Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Kansspelen Nr Samenstelling: Leden: Van de Camp (CDA), Klaas de Vries (PvdA), Van Heemst (PvdA), Vos (GroenLinks), Rouvoet (ChristenUnie), Adelmund (PvdA), De Wit (SP), Albayrak (PvdA), Luchtenveld (VVD), Wilders (Groep Wilders), Weekers (VVD), De Pater-van der Meer (CDA), voorzitter, Cqörüz (CDA), Verbeet (PvdA), ondervoorzitter, Wolfsen (PvdA), Jan de Vries (CDA), Van Haersma Buma (CDA), Eerdmans (LPF), Van Vroonhoven-Kok (CDA), Van Fessem (CDA), Straub (PvdA), Van der Laan (D66), Visser (VVD), Azough (GroenLinks), Van Egerschot (VVD). Plv. leden: Jonker (CDA), Dijsselbloem (PvdA), Timmer (PvdA), Halsema (GroenLinks), Van der Staaij (SGP), Kalsbeek (PvdA), Van Velzen (SP), Tjon-A-Ten (PvdA), Van Baalen (VVD), Blok (VVD), Hirsi Ali (VVD), Aasted Madsen-van Stiphout (CDA), Jager (CDA), Van Heteren (PvdA), Arib (PvdA), Buijs (CDA), Sterk (CDA), Varela (LPF), Joldersma (CDA), Ormel (CDA), Van Dijken (PvdA), Lambrechts (D66), Rijpstra (VVD), Karimi (GroenLinks), Örgü (VVD), Hermans (LPF), Vergeer (SP). VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 5 augustus 2005 De vaste commissie voor Justitie 1 heeft op 28 juni 2005 overleg gevoerd met minister Donner van Justitie over: de brief d.d. 10 februari 2005 inzake Derde voortgangsrapportage kansspelen (24 557/ V, nr. 47); de brief d.d. 24 maart 2005 inzake Vermeende witwaspraktijken bij Holland Casino (24 557, nr. 48); de brief d.d. 5 april 2005 inzake Loterij Zilveren Regeringsjubileum van Koningin Beatrix (24 557, nr. 49); de brief d.d. 12 april 2005 inzake Uitbreiding van Holland Casino (24 557, nr. 50); de brief d.d. 14 april 2005 inzake Casino s Van der Valk (24 557, nr. 52); de brief d.d. 18 april 2005 inzake Model-verdeelsysteem kansspelopbrengsten (24 557, nr. 51); de brief d.d. 22 april 2005 inzake Kansspelen via internet (24 557/24 036, nr. 53); de brief d.d. 19 mei 2005 inzake Beleidsbrief speelautomaten (24 557, nr. 54). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie De heer Buijs (CDA) zegt ter voorbereiding van de behandeling van de wijziging van de Wet op de kansspelen te willen weten in welke mate de minister de opvatting van de Kamer op de verschillende punten deelt. Kan de minister de Kamer hierover binnen enkele weken berichten? Neemt de minister bijvoorbeeld de aanbevelingen van de commissie-schuyt over? In zijn brieven blijft de minister vaag over de termijn waarop het wetsvoorstel de Kamer zal worden aangeboden. Kan hij op dit punt duidelijkheid verschaffen? De heer Buijs merkt vervolgens op dat blijkens de stukken tussen 1995 en 2002 zich een duidelijke daling voordeed van het aantal cliënten dat ingeschreven werd voor hulp wegens gokverslaving. In 2003 zet de daling zich om in een stijging met 7%. Naar de oorzaken van die stijging wordt onderzoek gedaan, waarover de Kamer in het voorjaar van 2005 zou worden KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2005 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 1

2 geïnformeerd. Dat is evenwel nog niet gebeurd. Is al bekend in welk segment van de sector de stijging het grootst was? Het College van toezicht op de kansspelen heeft de minister verzocht passende maatregelen te nemen tegen de wildgroei van de zogenaamde pseudo-casino s. Vooral het aantal speelautomaten neemt toe. Het lijkt erop dat gemeenten het plaatsen van speelautomaten toestaan, omdat daarmee allerlei voorzieningen kunnen worden gefinancierd. Het gebruik van speelautomaten bevordert het ontstaan van gokverslaving en vooral daarom moet deze ontwikkeling worden gestopt. Wil de minister op korte termijn en analoog aan het beleid voor Holland Casino een restrictief vergunningenbeleid voor speelautomaten introduceren en het College van toezicht op de kansspelen belasten met de controle op de plaatsing van speelautomaten? De CDA-fractie kan zich vinden in het toestaan van de uitbreiding van Holland Casino met twee vestigingen. Is bekend of de nieuwe vestigingen inderdaad in Venlo en Leeuwarden komen? Wat zijn de overwegingen van de minister geweest om de vestiging in Zandvoort te sluiten? De minister heeft met zijn brief van 22 april aangegeven alleen Holland Casino te laten deelnemen aan de proef met kansspelen via internet. Destijds heeft de minister echter bij andere aanbieders verwachtingen gewekt. De andere aanbieders, met name de Staatsloterij en de speelautomatenbranche, zouden daarom ook in de gelegenheid moeten worden gesteld om aan de proef deel te nemen. Wel moet de deelname aan strenge voorwaarden worden gebonden. De CDA-fractie steunt de minister bij het tegengaan van illegale casino s en heeft met tevredenheid kennisgenomen van de daling ervan van 50 naar 2. Ook de herijking van de procedure waarmee het witwassen van geld in Holland Casino s kan worden teruggedrongen, stemt tot tevredenheid. Wanneer zal de Kamer worden geïnformeerd over de inhoud van de gedrags- en reclamecode voor kansspelen? De heer Weekers (VVD) zegt eveneens tevreden te zijn over de reductie van het aantal illegale casino s, maar wil ten aanzien van de kansspelen in het algemeen een meer liberaal beleid. De overheid moet bijvoorbeeld in aanmerking nemen dat Holland Casino een bedrijf is. Bij een bedrijf moet de ondernemer de nodige ruimte krijgen om op de markt te kunnen opereren. Nu bepaalt de minister hoeveel casino s er in Nederland mogen komen en waar die gevestigd kunnen worden. Daarmee grijpt hij in in de markt. Heeft de minister niet tot taak het publieke belang te dienen? Dat zou inhouden dat hij zich vooral moet inzetten voor het tegengaan van nevenverschijnselen, zoals het witwassen van geld. Verder is het belangrijk dat hij misleiding bij kansspelen voorkomt. Vaak worden in de kleine lettertjes van kansspeelfolders bepalingen opgenomen met verstrekkende gevolgen. Daarom is een gedrags- en reclamecode gewenst. Wanneer zal die gepubliceerd worden? De heer Weekers is eveneens van mening dat gokverslaving moet worden bestreden, maar hij meent dat alleen dan concrete maatregelen kunnen worden genomen als de uitkomsten van het onderzoek naar gokverslaving bekend zijn. Verder moet in aanmerking worden genomen dat de verschillende sectoren van de kansspeelbranche niet op dezelfde manier opereren. De branche voor de speelautomaten is bijvoorbeeld actief met het tegengaan van gokverslaving. Uit de cijfers van de laatste jaren blijkt dat het aantal automatenhallen niet toeneemt, maar dat zij wel groter worden. Het aantal automaten is met name toegenomen bij vestigingen van Holland Casino en niet in de automatenhallen. Deze ontwikkeling biedt dan ook geen grond voor het treffen van een nationale regeling voor het plaatsen van speelautomaten of het vestigen van speelhallen. Op dat punt moet de lokale autonomie blijven gelden. Bovendien kan op lokaal niveau het beste bepaald worden in Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 2

3 welke mate verenigingen met nevenactiviteiten hun financiële positie mogen ondersteunen. Enkele ondernemingen met speelautomaten gebruiken de naam «casino». Dat wil de minister verhinderen, maar het gebruik van de naam casino is onderdeel van de bedrijfsvoering. Het verbieden van de naam «casino» kan dan ook schade voor de onderneming betekenen. De heer Weekers steunt het voornemen van het kabinet om een proef met kansspelen op internet te laten uitvoeren, maar vraagt zich af waarom alleen Holland Casino voor deze proef in aanmerking komt. Zou het kabinet niet beter een paar experimenten kunnen starten? In de randvoorwaarden kan immers de uitdrukkelijke bepaling worden opgenomen dat de investeringen die de proef met zich brengt voor eigen risico zijn. Onlangs is bij een loterij een automatische incasso gestart om voor een bepaald doel iets extra s te kunnen doen. De mensen die daaraan niet mee wilden doen, moesten dat melden. Dergelijke opt-outconstructies zijn onwenselijk. Wil de minister die in het vervolg niet meer toestaan? Er zijn tegenwoordig ook internationale bendes actief met kansspelen. Is de minister voornemens om daartegen op te treden? De heer De Wit (SP), die mede namens de fractie van GroenLinks het woord voert, vindt het zeer belangrijk dat thans getracht wordt om aan de hand van onderzoek meer inzicht te krijgen in het ontstaan van gokverslaving. Wanneer zullen de resultaten van het onderzoek worden gepubliceerd? De minister merkt in zijn brief op dat zich een daling van het aantal mensen met gokverslaving voordoet, maar in aanmerking dient te worden genomen dat er bij de roulettetafels niet altijd voldoende toezicht is om te kunnen bepalen hoe groot de verslaving is. De minister wil met het toestaan van de uitbreiding van Holland Casino met twee vestigingen het illegaal gokken tegengaan, maar hoe wil de minister meten dat de gewenste substitutie zich voordoet? Het aantal plaatsen voor illegaal gokken is volgens de minister afgenomen. Is dat te merken bij de legale casino s? Twee leden van de raad van bestuur van Holland Casino hebben over 2003 en 2004 een bonus van 50% ontvangen. Daarmee krijgen zij een salaris dat ver boven dat van de minister-president ligt. Hoe valt een dergelijke beloning te rijmen met het feit dat Holland Casino geen commerciële onderneming is? Holland Casino heeft een deelneming van 40% in Gaming Support. Gaming Support houdt zich niet alleen bezig met het onderhoud van speelautomaten, maar het levert ook automaten aan het buitenland. Het is dan ook de vraag of op deze manier Holland Casino niet een risicovolle onderneming is geworden. Er zijn ook connecties tussen Holland Casino en Casino Gems en Simac Techniek. Casino Gems zou een divisie van Holland Casino zijn, maar het bedrijf organiseert geen kansspelen maar levert software. De voorzitter van de raad van bestuur van Holland Casino is aandeelhouder van Simac Techniek, terwijl Holland Casino ook handelsbetrekkingen met dat bedrijf heeft. Het gaat hierbij dus om deelnemingen in respectievelijk connecties met andere bedrijven die niet passen bij een onderneming die zich terughoudend ten aanzien van commerciële activiteiten dient op te stellen. Wanneer zal de Kamer de resultaten van het onderzoek naar de witwaspraktijken kunnen vernemen? Is het wel mogelijk de witwaspraktijken terug te dringen als het toezicht aan de speeltafels niet voldoende is. Cameratoezicht biedt niet voldoende soelaas, omdat op die manier niet alles kan worden gecontroleerd. De heer De Wit merkt voorts op dat bijna dagelijks gehandeld wordt in strijd met de Wet op de kansspelen, doordat de promotionele kansspelen op de televisie door de regering worden gedoogd. Het argument van de regering is dat er eerst een gedragscode moet zijn alvorens te kunnen optreden. Is de minister bereid op korte termijn te zorgen voor een Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 3

4 gedrags- en reclamecode, gelet ook op het feit dat die reeds lang geleden is toegezegd? Is bekend welke regels die code zal bevatten? Aan welke maatregelen denkt de minister om illegale gokpraktijken op internet tegen te gaan? De heer De Wit kan zich vinden in het beleid van de minister ten aanzien van de speelautomaten, maar meent dat ondanks de lokale autonomie op dit gebied er een centrale regie moet zijn om uitwassen tegen te kunnen gaan. Binnen welke termijn denkt de minister concrete stappen te nemen om zijn beleid ten aanzien van de speelautomaten te effectueren? Wat is de opvatting van de minister over de procedure tegen de Staatsloterij die heeft geleid tot het betalen van hoge vergoedingen? De heer Van der Vlies (SGP) zegt dat de stijging van het aantal gokverslaafden dat om hulp heeft gevraagd hem met zorg vervult. Gelet op deze stijging is het uitermate vreemd dat het kabinet uitbreiding van het aantal casino s toestaat. In aanmerking moet worden genomen dat de Staat rechtstreeks verantwoordelijk is voor de casino s. In 2003 is het rapport «Een spel met grenzen» uitgebracht. Naar aanleiding van dat rapport zei de minister dat uitbreiding van Holland Casino niet zou bijdragen aan het substitutie-effect van illegaal naar legaal, terwijl een toename van het aantal gokverslaafden te verwachten zou zijn. Nu volgt de minister echter de bedrijfsstrategie van Holland Casino, die inhoudt dat iedere Nederlander binnen 30 minuten een vestiging van Holland Casino moet kunnen bereiken. De doelstelling van de regering was het beheren en reguleren van kansspelen met bijzondere aandacht voor het tegengaan van verslaving, het beschermen van de consument en het tegengaan van illegaliteit en criminaliteit. Het beleid dat het kabinet nu voert is daarmee dus strijdig. De SGP-fractie heeft naast deze bezwaren moeite met verruiming van de openingstijden van Holland Casino en met het feit dat er steeds meer gelegenheid wordt geboden om gebruik te maken van de zogenaamde zware speelautomaten, waarmee de speler grote verliezen kan lijden. In de private sector neemt het aantal speelautomaten af en worden minder vergunningen verstrekt. Dat zou ook tot inkrimping bij Holland Casino moeten leiden en passen bij het voorgestane restrictieve beleid. In de laatste brief van de minister staat dat een gedrags- en reclamecode ter beoordeling bij het kabinet voorligt, maar niet duidelijk is of die code zal leiden tot de beperking die de regering voor ogen leek te staan. Zou het niet beter zijn om bij het toestaan van reclame voor kansspelen dezelfde voorwaarde te stellen als die voor tabaksreclame gelden? Er zou bij de reclameteksten bijvoorbeeld vermeld kunnen worden dat gokken verslavend werkt en dat het iemands gezin psychisch en financieel te gronde kan richten. De heer Van der Vlies merkt vervolgens op dat het kabinet weliswaar maatregelen neemt om het witwassen van zwartgeld via casino s tegen te gaan, maar in de praktijk is dat nog steeds goed mogelijk. Hij verwijst in dit verband naar het Belgische model. Dat houdt in dat een medewerker van de Belastingdienst permanent fysiek in casino s aanwezig is. Een dergelijke controle zou ook in Nederland te overwegen zijn. De heer Van der Vlies betreurt het voorts dat bij het gedogen van nieuwe kansspelen geen risicoanalyse is uitgevoerd. Nu is niet bekend welke uitwerking een nieuw spel kan hebben. Ook het gokken via internet lijkt een bedreiging en zou daarom verboden moeten worden. Helaas wil de minister een gelimiteerd aanbod van kansspelen op internet toestaan. Beter ware het eerst de resultaten van het onderzoek naar gokverslaving af te wachten. Ook buitenlandse aanbieders lijken toegang te krijgen tot de Nederlandse markt. Zal het mogelijk zijn die te weren? De heer Klaas de Vries (PvdA) zegt het te betreuren dat staatssecretaris Wijn de vergadering niet kan bijwonen om vragen over de gang van zaken bij de Staatsloterij te beantwoorden. De Staatsloterij is door de rechter Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 4

5 veroordeeld tot het betalen van miljoenen aan schadevergoeding. Wil de minister de heer Wijn vragen de commissie hierover schriftelijk te informeren? De heer De Vries is voorts van mening dat de promotionele kansspelen een veel te grote vlucht nemen. De Wet op de kansspelen laat de spelletjes op internet, op de tv en in tijdschriften waarmee veel geld te verdienen is niet toe, maar de minister gedoogd ze. Ook het OM neemt geen actie. De gedragscode voor dergelijke spelletjes zou midden 2006 verschijnen, maar het gevaar is groot dat deze zogenaamde promotionele kansspelen dan niet meer tegen te houden zijn. Daarom is optreden op korte termijn geboden. Er zijn ook sterke aanwijzingen dat illegale loterijen worden georganiseerd onder dezelfde naam als officiële loterijen. Hiertegen moet uiteraard worden opgetreden. Op welke manier denkt de minister het toezicht beter vorm te geven? Is het mogelijk bij het OM meer capaciteit vrij te maken voor de vervolging? De werving voor deelname aan kansspelen via reclame lijkt toe te nemen. Het kabinet wilde juist een restrictief beleid voeren, maar in de praktijk krijgt dat geen gestalte. Is er enigerlei controle op de werving voor deelname aan kansspelen? Zo nee, wat denkt de minister hieraan te doen? De heer De Vries heeft geen bezwaar tegen de uitbreiding van Holland Casino met twee vestigingen, maar wel wil hij vernemen wat het effect van deze uitbreiding is. De ogenschijnlijk ongelimiteerde uitbreiding van het aantal speelhallen maakt de discussie over de uitbreiding van Holland Casino met twee vestigingen eigenlijk overbodig. Het verschil in manier van gokken wordt immers steeds kleiner. Enige vorm van centralisering lijkt nodig om wildgroei van speelhallen te voorkomen. Bij de organisatie van kansspelen voor goede doelen doet zich vaak het probleem van de dubbele petten voor. Gevers en ontvangers hebben veelal nauwe banden en zelfs komt het voor dat zij door dezelfde persoon worden vertegenwoordigd. Meer toezicht op de activiteiten in deze sector is nodig. Het antwoord van de minister De minister merkt op dat de activiteiten op de markt van de kansspelen niet helemaal te vergelijken zijn met die van de normale markt, aangezien de kansspelen neveneffecten kennen die zeer schadelijk kunnen zijn. Deelname aan kansspelen kan bijvoorbeeld verslavend werken. Om die reden is de regering van mening dat de sector van de kansspelen onderhevig moet zijn aan restricties en niet onderworpen hoeft te zijn aan de EU-regels voor vrije marktwerking. Voor dit standpunt biedt de jurisprudentie van het Europese Hof voldoende basis. Het volledig verbieden van kansspelen zou evenwel niet realistisch zijn. Een totaal verbod zou namelijk het illegale circuit te sterk doen toenemen. Daarom maakt de regering een beperkt aanbod van kansspelen mogelijk via bijvoorbeeld Holland Casino en de Staatsloterij. Voor de speelautomaten geldt een vergunningensysteem voor zowel de hallen als de toestellen. Het aantal illegale casino s is teruggebracht naar twee. Niet duidelijk is in hoeverre de toename van de hulpvraag van gokverslaafden duidt op een werkelijke toename of op verlaging van de drempel voor verzoek om hulp. In juli zullen de resultaten van het onderzoek naar verslaving van de kansspelen bekend zijn en dan zal blijken of sprake is van een trendbreuk. De uitbreiding van Holland Casino met twee vestigingen is het gevolg van de noodzaak van regulering van de bestaande behoefte. In dat licht moet ook de proef met kansspelen via internet door één vergunninghouder worden gezien. Voor deelname aan de proef zijn geen toezeggingen aan marktpartijen gedaan. Het gaat bij de proef slechts om het idee te achterhalen of met een gereguleerd aanbod de zuiging naar het illegale circuit Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 5

6 kan worden voorkomen. Bovendien heeft de regering door het toestaan van de proef aan Holland Casino greep op de proef. Dat zou anders zijn als ook marktpartijen werden toegelaten. Het moet hierbij echt gaan om een experiment, zodat na afloop de regering alsnog kan besluiten om dergelijke kansspelen niet toe te laten. Het wetsontwerp dat dit experiment mogelijk maakt is onlangs besproken in de Ministerraad en zal worden toegezonden aan de Raad van State. In de memorie van toelichting op het wetsontwerp zal nader worden ingegaan op het punt van de mogelijke verwachtingen die bij marktpartijen over deelname aan de proef zijn gewekt. Het wetsvoorstel ter algehele herziening van de wet zal naar verwachting dit najaar ter consultatie aan de verschillende partijen worden gezonden. De KLPD heeft onderzoek verricht naar de omvang en de aard van het illegale aanbod van de kansspelen op internet. In samenwerking met de politie en de belastingsdienst is de handhaving van de Wet op de kansspelen besproken. Drie elementen zullen bij de handhaving van de wet centraal staan: de algemene voorlichting, de specifieke benadering van illegale aanbieders en de eventuele strafrechtelijke vervolging. De minister merkt voorts op dat het beleid voor de kansspelen zoveel mogelijk wordt uitgevoerd door het ministerie van Justitie. Het beheer van Holland Casino en de Staatsloterij berust bij Financiën. Op die manier streeft de regering naar een strikte scheiding tussen beleid en beheer. De commissie-schuyt beveelt aan bij kansspelen minimumeisen te stellen ten aanzien van de doelen, de besluitvormingsprocedures en de verdeling van de opbrengsten. De vergunninghouders zijn verantwoordelijk voor een goede verdeling van de opbrengsten. Aan de hand van een certificeringssysteem zal bewaakt worden dat de opbrengsten juist worden besteed. De regering heeft de aanbevelingen van de commissie overgenomen en voorzover zij een wettelijke basis nodig hebben, zal dat met de wijziging van de Wet op de kansspelen worden gerealiseerd. Door het departement van Justitie is een aantal omroepen en mediabedrijven individueel aangeschreven. Daarbij zijn zij gewezen op de mogelijke strafbaarheid van hun activiteiten bij het aanbieden van kansspelen. De ervaring leert dat vele organisaties illegale kansspelen na een dergelijke aanschrijving beëindigen. Bestuursrechtelijk optreden tegen deze organisaties is niet mogelijk. Het OM beoordeelt in welke gevallen opgetreden kan worden, maar dit orgaan moet prioriteiten stellen. Er zal overleg met het OM worden gevoerd om te bezien of het bestrijden van illegale kansspelen hogere prioriteit kan krijgen. De kansspelorganisaties hebben de afgelopen jaren minder uitgegeven aan reclame. In 2004 waren die ten opzichte van 2002 met 9% afgenomen. De reclame via televisie is met 19% afgenomen, de reclame met direct mail met 11% en de reclame via radio met 20%. Gevallen van misleiding die door het ministerie worden geconstateerd, leiden vaak tot het aanspreken van de desbetreffende organisatie. De regering hoopt binnenkort de gedrags- en reclamecode voor advies naar het College van toezicht op de kansspelen te kunnen zenden. Na het terugtrekken van Holland Casino als sponsor van de Eredivisie heeft Sponsor Loterij het ministerie benaderd met de vraag of zij de sponsoring konden overnemen. De voorwaarden voor deze sponsoring zijn aangepast en over die aanpassing is overeenstemming bereikt met de Sponsor Loterij. In 2003 waren er 255 speelhallen. Volgens de cijfers van Verispect over 2004 waren er in dat jaar 265 hallen. Hierbij zijn niet de seizoenshallen begrepen. Het totaal zou anders 279 hallen zijn. Het College van toezicht op de kanspelen heeft andere cijfers. Nagegaan zal worden wat de juiste cijfers zijn. Niet duidelijk is namelijk of het aantal hallen toe- of afneemt. Wel is duidelijk dat het aantal automaten groeit. Voor de automaten worden bij wet eisen gesteld. Vergunningen voor de plaatsing van automaten worden door de gemeenten afgegeven. Als er centraal een plafond Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 6

7 zou worden gesteld voor het aantal automaten dat in een hal mag staan, is de kans groot dat meer hallen worden gevestigd. Een mogelijkheid is het aantal vestigingen van Holland Casino uitbreiden als potentiële concurrent. Dit zou echter inhouden dat de Staat als monopolist met de markt gaat concurreren. Nagegaan zal worden of er mogelijkheden voor beperking zijn als uit het onderzoek in juli blijkt dat de speelautomaten in belangrijke mate bijdragen aan verslaving. In het najaar zal de Kamer per brief over de mogelijkheden op dit terrein worden geïnformeerd. De naam casino heeft een wervende uitstraling voor een speelhal. Daarom is het voornemen om te bepalen dat deze naam alleen mag worden gevoerd door de legale casino s en niet door andere speelhallen. Nagegaan zal worden wat het effect hiervan is op de bedrijven die thans ten onrechte de naam casino gebruiken. Uit onderzoek is gebleken dat casino s niet stelselmatig worden gebruikt voor het witwassen van geld. Desalniettemin heeft het Openbaar Ministerie enkele aanbevelingen gedaan die door het departement zijn overgenomen. Het opsporingsbelang verzet zich tegen openbaarmaking van het onderzoeksrapport. De minister van justitie heeft de bevoegdheid om vergunningen aan aanbieders in te trekken. Met die mogelijkheid heeft hij tevens de mogelijkheid van handhaving van het beleid. Zou een afzonderlijke inspectie worden ingezet, dan brengt dat de noodzaak van het inbouwen van veel waarborgen met zich ten aanzien van de integriteit van de inspecteurs. Deelneming van Holland Casino in Gaming Sport is onder strikte voorwaarde voorgestaan. Gaming Support verricht 80% van zijn activiteiten ten behoeve van Holland Casino. Casino Gems levert een door Holland Casino ontwikkeld softwarepakket ten behoeve van de vestigingen van Holland Casino. Het gaat hierbij dus om het exploiteren van kennis, hetgeen nodig is met het oog op de continuïteit van het bedrijf. Niet duidelijk is of voor de ondernemers met automaten die redenering ook geldt. Naar de activiteiten van de Duitse Lotto is onderzoek gedaan door de FIOD-ECD. Het resultaat van dat onderzoek is het OM aangeboden. Nadere gedachtewisseling De heer Buijs (CDA) vreest dat de wijziging van de Wet op de kansspelen te lang gaat duren en dat daardoor het bestrijden van verkeerde praktijken ook te lang op zich zal laten wachten. Hij vindt voorts dat onafhankelijk toezicht bij de kansspelen de voorkeur heeft. De heer Buijs vindt het jammer dat geen beleid ontwikkeld wordt ten aanzien van de speelautomatenhallen. Onderzoek toont aan dat er een duidelijke relatie is tussen toename van het aantal automaten en het ontstaan van gokverslaving. Gemeenten zullen niet gemakkelijk een restrictief beleid voeren omdat het toestaan van plaatsing van speelautomaten voor hen vaak aantrekkelijk is met het oog op werving van bedrijven. Daarom moet de minister een meer stringenter beleid ten aanzien van de automatenhallen voeren. De heer Weekers (VVD) herhaalt dat hij niet voor centralisering van het beleid voor speelautomaten is. Aan de hand van de resultaten van het onderzoek naar het ontstaan van gokverslaving moet de minister bepalen wat de beste oplossing is. De heer Weekers kan zich niet geheel vinden in het standpunt van de minister ten aanzien van de deelnemers aan de proef met kansspelen op internet. In het wetsvoorstel Wijziging van de Wet op de kansspelen zal worden bepaald dat Holland Casino het experiment met kansspelen op internet mag doen. Bij de behandeling van dat wetsvoorstel zal de VVD-fractie haar nadere standpunt bepalen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 7

8 Aan de hand van een gedrags- en reclamecode kan bepaald worden of sprake is van misleiding. Echter, wanneer op grond van die code misleiding wordt vastgesteld, welke mogelijkheden tot optreden heeft de minister dan? Nu kan de minister alleen de vergunning intrekken. Kan de minister, eventueel schriftelijk de Kamer laten weten welke mogelijkheden hij heeft om op te treden tegen malafide aanbieders? Misschien biedt de wijziging van de wet daarvoor een basis, maar het is belangrijk dat vooruitlopend daarop ook al kan worden opgetreden. De heer Weekers dringt er verder op aan de opt-outconstructie bij kansspelen niet meer toe te staan. Verder wil hij weten op welke manier de minister denkt op te treden tegen met name Nigeriaanse en Oost- Europese bendes die ten onrechte gebruik maken van de naam van bestaande kansspelaanbieders. Wordt ook opgetreden tegen de illegale lotto, zoals die in Rotterdam? Zo ja, wat is daarvan het resultaat, zo neen, is de minister bereid een instructie voor optreden te doen uitgaan? De heer De Wit (SP) herhaalt zijn verzoek om meer informatie over de procedure die tegen de Staatsloterij is gevoerd. Verder wijst hij nog eens op het belang van een goede gedrags- en reclamecode. Hij vreest dat buitenlandse aanbieders zich via internet kunnen presenteren. Zijn er mogelijkheden om dat tegen te gaan? De heer De Wit wijst erop dat Gaming Support zich met speelautomaten bezighoudt en zich ook internationaal manifesteert. De minister geeft zelf toe dat 20% van de activiteiten van het bedrijf niets te maken hebben met Holland Casino. Het gaat bij dit bedrijf dus niet alleen om het ontwikkelen van kennis en kunde voor Holland Casino. Dat geldt ook voor Casino Gems. Dat bedrijf levert software waarmee Holland Casino niets te maken heeft. Er is ten slotte nog de verwevenheid van Holland Casino met Simac Techniek. De conclusie is dan ook dat Holland Casino zich langs deze weg commercieel manifesteert. Ook de hoge bonussen voor twee leden van de raad van bestuur van Holland Casino wijzen daarop. Dit past niet bij de doelstelling van Holland Casino. De heer Van der Vlies (SGP) wijst opnieuw op de mogelijkheid van een ontmoedigingsbeleid analoog aan het tabaksbeleid. Hij vraagt zich af hoe de verdichting van de kansspeelmogelijkheden is te rijmen met een restrictief beleid. Verlaging van het aanbod is mogelijk, maar daarvoor is daadkracht nodig. Er zijn reeds duizenden gokverslaafden in Nederland en de roep om hulp is met 7% toegenomen. In andere sectoren zou allang zijn opgetreden. Het is dan ook opmerkelijk dat dat in de sector van de kansspelen niet gebeurt. De heer Klaas de Vries (PvdA) zegt zich te kunnen vinden in algemene lijn van het beleid, maar plaatst kanttekeningen bij de handhaving. Hij wil graag weten in welke mate het OM zich bezighoudt met de vervolging van strafbare feiten op het gebied van de kansspelen. Vooral de zogenaamde telefoontikken zorgen voor een inkomstenbron van de aanbieders. Voor kinderen is de verleiding voor deelname aan de kansspelen groot met alle gevolgen van dien voor de ouders. De heer De Vries herhaalt zijn verzoek om de Kamer per brief te informeren over de gang van zaken bij SENS. De procedure die tegen de Staatsloterij is gevoerd heeft geleid tot hoge schadevergoedingen en dus tot een derving aan overheidsmiddelen. Daarom is een gedetailleerd verslag van de gang van zaken geboden. De heer De Vries dringt ten slotte aan op actie tegen de illegale toto in Rotterdam. Daar wordt wekelijks voor miljoenen verspeeld, vaak via de dezelfde verkooppunten die voor de legale toto gelden. Bovendien breidt zich deze illegale activiteit uit. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 8

9 De minister zegt dat het beleid wel terdege wordt gehandhaafd. De bestrijding van de illegale toto in Rotterdam is echter een lokale aangelegenheid en dus een zaak voor de Rotterdamse politie. Het bestaan van deze illegale activiteiten zal onder de aandacht van de Rotterdamse driehoek worden gebracht. In een ander arrondissement wordt reeds onderzoek verricht naar activiteiten van Nigeriaanse groepen. De minister wijst er voorts op dat met de Wet op de kansspelen uitdrukkelijk is bepaald dat de plaatsing van speelautomaten tot het decentrale beleid behoort. Als echter onderzoek zou uitwijzen dat speelautomaten sterk verslavend werken, is er grond om actie tegen de uitbreiding van speelhallen te nemen. Dat betekent nog niet centralisering van beleid. Daarvoor is wetswijziging nodig. De minister meent dat de zogenaamde verdichting van de speelhallen verband kan houden met de economische groei. Het gevoerde beleid impliceert dat bij een stijgende behoefte dient te worden voorkomen dat het illegale aanbod toeneemt. Dat kan een groei van het aantal legale speelhallen met zich brengen. Met de slogan «Zet niet alles op het spel, speel met mate» probeert in ieder geval één organisatie gokverslaving tegen te gaan. Nader zal worden bezien in hoeverre een dergelijke ontmoediging kan worden betrokken bij het opstellen van de gedragscode. De minister wijst erop dat illegale kansspelen via internet moeilijk te bestrijden zijn. De wetgever beperkt zich tot maatregelen voor de publieke ruimte. Bij het deelnemen aan kansspelen via internet gaat het om een actie in de privé-sfeer. Verder moet in aanmerking worden genomen dat met name de kansspelen via internet moeilijk te reguleren zijn, vanwege de complexiteit van het fenomeen internet. De huidige capaciteit van het OM brengt met zich dat prioriteiten moeten worden gesteld. Thans is de samenwerking met de verschillende vergunninghouders de effectiefste manier van handhaving. De gedragsen reclamecode kan de mogelijkheden van optreden vergroten, maar het is vaak moeilijk te bepalen of een tekst als reclame kan worden aangemerkt. Bij misleiding kan actie op grond van het civiele recht worden ondernomen. Over de mogelijkheden van strafrechtelijke handhaving zal nog overleg worden gepleegd met het Openbaar Ministerie. Over de opt-outconstructie zou een bepaling in de gedrags- en reclamecode kunnen worden opgenomen. Als echter een deelnemer de organisatie een machtiging geeft is het voor de staat moeilijk om op te treden. De minister wijst er tot slot op dat ook Holland Casino een bedrijf is dat met het oog op zijn continuïteit activiteiten moet ontplooien. Bovendien is niet uitgesloten dat in de toekomst de Europese regelgeving buitenlandse aanbieders meer mogelijkheden biedt. In dat geval zou Holland Casino zich zonder nevenactiviteiten moeilijk op de markt kunnen handhaven. Er zal evenwel worden nagegaan of Holland Casino toestemming heeft voor deelneming in de bedrijven Simac Techniek en Casino Gems. De minister zal het punt van de bonussen voor de leden van de raad van bestuur van Holland Casino bespreken met staatssecretaris Wijn. Hij zal hem ook het verzoek overbrengen om de Kamer te informeren over de gang van zaken bij de procedure tegen de Staatsloterij. De voorzitter van de vaste commissie voor Justitie, De Pater-van der Meer Adjunct-griffier van de vaste commissie voor Justitie, De Groot Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 56 9