Bijlagen Beleidsplan Zorg voor jeugd Tytsjerksteradiel

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijlagen Beleidsplan Zorg voor jeugd Tytsjerksteradiel"

Transcriptie

1 Beleidsplan Zorg voor Jeugd Tytsjerksteradiel Bijlagen Bijlagen Beleidsplan Zorg voor jeugd Tytsjerksteradiel Omvormingsplan Zorg voor Jeugd Friesland 2. Cijfers gezondheid en zorggebruik jongeren 3. Uitwerking toegang en toeleiding tot specialistische ondersteuning in de provincie Friesland 4. Functioneel ontwerp: Transitie en transformatie Zorg voor jeugd Fryslân 5. Uitgangspunten notitie inkoop Zorg voor Jeugd Fryslân 6. Verantwoording over de uitvoering en resultaten van het beleid 7. Model zuidoost Fryslân Afdeling Samenleving Gerda baan juli

2 Bijlage 1 Omvormingsplan Wordt apart bijgevoegd

3 Bijlage 2 Cijfers gezondheid en zorggebruik jongeren Go jeugd 2012 (GGD Fryslân) Tytsjerksteradiel Onderzoek onder jongeren jaar. N=117 % Ervaren gezondheid (heel) goed 85 Gaat wel 11 Niet zo best 3 Gevraagd aan jongeren met ziekte/aandoening: belemmeringen door ziekte/aandoening Sterk 14 Licht 48 Niet 37 % T-diel % Achtk % Friesland Psychosociale problematiek Slachtoffer pesten afgelopen 3 mnd Dader pesten afgelopen 3 mnd Slachtoffer cyberpesten ooit Huisartsenbezoek afgelopen 3 mnd Mantelzorger Overgewicht Voldoet aan fitnorm Lid sportvereniging Rookt Rookt dagelijks Alcohol gedronken afgelopen 4 weken Gebruik energiedrank Cannabisgebruik ooit Cannabisgebruik afgelopen 4 weken Harddrugsgebruik ooit Geslachtsgemeenschap gebruik condoom Ongewenste seksuele ervaring Erg leuk thuis Moeite met rondkomen Er wordt wel eens bezuinigd Leuk op school Spijbelen Geestelijke mishandeling nee vroeger wel Lichamelijke mishandeling nee vroeger wel Slachtoffer criminaliteit afgel. 12 mnd Dader criminaliteit afgelopen 12 mnd Onveilig voelen overdag Onveilig voelen s nachts

4 Gezond opgroeien in Tytsjerksteradiel Jaarrapportage JGZ Groep 2 groep 7 klas 1 vmbo klas 2 havo/vwo Overgewicht 6% 15% 22% 14% Lid sportclub 78% VO 70% Rookt wekelijks 2% 1% Alcohol laatste 4 wkn 8% 13% Bingedrinken laatste 4 wkn 5% 6% Opvoedingsadvies 40% 37% 31% 22% /steun/hulp JGZ Ongunstige opgroei omstandigheden ontwikkelingsachterstand spraak-taal 9% Aantallen jongeren in jeugdzorg in Tytsjerksteradiel Totaal prov gefinancierde jeugdzorg jeugd- en opvoedhulp ambulante jeugdzorg dagbehandeling residentiële jeugdzorg pleegzorg totaal in zorg BJZ Voogdij Jeugdreclassering Jongeren met AWBZ-indicatie Die overgaat naar Jeugdwet Die niet overgaat naar jeugdwet (bron: Tjallingahiem Intramuraal 6 Tjallingahiem Extramuraal 15 Talant kinderdagcentrum 7 GGZ-jeugd zorgverzekeringswet De Friesland Zorgverzekeraar (marktaandeel 65%) 1 e lijns psychologische hulp tot 18 jaar 45 Idem jaar 26 Ambulante specialistische GGZ tot 18 jaar 310 Idem jaar 62 (bron: startfoto s Partoer 2010 en 2011) Jongeren 0-25 jaar 2012 Tienermoeders 4 Jongeren in eenoudergezinnen 1004 (vertaald regiocijfer) Totaal aantal huishoudens met kinderen 4499 (vertaald regiocijfer) Kinderen betrokken bij echtscheiding 78 (vertaald regiocijfer) Totaal aantal aangehouden verdachten 70 (vertaald regiocijfer)

5 Bijlage 3 Uitwerking toegang en toeleiding tot specialistische jeugdhulp in de provincie Friesland 1. Inleiding Naar aanleiding van het Regionaal Transitiearrangement Friesland en het concept Omvormingsplan hebben de gemeenten in Friesland geconcludeerd dat het nodig is om gezamenlijk vast te stellen hoe de toegang en toeleiding naar bovenlokaal georganiseerde (gespecialiseerde) jeugdhulp vanuit de lokale gebiedsteams geregeld moet worden. In onderstaand advies staan twee vragen centraal, nl. 1. hoe ziet een uniforme toegang vanuit/door gebiedsteams tot bovenlokaal georganiseerde jeugdhulp er uit, en 2. aan welke minimale vereisten moet de lokale toegang (gebiedsteam) voldoen om te kunnen toeleiden naar de bovenlokaal georganiseerde jeugdhulp. Doel van deze notitie is dat deze wordt vastgesteld door de Friese gemeenten en onderdeel wordt van de lokaal op te stellen beleidsplannen Zorg voor Jeugd. 2. Definitie, visie, doelstellingen, uitgangspunten Definitie toegang en toeleiding naar ondersteuning De gemeente heeft een jeugdhulpplicht. Om de benodigde ondersteuning vroegtijdig te kunnen inzetten worden afspraken gemaakt met maatschappelijke organisaties en zorgaanbieders voor het leveren van collectieve en individuele ondersteuningsarrangementen. Die afspraken hebben zowel betrekking op de wijze waarop de toegang tot dit aanbod is geregeld, als op de werkwijze voor het toeleiden en toewijzen van ondersteuning. Wij verstaan onder toegang: de plek waar jongere/opvoeder 1 terecht kan met vragen over opvoeden, opgroeien en gezondheid, en met een hulpvraag ("toegangspoort": dit omvat zowel de (collectieve) voorzieningen voor jeugdhulp als de professionals die bevoegd zijn om jeugdhulp toe te wijzen). Wij verstaan onder toeleiding: het werkproces met activiteiten van betrokken professionals waarmee, aansluitend bij vragen van jeugdigen en/of hun opvoeders of signalen van professionals, passende maatschappelijke ondersteuning wordt geboden. Een onderdeel van deze ondersteuning kan het toewijzen van jeugdhulp zijn. Belangrijke kenmerken in de organisatie van het werkproces voor de toeleiding zijn: Goede, brede vraagverheldering Outreachend Casusregie in het gebiedsteam Toewijzing van ondersteuning die dichtbij de cliënt staat Wanneer de veiligheid in het geding is, wordt snel actie ondernomen Dit betekent dat toeleiding geen aparte functie is, maar altijd deel uitmaakt van het totale hulpproces. In het spoorboekje Transitie Jeugdzorg (2013) staat dat de toeleiding een samenspel is van activiteiten dat leidt tot het realiseren van ondersteuning en hulp. Het gaat in deze notitie alleen om de toegang tot de gespecialiseerde niet-vrij toegankelijke jeugdhulp. Naar deze jeugdhulp kan worden toegeleid door: - het gebiedsteam - de huisarts/medisch specialist/jeugdarts - op verzoek van de Gecertificeerde Instelling (Jeugdbescherming en Jeugdreclassering) na een uitspraak van de kinderrechter Voor toeleiding naar de gespecialiseerde jeugdhulp kan advies worden ingeroepen van de expertpool. In hoofdstuk 3 wordt dit verder uitgewerkt. Indien er na afloop van een traject dwang/drang weer afgeschaald moet worden en er nog ondersteuning nodig is, wordt dit via de vaste medewerker (één gezin, één plan, één aanspreekpunt) van het gebiedsteam geregeld. Visie op toegang De transitie van de jeugdzorg is een complexe opdracht die niet op zichzelf staat. Door de rijksoverheid is een beweging ingezet om meer taken in het sociale domein naar gemeenten over te dragen. Het betreft, naast de transitie van de jeugdzorg, de transitie van de AWBZ naar de Wmo en de invoering van de Participatiewet. Een andere ontwikkeling is de invoering van Passend Onderwijs. Gemeenten staan voor de opgave om binnen het brede sociale domein een samenhangende en betaalbare sociale infrastructuur te realiseren, waarin de burger de beschikking heeft over adequate maatschappelijke ondersteuning. 1 Opvoeder: ouder, verzorger, pedagogisch medewerker, leerkracht.

6 Het is belangrijk dat jeugdigen en ouders worden betrokken bij hun eigen ondersteuningsproces en dat daarbij wordt uitgegaan van hun eigen mogelijkheden om regie te voeren over hun leven. Belangrijk aspect daarvan is dat niet over ouders en de jeugdige wordt gesproken, maar met hen: de betrokkenheid van ouders en jeugdigen en hun sociale omgeving bij de aanpak is cruciaal. De maatschappelijk geboden ondersteuning sluit daarom aan op de mogelijkheden van ieder individu en zijn of haar omgeving. Kinderen en hun ouders zijn continu in ontwikkeling. Een beslissing over het ondersteuningsaanbod die voor een langere periode bepalend is voor de te verlenen ondersteuning past niet bij deze gedachte. Inwoners zijn zelf eigenaar van hun gegevens/dossier. Wanneer de veiligheid van een kind/jongere in het geding is, kan hiervan worden afgeweken. Inwoners maken zelf, vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, de keuze of en wanneer ze informatie, advies of ondersteuning vragen. In specifieke situaties kan het echter nodig zijn meer drang of zelfs dwang toe te passen. De veiligheid van het kind vormt altijd de ondergrens: inwoners en professionals die met kinderen werken, dragen actief zorg voor de signalering van onveilige situaties; het gebiedsteam grijpt in wanneer de veiligheid, gezondheid en/of ontwikkeling van het kind in het geding is. Doelstellingen De gemeenten willen dat inwoners optimaal kunnen meedoen in de samenleving, het actief burgerschap op eigen wijze kunnen vormgeven, en zich daartoe in hun jeugdjaren optimaal ontwikkelen. De maatschappelijke inzet voor jeugdhulp is bedoeld voor jeugdigen en hun (professionele) opvoeders die door problemen bij het opgroeien of opvoeden beperkingen ervaren, en deze niet zelfstandig of met hulp van het eigen netwerk kunnen compenseren. De maatschappelijke ondersteuning is erop gericht de jeugdigen en hun (professionele) opvoeders waar mogelijk weer in de eigen kracht te zetten. Inwoners/gezinnen weten bij vragen en problemen waar ze terecht kunnen; Deze vragen en problemen worden zoveel mogelijk in het eigen netwerk opgelost. De inrichting van de jeugdhulp is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: Het belang van de jeugdige staat centraal, maar de hulpverlening is gebaseerd op de systeembenadering waarin ook beïnvloedende factoren uit de leefomgeving van de jeugdige bij de afweging van beschermende en belemmerende factoren worden meegewogen Inwoners zorgen in eerste instantie zelf voor hun jeugd, professionele jeugdhulp wordt geboden wanneer het binnen het eigen netwerk niet meer lukt Voorkomen is beter dan genezen De basis voor de professionele jeugdhulp is één gezin, één plan, één contactpersoon. Passende ondersteuning is vraaggericht en integraal georganiseerd dichtbij het gezin in wijk/dorp Wanneer jeugdhulp nodig is, wordt snel actie ondernomen, in het bijzonder wanneer de veiligheid in het geding is De toegang wordt zo laagdrempelig mogelijk belegd (gebiedsteam; huisarts, jeugdarts en medisch specialisten). Randvoorwaarden: Vermindering bureaucratie Kwaliteitseisen (gecertificeerde instellingen en individuele zorgaanbieders) Deskundigheid van alle professionals die jeugdhulp bieden (ruimte en mandaat, competenties en kwaliteit) 3. Vrij toegankelijke, vrij inzetbare en niet vrij toegankelijke jeugdhulp De gemeente geeft in de verordening aan welke vormen van jeugdhulp alleen na een besluit van of namens de gemeente of een verwijzing door de huisarts, medisch specialist en jeugdarts toegankelijk zijn. Ook worden de voorwaarden vermeld waaronder deze jeugdhulp verkregen kunnen worden. Bovendien kan bij verordening worden bepaald in welke gevallen het om redenen van doelmatigheid niet wenselijk is een PGB te verstrekken. Inwoners bepalen zelf wanneer zij ondersteuning nodig hebben. Wanneer het niet mogelijk of wenselijk is dat het eigen netwerk deze ondersteuning geeft, kunnen inwoners gebruik maken van bij voorkeur vrijwillig en zo nodig professioneel georganiseerde ondersteuning, dan wel jeugdhulp. Deze hulp is deels vrij (zonder tussenkomst van het gebiedsteam) toegankelijk, deels niet vrij toegankelijk. Hieronder wordt dit verder uitgewerkt. Vrij toegankelijke jeugdhulp

7 Jeugdhulp geboden in de basisvoorzieningen is voor alle inwoners vrij toegankelijk. Het gaat dan om informatie en advies, lichte (pedagogische) ondersteuning en contact met de gebiedsteams. Het jongerenwerk, de jeugdgezondheidszorg, ouderavonden met opvoedingsthema s in kindercentra/scholen, maar ook de huisarts en het (school)maatschappelijk werk zijn voorbeelden van vrij toegankelijke jeugdhulp. Vrij inzetbare jeugdhulp Een gedeelte van de voorzieningen is vrij inzetbaar, dat wil zeggen dat de professionals in het gebiedsteam bevoegd zijn tot het inzetten van deze jeugdhulp. Hierbij is een vergelijking te maken met de basisvoorzieningen, zoals maatschappelijk werk en jongerenwerk, die vrij toegankelijke jeugdhulp bieden, zonder dat zij daarvoor toestemming hoeven te vragen aan het gebiedsteam. Dit geldt ook voor het gebiedsteam zelf, omdat zij een tweeledige rol heeft: het geven van lichte ondersteuning (bijvoorbeeld kortdurende ambulante (gezins)begeleiding) èn het toeleiden naar specialistische (d.w.z. niet vrij toegankelijke) jeugdhulp. Ook een huisarts, medisch specialist of een rechter kan verwijzen naar de vrij inzetbare jeugdhulp van het gebiedsteam. Niet vrij toegankelijke jeugdhulp Specialistische jeugdhulp kan pas worden ingezet: nadat het gebiedsteam expertise (advies) heeft laten invliegen van de expertpool. Het gebiedsteam beslist met de inwoner wat de best passende vorm van ondersteuning is, de expert heeft hierbij een adviserende taak, na verwijzing van een huisarts, jeugdarts of medisch specialist, op verzoek van de gecertificeerde instelling na een uitspraak van de rechter. Voorbeelden van niet vrij toegankelijke jeugdhulp zijn residentiële zorg, pleegzorg en daghulp. De toegang tot een jeugdbeschermingsmaatregel geschiedt via de Raad voor de Kinderbescherming die vervolgens toegang heeft tot de rechter. Deze beslist over het al dan niet uitspreken van een ondertoezichtstelling. Tabel In de hierna volgende tabel is een opsomming gemaakt van de verschillende vormen van jeugdhulp. Deze tabel is afgestemd met de Werkgroep Inkoop. Producten Keuze schaalniveau Inkoop Keuze schaalniveau Uitvoering/ beheer Vrij toegankelijk, niet vrij toegankelijk Preventie en signalering algemeen lokaal lokaal vrij toegankelijk Preventie en signalering jggz provinciaal lokaal vrij toegankelijk Preventie overig (campagnes/acties) Toegang en Toeleiding en lichte generalistische ambulante ondersteuning (gebiedsteams) Gespecialiseerde ambulante hulp (gezinscoaches) lokaal lokaal vrij toegankelijk lokaal lokaal vrij toegankelijk lokaal of provinciaal lokaal of provinciaal inzetbaar door gebiedsteam zonder inschakeling expertpool (Dag)behandeling provinciaal lokaal/provinciaal niet vrij toegankelijk Diagnostiek/Consultatie en Advies Pleegzorg/ tijdelijke gezinsvervanging Crisisopvang -spoed4jeugd (toegang) -ambulant provinciaal lokaal niet vrij toegankelijk provinciaal provinciaal niet vrij toegankelijk provinciaal provinciaal niet vrij toegankelijk

8 Producten Keuze schaalniveau Inkoop Keuze schaalniveau Uitvoering/ beheer Vrij toegankelijk, niet vrij toegankelijk -24 uurs opvang Residentiële hulp provinciaal provinciaal niet vrij toegankelijk Gesloten jeugdzorg/jeugdzorg+ provinciaal provinciaal/bovenprovi nciaal niet vrij toegankelijk BJZ overig (bijv. beschermingsregie) lokaal of provinciaal lokaal of provinciaal niet vrij toegankelijk AMHK provinciaal provinciaal. Afspraken over routes met wijkteams vv. Jeugdbescherming provinciaal provinciaal. Afspraken over routes met wijkteams vv. Jeugdreclassering provinciaal provinciaal. Afspraken over routes met wijkteams vv. vrij toegankelijk niet vrij toegankelijk niet vrij toegankelijk JAWBZ extramuraal -ind. begeleiding -dagbesteding -kortdurend verblijf -pers. verzorging JAWBZ Behandeling + vervoer lokaal* lokaal* niet vrij toegankelijk provinciaal + lokaal Lokaal/provinciaal niet vrij toegankelijk JAWBZ intramuraal provinciaal provinciaal niet vrij toegankelijk Generalistische JGGZ provinciaal i.s.m. zorgverzekeraar de Friesland lokaal/provinciaal inzetbaar door o.a. huisarts zonder inschakeling expertpool Specialistische JGGZ provinciaal i.s.m. Zorgverzekeraar de Friesland provinciaal niet vrij toegankelijk Landelijke aanbieders landelijk landelijk niet vrij toegankelijk Toeleiding naar gedwongen kader De toeleiding naar bepaalde vormen van niet vrij toegankelijke vormen van jeugdhulp kan ook binnen het gedwongen kader verlopen. De gecertificeerde instelling kan zelf de jeugdhulp inzetten die nodig wordt geacht en die de gemeente beschikbaar moet hebben/moet inkopen. Als de veiligheid van een kind in het geding is, kan een ieder terecht bij een 24-uurs bereikbare crisisdienst of bij het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK). Deze functies worden bovenlokaal georganiseerd. De kinderrechter kan besluiten een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclasseringmaatregel op te leggen na onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK). Er dienen afspraken te worden gemaakt tussen de gemeenten en de RvdK welke professionals kunnen melden bij de RvdK.

9 De toeleiding naar het gedwongen kader wordt verder uitgewerkt door de werkgroep AMHK. Wat moeten gebiedsteams doen, c.q. aanleveren om toegang te krijgen tot niet vrij toegankelijke jeugdhulp? Zoals hierboven al verwoord kunnen gebiedsteams alleen dan vormen van niet vrij toegankelijke jeugdhulp inzetten wanneer een specialist uit de expertpool een advies hierover heeft gegeven. Daaraan voorafgaand heeft het gebiedsteam een eerste intake en analyse uitgevoerd. Deze intake vindt plaats volgens een vast format. Hieraan kunnen nadere eisen worden gesteld. In de intake wordt bij alle leefdomeinen stilgestaan. Wanneer het gebiedsteam het advies van de expert niet volgt, moet dit gemotiveerd gebeuren. De uiteindelijke beslissing welke ondersteuning wordt ingezet ligt bij het gezin en het gebiedsteam. Wanneer de veiligheid van kinderen in het geding is, ontstaat er een andere situatie en bepaalt het gebiedsteam met de expert dwang en drang (jeugdbescherming, RvdK) welke actie er wordt ondernomen. Het gebiedsteam werkt overigens zo veel als mogelijk diagnosevrij. Het gedrag van een kind of jongere is bepalend voor de inzet van de ondersteuning, niet de diagnose. Het gevaar bestaat anders dat er veel tijd wordt besteed aan het stellen van de juiste diagnose, terwijl het gaat om het gedrag van het kind en de invloed die dit heeft op het gezin/systeem. Mocht het gebiedsteam, tot de conclusie komen dat een diagnose noodzakelijk is, dan maakt het stellen van de diagnose onderdeel uit van het op te stellen ondersteuningsplan en daarmee van de niet vrij toegankelijke jeugdhulp. De inzet van de expertpool De expertpool heeft twee rollen: a. Onderbouwing van het advies van het gebiedsteam voor de in te zetten niet vrij toegankelijke jeugdhulp, dit is incl. op- en afschalen, bevorderen doorstroom en advisering over inschakelen aanvullende expertise b. Inhoudelijke ondersteuning van de gebiedsteams (consultatie), en eventueel via de gebiedsteams ook van de bij de casus betrokken andere professionals (zoals leerkracht, voetbaltrainer, maatschappelijk werker, gezinscoach, enz.) De expertpool werkt voor de gehele regio (provincie Friesland). Hoe deze groep van specialisten precies georganiseerd wordt, zal verder moeten worden uitgewerkt. De volgende uitgangspunten zijn door de werkgroep benoemd: de expertpool wordt op provinciale schaal ingekocht en werkt onafhankelijk de specialist van de expertpool geeft een advies, doet geen diagnostiek van de expertpool kunnen, naast de gebiedsteams, ook de samenwerkingsverbanden passend onderwijs en de huisartsen/medisch specialisten gebruik maken de teams Integrale Vroeghulp worden ondergebracht in de expertpool de expertpool is er voor de gehele doelgroep huisartsen, jeugdartsen en medisch specialisten kunnen eveneens gebruik maken van de expertpool. de expertpool wordt gekoppeld aan een kenniscentrum dat de training en coaching van gebiedsteams op zich neemt het kenniscentrum is verantwoordelijk voor de innovatie van de jeugdhulp Vanuit de expertpool wordt in ieder geval de expertise ingezet van een gedragswetenschapper en een arts, bijvoorbeeld in de persoon van een jeugdarts. 4. Basisvoorwaarden gebiedsteams Professionalisering van de Jeugdzorg Op 1 april 2014 is de wijziging van de Wet op de Jeugdzorg die de professionalisering van de Jeugdzorg regelt aangenomen door de Tweede Kamer. De wetswijziging verplicht jeugdzorgorganisaties geregistreerde beroepskrachten in te zetten. Het kwaliteitsregister Jeugdzorg is bedoeld voor jeugdzorgwerkers (HBO) en gedragswetenschappers (orthopedagogen en psychologen). Om geregistreerd te blijven moeten jeugdprofessionals zich bij- en nascholen. Ook verbinden ze zich aan een beroepscode. Er komt een tuchtrecht, zodat de eigen beroepsgroep het beroepsmatig handelen kan toetsen. Landelijk is er een Uitstroomprofiel Jeugdzorgwerker opgesteld waarin de competenties zijn beschreven. Dit profiel wordt ook in Friesland gehanteerd. Als gemeenten gaan we ervan uit dat de jeugdhulpprofessionals in het gebiedsteam en de expertpool geregistreerd staan in het kwaliteitsregister. Dit geldt als algemene richtlijn. Hierbij wordt een overgangsperiode in acht genomen. Methodiek Daar waar mogelijk wordt gewerkt met evidenced based methodieken voor de inzet van preventieve methoden, vraagverheldering, verdiepende diagnostiek, cure en care. Uitgangspunt is dat de professional aansluit bij de inwoner met een vraag. Daarnaast kunnen zich situaties voordoen waarin meer drang en

10 dwang nodig is. De keuze voor de in te zetten methodiek is een professionele afweging en ligt dan ook bij de professional c.q. het team. In bijlage 1 zijn de basisvoorwaarden opgesomd waar alle gebiedsteams in Friesland aan moeten voldoen. Eén gezin, één plan Als er informele en professionele zorg bij een gezin betrokken zijn, is het van belang de hulp op elkaar af te stemmen via één plan voor het gezin, het ondersteuningsplan. Het ondersteuningsplan is het instrument van het gebiedsteam waarmee samen met het gezin wordt gewerkt aan de realisatie van hun doelen. Het nemen dan wel houden van de regie door de gezinsleden staat hierbij centraal. Ondersteuningsplannen, in al hun verscheidenheid in vorm en inhoud, moeten in ieder geval beschrijven: -de situatie van het gezin -de doelen van het gezin -wie wat doet -wie coördineert -afspraken over evaluatie Voor de niet vrij toegankelijke jeugdhulp moet de gemeente een beschikking afgeven. Een beschikking wordt afgegeven op basis van een beoordeling van de persoonlijke situatie en de behoeften van de cliënt. Als het ondersteuningsplan deze beoordeling van de persoonlijke situatie en de behoeften van het gezin beschrijft, is het ondersteuningsplan de basis voor de beschikking. Een beschikking is een voor beroep en bezwaar vatbare beslissing. De werkwijze van beschikkingen heeft iets weg van de huidige bureaucratie met de indicatiestelling door Bureau Jeugdzorg. Hier willen wij zoveel mogelijk van af. De beschikking zal een natuurlijk onderdeel moeten worden van het ondersteuningsplan in plaats van een formele vertraging. Elke gemeente moet in een verordening regelen wanneer er een beschikking wordt afgegeven Toeleiding naar jeugdhulp door huisartsen, medisch specialisten en jeugdartsen Inleiding Doel van deze paragraaf: Verhelderen en concretiseren van de gevolgen van de Jeugdwet voor de gemeente en voor de verwijzende huisartsen en jeugdartsen en de medisch specialisten. Doen van een voorzet voor onderwerpen waarover met de huisartsen, jeugdartsen en medisch specialisten afspraken gemaakt moeten worden in het kader van de taken en verantwoordelijkheden die uit de Jeugdwet voortvloeien. Eén van de belangrijkste doelstellingen van de decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeenten is om de verwijzing naar gespecialiseerde zorg zoveel mogelijk terug te dringen door vroegere en lichtere interventies aan te bieden die escalatie van problematiek kunnen voorkomen. Om de kwaliteit en kostenbeheersing te waarborgen moet uiteindelijk een verschuiving van cliënten plaatsvinden: Specialistische zorg/ GGZ Generalistische Zorg/Basis GGZ Huisartsenzorg met bijvoorbeeld praktijkondersteuning GGZ De doorverwijzers spelen een cruciale rol in het realiseren van deze transformatie. Toeleiding naar jeugdhulp door huisartsen, medisch specialisten en jeugdartsen Gemeenten krijgen met de invoering van de Jeugdwet de financiële eindverantwoordelijkheid voor de Jeugdhulp en de taak om de toeleiding naar de jeugdhulp voor jeugdigen en opvoeders te organiseren. Tevens zijn de doorverwijsmogelijkheden naar de jeugdhulp verruimd. Naast de bevoegdheid om te verwijzen van het gebiedsteam mogen onder de nieuwe wet ook de huisarts, de medisch specialist en de jeugdarts direct doorverwijzen naar de jeugdhulp. Zij vormen daarmee een directe toegangsroute tot de jeugdhulp. De huisartsen hadden deze mogelijkheid al binnen de ZVW voor de jeugd GGZ. De diverse routes van toeleiding naar Jeugdhulp vragen om duidelijke afspraken en afstemming tussen gemeenten en genoemde medici hierover. Met de afspraken wordt overigens geen beperking opgelegd aan het uitoefenen van het medisch vakgebied van de artsen. Integrale gezinszorg 2

11 Zowel de huisarts als de medisch specialist zien op hun spreekuur regelmatig jeugdigen met somatische klachten die bij nader onderzoek samenhangen met psychische problematiek of problemen in de opvoedsituatie. Met de directe doorverwijsbevoegdheid naar jeugdhulp kan zo snel mogelijk passende hulp worden ingezet, ook in crisissituaties. De jeugdarts is de sociaal geneeskundig specialist van kinderen en ziet (bijna) alle kinderen periodiek. De jeugdarts voert taken uit in opdracht van gemeenten. Het gaat om onder meer preventieve taken gericht op het bevorderen van gezondheid, het voorkomen van lichamelijke, psychische en sociale problemen en het signaleren van dergelijke problemen. Zo mogelijk biedt de jeugdarts zelf ondersteuning of verwijst gericht door naar medische of andere hulpverlening. Voor een goede integrale hulpverlening is het van belang om de totale situatie van de jeugdige en zijn gezin in beeld te hebben. Wanneer rondom het gezin de nodige kwetsbaarheidfactoren aanwezig zijn of er een uitgebreide hulpverleningsgeschiedenis is, ligt het voor de hand dat de beslissing over het inzetten van passende hulp wordt genomen vanuit de multidisciplinaire setting (het gebiedsteam) die door de gemeente is vorm gegeven. Een goede verbinding tussen de huisarts, de jeugdarts, de medisch specialist enerzijds en de jeugdprofessionals in een gebiedsteam anderzijds is van groot belang om ondersteuning waar nodig vanuit een zo breed mogelijk kader te kunnen inzetten. Tevens is die samenwerking nodig om doorverwijzing naar de specialistische jeugdzorg door de huisarts te kunnen monitoren en waar mogelijk terug te dringen 3. Wettelijk kader In de nieuwe Jeugdwet is de rol van de huisarts en die van de gemeente duidelijk gedefinieerd. Gelet op het belang van een goede en doelmatige hulpverlening is expliciet de mogelijkheid tot verwijzing naar de jeugdhulp opgenomen voor de huisarts, de medisch specialist en de jeugdarts (artikel 2.5, eerste lid, onderdeel g). Deze wettelijke verwijsbevoegdheid heeft de consequentie, dat de gemeente met de medische disciplines in overleg treedt om afspraken te maken over: de wijze waarop zij hun verwijzingen bij psychische en psychosociale problematiek aan de gemeente melden; hoe er periodiek overlegd kan worden over het verloop en de omvang hiervan; hoe de inzet van de huisarts, de medisch specialist en de jeugdarts binnen het uitgangspunt van één gezin, één plan, één aanspreekpunt (samenwerking met de gebiedsteams) vorm gegeven kan worden. In het kader van de gemeentelijke taak van het monitoren van de omvang van de verwijzingen en het daarmee samenhangende verantwoord budgetbeheer (kostenbeheersing) zijn deze afspraken wenselijk. Ook zijn afspraken nodig om de kwaliteit van de hulpverlening en te borgen. Verordening De gemeente geeft in de verordening aan welke vormen van jeugdhulp alleen na een besluit van de gemeente of een verwijzing door de huisarts, medisch specialist en jeugdarts toegankelijk zijn. Ook worden de voorwaarden vermeld waaronder deze vormen van ondersteuning verkregen kunnen worden. Bovendien kan bij verordening worden bepaald in welke gevallen het om redenen van doelmatigheid niet wenselijk is een PGB te verstrekken. Het is niet wenselijk, dat een huisarts, medisch specialist of jeugdarts een aanspraak kan vestigen op een persoonsgebonden budget (PGB). Het moet in alle gevallen de gemeente zijn die bepaalt of er de mogelijkheid is om te kiezen voor een PGB in plaats van een voorziening in natura. Naast de lokale/regionale afspraken worden ook afspraken gemaakt op landelijk niveau. Het betreft dan: De doorstroom vanuit de jeugd-ggz naar de volwassenen-ggz; De doorstroom vanuit zorg aan jeugdigen met een verstandelijke beperking naar de volwassenen met een verstandelijke beperking Samenwerking met huisartsen Huisartsen en gemeenten komen elkaar tegen bij de zorg en ondersteuning aan bijzondere groepen. Hoewel kenmerken en achtergronden van deze groepen enorm kunnen verschillen, zijn op het gebied van samenwerking steeds drie niveaus te onderscheiden: 1. Samenwerking in de zorgketen: signalering en overleg over individuele patiënten 2. Samenwerking op het niveau van voorzieningen: afspraken over verwijzingen 3. Samenwerking op bestuurlijk en beleidsniveau: het inspelen op maatschappelijke trends, het delen van visie en oplossingsrichtingen. 3 Voor wat betreft jeugd GGZ is in 2014 binnen de ZvW reeds een beweging in gang gezet om verwijzing naar de gespecialiseerde jeugd GGZ terug te dringen. Zie verderop onder Basis GGZ.

12 1. Samenwerking in de zorgketen Om de samenhang in de zorg en ondersteuning voor de burger/patiënt te waarborgen moeten huisartsen en gemeenten contact met elkaar leggen. Zorg en Welzijn komen nu dicht bij elkaar en de raakvlakken ten aanzien van jeugd zijn: o Opvoed- en opgroeivraagstukken o Jeugdgezondheidszorg o Jeugd-GGZ o Leefstijl o Onderwijs In het kader daarvan is het belangrijk om: o randvoorwaarden te creëren voor een goede samenwerking tussen de huisarts en het gebiedsteam ( wijkteam of multidisciplinair team). o te zorgen voor een sociale kaart van de zorgverleners en gemeentelijke diensten die zich met kinderen en jongeren bezig houden, om overzicht te houden en contacten te kunnen leggen. o ervoor te zorgen, dat partijen op de hoogte zijn van elkaars expertise (huisarts, jeugdarts, CJG, onderwijs) o te inventariseren welke risicogroepen er zijn en te bespreken wat individueel of gezamenlijk voor deze groep kinderen wordt gedaan (bijvoorbeeld inzetten op vroegsignalering). Het medisch vakgebied blijft uiteraard onaangetast. Gemeenten treden niet in de medische specialisatie van de huisartsen en respecteren de Wet op de Privacy met betrekking tot het uitwisselen van gegevens. Goede aansluiting tussen preventieve jeugdhulp en medische zorg zal worden gerealiseerd in een vorm die aansluit bij de mogelijkheden en ideeën van de huisartsen op dit vlak. Overleg tussen gemeente en huisartsen/andere medici kan uitsluitsel bieden over de meest geschikte vorm van contact /de meest geschikte contactpersoon in een bepaalde lokale situatie. 2. Samenwerking op het niveau van voorzieningen De gemeenten en huisartsen (solitair of met een samenwerkingsverband) gaan met elkaar in gesprek en maken afspraken over de samenwerking tussen huisartsen en gebiedsteams. De volgende punten kunnen daarbij aan de orde komen: De poortwachterfunctie van de huisarts (breed). Invulling van het voorschrijf- en doorverwijsgedrag, eventueel met voorwaarden en na adviesaanvraag bij de preferente zorgverzekeraar. De procedure van melding van de verwijzingen aan de gemeente en periodiek overleg daarover. De voorzieningen die de gemeente heeft ingekocht en waar naar doorverwezen kan worden. Huisartsen, medisch specialisten en jeugdartsen die verwijzen naar instellingen waarmee de gemeente geen contract heeft afgesloten, moeten er rekening mee houden dat die zorg in principe niet vergoed wordt door de gemeente. De inzet van de medici binnen het uitgangspunt van één gezin, één plan, één regisseur en in dat kader de samenwerking met het gebiedsteam. Volumebeheersing: huisartsen verwijzen zoveel als mogelijk naar preventieve voorzieningen. Het melden van gevallen van kindermishandeling. De doorstroom naar volwassen-ggz. De inzet van een PGB in plaats van een voorziening in natura door de gemeente De uitwisseling van gegevens. Voor meer informatie over het vormgeven van afspraken met huisartsen kan de werkmap Huisarts & gemeenten: samen werken in de wijk uitkomst bieden. 3. Samenwerking op bestuurlijk en beleidsniveau Gemeenten kunnen op basis van de gegevens die de medici toezeggen te zullen leveren, spiegelinformatie leveren aan huisartsen, medisch specialisten en jeugdartsen. Dit houdt in dat zij worden geïnformeerd over zaken die worden gemonitord, zoals hun cliëntenbestand, de aandoeningen en de doorverwijzingen en dat dit in relatie wordt gebracht met de gegevens van andere huisartsen, medisch specialisten en jeugdartsen. De gemeente kan de huisarts ook vragen zelf benchmarkgegevens te registreren. Met deze benchmarkgegevens kan de gemeente o.a. verwijsgedrag van huisartsen (een belangrijke parameter waar de zorgverzekeraar de huisarts op beoordeelt) vergelijken met het aantal doorverwijzingen van andere huisartsen. Het doel hiervan is dat zij zich bewust worden van hun handelen en eventueel hun handelen hierop aanpassen in een door de verzekeraar en de gemeente gewenste richting. Voor een precieze, gezamenlijk overeen te komen inrichting en vorm van de cyclus van spiegelinformatie en benchmark zullen de huisartsen en andere medici benaderd worden.

13 Samenwerking huisarts en Jeugd-GGZ De huisartsenzorg heeft per 1 januari 2014 meer taken gekregen in de behandeling van GGZ- klachten en de preventie van psychische problemen. Mede dankzij de structurele verankering van de POH-GGZ en de mogelijkheid van het inroepen van een consult spelen huisartsen een centrale rol bij het behandelen van psychische klachten. De eerstelijns psychologische zorg is in 2014 onderdeel geworden van de "Generalistische Basis GGZ". Zij gaan lichtere patiëntgroepen uit de huidige gespecialiseerde (2e lijns) GGZ behandelen. De gespecialiseerde GGZ gaat zich steeds meer kenmerken door een hoge mate van complexiteit van behandeling waarbij een zwaar beroep op specialistische kennis gedaan zal worden. Doel van de stelselwijziging is goede samenhangende zorg waarin mensen met een psychische aandoening snel en effectief worden behandeld, op de juiste plek. Bijlage 1 Basisvoorwaarden Qua kennis en expertise zijn de volgende basisvoorwaarden benoemd waaraan alle gebiedsteams in Friesland moeten voldoen: 1. Het kunnen uitvoeren van een brede vraagverheldering 2. Het hebben van een brede basiskennis over opvoeden, opgroeien en gezondheid (waaronder het kunnen bepalen van de ernst van de opvoedingsvragen en -problemen) 3. Systeemgericht kunnen werken 4. Het kunnen opstellen van een (gezins)plan 5. Het benutten van eigen kracht; het inschakelen van het eigen netwerk; het leggen van verbindingen in en met de gemeenschap; vrijwillige inzet kunnen koppelen aan professionele inzet 6. Coachen van professionals in de basisvoorzieningen op het gebied van observeren, preventie en vroegsignaleren 7. Het bieden van (kortdurende) pedagogische ondersteuning 8. Het kunnen uitvoeren van casusregie; uitvoeren van collaterale overleggen/ronde tafelgesprekken 9. Het kunnen herkennen van onveilige situaties en weten wanneer dwang en drang erbij gehaald moet worden; hanteren van de meldcode 10. Het geven van voorlichting (bv. ouderavond over positief opvoeden op school) en het bieden van groepsgerichte interventies (bv. sociale vaardigheidstraining) ) 11. Kennis hebben van relevante wet- en regelgeving

14 Bijlage 4 Functioneel ontwerp Wordt apart bijgevoegd

15

16 Bijlage 5 Uitgangspuntennotitie inkoop Zorg voor Jeugd Fryslân Achtergrond: De nieuwe Jeugdwet maakt gemeenten per 1 januari 2015 bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor alle jeugdhulp en voor de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Jeugdhulp is breed gedefinieerd. Het omvat de ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en hun ouders bij alle denkbare opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen. Dat betekent dat de gemeenten de jeugdhulp die nodig is om de verantwoordelijkheid te kunnen nemen, moeten inkopen. Alle Friese gemeenten werken onder de noemer Zorg voor Jeugd Fryslân samen aan het voorbereiden van de uitvoering van de Jeugdwet. Op diverse onderdelen organiseren gemeenten het inkopen provinciebreed, binnen deze samenwerking. Ten behoeve van de inkoop is deze uitgangspuntennotitie opgesteld. Deze geeft kaders voor de inkoop van jeugdhulp. De uitgangspuntennotitie wordt na overleg binnen Zorg voor Jeugd Fryslân, vastgesteld door de colleges van de individuele gemeenten. Elk college kan de gemeenteraad om haar wensen en bedenkingen vragen. De uitgangspunten worden na vaststelling geoperationaliseerd en krijgen onder andere vorm in programma s van eisen voor de verschillende vormen van jeugdhulp, waarop de aanbieders hun aanbod kunnen formuleren en zij vervolgens kunnen worden gecontracteerd. De programma s van eisen worden na overleg binnen Zorg voor Jeugd Fryslân, vastgesteld door de colleges van de individuele gemeenten. Uitgangspunten Deze notitie geeft de uitgangspunten voor de inkoop in 2014 ten behoeve van 2015, ter uitvoering van de Jeugdwet aan. Deze notitie is onder andere gebaseerd op het Kompas Zorg voor Jeugd Fryslân en het Regionaal Transitiearrangement Fryslân, maar vervangt deze niet. Uitgangspunten bij de samenwerking Zorg voor Jeugd: De Friese gemeenten werken samen bij voorbereiding op de uitvoering van de Jeugdwet; De grondslag van de samenwerking is lokaal wat lokaal kan, provinciebreed wat moet; Onderdeel van de samenwerking is het inkopen van Jeugdhulp; De onderdelen die omwille van effectiviteit en efficiëntie gezamenlijk ingekocht worden, zijn in bijlage 1 onder schaalniveau inkoop provinciaal genoemd; Voor het gezamenlijk inkopen van de in bijlage 1 als provinciaal ingekochte onderdelen staan in deze notitie de uitgangspunten; Sturing vindt plaats door het kiezen van de juiste bekostigingsvorm per voorziening op resultaten, innovatie en het beperken van risico s. Bij de uitwerking kan er gekozen worden uit alle mogelijke bekostigingsvormen, met uitzondering van een Europese aanbesteding; Iedere gemeente is vrij om algemene, aanvullende of andere voorzieningen al dan niet bij (kleine) nieuwe aanbieders in te kopen op een manier die zij wil en Zorg voor Jeugd Fryslân koopt zo in dat hiervoor de benodigde (financiële) ruimte is; Onderdeel van het inkopen is een vorm van risicodeling dan wel een solidariteitsprincipe tussen de Friese gemeenten om financiële risico s te beperken, waarbij in de uitwerking vrijbuitersproblemen zo veel mogelijk beperkt worden. Uitgangspunten algemeen: De Friese gemeenten zien de Jeugdwet niet alleen als een transitie, maar ook als een transformatie van taken; Bij zowel de transitie als de transformatie zijn de toetsstenen: o Het recht van een kind veilig en evenwichtig op te groeien in eigen sociale context is verzekerd en geborgd. o De verantwoordelijkheid en plicht om voor een kind die veilige en evenwichtige opvoedcontext te realiseren ligt primair bij de ouders (eerstverantwoordelijken) en wordt op basis van het principe van bijspringen (tijdelijke ondersteuning) of meelopen (langdurige stut- en steun) ondersteund door de sociale gemeenschap. o De ondersteuning is eerst en vooral aanvullend op opgroeien en meedoen in de eigen omgeving en community based (inclusie). Indien de veiligheid dan wel de o opvoedsituatie vragen om exclusie wordt de periode daarvan zo kort als mogelijk gehouden. o Uitgangspunt bij de ondersteuning zijn de kernwaarden: eigen kracht en verantwoordelijkheid/regie bij kind en ouders, vertrouwen en ruimte voor het gebruik o van de sociale omgeving.

17 o De ondersteuningsbehoefte en mate van zelfredzaamheid van kinderen en ouders zijn leidend bij de inzet van de mate en aard van de gewenste ondersteuning. o Ondersteuning is gericht op het benutten van kansen en mogelijkheden en voorkomt waar mogelijk labels. Dit vertaalt zich in een sterk accent op preventie (voorkomen en versterken). Als een interventie nodig is al dan niet in combinatie met drang of dwang is deze zo licht als mogelijk c.q. zo zwaar als nodig. o De ondersteuning is samenhangend (één gezin, één aanspreekpunt, (waar mogelijk) één plan en één budget), op tijd en op maat (geen wachtlijsten) en hanteert ook dan wel juist bij een meervoudige ondersteuningsvraag een integrale benadering. o De ondersteuning van ouders en kinderen en de inrichting van het stelsel is opgebouwd vanuit toevoegende waarde aan kind, gezin en sociale omgeving en borgt o de veiligheid van kinderen en de kwaliteit van ondersteuning en zorg op tenminste het huidige niveau en/of is verbeterd. o Het stelsel is eenvoudig, transparant en belast professionals en organisaties met minder bureaucratie. Verantwoordelijkheden en budgetten worden in beginsel zo laag mogelijk, dat wil zeggen bij alle ook kleine gemeenten belegd. Waar nodig is sprake van borging door bovenlokale afspraken. Partijen hanteren daartoe eenheid van taal en een goed beeld van o de feiten, zodat vanuit dezelfde werkelijkheid met elkaar wordt gesproken. Gemeenten die bepalen wat en er op toezien dat het gerealiseerd wordt bieden de ondersteunende instellingen en hun professionals verantwoordelijk voor het hoe van de uitvoering ruimte voor hun taken en voor creativiteit en innovatieve kracht. De uitgangspunten gelden niet alleen voor de inkoop van producten, maar voor de gehele transformatie. Uitgangspunten op basis van het Regionaal Transitiearrangement: Voor de inkoop van jeugdhulp geldt de door het rijk gestelde voorwaarde dat 2015 een overgangsjaar is, waarbij zorgcontinuïteit centraal staat. Gemeenten hebben de verplichting om in 2015 via inkoop de infrastructuur van bestaande aanbieders in bepaalde mate in stand te houden; Om invulling te geven aan zorgcontinuïteit, hebben gemeente met het Regionaal Transitiearrangement een budgetgarantie van 80% van het beschikbare budget 2015 gegeven; De in het Regionaal Transitiearrangement benoemde evaluatiecriteria worden gebruikt voor monitoring. De aanbieders die geraakt worden door de budgetgarantie werken op basis van acceptatieplicht en zullen een volumegroei van maximaal 5% ten opzichte van 2014 opvangen. Uitgangspunten voor Jeugdhulp: Het gaat om de doelgroep van 0 tot en met 18 jaar, met een eventuele uitloop naar 23 jaar; Jeugdhulp is op tijd en op maat; Kinderen en jongeren worden zoveel mogelijk in de thuisomgeving, dan wel zo dichtbij mogelijk geholpen; Bij specialistische hulp worden waar mogelijk kinderen en jongeren op Friese dan wel op Noord- Nederlandse schaal behandeld; Zorg arrangementen zijn flexibel en variabel, de werkwijze efficiënt, resultaten duurzaam; Doorlooptijden worden aantoonbaar verkort, ofwel verbeterde zorglogistiek van begin tot eind; De instroom wordt geleidelijk verminderd, de door- en uitstroom geleidelijk verhoogd; Wettelijke kwaliteitseisen (plus eventueel eigen toevoegingen) zijn het uitgangspunt. Er worden afspraken met aanbieders gemaakt over monitoring en informatievoorziening, prijs, borging van de kwaliteit, garantietermijn, deskundigheid en innovatieprikkels. Uitgangspunten voor het opdrachtgever- en nemerschap: Toegang en toeleiding naar jeugdhulp en de teruggeleiding daar uit loopt via de gemeenten of een door de gemeenten aangewezen organisatie als regisseur; De gemeente of een door de gemeente aangewezen organisatie stelt een ondersteuningsplan op, met de cliënt en waar nodig met ondersteuning door experts of een aanbieder; Het ondersteuningsplan vormt de basis voor zorgregie, behandeling en financiering (op basis van budget volgt kind, jongere of gezin) met daarin (gaandeweg): o De situatie; o Doelen en resultaten; o De gezinsregisseur; o De mate/ type jeugdhulp; o De duur;

18 o Teruggeleiding; o Nazorg; o Evaluatie. Als jeugdhulp niet op basis van een ondersteuningsplan is ingezet (maar door bijvoorbeeld de huisarts of de jeugdrechter), stemt de inschakelde aanbieder van jeugdhulp altijd met de gemeente of een door de gemeente aangewezen organisatie af; Het kind, de jongere en/of het gezin is eigenaar van het ondersteuningsplan, tenzij er vanwege veiligheid of wettelijke beperkingen gemotiveerd (deels) van afgeweken wordt door de gemeente. Uitgangspunten voor de aanbieders: De aanbieders werken samen, zowel onderling als met de cliënt; De aanbieders wisselen onderling en met de gemeenten in het belang van de cliënt informatie uit; De aanbieders spreken dezelfde (3D-)taal. De aanbieders maken het organisatiebelang ondergeschikt.

19 Bijlage 1: Indeling jeugdzorgprodukten Provinciaal - Lokaal Producten Keuze schaalniveau Inkoop Keuze schaalniveau Uitvoering/ beheer Vrij toegankelijk, niet vrij toegankelijk Preventie en signalering algemeen lokaal lokaal vrij Preventie en signalering jggz provinciaal lokaal vrij Preventie overig (campagnes/acties) lokaal lokaal vrij Toegang en Toeleiding en lichte generalistische ambulante ondersteuning (gebiedsteams) lokaal lokaal vrij toegankelijk Gespecialiseerde ambulante hulp (gezinscoaches) Lokaal of provinciaal Lokaal of provinciaal inzetbaar door gebiedsteam zonder inschakeling expertpool (Dag)behandeling Provinciaal Lokaal/provinciaal niet vrij Diagnostiek/Consultatie en Advies Provinciaal Lokaal niet vrij Pleegzorg/ tijdelijke gezinsvervanging Provinciaal Provinciaal niet vrij Crisisopvang -spoed4jeugd (toegang) -ambulant -24 uurs opvang Provinciaal Provinciaal niet vrij Residentiële hulp Provinciaal Provinciaal niet vrij Gesloten jeugdzorg/jeugdzorg plus Provinciaal Provinciaal/bovenprovincia al niet vrij BJZ overig Lokaal of provinciaal Lokaal of provinciaal niet vrij AMHK Provinciaal Provinciaal. Afspraken over routes met wijkteams vv. Jeugdbescherming Provinciaal Provinciaal. Afspraken over routes met wijkteams vv. Jeugdreclassering Provinciaal Provinciaal. Afspraken over routes met wijkteams vv. vrij niet vrij niet vrij JAWBZ extramuraal -ind. begeleiding -dagbesteding -kortdurend verblijf -pers. verzorging JAWBZ Behandeling + vervoer Lokaal* Lokaal* niet vrij provinciaal Lokaal/provinciaal niet vrij

20 JAWBZ intramuraal provinciaal provinciaal niet vrij Generalistische JGGZ Provinciaal i.s.m. zorgverzekeraar de Friesland Lokaal/provinciaal inzetbaar door o.a. huisarts zonder inschakeling expertpool Specialistische JGGZ Provinciaal i.s.m. Zorgverzekeraar de Friesland Provinciaal niet vrij Landelijke aanbieders Landelijk Landelijk niet vrij * Op verzoek van individuele gemeenten kan J-AWBZ extramuraal provinciaal worden ingekocht.

21 Bijlage 6 Verantwoording over de uitvoering en resultaten van het beleid Landelijk wordt op dit moment in twee op elkaar aansluitende trajecten gewerkt aan de gegevens die tussen het Rijk en gemeenten zullen worden uitgewisseld. De volgende gegevens zijn hierin terug te vinden (factsheet), vanaf 1 januari 2015: Gegevens jeugdhulpaanbieders (per jeugdige): - BSN - Geboortejaar - Geslacht - Postcode - Culturele achtergrond - Type ingezette jeugdhulp - Startdatum jeugdhulp - Einddatum jeugdhulp - Verwijzer - Wijze van afsluiten jeugdhulp Gegevens gecertificeerde instellingen (per jeugdige): - BSN - Geboortejaar - Geslacht - Postcode - Culturele achtergrond - Type maatregel - Startdatum maatregel - Einddatum maatregel - Datum eerste contact - Datum uitspraak - Reden beëindiging maatregel - Inzet erkende interventie ja/ nee Maatschappelijke outcome-indicatoren Het (vanuit het Rijk beschreven) strategische doel dat onder de stelselwijziging ligt is: Alle kinderen groeien gezond en veilig op, kunnen hun talenten ontwikkelen en naar vermogen meedoen De volgende maatschappelijke outcome-indicatoren zullen worden geoperationaliseerd om te volgen in welke mate dit doel wordt behaald: Aantal kinderen en jongeren dat opgroeit in een veilige woonomgeving; Aantal kinderen en jongeren dat deelneemt aan regulier onderwijs; Aantal jongeren dat werkt; Aantal kinderen en jongeren dat in aanraking komt met de politie. Daarnaast is onlangs een landelijke notitie verschenen van het NJI (Nederlands Jeugdinstituut) in opdracht van ministerie van VWS en de VNG waarin outcome-indicatoren zijn beschreven op basis van de drie kerndoelen van Van Yperen: I. Gezondheid, ontwikkeling en veiligheid is bevorderd; II. Problemen zijn voorkomen III. Problemen zijn aangepakt; de veiligheid is hersteld. Het is op dit moment nog niet duidelijk hoe gemeenten hiermee moeten omgaan.

22 Bijlage 7 Model Zorg voor Jeugd Zuidoost Fryslân 4 Gedwongen kader Spoedeisende hulp en crisis Consultatie Diagnostiek Therapeutische interventies (Deeltijd) verblijf Specialist ernstige gezinsproblematiek Specialist ggz Specialist kind/ouder met een beperking Consultatie en advies voor de basisvoorzieningen Informatie en advies voor burgers Ambulante begeleiding (kort/lang/intensief/extensief) 1Gezin1Plan Zo nodig inschakelen specialist Zo nodig inschakelen gedwongen kader Aansluiting bij andere domeinen Expertteam Jeugd en Gezin Specialist etc. Gebiedsteam Jeugd en Gezin Reguliere aanbod Preventieve programma s en vroegsignalering - Informatie en advies voor burgers Consulteren Basisvoorzieningen Pedagogische gemeenschap 4 Gebaseerd op het toekomstmodel "Jeugdstelsel Holland Rijnland, Quirien van der Zijden & Karel Diephuis, Hoogmade, 2013"

Uitgangspuntennotitie lokale inkoop Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet

Uitgangspuntennotitie lokale inkoop Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet Uitgangspuntennotitie lokale inkoop Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet Achtergrond: De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) maakt gemeenten per 1 januari 2015 bestuurlijk en financieel

Nadere informatie

Uitwerking toegang en toeleiding tot specialistische jeugdhulp in de provincie Friesland

Uitwerking toegang en toeleiding tot specialistische jeugdhulp in de provincie Friesland Uitwerking toegang en toeleiding tot specialistische jeugdhulp in de provincie Friesland 1. Inleiding Naar aanleiding van het Regionaal Transitiearrangement Friesland en het concept Omvormingsplan hebben

Nadere informatie

Productenoverzicht Inkoop sociaal domein

Productenoverzicht Inkoop sociaal domein Productenoverzicht sociaal domein In het onderstaande overzicht staat per transitie aangegeven wat voor producten er zijn en op wat voor wijze deze producten worden ingekocht. De producten in het groen

Nadere informatie

Jeugdhulp in Nissewaard

Jeugdhulp in Nissewaard Jeugdhulp in Nissewaard Projectleider decentralisatie jeugdhulp Angela van den Berg Regisseur jeugd en gezin JOT kernen Jolanda Combrink Inhoud 1. Wat verandert er? 2. Beleidskaders 3. Jeugdhulpplicht

Nadere informatie

Jeugdarts en de Jeugdwet 2015

Jeugdarts en de Jeugdwet 2015 Factsheet Jeugdarts en de Jeugdwet 2015 Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedproblemen, en geestelijke

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Gemeente

Hoofdstuk 2. Gemeente Fawzi Salih van K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd heeft voor u een eerste screening gemaakt van hoofdstuk 2. Het resultaat van de screening is terug te vinden op de volgende pagina s. De samenvatting per

Nadere informatie

Perceelbeschrijving 1 Gespecialiseerde ambulante hulp

Perceelbeschrijving 1 Gespecialiseerde ambulante hulp Perceelbeschrijving 1 Gespecialiseerde ambulante hulp Samenwerkende gemeenten Friesland Achtkarspelen Ameland het Bildt Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel De Friese Meren Harlingen Heerenveen

Nadere informatie

Pedagogische civil society: Gemeenschappelijke activiteiten van burgers rondom het grootbrengen van kinderen.

Pedagogische civil society: Gemeenschappelijke activiteiten van burgers rondom het grootbrengen van kinderen. Beleidsplan Onderdeel Vrij en niet vrij toegankelijke jeugdhulp In deze memo wordt nader in gegaan op de volgende onderwerpen: A. Eenduidige definiëring typen jeugdhulp B. Definiëring welke jeugdhulp wel

Nadere informatie

Perceelbeschrijving. Jeugd en gezinsteam

Perceelbeschrijving. Jeugd en gezinsteam Perceelbeschrijving Jeugd en gezinsteam Samenwerkende gemeenten Holland Rijnland: Alphen aan den Rijn Hillegom Kaag en Braassem Katwijk Leiden Leiderdorp Lisse Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest

Nadere informatie

Medisch specialist ziekenhuis

Medisch specialist ziekenhuis Factsheet Medisch specialist ziekenhuis en de Jeugdhulp Almere 2015 Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en

Nadere informatie

Toekomstige ontwikkelingen transitie jeugdzorg Rotterdam

Toekomstige ontwikkelingen transitie jeugdzorg Rotterdam Toekomstige ontwikkelingen transitie jeugdzorg Rotterdam Decentralisaties Versterken zelfredzaamheid Wet werken naar Vermogen Jongere met ondertoezichtstelling en verstandelijke beperking Jongere met gedragsproblemen

Nadere informatie

Over zorg voor de jeugd en de Jeugdwet. hoorn.nl

Over zorg voor de jeugd en de Jeugdwet. hoorn.nl Over zorg voor de jeugd en de Jeugdwet hoorn.nl Wmo Partici patiewet Jeugdwet gemeente Aanleiding Jeugdwet huidige stelsel versnipperd samenwerking rond gezinnen schiet tekort druk op gespecialiseerde

Nadere informatie

DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN. Raadsvoorstellen 2014

DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN. Raadsvoorstellen 2014 DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN Raadsvoorstellen 2014 Presentatie: 11-12 12-20132013 Planning raadsbesluiten Beleidskader (nieuwe Wmo en Jeugdwet): januari 2014 Transitiearrangement Zorg voor Jeugd: :

Nadere informatie

Veranderingen in de Jeugdzorg Zeeland: Vraag- en antwoord

Veranderingen in de Jeugdzorg Zeeland: Vraag- en antwoord Veranderingen in de Jeugdzorg Zeeland: Vraag- en antwoord Algemeen Wat verandert er vanaf volgend jaar in de jeugdzorg? Per 1 januari 2015 wordt de gemeente in plaats van het Rijk en de provincie verantwoordelijk

Nadere informatie

Decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten

Decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten Decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten Wat is de jeugdzorg Alle ondersteuning, zorg voor jeugdigen op het gebied van opvoeden en opgroeien Preventie, licht ondersteuning tot zeer zware specialistische

Nadere informatie

Factsheet jeugdhulp, algemene informatie over de (toegang tot) jeugdhulp voor asielzoekerskinderen en amv

Factsheet jeugdhulp, algemene informatie over de (toegang tot) jeugdhulp voor asielzoekerskinderen en amv Factsheet jeugdhulp, algemene informatie over de (toegang tot) jeugdhulp voor asielzoekerskinderen en amv Versie 2019 Doel van deze factsheet Deze factsheet dient als handleiding voor de samenwerking tussen

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Wormerland

Aan de raad van de gemeente Wormerland RAADSVOORSTEL Aan de raad van de gemeente Wormerland Datum aanmaak 10-09-2014 Onderwerp Beleidsplan Jeugdhulp Wormerland 2015-2017 Programma en portefeuillehouder E. Fens Raadsvergadering 21 oktober 2014

Nadere informatie

Factsheet Besluit gemeente na verwijzing door huisarts?

Factsheet Besluit gemeente na verwijzing door huisarts? JStelselwijziging Jeugd Factsheet Besluit gemeente na verwijzing door huisarts? Aanleiding Moet of kan de gemeente na de verwijzing door de huisarts en de beoordeling door de jeugdhulpaanbieder nog een

Nadere informatie

Stelselwijziging jeugd. Informatie 20 februari 2013

Stelselwijziging jeugd. Informatie 20 februari 2013 Stelselwijziging jeugd Informatie 20 februari 2013 Inhoud - Decentralisatie jeugdzorg - In dialoog met ouders www.krimpenaandenijssel.nl Was Wordt OUD NIEUW (2015) AWBZ J-LVG en PGB voor J-LVG / J-GGZ

Nadere informatie

Regionaal en lokaal Beleidskader Transitie Jeugdzorg Route Zuidoost 2014-2018

Regionaal en lokaal Beleidskader Transitie Jeugdzorg Route Zuidoost 2014-2018 Bijlage 2 bij raadsvoorstel inzake Lokaal en regionaal beleidskader voor jeugdzorg. Samenvatting Regionaal en lokaal Beleidskader Transitie Jeugdzorg Route Zuidoost 2014-2018 Inleiding Op 1 januari 2015

Nadere informatie

Beleid Jeugdhulp. De aanpak in Stein, de Westelijke Mijnstreek en Zuid-Limburg

Beleid Jeugdhulp. De aanpak in Stein, de Westelijke Mijnstreek en Zuid-Limburg Beleid Jeugdhulp De aanpak in Stein, de Westelijke Mijnstreek en Zuid-Limburg Agenda Wie ben ik? - Sandra Raaijmakers, beleidsmedewerker jeugdzorg Wat is mijn doel voor de avond? - Informeren over stand

Nadere informatie

Transitie Jeugdzorg. Door José Vianen; Adviseur

Transitie Jeugdzorg. Door José Vianen; Adviseur Transitie Jeugdzorg Door José Vianen; Adviseur relevante thema s 1. Transitie jeugdzorg 2. Wat beogen we? 3. Kansen van de transitie 4. Concept wettekst 5. Richtlijnen en planning 1 Aanleiding van de transitie:

Nadere informatie

Transformatie Jeugdzorg

Transformatie Jeugdzorg Transformatie Jeugdzorg Inhoud presentatie 1. Opdracht gemeente en besluitvorming 2. Zorgstructuur jeugd Oosterhout 3. Terugblik 2015 4. Doelen en aandachtsgebieden 2016 e.v. 5. Vragen Nieuw jeugdzorgstelsel

Nadere informatie

Basisteam centrum jeugd en gezin land van Cuijk. Hoe werkt het in praktijk

Basisteam centrum jeugd en gezin land van Cuijk. Hoe werkt het in praktijk Basisteam centrum jeugd en gezin land van Cuijk Hoe werkt het in praktijk Zorgvormen nu en vanaf 2015 Functies Lokale jeugdhulp Bureau Jeugdzorg Jeugd- en opvoedhulp Jeugd GGZ Jeugd GGZ Eerste Lijn Jeugd-VG,LG,

Nadere informatie

Managementsamenvatting Regionaal Beleidskader Route Zuidoost

Managementsamenvatting Regionaal Beleidskader Route Zuidoost Managementsamenvatting Regionaal Beleidskader Route Zuidoost 2015-2018 Inleiding Op 1 januari 2015 treedt de Jeugdwet in werking. Gemeenten worden bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor alle vormen

Nadere informatie

Toekomstmodel Jeugdstelsel. Waarom het anders moet & hoe het anders kan

Toekomstmodel Jeugdstelsel. Waarom het anders moet & hoe het anders kan Stip aan de horizon Toekomstmodel Jeugdstelsel Waarom het anders moet & hoe het anders kan Quirien van der Zijden gemeenteraden Holland Rijnland april/mei 2013 Hoe het nu kan gaan Jeugd & Opvoedhulp Zorg

Nadere informatie

Aan de Raad. Vaststellen Regionaal Transitiearrangement Zorg voor Jeugd

Aan de Raad. Vaststellen Regionaal Transitiearrangement Zorg voor Jeugd Aan de Raad Agendapunt: 9 Onderwerp: Vaststellen Regionaal Transitiearrangement Zorg voor Jeugd Kenmerk: Status: SaZa - Welzijn / YK Besluitvormend Kollum, 3 december 2013 Samenvatting Gemeenten worden

Nadere informatie

Jeugd. Sociaal Domein Jeugd Werk Zorg. 1 september 2014, verordening Jeugdhulp

Jeugd. Sociaal Domein Jeugd Werk Zorg. 1 september 2014, verordening Jeugdhulp Jeugd Sociaal Domein Jeugd Werk Zorg 1 september 2014, verordening Jeugdhulp Wat moet geregeld zijn? Focuslijst Jeugd: Zorgcontinuïteit is geregeld: passend en dekkend aanbod blijft bestaan Regionaal Transitie

Nadere informatie

Leidraad samenwerking huisartsen en gemeenten rond jeugd

Leidraad samenwerking huisartsen en gemeenten rond jeugd Leidraad samenwerking huisartsen en gemeenten rond jeugd Vastgesteld: 17 september 2018 Voorgeschiedenis In de aanloop naar de nieuwe Jeugdwet maakten VNG en LHV gezamenlijk de werkmap Samenwerking tussen

Nadere informatie

Raadscommissie 13 oktober 2014 Transitie Jeugdzorg Sint Anthonis

Raadscommissie 13 oktober 2014 Transitie Jeugdzorg Sint Anthonis Raadscommissie 13 oktober 2014 Transitie Jeugdzorg Sint Anthonis Annemiek van Woudenberg transitiemanager Land van Cuijk Jeannette Posthumus CJG manager Land van Cuijk 2013 RICHTEN 2014 INRICHTEN 2015

Nadere informatie

Om het kind. Hervorming zorg voor de jeugd Kennisnetwerk JGZ OCW. Justitie J&G. Provincie. Gemeenten. Gemeentefonds VWS.

Om het kind. Hervorming zorg voor de jeugd Kennisnetwerk JGZ OCW. Justitie J&G. Provincie. Gemeenten. Gemeentefonds VWS. Om het kind Hervorming zorg voor de jeugd Kennisnetwerk JGZ 19-11-2012. OCW Aanval op de uitval, RMC, plusvoorziening: 320 mln Onderwijsachterstanden-beleid (incl VVE): 249 mln SO, VSO, rugzakjes, praktijk

Nadere informatie

Transitie jeugdzorg. Ab Czech. programmamanager gemeente Eindhoven. januari 2013

Transitie jeugdzorg. Ab Czech. programmamanager gemeente Eindhoven. januari 2013 Transitie jeugdzorg Ab Czech programmamanager gemeente Eindhoven januari 2013 1. Samenhangende maatregelen Decentralisatie jeugdzorg Decentralisatie participatie Decentralisatie AWBZ begeleiding Passend

Nadere informatie

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams Vangnet 0-99 Onafhankelijke regie Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling Sociaal medische contractering Jeugd Organisatie wijkteams Lokaal beeld van de transities Wilt u wijkgericht

Nadere informatie

in te stemmen met het Beleidsplan Zorg voor Jeugd Achtkarspelen

in te stemmen met het Beleidsplan Zorg voor Jeugd Achtkarspelen Riedsútstel Ried : 28 augustus 2014 Status : Informerend / Vergaderstuk Agindapunt : niet invullen Portefúljehâlder : G. Postma Amtner : mw. C. Zondag Taheakke : Beleidsplan Zorg voor Jeugd Achtkarspelen

Nadere informatie

Het organiseren van een Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK)

Het organiseren van een Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) Vragenlijst Inhoud: 1. In hoeverre is er een gedeelde visie in de regio over wat er op lokaal, regionaal en bovenregionaal niveau dient te worden ingekocht en georganiseerd? Er vindt al goede samenwerking

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 april 2016;

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 april 2016; VERORDENING JEUGDHULP GEMEENTE BEESEL De raad van de gemeente Beesel, gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 april 2016; gelet op de artikelen 2.9, 2.10, 2.12 en 8.1.1

Nadere informatie

N.B. Voor Haaglanden geldt dat de taken die in dit plaatje bij de provincie liggen de verantwoordelijkheid zijn van het stadsgewest Haaglanden.

N.B. Voor Haaglanden geldt dat de taken die in dit plaatje bij de provincie liggen de verantwoordelijkheid zijn van het stadsgewest Haaglanden. De nieuwe Jeugdwet Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor jeugdhulp. De nieuwe Jeugdwet is er voor alle kinderen en jongeren tot 18 jaar die tijdelijk of langer durend ondersteuning nodig hebben

Nadere informatie

Vragen en Antwoorden voor huidige cliënten jeugdhulp

Vragen en Antwoorden voor huidige cliënten jeugdhulp Vragen en Antwoorden voor huidige cliënten jeugdhulp Na 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Op dit moment wordt hard gewerkt om ervoor te zorgen dat deze overgang goed

Nadere informatie

De nieuwe Jeugdwet op hoofdlijnen. André Schoorl Programma stelselherziening jeugd

De nieuwe Jeugdwet op hoofdlijnen. André Schoorl Programma stelselherziening jeugd De nieuwe Jeugdwet op hoofdlijnen André Schoorl Programma stelselherziening jeugd Aanleiding Conclusies Parlementaire werkgroep 2011: - Huidige stelsel is versnipperd - Samenwerking rond gezinnen schiet

Nadere informatie

Concept Verordening jeugdhulp gemeente Velsen 2015

Concept Verordening jeugdhulp gemeente Velsen 2015 Concept Verordening jeugdhulp gemeente Velsen 2015 De raad van de gemeente Velsen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 2014 met nummer..; gelet op de artikelen 2.9,

Nadere informatie

Toelichting Algemeen

Toelichting Algemeen Toelichting Algemeen Deze verordening geeft uitvoering aan de Jeugdwet. Deze wet maakt onderdeel uit van de bestuurlijke en financiële decentralisatie naar gemeenten van de jeugdzorg, de jeugd-ggz, de

Nadere informatie

Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing

Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing Tom van Yperen Nederlands Jeugdinstituut 18 januari 2012 te Den Bosch t.vanyperen@nji.nl / s.vanhaaren@nji.nl Waarom de stelselwijziging? 1.

Nadere informatie

Kennisateliers Jeugdbescherming Jeugdreclassering. Juni 2013 Anna van Beuningen

Kennisateliers Jeugdbescherming Jeugdreclassering. Juni 2013 Anna van Beuningen Kennisateliers Jeugdbescherming Jeugdreclassering Juni 2013 Anna van Beuningen Gemeenten na 2015 verantwoordelijk voor inrichting van het gehele jeugdstelsel Dus ook voor toeleiding naar jeugdbescherming

Nadere informatie

Verbeterprogramma Jeugd Transitie Jeugdzorg en Passend Onderwijs. Themaraad Gemeente Heerde, 2 juni 2014 Rob van de Zande

Verbeterprogramma Jeugd Transitie Jeugdzorg en Passend Onderwijs. Themaraad Gemeente Heerde, 2 juni 2014 Rob van de Zande Verbeterprogramma Jeugd Transitie Jeugdzorg en Passend Onderwijs Themaraad Gemeente Heerde, 2 juni 2014 Rob van de Zande Onderwerpen Cijfers Beleidsnota Inkoop Budget Vervolgproces Nieuwe taken: 5+5 1.

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst Transities Jeugd en Wmo 18 september 2014 Even voorstellen Marieke Dawson sr. beleidsmedewerker Jeugd en Wmo 1 In deze presentatie Wettelijk kader: wat verandert er? Wat heeft de

Nadere informatie

Visie op de Jeugd GGZ in de regio Groot Amsterdam 2015 2016

Visie op de Jeugd GGZ in de regio Groot Amsterdam 2015 2016 Visie op de Jeugd GGZ in de regio Groot Amsterdam 2015 2016 Versie 1, april 2015 SIGRA Netwerk Jeugd GGZ INHOUDSOPGAVE 1. Doelstelling 2. Psychische aandoeningen bij de jeugd in cijfers 3. Jeugd GGZ binnen

Nadere informatie

Algemene vragen van ouders over de transitie jeugdhulp

Algemene vragen van ouders over de transitie jeugdhulp Algemene vragen van ouders over de transitie jeugdhulp Voor welke vormen van jeugdhulp wordt de gemeente verantwoordelijk? In het nieuwe jeugdstelsel wordt de gemeente verantwoordelijk voor: - alle vormen

Nadere informatie

Praatpapier samenwerking gemeenten en huisartsen voor de zorg voor jeugd

Praatpapier samenwerking gemeenten en huisartsen voor de zorg voor jeugd Praatpapier samenwerking gemeenten en huisartsen voor de zorg voor jeugd Aanleiding De Jeugdwet treedt op 1 januari 2015 in werking. Deze wet maakt gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk

Nadere informatie

Inzicht in de jeugdzorg en de samenhang met gerelateerde domeinen

Inzicht in de jeugdzorg en de samenhang met gerelateerde domeinen Inzicht in de jeugdzorg en de samenhang met gerelateerde domeinen Informatiebijeenkomst Transitie jeugdzorg, SRA 19 juni 2011 Startfoto en kennisdeling. Het Planetarium Amsterdam Caroline Mobach Presentatie

Nadere informatie

Decentralisatie Jeugdzorg. Van transitie naar transformatie. Samen maken we het mogelijk!

Decentralisatie Jeugdzorg. Van transitie naar transformatie. Samen maken we het mogelijk! Decentralisatie Jeugdzorg Van transitie naar transformatie Samen maken we het mogelijk! 13 oktober 2011 Drentse pilot jeugd Waar gaat het om? Opvoed- en opgroeiondersteuning Jeugdgezondheidszorg Opvoed-

Nadere informatie

Transities in vogelvlucht de hervorming van de langdurige zorg. ZorgImpuls maart 2015 versie gemeente Rotterdam

Transities in vogelvlucht de hervorming van de langdurige zorg. ZorgImpuls maart 2015 versie gemeente Rotterdam Transities in vogelvlucht de hervorming van de langdurige zorg ZorgImpuls maart 2015 versie gemeente Rotterdam Inleiding Vanaf 1 januari 2015 is er veel veranderd in de zorg en ondersteuning. Het Rijk

Nadere informatie

Deze kwaliteitseisen gelden ALS een functionaris de taak heeft POH-GGZ zorg aan jeugdigen in de huisartsenpraktijk te bieden. 2

Deze kwaliteitseisen gelden ALS een functionaris de taak heeft POH-GGZ zorg aan jeugdigen in de huisartsenpraktijk te bieden. 2 Kwaliteitseisen POH-GGZ Jeugd Friesland, Addendum op het Kwaliteitskader POHGGZ in Friesland 2014 Definitief 04-05-2018; versie goedgekeurd door het bestuur van LHV-Huisartsenkring Friesland tijdens de

Nadere informatie

Transitie Jeugdzorg en Jeugdgezondheidszorg. Contactpersonenavond AJN Zuid-Holland 19 september 2013

Transitie Jeugdzorg en Jeugdgezondheidszorg. Contactpersonenavond AJN Zuid-Holland 19 september 2013 Transitie Jeugdzorg en Jeugdgezondheidszorg Contactpersonenavond AJN Zuid-Holland 19 september 2013 23 maart 2007 1 Doelen van van de de avond avond 2 Programma Terugblik Inleiding stelselwijziging, tijdpad

Nadere informatie

Opgeleverde en ingeplande producten transitiebureau en werkagenda s VNG-Rijk

Opgeleverde en ingeplande producten transitiebureau en werkagenda s VNG-Rijk Opgeleverde en ingeplande producten transitiebureau en werkagenda s VNG-Rijk Doorlopende ondersteuning Rondje regio s / accountmanagement, helpdesk Helpdesk via voordejeugd.nl Website voordejeugd.nl, met

Nadere informatie

De expertpool voor de regio Brabant Noord Oost

De expertpool voor de regio Brabant Noord Oost De expertpool voor de regio Brabant Noord Oost De expertpool is een pool van tweedelijns specialisten, die generalisten consult en advies biedt als specialistische hulp nodig is, maar niet direct duidelijk

Nadere informatie

Notitie inkoopkeuzes en -proces

Notitie inkoopkeuzes en -proces Notitie keuzes en -proces Alle Friese gemeenten werken onder de noemer Zorg voor Jeugd Fryslân samen aan het voorbereiden van de uitvoering van de Jeugdwet. Op diverse onderdelen organiseren gemeenten

Nadere informatie

Themabijeenkomst Transitie Jeugdzorg Land van Cuijk

Themabijeenkomst Transitie Jeugdzorg Land van Cuijk Themabijeenkomst Transitie Jeugdzorg Land van Cuijk 2013 RICHTEN 2014 INRICHTEN 2015 VERRICHTEN Programma Beleidsplan Jeugdzorg 2015-2018 Verordening Jeugdzorg Budgetten Centrumregeling Beleidsplan en

Nadere informatie

Samenwerking JGZ - Jeugdzorg

Samenwerking JGZ - Jeugdzorg Samenwerking JGZ - Jeugdzorg Marian van Leeuwen 19 november 2012 Doelen JGZ (bron NCJ) 1. preventieve gezondheidszorg bieden aan alle kinderen in Nederland van 0-19 jaar. 2. De lichamelijke, psychische,

Nadere informatie

De 5 hoek in Amsterdam werkt samen!

De 5 hoek in Amsterdam werkt samen! Er zijn 27 Ouder- en Kindteams. 22 teams zitten in de wijken, vier teams zijn er voor het voortgezet onderwijs en één team is er speciaal voor het MBO. We werken samen vanuit een aantal functies: ouder-

Nadere informatie

DE JEUGD- & GEZINSBESCHERMER

DE JEUGD- & GEZINSBESCHERMER DE JEUGD- & GEZINSBESCHERMER BUREAU JEUGDZORG NOORD-HOLLAND Elk kind heeft recht op goede ontwikkelkansen en om op te groeien in een veilige omgeving. Als dit niet vanzelf gaat, wordt door het lokale veld

Nadere informatie

Kwaliteit. 1 Inleiding. 2 De wettelijke voorwaarden. 2.1 Jeugdwet

Kwaliteit. 1 Inleiding. 2 De wettelijke voorwaarden. 2.1 Jeugdwet Kwaliteit 1 Inleiding Wat is kwaliteit van zorg en wat willen we als gemeenten samen met onze zorgaanbieders ten aanzien van kwaliteit afspreken? Om deze vraag te beantwoorden vinden twee bijeenkomsten

Nadere informatie

Samenwerking Bureau jeugdzorg Stadsregio Rotterdam en de William Schrikker Groep na 2015

Samenwerking Bureau jeugdzorg Stadsregio Rotterdam en de William Schrikker Groep na 2015 Samenwerking Bureau jeugdzorg Stadsregio Rotterdam en de William Schrikker Groep na 2015 Versie 14/11/2013 Inleiding De verantwoordelijkheid voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat, preventie, vroegsignalering

Nadere informatie

UITVOERINGSREGELS. Bij de verordening jeugdhulp SWW. Programma Jeugd SWW. Uitvoeringsregels bij de verordening jeugdhulp SWW. Datum 01 december 2014

UITVOERINGSREGELS. Bij de verordening jeugdhulp SWW. Programma Jeugd SWW. Uitvoeringsregels bij de verordening jeugdhulp SWW. Datum 01 december 2014 UITVOERINGSREGELS Bij de verordening jeugdhulp SWW Programma Jeugd SWW Uitvoeringsregels bij de verordening jeugdhulp SWW Naam M. Brouwer Datum 01 december 2014 Versie V 3.1 1 collegevoorstel Bijlagen

Nadere informatie

hoofdlijnennotitie Decentralisatie Jeugdzorg Westelijke Mijnstreek

hoofdlijnennotitie Decentralisatie Jeugdzorg Westelijke Mijnstreek Betreft Vergaderdatum hoofdlijnennotitie Decentralisatie Jeugdzorg Westelijke Mijnstreek 25-februari-2014 Gemeenteblad 2014 / Agendapunt Aan de Raad Voorstel De gemeenteraad wordt voorgesteld: 1. De hoofdlijnennotitie

Nadere informatie

Ik krijg ondersteuning bij de opvoeding en zorg voor mijn kind. Wat verandert er in 2015?

Ik krijg ondersteuning bij de opvoeding en zorg voor mijn kind. Wat verandert er in 2015? Ik krijg ondersteuning bij de opvoeding en zorg voor mijn kind Wat verandert er in 2015? Meestal kunt u op eigen kracht of met hulp van familie, vrienden of buren uw leven prima organiseren. Maar soms

Nadere informatie

Zorg voor Jeugd Raadsinformatieavond. 22 januari /02/2013 1

Zorg voor Jeugd Raadsinformatieavond. 22 januari /02/2013 1 Zorg voor Jeugd Raadsinformatieavond 22 januari 2013 14/02/2013 1 Headlines/voorlopige conclusies Deel I: Tussenevaluatie Buurtteams Jeugd en Gezin Pilot Ondiep/Overvecht 14/02/2013 2 Facts en figures

Nadere informatie

De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is. ZorgImpuls maart 2015

De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is. ZorgImpuls maart 2015 De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is ZorgImpuls maart 2015 Inleiding Vanaf 1 januari 2015 is er veel veranderd in de zorg en ondersteuning. Het Rijk heeft veel taken

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Winterswijk van..

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Winterswijk van.. RAADSBESLUIT Onderwerp: Verordening Jeugdhulp Winterswijk De raad van de gemeente Winterswijk; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Winterswijk van.. gelet

Nadere informatie

J. Schouwerwou F. Veltman Zaaknummer : Voorstel: Instemmen met het "Transitiearrangement Regio Fryslân"

J. Schouwerwou F. Veltman Zaaknummer : Voorstel: Instemmen met het Transitiearrangement Regio Fryslân Aan de gemeenteraad van4 : Gemeenten Gaasterlân-Sleat, Lemsterland en Skarsterlân Raadsvergadering : 11 december 2013 Commissievergadering : 3 december 2013 Agendapunt : 10 Nummer : 2013/097 Datum voorstel

Nadere informatie

Hieronder geven we u alvast wat informatie over deze onderwerpen.

Hieronder geven we u alvast wat informatie over deze onderwerpen. Betreft: Themabijeenkomst jeugd 16 februari 2017 Datum: 13 februari 2017 1 DOELSTELLING BIJEENKOMST Op 16 februari 2017 vindt de derde en laatste voorlichtingsbijeenkomst plaats over de inkoopstrategie

Nadere informatie

Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting. Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting DOEN. wat nodig is. Managementsamenvatting -

Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting. Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting DOEN. wat nodig is. Managementsamenvatting - Kadernota Sociaal Domein Managementsamenvatting Kadernota Sociaal Domein Managementsamenvatting DOEN wat nodig is Managementsamenvatting - 1 - Kadernota sociaal domein 2 Doen wat nodig is De gemeente Almere

Nadere informatie

Vraaggericht, actief-anticiperend en detecterend. Surveillance van gezondheid, groei en ontwikkeling

Vraaggericht, actief-anticiperend en detecterend. Surveillance van gezondheid, groei en ontwikkeling Unique selling points JGZ Specialisme met het gezonde kind als referentiekader Vraaggericht, actief-anticiperend en detecterend Laagdrempelig en hoog bereik Surveillance van gezondheid, groei en ontwikkeling

Nadere informatie

Voorstel. het realiseren van continuïteit van zorg; het realiseren van de benodigde infrastructuur; het beperken van frictiekosten.

Voorstel. het realiseren van continuïteit van zorg; het realiseren van de benodigde infrastructuur; het beperken van frictiekosten. Voorstel Cluster : samenleving Nummer : 9 Portefeuillehouder : Nico Oud Datum vergadering : 16 december 2013 Onderwerp : Regionaal Transitie Arrangement Jeugdzorg Fryslân Op 1 januari 2015 gaat de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Bijeenkomst samenwerkingsverband PO Duin en Bollenstreek

Bijeenkomst samenwerkingsverband PO Duin en Bollenstreek Bijeenkomst samenwerkingsverband PO Duin en Bollenstreek Transitie van de jeugdzorg naar gemeenten. Wat betekent dat voor kinderen, ouders en onderwijs? Marion Goedhart, trekker transitie jeugdzorg gemeenten

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering : Agendanummer : Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : B.J.N Fintelman : Beleid en Projecten : J.R.A. (Nelly) Wijnker Voorstel aan de raad Onderwerp : Beleidsplan

Nadere informatie

Gemeente Stadskanaal: Nadere regels Jeugdhulp Stadskanaal 2015

Gemeente Stadskanaal: Nadere regels Jeugdhulp Stadskanaal 2015 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Stadskanaal. Nr. 82569 29 december 2014 Gemeente Stadskanaal: Nadere regels Jeugdhulp Stadskanaal 2015 Burgemeenster en wethouders van de gemeente Stadskanaal;

Nadere informatie

gelet op artikel 2, artikel 4, artikel 7 en artikel 12 van de Jeugdverordening gemeente IJsselstein 2015;

gelet op artikel 2, artikel 4, artikel 7 en artikel 12 van de Jeugdverordening gemeente IJsselstein 2015; Het college van burgemeester en wethouders van IJsselstein; gelet op artikel 2, artikel 4, artikel 7 en artikel 12 van de Jeugdverordening gemeente IJsselstein 2015; besluit vast te stellen Besluit Jeugd

Nadere informatie

Presentatie Regionale transitiearrangementen jeugd

Presentatie Regionale transitiearrangementen jeugd Presentatie Regionale transitiearrangementen jeugd Bijeenkomst transitiemanagers Jeugd 28 juni 2013 26 juni 2013 Agenda Doel en visie op de handreiking Inhoudsopgave Vereisten TSJ Handige voorbeelden:

Nadere informatie

De keuze van Apeldoorn: een CJG over de volle breedte. Interview met wethouder Paul Blokhuis

De keuze van Apeldoorn: een CJG over de volle breedte. Interview met wethouder Paul Blokhuis De keuze van Apeldoorn: een CJG over de volle breedte Interview met wethouder Paul Blokhuis 2015 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door

Nadere informatie

RAADSBESLUIT: BESLUIT:

RAADSBESLUIT: BESLUIT: RAADSBESLUIT: De raad van de gemeente Leiden: Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders (raadsvoorstel 14.0091 van 2014), mede gezien het advies van de commissie gelet op de artikelen 2.2, 2.9,

Nadere informatie

Beoordelingskader Tijdelijk Fonds Jeugdhulp Holland Rijnland

Beoordelingskader Tijdelijk Fonds Jeugdhulp Holland Rijnland Inleiding Beoordelingskader Tijdelijk Fonds Jeugdhulp Holland Rijnland 2018-2019 De 11 gemeenten in Holland Rijnland, die gezamenlijk alle jeugdhulp inkopen via de TWO jeugdhulp, hebben besloten een Tijdelijk

Nadere informatie

Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota

Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota 2 Samenvatting van de concept kadernota - Heel het Kind Heel het Kind Op 18 februari 2014 heeft de Eerste Kamer de nieuwe Jeugdwet aangenomen. Daarmee

Nadere informatie

Eerstelijnsjeugdhulp. Dr. Wim Gorissen, Directeur Efectiviteit & Vakmanschap

Eerstelijnsjeugdhulp. Dr. Wim Gorissen, Directeur Efectiviteit & Vakmanschap Eerstelijnsjeugdhulp Dr. Wim Gorissen, Directeur Efectiviteit & Vakmanschap Opbouw inleiding De jeugdwet en het jeugdveld Samenwerking in de eerstelijnsjeugdhulp Samen lerend doen wat werkt 2 De Jeugdwet

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Veranderingen in de zorg

Informatiebijeenkomst Veranderingen in de zorg Informatiebijeenkomst Veranderingen in de zorg Welkomstwoord Wethouder Homme Geertsma Wethouder Erik van Schelven Wethouder Klaas Smidt Inhoud Doel & programma bijeenkomst Veranderingen in de zorg Visie

Nadere informatie

KANSRIJK OPGROEIEN IN LELYSTAD

KANSRIJK OPGROEIEN IN LELYSTAD KANSRIJK OPGROEIEN IN LELYSTAD Samenvatting Kadernota Jeugdhulp Onze ambitie Als gemeente Lelystad willen we kansen geven aan kinderen. Ons beleid is erop gericht dat onze kinderen gezond en veilig opgroeien,

Nadere informatie

CL IËNT. Regelt de aanspraak op zorg voor mensen die een blijvende behoefte hebben aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid.

CL IËNT. Regelt de aanspraak op zorg voor mensen die een blijvende behoefte hebben aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid. HET WETTELIJK LANDSCHAP ANNO 2016 WET PASSEND ONDERWIJS Regelt dat zoveel mogelijk kinderen binnen regulier onderwijs een startkwalificatie halen. Legt zorgplicht bij scholen om voor iedere leerling een

Nadere informatie

ZORG VOOR JEUGD FRYSLÂN OP KOMPAS INVOEGEN EN AANSLUITEN. Samenvatting

ZORG VOOR JEUGD FRYSLÂN OP KOMPAS INVOEGEN EN AANSLUITEN. Samenvatting ZORG VOOR JEUGD FRYSLÂN OP KOMPAS INVOEGEN EN AANSLUITEN Samenvatting Kompas voor de zorg voor de jeugd in Fryslân De zorg voor de jeugd valt vanaf 2015 onder de taken van de gemeente. De 27 Friese gemeenten

Nadere informatie

Betreft: Veranderingen in de jeugdhulp en het overgangsrecht - informatie voor ouders en verzorgers van kinderen in jeugdhulp

Betreft: Veranderingen in de jeugdhulp en het overgangsrecht - informatie voor ouders en verzorgers van kinderen in jeugdhulp 10 november 2014 Betreft: Veranderingen in de jeugdhulp en het overgangsrecht - informatie voor ouders en verzorgers van kinderen in jeugdhulp Geachte heer, mevrouw, Op 1 januari 2015 gaat de nieuwe Jeugdwet

Nadere informatie

Utrechts model jeugdhulp. Hier komt tekst. Hier komt ook tekst. Netwerkdag JGGZ 23 april 2015. Utrecht.nl

Utrechts model jeugdhulp. Hier komt tekst. Hier komt ook tekst. Netwerkdag JGGZ 23 april 2015. Utrecht.nl Utrechts model jeugdhulp Hier komt tekst Hier komt ook tekst Netwerkdag JGGZ 23 april 2015 Utrechtse aanpak Zorg voor Jeugd Leidende principes waarborgen juiste inhoudelijke koers Zorgvuldige en beheerste

Nadere informatie

Zelftest Basisteam Jeugd -

Zelftest Basisteam Jeugd - Zelftest Basisteam Jeugd - Realisatie doelen van de jeugdwet 2015 Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Gezondheidswetenschappen Ant. Deusinglaan 1 9713 AV Groningen Uitvoeringsteam C4Youth Contactpersoon:

Nadere informatie

Was/wordt tabel artikelen Verordening jeugdhulp Bloemendaal 2018 (corsa ) Ongewijzigd

Was/wordt tabel artikelen Verordening jeugdhulp Bloemendaal 2018 (corsa ) Ongewijzigd Was/wordt tabel artikelen Verordening jeugdhulp Bloemendaal 2018 (corsa 2018007596) Tekst Verordening jeugdhulp Bloemendaal 2015 Artikel 1 Begripsbepalingen Nieuwe tekst Ongewijzigd In deze verordening

Nadere informatie

Perceelbeschrijving specialistische jeugdzorg

Perceelbeschrijving specialistische jeugdzorg Perceelbeschrijving specialistische jeugdzorg Gemeenten in de Kop van Noord- Holland Deelnemende gemeenten: Gemeente Den Helder Gemeente Schagen Gemeente Hollands Kroon Gemeente Texel Vragen via de mail

Nadere informatie

Samenwerken aan Jeugdzorg in Twente

Samenwerken aan Jeugdzorg in Twente Samenwerken aan Jeugdzorg in Twente Uitloopavond commissie sociaal 28 aug. 2013 Annemarie Kristen-Reerink Kirsten Boelen Kristel Fiselier Wat gaan we vertellen? 1. Stand van zaken 2. Notitie Samenwerken

Nadere informatie

Monitor Aansluiting onderwijs jeugdhulp

Monitor Aansluiting onderwijs jeugdhulp Monitor Aansluiting onderwijs jeugdhulp Vragenlijst op beleidsniveau Versie 5, augustus 2017 Samenwerkingsverbanden passend onderwijs en gemeenten in uw regio willen weten hoe de samenwerking tussen het

Nadere informatie

toegang jeugdhulp Lansingerland

toegang jeugdhulp Lansingerland toegang jeugdhulp Lansingerland september 2016 1 inleiding aanleiding In het onderzoeksprogramma dat de Rekenkamer Lansingerland op 15 december 2015 aan de raad heeft gestuurd, is een onderzoek aangekondigd

Nadere informatie

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning;

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning; Oude en nieuwe Wmo De Tweede Kamer is akkoord met het Voorstel van wet Wmo 2015. Na behandeling in de Eerste Kamer zal dit voorstel eind 2014 de huidige Wmo gaan vervangen. Tussen de huidige Wmo en het

Nadere informatie

Een doodgewone jongen

Een doodgewone jongen Bijspringen en meelopen Decentralisatie Jeugdzorg FoodValley dinsdag 6 november 2012 Een doodgewone jongen 2 1 Wat gaan we doen 1. Omgevingsanalyse/Regeerakkoord 2. Als jeugd en toekomst tellen De zeven

Nadere informatie

Nieuwe taken naar gemeenten. de mens centraal. 21 mei 2012

Nieuwe taken naar gemeenten. de mens centraal. 21 mei 2012 Nieuwe taken naar gemeenten de mens centraal 21 mei 2012 1 Visie gemeente Den Helder Strategische Visie Sociale Structuurvisie Woon / Leefklimaat Integrale Participatie Onderwijs Ontwikkeling Beeld van

Nadere informatie

Regiemodel Jeugdhulp 2015

Regiemodel Jeugdhulp 2015 Regiemodel Jeugdhulp 2015 Visie op de inrichting van een nieuw stelsel voor jeugdhulp na de decentralisatie versie 1 november 2012 Registratienr. 12.0013899 1 INLEIDING... 2 1.1 Schets van de opbouw van

Nadere informatie

Transitie Jeugdzorg. 2 april 2014 Ronald Buijs Directeur Yulius KJP

Transitie Jeugdzorg. 2 april 2014 Ronald Buijs Directeur Yulius KJP Transitie Jeugdzorg 2 april 2014 Ronald Buijs Directeur Yulius KJP 2 Vragen van het organisatiecomité De transities in het sociale domein, een antwoord op? Wat is de transitie Jeugdzorg precies? Hoe ziet

Nadere informatie