geven de deelnemers het vertrouwen in een succesvolle terugkeer in de samenleving. In 2015 namen 10 mentoren deel aan de training Motiverende Gespreksvoering. De training werd uitgevoerd door een medewerker van de organisatie De-Fence Ervaringskunde. Dit waren twee leerzame dagen voor de mentoren omdat ze concrete handvaten kregen voor gesprekstechnieken tijdens de gesprekken met hun deelnemer. Ook tijdens de mentorvergaderingen is er met regelmaat teruggegrepen naar deze training. Bijvoorbeeld om te kijken welke elementen van deze training de mentoren in de praktijk toepassen, hoe ze dit vorm geven en welke resultaten dit oplevert bij de deelnemer. Eind 2015 heeft de casemanager samen met de mentoren onderzocht waar hun behoefte ligt op het gebied van deskundigheidsbevordering. Hieruit kwam naar voren dat er vraag was naar het verder uitdiepen van gesprekstechnieken en het leren omgaan met ADHD. Op het gebied van ADHD zal begin 2016 een training plaats vinden. In enkele gevallen is de casemanager de mentor gaan coachen in zijn persoonlijke ontwikkeling. Dit leidde tot persoonlijke groei, wat daarna niet alleen in het privé leven van de mentor zelf, maar ook in het traject met de deelnemer een positieve uitwerking had. 1.4 Het Indicatieteam Het Indicatieteam, drie medewerkers afkomstig van GGZ Rivierduinen, Brijder en van De Brug (de casemanager), kwam in 2015 regelmatig bij elkaar of er was contact via de mail. Tijdens elk overleg werd de voortgang van de deelnemers met een Koconwoning besproken en werd besloten of een deelnemer in aanmerking kon komen voor een Koconwoning. In 2015 is de samenwerking in het Indicatieteam naar tevredenheid verlopen en is onder andere discussie gevoerd over de aanpak en de duur van de begeleiding. Het Indicatieteam is van mening dat de termijn voor een 2-jarige begeleiding van een deelnemer met een Koconwoning noodzakelijk is. Pagina 5

8 1.5 Het casemanagement De intake van de deelnemers ligt in handen van de casemanager. De casemanager stelde telkens in samenspraak met de deelnemer een individueel begeleidingsplan op. Tijdens de uitvoering van het begeleidingsplan vervulde de casemanager een sturende rol op de achtergrond om het proces tussen deelnemer en mentor te volgen en zo nodig bij te stellen. In 2015 is het aantal te stellen leerdoelen in het begeleidingsplan terug gebracht naar drie leefgebieden, in plaats van acht, omdat dit in de praktijk meer overzicht biedt aan deelnemers. Deze aanpak gaf meer rust en overzicht voor zowel de deelnemer als de mentor. De casemanager is voortdurend op de hoogte gehouden van het verloop van de begeleiding door de mentor. Na ieder contact met een deelnemer, stuurt de mentor een verslag naar de casemanager. Op deze manier kan de casemanager meedenken, adviseren en bijsturen. In 2015 voerde de casemanager voor 14 deelnemers extra gesprekken met de deelnemer en de mentor. Bij 7 deelnemers ging het om 1 tot 2 extra gesprekken, bij de andere helft ging het om gemiddeld 5 extra ondersteunende gesprekken. Het onderhouden van contact met onder andere de Reclassering en het Project Nazorg vormde een belangrijk onderdeel. De start van de woonvoorziening Instapwoning in 2014 zorgde ervoor dat overleg ten behoeve van afstemming en rolverdeling tussen de casemanager van het Project Reïntegratie en het Nazorgteam belangrijk was. In 2015 is hier verder vorm aan gegeven. De samenwerking met het Nazorgteam is in dit gehele traject prettig en constructief verlopen. 1.6 Verloop 2015 op basis van 8 leefgebieden De deelnemers van het Project Reïntegratie hebben hulpvragen op meerdere leefgebieden. De casemanager brengt voor iedere deelnemer de voor hem/haar relevante leefgebieden in beeld en brengt accenten aan. Dit wordt beschreven in het begeleidingsplan en vormt de leidraad voor de begeleiding binnen het Project Reïntegratie. Zie ook Bijlage 2 waarin de werkwijze nader omschreven staat. Aan de hand van 8 leefgebieden volgt hieronder een beschrijving over de begeleiding van de deelnemers. Na een korte toelichting van een leefgebied, volgt telkens een beschrijving van het aantal deelnemers dat hulpvragen had op desbetreffend gebied en welke doelen zijn behaald, gedeeltelijk behaald of niet behaald zijn. Daarnaast worden eventuele knelpunten en bijzonderheden beschreven van desbetreffend leefgebied Huisvesting Het leefgebied huisvesting gaat om de woonsituatie van de deelnemer. Het kan zijn dat de betrokken deelnemer dakloos is, binnen een tijdelijke woonvoorziening verblijft, tijdelijk bij familie of kennissen verblijft of een andere vorm. Het doel is om met de deelnemer waar nodig te begeleiden naar een vorm van huisvesting waar hij binnen zijn mogelijkheden zo zelfstandig mogelijk kan leven. Voor de één zal dat het huren van een kamer of een zelfstandige woning zijn, voor de ander kan dit een begeleide woonvariant zijn. Ook kan het zo zijn dat een deelnemer naar een tijdelijke woonvoorziening begeleid wordt en van daaruit op zoek gaat naar een zelfstandige woning of zich aanmeldt voor een Koconwoning. Pagina 6

9 Hulpvragen In 2015 waren 23 hulpvragen van deelnemers op het gebied van huisvesting. Het ging hier om deelnemers die vanuit detentie of kliniek kwamen, deelnemers die dakloos waren of die vanuit het Woonhuis en of Doorstroomwoning van de Brug kwamen en in aanmerking wilde komen voor een Koconwoning 1. In 2015 wilden 11 deelnemers in aanmerking komen voor een Koconwoning. Voornamelijk vanwege hun verslaving en/of het niet begeleidbaar willen opstellen zijn 9 deelnemers niet ingebracht in het Indicatieteam. Behaalde doelen Van alle 23 deelnemers behaalde 10 deelnemers het gestelde doel. Voor 10 deelnemers loopt dit proces nog; zij hebben het doel gedeeltelijk behaald. Voor 3 deelnemers geldt dat zij het doel niet behaalden. Behaald Doorstroomwoning: 3 deelnemers zijn geplaatst in de Doorstroomwoning. Hiervan verhuisde 1 deelnemer naar de woning van vrienden. Woonhuis: 1 deelnemer kon geplaatst worden in het Woonhuis. Instapwoning: 2 deelnemers zijn geplaatst in de Instapwoning (waarvan er 1 daarna verhuisd is naar het Woonhuis). Particuliere sector: 3 deelnemers vonden huisvesting in de particuliere sector, waarvan er 3 definitief bij hun vriendin gingen wonen. 1 hiervan woonde daarvoor in de doorstroomwoning. Koconwoning: 2 deelnemers woonden al in een Koconwoning en hebben hun twee jarig traject positief afgesloten; zij hebben nu een zelfstandige huurwoning. 1 In Bijlage 3 is nadere uitleg te vinden over het Woonhuis van De Brug en de zogeheten Koconwoning Pagina 7

10 Voor de behaalde doelen op het gebied van huisvesting geldt dat een deelnemer meerdere doelen behaald kan hebben. Bijvoorbeeld iemand woonde eerst in de Instapwoning en is daarna verhuisd naar het Woonhuis. Gedeeltelijk behaald In Koconwoning: 4 deelnemers maken gebruik van een Koconwoning. Bij een goed verloop wordt de begeleiding in 2016 of 2017 afgerond. Toekenning Koconwoning: In 2015 zijn 2 aanvragen voor een Koconwoning toegekend. Koconwoning uitgesteld: Bij 2 deelnemers is de toewijzing van de Koconwoning uitgesteld; deze deelnemers werken nog aan de benodigde vaardigheden op diverse leefgebieden. Begeleide woonvorm: 1 deelnemer staat op de wachtlijst voor een begeleide woonvorm. Niet dakloos wel op zoek: 2 deelnemers zijn op zoek naar een particuliere woonruimte en mogen tijdelijk bij familie wonen. Niet behaald 3 deelnemers behaalde het doel op het gebied van huisvesting niet. Terugval in gebruik: 2 deelnemers verbleven in het Woonhuis, waarvan 1 zich had aangemeld voor een Koconwoning. Beide deelnemers vielen terug in riskant genotmiddelen gebruik, waardoor het verblijf in het Woonhuis is gestopt. Hierna hebben de deelnemers het contact met zowel de Brug als het Project Reïntegratie beëindigd. Voldeed niet aan de voorwaarden: 1 deelnemer verbleef in een Koconwoning. Aangezien de deelnemer zich niet hield aan de afspraken/voorwaarden voor een Koconwoning is dit traject stop gezet. Deze deelnemer is naar het Woonhuis gegaan. Pagina 8

11 Bijzonderheden leefgebied huisvesting Voor de meeste deelnemers geldt dat er veel moet gebeuren voordat zij in staat zijn om zelfstandig te wonen. Dit vraagt een stabiele situatie en het op orde brengen van de financiën en/of het krijgen van professionele hulp ten behoeve van de psychische gesteldheid. Van een stabiele situatie is veelal geen sprake, wat betekent dat deelnemers zonder huisvesting niet direct in aanmerking komen voor een Koconwoning. In Katwijk is de afgelopen jaren naar tussenoplossingen gezocht, waarmee meer perspectief geboden wordt anders dan verwijzen naar het Slaaphuis voor daklozen in de gemeente Leiden. Het gaat om tijdelijke woonvoorzieningen, zoals de Instapwoning, het Woonhuis of de Doorstroomwoning (zie Bijlage 3). Deze voorzieningen zijn van groot belang. Vanuit een tijdelijke woonvoorziening kan toegewerkt worden naar een stabiele situatie waardoor de deelnemer vervolgens capabel genoeg is om zelfstandig te wonen. Citaat van een deelnemer: Dankzij de Instapwoning en de hulp die ik krijg, durf ik weer te hopen op een goede toekomst!. In 2015 heeft het Project Reïntegratie diverse malen gebruik gemaakt van tijdelijke woonvoorzieningen. De tijdelijke woonvoorzieningen bieden de deelnemers de mogelijkheid om (weer) te ervaren en te oefenen hoe het is om zelfstandig te wonen en hoe de deelnemer kan anticiperen op gebeurtenissen. Bovendien draagt het gebruik van deze woonvoorzieningen er aan bij dat er minder huisuitzettingen plaats vinden. Met de gemeente Katwijk zijn goede afspraken gemaakt voor de begeleiding van de bewoners van de Instapwoning. Hierdoor krijgen de bewoners vanaf dag 1 dat ze in de woning verblijven via een WMO-indicatie woonbegeleiding. Citaat van een deelnemer: Ik ben zo blij met mijn Koconwoning. Na verblijf in detentie was ik mijn woning kwijt geraakt. Nu heb ik weer een plekje voor mijzelf en een kans gekregen om mijn leven op te bouwen. Ik heb veel plannen voor mijn toekomst, ik ben nu ook hard aan de slag om mijn leven verder op orde te krijgen. Ik ben blij dat ik deze kans gekregen heb. Knelpunten Gevolgen gijzeling. 1 deelnemer zat vanwege een gijzeling enkele maanden vast in detentie. Hierdoor werd zijn uitkering stop gezet en kon hij de vaste lasten, zoals de huur, niet meer betalen. Hierdoor is hij zijn huurwoning kwijtgeraakt. Deze deelnemer was dan ook dakloos na detentie. Onvoldoende betaalbare woningen. Voor deelnemers die (nog) niet in aanmerking komen voor een Koconwoning, 9 deelnemers in 2015, is het vinden van betaalbare huisvesting erg moeilijk. Particulier huren is veelal te duur en voor een huurwoning is het van belang zij al een paar jaar ingeschreven zijn bij Woningnet. Zolang ze geen risicovolle genotmiddelen gebruiken kunnen ze tijdelijk terecht bij de Instapwoning, de Doorstroomwoning of het Woonhuis. Sommigen vinden Pagina 9

12 in deze periode een kamer of trekken in bij familie in de hoop dat ze in de toekomst uiteindelijk wel een eigen woning kunnen vinden. Anderen moeten noodgedwongen uitwijken naar het Slaaphuis van de Binnenvest in Leiden Financiën Binnen het leefgebied financiën gaat het onder andere om het bestedingspatroon van de deelnemer. Het kan zijn dat de deelnemer schulden heeft, geen inkomsten of moeite heeft zijn administratie te beheren. Het doel is om de deelnemer te helpen inzicht en stabiliteit te krijgen in zijn financiële situatie, zijn inkomsten, uitgaven en schulden, zodat de deelnemer binnen zijn mogelijkheden zelf in staat is zijn financiën te regelen en schulden weg te werken/voorkomen. Veel deelnemers hebben te maken met schuldenproblematiek waar ze zelf geen uitweg in zien. Schuldenproblematiek kan soms ook de aanleiding zijn voor terugval. Vanuit het casemanagement wordt veel aandacht besteed tijdens de intake aan dit onderwerp door de situatie uit te vragen en de diverse mogelijkheden qua ondersteuning die er zijn op dit gebied te bespreken. De mentor kan bijvoorbeeld helpen bij het structureren van de financiële administratie door samen met de deelnemer openstaande schulden op te vragen en wekelijks de post te openen met de deelnemer. Administratieve ondersteuning vanuit externe instanties waarbij geholpen wordt met het structureren van papierwerk, het krijgen van overzicht betreffende in en uitgaven en het afspreken van betalingsregelingen is vaak noodzakelijk. De schuldenlast kan soms zo zwaar en complex zijn dat er voor gekozen wordt een budgetbeheerder, bewindvoerder of curator in te schakelen die tijdelijk het hele financiële pakket overneemt. Problematiek op het gebied van financiën geeft vaak een hoge mate van stress wat een negatief effect heeft op het welzijn van de deelnemer. De deelnemer heeft over het algemeen al een lange tijd te maken met financiële problemen en heeft zijn eigen manier gevonden om daar mee om te gaan. Het gebruik van risicovolle genotmiddelen verdooft vaak het machteloze gevoel en gebrek aan controle. Financiële problematiek kan leiden tot een terugval op het gebied van verslaving en wordt gezien als een risicofactor. Hulpvragen In 2015 waren er 11 nieuwe hulpvragen van deelnemers en 12 deelnemers die al binnen het project verbleven met een hulpvraag op het gebied van financiën Het ging hier om deelnemers zonder inkomsten en/of schuldenproblematiek. Behaalde doelen Alle 23 deelnemers welke in 2015 begeleiding ontvingen op het gebied van financiën hadden te maken met schuldenproblematiek. In totaal zijn er bij 19 deelnemers doelen behaald op het gebied financiën. Behaald Aangemeld schuldhulpverlening: Betalingsregelingen: 3 deelnemers zijn in 2015 aangemeld voor de gemeentelijke schuldhulpverlening (via het Budget Informatie Punt/ BIP). 5 deelnemers troffen in 2015 een betalingsregeling met hun schuldeiser(s). 3 deden dit met behulp van de casemanager van het Project Re-integratie en hun mentor. 2 deden dit met behulp van familie, waarbij er nauw overleg was met de casemanager. Pagina 10

13 Uitkering: Bewindvoerder: Voedselbank: 12 deelnemers hebben een beroep gedaan op een uitkering en kregen deze toegewezen. 9 deelnemers hebben in 2015 een bewindvoerder gekregen. 3 deelnemers hebben zich aangemeld bij de Voedselbank Katwijk. Voor de behaalde doelen op het gebied van financiën geldt dat een deelnemer meerdere doelen behaald kan hebben. Er is bijvoorbeeld zowel een uitkering aangevraagd als een betalingsregeling afgesproken. Gedeeltelijk behaald 4 deelnemers hebben gedeeltelijk hun doel(en) op het gebied van financiën bereikt. Hierbij was er sprake van een aangevraagde en toegewezen uitkering maar is er verder niets bereikt wat betreft het aanpakken van aanwezige schulden. Niet begeleidbare houding en afbreken contact: In 3 situaties was sprake van een niet begeleidbare houding van de deelnemers ten opzichte van het oppakken van aanwezige schulden. In deze gevallen heeft ongeveer 4 maanden begeleiding plaats gevonden. Ondanks pogingen vanuit het project om contact te houden met de deelnemers, is het contact verbroken. Terugval in middelengebruik is daarvoor de belangrijkste oorzaak. Pagina 11

14 Knelpunten Gevolgen gijzelingen. Wanneer een deelnemer opgepakt wordt voor een openstaande boete en vervolgens een periode in detentie zit/ gegijzeld 2 wordt, dan heeft dit invloed op de hoogte van de uitkering. Voor elke dag dat de deelnemer in detentie zit wordt hij gekort op zijn uitkering. Hierdoor komen deelnemers in de problemen met het nakomen van betalingsregelingen of het betalen van de vaste lasten. Dit kan vervolgens nieuwe schulden opleveren wat, zeker in het geval van een schuldhulpverleningstraject, niet wenselijk is. In 2015 hadden 4 deelnemers hiermee te maken. Het ontstaan van nieuwe schulden kan resulteren in het afbreken van het schuldhulpverleningstraject waardoor een deelnemer een aantal jaren niet meer in aanmerking komt voor schuldhulpverlening. Op deze manier blijft de deelnemer in een spiraal van een negatieve financiële positie hangen. Zoekraken poststukken bij het BIP. Van twee deelnemers raakten meerdere malen de ingeleverde poststukken zoek voor de gemeentelijke schuldhulpverlening bij het Budget Informatie Punt (BIP) uitgevoerd door Sociaal.nl. Dit leidde tot grote frustraties bij de deelnemers en onnodig tijdsverlies. De deurwaarders bleven langskomen en de schulden liepen verder op. 1 deelnemer heeft er uiteindelijk voor gekozen om samen met mentor en casemanager de schuldeisers te benaderen om betalingsregelingen te treffen. De andere deelnemer heeft ervoor gekozen om diverse malen de stukken opnieuw in te leveren. Na deze situaties is er door de casemanager contact gezocht met Sociaal.nl, zijn er goede afspraken gemaakt en sindsdien zijn er geen poststukken meer kwijt geraakt. Borg energieleveranciers. Wanneer er in het verleden sprake is geweest van een achterstallige betaling bij een energieleverancier dan wordt bij het afsluiten van een nieuwe overeenkomst een borg geëist. Het maakt daarbij niet uit of de schuld is afbetaald. Deze borg varieert van 475,- tot 1100,-. 1 deelnemer die in 2015 een Koconwoning kreeg, was verplicht om deze borg te betalen, voordat hij stroom aangeleverd kreeg. In plaats van dat een deelnemer kon kijken welke energieleverancier qua gebruik voor hem goedkoper uit was, moest hij kijken wat de laagste borg was en vervolgens uitzoeken hoe hij die borg kon betalen, aangezien dit niet van te voren bekend was en hij hier niet voor had kunnen sparen. Uiteindelijk is vanuit het Project Reïntegratie besloten om de deelnemer hiervoor een lening te geven, welke de deelnemer daarna in termijnen is gaan terugbetalen. Potentiële bewoners van een Koconwoning worden nu tijdig op de hoogte gebracht dat ze moeten sparen voor de borg. 2 Op aandringen van de Nationale Ombudsman zijn allerlei initiatieven genomen en projecten ontwikkeld om in een eerder stadium tot een oplossing te komen zodat gijzeling niet aan de orde komt. Het OM en CJIB zijn net als de Ombudsman van mening dat alleen mensen die niet willen maar wel kunnen betalen, gegijzeld moeten worden. Het rapport van de Nationale Ombudsman biedt aanknopingspunten om mensen met grote schuldproblemen buiten het strafrecht te kunnen helpen. Het OM en CJIB ondersteunen daarom projecten van gemeenten zoals geschetst door de Nationale Ombudsman (OM, november 2015). Burgers kunnen nu in veel gevallen in termijnen betalen. In de loop van 2016 wordt onderzocht wat de overheidsinstanties, onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, hebben bereikt om te voorkomen dat mensen die dit niet kunnen betalen, worden gegijzeld. Bron: Nationale Ombudsman, november Pagina 12

15 1.6.3 Sociaal Functioneren Binnen het leefgebied sociaal functioneren gaat het om de relatie tussen de deelnemer en diens omgeving (waaronder het gezin, de familie, de hulpverleners), inclusief het maatschappelijk gedrag. Binnen dit leefgebied zien we vaak dat er een beperkt vangnet/netwerk is of dat er sprake is van verkeerde vrienden. Dit kan de kans op recidive, uitval of terugval vergroten. Het doel is om de deelnemer bewust te maken van zijn netwerk, te zien wat hij nodig heeft en de keuzes die hij hierin kan maken zodat een gezond sociaal netwerk ontstaat waar hij op terug kan vallen. Vaak is er sprake van een beperkt sociaal netwerk. Dit heeft voornamelijk te maken met het verleden van de persoon. Wanneer er sprake is geweest van een verslaving of criminele activiteiten heeft dat vaak een grote impact gehad op het netwerk. Familie en/of vrienden houden afstand of hebben het contact verbroken omdat oneerlijkheid of het gebruik van alcohol of drugs daar aanleiding toe gaven. Andersom komt ook voor: sommige deelnemers zijn teleurgesteld in anderen of de maatschappij en verbreken hierdoor zelf het contact. Het komt regelmatig voor dat verslaafden en/ of ex-gedetineerden een alternatief netwerk hebben opgebouwd dat voornamelijk bestaat uit criminelen of verslaafden, waardoor het moeilijk is om (weer) aansluiting te vinden bij anderen. Het aantal ondersteunende contacten is afgenomen en er sprake van een beperkt netwerk. Deelnemers van het Project Reïntegratie staan vaak onder toezicht van Reclassering. Hulpvragen In 2015 waren er 23 deelnemers met een hulpvraag op het gebied van sociaal functioneren. 12 van de 23 deelnemers hebben in 2015 hun doel(en) op het gebied van sociaal functioneren behaald. 8 deelnemers hebben hun doel(en) gedeeltelijk behaald. Het ging hierbij om doelen op verschillende aspecten van het sociaal functioneren zoals; de relatie tussen de deelnemer en zijn omgeving (gezin/familie/hulpverlening). Bij deze deelnemers was er sprake van een afwezig of een beperkt vangnet/ netwerk. Bij deze deelnemers stond dan ook het opbouwen of intensiveren van een sterk vangnet/netwerk centraal. Daarnaast waren er ook de hulpvragen gericht op het maatschappelijk gedrag van de deelnemers zoals het nakomen van afspraken met de reclassering. Behaalde doelen Behaald Netwerk versterkt/ opgebouwd: 12 deelnemers behaalden hun doel op het gebied van sociaal functioneren door het opbouwen van een vangnet/netwerk. Daarbij is er onder meer gebruik gemaakt van een Eigen Kracht conferentie 3. Het opbouwen of versterken van het netwerk door de mentoren en woonbegeleiders is een terugkerend onderwerp in de begeleiding geweest. Door het voeren van gesprekken over het netwerk van de deelnemer 3 Met de Eigen Kracht-conferentie wordt beoogd dat de deelnemer zelf de verantwoordelijkheid neemt om problemen op te lossen met behulp van zijn sociale netwerk. De bedoeling is dat de deelnemer regie over zijn eigen leven neemt en samen met zijn netwerk onderzoekt hoe de deelnemer zijn problemen wil en kan aanpakken. Pagina 13

16 en het stimuleren tot uitbreiding en onderhouden van contact hebben deelnemers richting gekregen in het opbouwen of versterken van hun netwerk. Contact met reclassering: 6 deelnemers hebben hun doel op het gebied van sociaal functioneren behaald door het nakomen van de afspraken met de reclassering. Het betrof het uitvoeren van een taakstraf en/ of een meldingsplicht Familiegesprekken: 3 deelnemers met een Koconwoning voerden familiegesprekken in het kader van de aanvraag van een Koconwoning. Dit is een voorwaarde voor het gebruik van een Koconwoning. De familieleden van de drie deelnemers werden op uitnodiging van de deelnemers intensief betrokken bij het re-integratietraject. Voor de behaalde doelen op het gebied van sociaal functioneren geldt dat een deelnemer meerdere doelen behaald kan hebben. Bijvoorbeeld iemand had in 2015 contact met de reclassering en heeft het contact met zijn netwerk versterkt. Citaat van een deelnemer: Doordat ik geen drugs meer gebruikte en ik mijn afspraken met de hulpverleners nakwam, kreeg mijn familie weer vertrouwen in mij. Ze hebben mij een nieuwe kans gegeven, ondanks wat ik ze in het verleden heb aangedaan. Ik ben ze hier zeer dankbaar voor, ze spelen nu in mijn leven een belangrijke rol en ik wil dit nooit meer kwijt raken. Ik ga ze laten zien dat ik het kan! Gedeeltelijk behaald Nakomen afspraken reclassering: 1 deelnemer kwam de meldingsplicht met de Reclassering niet na. In deze situatie is nauw samengewerkt tussen de reclasseringsmedewerker en de casemanager, waardoor de deelnemer de afspraken wel nakwam. Contact reclassering nog niet afgerond: voor 7 deelnemers geldt dat zij hun afspraken in 2015 zijn nagekomen, maar hun traject nog niet hebben afgesloten. Gedeeltelijk netwerk/vangnet: 8 deelnemers hebben hun doel, het opbouwen/versterken van het netwerk, gedeeltelijk behaald. Het betreft hier situaties waarbij de deelnemer groei ziet wat betreft het vergroten van het sociaal netwerk en het hebben van intensievere contacten met niet gebruikers. Alle 8 zijn echter nog niet tevreden met het resultaat en willen hier in 2016 verder aan werken. Knelpunten Opbouwen en herstellen netwerk kost veel tijd. Het leefgebied sociaal functioneren is een belangrijk onderdeel voor de re-integratie van de deelnemers in de maatschappij. Het netwerk van Pagina 14

17 de deelnemer heeft een ondersteunde functie. Een terugkerend knelpunt is dat er bij de deelnemers vaak sprake is van een beschadigd netwerk. Ervaringen uit het verleden maken deelnemers of het netwerk wantrouwend om het contact weer te herstellen. Een gevoel van schaamte vanuit de deelnemer richting bijvoorbeeld de familie is iets wat vaak gezien wordt. De deelnemer schaamt zich dan voor zijn gedrag in het verleden en de consequenties die dit heeft gehad. Het opbouwen van een netwerk of het herstellen van de relatie kost over het algemeen veel tijd. Het is een proces waarbij de deelnemer vaak graag de regie in eigen handen houdt en zijn tempo zelf wil bepalen. Het vertrouwen van zowel de deelnemer als het beschadigde netwerk moet hersteld worden. Een netwerk wordt over het algemeen niet in een aantal weken opgebouwd en het maken van kleine stapjes in het proces zorgt ervoor dat het opbouwen of versterking van het netwerk langzaam gaat. Daarnaast is er een groep deelnemers die weigert om hun netwerk uit te breiden en aangeven hier geen behoefte aan te hebben. Ook wil men vaak in eerste instantie hulp bij praktische dingen die voor de deelnemers een hogere prioriteit hebben. Het Project Reïntegratie onderkent het belang van het opbouwen van een ondersteunend netwerk. In 2015 is er extra aandacht geweest voor dit onderwerp. Tijdens mentorenvergaderingen werd dit onderwerp veelvuldig besproken. De casemanager voerde in 2015 gesprekken met gezins- en/of familieleden van deelnemers, op momenten dat er conflicten en /of stagnaties waren. Tijdens zulke gesprekken werd de huidige situatie besproken, was er ruimte voor ieder zijn verhaal/ervaring/emotie en werden er daar vanuit afspraken gemaakt. In sommige situaties zijn familieleden doorverwezen naar ouder/partneravonden als extra ondersteuning. Pagina 15

18 De praktijk laat zien dat familie de deelnemer vaak een tweede kans wil geven, mits de deelnemer de juiste inzet toont en familie ook steun ervaart van de casemanager en de betrokken instanties. De toestemmingsverklaring van de deelnemer geeft (bepaalde) familieleden de gelegenheid om te informeren naar het verloop en de uitslagen van de urinecontroles. Dit draagt bij aan een herstel van vertrouwen in de relatie tussen deelnemer en zijn familie. Vergroten weerbaarheid m.b.t. afweren dealers en gebruikers. Een terugkerend thema is hoe om te gaan met dealers en gebruikers die weer contact zoeken met de deelnemer, die vroeger tot hun vriendengroep behoorde en waarvan de deelnemer dit zelf niet meer wil. Dit is erg moeilijk voor de deelnemers. Ook hier hebben de mentoren een belangrijke rol gespeeld om samen met de deelnemer te kijken hoe de weerbaarheid kan worden vergroot Psychisch functioneren Het psychisch functioneren richt zich op het 'welbevinden' van de deelnemer, inclusief eventueel psychiatrisch ziektebeeld en verslavingsgedrag. Het doel is om samen met de deelnemer in kaart te brengen wat er nodig is om het terugvallen in criminaliteit en/ of verslaving te voorkomen of wat nodig is voor het stabiliseren van een psychiatrisch ziektebeeld. Gelet op de zwaarte van de problematiek is het vaak noodzakelijk voor de deelnemers om hiervoor professionele hulp te zoeken in de vorm van behandeling. Hulpvragen In 2015 waren er 18 deelnemers met een hulpvraag op het gebied van psychisch functioneren. Het ging hierbij om zowel verslavingsproblematiek en/of een psychiatrisch ziektebeeld. Van de deelnemers waren er 3 in behandeling bij de Waag en 15 in behandeling bij de verslavingszorg. Twee van de 18 deelnemers hebben via Stichting MEE verdere onderzoeken gehad. Behaalde doelen Van alle deelnemers (18) die in 2015 begeleiding ontvingen en een doel hadden op het gebied van psychisch functioneren hebben er 6 het doel behaald en 7 van hen zijn nog bezig om het doel te behalen. 5 deelnemers hebben het doel op het gebied van psychisch functioneren niet behaald. Behaald Opname kliniek: 3 deelnemers van het Project Reïntegratie zijn in 2015 toegeleid naar een opname in een verslavingskliniek. Bij 2 deelnemers is er, voordat ze opgenomen werden in de verslavingskliniek, besproken wat voor hen de perspectieven vanuit het Project Reïntegratie zijn, na opname. Opvallend is dat het benoemen van de zorg die er na positief ontslag uit een kliniek aan hen geboden kan worden, hen vertrouwen geeft en ook de hoop dat het met hen goed gaat komen. Tijdens hun verblijf in de kliniek heeft de casemanager intensief contact met hen en hun netwerk onderhouden. Na hun ontslag uit de kliniek kozen deze 3 deelnemers voor een vervolgtraject met ambulante hulpverlening om zo de kans op terugval te verkleinen, weerbaarder te worden en hun persoonlijke ontwikkeling verder voor te zetten. 2 van de 3 deelnemers volgden op 31 december 2015 nog ambulante gesprekken. Voor alle deelnemers die terugkeren uit een verslavingsinstelling geldt dat het zwaar is om weer terug te keren in de omgeving waar ze gebruikt hebben. Het passeren van plekken waar ze Pagina 16

19 herinneringen hebben aan gebruik, het onverwachts tegenkomen van dealers en gebruikers valt ze zwaar. Ook dit zijn onderwerpen die ze met hun mentor bespreken. Ambulante behandeling: 5 deelnemers zijn een ambulante behandeling voor psychiatrische/verslaving gerelateerde problematiek gestart en hebben deze afgerond. Voor de behaalde doelen op het gebied van psychisch functioneren geldt dat een deelnemer meerdere doelen behaald kan hebben. Bijvoorbeeld iemand werd eerst opgenomen in de kliniek en is hierna gestart met een ambulante behandeling. Gedeeltelijk behaald In behandeling / aangemeld: Op 31 december 2015 waren 7 deelnemers al wel aangemeld voor behandeling of waren gestart met een behandeling voor psychiatrische/verslaving gerelateerde problematiek maar hadden deze nog niet afgerond. Niet behaald Behandeling voortijdig gestopt: 5 deelnemers hebben de behandeling voortijdig afgebroken, dit vanwege ernstige terugval in verslavingsgedrag. Bijzonderheden In 2014 en 2015 is er 1 deelnemer begeleid vanwege een zedendelict. Er is hier sprake geweest van een nauwe samenwerking met Reclassering, Stichting MEE, Verslavingszorg de Brug, De Waag en Project Reïntegratie. Eind 2015 heeft de deelnemer het Project Reïntegratie met succes afgerond. Het afgelopen jaar zijn er 10 deelnemers aangemeld voor het Project Reïntegratie vanuit het Project Nazorg ex-gedetineerden Katwijk na hun verblijf in detentie. In de praktijk blijkt dat voor deze deelnemers meer geregeld moet worden dan wanneer deelnemers aangemeld worden vanuit een kliniek Zingeving Zingeving beslaat een groter gebied dan enkel de levens-of geloofsovertuiging van een deelnemer. Het gaat over wat belangrijk is voor de deelnemer en wat hem motiveert om zijn traject aan te gaan. Dit is vaak terug te vinden in de toekomstplannen of wensen die de deelnemers hebben. Dit zijn zaken die tijdens informele gesprekken met de mentoren aan de orde komen. Hulpvragen In 2015 waren er 15 deelnemers met een hulpvraag op het gebied van zingeving. Behaalde doelen Van de 15 deelnemers welke een doel hadden op het gebied van zingeving hebben 11 deelnemers hun doel behaald. 2 deelnemer hebben hun doel gedeeltelijk behaald. 1 deelnemer heeft zijn doel niet behaald. Pagina 17

20 Behaald Contact met kerken: 6 deelnemers van het Project Reïntegratie hebben hun verwaterde contacten met hun kerk versterkt. Gesprekken over zingeving: 15 deelnemers hebben diverse gesprekken met hun begeleider of mentor gevoerd over de zin van het leven. Voor de behaalde doelen op het gebied van zingeving geldt dat een deelnemer meerdere doelen behaald kan hebben. Bijvoorbeeld iemand is weer kerkdiensten gaan bezoeken en heeft gesprekken gevoerd met zijn mentor op het gebied van zingeving. Gedeeltelijk behaald Gesprek over zingeving: 2 deelnemers voerde enkele gesprekken met de mentor over de zin van het leven. Op 31 december 2015 hadden zij hun doelen deels behaald. In 2016 zullen ze hier verder aan werken. Bijzonderheden Opvallend is dat tijdens het intakegesprek veel deelnemers aangeven geen hulpvraag te hebben op het gebied van zingeving. Om die reden wordt leefgebied zingeving bij de start van het traject niet als hulpvraag meegenomen in het begeleidingsplan van de deelnemer. Echter gedurende het traject met de mentor wordt vaak duidelijk dat er wel zingevingsvragen zijn en deze, vaak gekoppeld aan andere problematieken, aan de orde komen tijdens de gesprekken. Tijdens de gesprekken met de mentor is met regelmaat gekeken wat voor een deelnemer belangrijk is in het leven. Naast geloofszaken zijn familie, eigen kinderen, werk en zelfs sport een belangrijke factor met het oog op zingeving. Bij sommige deelnemers blijkt dat het een combinatie van factoren is die bijdraagt aan zingeving in het leven. Opvallend is dat het geloof een terugkerend stabiele factor blijft en daar meestal familie of kinderen aan gekoppeld worden als belangrijke zingevingsfactoren. Bij deelnemers die zingeving uit hun kinderen halen, is het verlangen om een goed voorbeeld te zijn en hun kinderen een beter leven toe te willen geven dan dat zij van het leven hebben gemaakt Praktisch Functioneren Bij praktisch functioneren gaat het om huishoudelijke vaardigheden, technische vaardigheden en taalvaardigheden. Het doel is dat de deelnemer in staat is om mee te kunnen draaien in het maatschappelijk verkeer met betrekking tot computer- en administratieve vaardigheden, plannen en organiseren en zich voldoende mondeling en schriftelijk kan uitdrukken in het Nederlands. Hulpvragen In 2015 waren er 14 deelnemers met een hulpvraag op het gebied van praktisch functioneren. Het ging hierbij om het ontwikkelen van vaardigheden (in sommige gevallen door middel van een cursus) en het wijzen van de juiste wegen in het vinden van hulp of bereiken van doelen. Daarnaast was voor een groot aantal deelnemers het ontwikkelen of op peil houden van de woonvaardigheden een aandachtspunt in de begeleiding. Pagina 18

21 Behaalde doelen 10 deelnemers hebben hun doel behaald. 2 deelnemers hebben hun doel op dit leefgebied gedeeltelijk behaald en zullen dit in 2016 voortzetten. 2 deelnemers hebben hun doelen niet behaald aangezien ze zich niet begeleidbaar opstelden of zich niet aan de voorwaarden van de Koconwoning hielden. Behaald Woonvaardigheden ontwikkeld: 14 deelnemers werkten aan hun doelen op het gebied van praktisch functioneren door het ontwikkelen of op peil houden van de woonvaardigheden. De deelnemers die gebruik maakten van een Koconwoning kregen op onverwachte momenten bezoek van een huiscontroleur. Een huiscontroleur controleert of een deelnemer een ordelijk huis heeft, of er geen alcohol aanwezig is (indien sprake van alcoholverslaving) en of er geen onbevoegden in huis zijn. Deze controle gaf, naast de preventieve werking hiervan i.v.m. terugval of het niet nakomen van afspraken, aanleiding om de vaardigheden op het gebied van zelfstandig wonen te bespreken en waar nodig bij te stellen. Daarnaast gaven de mentoren en woonbegeleiders aandacht aan de woonvaardigheden door observatie en de bespreking hiervan tijdens de huisbezoeken. Waar nodig werd aansturing en tips gegeven. Praktische vaardigheden ontwikkeld: 11 deelnemers hebben hun praktische vaardigheden vergoot. Bij deze 11 deelnemers is er voor een aanpak gekozen met als einddoel dat ze uiteindelijk zelf instanties kunnen bellen over hun vragen en problemen. Bij 9 deelnemers hebben de mentoren ondersteuning geboden in het schrijven van sollicitatiebrieven en een voorbereiding op sollicitatiegesprekken. Hierbij werd ook gekeken naar hoe de deelnemer zich qua kleding en haardracht presenteerde. Pagina 19

22 Gedeeltelijk behaald Woonvaardigheden nog niet op peil: 2 deelnemers werkten in 2015 aan het op peil krijgen van de woonvaardigheden, maar haalde dit nog doel nog niet op het wenselijke niveau. Dit blijft een aandachtspunt voor Gestart met coachingtraject: 1 deelnemer startte met een coachingtraject aangeboden door zijn werkgever. Samen met een werkcoach (van een extern bedrijf) wordt aan de ontwikkeling van vaardigheden gewerkt, waaronder sollicitaties. Bijzonderheden Bij de begeleiding van 1 deelnemer met eigen huisvesting vroeg het bevorderen van de woonvaardigheden om een speciale aanpak, dit omdat deze deelnemer ADHD heeft. Dit maakte dat de casemanager de mentor anders moest adviseren en de mentor de deelnemer op een andere manier moest motiveren en stimuleren. Veel deelnemers lopen er tegenaan dat als ze een instantie bellen moeite hebben met het begrijpen wat de medewerker van die instantie zegt en/of bedoelt. Het taalgebruik vinden ze moeilijk, of ze begrijpen het systeem en/of werkwijze niet. Het niet langs kunnen gaan bij instanties, dus de persoon in kwestie niet kunnen zien als ze bellen, maakt het ook extra lastig en spannend voor ze. Sommige zijn bang dat ze dichtklappen als ze het niet begrijpen, of zijn bang dat de ander iets gaat zeggen wat in hun nadeel is. De angst voor het onbekende vormt een hoge drempel voor velen. Het stapsgewijs samen van te voren met ze doornemen wat ze gaan vragen, hoe ze het gaan vragen en wat ze willen bereiken met het gesprek, het feit dat de mentor en/of casemanager aanwezig is om indien nodig het gesprek over te nemen, maar vooral de ontdekking dat er ook veel rustige en vriendelijke medewerkers bij instanties werken, maakt dat de drempel om zelf te bellen, gedurende het traject lager wordt. Diverse deelnemers verrasten de mentor dan ook, gedurende het traject van begeleiding, als ze uit zichzelf al instanties gebeld hadden en dit aan de mentor vertelde. De groei hierin is mooi om te zien en vergroot het zelfvertrouwen van de deelnemer Lichamelijk Functioneren Het leefgebied lichamelijk functioneren richt zich op de fysieke gesteldheid van de deelnemer en de zelfzorg. Zijn er lichamelijke of fysieke klachten, hoe gaat de deelnemer daarmee om en wat kan hij doen? Het doel is om de deelnemer te helpen een gezonde leefstijl te hanteren en/of externe hulp hiervoor in te schakelen. De doelgroep van het Project Reïntegratie is vaak niet gewend om aandacht te schenken aan hun lichamelijke gesteldheid. Het Project Reïntegratie probeert deelnemers te stimuleren om aandacht te schenken aan hun lichamelijke klachten. Hulpvragen In 2015 waren er 13 deelnemers met een hulpvraag op het gebied van lichamelijk functioneren. Een deelnemer wilde sporten met als doel afvallen. Een andere deelnemer is gaan sporten vanwege lichamelijke klachten. Pagina 20

23 Behaalde doelen Van de 13 deelnemers met vragen op het gebied van lichamelijk functioneren hebben 13 deelnemers hun doel(en) behaald. Behaald Bezoek huisarts/ziekenhuis: 1 deelnemer bracht een bezoek aan de huisarts en het ziekenhuis in verband met lichamelijke klachten waarvoor behandeling of medicatie nodig was. 2 deelnemers zijn naar de huisarts gegaan om helder te krijgen of hun drugsgebruik schade heeft aangericht aan hun lichaam. 1 van hen is daarna doorverwezen naar het ziekenhuis. Sport: 13 deelnemers zijn actief aan de slag gegaan met sport; fitness 8x, zwemmen 2x, verdedigingssport 2x en voetbal 1x. Citaat van een deelnemer: Door het Project Reïntegratie heb ik de financiële middelen gekregen om weer te sporten. Ik merk dat mijn conditie verbetert en ik mij daardoor beter voel. Ook heb ik door het sporten meer contact met andere mensen, wat ik ook erg leuk vind. Bijzonderheden In 2015 is bewust extra aandacht besteed aan het lichamelijk functioneren van de deelnemers en dan vooral op het gebied van sport. Naast dat sporten goed is voor de gezondheid en conditie van de deelnemer, laat de praktijk ook zien dat sporten voor de deelnemers een manier van ontladen is. Bij elke deelnemer heeft de casemanager gekeken welk soort sport bij hem past en of dit ook goed in te plannen was in zijn dagelijks leven om zo de kans van slagen te vergroten. Indien de financiële situatie van de deelnemer daartoe aanleiding gaf, is vanuit het project een financiële tegemoetkoming geregeld. Dit is in 2015 bij 6 deelnemers het geval geweest. De overige deelnemers hebben het sporten met hun eigen middelen betaald. Naast dat sporten goed is voor de gezondheid, zie je bij deelnemers dat het ook positieve bijdrage levert aan sociale contacten Dagbesteding Het leefgebied dagbesteding richt zich op de daginvulling van de deelnemer. Er wordt gekeken in welke mate er sprake is van de aanwezigheid van werk (betaald of vrijwillig), andere vormen van sociale activering, studie of hobby s. Dagbesteding is een manier om zinvol bezig te zijn, geestelijk en sociaal actief te blijven en biedt structuur in het dagelijks leven. Door te werken, leren of activiteiten te doen, voelen deelnemers zich gewaardeerd en bouwen ze zelfvertrouwen op. Hulpvragen In 2015 zijn er 23 deelnemers begeleid met een doel op het gebied van dagbesteding. Het ging hierbij om het krijgen van daginvulling in de vorm van betaald of vrijwilligerswerk. Pagina 21

24 Behaalde doelen Van alle deelnemers (23) met een doel op het gebied van dagbesteding hebben 21 deelnemers het doel behaald. Bij 1 deelnemer is het deels gelukt en bij 1 deelnemer is het doel niet behaald. 13 deelnemers vonden een invulling qua dagbesteding gevonden in de vorm van vrijwilligerswerk, onder andere bij de Kringloopwinkel, Visie R, Werkvloer en een verzorgingstehuis. 4 deelnemers vonden dagbesteding in de vorm van sollicitatietraining en het uitvoeren van sollicitaties in het kader van het vinden van betaald werk. 1 deelnemer is net uit detentie en zit in de startfase van het solliciteren. 2 deelnemers hebben een combinatie van betaald werk aangevuld met vrijwilligerswerk in de Kringloopwinkel van de Brug en 7 deelnemers hebben dagbesteding gevonden in de vorm van betaald werk. 2 deelnemers voerden een taakstraf uit. Behaald Vrijwilligerswerk: 14 deelnemers vonden dagbesteding in de vorm van vrijwilligerswerk: 8 bij de kringloop, 1 door het geven van voorlichtingen over verslaving op scholen, 2 door het uitvoeren van vrijwilligerswerk bij Visie R., 1 door het uitvoeren van vrijwilligerswerk voor de Brug, 1 door het uitvoeren van vrijwilligerswerk bij de Maregroep). 1 door het uitvoeren van vrijwilligerswerk bij de Werkvloer. Uitvoeren taakstraf: 2 deelnemers voerden een taakstraf uit. Sollicitatie training: 4 deelnemers vonden dagbesteding in de vorm van het doen van sollicitaties in het kader van het vinden van betaald werk. Combinatie vrijwilligerswerk & betaald werk: 0 deelnemers hebben een combinatie van betaald werk aangevuld met vrijwilligerswerk in de kringloopwinkel van de Brug. Betaald werk: 7 deelnemers hebben dagbesteding gevonden in de vorm van betaald werk. Gedeeltelijk behaald De deelnemer die het doel deels behaald heeft betreft een deelnemer die net uit detentie is en net gestart is met solliciteren, dus nog in de beginfase zit. Niet behaald Bij 1 deelnemer is het niet gelukt om het doel te behalen, vanwege de verwachting bij de deelnemer dat de casemanager alles regelt en de deelnemer hier zelf geen stappen in hoeft te zetten. Het veelvuldig bespreken, het benadrukken van het belang dat de deelnemer naar vermogen zijn eigen aandeel levert hierin, gaf niet het gewenste resultaat. Bijzonderheden Op het gebied van dagbesteding is de motivatie van de deelnemers een lastige zaak. Het nakomen van afspraken vraagt voortdurend aandacht, onder andere omdat de deelnemers niet veel moeite willen doen voor werk dat onbetaald is zoals het vrijwilligerswerk bij de Kringloop. Deelnemers geven prioriteit aan het vinden van een betaalde baan, maar het vinden van een betaalde baan is moeilijk. Niet alleen omdat de huidige banenmarkt geen groot aanbod heeft, maar ook omdat het verslavings- of detentieverleden een negatieve rol speelt bij sollicitaties. Pagina 22