Prijsdruk zorgt voor felle concurrentie

Transcriptie

1 Schoonmaakbranche 2011 Prijsdruk zorgt voor felle concurrentie Het jaar 2011 gaat de boeken in als een zwaar jaar voor de Nederlandse schoonmaakbranche. De omzet van de deelnemende bedrijven aan het omzetonderzoek van Service Management nam in 2011 weliswaar toe met 3,1 procent, maar deze stijging werd voornamelijk gerealiseerd door prijsstijgingen en overnames. Gecorrigeerd voor deze twee factoren bedroeg de omzetstijging slechts 0,3 procent. ROEL TER STEEG EN BAS TROMMELEN 0mdat er op korte termijn geen verbetering wordt verwacht, zal ook 2012 waarschijnlijk een moeilijk jaar worden voor de Nederlandse schoonmaakbranche. Dit jaar hebben 74 schoonmaakbedrijven deelgenomen aan het omzetonderzoek van Service Management. Deze bedrijven realiseerden in 2011 gezamenlijk een omzet van 1,72 miljard euro. Dat is een toename van 52 miljoen euro ten opzichte van de gezamenlijke omzet van diezelfde bedrijven in Deze omzetstijging van 3,1 procent werd voornamelijk gerealiseerd vanwege overnames en prijsstijgingen. De gezamenlijke omzetgroei van de deelnemende bedrijven door overnames bedroeg in 2011 circa 17 miljoen, oftewel 1 procent. De prijzen in de (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL +31 (0) schoonmaakbranche zijn volgens de berekeningen van het CBS met 1,8 procent toegenomen. Gecorrigeerd voor deze twee factoren komt de omzetstijging uit op 0,3 procent. Geen verbetering De bedrijven die in 2010 deelnamen aan het marktonderzoek van Service Management realiseerden destijds gezamenlijk een omzetstijging van 2,6 procent. Wat dat betreft lijkt de gerealiseerde omzetstijging in 2011 van 3,1 procent een verbetering ten opzichte van het afgelopen jaar. Wanneer echter nauwkeuriger naar de cijfers wordt gekeken blijkt dit niet het geval. Van de 74 schoonmaakbedrijven die dit jaar meededen aan het onderzoek, waren 68 afgelopen jaar eveneens deelnemer. Deze 68 bedrijven realiseerden in 2010 een omzetstijging van 3,6 procent ten opzichte van 3,1 procent in Geen verbe- 10 Service Management nummer 3 maart 2012

2 Overzicht overnames in de schoonmaakbranche 2011 Verkoper Arcadis Aqumen Facility Management (AAFM) Thuiszorg Groningen OCS Nederland Tienstra Nijman Omring Thuisservice (50% aandelenbelang ISS) Schiphol Dienstverlening Veilig &Vertrouwd Wonen (25%) Jobeto Unico Dienstverlening tering, maar een (beperkte) verslechtering dus wat betreft omzetgroei voor deze bedrijven. Het merendeel van de deelnemende bedrijven realiseerde in 2011 een omzetstijging: 44 van de 74 bedrijven (59 procent). Vier bedrijven (5 procent) bleven op hetzelfde omzetniveau en de overige 26 bedrijven (36 procent) realiseerden een omzetdaling. Het totaal aantal van de bedrijven op de lijst bedraagt dit jaar , een toe name van (1,5 procent) ten opzichte van Omdat de totale omzet met 3,1% is toegenomen, betekent dit een verdere toename van de efficiëntie in de sector en daarmee een hogere werkdruk voor het schoonmaakpersoneel. De omzet per medewerker nam in 2011 toe van euro tot euro. Dat het niet beter gaat dit jaar in de schoonmaakbranche is ook terug te zien aan het aantal deelnemers aan het omzetonderzoek. Dit jaar waren 74 bedrijven bereid mee te werken aan het onderzoek ten opzichte van 91 bedrijven in Twee ontbrekende bedrijven werden in 2011 overgenomen (OCS Nederland en Nijman). De overige 21 bedrijven wilden of konden vanwege uiteenlopende redenen niet meewerken aan het onderzoek of bleven voor de redactie onbereikbaar. Deze groep ontbrekende bedrijven was in 2010 nog goed voor een omzet van 372 miljoen euro. Koper Asito Dienstengroep Asito Dienstengroep CSU Total Care Dolmans Groep Vastenburg Omring Vebego International Hectas Romaro Jansen-Hubers Schoonmaakdiensten Gelukkig zijn er ook dit jaar weer enkele nieuwe aanmeldingen. De hoogste binnenkomer is Price Cleaning uit Venray (nummer 50: 2,3 miljoen euro). Niet ver daarachter staat een andere binnenkomer: Maas en Waal schoonmaak- & bedrijfsdiensten uit Beneden Leeuwen (nummer 52: 2,1 miljoen euro). Andere nieuwkomers die we dit jaar op de lijst mogen verwelkomen zijn: SBS regulier schoonmaakonderhoud en Stubbe Glas- en Gevelreiniging uit Hoensbroek, ADG & De Water schoonmaakbedrijf uit Boxtel en De Parel Dienstverlening uit Wijk bij Duurstede. De top-10 groeit Grote afwezige in de lijst dit jaar is de Asito Dienstengroep. Het Almelose familiebedrijf was in 2010 nog goed voor de tweede plaats op de lijst met een jaaromzet van 268 miljoen euro. Door de afwezigheid van Asito schuift de rest van de top-10 één plaatsje op en is er dus een nieuwkomer in de top-10: ICS Nederland (nummer 10: 26 miljoen euro). Ondanks een flinke omzetdaling (- 4,8 procent) is ISS Cleaning Services ook in 2011 het grootste schoonmaakbedrijf van Nederland met een omzet van 313 miljoen euro (2010: 329 miljoen euro). Nummer twee (CSU Cleaning Services) zag haar omzet in 2011 wel toenemen. Het Brabantse familiebedrijf realiseerde een omzetgroei van 20 miljoen euro (8 procent). Een gedeelte van deze omzetgroei werd veroorzaakt door de overname van OCS Nederland. Het Rijswijkse schoonmaakbedrijf, voornamelijk actief in West- en Noord-Nederland, nam in 2010 nog de 24e plaats in op de lijst met een omzet van 12 miljoen euro. Nummer drie (Hago Nederland) was in 2011, net als de voorgaande twee jaren, de grootste absolute groeier met een omzetgroei van 21 miljoen euro (8 procent). De totale omzet van Hago Nederland (Vebego), inclusief Hago Airport Services, Hago Food & industrie, SW en schoonmaakjointventures, komt in 2011 uit op 266 miljoen euro. Ook Hago Nederland realiseerde een gedeelte van haar omzetgroei met overnames door de acquisitie van de activiteiten van Schiphol Dienstverlening en Schiphol Airport Information. Met de omzetdaling van de marktleider en de omzetstijging van de nummers twee en drie is de top drie in de Nederlandse schoonmaakbranche weer dichter bij elkaar gekomen. Als geheel boekte de top-10 van de Nederlandse schoonmaakbranche in 2011 een omzetstijging van 3,8 procent. De kleintjes hebben het zwaar Waar de grotere schoonmaakbedrijven een omzetgroei realiseerden zien we bij de kleinere schoonmaakbedrijven een omzetkrimp. De schoonmaakbedrijven met een omzet tot 2 miljoen Verantwoording omzetonderzoek 2011 Het Service Management Marktoverzicht 2011 is uitgevoerd op basis van gegevens die door de bedrijven zelf zijn aangeleverd. De bijna 500 bij de redactie van Service Management bekende schoonmaakbedrijven zijn (per ) gevraagd cijfers aan te leveren. In totaal heeft Service Management dit jaar van 74 bedrijven informatie ontvangen. De sectorspecialisten Roel ter Steeg en Bas Trommelen van Mazars Berenschot Corporate Finance hebben de beschikbare gegevens geanalyseerd en geïnterpreteerd. MBCF begeleidt ondernemers en management bij financieel strategische vraagstukken, zoals koop en verkoop, het financieren en het waarderen van ondernemingen.» Service Management nummer 3 maart

3 Bedrijfsnaam Plaats Omzet 2011 Omzet 2010 Omzet 2009 Omzet 2008 Omzet Schoonmaak Specialistische schoonmaak Glasbewassinzorg Thuis- Facilitaire Overige diensten ISS Cleaning Services Utrecht x x x x CSU Cleaning Services Uden x x x x x x Hago Nederland (Vebego)* Voerendaal x x x x Gom Schoonhouden Schiedam x x x x Dolmans Groep IJsselstein x x x EW Arnhem Hectas Bedrijfsdiensten Arnhem x x x Succes (DieDrie) Volendam x x x x VLS Groep Zwijndrecht x x x x x ICS Nederland Eindhoven x x x Temco Euroclean Services Rotterdam x x x x Fonville Schoonmaakbedrijven Coevorden x x x x x Stoffels Bleijenberg (Vebego) Terneuzen x x x Robbers Schoonmaakdiensten Nieuwegein x x x x Teico Service Wormerveer x x x x Westerveld Schoonhouders (Vebego) Hilversum x x x Fortron (Vebego) Hoensbroek x x De Vos Groep Houten x x x x x Nivo Noord Leeuwarden x x x x Romaro Schoonmaakgroep Ridderkerk x x x x Nederrijn Groep (DieDrie) Duiven x x x x x Visschedijk Facilitair Hengelo x x x Novon Schoonmaak Zwolle x x x x x Effektief Groep Groningen x x x x Vlietstra (DieDrie) Franeker x x x x G. Raggers & Zn. Uithoorn x x x De Groot & Geluk Schoonmaak (v/h Adiar) Rotterdam x x x Meerwijk Utrecht x x x Victoria Alkmaar x x x Basita Schoonmaakdiensten Rhoon x x x x Ancora Multidiensten Amsterdam x x x x MB Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten Ede x x x Coppejans Schoonhouders Tilburg x x x x Schoonzorg Amsterdam x x x x VSP Schoonmaak Harderwijk x x x x Toekomst Schoonmaakbedrijven Schijndel x x x x Dros Schoonmaakdiensten (Schoon- Groep) Apeldoorn x x x Ditshuizen Schoonmaakdiensten Zevenaar x x x x Eresdé Harlingen x x x x» 12 Service Management nummer 3 maart 2012

4 Bedrijfsnaam Plaats Omzet 2011 Omzet 2010 Omzet 2009 Omzet 2008 Omzet Meijer Multicleaning Diemen x x x HSO Schoonmaakservice Purmerend x x x Peeters Gebouwenservice Kerkrade x x x KSD Schoonhouders Willems & Zn. Schoonmaakbedrijven Vastenburg (Schoon- Groep) Krimpen a/d IJssel Schoonmaak Specialistische schoonmaak Glasbewassinzorg Thuis- Facilitaire Overige diensten x x x x Wormer x x x Hoorn x x x Asko Schoonmaak- en Zwaag x x x Bedrijfsdiensten Degenaar Glas- en Den Haag x x gevelonderhoud Cleaning Services 2001 Den Haag x x x x ACW Glazenwasserij Hoogvliet x x x Barones Schoonmaakdiensten Wateringen x x x Price Cleaning Venray x x x Proper Glas- & Gevelreiniging Lelystad Lelystad x x Maas en Waal schoonmaak- & bedrijfsdien x x x Beneden- Leeuwen sten Aktief Schoonmaakdiensten Gorinchem x x x x x QPC Schoonmaak Uden x x x Van de Pol Dienstverlening Terschuur x x x x x Fix-it schoonmaakbedrijf Achterveld x x x Mirliton Dronten x x x x SBS regulier schoonmaakonderhoud (WAD) Hoensbroek x x x Breedweer Heemskerk x x x x De Spiegel Haarlem Haarlem x x x x x Anico Schoonmaakdiensten Kampen x x x Stubbe Glas- en Gevelreiniging bv (WAD) Hoensbroek x x x TyClean Bedrijfsdiensten Haarlem x x x Dozo Glazenwasserij Schiedam x Orion Zaandam x x x Delta Vlissingen x x x x HSD Specialistische Dienstverlening Purmerend x x Pellikaan Gorinchem x x x Bodegraven Bodegraven x x x ADG & De Water schoonmaakbedrijf Boxtel x x x x Fideel Dienstverlening Best x x CleanTech schoonmaak en advies Waarle x x INT-EXT Glasbewassing De Goorn x De Parel Dienstverlening Wijk bij Duurstede x x x Totaal * Inclusief Hago Airport Services, Hago Food & industrie, SW en schoonmaakjointventures 14 Service Management nummer 3 maart 2012

5 euro moesten in 2011 gemiddeld 1,4 procent van hun omzet inleveren. De middelgrote schoonmaakbedrijven, met een omzet tussen de 2 en 15 miljoen euro, realiseerden in 2011 wel een omzetgroei (3 procent). De kleinere schoonmaakbedrijven hebben het extra moeilijk door de forse stijging van het aantal aanbestedingen (in 2011 al 65 procent) en de daarbij behorende strenge deelnemingseisen. Opvallend was in 2011 ook de sterke daling van het aantal bij de kleinere schoonmaakbedrijven. In een poging de kosten te verlagen en de efficiëntie te verhogen namen de kleinere schoonmaakbedrijven gemiddeld afscheid van ruim 7 procent van het personeel. Ondanks de algemene negatieve tendens bij de kleinere schoonmaakbedrijven waren er in 2011 ook enkele positieve uitzonderingen. Zo steeg de omzet van Orion uit Zaandam procentueel het meest van de gehele ranglijst van euro in 2010 naar euro in 2011 (+ 65 procent) en nam de omzet van Schoonzorg uit Amsterdam toe van 4,9 miljoen in 2010 naar 6,1 miljoen euro in 2011 (+ 25 procent). Uit de cijfers blijkt verder dat de samenwerkingsverbanden het in 2011 goed hebben gedaan. De gezamenlijke omzet van het samenwerkingsverband DieDrie, dat bestaat uit Succes, Nederrijn Groep en Vlietstra, steeg in 2011 van 58,6 miljoen naar 62,5 miljoen euro (+ 6,7 procent). Samenwerkingsverband SchoonGroep Nederland, dat in 2011 één deelnemer zag vertrekken ( Vitesse uit Dokkum), realiseerde met de overige 18 leden een omzetstijging van 10,4 procent tot 50,1 miljoen euro. De kleinere schoonmaakbedrijven die onderdeel uitmaken van deze samenwerkingsverbanden slagen er dus in een hogere omzetgroei te realiseren dan de schoonmaakbedrijven die geen onderdeel uitmaken van een samenwerkingsverband. Hiermee lijkt dus geconcludeerd te kunnen worden dat Het aantal faillissementen is in 2011 met maar liefst 22 procent toegenomen de samenwerkingsverbanden een goed antwoord zijn op het toenemend aantal aanbestedingen en de blijvende prijsdruk. De strijd neemt toe Zoals ook uit de omzetranglijst blijkt, neemt het volume van de Nederlandse schoonmaakmarkt niet meer toe. Dit wordt onder meer veroorzaakt door een afname van kan-»

6 toorruimte als gevolg van de economische teruggang en de opkomst van het Nieuwe Werken. Daarnaast neemt sinds enkele jaren ook de omvang van de beroepsbevolking af. Als gevolg van de niet meer groeiende markt neemt de concurrentie tussen de verschillende schoonmaakbedrijven steeds verder toe. Opdrachtgevers maken hier gebruik van door scherpe tarieven aan de schoonmaakbedrijven te vragen voor hun dienstverlening. De prijzen voor schoonmaakdiensten stegen in 2011 met 1,8 procent minder hard dan de algemene inflatie, die afgelopen jaar 2,3 procent bedroeg. Door deze prijsdruk nemen de marges van de schoonmaakbedrijven verder af met als gevolg dat steeds meer, vooral kleinere, schoonmaakbedrijven het lastig hebben het hoofd boven water te houden. Uit cijfers van het CBS blijkt dat het aantal faillissementen in de Nederlandse schoonmaakbranche dit jaar met maar liefst 22 procent is toegenomen van 101 in 2010 tot 123 in Naast een toename van het aantal faillissementen steeg in 2011 ook het aantal overnames. Dit jaar werden er in totaal tien overnames gesignaleerd ten opzichte van drie in het vorige jaar (zie tabel 1). De grootste overnames werden gedaan door de Asito Dienstengroep met de overname van het Arcadis onderdeel AAFM en van Thuiszorg Groningen. Andere grote overnames werden gedaan door CSU Cleaning Services, dat het Rijswijkse OCS Nederland acquireerde en de Dolmans Groep uit IJsselstein die het Groningse Tienstra inlijfde. Naast deze landelijke overnames was er in 2011 ook bijna een internationale overname die grote invloed zou hebben gehad op de Nederlandse markt. Het Britse beveiligingsbedrijf G4S zag echter af van de overname van het Deense schoonmaakbedrijf ISS, na negatieve reacties van haar aandeelhouders op de bieding. Geen verbetering in zicht Het volume van de schoonmaakmarkt neemt af en met het oog op de verslechtering van de economie sinds de Een samenwerkingsverband lijkt een goed alternatief om de strijd aan te gaan tweede helft van 2011 en de verdere afname van de beroepsbevolking in de komende jaren, wordt op korte termijn geen verbetering van de huidige situatie verwacht. Het jaar 2012 zal dan ook waarschijnlijk een zwaar jaar worden voor de Nederlandse schoonmaakbranche. Vooral de kleinere schoonmaakbedrijven zullen het moeilijk krijgen het hoofd boven water te houden door de blijvende prijsdruk en toenemende concurrentie. De grotere schoonmaakbedrijven zullen de overcapaciteit in de markt waarschijnlijk proberen te laten verdwijnen door de kleinere schoonmaakbedrijven uit de markt te drukken met verdere prijsverlagingen en overnames. De kleinere schoonmaakbedrijven kunnen zich richten op nichemarkten, zoals de zorg, (voedingsmiddelen)industrie of de reiniging van vervoersmiddelen, waar nog hogere marges gerealiseerd kunnen worden. Daarnaast lijkt, vooral vanwege het toenemende aantal aanbestedingen, het oprichten van een samenwerkingsverband een goed alternatief om de strijd aan te gaan met de grotere schoonmaakbedrijven. Uiteindelijk moeten vraag en aanbod in de Nederlandse schoonmaakbranche weer in evenwicht moeten komen. Het is dan ook te hopen voor de schoonmaakbedrijven dat de markt en daarmee de vraag snel aantrekt, want anders gaat het ten koste van het aanbod. Roel ter Steeg en Bas Trommelen werken in het sectorteam zakelijke dienstverlening van Mazars Berenschot Corporate Finance ( 16 Service Management nummer 3 maart 2012