Agile Software Development en de veranderende rol van de projectmanager
|
|
- Jan Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Agile Software Development en de veranderende rol van de projectmanager Auteur: Arjan Vis, Supervisor: Prof. Dr. A. Eliens Faculteit der Exacte Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam Abstract: Context: Traditional Software Development wordt steeds meer vervangen door Agile Software Development en wat heeft dit voor gevolgen voor een projectmanager. Doel: Het onderzoeken hoe een projectmanager zich dient te gedragen in een Agile Software Development project. Methode: Een drietal papers gelezen om te verschillen en overeenkomsten te kunnen vinden tussen Agile Software Development en Traditional Software Development, zowel globaal als lokaal. Hierbij gefocust op de rol van de projectmanager. Resultaten: Het beschrijven van een aantal leidraden voor een projectmanager. Conclusie: De rol van een projectmanager bij een Agile Software Development project is anders in vergelijking met de rol van een projectmanager bij een Traditional Software Development project. Deze veranderingen gelden zowel bij lokale als globale projecten, waarbij globale projecten nog iets meer taken geven aan een projectmanager. 1. Introductie Software Development en probleemstelling Agile Software Development (ASD) methoden bestonden al vele jaren, maar ze vielen nooit onder één sectie. Dit veranderde in 2001 met het Agile Manifesto[4] en sindsdien wordt er meer onderzoek naar gedaan. Uit de papers [1][2][3] die ik gelezen heb, blijkt dat het een hele andere manier van werken is in vergelijking met projecten van Traditional Software Development (TSD) en dat er veel aanpasproblemen zijn. Wat in dit paper onderzocht wordt is hoe de projectmanager zich anders moet gedragen bij Agile Software Development, zodat de projecten een grotere kans op succes hebben. ASD verschilt op een aantal vlakken van TSD. Zo zijn ASD projecten (ASDp) flexibeler ten opzichte van TSD projecten (TSDp). Bij TSDp wordt vooraf een plan opgesteld en aan dat plan dient men zich te houden, in tegenstelling tot ASDp, waar er rekening wordt gehouden met veranderende omstandigheden, zodat daar direct op ingespeeld kan worden. Doordat ASD zo verschilt van TSD, is de rol van de projectleden ook anders en zij zullen zich moeten aanpassen aan de nieuwe situatie. Dit paper zal dieper ingaan op de veranderende rol van de projectmanager. De rol van de projectmanager is ervoor te zorgen dat het project op tijd af komt, maar als de projectmanager zich 1
2 niet goed aanpast aan de nieuwe situatie, leidt dat tot vertraging, of in het uiterste geval afblazen, van het project. In deze paper zullen een aantal manieren beschreven worden hoe een projectmanager zich kan gedragen om tot een succesvol project te komen en daaruit volgt de onderzoeksvraag: Hoe dient een projectmanager zich te gedragen in een Agile Software Development project, zodat het project succesvol zal verlopen? Deze probleemstelling is vrij breed opgetrokken en in sectie 3 zal uitgelicht worden waarom dat zo is. De rest van de paper zal er als volgt uitzien: Sectie 2 zal de achtergrond van ASD en TSD weergeven, sectie 3 zal de verschillende kanten van de probleemstelling belichten en methoden van onderzoek, sectie 4 bevat een discussie over de bevindingen en uiteindelijk in sectie 5 een conclusie en aanbevelingen voor toekomstig werk. 2. Achtergrond: Agile Software Development vs. Traditional Software Development In deze sectie zal dieper worden ingegaan op de verschillen tussen Agile Software Development (ASD) en Traditional Software Development (TSD). Zoals al eerder vermeld zijn ASD projecten (ASDp) flexibeler dan TSD projecten (TSDp), maar er zijn nog meer verschillen. Zo beslissen de teamleden binnen ASDp hoe ze de dag gaan invullen. Dit in tegenstelling tot TSDp, waar de projectmanager beslist wie welke taak gaat uitvoeren. Hier schuilt een groot gevaar voor ASDp: de teamleden werken intensief samen en als een team een succesvol project heeft gehad, kan er bij een volgend project het zogeheten Groupthink/Abilene Paradox-effect optreden. Het gevolg van dit effect is dat teamleden automatisch accepteren wat een ander teamlid zegt, omdat ze denken aan het vorige, succesvol verlopen project.[1] Het verschil tussen Groupthink en Abilene Paradox is dat bij de Abilene Paradox iemand iets aangeeft om te gaan doen, bijvoorbeeld het afmaken van een bepaald deelproject, maar dat niemand, ook de persoon die het aangeeft, het eigenlijk ermee eens is, waarbij Groupthink de persoon die het aangeeft nog denkt dat dat het beste is om te doen. Dit hoeft geen nadelige effecten te hebben voor het verloop van het project, maar het kan wel tot problemen leiden. Er wordt uitgegaan van het beste van elk teamlid, dat iedereen uiteindelijk het beste voor heeft met het project, maar er zijn verschillende ethische vraagstukken te bedenken. Wat als een teamlid een aanbieding heeft ontvangen van een concurrerend bedrijf om het project te laten mislukken? Op de lange termijn zal dat zichzelf wel oplossen, het teamlid verdwijnt uit de projectgroep of de projectgroep wordt in zijn geheel anders ingedeeld, maar op de korte termijn zal dat destructief werken op een project. 2
3 De projecten verlopen zelf ook anders: in ASDp wordt er getest zodra er een iteratie af is, een (meestal) relatief klein gedeelte van een project. Bij TSDp wordt er pas getest zodra er een complete fase afgerond is. De complete software wordt dus eerst ontwikkeld en daarna wordt gekeken of alles wel werkt. De negatieve kant bij TSDp is dat als er iets niet goed werkt, er de mogelijkheid is dat alles opnieuw moet worden geprogrammeerd. Hier hangen gigantische kostenplaatjes aan vast, onder andere vanwege de vertraging van het project. Dit houdt echter niet in dat de manier zoals ASDp dat oplost zaligmakend is. Zo kunnen relatief kleine, onbelangrijke dingen een heel project op zichzelf worden omdat het niet goed werkt. Het is dus zaak dat er goed geprioriteerd wordt wat echt goed moet werken en wat later aangepakt kan worden. Verder is het klantcontact anders. Waar er in TSDp vooral vooraf veel contact is geweest met een klant en een compleet project is opgesteld met wat er moet gebeuren, neemt de klant in ASDp vaak zitting in de projectgroep. De klant heeft dus direct invloed op wat er gaat gebeuren en kan gemakkelijk nieuwe ideeën aanbrengen. Dit kan eveneens zowel positief als negatief uitwerken bij ASDp: een klant kan altijd het nieuwste wat het nieuwste willen, ook al is dat wellicht helemaal niet van toepassing op de klant en levert het alleen maar extra werk op. Het positieve is dat de klant ziet hoe het eindproduct ontstaat en kan kleine, nuttige aanpassingen aangeven. 3. Probleemstelling en methoden van onderzoek De probleemstelling is vrij breed opgetrokken. Agile Software Development is niet één methode, er zijn meerdere methodes die onder ASD vallen en voor elk van die methodes moet een projectmanager zich iets anders gedragen. Voorbeelden van een ASD-methode zijn Scrum, Extreme Programming en Agile Unified Process en zo zijn er nog velen meer. Ze hebben gemeen dat de leden van de projectteams de verantwoordelijkheid dragen voor wat ze doen en hoe ze het doen, maar bij de methoden onderling zijn er wel verschillen. De keuze om het zo breed te houden is welbewust gekozen, aangezien er waarschijnlijk voor de projectmanager een aantal vaste randvoorwaarden zijn, welke leiden tot een succesvol project. Naast de brede optrek van de probleemstelling, zijn er ook inhoudelijk punten aan te merken. Zo zijn er lokale ASDp, maar ook globale ASDp. Het onderzoek zal bij dit vlak vooral richten of er overeenkomsten en verschillen zijn bij het managen van die projecten, ofwel in hoeverre dient een projectmanager zich aan te passen aan het lokale of globale karakter van een project. Voor het onderzoek zullen drie papers [1][2][3] gebruikt worden. Het eerste paper geeft een algemeen beeld hoe de projectmanager zich gedragen zou moeten bij ASDp, waar het tweede paper wat dieper ingaat op Scrum. Dit zijn beide papers waar case studies gedaan zijn bij lokale projecten. Daarom ook de keus voor het derde paper, waar globale ASDp centraal staan. 3
4 In het derde paper maken de onderzochte bedrijven gebruikt van de agile methoden Scrum en een mix van Scrum met Extreme Programming. In de eerste paper [1] wordt een Agile Project Team geobserveerd. Dit team heeft geen ervaring met ASDp, maar de meerderheid heeft wel samengewerkt bij TSDp voor onder andere de Verenigde Naties. Vanuit dat project zijn ze dan ook aanbevolen voor het nieuwe project en dat project heeft er ook toe geleid dat er een hoge cohesie is in het team. Niet onvermeld mag blijven dat de projectmanager een gerespecteerd manager is en zijn beslissingen worden over het algemeen geaccepteerd. Deze projectmanager heeft aanbevolen voor een ASD methode te kiezen, namelijk Extreme Programming, omdat hij van mening was dat dat beter paste bij het project. In dit voorbeeld komt vooral de Groupthink naar voren: alles wat de projectmanager of een teamlid aangeeft wat te doen, wordt zonder morren geaccepteerd. Zo worden de User Stories, de methode van Extreme Programming om de eisen te documenteren, anders aangepakt, de prioritering wordt genegeerd en de mening van de observeerder wordt als hatelijk gezien, omdat hij buiten het team zit. Alles wat de projectgroep doet wordt gezien als hosanna en alle mensen die er commentaar op hebben worden gezien als mensen die er geen verstand van hebben. Het probleem dat hier naar voren komt is dat de projectmanager teveel invloed heeft op het team en de groepsleden geen commentaar meer leveren, wat ook wel bekend staat als Hierarchical Groupthink [5]. De oplossing hier was geweest dat de projectmanager zich meer had moeten opstellen als advocaat van de duivel, vragen waarom de projectleden het op een bepaalde manier willen doen om zo de manier van denken te doorbreken. 4. Discussie over resultaatbevindingen Voor lokale ASDp blijkt uit de onderzochte papers dat er voor een projectmanager een aantal overeenkomsten zijn in vergelijking met lokale TSDp. Zo blijft de projectmanager verantwoordelijk voor de eindresultaten van het project. Ook al kan hij zelf niet bepalen wat elk teamlid doet, hij moet wel in de gaten houden dat de deadline van het project gehaald wordt. Alhoewel de verantwoordelijkheid van de projectmanager dus gelijk is gebleven op dat vlak, zal zijn rol nu meer een coachende rol zijn dan een leidende rol. Wat eveneens gelijk is gebleven is dat de projectmanager verantwoordelijk is voor de communicatie in de groep. Teamleden hebben onderling veel overleg, elke dag één keer in de zogeheten meetings, en de projectmanager moet aanvoelen of er problemen zijn in de groep. Deze problemen zullen niet altijd even expliciet duidelijk zijn en het is zaak dat een projectmanager impliciete kenmerken van slechte communicatie herkent en er tegen op kan treden. Al genoemd is de veranderende rol van de projectmanager en dat die nu meer als coach moet optreden dan als leider. Daarbij hoort ook een faciliterende rol: de projectmanager moet 4
5 ervoor zorgen dat de teamleden hun beslissingen maken op de best beschikbare informatie. Hierbij valt te denken aan nieuwe methoden en/of veranderende omstandigheden. Wat eveneens verandert is, is het gevaar van het al eerder genoemde Groupthink/Abilene Paradox-effect. Een projectmanager moet kunnen optreden als advocaat van de duivel om er voor te zorgen dat de projectleden nadenken over de beslissingen die zij nemen en die ook kunnen beargumenteren. De projectmanager dient een balans te vinden tussen Groupthink/Abilene Paradox-effect en het geen initiatief meer durven te tonen. Het is de rol van de projectmanager om de teamleden bewust te maken van de beslissingen die zijn maken, zonder daarin door te slaan. Ook tussen globale ASDp en TSDp zijn een aantal overeenkomsten. Zo dient er vooraf veel contact te zijn tussen de projectteams om culturele en linguïstische problemen te voorkomen. Bij TSDp is het nodig een duidelijk projectplan op te stellen waarin elk team begrijpt wat er moet gebeuren. De projectteams zullen daarna alleen contact hebben als een fase is afgerond. ASDp gaat echter een stap verder: zij hebben elke dag een meeting, net als bij lokale ASDp, maar die meeting moet vooraf voorbereid worden, door het sturen van mails naar de andere teams. Zo kunnen de meetings zelf kort gehouden worden, wat nodig is vanwege de mogelijk grote tijdverschillen onderling. Bij globale ASDp moeten de project managers van elke locatie ook elke week een meeting hebben, welke ook nauwkeurig voorbereid dient te worden. De voorbereiding moet bevatten hoe een team er voor staat, waar er eventuele problemen zijn en hoe die opgelost gaan worden. Een voordeel van globalisering is het omlaag brengen van de kosten: werk kan verplaatst worden naar lagelonenlanden en er kan 24/7 aan een project gewerkt worden. De ethische vraagstukken die hierbij gesteld kunnen worden zijn: Is het geen uitbuiting van de lokale bevolking, en kan je het maken tegenover mensen die al jaren bij een bedrijf werken om die te ontslaan vanwege het kostenplaatje? Op deze vragen zijn twee antwoorden mogelijk: Ja, het is uitbuiting en je moet het niet willen. Daar kan echter ook een maar achter geplaatst worden, aangezien er wel gezorgd wordt voor werk en dat helpt de lokale bevolking wel. Ook de tweede vraag kan met ja beantwoorden worden. Ja, dat kan je maken tegenover mensen, aangezien je een bedrijf leidt en geen liefdadigheidsinstelling. Ethisch gezien wellicht onverantwoord, bedrijfstechnisch gezien niet. Een kanttekening bij de resultaten is dat als een projectmanager aan bovenstaande punten voldoet, dit niet automatisch leidt tot een succesvol project. Een projectmanager is een onderdeel van het project en hij heeft veel verantwoordelijk, maar alles beïnvloeden lukt niet. Er zijn genoeg externe factoren die een project kunnen doen mislukken. Een faillissement van het bedrijf, een ongeluk waardoor er veel teamleden wegvallen en technische storingen zijn maar een aantal voorbeelden waardoor veel projecten kunnen mislukken. Daarnaast zijn er nog de interne factoren: teamleden die niet genoeg capaciteiten hebben om te doen wat er van ze verwacht wordt, een CEO die beloftes maakt aan de klant die onmogelijk waargemaakt kunnen worden. 5
6 Het is dus geen blauwdruk voor succes en het is ook zo dat als een projectmanager één van bovenstaande eigenschappen ontbeert, het project sowieso mislukt. Het zijn eigenschappen die de kans vergroten op een succesvol project, die de projectmanager zullen helpen in zijn dagelijkse bezigheden. Bovenstaande punten zijn echter niet alleen belangrijk bij grote softwareprojecten, ook bij studentenprojecten kunnen ze van toepassing zijn. De projecten verlopen meestal op een Agile manier: er wordt niet eerst vooraf een strak gedocumenteerd plan gemaakt, ook al is dat misschien beter, er wordt vooral geprioriteerd. Wat moet er gedaan worden en wie kan dat doen? Eventuele veranderingen worden direct doorgevoerd, maar het is ook nodig dat iemand het overzicht houdt. Ik ben van mening dat de punten die hier dus allemaal genoemd zijn, ook zeker van toepassing zijn op studentenprojecten. Stel vragen bij het werk wat iemand doet, ga na of het project wel echt doet wat er van verwacht wordt et cetera. 5. Conclusie en toekomstig werk Er zijn een aantal verschillen en overeenkomsten tussen Traditional Software Development projecten en Agile Software Development projecten en ook in hoe de projectmanager zich dient te gedragen. De onderzoeksvraag luidde: Hoe dient een projectmanager zich te gedragen in een Agile Software Development omgeving, zodat het project succesvol zal verlopen? en die vraag kan niet eenduidig beantwoord worden, omdat er teveel factoren rond de projectmanager zijn die invloed hebben op het project. Het helpt echter wel als de projectmanager communicatief vaardig is, problemen kan aanvoelen en weet hoe ze op te lossen en het team in de best mogelijke omstandigheden kan laten werken. Dit geldt voor zowel lokaal als globaal, waarbij globaal nog bovenop komt dat de communicatie met de externe projectgroepen vooraf dient te worden voorbereid, zodat de communicatie duidelijk kan verlopen. Toekomstig werk kan zich richten op de projectmanager in de specifieke methoden van Agile Software Development. Dit onderzoek richtte zich vooral op de algemene leidraden waaraan een projectmanager dient te voldoen voor het succesvol verlopen van een project, maar de methoden onderling verschillen ook. Het kan interessant zijn om te onderzoeken of de randvoorwaarden voor een projectmanager verschillen bij die verschillende methoden. 6
7 Referenties [1] J. McAvoy & T. Butler. The role of project management in ineffective decision making within Agile software development projects, European Journal of Information Systems (2009) 18, p [2] N.B. Moe, T. Dingsøyr & T. Dybå. A teamwork model for understanding an agile team: A case study of a Scrum project in Information and Software Technology 52 (2010), p [3] J. Sutherland, A. Viktorov, J. Blount & N. Puntikov. Distributed Scrum: Agile Project Management with Outsourced Development Teams in Proceedings of the 40th Hawaii International Conference on System Sciences [4] K. Beck, M. Beedle, A. van Bennekum, A. Cockburn, W. Cunningham, M. Fowler, J. Grenning, J. Highsmith, A. Hunt, R. Jeffries, J. Kern, B. Marick, R.C. Martin, S. Mellor, K. Schwaber, J. Sutherland, D. Thomas (2001). Manifesto for Agile Software Development. Available: Last accessed 21st June [5] A. Huczynski & D. Buchanan (1991) Organizational Behaviour. An Introductory Text 2nd edn Prentice Hall, NY. 7
Agile Software Development en de veranderende rol van de projectmanager
Agile Software Development en de veranderende rol van de projectmanager Auteur: Arjan Vis, a.j.vis@student.vu.nl Supervisor: Prof. Dr. A. Eliens Faculteit der Exacte Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam
Nadere informatieLeadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans
Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans LEADERSHIP IN PROJECT-BASED ORGANIZATIONS Dealing with complex and paradoxical demands Leiderschap
Nadere informatieWHITEPAPER IN 5 MINUTEN. 11. Scrum
WHITEPAPER IN 5 MINUTEN A U G U S T U S 2 0 1 4 11. Scrum Deze whitepaper gaat over Scrum. Kort en bondig: Scrum is een software-ontwikkelmethode met vaste sprints van enkele weken waarin steeds een verbeterde
Nadere informatieAgile with a smile. Dion Kotteman
Agile with a smile Dion Kotteman Introductie Strategisch adviesbureau www.dionkotteman.com Lid RvC, opdrachten bij Deloitte, CGI, gemeente Amsterdam, associé bij PBLQ. Voormalig CIO Rijk. Auteur van: De
Nadere informatieWanneer ga je Agile? Wat is Agile Project Management?
Wanneer ga je Agile? Agile Project Management 1 past goed in deze tijd. Het is snel, flexibel en leuk. Je kunt het echter niet altijd en overal gebruiken. Het werk en de organisatie moeten geschikt zijn
Nadere informatieScrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil
Scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil eagileagileagileagileagileagileagileagi leagileagileagileagileagileagileagileag
Nadere informatie14-9-2015. Scrum in het kort
Les 3 Scrum in het kort Scrum is een agile proces dat het ons mogelijk maakt om de hoogste waarde in de kortste tijd te realiseren. Het maakt het ons mogelijk om snel en regelmatig echt werkende software
Nadere informatieAgile ervaring Ir.ing. Erik van Daalen
Agile ervaring Ir.ing. Erik van Daalen Eneco Rotterdam 3 december 2013 03-12-2013 Agile Erik van Daalen 1 Hoofdsponsor Sponsors IPMA-N Jaarsponsors 03-12-2013 Agile Erik van Daalen 2 Korte introductie
Nadere informatieScrum. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
Scrum Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 SCRUM... 4 3 FASERING... 5 4 KENMERKEN... 6 4.1 DE SCRUM-MEETING...
Nadere informatieInformatie over de deelnemers
Tot eind mei 2015 hebben in totaal 45558 mensen deelgenomen aan de twee Impliciete Associatie Testen (IATs) op Onderhuids.nl. Een enorm aantal dat nog steeds groeit. Ook via deze weg willen we jullie nogmaals
Nadere informatie1. De watervalmethode... 2. 2. Agile softwareontwikkeling... 2. 3. Iteratief werken... 3. 4. Agile technieken voor teams... 3
Naar Voren: Tijdschrift voor webwerkers» Artikel #155 Agile (web)ontwikkeling Omarm de verandering Als ICT-professional heb je het liefst dat de klant exact weet wat hij wil, dat jij exact weet hoe je
Nadere informatieScrum. Een introductie
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 10 Scrum Een introductie Almere 1999 Proud of it Pagina 1 van 10 Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Scrum... 4 3 Scrum rollen...
Nadere informatieRegie Over Efficiency Model
Regie Over Efficiency een praktisch model: van kreet naar kans Met zo weinig mogelijk gedoe zoveel mogelijk toekomen aan wat er werkelijk toe doet: dát is voor mij de kern van regie over efficiency. En
Nadere informatiePRODUCT OWNER.
PRODUCT OWNER www.gladwell.nl bel ons 020-240 2244 PRODUCT OWNER Het wordt steeds gangbaarder: werken met de Scrum methode. Zeker in de IT maar ook bedrijven in andere sectoren omarmen deze praktische
Nadere informatieadviseren vanuit je kern
adviseren vanuit je kern De wereld wordt er niet beter van, de werkomgeving wordt er niet ideaal van, maar je leert te roeien met de riemen die je hebt, te accepteren wat de kwaliteiten zijn waar je mee
Nadere informatieDefinitief 1.0 Handreiking voor toepassen van Agile Scrum binnen Overheidsdiensten april 2012
1 Kennis Agile Scrum 1.1 Inleiding In dit eerste deel wordt de lezer meegenomen in de Agile Scrum methodiek. Binnen DR, onder meer met ondersteuning vanuit Quintor, worden steeds meer projecten op deze
Nadere informatieVeel begeleiders, managers en adviseurs zijn sterk gericht op problemen en defecten.
Pagina 1 Oplossingsgericht werken De kern van oplossingsgericht werken (OW) is dat de focus ligt op de gewenste situatie (in plaats van het probleem), op reeds bereikte successen (en niet op missers en
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee
Nadere informatieEvalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek
Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2
Nadere informatieRapport Team Competenties i360. Test Kandidaat
Rapport Team Competenties i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor
Nadere informatieWhitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieCOMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN. Tim Veerman. Klas: IG_203 Studentnummer: Periode: Loopbaanadviseur: Alexander Mulder
COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN Tim Veerman Klas: IG_203 Studentnummer: 500676694 Periode: 2015-2016 Loopbaanadviseur: Alexander Mulder Inhoudsopgave Visie op Studie en beroep... 2 Studievoortgang... 3 SWOT
Nadere informatieHET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan?
HET PROJECTPLAN a) Wat is een projectplan? Vrijwel elk nieuw initiatief krijgt de vorm van een project. In het begin zijn het wellicht vooral uw visie, ideeën en enthousiasme die ervoor zorgen dat de start
Nadere informatieWhitepaper ERP Vreemde ogen
Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieSCRUM FRESHAPPLE.NL #DIGITALATHLETES
FRESHAPPLE.NL #DIGITALATHLETES HOME OF THE DIGITAL ATHLETES IT ALL STARTS WITH AN IDEA! EN DAAR ZITTEN WE VOL MEE We zijn ervan overtuigd dat iedereen een digitale fantasie heeft, wij helpen je graag dit
Nadere informatieIntroductie
Trainingen Agile Introductie De Agile trainingen van The Agile Coach Company zijn praktisch en helpen organisaties direct zelfstandig aan de slag te gaan. Van basisvaardigheden tot verdieping op specifieke
Nadere informatieplan facilitators Werkvorm: problemen verbinden
Werkvorm: problemen verbinden Problemen helder formuleren helpt al vaak om een oplossing te vinden, maar meestal hebben we te maken met een hele berg problemen die allemaal om een oplossing schreeuwen.
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Stettina, Christoph Johann Title: Governance of innovation project management
Nadere informatieMET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES
E-blog HR special MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES In duurzaam inzetbaar Door Caroline Heijmans en Teresa Boons, INLEIDING Als je medewerkers en managers vraagt wat zij doen
Nadere informatiePROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM
PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing
Nadere informatieAgile. Scrum. Tom Luuring
Agile Scrum Tom Luuring 1576519 Inleiding Als een storm verovert Agile project management de creatieve markt, en springen design teams enthousiast op de bandwagon genaamd Scrum; de meest populaire lightweight
Nadere informatieTimemanagement? Manage jezelf!
Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl
Nadere informatieInhoud. 1. Agile werken. 2. Het belang van Agile werken. 3. Basisprincipes van Agile werken. 4. De meest gebruikte Agile methode: Scrum
Inhoud 1. Agile werken 2. Het belang van Agile werken 3. Basisprincipes van Agile werken 4. De meest gebruikte Agile methode: Scrum 5. Drie rollen binnen een Scrum squad De wereld waarin je leeft verandert
Nadere informatieZelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica
Zelfreflectie Jaar 1 Marco Kleine Deters 1550275 Bedrijfskundige Informatica Auteur: Marco Kleine Deters Opleiding: Bedrijfskundige Informatica Klas: BIEV2B Studentcode: 1550275 Datum: 8-6-2009 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieVijf jaar agile. Hosanna of Drama?
Vijf jaar agile. Hosanna of Drama? Leo van der Aalst Fontys Hogeschool ICT, Sogeti In dit artikel wordt een top vijf van vier onderwerpen op het terrein van agile werken geschetst: vijf agile misvattingen,
Nadere informatieProjectmanagement 2.0
Projectmanagement 2.0 Inleiding In ieder bedrijf waar in projecten wordt gewerkt liggen scopechanges op de loer. Zo ook bij het CrossOverteam Projectmanagement 2.0. De eerste dag van het project is gelijk
Nadere informatiePlan van aanpak Toogle
Plan van aanpak Toogle Gemaakt door, Kevin Donkers Paul v.d. Linden Paul Eijsermans en Geert Tapperwijn 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave...2 2 Inleiding...3 3 Projectopdracht...4 4 Projectactiviteiten...5
Nadere informatieEen goed begin is het halve werk!
Een goed begin is het halve werk! Inleiding Bij het starten van projectteams moeten er veel puzzelstukken in elkaar worden gelegd. Wat is het doel? Wat is de kwaliteitseis? Wat is de tijd die we hebben,
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module Van Nature tot Metro Van Nature tot Metro Inleiding Onderzoekers publiceren het verslag van hun onderzoek in wetenschappelijke bladen die internationaal verschijnen.
Nadere informatieProject 2 Maze Driver. Plan van Aanpak TI1A
Plan van Aanpak TI1A 1 Inhoudsopgave Achtergronden... 3 Projectopdracht... 4 Projectactiviteit... 5 Projectgrenzen... 6 Tussenresultaten... 7 Kwaliteit... 8 Projectorganisatie... 9 Planning... 10 Kosten
Nadere informatiePersoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling
PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat
Nadere informatieEEN SIMULATIESTUDIE VAN DE SCHEDULE CONTROL INDEX
EEN SIMULATIESTUDIE VAN DE SCHEDULE CONTROL INDEX Universiteit Gent Faculteit economie en bedrijfskunde Student X Tussentijds Rapport Promotor: prof. dr. M. Vanhoucke Begeleider: Y Academiejaar 20XX-20XX
Nadere informatieDeel 12/12. Ontdek die ene aanpak waarmee je al je problemen oplost
Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan? 2. Wat heb je er in de praktijk mee gedaan? 3. Wat was het effect op
Nadere informatieAntreum RAPPORT PF. Test Kandidaat Administratienummer: Datum: 01 Sep 2011. de heer Consultant
RAPPORT PF Van: Test Kandidaat Administratienummer: Datum: 01 Sep 2011 Normgroep: Advies de heer Consultant 1. Inleiding Persoonlijke flexibiliteit is uw vermogen om met grote uitdagingen en veranderingen
Nadere informatieVoorblad Inhoudsopgave Inhoud
Voorblad Inhoudsopgave Inhoud (INHOUD) Achtergronden We moeten een website voor een jonge catering en een party service bedrijf bouwen. Dit bedrijf is gespecialiseerd in verzorging van borrelhapjes en
Nadere informatieBUSINESS INNOVATION. BE TOMORROW, CHALLENGE TODAY > Waarom innoveren? > Innovation drivers > Succes- en faalfactoren
BUSINESS INNOVATION BE TOMORROW, CHALLENGE TODAY > Waarom innoveren? > Innovation drivers > Succes- en faalfactoren EEN MASTERCLASS VAN MASTERCLASS INSTITUTE IN SAMENWERKING MET: BUSINESS INNOVATION Be
Nadere informatieReshaping the way you think and act to deal with the complex issues of today s world
Reshaping the way you think and act to deal with the complex issues of today s world HOE GAAT HET NU? We zetten allemaal verschillende methoden in om vraagstukken op te lossen, oplossingen te ontwerpen
Nadere informatieVoorwoord. Martin Sykes www.storiesthatmovemountains.com www.facebook.com/storiesthatmovemountains www.overtuigenmetstorytelling.
Voorwoord Ik was al vijf jaar bezig met het ontwikkelen en toepassen van de ideeën in dit boek voordat ik ze in 2006 voor het eerst in het openbaar presenteerde tijdens de zevende jaarlijkse Europese conferentie
Nadere informatieKwaliteit in Agile: een gegeven?
QA in Agile: waste? Kwaliteit in Agile: een gegeven? Een praktijkvoorbeeld Arno Balemans senior Quality Assurance consultant Bussum, 29 september 2015 Kwaliteit in Agile 2015 2 Werkzaamheden In mijn opdrachten:
Nadere informatieAgile Foundation examen - OEFENVragenformulier
Agile Foundation examen - OEFENVragenformulier 1) Wat is het beste dat je kunt doen volgens de principes van het Agile Manifesto? a) Afspraken nakomen b) Opleveren wat waardevol is c) Regelmatig resultaat
Nadere informatieNationale monitor Social media in de Interne Communicatie
Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie VRAGENLIJST Dit is de vragenlijst zoals we die aangeboden hebben. Veel vragen worden door zogenaamde LIkert schalen aangeboden, bij ons op een
Nadere informatieEen project, weet waar je aan begint!
Een project, White paper Projectmanagement Auteur: Natascha Leeuwenkuijl Januari 2013 Bedrijfskunde www.avansplus.nl Een project, Je hebt t vast ooit meegemaakt, dat je op een gegeven moment in een project
Nadere informatieBESLUITENLIJST. Voorronde Open Huis. Datum: 10 september 2015 Onderwerp: Discussienota herziening subsidiebeleid
BESLUITENLIJST Voorronde Open Huis Datum: 10 september 2015 Onderwerp: Discussienota herziening subsidiebeleid Aanwezig: Voorzitter: dhr. J. Buzepol Locogriffier: mw. A. van Wees (locogriffier) Leden:
Nadere informatieProjectmatig werken. Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden
Projectmatig werken Inleiding...2 Het maken van projecthandleidingen...3 Format Projecthandleiding...4 Procesverslag...5 Problemen bij samenwerking...7 Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden 1 Inleiding In deze
Nadere informatieLAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!
LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen
Nadere informatie6Het voorbereidingsdraaiboek
DC 6Het voorbereidingsdraaiboek In dit dc-thema vind je informatie over het voorbereiden van een evenement. Het is een soort checklist van tien aandachtspunten, om te controleren of je niets vergeten bent.
Nadere informatieSensoren en maatschappij
PROJECT Sensoren en maatschappij Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Het beroep 3 De organisatie 4 Begeleiding 5 Beoordeling en evaluatie [1] PROJECT Sensoren en maatschappij [Technasium]
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieHet vormen van een eerste indruk en vertrouwen in virtuele project teams (2)
Het vormen van een eerste indruk en vertrouwen in virtuele project teams (2) Ellen Rusman 18 februari 2008 m.m.v. Prof. Dr. M. Valcke Gastcollege Praxis, Pedagogische wetenschappen Universiteit Gent Probleemstelling
Nadere informatieCynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen
Cynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen De doelstelling van Sociaal Weerbaar is het versterken van de sociale weerbaarheid van kinderen, binnenschools binnenschools maar ook buiten de school. Weerbaarheid
Nadere informatieINTRO LOES THIERRY MARK
INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieVoorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan
Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan Case Enscenering: sollicitatiegesprek in de kamer van Henk Dunker, directeur van Cosmetrics, een middelgroot bedrijf in huidverzorgingsproducten.
Nadere informatieAlgemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:
Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie
Nadere informatie1/19/2015 Samenwerken. Project 2. Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM
1/19/2015 Samenwerken Project 2 Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM Inhoudsopgave Individueel procesverslag... 3 Reflectieverslag Thema Leiderschap en leiderschapsstijlen... 6 Observatieformulier... 7 Test
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatiePersoonlijk ontwikkelingsplan
Persoonlijk ontwikkelingsplan Naam Danny Yang Studienummer 14131889 Datum 29-01-2015 Coach Van Tiel 1. Reflectie Wie ben ik? Persoon Ik ben Danny Yang geboren op 26-02-1996. Ik heb een havo diploma op
Nadere informatieProjectplan overzicht (deel 1)(ja, mits)
Projectplan overzicht (deel 1)(ja, mits) Algemeen Naam umc Projectleider + email Programmalijn Werkplaats Draagt bij aan de volgende deliverables -zie programma- LUMC Tobias Bonten; t.n.bonten@lumc.nl
Nadere informatieCommunicatie op de werkvloer
Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo
Nadere informatieHoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten?
Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Deadline: 27 juni 2010 Prijzengeld: 5000,- Battle Type: (Zie voor meer informatie over de
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatiePERSOONLIJK EINDVERSLAG
PERSOONLIJK EINDVERSLAG Document: Vak: Auteur: Persoonlijk Eindverslag Project Bussiness Skills Rhea Hau Studentnummer: 0850154 email: Groepnaam: 0850154 @ hro.nl illuminated Group Bank Datum: 16 juni
Nadere informatieHOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN
WHITEPAPER HOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN..HET EFFECT VAN VREEMDE OGEN.. Copyright 2014 OPDIC W www.implementatie-erp.nl E info@implementatie-erp.nl Hoe de kans op een succesvolle
Nadere informatieStudiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief
11-2-2015 1 Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief Facta, 12-02-2015 Saskia Kunnen Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit Groningen 11-2-20152 Programma Studiekeuze als ontwikkelingsproces:
Nadere informatieScriptie over Personal Branding en Netwerking
Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2
Nadere informatieWHITE PAPER. Agile/Scrum
WHITE PAPER Agile/Scrum Belangrijkste kenmerk van Scrum is de ontwikkeling via een serie van korte - iteraties, in Scrum terminologie sprints genoemd. Introductie Heel in het kort gezegd is Scrum een Agile
Nadere informatieSCRUM: REPETEREN, MAAR OOK LEREN?
AGILE EN SCRUM SCRUM: REPETEREN, MAAR OOK LEREN? Clem Schouten Jeroen Paul Nijmeijer Veel organisaties in Nederland zijn bezig met het werken volgens de Scrum-methode. Er zijn dus duizenden mensen dagelijks
Nadere informatiePRIORITEITEN. drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE
PRIORITEITEN drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE Ook zo druk, druk, druk? Hebt u het gevoel dat u geleefd wordt door de waan van de dag en dat u altijd tijd te kort hebt? Of hebt u uw zaakjes prima onder controle
Nadere informatieHet Croqqer Cookbook: krijg samen meer voor elkaar
Het Croqqer Cookbook: krijg samen meer voor elkaar door Rob van de Star Inhoudsopgave Voorwoord...3 Hoe willen we werken?...4 De stem van onze "klant"...5 De buurt als ons anker...6 Copyright 2014, Croqqer
Nadere informatieVerzamelde vragen en antwoorden Agile Applicatie ontwikkeling. Agile Methodiek en Technologie. Zest Application Professionals
Verzamelde vragen en antwoorden Agile Applicatie ontwikkeling Agile Methodiek en Technologie Zest Application Professionals Hoe is de aansluiting op ontwikkelmethoden voor Legacy-systemen? Out of the Box
Nadere informatieAgile in Projecten minimalisme of strak pak? Richard Weber PMP
Agile in Projecten minimalisme of strak pak? Richard Weber PMP De Spreker Richard Weber Directeur & oprichter Adviseur & coach Projectmanagement Profile Dynamics ICT & Bedrijfskundige achtergrond Trainer
Nadere informatiePROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D
PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieHoe creëer je meer geluk op de werkvloer?
Hoe creëer je meer geluk op de werkvloer? In deze bijdrage neemt Gea Peper, eigenaar van het HappinessBureau, ons mee in het belang van geluk op het werk in de vorm van een interview met Onno Hamburger.
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatieDe verschuiving van projectmatig werken naar Agile
De verschuiving van projectmatig werken naar Agile 1. Introductie In de laatste 10 jaar (Dingsøyr, Nerur, Balijepally, & Moe, 2012) zijn het gebruik van agile methodes zoals bijvoorbeeld Scrum, extreme
Nadere informatieTraining Projectmanagement
Training Projectmanagement Projectmanagement, sturen op resultaat Binnen jullie organisatie werken jullie veel met projecten. Jij bent projectleider, of je maakt deel uit van een speciaal opgesteld projectteam.
Nadere informatieProject: DevThis! Bedrijf: Discodevelopment
Plan van aanpak Project: DevThis! Bedrijf: Plaats, datum: Rotterdam, 19 september 2009 Opgesteld door: Projectgroep Stephen Steven 0781359 Marvin 0790920 Sandra 0773300 Shanaka 0760515 Dairo 0763673 Plan
Nadere informatieHet Sectorwerkstuk 2015-2016
Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...
Nadere informatieHandleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite
Waar gaat dit over? Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Hier leer je hoe je een eigen webpagina kunt maken op de site van de school. Op deze webpagina kun je vertellen wie
Nadere informatieIk ben Alice - docenten
Doelgroep: voortgezet onderwijs, middenbouw havo en vwo Voor u ligt de lesbrief die hoort bij een bezoek aan het wetenschapsfilmfestival InScience. Tijdens het festivalbezoek gaan leerlingen de documentaire
Nadere informatieWAT IS DE FOCUS VAN JE WENS TOT VERBETERING BEHOEFTE BEPALEN INNOVATIEVERKENNER AANLEIDING ACHTERGROND INNOVATIEVRAAG
WAT IS DE FOCUS VAN JE WENS TOT VERBETERING BEHOEFTE BEPALEN INNOVATIEVERKENNER AANLEIDING ACHTERGROND INNOVATIEVRAAG WAT IS HET PROBLEEM ACHTER HET PROBLEEM BEHOEFTE BEPALEN 5X WAAROM PROBLEEMSTELLING:
Nadere informatieDe spin in het web. Handreiking. voor werkers die direct. aan de slag willen met. de sociale netwerken van. mensen met verstandelijke
De spin in het web Handreiking voor werkers die direct aan de slag willen met de sociale netwerken van mensen met verstandelijke beperkingen Anne Wibaut, Willy Calis Ad van Gennep Inleiding Wij hebben
Nadere informatieFresco Consult BVBA Organisatie & functie-analyse. Vacature:.NET Developer (junior)
Fresco Consult BVBA Organisatie & functie-analyse Romaric Croes 27 Mei 2013 Contents Fresco Consult BVBA... 1 Missie... 1 Informatie over de openstaande betrekking... 1 Titel... 1 Plaats in de organisatie...
Nadere informatie9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.
9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website
Nadere informatieOnderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving
Onderzoeksopzet Marktonderzoek Klantbeleving Utrecht, september 2009 1. Inleiding De beleving van de klant ten opzichte van dienstverlening wordt een steeds belangrijker onderwerp in het ontwikkelen van
Nadere informatieM&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo
Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig?
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Proefdieren, overbodig of hoognodig? Inleiding Hoewel bijna iedereen wel een beeld heeft van proefdieren en wat er in het verleden wellicht mee gedaan is, weet bijna
Nadere informatie