Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema

Transcriptie

1 10/10/2015 Medisch Psychologische Dag Domus Medica Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema Prof. Dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg

2 De levensverwachting van de Belgen kende een belangrijke toename 2014: Belgen jaar jaar jaar Bron:

3 De kindersterfte (< 5 jaar, per 1000 baby s) is minimaal

4 Maar niet iedereen geniet in dezelfde mate van de vooruitgang

5 Maar niet iedereen geniet in dezelfde mate van de vooruitgang Levensverwachting voor mannen van 25 jaar volgens opleidingsniveau Aantal nog te leven jaren op de leeftijd van 25 jaar Higher education Higher secondary education Lower secondary education Primary school degree No degree Opleidingsniveau Bron: Van Oyen et al, 2010

6 Maar niet iedereen geniet in dezelfde mate van de vooruitgang Levensverwachting voor mannen van 25 jaar volgens opleidingsniveau Aantal nog te leven jaren op de leeftijd van 25 jaar Sociale gradiënt Higher education Higher secondary education Lower secondary education Primary school degree No degree Opleidingsniveau Bron: Van Oyen et al, 2010

7

8 Verhogen pensioenleeftijd heeft wellicht een verschillend effect op verschillende sociale klassen

9 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij

10 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij?

11 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij opleidingsniveau inkomensniveau ethnische achtergrond

12 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij opleidingsniveau inkomensniveau ethnische achtergrond Chronisch longlijden (%) 6,20% 4,60% 3,60% 1,70%

13 Bron: Studie Jongeren en Gezondheid; Maes L, Vereecken C, Hublet A., Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidszorg, Universiteit Gent, cijfers van 2006 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij opleidingsniveau inkomensniveau ethnische achtergrond % Vlaamse jongeren met BMI volgens gezinswelvaart 7,30% 9,20% 11,20% Hoog Medium Laag

14 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij opleidingsniveau inkomensniveau ethnische achtergrond ernstige depressie ernstige angst ernstige somatische klachten ernstige slaapstoornis Bron: Leveque et al. Gezondheid en gezondheidszorg bij allochtonen in Vlaanderen (2006) Belgen Turken en Marrokanen

15 VASTSTELLING 2: Sociale verschillen in gezondheid beginnen al van voor de geboorte

16 Geboortegewicht volgens opleidingsniveau van de moeder 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% % kinderen met een gewicht 1500g-2500g Hoog (N=86.169) Medium (N=74.552) Laag (N=13.774) Bron: Studiecentrum Perinatale Epidemiologie, 2007.

17 VASTSTELLING 3: Het aantal mensen met een verhoogd risico op armoede en daarmee gerelateerd- verhoogde ziektelast en vroegtijdig overlijden is aanzienlijk

18

19 Hoger risico voor: - vrouwen (16% versus 14.6%) - Waals gewest (9.8% in VG, 19.2% in WG) - bejaarden (20.2%) - kinderen en jongeren - werklozen (37.8% versus 4.2% bij werkenden) - lage werkintensiteit (31.9%) - alleenstaanden (21.4%) - éénoudergezinnen (38.5%) cumulatieve effecten! Vb. lage werkintensiteit + kinderen (77.9%!) Bron: Jaarboek Armoede, 2011

20 VASTSTELLING 3: Het aantal mensen met een verhoogd risico op armoede en daarmee gerelateerd- verhoogde ziektelast en vroegtijdig overlijden is aanzienlijk

21 VASTSTELLING 3: Het aantal mensen met een verhoogd risico op armoede en daarmee gerelateerd- verhoogde ziektelast en vroegtijdig overlijden is aanzienlijk (en neemt toe)

22

23 Evolutie aantal kinderen geboren in een KA gezin in Vl.

24 VASTSTELLING 1: Belangrijke verschillen in gezondheid tussen sociale groepen in de maatschappij VASTSTELLING 2: Sociale verschillen in gezondheid beginnen al van voor de geboorte VASTSTELLING 3: Het aantal mensen met een verhoogd risico op armoede en daarmee gerelateerd- verhoogde ziektelast en vroegtijdig overlijden is aanzienlijk (en neemt toe)

25 Is sociale ongelijkheid de onvermijdelijke bijwerking van economische globalisering en technologische vooruitgang? Hoe evolueert de de ongelijkheid? Is dit een werkelijk probleem? Wat zijn de achterliggende mechanismen van sociale verschillen in gezondheid? Hoe kunnen we deze sociale ongelijkheden aanpakken? Waar zien mensen in armoede zelf oplossingen? Is de aanpak ervan een louter maatschappelijke keuze? Kan ik als huisarts bijdragen aan het verkleinen van de gezondheidskloof? Hoe doen anderen het? Goede praktijkvoorbeelden?