Wie voor de klant kiest, hoeft het provisieverbod niet te vrezen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wie voor de klant kiest, hoeft het provisieverbod niet te vrezen"

Transcriptie

1 Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland J A A R G A N G 2 2 N U M M E R 6 J U L I / A U G U S T U S IN DIT NUMMER ONDER MEER: Pagina 5 Themabijeenkomsten De kleine onderlinge na 1 januari 2014 Pagina 5 Aangepaste eisen voor beleidsbepalers van Wft-verklaringhoudende maatschappijen Pagina 6 FOV ontmoet SP en CDA Pagina 6 Implementatie Solvency II Basic volgens stappenplan uitgevoerd Pagina 6 Vervolg Wft-leergang over klantbelang centraal Pagina 7 FOV helpt bij toetsing beleidsbepalers Pagina 11 Onderlinge Reeuwijk U.A. in Waarder Het is niet óf we gaan veranderen maar wanneer we gaan veranderen Directeur particulieren Rabobank Nederland: Wie voor de klant kiest, hoeft het provisieverbod niet te vrezen Het provisieverbod voor complexe financiële producten laat niet lang meer op zich wachten. Over vier maanden, op 1 januari 2013, is het zover. Het intermediair ontvangt dan geen provisie meer, maar een betaling door de klant voor het gegeven advies. Sommigen menen dat de nieuwe regelgeving het tussenpersonenlandschap in Nederland drastisch overhoop zal halen. Anderen denken daarentegen dat de impact na een periode van gewenning wel zal meevallen. Rik Op den Brouw, directeur particulieren van Rabobank Nederland, benadrukt dat de maatregel op zich in ieder geval goed te verdedigen is. De Rabobank staat achter deze nieuwe weten regelgeving, zo stelt Rik Op den Brouw voorop. Het is goed om prijzen transparant te maken en om de klant te laten zien hoe de tarieven zijn opgebouwd. Wij hebben daarom al bijna een jaar geleden besloten de prijs van onze dienstverlening bij de verkoop van schadeproducten transparant te maken. Daar is geen enkele verplichting voor. De minister heeft begin vorig jaar alleen gezegd dat klanten op verzoek inzicht in de kosten van het intermediair moeten hebben. Voor ons hoeven klanten dat niet te vragen, maar krijgen ze het gewoon. Het is onze overtuiging dat we zo een toegevoegde waarde voor onze klanten hebben. En daarom staan we ook achter het provisieverbod voor complexe financiële producten. V A S T E B E D R A G E N P E R D E K K I N G In de particuliere schadeverzekeringsmarkt treedt de Rabobank als intermediair voor Interpolis op. Op het gebied van consumptieve financieringen (doorlopende kredieten en persoonlijke leningen) is de bank intermediair voor De Lage Landen en als het om zeer specialistische verzekeringen gaat, in zowel de particuliere als de zakelijke markt, werkt de Rabobank nog met verschillende andere maatschappijen samen. Met ingang van 1 november 2011 heeft de bank de kosten inzichtelijk gemaakt van de dienstverlening van de bank voor klanten die de Interpolis Alles in één Polis hebben. Op de factuur die deze Rik Op den Brouw. De onderlinge 1

2 klanten ontvangen, staan behalve de premie voor Interpolis en de assurantiebelasting ook de kosten voor de dienstverlening van de Rabobank vermeld. We hebben daarvoor vaste bedragen per dekking gemaakt, legt Op den Brouw uit. Als het een dienstverlening is waar we wat meer werk aan hebben, is het 2,50 per maand en is het een dienstverlening waar we minder werk aan hebben, dan is het 1 per maand. Soms rekenen we niets voor onze dienstverlening, bijvoorbeeld een inzittendenverzekering is gratis. Doordat het vaste kosten per dekking zijn, hebben we het mechanisme eruit gehaald dat we meer vergoeding zouden ontvangen als de dekking groter wordt. We hebben immers niet meer werk aan een inboedelverzekering die dekt dan aan een inboedelverzekering die dekt. We denken dat we zo iets toevoegen in de markt. S O E P E L V E R L O P E N De invoering van deze kostentransparantie bij schadeverzekeringen is soepel verlopen. De Interpolis Alles in één Polis wordt geprolongeerd op de datum waarop de desbetreffende klant de eerste rubriek binnen die polis heeft afgesloten. Daarom hoefde de nieuwe tarifering niet voor alle klanten in één keer te worden doorgevoerd, maar heeft dat in de loop van de tijd kunnen plaatsvinden, geleidelijk vanaf 1 november De kosten van de dienstverlening van de Rabobank worden zichtbaar gemaakt op de nota die door Interpolis wordt verstuurd. Interpolis incasseert het bedrag en rekent vervolgens met de Rabobank af. Vanzelfsprekend zijn deze kosten in mindering gebracht op de premie die in het verleden werd betaald. De totaalprijs is voor de klant in een enkel geval iets gestegen, maar in veruit de meeste gevallen gedaald, aldus Op den Brouw. Van de 1,3 miljoen klanten met een Interpolis Alles in één Polis hebben nu circa 1 miljoen klanten de gespecificeerde nota ontvangen. De klanten die zich met vragen daarover bij de Rabobank hebben gemeld, zijn op de vingers van twee handen te tellen. De meeste mensen reageren daar helemaal niet op en dat beschouw ik als positief, zegt Rik Op den Brouw. Een enkeling heeft uitleg gevraagd en daarmee was het dan over. Daarom denken we dat de mensen deze transparantie waarderen. Op den Brouw hoopt dat andere intermediairs het initiatief van de Rabobank zullen navolgen, want dan weet de klant ook bij schadeverzekeringen dat hij of zij het beste product krijgt. Voor de werkbelasting die deze werkwijze met zich meebrengt, hoeft het intermediair het niet te laten, zegt Op den Brouw. Zoals wij het nu samen met Interpolis hebben opgelost, kost het ons niet veel extra werk. Bovendien kun je voor de onderhoudskosten jaarfacturen maken. Overigens is een maandfactuur op zich ook niet zo raar, omdat verzekeringen inmiddels per maand kunnen worden opgezegd. Het past dus wel bij de beweging die al in de markt zit. B E L A N G R I J K E V E R S C H I L L E N Rik Op den Brouw zal vanzelfsprekend niet ontkennen dat de situatie met betrekking tot complexe financiële producten anders ligt dan bij schadeverzekeringen. Een belangrijk verschil is om te beginnen dat bij de Interpolis Alles in één Polis een maandbedrag in rekening wordt gebracht dat als een tegemoetkoming in de onderhoudskosten kan worden gezien. De regelgeving voor complexe financiële producten zegt niets over dergelijke onderhoudskosten en voorziet slechts in een eenmalige afrekening van het tarief voor het advies dat tot de transactie heeft geleid. Een ander belangrijk verschil betreft de inning en afrekening van de kosten die de klant betaalt. In de constructie die de Rabobank en Interpolis zijn overeengekomen, int Interpolis de betaling en wordt deze daarna met de Rabobank afgerekend. In de situatie met betrekking tot complexe financiële producten is dit uit den boze. Dan immers mogen geen geldstromen meer plaatsvinden tussen de aanbieder van het product en het intermediair. 2 De onderlinge juli/augustus 2012

3 De aanbieder moet dus de prijs van het product in rekening brengen en het intermediair de prijs van zijn advies en dit mag niet door middel van één nota gebeuren. D E T A I L S N O G N I E T B E K E N D Volgens Rik Op den Brouw is de Rabobank zo goed als klaar om aan de nieuwe regelgeving te kunnen voldoen, voor zover je klaar kunt zijn, voegt hij eraan toe, want de grote lijnen zijn wel bekend, maar nog niet alle details. Neem bijvoorbeeld het dienstverleningsdocument. Wat daar precies in moet komen, wordt pas in november bekend. In die zin houdt het ministerie de zaak goed onder spanning en zal er aan het einde van het jaar nog heel hard moeten worden gewerkt om alles netjes op tijd klaar te krijgen. De Rabobank wacht de definitieve regelgeving niet gelaten af, maar probeert in de komende periode op diverse punten nog aanpassingen te bewerkstelligen. Op den Brouw: Neem bijvoorbeeld een klant die voor zijn toekomst wil gaan sparen. Hij raakt daarover met een adviseur in gesprek en op het moment dat de conclusie luidt dat daarvoor een bankspaarproduct het beste is, moeten er advieskosten in rekening worden gebracht. Maar komt uit zo n gesprek dat een bankspaarproduct over een aantal jaren wel verstandig is, maar dat het nu beter is om een internetspaarrekening te openen, dan hoef je geen advieskosten in rekening te brengen. Wij vinden dat dit op zichzelf een perverse prikkel is. Zo zijn er nog wel meer zaken die naar onze mening wat aanpassing kunnen gebruiken. G E W E N N I N G S P E R I O D E Op den Brouw verwacht dat de markt, zowel de adviseurs als de klanten, behoorlijk wat tijd nodig zal hebben om aan de nieuwe situatie te wennen, mogelijk bij het ene product wat meer dan bij het andere. Bij hypotheken is het in feite een vorm van vervanging, zegt hij. De huidige afsluitprovisie verdwijnt en daar komen dan advieskosten min of meer voor terug. Dat is niet helemaal waar, het is niet hetzelfde, maar ik denk dat het in de perceptie van de klant wel zo zal zijn. Maar voor bijvoorbeeld bankspaarproducten die voor pensioenopbouw bedoeld zijn, hoef je nu niets voor advies te betalen en dat moet straks wel. Ik denk dat de klant daar wel aan zal moeten wennen, want hij moet eerst betalen voordat hij mag gaan sparen. Waar de klanten zeker ook aan zullen moeten wennen, verwacht Op den Brouw, is de hoogte van de advieskosten. Anderhalf jaar geleden bleek uit onderzoek dat mensen toch wel dachten dat ze zo n vijftig euro voor een hypotheekadvies wilden betalen. Inmiddels is dat iets gestegen, maar ik denk dat er nog wel een gat zit tussen wat mensen denken dat ze moeten gaan betalen en wat ze daadwerkelijk moeten gaan betalen. Op den Brouw maakt zich daar overigens geen grote zorgen over. Hij wijst erop dat sommige intermediairs al enige tijd forse advieskosten in rekening brengen en dat klanten bereid zijn die te betalen. Evenzo zijn veel klanten bereid de doorgaans zeer forse nota s van hun accountant te betalen. De Rabobank heeft inmiddels goeddeels vastgesteld welke tarieven voor adviezen de bank in rekening zal gaan brengen, maar daar ga ik op dit moment niets over zeggen! zegt Op den Brouw beslist. Z O R G E N Natuurlijk zijn er ook wel aspecten van de nieuwe wet- en regelgeving waar Rik Op den Brouw zich wel zorgen over maakt. Hij vreest bijvoorbeeld dat op een aantal gebieden execution only -oplossingen zullen worden aangeboden: producten zonder voorafgaand advies. Ik vind execution only voor een hypotheek een ongewenste ontwikkeling. Bij het afsluiten van een hypotheek stoppen wij enorm veel energie in het goed adviseren van betrokkenen. Het is voor de meeste mensen de grootste financiële transactie die zij in hun leven aangaan en die langjarige gevolgen heeft. Het is daarom belangrijk dat mensen goed weten wat De onderlinge juli/augustus

4 ze sluiten en waarvoor ze tekenen. Als er straks een risico is dat je dit zonder enig advies zou kunnen doen, zou ik dat kwalijk vinden. Wij zullen het in ieder geval niet doen. Een andere zorgelijke ontwikkeling, aldus Op den Brouw, betreft de deskundigheidseisen die in het kielzog van de nieuwe wet- en regelgeving behoorlijk worden aangescherpt, met name ook aan de schadeverzekeringskant. Hij zegt: Op zich is het goed dat de wetgever eisen stelt aan de deskundigheid van mensen die adviezen geven. Maar je ziet nu de neiging om niet alleen de eisen neer te zetten, maar ook in te vullen hoe daaraan moet worden voldaan. In ons bedrijfsvoeringsmodel hebben we onze opleidingen op orde en al onze adviseurs krijgen een permanente educatie. Een systeemverandering zoals we die nu krijgen, leidt in ieder geval tot hogere kosten en of dat in het geval van de Rabobank per se tot betere adviseurs leidt, daar geloof ik niet in. Dus dat vind ik minder geslaagd. K I E Z E N V O O R D E K L A N T Toch wil Rik Op den Brouw niet suggereren dat het provisieverbod tot veel kommer en kwel zal leiden. Volgens hem hoeft het intermediair niet benauwd te zijn voor zijn verdienmodel. Hij zegt: Door zaken transparant te maken, hoeven inkomstenstromen niet te veranderen. Waar bedrijven echt voor klanten kiezen, en ik zie niet in waarom het intermediair dat niet zou doen, zullen mensen graag blijven komen en zullen er ook inkomsten zijn. Het belangrijkste is, dat ongewenste prikkels in de financiële dienstverlening tot het verleden zullen behoren. Op den Brouw: Adviseurs die voor hun eigen portemonnee kiezen, zullen ook onder de nieuwe regelgeving weer wel iets verzinnen. Maar kies je voor de klant, dan mag je aannemen dat de nieuwe structuur ervoor zal zorgen dat het goed gaat. Wij als Rabobank zullen op basis van wie we zijn en wat we zijn, uiteraard altijd voor onze klanten kiezen. 4 De onderlinge juli/augustus 2012

5 FEDERATIE Themabijeenkomsten De kleine onderlinge na 1 januari 2014 De contouren van Solvency II Basic zoals dat vanaf 1 januari 2014 voor kleine onderlingen zal gelden beginnen duidelijk te worden, ook al zullen de verschillende partijen (departement, politiek, toezichthouders) zich de komende maanden tijdens het wetgevingstraject daarover nog moeten uitspreken. De betrokkenheid van de FOV in dit traject is groot, er wordt intensief overleg gevoerd met de regelgever, toezichthouder en politiek. Uit de gesprekken met de leden komt naar voren dat de keuzes voor hun individuele toekomst nog van veel factoren afhangen en niet eenvoudig zijn. Daarbij spelen onzekerheid over de uiteindelijke invulling van Solvency II Basic, eisen op het terrein van bestuurlijke deskundigheid en inrichting van de organisatie maar ook de gevolgen van het provisieverbod een belangrijke rol. Actuele vragen zijn: Wat zal er veranderen in het aanbod van verzekeringsproducten? Daarbij spelen onder meer de vragen over de rol van de adviseur; de effecten van het provisieverbod; de kosten- en productprijsontwikkelingen. Welke eisen worden er in de toekomst gesteld aan de kwaliteit en de solvabiliteit van de verzekeraar? Welke organisatievorm past in de toekomst het beste bij de behoefte van de klant? Welke organisatievorm past voor de verzekeraar het beste bij de eisen vanuit wet- en regelgeving? In de praktijk is sprake van een groot aantal standpunten en oplossingsrichtingen. Er bestaan inmiddels samenwerkingsverbanden op het gebied van ICT en onderdelen van het bedrijfsproces. Ook worden sleutelfunctionarissen gedeeld (bijvoorbeeld compliance). Daarnaast doen zich in verschillende varianten fusies voor en wordt gestudeerd op centralisering van het risicodragerschap. Er is geen eensluidende en voor alle onderlingen toepasbare oplossing voor deze casuïstiek. Want naast al deze technische thema s zijn cultuur en gedrag belangrijke wegingsfactoren om tot verandering en samenwerking te komen. Toch denkt de FOV dat kleine onderlingen met een goede afweging van de belangen en gevoed met kennis over de mogelijkheden en risico s, in staat zullen zijn om een goede keuze voor de toekomst te maken. Met het oog hierop heeft de FOV een rapport opgesteld, getiteld De kleine onderlinge na 1 januari In dit rapport wordt een aantal mogelijke scenario s voor de toekomst beschreven. Het rapport is bedoeld als een aanzet tot de verdere ontwikkeling van de (kleine) onderlinge en coöperatie in de komende jaren. Over de inhoud van het rapport zal tijdens een aantal themabijeenkomsten met de leden worden gediscussieerd. Deze bijeenkomsten zijn voor eind september en oktober gepland. Er zal worden ingegaan op de stand van zaken rond Solvency II Basic en de mogelijke gevolgen voor de kleine onderlinge. Daarbij zal de FOV haar visie geven op de ontwikkelingen en de uitdagingen waarvoor de onderlingen de komende jaren staan. De bijeenkomsten hebben een informatief karakter, maar zullen naar verwachting ook tot concrete onderzoeken voor samenwerking in allerlei vormen kunnen aanzetten. Afhankelijk van het aantal aanmeldingen zullen de bijeenkomsten zo veel mogelijk regionaal en met gelijksoortige organisaties worden georganiseerd. Opgave is mogelijk bij het FOV-bureau. Aangepaste eisen voor beleidsbepalers van Wft-verklaringhoudende maatschappijen De Beleidsregel deskundigheid 2011 van DNB en AFM bepaalde dat beleidsbepalers van kleine onderlinge verzekeraars (Wftverklaringhoudende maatschappijen) moeten beschikken over de volgende opleidings- of ervaringseisen: bestuurlijke ervaring opgedaan gedurende ten minste één jaar in een voor de onderneming relevante werkomgeving; of een HBO-diploma van een voor de onderneming relevante opleiding; of een HBO-diploma en minimaal twee jaar werkervaring in een voor de onderneming relevante werkomgeving; of tien jaar werkervaring in een voor de onderneming relevante werkomgeving, waarvan vijf jaar aaneengesloten. In de toetsingspraktijk is DNB tot het inzicht gekomen dat deze strikte deskundigheidseisen ongewenste effecten hebben. Deze bestaan erin dat een aantal beoogd beleidsbepalers van benoeming moesten worden afgehouden die op zich geschikt zijn. Tijdens de consultatiefase had de FOV dit probleem al gesignaleerd maar dat vond op dat moment geen weerklank. De betreffende deskundigheidseisen zijn nu alsnog geschrapt. De wijzigingen zijn verwerkt in de Beleidsregel geschiktheid 2012 zoals die per 1 juli 2012 van kracht is. Het is niet zo dat de eisen lichter zijn geworden; de geschiktheid van iedere beoogd beleidsbepaler wordt nu principle based getoetst. Werkbezoek ministerie van Financiën In de afgelopen jaren heeft de FOV, samen met een aantal andere De onderlinge juli/augustus

6 vertegenwoordigers van de onderlinge verzekeringssector, veelvuldig met het ministerie van Financiën gesproken over de vormgeving van Solvency II Basic. Op basis hiervan is er een kader geschapen dat proportioneel genoemd mag worden. Het ministerie gaat de komende maanden de wetsteksten opstellen waarin de details van de regeling zullen worden uitgewerkt. Om de theorie zoveel mogelijk op de praktijk te laten aansluiten, heeft het wetgevingsteam van het ministerie in de afgelopen vakantieperiode, op uitnodiging van de sector, een werkbezoek gebracht aan de SSO in De Meern en aansluitend aan de Onderlinge Zegveld. Bij de SSO werd ingezoomd op het herverzekeringsprogramma van de daarbij aangesloten brandonderlingen. Aan de hand van de inrichting van dat programma, met een quota share en een stop loss, werd uitgelegd dat de betreffende onderlingen in verzekeringstechnisch opzicht en daarmee ook wat hun kapitalisering betreft, weinig risico s lopen. De Onderlinge Zegveld gaf een presentatie over de inrichting, werkwijze en toekomstvisie van deze kleine brandverzekeraar annex intermediair. In die toekomstvisie spelen wet- en regelgeving, maar zeker ook marktontwikkelingen een bepalende rol. Van de zijde van de FOV werd de proportionaliteit nogmaals benadrukt. Wat risicoarm is en goed functioneert, moet niet nodeloos worden gecompliceerd, zodanig dat het functioneren ernstig wordt bemoeilijkt of feitelijk onmogelijk wordt gemaakt. De FOV vroeg daarnaast aandacht voor de bestuurderstoets door DNB, waar zorg om bestaat. Er mogen vanzelfsprekend basiseisen worden gesteld maar die moeten niet doorschieten. Bestuurslidmaatschappen van deelgenoten moeten ook mogelijk blijven, zeker bij nicheverzekeraars. Wat de aanstaande regelgeving betreft, benadrukte de FOV dat het voor kleine verzekeraars niet nodig is om tot een tweehoofdig dagelijkse leiding te komen. Dit algemene voorschrift geldt op dit moment niet voor Wft-verklaringhouders. Het bedrijfsbezoek werd door alle deelnemers als bijzonder nuttig ervaren. Het vormt geen sluitstuk van overleg: de inhoud van Solvency II Basic blijft de komende tijd nadrukkelijk op de agenda staan. FOV ontmoet SP en CDA De FOV heeft op 13 augustus gesproken met de SP en het CDA. Onderwerp van beide gesprekken was de Wft-vergunningaanvraag die volgens het Wetsvoorstel Implementatiewet richtlijn solvabiliteit II in 2013 moet worden ingediend door onderlingen waarvan de Wft-verklaring per 1 januari 2014 zal vervallen. Bij de gesprekken benadrukte de FOV dat de vergunningsprocedure onwenselijk en overbodig is, en dat de betreffende maatschappijen een Wft-vergunning van rechtswege (een automatische vergunning) zouden moeten krijgen. Met hun Wft-verklaring hebben zij immers markttoegang en de activiteiten wijzigen niet. De FOV heeft voorzien in een voorstelamendement om een vergunning van rechtswege te verkrijgen. Na het wetgevingsberaad op 24 september zullen de partijen overleggen of het amendement daadwerkelijk zal worden ingediend. Bij de SP vond de boodschap van de FOV gehoor en deelde men de zienswijze van de FOV. De CDA was voorzichtiger in haar reactie, ook al staat deze partij sympathiek tegenover het onderlinge marktsegment. Besturen van nicheverzekeraars in bespreking De FOV heeft er bij DNB voor gepleit om nicheverzekeraars in staat te stellen om te functioneren met besturen van deelgenoten. DNB staat hier niet onwelwillend tegenover maar wil wel waarborgen hebben voor een deugdelijke en veilige bedrijfsvoering. De FOV stelt een onderzoek in om hiervoor suggesties aan te dragen. Implementatie Solvency II Basic volgens stappenplan uitgevoerd Op een enkel punt na, zijn de vereisten voor het Basic-regime bekend. Er resten nog een paar discussiepunten tussen DNB en het ministerie van Financiën. Als er volledige overeenstemming is, zal DNB een stappenplan opstellen dat maatschappijen in staat stelt om tijdig aan de vereisten van het nieuwe regime te voldoen. De FOV zal hier actief in participeren en ook in de uitvoering van het plan zullen DNB en FOV samenwerking zoeken. Tweede Nyenrode-cursus van start Op 10 september start de tweede leergang van dit jaar van de FOV-cursus voor beleidsbepalers van onderlinge verzekeraars. De vol-ingetekende vierdaagse cursus vindt plaats op de Nyenrode universiteit in Breukelen. De programmadirectie is in handen van drs. ing. Ineke Duit. Medewerking wordt onder andere door DNB verleend. FOV-PE:Vervolg Wftleergang over klantbelang centraal De Wft-leergang van de FOV voor beleidsbepalers is inmiddels een begrip geworden, naast de FOV-cursus die jaarlijks op Nyenrode wordt gegeven. In 2011 en 2012 zijn er in totaal dertien Wft-leergangen georganiseerd 6 De onderlinge juli/augustus 2012

7 ACTUALITEITEN (10 reguliere en 3 incompany-trainingen) en hebben bijna 250 mensen hieraan deelgenomen. Uit de evaluatieformulieren kwam naar voren dat de cursus hoog werd gewaardeerd en dat er behoefte is aan een vervolg. Naar aanleiding hiervan heeft de FOV voor het komende najaar een vervolgtraining ontwikkeld. Hiermee wordt ook invulling gegeven aan de eis van permanente educatie die uit de Governance Principes Verzekeraars voortvloeit. In de nieuwe leergang staat het klantbelang centraal. Vanuit dit perspectief zal aandacht worden geschonken aan actuele vraagstukken als het bestaansrecht van onderlingen, bedrijfsvoering en strategie in samenhang met andere thema s zoals de deskundigheid van beleidsbepalers. Gezien de ervaringen met de eerste cursus is er dit keer voor gekozen om de leergang op één (lange) dag (van tot uur) te organiseren. De cursusleiders Rob Schotsman (Nibe-SVV) en Kees Dullemond (KD-advies) zullen gezamenlijk invulling aan het programma geven. De eerste cursusdagen zijn gepland op 5 oktober en 19 november. Beide dagen zijn inmiddels volgeboekt, reden waarom nieuwe data worden gepland. Inschrijving is mogelijk bij het FOV-bureau. FOV helpt bij toetsing beleidsbepalers In een onlangs verschenen nieuwsbrief van DNB meldde deze toezichthouder dat er in 2011 ongeveer honderd kandidaatbestuurders bij verzekeraars zijn getoetst. 15% van hen kwam niet of niet zonder meer door de geschiktheidstoets. Kandidaten hadden onvoldoende kennis van de verzekeringsmarkt, privé-antecedenten werden vergeten en de onderbouwing van voordrachten was soms erg summier. De ervaringen tot dusver laten zien dat verzekeraars bij het voordragen van nieuwe kandidaten af en toe steken laten vallen, aldus DNB. De beoordeling voor nieuwe bestuurders werd vorig jaar aangescherpt. Niet alle verzekeraars blijken voldoende op de hoogte van de voorschriften die ook gelden bij de toetsing van commissarissen. Verzekeraars dragen bijvoorbeeld kandidaten voor die onvoldoende kennis hebben van de verzekeringsmarkt. Zo spreken we soms bestuurders die werkzaam zijn geweest in een andere bedrijfstak en te weinig weten van verzekeringsrisico s en Solvency II. We roepen in dit verband verzekeraars op bestuurders eerst meer kennis en ervaring te laten opdoen in de verzekeringssector en pas dan voor te dragen, adviseert DNB. Ook voldoen bestuurders en commissarissen niet altijd aan de wettelijke plicht antecedenten bij DNB of AFM te melden. Het wordt óf vergeten óf bestuurders zijn zich er niet van bewust dat ook privéantecedenten moeten worden gemeld. Denk bijvoorbeeld aan een verkeersmisdrijf als rijden onder invloed. Tot slot is de onderbouwing van een voordracht soms erg summier, merkt DNB op. Dit overtuigt ons niet van de geschiktheid van een kandidaat en als de informatie echt ontoereikend is, kan het zijn dat we de toets niet in behandeling kunnen nemen. FOV-tool Om een inhoudelijke bijdrage te leveren aan de voorfase die aan een voordracht van een bestuurder of commissaris voorafgaat, heeft de FOV een tool in ontwikkeling. Deze bestaat uit een online tool met drie vragenlijsten. Met de eerste twee lijsten worden het Ondernemingsprofiel en het Risicoprofiel van een maatschappij vastgesteld. Met de derde lijst worden Persoonlijke profielen van bestuurders of toezichthouders in kaart gebracht. De gegevens worden samengebracht in een rapport dat een fijnmazig overzicht geeft van de behoefte aan en de aanwezige kennis/ervaring binnen een bestuur of Raad van Commissarissen. Met het overzicht kan een maatschappij vervolgens een onderbouwd functieprofiel van het bestuur of Raad van Commissarissen samenstellen dat past bij de onderneming. Ook kan een gemotiveerd profiel voor een vacature worden opgesteld. Daarnaast wordt de bijdrage van iedere zittende bestuurder of commissaris duidelijk (belangrijk bij herbenoeming) en kan op eenvoudige wijze de geschiktheidsmatrix van DNB worden samengesteld. Met de tool wordt binnenkort een pilot gedraaid. FOV-toetsingsgesprekken De individuele profielen die met de FOVtool worden opgesteld, vormen een goede basis voor de voorbereiding op de toetsingsgesprekken met DNB. Dit kan desgewenst worden ondersteund met oefengesprekken die door de FOV worden aangeboden. Een aantal van deze gesprekken heeft al plaatsgevonden. Informatie over de oefengesprekken of een gesprek zelf kan bij het FOV-bureau worden aangevraagd. A C T U A L I T E I T E N Wft-diploma blijft geldig met inhaalexamen Wft-diploma s blijven in de toekomst geldig, ook als de diplomahouder niet aan de PE-verplichting heeft voldaan. Minister De Jager zal het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGfo) op dit punt aanpassen. Wel zal de financieel dienstverlener die er een tijd tussenuit is geweest, zijn diploma met een zogeheten PE-inhaalexamen opnieuw moeten De onderlinge juli/augustus

8 activeren. Dit betekent derhalve dat in het nieuwe vakbekwaamheidsbouwwerk het diploma zelf nooit kan vervallen, aldus Financiën. Zolang echter de diplomahouder niet aan zijn PE-verplichting heeft voldaan, is hij niet bevoegd als adviserend klantmedewerker op te treden. De tijdspanne waarbinnen diplomahouders hun PE-examen kunnen afleggen, is verruimd: zij moeten telkens binnen 36 maanden zo n examen behalen. Die periode begint na het behalen van het Wft-examen. Tot nu toe werd een tijdspanne van tussen de 18 en 36 maanden binnen algemene periodes van drie jaar gehanteerd. De Commissie CFD laat een juridisch vooronderzoek doen naar de rechtspositie van bestaande assurantiediploma s in het nieuw voorgestelde wettelijke deskundigheidssysteem. Dat betekent feitelijk een opgelegde permanente examinering van financieel dienstverleners, aldus voorzitter Edwin Herdink. Een inhaalexamen en een steeds terugkerende opgelegde periodieke examinering heeft geen enkele relatie met permanente educatie en reeds eerder behaalde diploma s. Zaken die feitelijk los van elkaar staan, worden door het ministerie met elkaar vermengd. De commissie is voor een deugdelijke permanente educatie op basis van een zogenoemd puntensysteem, maar is absoluut tegen een steeds terugkerend verplicht opgelegd examen om het reilen en zeilen van een onderneming daaraan op te hangen. Bron: AM Signalen Ander DNB-toezicht op kleine en middelgrote verzekeraars Het toezicht van DNB op verzekeraars is veranderd. De mate van toezicht is nu afhankelijk van de toezichtklasse waarin een verzekeraar valt. Kleine en middelgrote verzekeraars hebben minder vaste contactmomenten. DNB zet meer in op sectorbrede analyses en specifieke toezichtthema s. Het nieuwe toezichtsbeleid is vastgelegd in de nieuwe toezichtaanpak FOCUS!. Binnen dit programma is de intensiteit van het toezicht afhankelijk van de impact van de risico s bij een verzekeraar op de financiële stabiliteit en van het aantal polishouders. Er zijn vijf klassen. De kleine en middelgrote verzekeraars vallen in toezichtklassen 1, 2 en 3. Die worden vooral thematisch en op hun schriftelijke rapportages aan DNB beoordeeld. De rapportages worden actief gemonitord en DNB komt in actie als er signalen zijn dat er problemen zijn. Daarnaast is er bij alle drie de toezichtklassen veel aandacht voor de kwaliteit van bestuurders en commissarissen. De kleine verzekeraars (klasse 1 en 2) hebben geen eigen toezichtteam meer en de periodieke toezichtgesprekken verdwijnen. Ook bij middelgrote verzekeraars (klasse 3) neemt het aantal vaste contactmomenten af. Ze houden wel een eigen toezichtteam en er blijven op periodieke basis toezichtgesprekken met de raad van bestuur en raad van commissarissen. Als kleine en middelgrote verzekeraars vragen hebben, kunnen ze die stellen via een mailbox. Ook incidenten moeten voortaan via deze mailbox worden gemeld. Afhankelijk van het onderwerp reageert dan een specialist van DNB. Europa verlangt advies bij elke verzekering De Europese Commissie wil met een nieuwe set maatregelen consumenten beter beschermen in hun relatie met financiële dienstverleners. In het pakket pleit de commissie voor gemeenschappelijke normen voor transparantie en een gelijk speelveld voor tussenpersonen en maatschappijen bij de verkoop van verzekeringen. Een herziening van de IMD, de Europese richtlijn voor intermediaire distributie, vormt een belangrijk onderdeel van het wetgevingspakket. De commissie noemt in haar toelichting nauwkeurig professioneel advies cruciaal voor de verkoop van verzekeringen, maar refereert tegelijkertijd aan onderzoek waaruit blijkt dat 70% van de verzekeringsproducten zonder passend advies wordt verkocht. De commissie wil daarom een uniform niveau van consumentenbescherming invoeren voor zowel tussenpersonen als aanbieders, waar de huidige IMD nog alleen voor het intermediair geldt. Meest opvallend is de richtlijn dat bij de verkoop van verzekeringsproducten eerlijk en professioneel advies moet worden verleend. Verder moeten consumenten vooraf duidelijke informatie krijgen over de professionele status van degene die de verzekering verkoopt. Tussenpersonen wordt het gemakkelijker gemaakt om grensoverschrijdend te werken, zodat er een echte interne markt voor verzekeringsdiensten ontstaat. Provisieverbod en transparantie-eisen in herziene EU-richtlijn In het voorstel voor een nieuwe Europese richtlijn voor verzekeringsverkoop is een provisieverbod opgenomen voor beleggingsgerelateerde levensverzekeringen. Tevens zal ook voor schadeverzekeringen volledige actieve beloningstransparantie gaan gelden. Voor schadeproducten geldt wel een overgangstermijn van vijf jaar: gedurende die periode hoeft de adviseur zijn beloning alleen te vermelden als de klant daarom vraagt. Wel moet de adviseur zijn klant wijzen op het recht om te vragen naar de beloning. Transparantie over alle 8 De onderlinge juli/augustus 2012

9 elementen van de totale prijs stelt de consument in staat om een beslissing te nemen op basis van de dekking, aanvullende diensten en de prijs. Openheid over de beloning zal ook gaan gelden voor rechtstreekse aanbieders. Voor levensverzekeringen met beleggingselementen kondigt de Europese Commissie expliciet een verbod op provisie aan voor onafhankelijk advies. Advies wordt in de herziene richtlijn gedefinieerd als het geven van een persoonlijke aanbeveling aan een klant, al dan niet op verzoek. Volgend jaar stemt het Europees Parlement over de nieuwe richtlijn, die naar verwachting in 2015 wordt ingevoerd. Bron: AM Signalen Anker neemt Zee-Risico 96 en Marbo over De ledenvergadering van Onderlinge Waarborgmaatschappij Zee-Risico 1996 heeft unaniem ingestemd met de overname van de onderlinge door Anker Verzekeringen. De verzekeringsportefeuilles van Zee-Risico 96 gaan daardoor met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 over naar Anker. Ook verzuimbegeleider Marbo wordt door Anker overgenomen en gaat deel uitmaken van dochtermaatschappij Grip op Verzuim. De namen Marbo en Zee-Risico blijven bestaan. Gerard Stark, directeur van Zee-Risico 96, vindt het jammer dat hiermee na een lange periode een eind is gekomen aan de onderlinge verzekeraar. Tegelijk zien we in Anker de juiste partij om het stokje over te nemen, aldus Stark. Net als Zee-Risico is Anker van oorsprong een onderlinge verzekeraar die zich richt op het verzekeren van bemanningsleden aan boord van zeeschepen. Beide ondernemingen zijn al generaties lang gedreven door de passie voor zeevaart. We zullen met dezelfde zorg en toewijding de verzekeringsactiviteiten voortzetten, aldus Bert Posthumus, directeur van Anker. De vestiging in Amsterdam blijft bestaan en de betrokken medewerkers komen in dienst van Anker. DNB: Verzekeraars op schema voor Solvency II Nederlandse verzekeraars maken serieus werk van de voorbereidingen op het Europese toezichtsraamwerk Solvency II. Tevreden stelt DNB vast dat men over het algemeen op de goede weg is. Op een aantal punten moeten sommige verzekeraars het been nog bijtrekken. Onderzoek In het afgelopen voorjaar heeft DNB via een enquête bij verzekeraars onderzocht hoe het staat met de voorbereidingen op Solvency II. Het algemene beeld is dat Nederlandse verzekeraars druk bezig zijn met de voorbereidingen. Bijna alle verzekeraars hebben plannen gemaakt voor nog uit te voeren werkzaamheden. Sleutelfuncties Op een aantal punten verwacht DNB nog extra inspanningen. Zo heeft een aantal verzekeraars de documentatie rond de vier sleutelfuncties (risicomanagement, actuariaat, compliance en interne audit) nog niet op orde. Ze hebben bijvoorbeeld het beleid, de bevoegdheden en de procedures onvoldoende gedocumenteerd. Kapitaalratio s Een ander aandachtspunt is het inbedden in de lijnorganisatie van het berekenen van kapitaalratio s die na invoering van Solvency II op kwartaalbasis ingediend moeten worden. Die berekeningen worden nu nog vaak uitgevoerd door projectteams. DNB verwacht dat deze teams hun werkzaamheden snel zullen overdragen aan de daartoe bestemde afdelingen. Die afdelingen hebben dan voldoende tijd om zich de materie eigen te maken. IT-systemen Veel verzekeraars hebben hun IT-systemen nog niet aangepast aan de vereisten die voortvloeien uit Solvency II. Dat is begrijpelijk omdat sommige specificaties nog niet bekend zijn. Het is verstandig als verzekeraars al wel starten met impactanalyses en voorbereidende activiteiten voor die zaken die al wel bekend zijn. Met die informatie kunnen ze bepalen hoeveel capaciteit nodig is op het moment dat de specificaties bekend zijn en de rekenprogramma s moeten worden geïmplementeerd. Wettelijke rente niet-handelstransacties per 1 juli verlaagd naar 3% De ministerraad heeft besloten tot wijziging van de wettelijke rente van niet-handelstransacties van 4% naar 3% met ingang van 1 juli De betreffende rente geldt voor transacties waarbij een particulier is betrokken. De rente kan een schuldeiser volgens de wet vorderen van een schuldenaar die nalatig is gebleven bij de voldoening van een geldsom. De vorige wijziging van het tarief vond plaats op 1 juli De Jager: Beroepseed is géén symboolwetgeving Ondanks kritische consultatiereacties wil minister De Jager van Financiën toch vasthouden aan een eed/belofte die door elke medewerker van elke financiële onderneming wordt afgelegd. Dat schrijft hij in De onderlinge juli/augustus

10 S L O T A R T I K E L een brief aan de Tweede Kamer. Ik hecht er sterk aan dat niet enkel het hogere management een eed of belofte aflegt, maar dat de gehele organisatie dit doet. Volgens De Jager vergt de gewenste cultuuromslag in de sector niet enkel weten regelgeving, maar heeft die een sterke morele dimensie. Deze morele dimensie keert terug in het afleggen en ondertekenen van de moreel-ethische verklaring in de vorm van een eed of belofte. Dit moet plaatsvinden ten overstaan van een beleidsbepaler; een bestuurder van de onderneming. Het gaat daarbij niet enkel om het ondertekenen van de eed of belofte, maar ook om het uitspreken. Ik heb voor deze ceremonie gekozen om te benadrukken dat de waarden die de eed of belofte vertegenwoordigt zeer belangrijk zijn. Ik beschouw de eed of belofte niet als symboolwetgeving, maar als een zeer nuttige en gerechtvaardigde maatregel die een bijdrage zal leveren aan het herstellen van het vertrouwen in de financiële sector. Voor wie weigert de eed of belofte af te leggen, dreigt ontslag: Een dergelijk verzoek van de werkgever lijkt mij niet meer dan redelijk. Ontslag voor een medewerker die deze waarden weigert te onderschrijven is gepast. Het betreffende Wijzigingsbesluit zal binnenkort naar de Raad van State worden gestuurd voor advies. De voorziene datum van inwerkingtreding is 1 januari Nibe-SVV gaat samen met SEFD De exameninstituten van Nibe-SVV en SEFD zijn per 1 juli samengevoegd. Hierdoor ontstaat één exameninstituut van én voor de financiële wereld waar jaarlijks ruim examens, assessments en Wft-EVC s worden afgenomen. Het nieuwe instituut zal verdergaan onder de naam van Nibe-SVV. Een goede borging van de vakbekwaamheid in de financiële wereld vraagt één krachtig, onafhankelijk én met de sector verbonden exameninstituut, zo motiveren beide partijen de fusie. Het volledige aanbod van de SEFD komt onder het merk Nibe-SVV te vallen. Kandidaten kunnen op deze manier bij één organisatie terecht voor zowel hun examenvoorbereiding, als voor hun examen. Bron: AM Signalen Uitvaartverzekeraar moet solvabiliteitspositie vaker toetsen Natura-uitvaartverzekeraars zouden volgens De Nederlandsche Bank meerdere keren per jaar een toereikendheidstoets moeten doen om beter inzicht te verkrijgen in de solvabiliteitspositie en tijdig te kunnen inschatten of actie nodig is. Een aantal verzekeraars voert deze toets maar één keer per jaar uit. Dat is te weinig, stelt Joyce Doezie, toezichthouder bij de afdeling Middelgrote en kleine verzekeraars van DNB. Natura-uitvaartverzekeraars zijn gevoeliger voor het renterisico dan andere verzekeraars. Eén keer per jaar een toereikendheidstoets uitvoeren is daarom niet zonder gevaar. Uitvaartverzekeraars hebben een lange verplichtingenstructuur en renteveranderingen werken daarom sterker door in de financiële situatie. Het beleggingsbeleid kan het renterisico niet volledig afdekken. Door een sterke rentedaling kan de solvabiliteitspositie snel verslechteren. Het is volgens Doezie dan ook zinvol dat uitvaartverzekeraars de rentestand niet alleen monitoren maar er in het eigen risicobeheer ook actief mee aan de slag gaan. Bron: AM Signalen Groene hart De Onderlinge Reeuwijk werd in 1910 opgericht. Aan de ene kant is in ruim honderd jaar veel hetzelfde gebleven. De onderlinge is bijvoorbeeld nooit met een andere onderlinge gefuseerd. Aan de andere kant zijn ontwikkelingen nooit uit de weg gegaan. Zo bemiddelt de onderlinge al geruime tijd in variaverzekeringen, puur als service aan de leden, en verzekert zij rietgedekte panden tot in Blaricum en Wassenaar toe. Niettemin richt de onderlinge zich vooral op het eigen werkgebied: grofweg het groene hart van de Randstad zoals dat door de Hollandse IJssel, de Gouwe, de Oude Rijn en de Reeuwijkse plassen wordt begrensd. In totaal heeft de onderlinge circa 930 verzekerden, van wie er ongeveer 840 brandlid zijn. Al sinds jaar en dag heeft de onderlinge de administratie aan een administratiekantoor uitbesteed, Administratiekantoor Treur in Waarder, dat samen met twee parttime buitendienstmedewerkers het gezicht van de onderlinge vormt. Het verzekerd kapitaal bedraagt iets meer dan 300 mln, het premie-inkomen zo n en de provisie vanuit de bemiddeling zo n Met circa eigen vermogen mag de Onderlinge Reeuwijk een solide onderlinge worden genoemd. Niettemin zal er in de nabije toekomst meer veranderen dan in de afgelopen honderd jaar het geval is geweest. 10 De onderlinge juli/augustus 2012

11 Onderlinge Reeuwijk U.A. in Waarder Het is niet óf we gaan veranderen, maar wanneer we gaan veranderen In zijn werkkamer in het raadhuis van Waddinxveen vertelt wethouder Cees Kroes met passie over de Onderlinge Reeuwijk. Hij is meer dan dertig jaar lang bestuurslid van de onderlinge geweest, waarvan de laatste twaalf jaar als voorzitter. In mei van dit jaar heeft hij afscheid genomen, maar de overige bestuursleden vonden dat niemand anders dan de oud-voorzitter voor de Onderlinge moest worden geïnterviewd. Cees Kroes geeft leiding aan twee akkerbouwbedrijven met in totaal 90 hectare grond, die hij samen met zijn echtgenote en een aantal zzp ers met succes in stand weet te houden. Daarnaast heeft hij zich altijd bestuurlijk ingezet, niet alleen voor de Onderlinge Reeuwijk, maar ook voor de kerkgemeenschap, in de gemeenteraad, voor de Rabobank en voor het waterschapsbestuur, onder meer als dijkgraaf. Omdat hij nu echter als landbouwer en wethouder zijn tijd meer dan gevuld weet, heeft hij zijn overige functies afgebouwd. Ik heb al die jaren hard gewerkt, zegt hij, vooral omdat ik de combinatie van functies altijd zo leuk en interessant heb gevonden. O R I Ë N T A T I E O P D E T O E K O M S T De Onderlinge Reeuwijk is al zeer lang een SOBH-onderlinge. We hechten veel waarde aan de band met de SOBH, benadrukt Kroes, want de SOBH is voor ons altijd een betrouwbare steunpilaar gebleken. Het is dan ook in SOBHverband dat de onderlinge zich momenteel op haar toekomst oriënteert. De noodzaak daarvan is evident en dient zich in feite in twee gedaanten aan. De eerste is, dat de onderlinge nog maar weinig groei vertoont. Cees Kroes: We hebben jarenlang een groei van 10 à 15% gehad, maar zoals veel onderlingen zijn we helaas van lieverlee naar de nullijn gegaan. Het zou me niet verbazen als we zelfs in de krimp terechtkomen, maar ook stilstand is al achteruitgang. Natuurlijk is dit een zorgpunt en we moeten wat dat betreft in de eerste plaats naar onszelf kijken. Ondanks dat veel werk in de vorm van liefdewerk oud papier wordt gedaan, moeten we constateren dat de verhouding tussen de bedrijfskosten en het premie- en provisie-inkomen niet meer helemaal klopt. De premie verhogen ligt niet voor de hand. Daar waar we jarenlang goedkoper dan de concurrentie waren, met name in het rietgedekte segment, zijn we nu even duur of kunnen we soms zelfs de concurrentie niet meer aan. Daarnaast is het een punt dat de samenleving individualiseert en dat jongeren eerder op internet nagaan waar ze het goedkoopste uit zijn, dan dat zij zich min of meer automatisch van vader op zoon bij de onderlinge verzekeren. Gelet op dit alles is het de bedrijfsvoering en zijn het de bedrijfskosten die de aandacht vragen. D O O R G E S L A G E N De tweede reden van de oriëntatie op de toekomst heeft vanzelfsprekend alles te maken met de eisen die de toezicht- Cees Kroes. houders De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten aan de onderlingen stellen en met de eisen die uit Solvency II voortkomen. Onder meer de deskundigheid die van bestuurders wordt vereist, valt de onderlinge bijzonder zwaar. Cees Kroes: In ons bestuur zitten ondernemers waarvan enkelen relatief weinig hebben gestudeerd, maar toch heel goed weten hoe de wereld in elkaar zit en hoe ze een onderneming moeten leiden. Het zijn betrokken mensen, die dit werk niet vanwege het pluche doen, maar die vanwege hun betrokkenheid bij de onderlinge hun steentje willen bijdragen. Gelukkig heeft De Nederlandsche Bank de eis laten vallen dat bestuurders aan strikte opleidingseisen moeten voldoen, maar de toetsing op deskundigheid blijft gehandhaafd. Daardoor kunnen alsnog een heleboel leden als bestuurslid worden uitgesloten en dat vind ik ongewenst. In Nederland kun je op basis van gezond De onderlinge juli/augustus

12 boerenverstand wel lid van de Tweede Kamer of minister worden, maar geen bestuurslid van een onderlinge. Ik vind dat echt helemaal fout. Ook over de eisen die uit Solvency II voortkomen, kan Kroes zich danig opwinden. Ik vind dat ze doorgeslagen zijn met alle administratieve rompslomp, onderzoeken, rapportages en cursussen. Misschien deden we het te veel op onze routine en is het goed dat we bepaalde zaken in onze bedrijfsvoering beter zichtbaar hebben gemaakt en ook dat we de bedrijfsvoering aan de hedendaagse tijd hebben aangepast. Dat snap ik allemaal. Het is alleen doorgeslagen en daardoor zijn solide onderlingen zoals onder andere Reeuwijk genoodzaakt om te gaan veranderen. G R O E I D I A M A N T Het bestuur van de Onderlinge Reeuwijk heeft diverse mogelijkheden onderzocht om een antwoord op alle voorliggende C O L O F O N De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie: Chris van Toor Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen en Hester Heleen Fotografie, Amerongen Redactiesecretariaat: Productie en druk: Loes Malherbe Postbus AC Zeist T F E info@fov.nl I Drukkerij De Eendracht, Schiedam Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN kwesties te geven. Het was bijvoorbeeld mogelijk de portefeuille te verkopen en de opbrengst en het eigen vermogen onder de huidige leden te verdelen, maar zover is het bestuur niet gegaan. Ook was het denkbaar dat met een naburige onderlinge vergaande samenwerking of een fusie werd aangegaan, maar wij denken dat we dan uiteindelijk met dezelfde problematiek zouden blijven zitten, omdat we dan nog betrekkelijk klein zouden zijn gebleven, aldus Kroes. Een reuzenstap voorwaarts zou het zijn geweest als de meer dan dertig SOBH-onderlingen van de SOBH een verzekeraar hadden gemaakt, waarin zij alle op enigerlei wijze waren opgegaan. Reeuwijk zou daar wel voor openstaan, zegt Cees Kroes, maar je moet het dan allemaal willen en het zit nog lang niet bij iedereen tussen de oren om die stap te maken. Daar is de tijd of zijn de inzichten nog lang niet rijp genoeg voor en dat begrijp ik best. Sommige veranderingsprocessen kosten veel tijd. De constructie waarvoor uiteindelijk wel is gekozen, is die van een coöperatie waar een aantal SOBH-onderlingen aan deelneemt. Een groeidiamant, noemt Kroes het, in die zin dat nog andere onderlingen zich in de loop van de jaren erbij kunnen aansluiten. V I J F O N D E R L I N G E N Welke vorm de coöperatie in wording precies zal aannemen, is nu nog niet te zeggen. Momenteel onderzoeken vijf onderlingen, te weten die in Reeuwijk, Montfoort, Kamerik, Soest en Cothen, welke kant het kan opgaan. Zij worden daarbij door de FOV ondersteund. We bekijken serieus of het een haalbare optie is, zegt Cees Kroes. Als het allemaal goed gaat, dan denk ik dat 1 januari 2014 een haalbare ingangsdatum is niet 2013, want bij zulke veranderingen moet je altijd de tijd nemen, met name ook om de leden erin mee te nemen. We hebben de leden al een aantal keren hierover bijgepraat en dat is noodzakelijk om een goede basis voor de uiteindelijke beslissing te hebben. Uiteindelijk is het de bedoeling om een aantal zaken aan de administratieve kant gezamenlijk te gaan doen, waarbij we aanvankelijk een eigen front-office zullen houden. Zo zullen we de bedrijfskosten behoorlijk naar beneden kunnen brengen, zodat we een scherpere premie kunnen bieden. Bovendien hopen we zo qua knowhow, richting De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten, voor minder kosten een gezamenlijk antwoord te kunnen geven. Reeuwijk is altijd vooruitstrevend geweest zegt Cees Kroes tot slot. Nu erkennen we op tijd dat de bakens moeten worden verzet. Natuurlijk is het nog altijd mogelijk dat we het met elkaar niet eens worden, maar daar ziet het niet naar uit. Ik denk dat we het wel eens zullen worden, want we hebben allemaal een gezonde blik vooruit, met een stuk optimisme, en met maar één doel voor ogen, namelijk de beste service voor de leden. 12 De onderlinge juli/augustus 2012

Wft deskundigheidsbouwwerk

Wft deskundigheidsbouwwerk Wft deskundigheidsbouwwerk Mr. J. Oosterbaan Martinius Algemeen directeur Bureau D & O D & O april 2012 1 Inhoud Actualiteiten Huidige eisen deskundigheid Vergunning Wft pensioenverzekering Wensen minister

Nadere informatie

INLEIDING. Wij doen dat onafhankelijk. Dat wil zeggen dat geen enkele financiële instelling invloed heeft op de adviezen die wij aan U verstrekken.

INLEIDING. Wij doen dat onafhankelijk. Dat wil zeggen dat geen enkele financiële instelling invloed heeft op de adviezen die wij aan U verstrekken. INLEIDING All Finance behartigt uw belangen op het gebied van financiële diensten. Dat kunnen schadeverzekeringen zijn of de complexe adviesproducten; kapitaal-, lijfrente-, risico-, arbeidsongeschiktheids-,

Nadere informatie

Concept Ministeriële regeling

Concept Ministeriële regeling Concept Ministeriële regeling Regeling van de minister van Financiën met betrekking tot het stellen van regels over de eed of belofte die personen werkzaam bij financiële ondernemingen moeten afleggen

Nadere informatie

Vijf veranderingen per 1 januari 2013

Vijf veranderingen per 1 januari 2013 Advies over financiële producten? December 2012 Vijf veranderingen per 1 januari 2013 U overweegt een financieel product aan te schaffen en daarover advies in te winnen? Dan gaan er bij de advisering van

Nadere informatie

Alles over de kosten van ons advies

Alles over de kosten van ons advies Alles over de kosten van ons advies Alles wat u vooraf wilt weten over de kosten van onze dienstverlening bij advies en bemiddeling van uw verzekeringen en financiële producten. Advies en abonnementstarieven

Nadere informatie

Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen

Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen Beste relatie, Hierbij ontvangt u de digitale nieuwsbrief van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze speciale nieuwsbrief over personentoetsingen is opgesteld

Nadere informatie

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree.

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. De inhoud van dit document bestaat uit twee delen, te weten: Advieswijzer. In dit document leest u meer over Apple

Nadere informatie

_SFPA_ Smit Financiële Planning & Advies

_SFPA_ Smit Financiële Planning & Advies DIENSTVERLENINGSDOCUMENT ALGEMEEN In dit document stelt het kantoor zich graag aan u voor en wordt de werkwijze die gehanteerd wordt beschreven. Tevens treft u een beschrijving van de diensten aan en wordt

Nadere informatie

Aan de leden van de FOV. Geachte dames en heren,

Aan de leden van de FOV. Geachte dames en heren, CFL 27.086, 16 juni 2009 Aan de leden van de FOV Geachte dames en heren, Hierbij zend ik u informatie over een drietal externe bijeenkomsten/cursussen op het gebied van bovenmatige/passende provisie, beheerst

Nadere informatie

Datum 29 november 2012 Ons kenmerk Pagina 1 van 8

Datum 29 november 2012 Ons kenmerk Pagina 1 van 8 Ons kenmerk Pagina 1 van 8 Geachte directie, Op 1 januari 2013 zal het provisieverbod voor advisering en bemiddeling van complexe en impactvolle producten in werking treden. De implementatie van deze nieuwe

Nadere informatie

ZLM als tussenpersoon

ZLM als tussenpersoon ZLM als tussenpersoon voor ondernemers en particulieren Inhoudsopgave Wie zijn wij 3 ZLM als bemiddelaar 3 Werkwijze 3 Verzekeringen voor particulieren 3 Verzekeringen voor ondernemers 4 Onze relatie met

Nadere informatie

Op basis van de afgegeven vergunningen door de AFM is advisering mogelijk met betrekking tot de navolgende producten:

Op basis van de afgegeven vergunningen door de AFM is advisering mogelijk met betrekking tot de navolgende producten: Noordakker 12 2371 DB Roelofarendsveen T 071-2600666 E info@kuiperadvies.com W www.kuiperadvies.com Kuiper Advies KvK 51311909 BTW nr. 084.969.544.B.02 Rabobank 1588.33.317 Sinds begin 2011 is Kuiper Advies

Nadere informatie

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree.

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. De inhoud van dit document bestaat uit twee delen, te weten: Advieswijzer. In dit document leest u meer over Apple

Nadere informatie

ONZE DIENSTVERLENING. Salland Hypotheek- & Financieel Advies

ONZE DIENSTVERLENING. Salland Hypotheek- & Financieel Advies ONZE DIENSTVERLENING Inleiding Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over wie wij zijn en hoe onze werkwijze is. In dit document geven wij u een beschrijving van onze diensten, de wijze

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGS- DOCUMENT. De Financiële Apotheek

DIENSTVERLENINGS- DOCUMENT. De Financiële Apotheek DIENSTVERLENINGS- DOCUMENT [Dit dienstverleningsdocument is een precontractueel, wettelijk verplicht, document waarin onze dienstverlening staat beschreven] De Financiële Apotheek Postbus 3096 5203 DB

Nadere informatie

Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering

Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering Inleiding De adviseur die zich bezighoudt met advisering over uitvaartverzekeringen, is verplicht een passend advies te geven. De adviseur dient er altijd voor

Nadere informatie

Uw zakelijke verzekeringsadvies bij de Rabobank. Samen sterker

Uw zakelijke verzekeringsadvies bij de Rabobank. Samen sterker Uw zakelijke verzekeringsadvies bij de Rabobank Samen sterker U wilt inzicht in de risico s die u loopt en de financiële consequenties daarvan. U wilt weten hoe u met deze risico s kunt omgaan, of het

Nadere informatie

Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening. Ruud van der Mast, introductie compliance

Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening. Ruud van der Mast, introductie compliance Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening Ruud van der Mast, introductie compliance Programma Wat is zorgplicht Regelgevend kader PARP en KNVB Informatie eisen Execution only en advies Klantbelang centraal

Nadere informatie

Concept Ministeriële regeling

Concept Ministeriële regeling Concept Ministeriële regeling Regeling van de minister van Financiën met betrekking tot het stellen van regels over de eed of belofte die personen werkzaam bij financiële ondernemingen moeten afleggen

Nadere informatie

Wat houdt de Wet Financieel Toezicht (WfT) voor U als klant/toekomstige klant in?

Wat houdt de Wet Financieel Toezicht (WfT) voor U als klant/toekomstige klant in? All Finance Wat doen wij? All Finance behartigt uw belangen op het gebied van financiële diensten. Dat kunnen schadeverzekeringen zijn of de complexe adviesproducten; kapitaal-, lijfrente-, risico-, arbeidsongeschiktheids-,

Nadere informatie

DÉ FINANCIËLE WERELD B.V.

DÉ FINANCIËLE WERELD B.V. DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DÉ FINANCIËLE WERELD B.V. (MEI 2015 ) Onze gegevens: Dé Financiële Wereld B.V, Oudegracht 249, 1811 CG Alkmaar Telefoon : (072) 511 2000 E-mail : info@definancielewereld.nl Website

Nadere informatie

Verzekeren Met advies. Goed om te weten

Verzekeren Met advies. Goed om te weten Verzekeren Met advies Goed om te weten Zoekt u de juiste verzekering, voor uzelf, voor uw bedrijf of voor uw personeel? De ING helpt u daar graag bij. In deze Dienstenwijzer Verzekeren leest u wie wij

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER. Advies op maat. Advies

INFORMATIEFOLDER. Advies op maat. Advies INFORMATIEFOLDER Advies op maat Advies maat p at Adviesbureau Van der Zalm Wij staan graag voor u klaar Financiële producten kunnen een belangrijke rol voor u, uw gezin en uw bedrijf spelen. Ze beschermen

Nadere informatie

No.W /III 's-gravenhage, 21 april 2011

No.W /III 's-gravenhage, 21 april 2011 ... No.W06.11.0108/III 's-gravenhage, 21 april 2011 Bij Kabinetsmissive van 8 april 2011, no.11.000859, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Financiën, bij de Afdeling advisering van

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument

Dienstverleningsdocument Dienstverleningsdocument Versie 01-2016 DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Qua Financiën Services, IJburglaan 817,1087 CL Amsterdam. Wij treden gezamenlijk met Qua Financiën

Nadere informatie

hypotheken verzekeringen pensioenen

hypotheken verzekeringen pensioenen Dienstverleningsdocument Spaak Assurantiën Wie zijn wij? Wij zijn Spaak Assurantiën, uw adviseur in verzekeren. Wij zijn gevestigd in Groningen sinds 1958. Het is van oudsher een familiebedrijf, en dat

Nadere informatie

VDL Hypotheken B.V., Kerkbuurt 52 te Sliedrecht.

VDL Hypotheken B.V., Kerkbuurt 52 te Sliedrecht. VDL Hypotheken B.V., Kerkbuurt 52 te Sliedrecht. Dit document Dit dienstverleningsdocument geeft inzicht in wie wij zijn, wat wij doen en wat u van ons kunt verwachten. Het geeft daarnaast informatie over

Nadere informatie

Wij kunnen en mogen conform onze vergunning u adviseren op het gebied van:

Wij kunnen en mogen conform onze vergunning u adviseren op het gebied van: 1 Grensland Assurantiën B.V. Dienstverleningsdocument A. Inleiding Grensland Assurantiën B.V. Hyacinthstraat 80,7572BD Oldenzaal Postbus 3, 7570 AC Oldenzaal Telefoon: 0541-515566 Website: www.grenslandpolis.nl

Nadere informatie

MODEL ALL FINANCE BV. Checklist Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC

MODEL ALL FINANCE BV. Checklist Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC MODEL ALL FINANCE BV Checklist Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT Versie 1: 8 maart 2012 1 INHOUDSOPGAVE Checklist administratieve organisatie en interne

Nadere informatie

Onze bereikbaarheid U kunt ons op een aantal manieren bereiken voor vragen, advies, mutaties of meldingen.

Onze bereikbaarheid U kunt ons op een aantal manieren bereiken voor vragen, advies, mutaties of meldingen. WFT Dienstenwijzer Inleiding U bent van plan de zorg voor uw financiële zaken/verzekeringen toe te vertrouwen aan ons kantoor. Een goede beslissing. U kunt er zeker van zijn dat uw financiële belangen

Nadere informatie

Dienstenwijzer/Dienstverleningsdocument

Dienstenwijzer/Dienstverleningsdocument Informatie over onze dienstverlening Op grond van de Wet Financieel Toezicht zijn wij verplicht u vooraf aan de totstandkoming van een financiële overeenkomst onderstaande informatie te verstrekken. In

Nadere informatie

Welke producten vallen onder de nieuwe Wft-vergunning Pensioenverzekeringen? Onder de nieuwe vergunning Wft Pensioenverzekeringen komen te vallen:

Welke producten vallen onder de nieuwe Wft-vergunning Pensioenverzekeringen? Onder de nieuwe vergunning Wft Pensioenverzekeringen komen te vallen: Onderdeel: Item: U en uw vergunning Pensioenvergunning Waarom komt er een nieuwe vergunning Pensioenverzekeringen? In april 2010 heeft de AFM het rapport Kwaliteit Advies Tweedepijler Pensioen gepubliceerd.

Nadere informatie

U wordt getoetst. Wat betekent dat? Wat kunt u verwachten?

U wordt getoetst. Wat betekent dat? Wat kunt u verwachten? U wordt getoetst Wat betekent dat? Wat kunt u verwachten? U wordt getoetst. Wat kunt u verwachten? De Nederlandsche Bank (DNB) toetst op geschiktheid en/of betrouwbaarheid. Het toetsen is cruciaal voor

Nadere informatie

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds PROFIELSCHETS NIET UITVOEREND BESTUURDER Stichting Stichting behoort tot de grootste ondernemingspensioenfondsen van Nederland met een belegd vermogen van bijna 18 miljard euro. Het pensioenfonds voert

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT - NOVEMBER 2012 - All Finance BV, dienstverleningsdocument september 2012 / Abonnementen

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT - NOVEMBER 2012 - All Finance BV, dienstverleningsdocument september 2012 / Abonnementen DIENSTVERLENINGSDOCUMENT - NOVEMBER 2012 - Inleiding U oriënteert zich op de mogelijkheden van een advies over een financieel product, zoals bijvoorbeeld een hypothecaire geldlening, kapitaal- of lijfrenteverzekering,

Nadere informatie

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree.

Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. De inhoud van dit document bestaat uit twee delen, te weten: Advieswijzer. In dit document leest u meer over Apple

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument

Dienstverleningsdocument Dienstverleningsdocument CAN Assurantiën B.V. Molukkenstraat 68 3531 WE UTRECHT Tel: 030 296 14 81 Fax: 030 296 42 87 www.canassurantien.nl KvK: 30181022 1 P a g i n a Dienstverleningsdocument ten behoeve

Nadere informatie

Je ontvangt deze informatie van ons omdat je mogelijk gebruik wilt maken van de dienstverlening van Verzekeringen24.

Je ontvangt deze informatie van ons omdat je mogelijk gebruik wilt maken van de dienstverlening van Verzekeringen24. Dienstenwijzer Je ontvangt deze informatie van ons omdat je mogelijk gebruik wilt maken van de dienstverlening van Verzekeringen24. Wij adviseren je deze informatie goed door te lezen en bij vragen contact

Nadere informatie

Datum 10 juni 2014 Ons kenmerk EhBa Pagina 1 van 3. Betreft

Datum 10 juni 2014 Ons kenmerk EhBa Pagina 1 van 3. Betreft Archimedes Zekerheid B.V. t.a.v. de directie Postbus 156 5490AD SINT-OEDENRODE Datum 10 juni 2014 Pagina 1 van 3 Betreft Informatie over vakbekwaarnheid en nieuwsbrief bestuurdersmonitor Geachte directie,

Nadere informatie

PA en ander geneuzel. EFP Noord Leeuwarden, 23 september 2014. Richard Meinders SVC Compliance @richardmeinders

PA en ander geneuzel. EFP Noord Leeuwarden, 23 september 2014. Richard Meinders SVC Compliance @richardmeinders PA en ander geneuzel EFP Noord Leeuwarden, 23 september 2014 Richard Meinders SVC Compliance @richardmeinders 2 Agenda Even voorstellen Permanent actueel PE plus AOV advies Dienstverlening op maat 3 Even

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER - VERSIE DD JULI

DIENSTENWIJZER - VERSIE DD JULI DIENSTENWIJZER - VERSIE DD JULI 2013 - Op alle diensten die door Midden Friesland Assurantiën worden geleverd zijn Algemene Leveringsvoorwaarden van toepassing. De tekst van deze voorwaarden zijn geplaatst

Nadere informatie

Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Korsten Van Dieperbeek Groep B.V., Prof. Oppenheimstraat 16, 5463 ED VEGHEL.

Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Korsten Van Dieperbeek Groep B.V., Prof. Oppenheimstraat 16, 5463 ED VEGHEL. DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Korsten Van Dieperbeek Groep B.V., Prof. Oppenheimstraat 16, 5463 ED VEGHEL. Wij willen ons graag aan u voorstellen

Nadere informatie

DIT DOEN WIJ VOOR U. Alles wat u moet weten.

DIT DOEN WIJ VOOR U. Alles wat u moet weten. DIT DOEN WIJ VOOR U Alles wat u moet weten. 2 Inleiding U denkt erover een financieel product af te sluiten. Wie weet heeft u die beslissing zelfs al genomen. Daar komt enorm veel bij kijken. Wij willen

Nadere informatie

.VASTGOEDCENTER. Advieswijzer

.VASTGOEDCENTER. Advieswijzer .VASTGOEDCENTER. Advieswijzer Advieswijzer U bent van plan de zorg voor uw financiële zaken / verzekeringen toe te vertrouwen aan ons kantoor. Een goede beslissing. U kunt er zeker van zijn dat uw financiële

Nadere informatie

Dienstverlening Document Helmhorst Financiële Coaching. Duidelijkheid en transparantie over dienstverlening

Dienstverlening Document Helmhorst Financiële Coaching. Duidelijkheid en transparantie over dienstverlening Dienstverlening Document Helmhorst Financiële Coaching Duidelijkheid en transparantie over dienstverlening Inleiding U oriënteert zich op de mogelijkheden van een hypothecaire geldlening, levenverzekering

Nadere informatie

geef richting aan uw financiële toekomst Met deze dienstenwijzer van Finvisie financieel planners en beleggingsadviseurs informeren wij u over:

geef richting aan uw financiële toekomst Met deze dienstenwijzer van Finvisie financieel planners en beleggingsadviseurs informeren wij u over: geef richting aan uw financiële toekomst Dienstenwijzer Met deze dienstenwijzer van Finvisie financieel planners en beleggingsadviseurs informeren wij u over: De precieze gegevens van ons kantoor inclusief

Nadere informatie

TOELICHTING OP ONZE DIENSTVERLENING (COMPLEXE PRODUCTEN)

TOELICHTING OP ONZE DIENSTVERLENING (COMPLEXE PRODUCTEN) TOELICHTING OP ONZE DIENSTVERLENING (COMPLEXE PRODUCTEN) Inhoudsopgave: Wat Bielderman Koetsier voor u kan betekenen.... 2 Hoe worden wij betaald?... 4 Wat verwachten wij van u... 5 Datum: 01-01-2015,

Nadere informatie

Arsenaal Assurantiën. Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT

Arsenaal Assurantiën. Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT Arsenaal Assurantiën Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT 1 Versie: juni 2013.01 INHOUDSOPGAVE Uiteenzetting administratieve organisatie en interne controle

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER. Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Adviseur op Maat

DIENSTENWIJZER. Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Adviseur op Maat DIENSTENWIJZER Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Adviseur op Maat Dienstenwijzer 2010.1. Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Pagina 1 van 5 Dienstenwijzer van: Goudzwaard

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER. Onze gegevens Domek B.V Burgemeester Godschalxstraat SB s-hertogenbosch Telefoon

DIENSTENWIJZER. Onze gegevens Domek B.V Burgemeester Godschalxstraat SB s-hertogenbosch Telefoon DIENSTENWIJZER Algemeen Op de dienstverlening van ons kantoor is de Wet op het financieel toezicht van toepassing. Eén van de eisen die uit deze wet volgt is dat wij u tijdig informeren over wie wij zijn

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DIENSTVERLENINGSDOCUMENT WELKOM BIJ KZN ASSURANTIEN B.V. U overweegt een beroep te doen op de dienstverlening van ons kantoor. In dit document leggen wij u uit hoe wij werken en hoe wij worden beloond.

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT & DIENSTENWIJZER

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT & DIENSTENWIJZER DIENSTVERLENINGSDOCUMENT & DIENSTENWIJZER - VERSIE DD 06 NOVEMBER 2012 - Op alle diensten die door Midden Friesland Assurantiën worden geleverd zijn Algemene Leveringsvoorwaarden van toepassing. De tekst

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Het Poliskabinet, Postbus 79, 2910AB Nieuwerkerk aan den IJssel.

DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Het Poliskabinet, Postbus 79, 2910AB Nieuwerkerk aan den IJssel. DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Het Poliskabinet, Postbus 79, 2910AB Nieuwerkerk aan den IJssel. Deze dienstenwijzer heeft als doen om u inzicht te

Nadere informatie

levensverzekeringen schadeverzekeringen spaarrekeningen hypotheken kredieten beleggen in fondsen Onze adresgegevens zijn:

levensverzekeringen schadeverzekeringen spaarrekeningen hypotheken kredieten beleggen in fondsen Onze adresgegevens zijn: van Hagedoorn Assurantiën. Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over wie wij zijn en onze werkwijze. In dit document geven wij u een beschrijving van onze diensten en de tarieven. Wie

Nadere informatie

Reacties op de uitzending van TROS Radar 23 april 2012 over Woekerpolissen

Reacties op de uitzending van TROS Radar 23 april 2012 over Woekerpolissen Reacties op de uitzending van TROS Radar 23 april 2012 over Woekerpolissen AFM: De Autoriteit Financiële Markten (AFM) raadt consumenten met een woekerpolis aan om zelf in actie te komen. Wij hebben de

Nadere informatie

Van Tol Financial service is een financieel dienstverlener in Barendrecht. Ik adviseer, bemiddel en bied (meestal op verzoek,

Van Tol Financial service is een financieel dienstverlener in Barendrecht. Ik adviseer, bemiddel en bied (meestal op verzoek, Wie zijn wij? Van Tol Financial service is een financieel dienstverlener in Barendrecht. Ik adviseer, bemiddel en bied (meestal op verzoek, maar ook uit eigen beweging) nazorg op het gebied van financiële

Nadere informatie

UWPLUS DIENSTENWIJZER

UWPLUS DIENSTENWIJZER UWPLUS DIENSTENWIJZER UWPLUS DIENSTENWIJZER OVER ONZE DIENSTVERLENING Op grond van de Wet Financieel Toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een overeenkomst onderstaande informatie

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA S-GRAVENHAGE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA S-GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA S-GRAVENHAGE Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag

Nadere informatie

ZLM als tussenpersoon

ZLM als tussenpersoon ZLM als tussenpersoon voor ondernemers en particulieren Inhoudsopgave Wie zijn wij 3 ZLM als bemiddelaar 3 Werkwijze 3 Verzekeringen voor particulieren 3 Verzekeringen voor ondernemers 4 Onze relatie met

Nadere informatie

1. Inleiding. Geacht bestuur, geachte directie,

1. Inleiding. Geacht bestuur, geachte directie, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht horizontale functies en integriteit Expertisecentrum markttoegang Onderwerp Verzoek om reactie vanwege de vrijstelling van kleine schadeverzekeraars Postbus 98 1000

Nadere informatie

Het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft wordt gewijzigd als volgt:

Het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft wordt gewijzigd als volgt: Besluit tot wijziging van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft in verband met de vergoeding voor de voortijdige aanpassing van de debetrentevoet bij hypothecaire kredieten Op de voordracht

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument

Dienstverleningsdocument Dienstverleningsdocument Ons kantoor hecht veel waarde aan een goede voorlichting op het gebied van financiële dienstverlening. Conform de Wet op het Financieel Toezicht bieden wij u, voorafgaand aan het

Nadere informatie

Bgfo 3 en MijnLeenadvies

Bgfo 3 en MijnLeenadvies Bgfo 3 en MijnLeenadvies Van harte welkom namens: door: Diana Blom Bgfo 3 de belangrijkste wijzigingen bij Consumptief krediet Trends Trends 1. Verhoging deskundigheid 2. Handelen vanuit klantbelang 3.

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER. Dit document wordt u aangeboden door Opheij Hypotheken, Burg. Van Rijnsingel 20B te 5913 AN Venlo

DIENSTENWIJZER. Dit document wordt u aangeboden door Opheij Hypotheken, Burg. Van Rijnsingel 20B te 5913 AN Venlo Wij stellen ons graag aan u voor Wanneer u kiest voor Opheij Hypotheken als intermediair of adviseur, doet u zaken met een onafhankelijke, professioneel kantoor. Wij stellen aan onszelf hoge kwaliteitsnormen.

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument Tekelenburg Financiële Planning

Dienstverleningsdocument Tekelenburg Financiële Planning Dienstverleningsdocument Tekelenburg Financiële Planning Dit document wordt u aangeboden door Tekelenburg Financiële Planning, Bruynssteeg 14A te Deventer. Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren

Nadere informatie

Dienstenwijzer. Wij informeren u over het volgende:

Dienstenwijzer. Wij informeren u over het volgende: Dienstenwijzer Ons kantoor heeft zich gespecialiseerd in financiële diensten. Graag willen wij u laten zien hoe onze werkwijze is. Daarin staat u als klant centraal. In deze dienstenwijzer treft u een

Nadere informatie

WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS. Avéro Achmea P13628

WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS. Avéro Achmea P13628 WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS P13628 INHOUDSOPGAVE KARAKTERISTIEKEN CONCLUSIE WAARDE VAN ADVIES KARAKTERISTIEKEN ONDERZOEKSOPZET CONCLUSIE CONCLUSIES DE WAARDE VAN ADVIES

Nadere informatie

Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Korsten Van Dieperbeek Groep B.V., Prof. Oppenheimstraat 16, 5463 ED VEGHEL.

Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Korsten Van Dieperbeek Groep B.V., Prof. Oppenheimstraat 16, 5463 ED VEGHEL. DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door Korsten Van Dieperbeek Groep B.V., Prof. Oppenheimstraat 16, 5463 ED VEGHEL. Wij willen ons graag aan u voorstellen

Nadere informatie

Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze werkwijze.

Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze werkwijze. Dienstenwijzer Geachte cliënt, Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze werkwijze. Als u besluit van onze dienstverlening gebruik te maken, weet u waar u aan toe bent en wat wij

Nadere informatie

WFT Pensioen, bedreiging of kans?! Sander Sanders mpla

WFT Pensioen, bedreiging of kans?! Sander Sanders mpla WFT Pensioen, bedreiging of kans?! Sander Sanders mpla Programma Aanleiding: AFM rapport Maatregel: WFT Pensioen Keuze? Conclusie Aanleiding (1) AFM-rapport Kwaliteit Advies Tweedepijler Pensioen uit april

Nadere informatie

Ons dienstverleningsdocument (DVD)

Ons dienstverleningsdocument (DVD) Informatie over onze dienstverlening Wij zijn een financieel dienstverlener. Wij adviseren, bemiddelen en bieden nazorg op het gebied van financiële producten. Daarbij staat altijd úw belang voorop: wij

Nadere informatie

Dienstenwijzer. Alles over onze financiële dienstverlening

Dienstenwijzer. Alles over onze financiële dienstverlening Dienstenwijzer Alles over onze financiële dienstverlening Wie zijn wij A1 Hypotheken is een onafhankelijk landelijk werkende financiële dienstverlener, gespecialiseerd in hypotheken, verzekeringen, kredieten,

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Snoek & Schepman Hypotheken en Pensioenen Hogewal 1 bis 2514 HA Den Haag Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze werkwijze. Als u besluit van onze dienstverlening

Nadere informatie

UTRECHT 21 november 2017 AM Branchedag. Actuele ontwikkelingen. Jurjen Oosterbaan Martinius Willem-H. Haasnoot

UTRECHT 21 november 2017 AM Branchedag. Actuele ontwikkelingen. Jurjen Oosterbaan Martinius Willem-H. Haasnoot UTRECHT 21 november 2017 AM Branchedag Actuele ontwikkelingen Jurjen Oosterbaan Martinius Willem-H. Haasnoot 1 Programma Aandachtspunten Wft en overdracht assurantieportefeuille Verschillen in overname

Nadere informatie

Resultaten enquête vakbekwaamheid

Resultaten enquête vakbekwaamheid Resultaten enquête vakbekwaamheid In hoeverre bent u het eens met onderstaande stellingen? De nieuwe vakbekwaamheideisen hebben geen gevolgen voor mijn werkzaamheden. 1. Helemaal oneens 307 36,08% 2. Oneens

Nadere informatie

Om een afspraak te maken kunt u met ons kantoor bellen of een sturen. Afspraken buiten kantooruren zijn mogelijk op aanvraag.

Om een afspraak te maken kunt u met ons kantoor bellen of een  sturen. Afspraken buiten kantooruren zijn mogelijk op aanvraag. DIENSTENWIJZER Inleiding Ons kantoor levert financiële diensten aan het MKB en de particuliere verzekeringen van de ondernemer. In onze werkwijze staat persoonlijk contact met u als klant centraal. Met

Nadere informatie

De fiscale aspecten van directe beloning

De fiscale aspecten van directe beloning De fiscale aspecten van directe beloning door mr. G.G. Bekkering-Klapmuts FB Bekkering Fiscaal & Juridisch Advies Provisieverbod 2013 Provisieverbod complee financiële producten Nieuwe vakbekwaamheidseisen

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER/DIENSTVERLENINGSDOCUMENT

DIENSTENWIJZER/DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DIENSTENWIJZER/DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Op grond van de Wet financieel toezicht (Wft) zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een (financiële) overeenkomst/opdracht tot dienstverlening

Nadere informatie

Gedragscode Objectief Vergelijken

Gedragscode Objectief Vergelijken Gedragscode Objectief Vergelijken Gedragscode Objectief Vergelijken Miljoenen keren per jaar zoeken mensen via een vergelijkingssite naar een zorgverzekering die bij hen past. Niet zo gek want vergelijkingssites

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT. Financieel dienstverlener met vergunning Nationaal Regime MiFID - VERSIE 5 D.D.

DIENSTENWIJZER WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT. Financieel dienstverlener met vergunning Nationaal Regime MiFID - VERSIE 5 D.D. DIENSTENWIJZER Financieel dienstverlener met vergunning Nationaal Regime MiFID WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT A. Inleiding De wetgever hecht waarde aan goede voorlichting op het gebied van hypotheken,

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument

Dienstverleningsdocument Dienstverleningsdocument Van Haarlem Uw Financieel Adviseur. Strandmeer 1 3994 ZR Houten Telefoon 030-6590800 Fax 084-2273005 KvK Utrecht 30219708 Internet www.uwfinancieeladviseur.nl E-mail vanhaarlem@uwfinancieeladviseur.nl

Nadere informatie

Resultaten enquête intermediaire beloning

Resultaten enquête intermediaire beloning De enquête is gehouden onder 2.419 schade intermediairs. 595 (25%) van de aangeschreven assurantieadviseurs stuurde de enquête volledig terug. Daarnaast zijn er ruim 130 assurantieadviseurs die de enquête

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument Code Banken over 2014 Hof Hoorneman Bankiers NV d.d. 18 maart 2015. Algemeen

Verantwoordingsdocument Code Banken over 2014 Hof Hoorneman Bankiers NV d.d. 18 maart 2015. Algemeen Verantwoordingsdocument Code Banken over 2014 Hof Hoorneman Bankiers NV d.d. 18 maart 2015 Algemeen Mede naar aanleiding van de kredietcrisis en de Europese schuldencrisis in 2011 is een groot aantal codes,

Nadere informatie

Dit document wordt u aangeboden door Acturance Financiële Diensten, Kamille 29, 8607 DE te Sneek.

Dit document wordt u aangeboden door Acturance Financiële Diensten, Kamille 29, 8607 DE te Sneek. DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Dit document wordt u aangeboden door Acturance Financiële Diensten, Kamille 29, 8607 DE te Sneek. Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze

Nadere informatie

Wij zijn bij geen enkele financiële instelling aangesloten, wij zijn een onafhankelijk financieel advieskantoor.

Wij zijn bij geen enkele financiële instelling aangesloten, wij zijn een onafhankelijk financieel advieskantoor. Met deze dienstenwijzer wil ik mij graag aan u voorstellen en vertel ik u graag meer over mijn kantoor Finanz4U. Naast algemene informatie over Finanz4U vindt u hier informatie over onze dienstverlening,

Nadere informatie

Dienstenwijzer. OWM Achterhoek Verzekeringen: Brandverzekeraar. Dienstverlening. OWM Achterhoek Verzekeringen: Ook adviseur en tussenpersoon.

Dienstenwijzer. OWM Achterhoek Verzekeringen: Brandverzekeraar. Dienstverlening. OWM Achterhoek Verzekeringen: Ook adviseur en tussenpersoon. Diensten wijzer Dienstenwijzer OWM Achterhoek Verzekeringen is een onderlinge brandverzekeraar, en tevens adviseur en bemiddelaar op het gebied van verzekeringen en hypotheken. Anders dan bij een commerciële

Nadere informatie

U kunt ons op een aantal manieren bereiken voor vragen, advies, mutaties of meldingen:

U kunt ons op een aantal manieren bereiken voor vragen, advies, mutaties of meldingen: DIENSTWIJZER Informatie over onze dienstverlening Op grond van de Wet financieel toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een financiële overeenkomst onderstaande informatie

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument Hypotheek Adviesgroep NL

Dienstverleningsdocument Hypotheek Adviesgroep NL Dienstverleningsdocument Hypotheek Adviesgroep NL In het Dienstverleningsdocument staat wat Hypotheek Adviesgroep Nederland voor u kan betekenen. En uiteraard wat de kosten van onze dienstverlening zijn.

Nadere informatie

Begin nu met besparen

Begin nu met besparen Begin nu met besparen WELKOM! Vaste Lasten Service is een organisatie bestaande uit doeners met kennis van zaken. Wij zijn enthousiast, professioneel en behulpzaam en bovenal zijn uw vaste lasten bij

Nadere informatie

Let op! In dit document beschrijven we wat we normaal gesproken doen en wat de gemiddelde prijs is van deze diensten. Deze

Let op! In dit document beschrijven we wat we normaal gesproken doen en wat de gemiddelde prijs is van deze diensten. Deze Dienstverleningsdocument Hypotheekvraag In dit document staat wat wij voor u kunnen doen. En hoeveel dat kost. Andere financiële dienstverleners hebben ook zo n document. Zo kunt u ons vergelijken met

Nadere informatie

Dit document geeft een informatieve omschrijving van de diensten die wij voor u als

Dit document geeft een informatieve omschrijving van de diensten die wij voor u als Dienstverleningsdocument 1. Waarom dit dienstverleningsdocument? Dit document geeft een informatieve omschrijving van de diensten die wij voor u als opdrachtgever verrichten. Mol Assurantiën B.V. is gespecialiseerd

Nadere informatie

Ons kantoor is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten onder nummer 12016220

Ons kantoor is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten onder nummer 12016220 DIENSTVERLENINGSDOCUMENT juli 2013 Informatie over onze dienstverlening Op grond van de Wet financieel toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een financiële overeenkomst onderstaande

Nadere informatie

Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds

Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds 1. Algemene kenmerken Het bestuur van de Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF) is

Nadere informatie

Welkom bij de Lezing: Wegpoetsen van de indianenverhalen over de Wfd/Wft

Welkom bij de Lezing: Wegpoetsen van de indianenverhalen over de Wfd/Wft Welkom bij de Lezing: Wegpoetsen van de indianenverhalen over de Wfd/Wft Verzorgd door: Anita Hol-Bubeck Free-lance assurantiedocent en auteur. Aan de orde komt: Van Wfd naar Wft Deskundigheid Zorgplicht

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER BLEUKENS ADVIES

DIENSTENWIJZER BLEUKENS ADVIES DIENSTENWIJZER BLEUKENS ADVIES U heeft voor Bleukens Advies gekozen of overweegt voor Bleukens Advies te kiezen als uw tussenpersoon voor uw verzekeringen en / of andere financiële diensten. Met uw keuze

Nadere informatie

Dienstenwijzer De Regt adviesgroep

Dienstenwijzer De Regt adviesgroep Dienstenwijzer De Regt adviesgroep Zo zijn wij u graag van dienst Op de dienstverlening van ons kantoor zijn diverse wettelijke bepalingen van toepassing die ons verplichten u te informeren of wie wij

Nadere informatie

Datum 29 april 2011 Ons kenmerk TGFO-DDi Pagina 1 van 6. Betreft

Datum 29 april 2011 Ons kenmerk TGFO-DDi Pagina 1 van 6. Betreft Financiële ondernemingen t.a.v. het Bestuur Datum 29 april 2011 Pagina 1 van 6 Betreft Beheerst Beloningsbeleid Geachte heer, mevrouw, Om ervoor te zorgen dat financiële ondernemingen ook in hun beloningsstructuren

Nadere informatie