Jaarverslag jong & fier. Verantwoord verleden, zorgzame toekomst

Transcriptie

1 Jaarverslag 2008 jong & fier Verantwoord verleden, zorgzame toekomst

2 2 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

3 jong & fier Jaarverslag 2008 Voorwoord 3

4 Voorwoord 3 Inleiding: Kan niet bestaat niet! 5 interview Het begrip bij Fier is als een warm bad 6 Profiel 8 Overzicht basisaanbod 9 interview Fier helpt me op een natuurlijke manier 10 Jaaroverzicht: Buiten de bestaande kaders 12 interview Ik ben hier opener en sterker geworden 18 Feiten en cijfers 20 interview Ik word rustiger van de gesprekken 32 Medewerkers, personalia en financiën 34 interview Onder mijn boosheid zit veel verdriet 38 4 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

5 Voorwoord Voorwo orw Verantwoord verleden, zorgzame toekomst. Ineens realiseer ik me dat ik het voorwoord aan het schrijven ben voor het verslag van alweer een jaar Fier Fryslân De ontwikkelingen in de afgelopen jaren hebben ervoor gezorgd dat we in de belangstelling hebben gestaan. Deugdelijke onderzoeken van de Inspectie van Volksgezondheid en de Inspectie Jeugdzorg en dito rapport beschrijven de beleidslijn die gevolgd is en de consequenties daarvan in de praktische uitwerking. Elk baanbrekend idee zal eerst worden weggehoond. Toch berust alle vooruitgang op innovatieve ontwikkelingen en eigenzinnigheid, gedragen door veerkracht en werklust. De verantwoording in het jaardocument 2008 is deze keer scherp toegesneden op gesignaleerde ervaringen en meningen van cliënten, met name jeugdigen. Het rappe tempo van onze tijd, de veranderende leeftijdsopbouw van de bevolking en de toename van geweld in de samenleving hebben een prijs en die treft ook de jonge mens. De directe gevolgen en de risico s daarvan worden zichtbaar en voelbaar in gedrag en weerloosheid. Een zorgvoorziening op maat wordt meer en meer noodzakelijk. Een gedifferentieerd aanbod is een vereiste. Fier Fryslân biedt gekwalificeerde, professionele begeleiding die leidt naar de gewenste duidelijkheid en die bovendien het zelfvertrouwen bevordert. Zorgzaamheid is een geladen begrip. Het veronderstelt oprechtheid, begrip en hulp voor degene die daarom vraagt in een warme ambiance. Bij Fier dus: de kwetsbare mens eerst. Directie en alle medewerk(st)ers: bedankt voor alles. Uit naam van het bestuur, M. Brandsma-Ydema voorzitter Voorwoord 5

6 6 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

7 inleiding kan niet bestaat niet! Het was ex-cliënte Fatima die op ons jubileumcongres in 2008 met verbluffende eenvoud de woorden sprak die ons allemaal inspireren en motiveren: Kan niet bestaat niet!. Met dat uitgangs punt spelen wij in op vraagstukken uit de samenleving en helpen wij de kinderen, jongeren, mannen en vrouwen die een beroep op ons doen. De rode draad die al onze activiteiten verbindt, is geweld in afhankelijkheidsrelaties. Niet alleen slachtoffers, maar ook getuigen (vaak kinderen) en plegers van geweld in de privésfeer kunnen bij ons terecht. Dat is een heel bewuste keuze. Eén van de belangrijkste inzichten die dertig jaar ervaring in de vrouwen opvang heeft opgeleverd, is namelijk de waarde van een systeemgerichte aanpak. Het gaat niet om één persoon; geweld heeft impact op hele gezinnen, families en persoonlijke relaties. Het kind van de rekening zijn vaak kinderen en jongeren, maar zeker in het verleden kregen zij lang niet altijd de hulp die noodzakelijk is. Daarom vormen juist zij een speerpunt in onze aandacht. Ruim zeventig procent van onze cliënten is jonger dan 23 jaar. Zij zijn de toekomst. Zij spelen een cruciale rol in het doorbreken van hardnekkige patronen, want geweld wordt vaak van generatie op generatie doorgegeven. Wij gaan de uitdaging aan dit om te buigen. Bij het vormgeven van onze ambities, is het nodig om buiten bestaande kaders te denken. Het thema Think out of the box van ons jubileumcongres in oktober was eigenlijk het motto van heel Elk persoon en elke situatie is anders en dat vraagt om zorg op maat. Dat lukt alleen als je bereid bent steeds opnieuw te kijken, te luisteren, te heroverwegen en in te spelen op signalen. De basis van waaruit wij werken staat verwoord in onze missie en visie (zie profiel op pag. 8). De inhoud staat niet alleen op papier, maar wordt in de hele organisatie doorleefd en uitgedragen door de managers en de medewerkers. In dit jaarverslag kijken we terug op de belang rijkste ontwikkelingen in 2008 en zetten we een aantal feiten en cijfers op een rij. Ook laten we zes jongeren die in behandeling zijn bij Fier Fryslân aan het woord over hun ervaringen. Wij zijn er trots op dat zij in eigen woorden hun verhaal doen. Ze hebben allemaal iets akeligs meegemaakt, maar laten zich niet uit het veld slaan. Kan niet bestaat immers niet! Het zijn deze jongeren en andere cliënten die ons blijven inspireren ons werk voort te zetten en het steeds beter te doen. Anke van Dijke en Linda Terpstra directie Fier Fryslân Inleiding 7

8 Pink Panter :-P - Gesprek Amber zegt: Had je geen vriendinnen die je bij die foute kerel hadden kunnen wegslepen? Pink Panter zegt: Dat hebben ze geprobeerd, maar op dat moment had ik er schijt aan. Iedereen die zei dat hij een foute kerel was, zag het verkeerd. Ik was verliefd en vol vertrouwen. En als je dan eindelijk heel langzaam begint te beseffen dat het niet klopt, ben je al zo ver dat je bijna niet meer terug kunt. Amber zegt: Wat is er veranderd sinds je bij Asja bent? Pink Panter zegt: Ik sta nu sterker in mijn schoenen en leer beter met mijn emoties om te gaan. Ik doe heel hard en nonchalant over alles, maar diep van binnen werkt dat natuurlijk niet. Amber zegt: Waar ben je trots op? Pink Panter zegt: Dat ik durf te vallen en ook weer durf op te staan. Als ik nu iets verkeerd doe, geef ik het toe en ben ik bereid eraan te werken om het de volgende keer anders te doen. De therapie is heftig, maar het maakt wel iets los. Ik ben aan het verwerken en gun mezelf een mooie toekomst. Amber zegt: Durf je ooit weer een relatie aan te gaan? Pink Panter zegt: Op mannen heb ik één antwoord: het gaat zoals ik dat wil! Ik neem mijn eigen tijd en stel mijn eigen voorwaarden. 8 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

9 Daisy over Asja: Het begrip bij Fier is als een warm bad In haar roze badjas en teenslippers is ze helemaal zichzelf. De andere meiden noemen me Pink Panter, lacht Daisy. Ik vind het prima. We kunnen hier veel lol maken als meiden onder elkaar, maar natuurlijk zijn er ook wel eens irritaties. Lief en leed, zeg maar. Het fijne hier is dat iedereen respect voor elkaar heeft. En het begrip van de mensen van Fier is als een warm bad. Daar krijg ik weer vertrouwen van. Met haar tweeëntwintig lentes is Daisy de oudste van de groep. Na drie maanden in Asja weet ze dat wat haar allemaal is overkomen niet haar schuld was. Ze werd verliefd op een loverboy en leidde jarenlang een leven vol geweld en schulden. Toen ze een poosje vastzat in de cel omdat ze een ander meisje had moeten mishandelen, nam haar leven een andere wending. Zodra ze vrij kwam, moest ze naar Asja. Ik vond het doodeng, had geen idee wat me te wachten stond. Nu weet ik dat het de beste plek voor mij is om aan mezelf te werken. Het heerlijke hier is dat niemand zegt: wat raar dat je dat allemaal normaal vond. In mijn omgeving thuis snappen ze niet hoe het ooit zover heeft kunnen komen. Ikzelf eigenlijk ook niet. Hier hebben meer meisjes ervaring met een loverboy. En de mensen van Fier begrijpen ook dat je buiten je schuld verstrikt kunt raken in een leven dat je eigenlijk helemaal niet wilt. De meiden hier namen me meteen op sleeptouw, dat voelde goed. Alle zogenaamde vrienden die ik altijd had... Ik weet nu dat vriendschap iets heel anders betekent. Daarom ben ik zo blij dat mijn vertrouwen hier kan groeien. Ik ben er trots op dat ik aan mezelf durf te werken. Natuurlijk heb ik wel eens een terugval of baal ik soms van de huisregels, maar ik weet dat het voor mijn eigen veiligheid en ontwikkeling is. Fier is een geweldige organisatie. Heel open. Gek dat er zo weinig instanties zijn als Fier, want volgens mij zijn er heel veel mensen in geweldsituaties die hulp nodig hebben. Ik ben in ieder geval heel blij met de kans die ik krijg een nieuw leven op te bouwen. Ik wil mijn schulden regelen, een opleiding doen en in een eigen huisje wonen. Nu ben ik nog druk met therapie, maar door E-learning blijf ik een beetje bij. De volgende stap is in het maatjesproject te leren wat normale vriend schap is. En ik leer hier natuurlijk structuur. Het belangrijkste is dat ik weer een toekomst heb en mijn eigen leven leer bepalen. Asja is een klein schalige anonieme crisis opvangvoorziening voor meisjes van 15 t/m 23 jaar die via dwang, misleiding en geweld in de prostitutie terecht zijn gekomen of hierin terecht dreigen te komen. Interview 9

10 Kort profiel Fier Fryslân is een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheids relaties. De organisatie richt zich niet alleen op slachtoffers van geweld in de privésfeer, maar ook op plegers, getuigen (vaak kinderen) en mensen uit de omgeving, zoals buren, familie of onderwijskrachten. De missie en visie zijn leidend bij het werk dat Fier Fryslân verzet. Missie Fier Fryslân zet zich ervoor in dat iedereen die te maken heeft met geweld in afhankelijkheidsrelaties direct hulp krijgt. Dat geldt voor slachtoffers, getuigen én voor plegers. Kinderen en jongeren zijn een speerpunt. Als expertisecentrum speelt Fier Fryslân in op ontwikkelingen en vraagstukken in de samenleving. De organisatie streeft naar een leidende rol als het gaat om agendasetting, innovaties en professionalisering op gebied van het voorkomen en bestrijden van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Hulp bij geweld vraagt ook om samenwerking. Daarom geeft Fier Fryslân waar mogelijk samen met andere partijen invulling aan netwerken, ketens en inter sectorale zorgprogramma s. Visie Bij het realiseren van onze missie is onze inhoudelijke opdracht leidend: het voorkomen en stoppen van geweld in afhankelijkheidsrelaties en het bieden van hulp bij de gevolgen van dit geweld. Fier Fryslân staat voor: De TROTS van onze cliënten als ze dan eindelijk de stap durven zetten om een punt achter het (accepteren van) geweld te zetten. De Friese vertaling van hoe VER je kunt komen als je besluit de geweldsspiraal te doorbreken. De passie en BEZIELING waarmee wij werken. 10 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

11 Overzicht basisaanbod Fier Fryslân biedt opvang, maar is ook erkend zorgaanbieder voor geestelijke gezond heids zorg, tweedelijns AWBZ-zorg en jeugd zorg. Onderstaand het basisaanbod op een rij: Opvangvoorzieningen jeugd Asja Metta Zahir Behandeling jeugd Kinder- en Jeugd Traumacentrum Fryslân (KJTC-F) Opvangvoorzieningen volwassenen Blijf van m n Lijf Advies- en steunpunten Advies- en steunpunt loverboyproblematiek en jeugdprostitutie Advies- en steunpunt huiselijk geweld Ambulante hulp en preventie Behandeling en diagnostiek (geestelijke gezondheidszorg) Ambulante hulp Leerhuizen/begeleid wonen Lotgenotengroepen en risicomeidengroep Nazorg na opvang Outreachende aanpak en voorlichting Prostitutie Maatschappelijk Werk Project Bijzondere Vriendschappen Groepen voor kinderen /jongeren die getuige waren van huiselijk geweld (Let op de kleintjes, Vingers in je oren en Herrie in huis) Kinderbemiddeling Zorgprogramma (seksueel) Grensoverschrijdend Gedrag Zorgtoeleiding Zorgwekkende Zorgmijders (OGGZ) Vliegende Brigade: voorlichting, deskundigheids bevordering en training. Zorgcoördinatie Eerste hulp bij huiselijk geweld Netwerk mensenhandel Fryslân Profiel en aanbod 11

12 Het Blijf van m n lijfhuis en het LeerHuis van Blijf van m n lijf bieden anonieme crisisopvang aan vrouwen van 18 jaar en ouder (en hun kinderen) die op de vlucht zijn voor geweld in afhankelijkheids relaties. 12 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

13 Tienermoeder Sara*: Mijn Fier-mentor helpt me op een heel natuurlijke manier Als mijn zoontje slaapt, is hij vet lief. En als ik hem zie spelen of lachen, voel ik me trots. Het is een stoer ventje en het gaat goed met hem. Hij is bijna twee en de peuterpubertijd is al begonnen. Dat temperament heeft hij van mij. Ik was heel jong toen hij kwam, maar ik kan me nu niet meer voorstellen hoe het zou zijn zonder hem. Tienermoeder Sara (17) kwam bijna twee jaar geleden met haar zoontje terecht in de opvang Blijf van m n lijf van Fier Fryslân. Voordat ze zwanger raakte, kreeg ze begeleiding van een gezinsvoogd via Jeugdzorg omdat het thuis niet goed ging. Toen er een baby kwam, ging het helemaal niet meer en was het beter dat ze vertrok. De zwangerschap was haar overkomen; eerst had ze niets in de gaten. Bij de eerste echo was het ongeboren kindje al acht maanden. Eenmaal in Friesland, had ze geen idee wat ze moest en wat haar te wachten stond. Ik had opeens een baby en ik moest thuis weg omdat het daar niet goed ging. Dat is te veel om allemaal in één keer te verwerken. Ik heb het allemaal maar over me heen laten komen. In Blijf kwam ik terecht tussen allemaal verschillende vrouwen. Ook wel meiden van mijn leeftijd, maar ik was toen de enige tienermoeder. De oudere vrouwen hadden vaak wel kinderen. Ik kon met veel vragen bij hen terecht. Dat was fijn. Ook had ik een eigen kamer en waren er spulletjes voor de baby. Zo hoefde ik niet alles alleen te doen. Inmiddels woont Sara in een LeerHuis. Samen met een huisgenote, die ook een zoontje heeft, leert ze zelfstandig wonen. Een mentor van Fier Fryslân doet de begeleiding. Met haar heb ik echt een band opgebouwd. Ik vertrouw haar en ze helpt me op een heel natuurlijke manier. Ik kan er niet tegen als ik bij een hulpverlener op een kamertje moet praten. Met deze mentor ga ik bijvoorbeeld boodschappen doen, of we drinken hier een kopje thee en praten over mijn zoontje. Als er iets is, kan ik haar altijd bellen. Bijvoorbeeld toen mijn zoontje voor het eerst ziek was. Bij Fier heb ik ook allerlei trainingen gevolgd, van budgetteren en administratie tot sociale vaardigheden en weerbaarheid. Ook deed ik mee aan de moedergroep. Allemaal ervaringen die ik weer kan meenemen. Wat de toekomst brengt? Ik zie het wel, ik heb het druk genoeg met het nu. Op school wil ik Zorg & Welzijn weer oppakken, misschien wil ik wel in de verpleging. Nu vraagt mijn zoontje ook nog veel aandacht. We gaan daarom veel naar buiten, lekker spelen en bewegen. * Sara is niet de echte naam van de geïnterviewde. Interview 13

14 JAAROVERZICHT Buiten de bestaande Fier Fryslân is een dynamische organisatie die zich snel ontwikkelt. Het bestaande koers document is daarom aangescherpt en geactualiseerd. De opgedane ervaringen van de afgelopen jaren hebben in 2008 geleid tot een verdiepingsslag. Het koersdocument schetst de kennis en inzichten over de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties en verwoord helder de actieradius van Fier Fryslân en de afbakening van haar maatschappelijke opdracht. Daarnaast beschrijft het koersdocument de gewenste bedrijfscultuur en de randvoorwaarden voor het werk. Daarmee is in het verslagjaar duidelijk richting gegeven aan de ontwikkelingen van Fier Fryslân. In dit jaar overzicht een bondige terug blik op de belang rijkste stappen die in 2008 zijn gezet. 14 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

15 kaders Nieuw aanbod Het aanbod van Fier Fryslân heeft zich in de afgelopen tien jaar verder ontwikkeld; een direct gevolg van het feit dat de organisatie inspeelt op actuele vraagstukken. Fier wil niet overdoen wat anderen ook al doen, maar schroomt niet om witte vlekken in te vullen en laat zich daarbij niet beperken door sectorgrenzen. De inhoudelijke opdracht is leidend, namelijk het voorkomen en stoppen van geweld en hulp bieden bij de gevolgen van dat geweld. Ook in 2008 heeft dat geleid tot nieuw aanbod: Kinderbemiddeling: kinderen uit gezinnen waarin sprake was van ernstige conflicten of huiselijk geweld, krijgen ondersteuning om hun verhaal te doen aan hun ouders en daarbij ook hun wensen bespreekbaar te maken. Metta: kleinschalige 7x24 uur behandelsetting voor ernstig getraumatiseerde meiden. Project Bijzondere Vriendschappen: nieuwe contacten leiden tot nieuwe wegen, daarom zoekt Fier Fryslân Big Sisters voor de meiden die in behandeling zijn. Zorgpakketje Fier Fryslân heeft geen standaard aanbod. Door flexibele inzet van het aanbod, is zorg op maat mogelijk. Het streven is per cliënt een gedifferentieerd zorgpakketje samen te stellen dat tegemoet komt aan zijn of haar hulpvraag. Dat pakket kan bestaan uit hulp van Fier Fryslân, maar ook van andere organisaties. Nieuwe samenwerkingsverbanden Fier Fryslân stelt maatschappelijke vraagstukken centraal, maar realiseert zich dat zij daar niet alleen verantwoordelijk voor is. Ketensamenwerking is nood zakelijk. Niet alleen in de hulpverlening, maar ook op het gebied van justitie, dus met partijen als de politie, het openbaar ministerie en de reclassering. Fier ziet zichzelf als schatbewaarder van het thema geweld in afhankelijkheidsrelaties. In de actieve zoektocht naar samenwerking in de keten, haakt Fier zoveel mogelijk aan bij nieuwe ontwikkelingen en bestaande verbanden, zoals de sociale teams, het veiligheidshuis en de centra voor jeugd en gezin. Fier werkt samen met een breed scala hulpverleningsorganisaties. In 2008 zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten met Jeugdhulp Friesland, Bureau Jeugdzorg Fryslân, GGZ jeugd en het RIBW Oost-Veluwe. Blijf van m n lijf extra Fier Fryslân heeft in 2008 geijverd voor het ontwikkelen van een Blijf van m n lijfhuis voor ernstig bedreigde meiden en vrouwen met een licht verstandelijke beperking. Fier is hiervoor een samenwerkingsverband aangegaan met Toevluchts oord (Landsdeel Noord) om dit aanbod gezamenlijk neer te gaan zetten. Voorwoord 15

16 Big Sisters Als je moet vluchten naar een anonieme plek, staat je leven op z n kop en moet je familie en vrienden achterlaten. Voor de meiden in de opvang van Fier Fryslân is het belangrijk om naast contact met hulpverleners en lotgenoten ook nieuwe mensen te ontmoeten. In 2008 zijn daarom - samen met de The Body Shop - zogenoemde Big Sisters en bijzondere vriendinnen gezocht, die binnen het project Bijzondere vriendschappen een nieuw netwerk vormen voor jongeren in de anonieme crisisopvang. Kinderen en jongeren Meer dan ooit heeft Fier Fryslân in 2008 ingezet op kinderen en jongeren, zowel in voorlichting als behandeling. Naast het nieuwe project kinderbemiddeling (zie aanbod) zijn de volgende stappen gezet: Vanuit het Zorgprogramma (Seksueel) Grensoverschrijdend Gedrag is in 2008 samen werking gezocht met Bureau Jeugdzorg en Jeugdhulp Friesland. Het aanbod voor kinderen die getuige waren van geweld is uitgebreid met een extra psychoeducatie programma voor jongeren van 12 t/m 16 jaar (Herrie in Huis). Door voor alle leeftijden meer groepen te draaien, zijn in 2008 bovendien de wachtlijsten weggewerkt. Gemeente Leeuwarden stelde in 2008 extra middelen beschikbaar om voorlichting te geven aan middelbare scholieren over loverboyproblematiek en seksualiteit. Het zorgprogramma voor jongeren met grensoverschrijdend (seksueel) gedrag dat eind 2007 was gestart, bleek in 2008 duidelijk te voor zien in een behoefte. In totaal kwamen 71 aan meldingen binnen. De toegepaste methodiek in het zorgprogramma is in het verslagjaar verder ontwikkeld. Bovendien is in samenwerking met het KJTC-F een aanvullende emotie-regulatietraining opgezet. Wat betreft het KJTC-F kon Fier Fryslân in 2008 vast stellen dat er na enige aanloopproblemen in 2007 een Kinder- en Jeugdtraumacentrum staat met een stevige basis. In het verslagjaar werd een nieuw hoofd behandeling aangesteld en is het aantal fte s gegroeid van 3,3 naar 8. Naast de emotie-regulatietherapie voor jongeren met grensoverschrijdend gedrag, is in 2008 ook behandelaanbod ontwikkeld voor kinderen die hebben geleden (of nog lijden) onder een vecht scheiding van de ouders. Think out of the box Fier Fryslân organiseerde in oktober 2008 ter gelegen heid van haar dertigjarige bestaan het congres Think out of the Box, bedoeld om bestaande opvattingen uit te dagen en ruimte te geven aan nieuwe visies op geweld in afhankelijkheidsrelaties. Een uitgebreid palet sprekers en workshops gaf alle ruim 250 congresdeelnemers de mogelijkheid om buiten de bestaande kaders te denken (zie 16 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

17 journalistiek verslag Kan niet bestaat niet op Dat is nodig, want het probleem van geweld in afhankelijkheidsrelaties is hardnekkig. Volgens Fier Fryslân kan alleen een nieuwe manier van denken en werken een serieuze kans op een structurele doorbraak opleveren. In het themaboekje Think out of the box dat op het congres werd uitgedeeld, schetst Fier Fryslân haar visie en verwachtingen, maar ook wat het op kan leveren als je buiten bestaande kaders denkt. Het gedifferentieerde zorgaanbod van Fier is daar het resultaat van. In 2008 heeft Fier intern extra aandacht besteed aan out of the box denken. Alle ontwikkelingen komen voort uit betrokkenheid, deskundigheid en enthousiasme. Resultaten worden bereikt door oog en oor te hebben voor ieders eigen verhaal, maar óók door visie te ontwikkelen op hoe het anders en beter kan. Fier Fryslân daagde in 2008 niet alleen de eigen organisatie uit, maar ook cliënten, collegainstellingen, bestuurders, financiers en burgers. Volgens Fier is sociale binding en professionalisering nodig om maatschappelijke vraagstukken op te kunnen lossen. Staan voor kwaliteit Werken met mensen vraagt als vanzelfsprekend om kwaliteit. Wat is hulpverlening als die kwaliteit niet voldoende is? De visie van Fier Fryslân is dat de organisatie kwaliteit levert als zij wordt gewaardeerd door cliënten, medewerkers, bestuur, financiers en de samenleving. Het kwaliteitsmanagementsysteem is integraal opgenomen in de reguliere beleids- en besturingscyclus van Fier Fryslân. Kwaliteit kende in 2008 de volgende hoogtepunten: Fier Fryslân is op 4 februari 2008 officieel HKZgecertificeerd voor Jeugd GGZ, algemene GGZ, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening/ Maatschappelijke Opvang & Vrouwenopvang. De inspecties van Gezondheidszorg en Jeugdzorg hebben Fier Fryslân medio 2008 bezocht. De inspectierapporten waren positief over Fier als organisatie en over de kwaliteit van de hulpverlening. De aanbevelingen en opmerkingen zijn als verbeterpunten opgepakt. Meldpunt Loverboys Het Advies- en Meldpunt Loverboys en Jeugdprostitutie dat eind 2007 is gelanceerd, heeft in 2008 zijn waarde bewezen. In totaal kwamen 270 meldingen binnen van onder meer ouders, leerkrachten en hulpverleners. Jaaroverzicht: Buiten de bestaande kaders 17

18 Online wereld Internet opent interessante nieuwe werelden, maar ook brengt ook nieuwe gevaren! Fier Fryslân heeft in 2008 bij voorlichtingen op scholen extra aandacht besteed aan internetgevaren, digipesten én internethulpverlening. De inspectie van Onderwijs heeft in december 2008 het onderwijs binnen de Opvang voorzieningen Jeugd gecontroleerd. De inspecteur was onder de indruk van het leren op afstand (E-learning) dat Fier Fryslân aanbiedt. Door aanscherping en inbedding van het kwaliteits systeem in de organisatie zijn de resultaten van de tevredenheidsonderzoeken onder cliënten, medewerkers en ketenpartners in 2008 beter dan in Alle partijen geven aan tevreden te zijn met de hulpverlening, bejegening en resultaten. Tevredenheidsonderzoeken Fier laat minimaal elke twee jaar een Cliënt Tevreden heid Onderzoek (CTO) uitvoeren door een onafhankelijke organisatie. In 2008 is gekozen voor samen werking met Stichting Alexander, die een nieuwe CTO heeft ontwikkeld voor volwassen en jongeren. De uitkomst is overwegend positief. Ook gaven cliënten concrete tips, bijvoorbeeld over de door ontwikkeling van het dagprogramma in de opvang voorzieningen. Stichting Alexander heeft ook een CTO speciaal voor kinderen ontwikkeld (zie kader tekst Fier geeft kinderen een stem ). Het tweejaarlijkse Medewerker Tevredenheid Onderzoek (MTO) leverde in 2008 mooie resultaten op: de medewerkers van Fier geven hun organisatie gemiddeld een 7,5. Ook de ketenpartners zijn positief; zij beoordeelden in 2008 de kwaliteit van Fier met gemiddeld een 7.6 en geven de meeste punten voor agendasetting en innovatie. Stimulerend werkklimaat Om als organisatie verder te professionaliseren, is de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers essentieel. Fier Fryslân heeft daarom in 2008 extra aandacht besteed aan het werkklimaat. Talenten ontwikkelen zich het beste in een open en stimulerende omgeving, dus het management probeert een bedrijfscultuur te creëren waarin medewerkers ruimte hebben om vragen te stellen en ideeën uit te werken. Of het nu gaat om horizontale of verticale doorstroming, verdieping of verbreding, Fier zoekt altijd naar mogelijkheden om medewerkers hun dromen en ambities te laten realiseren. Het extra accent op out of the box denken stimuleerde in 2008 zowel de organisatie als individuele medewerkers tot verder ontwikkeling. 18 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

19 Het actieve en positieve personeelsbeleid zorgde ook in 2008 weer voor een relatief laag ziekteverzuim: 3,5 procent, hetzelfde niveau als voorgaande jaren. In het verslagjaar was de balans tussen werkdruk en werkenergie een belangrijk punt van aandacht. Op basis van de werkdrukervaringen is besloten om bij een aantal teams te starten met een pilotproject in samenwerking met het Covey instituut. De ambities van Fier Fryslân vragen immers om een meer dan gemiddelde inzet en de medewerkers geven veel. Het is belangrijk in balans te blijven om de best mogelijke zorg te kunnen blijven bieden! Fier geeft kinderen een stem Stichting Alexander heeft voor Fier Fryslân een onaf hankelijk onderzoek gedaan naar de mening van kinderen in de leeftijd van 5 tot 12 jaar. Wat vinden zij eigenlijk zelf van de hulpverlening? Een deel van de jonge cliënten kreeg een training om als een echte journalist vragen te stellen aan andere kinderen. De enthousiaste resultaten staan opgetekend in de speciale krant De Kinderstem. Door middel van het inkleuren van een thermometer gaven de kinderen de hulpverleners gemiddeld een 9,1 voor hun werk. Ook geven ze tips: ze willen bijvoorbeeld graag mee denken over het speelgoed in de therapieruimte. De mening van de ouders is ook in de krant verwoord. De Kinderstem is op te vragen bij Fier Fryslân. Jaaroverzicht: Buiten de bestaande kaders 19

20 Zoeken: Leden - OVERZICHT - PROFIEL VRIENDEN FOTO S BLOG TIPS POLLS GADGETS WIE WAT WAAR GETIKT wijzig foto Cheyenne (132) Toon online Krabbels Hoi Chey, Streetdance :) << >> FierFryslân (752) gisteren, 15:47 reageer verwijder heb je nog steeds zin in pianolessen? Ik heb die vriendin van m n zus gevraagd en zij wil wel met je oefenen als jij haar haren doet! Mooie deal toch? Blog (i) Dagboek dinsdag Dinsdag uur Vanochtend voor het eerst een les Taekwondo gehad met de meidengroep. Ik dacht dat we moesten vechten ofzo, maar het is echt zelfverdediging. We leren technieken, maar we mochten ook even lekker slaan en schoppen op kussens. Wat heerlijk om me daarop uit te leven! Het past wel een beetje bij de training weerbaarheid die we ook doen. Daar heb ik al geleerd dat ik met mijn houding en mijn stem grenzen kan aangeven. Dat was echt nieuw voor mij! Als iemand iets van me wil, hoef ik niet als een vogeltje weg te duiken, maar moet ik er gewoon staan. Ik weet niet of ik dat altijd zou durven. Maar bij Taekwondo leer ik misschien nieuwe dingen waardoor ik nog minder bang hoef te zijn. Dagboek donderdag Donderdag uur Morgen ga ik naar mijn broer toe en zie ik mijn kleine neefje weer. Nooit gedacht dat het zo leuk is om tante te zijn! Hij heeft precies dezelfde neus als mijn broer en ik, je ziet dus ook echt dat we familie zijn. Toch wel bijzonder, helemaal omdat zij de enigen zijn die ik nog kan zien af en toe. Het maakt me wel vaak verdrietig, zonder mijn familie, maar de meiden vrolijken me altijd weer op. Vanavond was het bij het koken ook weer zo gezellig. Ik leer het echt nog wel eens om lekker eten te maken. En straks mag ik de haren van Marcha invlechten! Daar word ik altijd blij van... kan ik vast oefenen voor m n eigen kapsalon. Foto s & video s foto s & video s toevoegen 20 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

21 Cheyenne* over Metta: Ik ben hier opener en sterker geworden Hij kwam bij de kassa van de supermarkt waar ik in het weekend werkte. Ik schrok, want ik dacht dat ik van hem af was. Er lag alleen een doosje lucifers op de band en een briefje. Ik rekende de lucifers af en zag dat er op het briefje een bedrag geschreven stond. Vijftienduizend euro. Het briefje heb ik nog steeds. Hij ging gelukkig weg uit de supermarkt, maar na het werk haalde hij me in en zette een pistool op mijn hoofd. Ik moest dat geld betalen voor de tijd dat hij me had moeten missen. is fijn dat het hier niet zo druk is. Asja moest eerst heel erg wennen, maar wat ik meteen positief vond, is dat de meiden zo ontzettend met me meeleven. Alle dingen die in mijn hoofd zitten ik dacht altijd dat ik de enige was met die gedachten. Maar dat is niet zo, anderen hebben dat ook. De jongens die ik had leren kennen vroegen me dingen te doen en ik wist wel dat het eigenlijk niet kon, maar het gebeurde allemaal. Hier hebben alle meiden een verhaal en begrijpen ze die dingen. Daarom kunnen we zo goed met elkaar meeleven. Metta is een klein schalige anonieme behandelsetting voor meiden van 15 t/m 23 jaar die ernstig zijn getraumatiseerd of kampen met dubbele diagnose-problematiek. Cheyenne (18 jaar) durfde het voorval niet te melden in het opvang huis waar ze toen net zat. Gelukkig waren haar vriendin en vertrouwens persoon op school doortastend. Ze was daar niet meer veilig. Na een weekend in een cellencomplex uit nood geboren en een paar maanden gesloten opvang kon Cheyenne terecht bij Asja. Ik keek op de website van Fier Fryslân toen ik wist dat ik naar Asja ging. Eerst dacht ik dat het niks voor mij was. Helemaal naar Friesland, ik dacht dat ik ergens midden in het groen op het platteland terecht zou komen. Dat viel mee. Het is hier wel veel rustiger dan de stad waar ik vandaan kom. Daar was altijd lawaai, veel verkeer en veel mensen. Het Omdat Cheyenne wat extra aandacht en hulp nodig heeft, is ze van Asja naar Metta gegaan; een groep waar het accent op behandeling ligt. Ik weet dat ze hier het beste voor mij willen, al zie ik dat misschien niet altijd zo. Ik vertel niet zomaar alles, dus soms is het moeilijk hier, want het is best veel praten. Als ik verdrietig ben, trek ik mezelf het liefst terug. Toch heb ik geleerd om opener te zijn. En ik ben hier ook sterker geworden. School heb ik ook weer een beetje opgepakt. Via E-learning doe ik de kappersopleiding. Mijn droom is een eigen kapsalon! In Leeuwarden, want naar de grote stad hoef ik niet terug * Cheyenne is niet de echte naam van de geïnterviewde. Interview 21

22 Feiten en cijfers Fier Fryslân biedt hulp bij geweld in afhankelijkheids relaties. Omdat kinderen en jongeren extra kwetsbaar zijn, zijn zij speerpunt bij Fier Fryslân. In 2008 waren driekwart van onze cliënten (76%) 23 jaar of jonger; ruim de helft (56%) was minderjarig. Fier voor Fryslân Fier Fryslân is een expertise- en behandel centrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties. De crisisopvang voorzieningen Asja, Zahir, Metta en Blijf van m n lijf bieden opvang aan meisjes, vrouwen en kinderen die op de vlucht zijn voor geweld. Onze opvangvoorzieningen hebben een landelijke functie: we vangen er voornamelijk vrouwen, kinderen en jongeren op die van buiten Friesland komen. In 2008 hebben we 250 kinderen, jongeren en vrouwen opgevangen die op de vlucht waren voor geweld in de privésfeer. In 2008 boden we daarnaast hulpverlening en behandeling aan 475 kinderen, jongeren en volwassenen uit Friesland. Verder maakten 2129 professionals en niet-professionals gebruik van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld en het Meldpunt Loverboyproblematiek en Jeugdprostitutie. Ten slotte deed Fier Fryslân in 2008 de coördinatie van de hulpverlening bij 438 gezinnen die via de politie zijn aan gemeld voor hulpverlening omdat er sprake was van huiselijk geweld. 22 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

23 Hulpvragen per gemeente Ambulante hulp, behandeling en opvang Abs. Perc. ASHG* - Meldpunt LPJP** Abs. Perc. Eerste hulp bij huiselijk geweld Abs. Perc. Achtkarspelen 19 4 Achtkarspelen 48 2 Achtkarspelen 21 5 Ameland 0 0 Ameland 2 0 Ameland 2 0 Het Bildt 11 2 Het Bildt 6 0 Het Bildt 9 2 Boarnsterhim 7 1 Boarnsterhim 14 1 Boarnsterhim 7 2 Bolsward 5 1 Bolsward 26 1 Bolsward 4 1 Dantumadeel 10 2 Dantumadeel 6 0 Dantumadeel 13 3 Dongeradeel 13 3 Dongeradeel 31 1 Dongeradeel 9 2 Ferwerderadiel 8 2 Ferwerderadiel 3 0 Ferwerderadiel 3 1 Franekeradeel 12 2 Franekeradeel 28 1 Franekeradeel 18 4 Gaasterlân-Sleat 6 1 Gaasterlân-Sleat 5 0 Gaasterlân-Sleat 2 0 Harlingen 10 2 Harlingen 19 1 Harlingen 13 3 Heerenveen 31 6 Heerenveen Heerenveen 31 7 Kolummerland 4 1 Kolummerland 17 1 Kolummerland 11 3 Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden Leeuweradiel 8 2 Leeuweradiel 13 1 Leeuweradiel 3 1 Lemsterland 4 1 Lemsterland 15 1 Lemsterland 11 3 Littenseradiel 2 0 Littenseradiel 7 0 Littenseradiel 3 1 Menaldumadeel 6 1 Menaldumadeel 6 0 Menaldumadeel 5 1 Nijefurd 1 0 Nijefurd 5 0 Nijefurd 3 1 Ooststellingwerf 8 2 Ooststellingwerf 51 2 Ooststellingwerf 18 4 Opsterland 8 2 Opsterland 21 1 Opsterland 12 3 * Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld Vervolg op volgende pagina > ** Meldpunt Loverboyproblematiek en Jeugdprostitutie Feiten en cijfers 23

24 Ambulante hulp, behandeling en opvang Abs. Perc. ASHG* - Meldpunt LPJP** Abs. Perc. Eerste hulp bij huiselijk geweld Abs. Perc. Schiermonnikoog 0 0 Schiermonnikoog 0 0 Schiermonnikoog 0 0 Skarsterlân 3 1 Skarsterlân 12 1 Skarsterlân 13 3 Smallingerland 38 8 Smallingerland Smallingerland Sneek 16 3 Sneek 75 4 Sneek 27 6 Terschelling 1 0 Terschelling 12 1 Terschelling 3 1 Tytsjerksteradiel 13 3 Tytsjerksteradiel 27 1 Tytsjerksteradiel 10 2 Vlieland 0 0 Vlieland 5 0 Vlieland 2 0 Weststellingerwerf 21 4 Weststellingerwerf 41 2 Weststellingerwerf 18 4 Wûnseradiel 8 2 Wûnseradiel 6 0 Wûnseradiel 7 2 Wymbritseradiel 2 0 Wymbritseradiel 5 0 Wymbritseradiel 2 0 Onbekend 1 0 Onbekend Onbekend 0 Buiten Friesland 23 5 Buiten Friesland Buiten Friesland 0 Totaal % Totaal % Totaal % 24 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

25 Cijfers per zorgaanbod Ambulante hulp en nazorg Ambulante hulp is bedoeld voor jongeren en volwassenen die kampen met de gevolgen van geweld in afhankelijkheids relaties, door bijvoorbeeld incest, mishandeling, het getuige zijn van geweld, partner geweld, geweld tegen ouders, eergerelateerd geweld, gedwongen prostitutie, e.d. Ambulante hulp verleners bieden ook ondersteuning aan meiden en vrouwen die na een periode in de opvang of het LeerHuis weer zelf standig gaan wonen Aantal cliënten Outreachende hulp (OGGZ) Vaak wordt geweld in de privésfeer geheim gehouden en zoeken betrokkenen geen hulp. Niet alleen ouders en kinderen zijn terughoudend in het vragen van hulp; ook professionals zijn hier vaak terughoudend in. Daarom biedt Fier outreachende hulp, zorg toeleiding en advies en consult om de drempel naar hulp verlening te verlagen. Outreachende hulp is in 2008 uitsluitend in Friesland geboden. Leeftijd < 18 jaar 1 2% 18 t/m 23 jaar 19 42% 24 jaar 25 56% Totaal % Zorgduur 2 4% 0-3 maanden 2 4% 3-6 maanden 4 9% 6-12 maanden 8 18% maanden 2 4% Langer dan 18 maanden 27 60% Zorgtraject nog niet beëindigd % Totaal Zorgtoeleiding / 73 cliënten OGGZ-trajecten Advies en Consult 21 jongeren, ouders, gezinnen 58 contacten met professionals Gemiddelde zorgduur 28 weken Feiten en cijfers 25

26 Zorgprogramma Jongeren met Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag Het zorgprogramma biedt hulp aan jongeren met grensoverschrijdend seksueel gedrag. Denk bijvoorbeeld aan meiden die risico lopen om in loverboys netwerken te belanden of het systematisch misbruiken van meiden na toepassing van de party-drug GHB. Bij een deel van deze jongeren wordt gesloten plaatsing over wogen. Het grootste deel van de jongeren (92%) kwam uit Friesland. Aantal cliënten (start medio 2007) Aantal cliënten Aantal meisjes 37 97% Aantal jongens 1 3% Leeftijd: < 18 jaar 24 63% 18 t/m 23 jaar 11 29% 24 jaar 3 8% Zorgduur 1 3% 0-3 maanden 4 11% 3-6 maanden 2 5% 6-12 maanden 2 58% maanden - Langer dan 18 maanden 29 76% Zorgtraject nog niet beëindigd % Totaal Gemiddelde zorgduur 34 weken Kinder- en Jeugdtraumacentrum Fryslân Het Kinder- en Jeugdtraumacentrum Fryslân biedt traumagerelateerde diagnostiek en (groeps)behandeling aan kinderen en jongeren tot en met 23 jaar die kampen met de psychische gevolgen van misbruik en mishandeling. Ouders worden altijd bij de behandeling betrokken. In 2008 kwam 92% van de cliënten uit Friesland. Aantal cliënten Aantal cliënten Aantal cliënten % Aantal meisjes/vrouwen % Aantal jongens/mannen 84 35% Totaal % Leeftijd 0 t/m 3 jaar (voorschools) 3 1% 4 t/m 12 jaar (basisschool) % 13 t/m 17 jaar (middelbare school) 69 29% 18 t/m 23 jaar 17 7% 24 jaar 20 8% Totaal % Zorgduur 10 4% 0-3 maanden 22 9% 3-6 maanden 62 26% 6-12 maanden maanden - Langer dan 18 maanden % Zorgtraject nog niet beëindigd % Totaal Gemiddelde zorgduur 28 weken 26 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

27 Diagnostiek en Behandeling Het Kinder- en Jeugdtraumacentrum Fryslân richt zich specifiek op trauamatisering als gevolg van geweld in afhankelijkheidsrelaties. De afdeling Diagnostiek en Behandeling heeft een bredere insteek en richt zich op alle problemen, klachten en stoornissen die samenhangen met en/of voort komen uit geweld in afhankelijkheidsrelaties. Denk bijvoorbeeld aan hechtingsproblematiek tussen een moeder - zelf als kind mishandeld of misbruikt - en haar baby, peuter of kleuter. Het grootste deel van deze cliënten (92%) komt uit Friesland. Psycho-educatie Groepen Let op de kleintjes, Vingers in je oren en Herrie in huis zijn de namen van de psycho-educatiegroepen voor kinderen en jongeren die getuige zijn geweest van geweld tussen hun ouders. Alle kinderen en jongeren die in 2008 deelnamen aan één van de groepen, kwamen uit Friesland. Aantal meisjes 55 56% Aantal jongens 43 44% Totaal % Aantal meisjes/vrouwen 52 53% Aantal jongens/mannen 46 47% Totaal % Leeftijd 0 t/m 3 jaar - 4 t/m 12 jaar 1 1% 13 t/m 17 jaar 9 9% 18 t/m 23 jaar 17 17% 24 jaar 71 72% Totaal % Leeftijd: 0-3 jaar 9 9% 4 t/m 12 jaar 81 83% 13 t/m 17 jaar 8 8% Zorgduur 34 35% 0-3 maanden 8 8% 3-6 maanden 7 7% 6-12 maanden 2 2% maanden - Langer dan 18 maanden 47 48% Zorgtraject nog niet beëindigd % Totaal Gemiddelde zorgduur 20 weken Feiten en cijfers 27

28 Risicomeidengroepen Lotgenotengroepen en risicomeidengroepen zijn bedoeld voor meiden die in de prostitutie gewerkt hebben, maar ook voor meiden die risico s lopen om in verkeerde netwerken terecht te komen, bijvoorbeeld door grensoverschrijdend gedrag. Netwerk Mensenhandel Friesland Fier coördineert het Netwerk Mensenhandel Friesland en is verantwoordelijk voor het casemanagement van buitenlandse slachtoffers van mensenhandel die worden aangemeld bij het netwerk. In 2008 werden 27 vrouwen en 1 man aangemeld bij het netwerk. Aantal cliënten % Leeftijd < 18 jaar 9 82% 18 t/m 23 jaar 2 8% 24 jaar - Zorgduur 4 36% half traject (1,5 maand) 2 18% 1 traject (3 maand) 5 46% meerdere trajecten (3 maand+) % Totaal Leeftijd < 18 jaar 1 4% 18 t/m 23 jaar 15 54% 24 jaar 12 42% Totaal % AWARE In 2008 maakten 6 cliënten gebruik van AWARE, een mobiel alarmeringssysteem voor vrouwen die ernstig bedreigd en of gestalkt worden. Over het algemeen maken cliënten relatief lang gebruik van AWARE, respectievelijk 3 maanden, 11 maanden, 16 maanden, 17 maanden, 20 maanden en 24 maanden. Prostitutie Maatschappelijk Werk Fier biedt laagdrempelige, outreachende, praktische en psychosociale hulp aan vrouwen die in Friesland in de prostitutie werken. In 2008 boden we hulp aan 80 cliënten. Leeftijd < 18 jaar - 18 t/m 23 jaar 14 18% 24 jaar 53 66% Onbekend 13 16% Totaal % 28 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

29 Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (Front office) Het ASHG is een laagdrempelige telefoonlijn voor plegers, slachtoffers en omstanders. Ze kunnen een gesprek voeren met een professional en desgewenst verwezen worden naar hulp. Het ASHG biedt ook professionals consultatie en advies. Aantal unieke contacten vrouwen (slachtoffers) 178 9% mannen (slachtoffers) 6 - geslacht onbekend (slachtoffers) 75 4% vrouwen (plegers) 2 - mannen (plegers) 7 - sekse onbekend (plegers) 11 1% professionals % onbekend 187 9% Totaal % Eerste Hulp bij huiselijk geweld (Back office) Eerste Hulp bij Huiselijk Geweld is een samenwerkingsverband van politie, justitie, hulpverlening en reclassering. Eerste Hulp bij Huiselijk Geweld wordt ingezet in gezinnen waar huiselijk geweld speelt en die door de politie worden aangemeld. In 2008 meldde de politie 438 zaken aan bij Eerste Hulp bij Huiselijk Geweld. In totaal waren 515 kinderen en jongeren als getuige betrokken bij deze zaken. Leeftijd (betrokken kinderen) 0 4 jaar % 5 10 jaar % jaar % 18 jaar 12 2% Totaal % Meldpunt Loverboyproblematiek en Jeugdprostitutie Dit meldpunt heeft in de eerste plaats een advies- en consultfunctie voor jongeren, ouders en professionals. Daarnaast richt het meldpunt zich op de aanpak van de problematiek door middel van structureel overleg met de jeugd- en zeden politie. Zo wordt bijvoorbeeld samen met de politie en het Openbaar Ministerie de zogenaamde stapelmethode ingezet om de plegers op te pakken en te berechten. Aantal unieke contacten particulier 82 30% professionals % Totaal % Leeftijd (vermoedelijke) plegers Provincie < 18 jaar 1 1% Friesland 43 55% 18 t/m 23 jaar 19 24% Buiten Friesland 35 45% 24 jaar 18 23% Leeftijd onbekend 40 52% Totaal % Totaal % Leeftijd (vermoedelijke) slachtoffers Provincie < 18 jaar 50 40% Friesland 90 72% 18 t/m 23 jaar 42 34% Buiten Friesland 35 28% 24 jaar 10 8% Onbekend 23 18% Totaal % Totaal % Feiten en cijfers 29

30 Voorlichting & outreaching In 2008 heeft Fier 216 voorlichtingen verzorgd over grensoverschrijdingen op o.a. scholen, internaten en jeugdzorg-plus voor zieningen. Zo zijn in totaal 4292 jongeren en 160 ouders bereikt. Train de trainers Fier biedt professionals (bijvoorbeeld op scholen en in de jeugd zorg) diverse vormen van training en deskundigheidsbevordering. In 2008 verzorgden wij 21 trainingen en bereikten we daarmee 325 professionals. Asja Asja is een kleinschalige en anonieme crisisopvangvoorziening voor meisjes van 15 tot en met 23 jaar die via dwang, misleiding en geweld in de prostitutie terecht zijn gekomen of hierin terecht dreigen te komen. Asja biedt: een pedagogisch basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, dagbesteding, begeleiding, behandeling (jeugd-ggz), oudergesprekken, bescherming en het project Bijzondere Vriendschappen. Asja heeft plaats voor 7 meiden. In 2008 kwam één van de opgenomen meisjes uit Friesland. Aantal cliënten Bezetting Aantal cliënten Bezetting % Aantal cliënten Bezetting % Aantal cliënten Bezetting % Aantal cliënten Bezetting % Leeftijd < 18 jaar 11 35% 18 t/m 23 jaar 20 65% 24 jaar - - Totaal % Verblijfsduur 6 19% 0-2 weken 2 6% 2 weken - 1 maand 6 19% 1-3 maanden 6 19% 3-6 maanden 6 19% Langer dan 6 maanden 5 16% Verblijft nog in Asja % Totaal Gemiddelde verblijfsdur 11 weken 30 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

31 Zahir Zahir is een kleinschalige en anonieme crisisopvangvoorziening voor meisjes van 14 tot en met 23 jaar die te maken hebben met eergerelateerd geweld of de dreiging van eerwraak. Zahir biedt een pedagogisch basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, begeleiding, behandeling (jeugd-ggz), bescherming, indien mogelijk bemiddeling met de ouders/familie en het project Bijzondere Vriendschappen. Zahir heeft plaats voor 8 meiden. In 2008 kwam één van de opgenomen meiden uit Friesland. Metta Metta is een kleinschalige en anonieme behandelsetting voor meiden met ernstige trauma s of met dubbele diagnose-problematiek in de leeftijd van 15 tot en met 23 jaar. Metta biedt een pedagogisch basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, begeleiding, intensieve behandeltrajecten (jeugd-ggz), oudergesprekken, bescherming en het project Bijzondere Vriend schappen. Metta biedt opvang aan 8 meiden en is in de zomer van 2008 van start gegaan. Van de 14 opgenomen meiden kwamen in van buiten Friesland. Aantal cliënten Bezetting Aantal cliënten Bezetting % Aantal cliënten Bezetting % Leeftijd < 18 jaar 16 42% 18 t/m 23 jaar 23 58% 24 jaar - - Totaal % Verblijfsduur 12 30% 0-2 weken 8 21% 2 weken - 1 maand 7 19% 1-3 maanden 8 21% 3-6 maanden 2 5% Langer dan 6 maanden 2 5% Verblijft nog in Zahir % Totaal Gemiddelde verblijfsdur 8 weken Aantal cliënten Bezetting Aantal cliënten % Bezetting 65% Leeftijd < 18 jaar 11 79% 18 t/m 23 jaar 3 21% 24 jaar - - Totaal % Verblijfsduur weken 1 7% 2 weken - 1 maand 4 29% 1-3 maanden 3 21% 3-6 maanden - - Langer dan 6 maanden 6 43% Verblijft nog in Metta % Totaal Gemiddelde verblijfsdur 11 weken Feiten en cijfers 31

32 LeerHuis Het LeerHuis biedt 4 plaatsen voor begeleid wonen aan meisjes en jonge vrouwen die uitstromen uit Asja. Het LeerHuis biedt begeleiding en zonodig behandeling. Aantal cliënten Aantal cliënten Aantal cliënten Leeftijd < 18 jaar 1 11% 18 t/m 23 jaar 8 89% 24 jaar - - Totaal 9 100% Bezetting Bezetting % Bezetting % Verblijfsduur 3 33% 0 weken - 3 maanden maanden 3 33% 6-12 maanden maanden maanden en langer 3 33% Verblijft nog in het LeerHuis 9 100% Totaal Gemiddelde verblijfsdur 14 weken 32 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

33 Blijf van m n lijf / LeerHuis Blijf Het Blijf van m n lijfhuis (30 plaatsen) en het LeerHuis van Blijf van m n lijf (3 plaatsen) biedt anonieme crisisopvang aan vrouwen van 18 jaar en ouder - die op de vlucht zijn voor geweld in afhankelijkheidsrelaties - en biedt tevens opvang aan hun kinderen. Drie plaatsen zijn gereserveerd voor buitenlandse slachtoffers van mensenhandel. Blijf van m n lijf biedt een dagprogramma, begeleiding, diagnostiek en behandeling (zowel voor de vrouwen als voor de kinderen), opvoedingsondersteuning, orthopedagogische begeleiding, kinder- en jongerengroepen, een crèche, gesprekken met de (ex-)partner en desgewenst begeleide terugkeer. In 2008 zijn 20 vrouwen uit Friesland opgenomen in het Blijf van m n lijfhuis. Bijzondere vriendschappen Fier Fryslân is in 2008 gestart met het project Bijzondere vriendschappen, bedoeld om vrijwilligers bij de zorg te betrekken. Samen met The Body Shop werkt Fier aan een zogenoemd BIG SISTERS-netwerk voor de jongeren in de anonieme crisisopvang. In 2008 zijn al 19 vrijwilligers geselecteerd. Aantal cliënten Aantal kinderen Aantal cliënten Aantal kinderen Aantal cliënten Aantal kinderen Aantal cliënten Aantal kinderen Aantal cliënten met kinderen 50 67% Aantal cliënten zonder kinderen 25 33% Leeftijd Provincie < 18 jaar 1 1% Friesland 18 24% 18 t/m 23 jaar 21 28% Buiten Friesland 57 76% 24 jaar 53 71% Totaal % Bezetting % Verblijfsduur 22 29% 0-2 weken Bezetting % 5 7% 2 weken - 1 maand Bezetting % 17 23% 1-3 maanden Bezetting % 10 13% 3-6 maanden 11 15% Langer dan 6 maanden 10 13% Verblijft nog in Blijf van m n lijf % Totaal Gemiddelde verblijfsdur 10/14 weken Feiten en cijfers 33

34 Ricardo Vandaag weer naar het Dierenasiel - Gesprek Amber zegt: Ik hoorde dat je elke zaterdag als vrijwilliger bij het dierenasiel werkt. Wil je niet liever lekker op partyflock surfen? Of extra zakgeld verdienen met een bijbaantje? Ricardo zegt: Dat vragen m n vrienden ook altijd. Ze snappen niet waarom ik het doe als ik er geen geld mee verdien. Maar ik doe het niet voor mezelf, ik doe het voor de dieren! Amber zegt: Wat gaaf dat je dat doet! Jij bent een echte dierenliefhebber... Ricardo zegt: Ben ik ook. Thuis hebben we een hond en een kat. Mijn lievelingshond ging dood toen ik twaalf was. Een Mechelse herder die Donna heette. Als ik later op mezelf ga wonen, wil ik ook zo n herder en dan noem ik haar Donna. Amber zegt: Huisje, boompje, beestje dus? Ricardo zegt: Niet te vroeg hoor, ik wil eerst wat van de wereld zien! Mijn zus is jong moeder geworden, dat valt niet altijd mee. Ik wil ook genieten van het leven. Amber zegt: Wat is je grootste wens? Ricardo zegt: Een gezond en gelukkig leven. En ik zou mijn overleden oma wel terug willen, maar dat kan jammer genoeg niet. 34 Jaarverslag 2008 Fier Fryslân

35 Ricardo over het KJTC-Fryslân: Ik word rustiger en vrolijker van de gesprekken Zoals elke scholier kocht Ricardo (15) in de pauze wel eens koekjes bij een winkeltje vlakbij school. Zijn leven veranderde toen de winkeleigenaar, een oudere man, hem tot drie keer toe op een akelige manier onzedelijk betastte. Door nachtmerries, huilbuien en concentratieproblemen kwam Ricardo bij het KJTC-F terecht. In tien sessies was hij er klaar mee. Nu gaat hij opnieuw naar het KJTC-F, om ander oud zeer te verwerken. Mijn vader vond het een goed idee dat ik weer naar het KJTC ging. Toen zijn relatie na vier jaar uit ging, ontdekte hij dat zijn exvriendin flink de pik op mij had en dat ik daar echt last van heb gehad. Van mij hoefde het niet, maar na een paar gesprekken merkte ik dat het wel fijn was om over die dingen te praten. Daardoor is het steeds minder in mijn gedachten. We praten nu ook over de scheiding van mijn ouders, dat gebeurde toen ik negen was. Ik word rustiger van de gesprekken. Ook vrolijker. En de medicijnen die ik voor ADHD slikte, hoef ik niet eens meer te gebruiken! Bij zijn eerste kennismaking met het KJTC-F werd in een aantal sessies ook EMDR* toegepast. Het was echt een traumatische ervaring met die winkelier. Ik schaamde me ervoor en durfde het eerst niet te vertellen. Misschien zou ik de schuld krijgen of dachten ze dat ik een homo was. Ook wilde ik me niet laten kennen. Maar toen het voor de derde keer gebeurde, wilde ik nooit meer naar die winkel. Ik sliep slecht of werd soms zomaar huilend wakker. En s avonds durfde ik niet meer alleen over straat. Vrienden zeiden dat ik me erover heen moest zetten, maar ik kon niet zomaar een knop omzetten. Dankzij EMDR heeft deze nare ervaring een ander plekje in zijn hoofd gevonden. Het is echt klaar nu. Ik durf weer gewoon de straat op en slaap s nachts prima. Misschien wel té goed, want mijn vader moet me s ochtends vaak wakker maken, lacht Ricardo. Ik voel nog wel de neiging naar die winkel terug te gaan en die man iets aan te doen. Daar hebben we het bij het KJTC ook over gehad. Ik mocht daar met een stok op een zitzak slaan en alles roepen wat ik tegen die man had willen zeggen. Dat was fijn om te doen. Die man had dat nooit met mij mogen doen. Ik kan de klok niet terugdraaien, maar gelukkig hebben ze mij bij Fier goed geholpen. En nu weer. Ik had niet echt problemen ofzo, het is alleen dat ik leer om dingen niet op te kroppen. Daar heb ik later denk ik wel wat aan, want ik durf nu veel opener te zijn. * EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een kortdurende behandelmethode om akelige ervaringen te verwerken. Het Kinder- en Jeugd traumacentrum Fryslân biedt traumagerelateerde diagnostiek en (groeps) behandeling aan kinderen en jongeren tot en met 23 jaar die kampen met de psychische gevolgen van misbruik en mishandeling. Interview 35