ABN AMRO Blikt Vooruit
|
|
- Edith de Ruiter
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ABN AMRO Blikt Vooruit september 2012 Joop Wijn Lid Raad van Bestuur ABN AMRO
2 Agenda 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Miljoenennota en uitdaging voor Rutte II 5. Wat betekent dit voor u? 2
3 Cultuurverandering (1/3) Accepteer dat het feest voorbij is } Denk in lange termijn } Het wordt hard werken om baten te genereren dus wees kostenbewust } Beloning op basis lange termijn en reële prestatie 3
4 Cultuurverandering (2/3) Kom van je troon af } Klant centraal: klant is koning } Lange termijn relatie waarmaken } Transparantie en begrijpelijke producten } Zoek dialoog met stakeholders en toezichthouders } Op zoek naar de Ja } Niet meer De Bank maar Bank Anno Nu 4
5 Cultuurverandering (3/3) Doe geen gekke dingen } Groei organisch } Houd voldoende buffers aan } Wees risicobewust } Geen tweedehands spul } Geen proprietary trading } Investment Banking alleen ten dienste van en in het verlengde van echte klantbehoefte 5
6 De eerste drie sheets worden veelvuldig gebruikt voor interne presentaties bij ABN AMRO en geven in kort bestek weer welke cultuurverandering er de laatste jaren binnen de bank is ingezet. Het zijn noodzakelijke veranderingen die zijn ingegeven door de financiële crisis. Het is al weer 4 jaar geleden dat deze begon in september 2008 met de val van de investment bank Lehman Brothers en zich vervolgens als een olievlek over de wereld heeft verspreid. De banken moeten accepteren dat 'het feest voorbij is' en er moet hard worden gewerkt om het vertrouwen van de maatschappij terug te winnen. Zo moeten bijvoorbeeld de beloningen (weer) in verhouding zijn met de geleverde prestatie en heeft ook kostenbewustzijn absolute prioriteit. We moeten van onze troon afkomen en de klant weer centraal stellen. Niet concentreren op individuele transacties, maar investeren in langdurige relaties met onze klanten. Een derde punt is dat banken geen gekke dingen moeten doen. De financiële crisis heeft duidelijk gemaakt dat banken te weinig buffers hadden. ABN AMRO zal zorgen voor voldoende buffers, zodat we goed zijn voorbereid mochten zich nieuwe tegenslagen voordoen. Dit betekent ook dat er geen leningen van andere banken worden overgenomen ('tweedehands spul'), omdat de onderliggende risico's hiervan niet volledig zijn in te schatten. Verder begeeft de bank zich niet langer op het terrein van de 'proprietary trading', dus het voor eigen rekening en risico innemen van posities, bijvoorbeeld in een bepaalde munt, aandeel of verwachte renteontwikkeling. We begeleiden wel fusies en overnames, plaatsen obligaties en hebben wel een rol gespeeld bij alle beursgangen van de afgelopen jaren omdat dat een vorm van investment banking is die ten dienste staat van een reële klantbehoefte. 6
7 Agenda 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Miljoenennota en uitdaging voor Rutte II 5. Wat betekent dit voor u? 7
8 Overheidsfinanciën in de eurozone (2011) Schuld EUR Mld Schuld % BBP < 90 Begrotingsaldo % BBP < 7 Griekenland Ierland Italië 1, Frankrijk 1, Spanje Duitsland 2, Nederland Eurozone 8,
9 De tabel geeft een overzicht van de overheidsfinanciën in de eurozone, die duidelijk laat zien hoe groot de problematiek is. In de middelste kolom wordt de schuld ten opzichte van het BBP weergegeven. Uit onderzoek is gebleken dat als een land een schuld heeft van meer dan 90%, dat de kans dan zeer groot is dat een land niet aan zijn verplichtingen zal voldoen. Ten eerste omdat de rentelasten bij een dergelijke schuld zo hoog zijn dat andere overheidsuitgaven worden wegdrukt; ten tweede omdat het vertrouwen in dat land dan zo laag is, dat niemand meer de obligaties van dat land wil kopen. De rechter kolom geeft aan wat het tekort is op de begroting. Hierbij is uit onderzoek gebleken dat als het tekort groter is dan 7% van het BBP dat dan de overheidsfinanciën zijn ontspoord. Koploper is inderdaad - Griekenland met een schuld ter grootte van 163% van het nationaal inkomen en een tekort van 9%. Maar ook een land als Frankrijk komt er niet goed uit. Nederland staat genoteerd met een schuld van 65%, een percentage dat volgens de Miljoenennota gaat oplopen tot 72%. Dat Nederland in deze lijst toch een groene dus 'veilige' kwalificatie krijgt, is omdat wij tot de top vier van Europa behoren. Voor echte stabiliteit van overheidsfinanciën moet er eigenlijk naar het groei- en stabiliteitspact worden gekeken. Hierin staat beschreven dat geen schuld hoger dan 60% van het nationaal inkomen mag zijn en het overheidstekort maximaal 3%. Als dit als criteria wordt genomen dan zou er geen land uit deze lijst in het groen staan en zouden ze dus allemaal 'in het oranje of rood' terecht komen. In de eerste kolom staat de omvang van de schulden. Daarin is dus te zien hoe groot deze schulden zijn geworden. Italië alleen al heeft een schuld van 1884 miljard en dat is al veel groter dan het huidige noodfonds. 9
10 Loonkosten per eenheid product industrie 150 Index, 2000 kw 1 = Eurozone Italië Spanje Gew. gem. Port. en Griek. Bron: Thomson Reuters Datastream 10
11 Naast de sterk oplopende overheidsschulden van de Zuid-Europese landen is er nog een andere belangrijke reden dat het slecht gaat met die economieën. Deze landen hebben aan concurrentiekracht verloren omdat ze een sterke loonstijging hebben doorgevoerd in de afgelopen jaren. In Italië bijvoorbeeld zijn de loonkosten per eenheid product gestegen van 100% in 2000 naar meer dan 135% in Dus er wordt 35% meer loon betaald zonder dat de productiviteit is gestegen in diezelfde periode. En dit terwijl de rest van de eurozone in maar 7% in loon is gestegen. Dus om weer te concurreren met de eurozone zullen de lonen in de Zuid-Europese landen sterk moeten dalen. 11
12 Langdurige aanpak PIIGS } Nationaal, verkiezingsbestendig akkoord } Begrotingstekort wegwerken } Staatsschuld terugbrengen } Groei door vergroten concurrentievermogen } Communiceer je lange termijn pad 12
13 Langdurige aanpak Europa } Politieke bereidheid om landen die hun best doen vastberaden te steunen } Noodfonds moet landen bijstaan } ECB (dan toch maar) een belangrijke rol } Institutionaliseer begrotingsdiscipline 13
14 Hoe kunnen de zogenoemde 'PIIGS'-landen (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland, Spanje) uit de problemen komen en wat betekent dit voor de rest van Europa. De oplossing is bijna gelijk aan het scenario van Nederland in de jaren '80 en de belangrijkste punten staan op de sheet vermeld. Overigens is de situatie in Zuid-Europa veel ernstiger dan toen, in financiële zin. Bovendien is er door o.a. de vergrijzing maar beperkt de mogelijkheid om uit de schuld te groeien. Het is van groot belang dat de markt vertrouwen blijft houden in de ingeslagen weg van de Zuid-Europese landen. De rest van Europa moet doen wat het afgelopen jaar eigenlijk ook al is gebeurd: druk uitoefenen op de PIIGS-landen om alle gemaakte afspraken na te komen en dan wel de helpende hand toesteken als zulke landen deze discipline inderdaad tonen. Dit zal een lang traject zijn dat waarschijnlijk tot het volgende decennium zal duren. We moeten ons mentaal voorbereiden op meerdere jaren van volatiliteit en nervositeit. Tegelijkertijd heeft bijvoorbeeld Ierland het jaar tussen de vorige en deze Prinsjesdag goed gebruikt om zaken te verbeteren. Een aantal landen, zoals Griekenland en Spanje, hebben al een loondaling doorgevoerd en zo de eerste stappen naar herstel gezet. 14
15 De afweging Bijdrage leningen en garanties 15 mld Kosten van totale break-up t.o.v mld BBP 90 mld Huizen 500 mld Aandelen 15
16 De weegschaal symboliseert de afweging waarvoor we in Europa staan. Het is een inschatting van het risico over de houdbaarheid van het eurosysteem. Nederland levert thans een bijdrage van EUR 15 miljard aan leningen en garanties voor de Zuid-Europese landen een bedrag dat nog verder zal toenemen als het noodfonds er is. Maar steunen we die landen niet, dan is er een aanzienlijke kans dat de hele eurozone uiteen valt. Een schatting van de kosten voor Nederland in dit scenario staan aan de rechterkant van de weegschaal. Het BBP van Nederland zou dalen met EUR 40 miljard, de waarde van de huizen zou met eenderde dalen (90 miljard) en de AEX zou met 45% omlaag gaan, een neergang die ons EUR 500 miljard zou kosten. Dit is dus wel het ergst denkbare scenario er zijn ook mildere varianten denkbaar maar op deze manier wordt het wel heel duidelijk voor welke lastige afweging Europa staat. Ook als één land de eurozone verlaat kan de schade zeer groot zijn. Er kan een domino effect ontstaan waardoor andere landen in problemen komen. Bij het omvallen van Lehman Brothers zijn de onderlinge afhankelijkheden van landen en de financiële sector sterk onderschat. Met de maatregelen die er worden genomen neemt het risico op het uiteenvallen van de eurozone dus af. Echter als dat toch zou gebeuren dan is de uiteindelijke schade groter. 16
17 Agenda 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Miljoenennota en uitdaging voor Rutte II 5. Wat betekent dit voor u? 17
18 Wereldwijde Blik Vooruit % groei BBP eurozone VS Nederland ,5% '08 '09 '10 '11 '12 '13 BRIC Landen: Afkoeling Bron: Thomson Reuters Datastream (realisaties) en ABN AMRO (prognoses) 18
19 Nadat we in 2012 te maken hadden met een kleine economische krimp, is de verwachting dat 2013 een kleine groei van circa 0,75% zal laten zien. Maar van een echt herstel zal voorlopig nog geen sprake zijn. Wij verwachten dat de gemiddelde groei de komende jaren maximaal zo'n 1,5% zal bedragen. De afbouw van de schulden van de overheden dus ook die van de Nederlandse overheid heeft namelijk een dempend effect op de groei. Het herstel neemt eigenlijk de vorm aan van een wortelteken. Voor wat betreft Nederland zal de groei met name moeten komen van de export, waarbij ons land het (bijna) altijd iets beter doet dan de wereldhandel. Dat komt omdat wij relatief kwalitatief goede producten exporteren. Wij verwachten dan ook een groei in de export van ongeveer 3%. 19
20 2013: Einde aan krimp consumptie? % jaar op jaar Pensioen, baan, hypotheek, aandelen, euro, koopkracht Reëel beschikbaar inkomen Part. consumptie Bron: CPB 20
21 En wat gebeurt er met de binnenlandse economie? De consument maakt zich grote zorgen en houdt de hand dus op de knip. Niet onbegrijpelijk, als we in ogenschouw nemen dat we al vijf jaar te maken hebben met een koopkrachtdaling. Maar kijk je naar het feitelijke gedrag van consumenten de lichtgroene balk in het plaatje dan is te zien dat we nóg minder hebben uitgegeven dan we op basis van de koopkrachtdaling hadden moeten doen. Mensen zijn dus gaan sparen. Voor 2013 verwachten wij een heel kleine koopkrachtdaling minder dan 1% -, waardoor de gemiddelde consument zal besluiten het uitgavenpatroon te handhaven op het niveau van De economie zal het dus niet van de consumentenbestedingen moeten hebben. 21
22 Bedrijven investeren weer in Bezettingsgraad (%; l.a.) Bedrijfsinvesteringen (% j-o-j; r.a.) Bron: CBS, Thomson Reuters Datastream 22
23 Kijken we naar de bedrijven in ons land, dan zien we een gemengd beeld. Een bedrijf dat exporteert profiteert van de waarschijnlijk iets aantrekkende export, waardoor er wat ruimte ontstaat om te investeren. Richt een bedrijf zich met name op de binnenlandse markt waar de vraag dus niet zal groeien dan is er ook geen reden om te investeren. In totaal wordt voor de bedrijfsinvesteringen een groei verwacht van ongeveer 3%. De bezettingsgraad in Nederland ligt momenteel tussen de 75 en 80%. Dat wil zeggen dat machines, (vracht)auto's, etc. ongeveer 20 à 25% van de tijd niet worden gebruikt. Er is dus nog voldoende ruimte om te groeien met de bestaande productiecapaciteit en investeren is daarom geen absolute noodzaak. Naast de export (buitenland), de consument en de bedrijfsinvesteringen is de overheid de vierde pilaar in de economie. En deze zal de economie in 2013 niet gaan helpen zoals we in de volgende slides zullen zien. 23
24 Agenda 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Miljoenennota en uitdaging voor Rutte II 5. Wat betekent dit voor u? 24
25 Tekort overheid verder omlaag in dankzij Regeerakkoord Rutte I 2013 door Lente-akkoord (Kunduz akkoord) 2013/2014 door Regeerakkoord Rutte II In % BBP '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 Bron: Miljoenennota, 2013, MEV
26 In de Miljoenennota van 2013 zijn de effecten zichtbaar van het kabinet Rutte I en van het Lente-akkoord (Kuduz-akkoord). Mogelijke additionele maatregelen kunnen door het aankomende kabinet Rutte II worden genomen. Het volgende kabinet heeft echter maar kort de tijd om veranderingen door te voeren omdat een belasting maatregel (behalve de BTW) voor 1 januari moet worden goedgekeurd en gepubliceerd om in dat jaar van kracht te zijn. Duidelijk is dat de overheid in 2013 gaat bezuinigen om het overheidstekort terug te dringen tot 2,7%, waarmee Nederland weer binnen de 3% van het groei- en stabiliteitspact komt te zitten (de rode lijn). En uitkomen op een tekort van 2,7% betekent dat er in totaal EUR 12,4 miljard moet worden bezuinigd. Die 12,4 miljard kan worden bereikt door óf minder uit te geven óf door een verhoging van belasting en premies. EUR 2,4 miljard wordt bezuinigd door bevriezing van de ambtenarensalarissen en efficiencymaatregelen in de gezondheidszorg. De overige EUR 10 miljard zal worden gerealiseerd door belasting- en premieverhoging. 26
27 Lasten gaan in 2013 per saldo verder omhoog } Verhoging BTW 19 > 21% (1 oktober 2012) } Vergoeding woon-werkverkeer niet langer onbelast } Verhoging tarief 1e schijf IB } Niet indexeren schijfgrenzen/ heffingskortingen IB voor inflatie } Aflopen maatregel vervoegd afschrijven } Hogere Zvw-premies } Hoger eigen risico Zvw } Verhoging accijnzen } Verhoging energiebelastingen } Ook enkele kleine lastenverlichtingen (o.a.): verlagen WAO-premies verhoging ouderenkorting 27 Bron: CPB, MEV 2013
28 Dit kabinet heeft ervoor gekozen om de lastenverzwaring voor een derde bij de bedrijven te leggen en voor tweederde bij de gezinnen. De belangrijkste ingrijpende maatregelen waarmee gezinnen en IB-ondernemers te maken gaan krijgen, staan op deze sheet vermeld. De belastingheffing op de vergoeding woon-werkverkeer moet een bedrag van EUR 1,2 miljard gaan opleveren. Tegen deze maatregel bestaat veel weerstand; bij de vakbeweging, maar ook bij de werkgevers, omdat zij bij de volgende caoonderhandelingen looneisen vrezen ter compensatie van deze maatregel. Zou men door alle weerstand uiteindelijk toch van deze maatregel afzien, dan moet wel een andere besparing ter grootte van dit bedrag worden gevonden. 28
29 Nederland 5 e op lijst meest concurrerende landen 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 Zwits Fin Ned VS HK Oost Fra Ier Spa Pol Lit Port Sing Zwe Dui VK Jap Den Noor Bel Lux Est Tsjech Ita Mal Bron: World Economic Forum 29 Bron: World Economic Forum
30 Tot nog toe hebben we een somber beeld geschetst van de economische situatie in met name Europa. Maar er is toch ook iets positief te melden. Het World Economic Forum een onafhankelijke organisatie heeft begin september een ranglijst uitgebracht met de meest concurrerende landen ter wereld. Nederland staat nummer vijf op die lijst. Dat is goed nieuws, want het betekent dat ons land goed gepositioneerd is om de internationale concurrentie van alle landen in de wereld aan te kunnen. Het is ook goed nieuws, omdat er een sterke samenhang bestaat tussen de concurrentiekracht van een land en het inkomen per hoofd van de bevolking. Hoe groter de concurrentiekracht, hoe hoger dat inkomen. Dit verband is goed te zien in de slide hieronder. En een hoog inkomen is goed voor de welvaart en vervolgens ook voor het welzijn. Want zaken als bijvoorbeeld zorg en natuurontwikkeling zijn dan beter te betalen. 30
31 Concurrentiekracht verhoogt inkomen per persoon BBP p.p in $ ,00 Luxemburg Qatar 100,00 Noorwegen 80,00 UAE Australie Zwitserland 60,00 40,00 20,00 0,00 2,5 3 Griekenland Venezuela 3,5 4 Concurrentiekracht Kuwait Italie 4,5 Ierland Spanje USA Japan Zuid Korea Saudi Arabie Taiwan Malaysia China 5 Zweden Singapore Duitsland Groot Brittannië 5,5 6 NL 31
32 Hoe kun je concurrentie van globalisering aan? Positie Score NL Hoogste Score ontwikkeld bedrijfsleven 4 5,63 5,80 gezondheid en basisonderwijs 5 6,60 6,82 hoger onderwijs en training 6 5,79 6,18 efficiëntie goederenmarkt 6 5,29 5,60 instituties 7 5,92 6,07 infrastructuur 7 5,72 6,72 technologische alertheid 9 5,98 6,29 innovatie 9 5,31 5,78 efficiëntie arbeidsmarkt 17 4,99 5,90 ontwikkelde financiële markten 20 4,96 5,89 marktomvang 20 5,11 6,93 macro-economische omgeving 41 5,20 7,00 Bron: World Economic Forum 32
33 In hetzelfde rapport staat ook aangegeven op basis van welke criteria is vastgesteld hoe groot de concurrentiekracht is. Het is nu zaak dat we de goede punten weten vast te houden (groen) en verbeteringen aanbrengen op de terreinen waar we matig (oranje) of zelfs slecht (rood) scoren. Een punt waar Nederland moet verbeteren is technologische alertheid. Hierbij gaat het om hoe snel nieuwe technologieën worden gebruikt in een land, of hoe groot de breedband capaciteit is om de alsmaar hogere datastroom goed te kunnen verwerken. Een ander punt is de efficiënte van de arbeidsmarkt. Hoe eenvoudig kunnen bedrijven nieuwe mensen aannemen, maar ook weer laten gaan indien dit nodig is als de zaken minder gaan. Hier ontstaat een dilemma. Voor een individu kan een flexibele arbeidsmarkt veel onzekerheid betekenen. Voor bedrijven en de economie als geheel is een efficiëntere arbeidsmarkt beter. Hiervan profiteert de overheid en ook de mensen in een land. Zoals in de lijst te zien is, scoort Nederland met name slecht op het terrein van de macro-economische omgeving. Er is veel onzekerheid over de economie en over wat de overheid gaat doen. Duidelijkheid is dus gewenst. En het is vooral belangrijk dat er nu snel een einde komt aan de discussie over de hypotheekrenteaftrek. De ontwikkeling van de huizenprijzen heeft een grote impact op de vermogenspositie van de consument in Nederland. We laten in midden wát er moet gebeuren dat is immers een politieke keuze, maar de discussie erover moet nu echt snel stoppen. 33
34 Regeerakkoord: De Blik Vooruit Groei: visie op Nederland in de wereld } innovatie en technologische alertheid } arbeidsmarkt } infrastructuur } financiële sector Stabiliteit en vertrouwen } overheidsfinanciën: uitgaven / belastingen } zorg } einde discussie huizenmarkt 34
35 Hoe nu verder? We zijn allemaal terecht verontwaardigd over wat zich in Zuid-Europa afspeelt en over wat er bij de banken is gebeurd. Maar, om verandering in deze situatie te brengen, moeten we ook zaken àchter ons kunnen laten en weer naar de toekomst kijken. Een optie voor een leus voor het nieuwe kabinet zou dan ook kunnen zijn: de Blik Vooruit. Want dat nieuwe elan hebben we nodig. En de punten waar we als Nederland op moeten verbeteren worden eigenlijk dus al aangegeven door het onafhankelijke onderzoek van het World Economic Forum. 35
36 Agenda 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Miljoenennota en uitdaging voor Rutte II 5. Wat betekent dit voor u? 36
37 ABN AMRO anno nu kijkt naar ondernemers Hoe gaat u de concurrentie aan? } Heb visie en houd koers } Kiezen voor kwaliteit } Verhoog je toegevoegde waarde } Houd investeringen in strategie en businessproces op peil } Kosten omlaag en onder controle } Resultatenrekening en Balans Partner met bank Man & Plan 37
38 Wat betekent die moeilijke economische omgeving waarin we moeten opereren nu voor úw bedrijf? Dat is niet makkelijk te zeggen, want we zien veel verschillen binnen het bedrijfsleven. Exporteert u naar het buitenland, dan heeft u te maken met een heel andere realiteit dan de ondernemer wiens bedrijf is gerelateerd aan bijvoorbeeld de woningmarkt. Maar in algemene zin zeggen wij: als u staat voor de keuze: concurreren op prijs of op kwaliteit, ga dan altijd voor dat laatste. Want zelfs in een tijd waarin bedrijven weinig investeren en mensen weinig uitgegeven, wil men áls er wat wordt uitgegeven wel kwaliteit. Het bedrijfsleven staat voor een dilemma. Want hoe zorg je ervoor dat de kosten laag blijven, terwijl er toch geïnvesteerd moet worden in de strategische ontwikkeling van bedrijven, opdat deze goed gepositioneerd zijn op het moment dat de economie weer aantrekt. Juist daarover wil ABN AMRO graag met u in gesprek. Wij kijken dan natuurlijk naar de cijfers met name de prognose voor het komende jaar maar zijn vooral geïnteresseerd in uw strategische visie en de koers van uw bedrijf. Omdat wij altijd op zoek zijn naar de 'ja', dus de mogelijkheden die er zelfs in deze lastige tijd zijn. 38
39 Altijd op zoek naar de Ja 39
De kracht van Nederland. Joop Wijn, 10 april 2013
De kracht van Nederland Joop Wijn, 10 april 2013 Cultuurverandering (1/3) Accepteer dat het feest voorbij is } Denk in lange termijn } Het wordt hard werken om baten te genereren dus wees kostenbewust
Nadere informatieEconomie in 2015 Kans of kater?
Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog
Nadere informatieHieronder vindt u de belangrijkste sheets uit de presentatie van Mr. Drs. J. Wijn, zoals deze zijn vertoond tijdens de 'ABN AMRO blikt
Hieronder vindt u de belangrijkste sheets uit de presentatie van Mr. Drs. J. Wijn, zoals deze zijn vertoond tijdens de 'ABN AMRO blikt vooruit'-bijeenkomsten, gehouden tussen 21 en 28 september 2010. Een
Nadere informatieMiljoenennota Helmer Vossers
Helmer Vossers Helaas niet helemaal waar 8 5 1/2 2010 2011 69,5 66,0 0 1 3/4 Groei Werkloosheid Saldo 2010 Saldo 2011 Schuld 2011 (% bbp) (% beroepsbevolking) (% bbp) (% bbp) (% bbp) -4,0-6,3-5,8-5,6
Nadere informatieMiljoenennota 2013: Op naar het Nieuwe Normaal? Van verzorgingsstaat naar participatie-samenleving
Miljoenennota 2013: Op naar het Nieuwe Normaal? Van verzorgingsstaat naar participatie-samenleving Han Mesters 19-9-2013 Sector Advisory ABN AMRO 1 Conceptueel kader 2 Macro 3 4 5 Miljoenennota 2014 Uw
Nadere informatieCEP 2009 Oorzaken en gevolgen van de kredietcrisis
Persconferentie CEP CEP Oorzaken en gevolgen van de kredietcrisis Coen Teulings Opzet Persconferentie CEP I II III Oorzaken en gevolgen kredietcrisis Gevolgen voor NL Wat betekent dit voor beleid? Persconferentie
Nadere informatieWaarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015
Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 4 Onderwerpen: 1. De financiële crisis van 2008 2. Geldschepping 3. Hoe staan de landen er economisch voor? 4. De
Nadere informatieMoedige overheden. Stille kampioenen = ondernemingen. Gewone helden = burgers
Moedige overheden Stille kampioenen = ondernemingen Gewone helden = burgers Vaststellingen Onze welvaart kalft af Welvaartscreatie Arbeidsparticipatie Werktijd Productiviteit BBP Capita 15-65 Bevolking
Nadere informatieInvesteren in brede welvaart
Investeren in brede welvaart Prinsjesdag 2019 Rogier Aalders 18 september 2019 Inhoud Wat doet het kabinet voor onze welvaart? Economische groei versus welvaart Huizenmarkt Wat zijn de problemen? Hoe zit
Nadere informatieFactsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU?
Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Als gevolg van de wereldwijde economische en financiële crisis heeft de EU met een laag investeringsniveau te kampen. Alleen met gezamenlijke gecoördineerde
Nadere informatieEindexamen vwo economie 2014-I
Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor
Nadere informatieMiljoenennota door René Boon
Miljoenennota door René Boon .. .. .. .. .. ... .. Conclusies: Herstel Nederlandse economie, maar wel kwetsbaar In 2015 komen overheidsfinanciën in rustiger vaarwater terecht Toch nog groot tekort, circa
Nadere informatieEuropa in crisis. George Gelauff. Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering
Europa in crisis George Gelauff Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering Opzet Baten en kosten van Europa Banken en overheden Muntunie en schulden Conclusie 2 Europa in crisis Europa veruit
Nadere informatieVoorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's
IP/11/565 Brussel, 13 mei 2011 Voorjaarsprognoses 2011-2012: Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's Het geleidelijke herstel van de EU-economie zet door, zo blijkt uit de vooruitzichten voor
Nadere informatieRoads to recovery. George Gelauff, Debby Lanser, Albert van der Horst, Adam Elbourne. Centraal Planbureau 1
Roads to recovery George Gelauff, Debby Lanser, Albert van der Horst, Adam Elbourne 1 De Grote Recessie 2008: Financiële crisis subprime hypotheken crisis 15 september: Lehman Brothers bankroet stilstand
Nadere informatieSamenvatting Miljoenennota Hoofdpunten beleid mln. 100 mln. 92 mln. 63 mln. 1,9 mld. 1,2 mld. 1,0 mld. 0,5 mld
Samenvatting Miljoenennota 219 Hoofdpunten beleid 219 Prioriteiten en actualiteiten Lager volume gaswinning 3 mln Ondersteuning regio Groningen 1 mln Voorbereiding brexit bij Douane en NVWA 92 mln Oprichting
Nadere informatieFocus op Prinsjesdag 2017
Focus op Prinsjesdag 2017 Economisch Bureau Nederland 19 september 2017 Nico Klene Tel: +31 (0)20 628 4204 nico.klene@nl.abnamro.com Macro Economische Verkenning 2018 Het CPB verwacht 3,3% economische
Nadere informatiePrinsjesdag Uitdagingen voor Nederland. Menno Middeldorp Hoofd RaboResearch Nederland
Prinsjesdag 2017 Uitdagingen voor Nederland Menno Middeldorp Hoofd RaboResearch Nederland Overzicht Conjunctuur Nederlandse economie in bloei Uitdagingen voor Nederland Van Miljoenennota naar regeerakkoord
Nadere informatieStructurele duurzame groei?
18/9/18 De Rit van Rutte III Structurele duurzame groei? Prof dr Barbara Baarsma, 19 sept 2018 Een rijk en welvarend land 2 1 Over houdbaarheid gesproken Inkomsten 305 miljard euro Uitgaven 295 miljard
Nadere informatieMichiel Verbeek, januari 2013
Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor
Nadere informatieDomein E: Concept Ruilen over de tijd
1. Het bruto binnenlands product is gestegen met 0,9%. Het inflatiepercentage bedraagt 2,1%. Bereken de reële groei van het BBP. 2. Waarmee wordt het inflatiepercentage gemeten? 3. Lees de onderstaande
Nadere informatieVan Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters
In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik
Nadere informatieWat is de essentie van het 6 miljard pakket? Waarom is er besloten om te bezuinigen? Wordt de economie kapot bezuinigd?
Wat is de essentie van het 6 miljard pakket? Er is een pakket van 6 miljard euro aan aanvullende bezuinigingen overeenkomen. De bezuinigingen worden hoofdzakelijk gevonden via uitgavenbeperkingen binnen
Nadere informatieHoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011
Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële
Nadere informatieNederlandse economie in zicht
Nederlandse economie in zicht Vooruitzichten 6-7 Economisch Bureau Nederland december Nederlandse economie: groei houdt aan De Nederlandse economie groeide in met ongeveer % - tweemaal zoveel als in 4.
Nadere informatieSTAND VAN ZAKEN EURO PLUS-PACT
STAND VAN ZAKEN EURO PLUS-PACT Presentatie door J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 9 December 2011 De context van het Euro Plus-pact 1 Europa 2020 Procedure macro-onevenwichtigheden
Nadere informatieWerkstuk Maatschappijleer Miljoenennota 2006
Werkstuk Maatschappijleer Miljoenennota 2006 Werkstuk door een scholier 1813 woorden 6 november 2006 5,2 5 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding 4. Hoofdstuk 1 Welke plannen
Nadere informatieDe economische omgeving. Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa
De economische omgeving Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa Inhoud Wereldeconomie Traag herstel Verengde Staten Europa Nederland Ook 2017 een conjunctureel goed jaar Ons land staat er heel goed
Nadere informatieInclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland
Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Nederland scoort relatief hoog op economische groei en het aanpakken van ongelijkheid, maar de ongelijkheid
Nadere informatieMededelingen De voorzitter: Ik deel aan de Kamer mee dat het volgende lid zich heeft afgemeld: Madlener.
Mededelingen Ik deel aan de Kamer mee dat het volgende lid zich heeft afgemeld: Madlener. Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen. Aanbieding rijksbegrotingen 2014 Aan de orde is de rijksbegrotingen
Nadere informatieGroep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115
Samenvatting door M. 1480 woorden 6 januari 2014 7,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Tijd is geld De ECB leent geld uit aan de banken. Ze rekenen daar reporente voor. Banken
Nadere informatieTe weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.
Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar
Nadere informatieVVMA Congres 18 mei 2010
VVMA Congres 18 mei 2010 Jan Klaver, VNO-NCW Verwachtingen over Nederlandse economie, 2010-2015 1 Lijn van mijn verhaal 1. Impact economische crisis op Nederlandse economie en bedrijfsleven 2. Het herstel
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 economie CSE GL en TL GT-0233-a-18-1-b Handelsakkoord informatiebron 1 wisselkoers 1 US dollar ($) in euro ( ) 0,780 wisselkoers 0,770 0,760 0,750 0,740 0,730 0,720
Nadere informatieVisie op 2010. Frans de Jong, directievoorzitter. Rabobank West Betuwe
Visie op 21 Frans de Jong, directievoorzitter 1 Rabobank West Betuwe Programma Welkomstwoord: directievoorzitter Frans de Jong Visie op 21: Allard Bruinshoofd Gelegenheid tot vragen en afsluitende borrel
Nadere informatieAgenda. De Rit van Rutte II. De kool en de geit
Prinsjesdaglezing Agenda De Rit van Rutte II De kool en de geit 2 Nederlandse economie is tijdens Rutte II weer gaan groeien 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4-5 % % 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 5 4 3 2 1 0-1
Nadere informatiePrinsjesdag 2014. Stand van zaken MKB. Rabobank Nederland, september 2014
Prinsjesdag 2014 Stand van zaken MKB Rabobank Nederland, september 2014 Internationale omgeving Basisscenario De wereldeconomie groeit ook in 2014, met name in de VS, maar spectaculair is het allemaal
Nadere informatieOntdek Insights: een website waar u al onze macroeconomische en sectorkennis terugvindt. Bezoek nu abnamro.nl/insights
Ontdek Insights: een website waar u al onze macroeconomische en sectorkennis terugvindt Bezoek nu abnamro.nl/insights ABN AMRO Blikt Vooruit Joop Wijn september 2014 Lid Raad van Bestuur ABN AMRO Agenda
Nadere informatieWelkom. Prinsjesdaglezing Rabobank. Een bank met ideeën. 6 oktober Rabobank Valkenswaard en Waalre
Welkom Prinsjesdaglezing 2 Rabobank. Een bank met ideeën. 6 oktober 2 Rabobank Valkenswaard en Waalre Programma 6.3 uur Welkomstwoord Johan van de Louw, manager Bedrijven Rabobank Valkenswaard en Waalre
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatieCoöperatieve Burgerbank
Coöperatieve Burgerbank Probleem Private banken en de rijkste 1% teveel macht en eigenbelang Structureel veel te hoge rente Structureel teveel (speculatieve) misbruik van het geldsysteem Oplossing Invoeren
Nadere informatieIs de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018
Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018 1 Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Uitgangspositie Trends Uitdagingen
Nadere informatieTerugblik. Maandbericht mei 2018
Maandbericht mei 2018 Terugblik Crisis Italië had weinig vat op aandelen in mei, veilige havens floreren Ondanks de politieke onrust in Italië zijn alle modelportefeuilles met een positief rendement geëindigd
Nadere informatieVeranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken
Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieNederland Handelsland
Nederland Handelsland Herziening ranglijst belangrijkste exportlanden voor Nederland 10 10% Verenigd Koninkrijk Zweden 9 Rusland Verenigde staten 10% % België % Frankrijk Duitsland 1% % Spanje ING Economisch
Nadere informatieRecepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België
Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Financieel Forum West-Vlaanderen Kortrijk - 24 februari 2015 Jan Smets A. De stand van
Nadere informatieVisie op de Nederlandse economie in 2014
Visie op de Nederlandse economie in 2014 De economie lijkt in de tweede helft van 2013 de bodem te hebben bereikt. Het is sinds 2008 niet de eerste keer dat dit gebeurt. Na het aanvankelijke herstel gedurende
Nadere informatieRecepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België
Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Financieel Forum Gent - 26 februari 2015 Jan Smets A. De stand van zaken 1. De (lange)
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Korea naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Koreaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro). Bron: International
Nadere informatieSterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier. Grafiek 1 - Nederlandse aankopen buitenlandse effecten
Sterke toename van beleggingen in Duits en Frans schuldpapier Nederlandse beleggers hebben in 21 per saldo voor bijna EUR 12 miljard buitenlandse effecten verkocht. Voor EUR 1 miljard betrof dit buitenlands
Nadere informatieAls de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering.
Top 100 vragen. De antwoorden! 1 Als de lonen stijgen, stijgen de productiekosten. De producent rekent de hogere productiekosten door in de eindprijs. Daardoor daalt de vraag naar producten. De productie
Nadere informatieEconomie Elementaire economie 3 VWO
Economie Elementaire economie 3 VWO Les 13 Introductie overheid Ontwerp power point: Henk Douna docent: Jeannette de Beus De komende weken: de overheid Consumenten De markt Producenten Bijvoorbeeld Goederenmarkt
Nadere informatieToerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research
Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Arabische Emiraten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners van de Verenigde Arabische
Nadere informatieInternationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s
Internationale Economie Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Wim Boonstra, 27 november 2014 Basisscenario: Magere groei wereldeconomie, neerwaartse risico s De wereldeconomie
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE
Nadere informatieSEO Economisch Onderzoek. Roetersstraat WB Amsterdam Tel: +31 (0) Bas ter Weel. 4 oktober
Onbehaaglijk Nederland? De rekening van Rutte III 4 oktober 2018 Bas ter Weel SEO Economisch Onderzoek Roetersstraat 29 1018 WB Amsterdam Tel: +31 (0)20 525 1630 secretariaat@seo.nl www.seo.nl Onbehagen
Nadere informatieOverschot overheid in 2018 gestegen naar 1,5 procent
Overschot overheid in 2018 gestegen naar 1,5 procent De overheid behaalde in 2018 een overschot op de begroting van ruim 11 miljard euro. D t komt overeen met 1,5 procent van het bruto binnenlands product
Nadere informatieNederland en de crisis. Kees van Paridon
Nederland en de crisis Kees van Paridon Overzicht Vergelijking met crisis jaren 30 Belangrijkste oorzaken crisis nu Beleidsreacties en gevolgen Toekomstperspectief Ontwikkeling economische groei 4 2 0-2
Nadere informatieVisie op 2010 Hoop op herstel
Visie op 21 Hoop op herstel Dr. A.E. (Annelies) Hogenbirk 15 december 29 Rabobank Economisch Onderzoek Agenda Terugblik op de recessie Mondiale economische ontwikkelingen Groene loten Waar zit de groei?
Nadere informatieHet Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer
Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer De Nederlandse centrale bank heeft haar instrumenten verloren aan de Europese centrale bank. Toen ik in de jaren 70 en 80 economieonderwijs
Nadere informatie3.2 De omvang van de werkgelegenheid
3.2 De omvang van de werkgelegenheid Particuliere bedrijven en overheidsbedrijven nemen mensen in dienst. Collectieve sector = Semicollectieve sector = De overheden op landelijk, provinciaal en lokaal
Nadere informatieVisiedocument Neutralis. Visiedocument Neutralis 2013-06- 07
Visiedocument Neutralis 1 Inhoudsopgave: 1. Doel Visiedocument.... 3 2. Ontwikkelingen in de wereldeconomie... 4 3. Ontwikkelingen in de Nederlandse economie. 6 4. Ontwikkelingen binnen de financiële branche
Nadere informatieVisie op Wankel perspectief
Visie op 2014 Wankel perspectief Hans Stegeman, 28 januari 2014 Agenda Nederlandse economie Stabiele stagnatie En elders? Wankel perspectief En waarom anders? Risico s voor de raming En later? Na de zeven
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieVisie op Wankel perspectief. 18 november 2013
Visie op 2014 Wankel perspectief 18 november 2013 Inhoud Blik op de wereld Eurozone Nederlandse Economie Woningmarkt Regeringsbeleid Conclusies Blik op de wereld Achteroverleunen beleidsmakers ongewenst
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal I Vergaderjaar 2017-2018 CXXV Europees Semester 2018 B BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIEN Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 16 februari
Nadere informatieEindexamen economie vwo II
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatie10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017
In onze tweede nieuwsbrief nieuwe stijl blikken wij terug op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor het komende kwartaal.
Nadere informatieVerslag Antwerpen, februari Guy Quaden Gouverneur
Verslag 200 Antwerpen, februari 20 Guy Quaden Gouverneur Bbp-groei in de voornaamste economieën (veranderingspercentages naar volume t.o.v. het voorgaande jaar, tenzij anders vermeld) 2008 2009 200 p.m.
Nadere informatieCPB Achtergronddocument
CPB Achtergronddocument Tekortreductie in internationaal perspectief Erik Floor 3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Tekortreducerende maatregelen 5 3 Tekortreducering 7 3.1 Overheidsuitgaven 8 3.2 Overheidsinkomsten
Nadere informatie2018D19763 LIJST VAN VRAGEN
2018D19763 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Financiën, heeft over de brief van de Minister van Financiën van 16 februari 2018 met zijn toelichting op de opbouw van het Nederlandse handelsoverschot
Nadere informatieHerstel economie. Drie pijlers: overheidsfinanciën op orde eerlijk delen hervormen om economie te laten groeien
Miljoenennota 2017 Herstel economie Drie pijlers: overheidsfinanciën op orde eerlijk delen hervormen om economie te laten groeien Ontwikkelingen (1) Overheidsfinanciën in balans Schuld daalt voor het eerst
Nadere informatieBIJLAGE. bij de DISCUSSIENOTA OVER DE VERDIEPING VAN DE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 31.5.2017 COM(2017) 291 final ANNEX 3 BIJLAGE bij de DISCUSSIENOTA OVER DE VERDIEPING VAN DE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE NL NL Bijlage 3. Voornaamste economische tendensen
Nadere informatieSCHULD EN BOETE IN HET WESTEN. Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2012
SCHULD EN BOETE IN HET WESTEN Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2012 1 Wie zijn de schuldenaren? Bedrijven zij lenen om te investeren Gezinnen zij lenen om een huis te kopen (of om de aankoop
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieGroei van het BBP. Kwartaal op kwartaal, geannualiseerd. Bron: IMF
VKW Metena stelt voor: Outlook 2010 Met dank aan Groei van het BBP Kwartaal op kwartaal, geannualiseerd Bron: IMF Groei van het BBP Kwartaal op kwartaal, geannualiseerd Bron: IMF 2009 2010 VS Eurozone
Nadere informatieAtradius Landenrapport
Atradius Landenrapport Nederland November 214 Overzicht Algemene informatie Belangrijkste sectoren (213, % van bbp) Hoofdstad: Amsterdam Diensten: 72% Regeringsvorm: Constitutionele monarchie Industrie:
Nadere informatieTien jaar na de kredietcrisis
Tien jaar na de kredietcrisis met 10 okt 2018 Kees de Kort en Vital Jansen (Clavis) Essentie van een crisis Essentie van een crisis: Een crisis komt nooit uit de lucht vallen, maar heeft altijd een lange
Nadere informatieRente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen
Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen Ruilen over de tijd Intertemporele substitutie Bedrijven lenen geld om te investeren
Nadere informatieNaar een leiderschapscrisis. Visie zonder actie is hallucinatie
Naar een leiderschapscrisis Visie zonder actie is hallucinatie Enkele risico s Spanningen tussen China en VS lopen verder op en monden uit in handelsoorlog Nieuwe spanningen binnen eurozone M.n. in de
Nadere informatieFinancieel Jaarverslag van het Rijk 2008 Samenvatting
Mei 2008 Inhoudsopgave 1 Kredietcrisis en economische ontwikkelingen in 2008 2 Financiële ontwikkelingen in 2008 3 Budgettaire gevolgen ingrepen financiële sector 4 Tot slot 5 Totale uitgaven en inkomsten
Nadere informatieDOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later
DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD Module 4 Nu en later Inflatie Definitie: stijging van het algemeen prijspeil Gevolgen van inflatie koopkracht neemt af Verslechtering internationale concurrentiepositie Bij
Nadere informatieCPB Notitie. Economierapportage maart De wereldeconomie. Datum : 27 maart 2003 Aan : De Minister van Economische Zaken
CPB Notitie Datum : 27 maart 2003 Aan : De Minister van Economische Zaken Economierapportage maart 2003 1 De Nederlandse economie blijft ondermaats presteren. Dit geldt zelfs indien door een voorspoedig
Nadere informatieToerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research
Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren
Nadere informatieEconomische opgeving. Wereldeconomie op een kruispunt
Economische opgeving Wereldeconomie op een kruispunt Inhoud Blik op de wereld Risico s en onzekerheden Nederlandse economie 2 Internationale omgeving: doormodderen Groei van de wereldeconomie blijft dit
Nadere informatieDomein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl
Domein E: Ruilen over de tijd Rente : prijs van tijd Nu lenen: een lagere rente Nu sparen: een hogere rente Individuele prijs van tijd: het ongemak dat je ervaart Algemene prijs van tijd: de rente die
Nadere informatieNederlandse economie in zicht
Nederlandse economie in zicht Groei boven 2% Economisch Bureau Nederland 2 juni 2015 Groei versnelt tot meer dan 2% in 2015 en 2016 De Nederlandse economie heeft de laatste twee kwartalen een behoorlijke
Nadere informatieWAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?
WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van
Nadere informatieMiljoenennota in begrijpelijke taal
Samenvatting Miljoenennota in begrijpelijke taal D66 krijgt het voor elkaar 20180920102008_1837.adpro.indd 1 9/20/2018 10:20:25 AM Wat is de Miljoenennota? 2 Elk jaar presenteert de minister van Financiën
Nadere informatieSlechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!
Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.
Nadere informatieEuroschuldencrisis en beleggingsalternatieven. Koen De Leus Senior Economist KBC Group
Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven Koen De Leus Senior Economist KBC Group Agenda Constructiefouten EMU en oplossingen Beleggingsalternatieven Obligaties Aandelen Vastgoed 2 19 oktober 2012
Nadere informatie10-puntenplan voor het herstel van de Nederlandse economie
10-puntenplan voor het herstel van de Nederlandse economie Nederland zit in een grote economische crisis. Het consumentenvertrouwen is dramatisch laag. Nederlanders zijn onzeker over hun baan, hun huis,
Nadere informatieNederlandse economie in zicht
Nederlandse economie in zicht Economie maakt inhaalslag Economisch Bureau Nederland 1 september 215 Nederlandse economie is bezig met een inhaalslag De Nederlandse economie doet het goed en groeit harder
Nadere informatie