Visie op de Samenleving

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Visie op de Samenleving"

Transcriptie

1 Visie op de Samenleving gemeente T i e l

2

3 Inhoud Inleiding 5 Tiel voor elkaar 7 Van het wat naar het hoe 11 Onze opgaven 15 Bijeenkomst Visie op de Tielse Samenleving 18 3

4

5 Inleiding We leven in een tijd van grote veranderingen. De Nederlandse verzorgingsstaat wordt grondig verbouwd. Mensen kunnen minder een beroep doen op de overheid en moeten meer voor zichzelf zorgen. Tegelijk groeit, onder invloed van bijvoorbeeld de vergrijzing, de extramuralisering en de economische crisis, het aantal mensen dat op een of andere manier ondersteuning nodig heeft. Bijvoorbeeld omdat zij anders niet meer zelfstandig kunnen wonen. Of omdat zij er niet op eigen kracht in slagen betaald werk te vinden. Zij kloppen aan bij de gemeente. Want gemeenten helpen hun inwoners om op eigen kracht mee te doen aan de samenleving en op de arbeidsmarkt. Gemeenten hebben deze verantwoordelijkheid in het kader van bijvoorbeeld de Wmo en de Wwb, en krijgen er nog meer verantwoordelijkheden bij door bijvoorbeeld de decentralisatie van de Awbz en de transitie van de Jeugdzorg. De gemeenten moeten "Bruggen slaan" in de terminologie van het nieuwe Regeerakkoord. Tegelijk is voor het bieden van ondersteuning steeds minder geld beschikbaar. Gelukkig zien we dat mensen ook een beroep kunnen doen op elkaar en bereid zijn zich voor elkaar in te zetten. Hoewel sommige burgers bij tegenspoed al snel naar de overheid kijken, begrijpen burgers over het algemeen heel goed dat de gemeente niet alles voor hen kan oplossen en dat ze elkaar nodig hebben. Tegen de achtergrond van al deze ontwikkelingen is de vraag relevant, wat voor een gemeente Tiel wil zijn. Hoe kijkt de gemeente Tiel aan tegen haar inwoners? Wat verwachten we van hen en wat mogen zij van ons verwachten? Welke bijdrage wil de gemeente Tiel leveren aan de samenleving en waar geven we ons geld aan uit? Hoe zien we de relatie met de organisaties die ons beleid tot uitvoering brengen, rekening houdend met de positie van Tiel in Rivierenland? Deze visie geeft daar een antwoord op. De visie is mede tot stand gekomen na consultering van diverse maatschappelijke organisaties op 25 oktober 2012 en na advisering door de WMO-raad. 5

6

7 Tiel voor elkaar Hoe kijkt de gemeente Tiel aan tegen haar inwoners? Tiel vandaag Kijken we naar Tiel, dan zien wij een bruisende stad met ambitie. Waar het gaat om de kracht van het sociale domein, zien we volop kansen voor onze samenleving, maar ook de nodige aandachtspunten. Een relatief groot aantal inwoners van Tiel is lager opgeleid en werkt in eenvoudige banen voor een laag inkomen. Hun sociaal-economische situatie (SES) is laag. Dat is historisch zo gegroeid. Een lage SES betekent over het algemeen ook: een slechtere gemiddelde gezondheid. In Tiel is dat niet anders. Vergeleken met andere gemeenten van vergelijkbare omvang, hebben de inwoners van Tiel een ongezondere leefstijl en meer gezondheidsklachten. Toch is er reden genoeg om trots te zijn op Tiel. Kijken we goed naar onze samenleving, dan zien we dat een lage SES niet automatisch leidt tot een lage sociale cohesie. Tiel kent juist een rijk verenigings- en vrijwilligersleven. Initiatieven als Appelpop, het Fruitcorso, musicals en braderieën bewijzen dat de samenleving beschikt over (zelf)organiserend vermogen. De vrijwilligers van Humanitas zijn op tal van terreinen actief. Mama s club Tiel is een mooi voorbeeld van eigen kracht. Een initiatief als de Voedselbank laat goed zien dat er vrijwilligers zijn die zich willen inzetten voor Tielenaren die het moeilijk hebben. Ook de etnische gemeenschappen zijn hecht. Scholieren volgen maatschappelijke stages en leren zo onze samenleving en gemeente beter kennen. Veel ondernemers tonen zich bereid tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook valt het in positieve zin op dat arm en rijk niet gescheiden wonen in Tiel, maar veelal gemengd in dezelfde wijken. En ook economische ontwikkelingen (nieuwe bedrijventerreinen) in relatie tot het onderwijsaanbod (ROC Rivor) bieden volop mogelijkheden. Er zijn dus kansen genoeg om de samenredzaamheid en de inzet van sociale (informele) netwerken in onze gemeente verder te ontwikkelen en te versterken. Een breed scala aan organisaties en instellingen draagt zorg voor de maatschappelijke ontwikkeling, maatschappelijke ondersteuning en maatschappelijke zorg in Tiel. Samen vormen zij het lokale sociale domein. Voorbeelden zijn welzijnsorganisatie Mozaïek, stichting Thuiszorg en Maatschappelijk werk Rivierenland STMR, de woningcorporaties, het RIBW en Dynamiek. Ook de gemeente zelf is actief in de uitvoering. Bijvoorbeeld door haar betrokkenheid bij Dynamiek. De blik op Tiel is positief, weliswaar een lage sociaal-economische situatie, maar veel organiserend vermogen, en een redelijke sociale cohesie. Verder is er een goede infrastructuur voor wat betreft maatschappelijke ondersteuning, - ontwikkeling en - zorg. Ook Tiel verandert Tiel verandert, net als de rest van Nederland. Onze gemeente heeft te maken met demografische en sociaaleconomische ontwikkelingen zoals ontgroening en vergrijzing. Mensen worden steeds ouder en blijven langer vitaal. Door de extramuralisering van de zorg blijven ouderen langer zelfstandig wonen. Dat geldt ook voor mensen met een fysieke of geestelijke beperking. Op de arbeidsmarkt spelen de flexibilisering en verschuiving van de pensioenleeftijd een belangrijke rol. We moeten langer werken, maar een baan voor het leven is voor steeds minder mensen een vanzelfsprekendheid. Onze economie en arbeidsmarkt stellen bovendien steeds hogere eisen aan het opleidingsniveau en de competenties van werknemers. Wie in de competitie niet goed mee kan komen, staat al snel op grote achterstand. Ook in de persoonlijke levenssfeer zien we veranderingen. Zoals in de relatie tussen ouders en hun kinderen. Opgroeien en opvoeden zijn voor velen in het Nederland van de 21e eeuw een echte uitdaging geworden. Respect voor autoriteit is allang niet meer vanzelfsprekend. 7

8 Dat alles heeft gevolgen voor hoe onze samenleving zich ontwikkelt. Gevoelens van sociale samenhang en gevoelens van veiligheid worden in hoge mate bepaald door het vermogen van mensen om nieuwe sociale verbanden aan te gaan. Onder invloed van de digitalisering, individualisering en informalisering van de maatschappij ontstaan nieuwe netwerken van mensen met gedeelde interesses en belangen. Naast de traditionele verbanden gaan mensen ook op een andere wijze nieuwe verbanden aan. Overigens blijken de meer traditionele gemeenschappen gebaseerd op bijvoorbeeld geloof of verbondenheid aan de eigen buurt ook nog springlevend. Veel Tielenaren zoeken elkaar op en zetten zich in voor elkaar als vrijwilliger, als mantelzorger, als familielid of als goede buur. We begrijpen dat we elkaar nodig hebben in Tiel. We zijn er in Tiel voor elkaar. De gemeente Tiel moet, voor het stimuleren en onderhouden van netwerken, rekening houden met zowel de traditionele als de nieuwe sociale verbanden. De gemeente die Tiel wil zijn In onze visie verandert de verhouding tussen burger en overheid onvermijdelijk. Dat is niet voor iedereen een aangename gedachte, maar het is een ontwikkeling die zich gegeven bovenstaande tendensen in hoge mate autonoom voltrekt. De vraag is niet, of wij deze ontwikkeling kunnen omdraaien, maar hoe we erin kunnen meegaan. Die vraag is eens temeer van belang, omdat synchroon aan de veranderende samenleving de Nederlandse verzorgingsstaat ook een fundamentele transformatie ondergaat. Mensen krijgen een steeds grotere eigen verantwoordelijkheid voor hun welzijn, inkomen, gezondheid en oude dag. Alleen wie het niet redt op eigen kracht of met hulp van z n omgeving, kan nog een beroep doen op de gemeente. De veranderende verhouding tussen burger, gemeente en uitvoerders laat zich visualiseren in onderstaand plaatje. Overheid Burger Netwerk Uitvoerder Burger Uitvoerder Overheid 8

9 Steeds meer taken in het sociale domein verschuiven van het Rijk en de provincie naar de gemeente. De gemeente moet er dus voor zorgen dat onze inwoners zoveel mogelijk zelfredzaam zijn en blijven, en dat zij kunnen deelnemen aan de samenleving. Tegelijkertijd is er per saldo steeds minder geld beschikbaar voor de ondersteuning van bijvoorbeeld chronisch zieken, ouderen en mensen met een beperking, voor de activering en reïntegratie van werkzoekenden, of voor de hulpverlening aan mensen in de maatschappelijke opvang of cliënten in de openbare geestelijke gezondheidszorg. Ook de middelen voor ondersteuning bij opvoeden en opgroeien nemen af. Dat heeft gevolgen voor de relatie tussen de gemeente en haar inwoners, de gemeente en haar maatschappelijke partners, en de inwoners en professionals. De verhouding tussen burger en overheid verandert. Taken in het Sociaal Domein worden gedecentraliseerd, van burgers wordt meer eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid gevraagd. De verhouding tussen burgers en uitvoerders verandert; de burger treedt steeds meer zelf op als opdrachtgever en neemt initiatieven in het sociale netwerk. Ook de verhouding tussen de gemeente en maatschappelijke partners wordt een andere. Complicerende factor daarbij is, dat hiervoor minder middelen beschikbaar zijn. In onze visie is de burger zelfredzaam en zelfstandig. Hij participeert in de samenleving op eigen kracht. Zonodig doet hij een beroep op anderen in zijn directe omgeving om dit voor elkaar te krijgen. Mensen zijn bereid tot inzet voor elkaar. Tiel kent een samenleving die is gericht op samenredzaamheid en burgerschap. Dat noemen wij het sociale netwerk. Alleen waar het sociale netwerk het laat afweten biedt de gemeente een vangnet. Zij ondersteunt mensen die niet zelfredzaam of zelfstandig zijn, niet participeren in de samenleving of op de arbeidsmarkt én geen netwerk hebben dat hen afdoende kan ondersteunen om deze problemen op te lossen. Dat doen wij samen met onze maatschappelijke partners: organisaties die op tal van manieren ondersteuning bieden aan onze inwoners. Daar sluiten wij contracten mee af of we gaan er een subsidierelatie mee aan. Zij leveren zoveel mogelijk ondersteuning die effectief, doelmatig en efficiënt is. We willen dat onze inwoners primair van hun sociale netwerk, en secundair van dat vangnet gebruik maken om zo snel mogelijk weer het heft in eigen hand te nemen. Die verandering hebben wij schetsmatig weergegeven in onderstaande afbeelding. We willen af van bureaucratische omgang met onze burgers, en toe naar een netwerk waarin de gemeente een gelijkwaardige partner is van haar burgers en maatschappelijke partners; partners die samen werken aan oplossingen. Daarbij staat niet het wettelijke recht op een voorziening centraal (claimgedrag), maar de inzet om beperkingen te compenseren die de zelfredzaamheid en participatie van onze inwoners in de weg staan. We willen toe naar een relatie tussen zorgvragers en zorgaanbieders die is gebaseerd op het idee dat de burger in het sociale netwerk, zelf- of tenminste samenredzaam is. In die relatie ondersteunt en stimuleert de hulpverlener de zelfstandigheid van de cliënt. Hij neemt geen verantwoordelijkheid over, maar sluit aan bij het sociale netwerk rondom de zorgvrager. Bureaucratie Regels Rechten Tiel: visie en richting Netwerken Co-creatie compensatie Zorgen voor de cliënt Uit handen nemen Professionals Zorgen dat de cliënt Handen op de rug Eigen netwerk Deze visie op de samenleving zal het uitgangspunt zijn bij het ontwikkelen van beleid in het Sociaal Domein en de WMO. 9

10

11 Van het wat naar het hoe Deze visie gaat vooral over het wat. Het is een antwoord op de vraag wát voor een gemeente Tiel wil zijn. Maar aan het wat is onverbrekelijk ook de vraag verbonden naar het hoe : hoe gaat de gemeente Tiel invulling geven aan deze visie? Voor een belangrijk deel ligt het antwoord in de inrichting van ons lokale sociale domein. Op de betekenis van deze visie voor ons sociale domein gaan we zo nog verder in. Maar eerst stellen we vast dat ook het domein van de economie en de ruimtelijke ordening een bijdrage leveren aan de kracht van onze samenleving. Denk aan het geschikt maken van de openbare ruimte voor maatschappelijke initiatieven. Denk aan ondernemers die maatschappelijk betrokken zijn, bijvoorbeeld omdat zij mensen met een arbeidshandicap in dienst nemen. Of zich inzetten voor de wijk waarin zij zijn gevestigd. Het gaat erom dat we als gemeente faciliterend en stimulerend optreden waar we kansen tot versterking van de gemeenschap zien wanneer de samenleving dat van ons vraagt overal waar mensen vanuit hun eigen verantwoordelijkheid inzet tonen voor elkaar en werken aan hun zelfredzaamheid, samenredzaamheid en participatie.e. Het sociale domein Dat gezegd hebbende gaan we nu wat dieper in op het sociale domein in onze gemeente. Het lokale sociale domein omvat het geheel aan maatschappelijke ontwikkeling, maatschappelijke ondersteuning en maatschappelijke zorg in onze gemeente. Tot de maatschappelijke ontwikkeling rekenen we bijvoorbeeld het welzijnswerk, vrijwilligerswerk en de mantelzorgondersteuning. Tot de maatschappelijke ondersteuning rekenen we bijvoorbeeld de individuele voorzieningen en verstrekkingen in het kader van de Wmo, activerings- en reïntegratietrajecten en informatie, advies en doorverwijzing door professionals. Tot de maatschappelijke zorg rekenen we begeleiding, opvang en hulpverlening, bijvoorbeeld voor mensen met een fysieke of geestelijke beperking, Oggz-cliënten, daklozen, verslaafden en mensen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Maatschappelijke ondersteuning, maatschappelijke on en maatschappelijke zorg vormen samen een breed en diffuus terrein. De lijst met beleidsthema s die hiermee een verbinding hebben is zeer breed. Denk aan zaken als leefbare samenleving (sociale cohesie, burgerkracht), welzijn, vrijwilligerswerk, mantelzorg, maatschappelijke opvang, jeugdbeleid en jeugdzorg, inburgering en volwasseneducatie, onderwijs, activering en re-integratie, inkomen, armoedebeleid en schuldhulpverlening, veiligheid, eerstelijnsgezondheidszorg en lokaal gezondheidsbeleid, sport, recreatie, cultuur en vrije tijd, volkshuisvesting, accommodatiebeleid en de inrichting van de openbare ruimte. Veel van deze thema s zijn uiteraard onderling met elkaar verbonden. Inzet op het ene thema versterkt de resultaten op een ander thema. Door de informele ondersteuning goed te regelen, valt bijvoorbeeld winst te behalen op het thema participatie, eenzaamheid en schuldhulp. Of: investeren in sport en recreatie leidt tot winst in termen van welzijn en gezondheid. En zo zijn er nog meer voorbeelden denkbaar van wederzijdse effecten. Op genoemde thema s heeft de gemeente een aantal wettelijke taken te vervullen, maar ook haar eigen ambities. Onze wettelijke taken hangen bijvoorbeeld samen met de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wet werk en bijstand, de Wet Publieke Gezondheid, de Wet Educatie Beroepsonderwijs, de Wet Inburgering en de Wet Schuldhulpverlening. Onze ambities staan globaal in het Coalitieprogramma verwoord, en zijn verder uitgewerkt in diverse beleidsnota s. 11

12 Het lastige is overigens dat het sociale domein breder is dan het gebied waar de gemeente formele zeggenschap over heeft. Zo raken op het terrein van volkshuisvesting, veiligheid, gezondheid en onderwijs onze bevoegdheden en verantwoordelijkheden die van andere partijen. De ambities en taken van de gemeente overlappen met die van de corporaties, de eerstelijnsgezondheidszorg, (huisartsen, fysiotherapeuten, apotheken), en zorginstellingen, scholen waaronder het ROC en politie en justitie. De gemeente ziet hen als belangrijke partners in het realiseren van samenhang in het beleid. De afstemming binnen de jeugdpreventienetwerken 12- en 12+ is een schoolvoorbeeld van goede samenwerking. Samenwerking is op veel meer plekken mogelijk en is de komende jaren hard nodig om al onze doelstellingen op het sociale domein te realiseren. Het Tielse sociale domein Volkshuisvesting Onderwijs Gemeentelijke sociale domein Veiligheid Medische zorg *) Maatschappelijke ondersteuning, maatschappelijke ontwikkeling, maatschappelijke zorg en hulpverlening. Preventie De gemeente Tiel hecht groot belang aan preventie. Preventie heeft een meervoudige betekenis. Enerzijds gaat het bij preventie om het voorkomen dat mensen in een professioneel circuit van zorg en hulpverlening terecht komen. Het is belangrijk dat mensen zo lang mogelijk op eigen kracht of zonodig met ondersteuning van anderen uit hun eigen netwerk zelfredzaam blijven en participeren in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Dat is niet alleen goedkoper dan wanneer zij hiervoor een beroep moeten doen op dure professionele ondersteuning of voorzieningen die door de gemeente worden betaald. Het is vooral ook beter in termen van persoonlijk welbevinden. Professionals mogen niet accepteren dat zij zich als enigen bekommeren om mensen met een zorgvraag. Anderzijds gaat het bij preventie ook om het verder helpen van onze inwoners. Zeker in een gemeente als Tiel, met een groot aantal inwoners met een lage SES is het belangrijk te investeren in talentontwikkeling. Het aanspreken van de eigen capaciteiten van mensen vergroot hun kansen en hun eigen kracht en versterkt hun gevoel van eigenwaarde. Preventie heeft daarom ook te maken met het versterken van de sociale netwerken van onze inwoners, en in de afstemming tussen formele- en informele netwerken. 12

13 Tiel en de regio De visie biedt tot slot een kader om stelselwijzigingen en bezuinigingen die van Rijkswege op Tiel afkomen op te vangen. Het gaat om de decentralisatie van Awbz-taken (begeleiding en persoonlijke verzorging), de transitie van de Jeugdzorg en nieuwe wetgeving rondom werk en inkomen. Ook nieuwe wetgeving rondom passend onderwijs en de verwachte ontwikkelingen rondom het scheiden van wonen en zorg kunnen vanuit onze visie worden opgepakt. De decentralisatie van Awbz-taken en de transitie van de Jeugdzorg leiden tot groepen cliënten die nieuw zijn voor de gemeente. Tiel heeft samen met onze buurgemeenten in de regio Rivierenland "De Samenredzame Samenleving" opgesteld, een visiedocument dat binnenkort voor vaststelling aan de Raad wordt aangeboden. Hierin zijn negen uitgangspunten geformuleerd die aansluiten op onze visie op de samenleving. De Samenredzame samenleving 1. Burger, huishouden en buurt centraal 2. Wereld terug naar de burger (zelfstandige mensen en een teugtredende overheid) 3. Ondersteuning integraal en ontschot. 4. Krachtige burgers en krachtige professionals 5. Meer nadruk op preventie en tijdige signalering 6. Verminderen afhankelijkheid burgers 7. Terugdringen bureaucratie 8. Voorkomen schrijnende gevallen 9. Kostenbeheersing Samenwerking Tiel is onverbrekelijk onderdeel van de regio Rivierenland; bijvoorbeeld doordat een aantal regionaal werkende instellingen voor de maatschappelijke opvang binnen onze gemeente zijn gevestigd. Maar eveneens omdat grote organisaties als STMR en Mozaiek die ook in opdracht van onze gemeente werken, op een regionale schaal opereren. Samenwerking met andere gemeenten is daarom nodig, en een herkenbare eigen positie is daarbij gewenst. De opgave is die eigenheid de komende jaren te bewaren en de regionale samenwerking te zoeken waar deze voor onze gemeente van meerwaarde is. 13

14

15 Onze opgaven In onze visie is het sociaal domein ingericht langs drie lijnen van ondersteuning: de nulde, eerste en tweede lijn; ook in het regionale visiedocument De Samenredzame samenleving worden deze lijnen genoemd. Iedere lijn kent - als gevolg van deze visie - zijn eigen opgaven. Deze opgaven zijn ons grote uitdaging voor de komende jaren. Onderstaande tekening visualiseert het onderscheid tussen de nulde, eerste en tweede lijn. De piramide, dat is de samenleving. Het wiebertje daarbinnen is de gemeente. Dat de gemeente (het wiebertje) op alle drie de niveau s aanwezig is, is in bovenstaande tekening geen toeval. Met haar aanbod aan voorzieningen is zij vooral aanwezig in het gebied van de eerste lijn; maar voor mensen met een complexe ondersteuningsvraag heeft zij ook goede contacten met de professionals in de tweede lijn. Met deze goede contacten voorkomt de gemeente, als spin in het web, dat complexe ondersteuningsvragen tussen wal en het schip vallen of dat verantwoordelijkheid wordt ontlopen. Tweede lijn Eerste lijn Nulde lijn De nulde lijn, dat is waar pakweg 80 procent van onze inwoners met elkaar en voor elkaar de samenleving maken. De nulde lijn zijn de burgers en hun sociale netwerken zelf. We willen dat onze inwoners zoveel mogelijk zelfstandig hun leven vormgeven en elkaar daarbij zonodig ondersteunen. Daar is een basisinfrastructuur van voorzieningen voor nodig. Die basisinfrastructuur is in onze gemeente redelijk op orde. De rol van de gemeente binnen de nulde lijn is het faciliteren van de eigen kracht en de samenredzaamheid van mensen onderling. Denk hierbij aan het faciliteren van voorzieningen en activiteiten gericht op informatie, advies en ontmoeting. Binnen de eerste lijn wordt eenvoudige, of eenmalige ondersteuning geboden bij niet-complexe vragen. Denk bijvoorbeeld aan schuldhulp, huisartsenzorg en een traplift in een woning. Door de eigen kracht van inwoners centraal te stellen verandert de relatie tussen en de rol van de overheid, burgers en professionals. De gemeente is niet (meer) de sturende macht die via haar financiële instrumentarium bepaalt wat er gebeurt, maar de regisseur op kosten en kwaliteit in een samenspel met haar burgers en maatschappelijke partners. 15

16 De tweede lijn, daar gaat het over een kleine groep van onze inwoners die worstelt met complexe problemen. De tweede lijn is de gespecialiseerde hulpverlening. Doorverwijzing, indicatiestelling, langdurige ondersteuning en complexe problematiek zijn termen die hierbij passen. We kiezen in de relatie tussen onze inwoners in hun rol van zorgvrager en onze partners in hun rol van ondersteuner zoveel als mogelijk voor een integrale cliëntbenadering. Dat betekent dat we streven naar het principe van één burger/gezin - één plan - één casemanager, in ieder geval bij multiproblem cliënten. De rol van de gemeente binnen de tweede lijn is het bewaken van de kwaliteit van de geboden specialistische zorg en hulpverlening. Opgave 1: Eigen kracht en samenredzaamheid van onze inwoners faciliteren De opgave is om samen met onze inwoners betekenis en invulling te geven aan begrippen als wederkerigheid, het eigen netwerk en de eigen kracht van burgers. Tegelijkertijd zien we als opgave een goede balans te bereiken tussen de inzet die we van onze inwoners zelf mogen verwachten, en de ondersteuning die professionals leveren. De draagkracht van het informele netwerk kent zijn beperkingen, bijvoorbeeld in duur of intensiteit. En sommige van onze inwoners hebben een zorgvraag, maar mijden de zorgverlening. We moeten voorkomen dat zorgmijders buiten beeld verdwijnen of dat inwoners te laat in beeld komen bij professionals. Opgave 2: Schaal waarlangs de dienstverlening wordt georganiseerd De eerste lijn betreft laagdrempelige, eenvoudige of kortdurende vormen van ondersteuning. Zo integraal mogelijk en zo toegankelijk mogelijk bij de burger. De opgave is na te gaan wat de meest effectieve schaal is waarlangs en de wijze is waarop het dienstverleningsconcept ingericht kan worden. Op dit moment wordt op verschillende plekken, zoals de WWZ gebieden en de gebiedsteams jeugd en gezin binnen het CJG, ervaringen opgedaan met een wijkgerichte aanpak. Deze ervaringen worden meegenomen in de afweging voor de indeling van de dienstverlening, waarbij we willen aansluiten bij de ontwikkeling richting een netwerksamenleving. Naast bovengenoemd inrichtingsvraagstuk van het dienstverleningsconcept is het de opgave vorm te geven aan de nieuwe positionering van de gemeente ten aanzien van haar burgers en maatschappelijke partners. Samenhang binnen en tussen de 0e, 1e en 2e lijn wordt bevorderd door goede afstemming met het zorgkantoor en de zorgverzekeraar. Met hen zal vanuit een gedeelde visie tot een gezamenlijke aanpak moeten worden gekomen waarin verantwoordelijkheden, bevoegdheden en financiële inzet onderscheiden zijn. In het licht van de op handen zijnde transities alsook de binnen onze visie aangegeven gerichtheid op preventie (waaronder bevorderen van gezondheid), zou dit een regionale opgave moeten zijn. Opgave 3: Bouwen aan vertrouwen De gemeente Tiel wil de samenwerking met haar maatschappelijke partners scherper definiëren. Onze relatie met de uitvoerders in het sociale domein is er een van opdrachtgever- en opdrachtnemerschap, maar tegelijk ook een van partnerschap. De opgave is om innovatie in termen van kwaliteit (meerwaarde voor de burger) te bereiken en efficiency in termen van lagere kosten. Dat kan bijvoorbeeld door nieuwe partners in het sociale domein te verwelkomen, of ook door samenwerking tussen partijen te bevorderen. Vertrouwen is daarbij belangrijk; dat moet gebaseerd zijn op bewezen doelmatigheid (effectiviteit, kostenefficiency) van de uitvoerder en op gedeelde doelstellingen: we verwachten dat de uitvoerders de doelstellingen van de gemeente onderschrijven. Daarbij hebben we aandacht voor het onderscheid tussen wettelijke taken en Tielse ambities. Waar zulk vertrouwen nog niet aanwezig is, heeft de gemeente een belangrijke sturende rol. Daarom heeft de gemeente altijd de systeemregie. De casusregie is in handen van de uitvoerder. Soms is de gemeente dat zelf. Opgave 4: Preventie Inspanningen zijn er zo veel mogelijk op gericht een afname van de zorgvraag te bewerkstelligen. Dit doen we op twee manieren. Enerzijds door de inzet gericht op het voorkomen van probleemontwikkeling en anderzijds door de inzet gericht op het behouden en bevorderen van wat goed gaat. De opgave is om hieraan gestalte te geven. Opgave 5: Integraliteit Een integrale werkwijze realiseren we op verschillende niveaus. Dit doen we door de beleidsterreinen binnen 16

17 het Sociaal Domein onderling met elkaar te verbinden én deze te verbinden met de flankerende beleidsterreinen daarbuiten. Ook dient het beleid en de uitvoering goed op elkaar te af te stemmen, zowel binnen de gemeentelijke organisatie zelf als daarbuiten. Er zal afstemming plaatsvinden tussen formele - en informele netwerken, dat wil zeggen tussen vrijwilligers en professionals. Ook is er verbinding tussen de gemeente met haar verantwoordelijkheden op het gebied van het Sociaal Domein en de stakeholders op het gebied van volkshuisvesting, veiligheid, gezondheid en onderwijs. De afstemming met de maatschappelijke partners/stakeholders binnen het Sociaal Domein is er op gericht om vanuit een gedeelde visie tot een gezamenlijke aanpak te komen waarin verantwoordelijkheden, bevoegdheden en financiële inzet zijn onderscheiden. De beschreven verbanden zorgen voor samenhang in aanbod en preventief handelen waar nodig. Opgave 6: Financieel En uiteindelijk gaat het ook in het sociale domein over geld. De uitgaven aan de maatschappelijke ondersteuning, maatschappelijke ontwikkeling en maatschappelijke zorg en hulpverlening zullen moeten passen binnen onze/de gemeentelijke begroting. Resumé en doorkijk naar wat ons te doen staat binnen het nieuwe Wmo beleid In de hierboven beschreven visie heeft de Gemeente Tiel de volgende uitgangspunten geformuleerd: 1) mensen in principe zelfredzaam zijn 2) er zijn ook mensen die dat nauwelijks of niet zijn 3) de rol van de gemeente verandert van probleemoplosser naar ondersteuner bij het oplossen van problemen 4) de situatie van de burger is voor de inzet van de gemeente het uitgangspunt ( de kanteling), waardoor deze op een integrale wijze wordt benaderd (dit betreft zowel de beleidsontwikkeling als de uitvoering binnen als buiten het sociaal domein) 5) de inspanningen van de gemeente zijn gericht op preventie (onderhouden of bevorderen van wat goed gaat) en op het bevorderen van de zelfredzaamheid van de burger, waar mogelijk door het sociale netwerk te ondersteunen bij het bieden van ondersteuning van kwetsbare mensen in hun midden voor het oplossen van zijn problemen (inspanningen zijn gericht op de beweging richting 0e lijn). Op basis van de geformuleerde opgaven zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: 6) een doorgaande zorglijn; samenhang en afstemming in aanbod bevordert de effectiviteit van handelen 7) een grotere betrokkenheid van burgers/patiënten/consumenten bij de beoordeling van kwaliteit (eigenaarschap) 8) samenhang in aanpak tussen 0e, 1e en 2e lijn 9) afhankelijk van de situatie (0e, 1e of 2e lijn) neemt de gemeente een andere positie in ten opzichte van haar burgers en de professionals (uitvoerders) Op basis van de hierboven genoemde uitgangspunten zal het vervolg van het proces om te komen tot nieuw Wmo beleid de volgende vragen worden beantwoord: 1) welke Wmo opgaaf ligt er per prestatieveld 2) welke opgaaf is wettelijk bepaald, welke aanvullend beleid 3) welke rolopvatting (dienstverleningsconcept en sturingsmodel) voor de gemeente Tiel, (andere) financiers, partners, burgers is dienstbaar aan maximaal rendement per prestatieveld 4) welke opgaaf er ligt ten aanzien van de verbinding tussen 0e, 1e en 2e lijn 17

18 18 Op 25 oktober heeft de gemeente een bijeenkomst georganiseerd voor maatschappelijke partners over de Visie op het Sociaal Domein. De bijeenkomst werd druk bezocht door ongeveer 90 deelnemers uit verschillende organisaties. De bedoeling was om input te krijgen voor de ontwikkeling van de visie. Van deze input is dankbaar gebruik gemaakt bij het opstellen van dit document. Na een avond hard werken werden de resultaten gepresenteerd op grote sheets. Hierbij vindt u een selectie van deze presentaties.

19 Het goed communiceren van de kanteling is essentieel, zo lang mogelijk zelf je broek ophouden maar als je als burger alles geprobeerd hebt is er daarna de gemeente als vangnet, of in dit geval: bretels. In veel werkgroepen wordt het belang van afstemming en maatwerk benadrukt. De visie op het Sociaal Domein is een puzzel met verschillende onderdelen. Het belang van maatwerk en het onderhouden van een vangnet nogmaals benadrukt. 19

20 Uitstroom naar werk is belangrijk, ook voor minder validen. Mensen die werken voelen zich meestal beter en doen minder beroep op voorzieningen. Ook het aanbieden van stages kan een opstap naar werk zijn. Er gebeuren al veel goede dingen in Tiel, er wordt veel georganiseerd. We moeten wel oog hebben voor kwetsbare groepen. Er kan veel meer als we wat soepeler met regels omgaan. De overheid moet faciliteren. We moeten meer weten van elkaar wat er alllemaal al is. Communicatie met de burger is belangrijk. 20

21

22 Colofon Gemeente Tiel Achterweg 2 Postbus 6325, 4000 HH Tiel Tel: (0344) Fax: (0344) gemeente@tiel.nl internet: Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Druk: Repro gemeente Tiel november 2012

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid:

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid: 2 juni 2014 Sociaal Domein Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid: Jeugdzorg, AWBZ-begeleiding naar Wmo, Participatiewet. Samenhang met ontwikkelingen Publieke Gezondheidszorg en Passend

Nadere informatie

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING December 2012 INLEIDING Het beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 2008-2011 heeft een wettelijk bepaalde werkingsduur van vier jaren. In 2012 is besloten dit beleidsplan met één jaar te

Nadere informatie

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013,

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013, KOERS 2014-2015 3 Het (zorg)landschap waarin wij opereren verandert ingrijpend. De kern hiervan is de Kanteling, wat inhoudt dat de eigen kracht van burgers over de hele breedte van de samenleving uitgangspunt

Nadere informatie

Samen voor een sociale stad

Samen voor een sociale stad Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning. Hans Weggemans 12 november 2014

Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning. Hans Weggemans 12 november 2014 Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning Hans Weggemans 12 november 2014 1 Decentralisaties Participatiewet 2015 (- ca. 20%) Wmo: Begeleiding en verzorging 2015 (-25% resp. -15%) Jeugdzorg 2015

Nadere informatie

Kadernota Wmo Dit is eigen kracht in Hattem!

Kadernota Wmo Dit is eigen kracht in Hattem! Kadernota Wmo 2015 - Dit is eigen kracht in Hattem! Inleiding Er vinden grote veranderingen plaats in zorg en welzijn. Steeds meer taken worden overgedragen aan gemeenten. Met de toenemende verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel

Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel Hanneke Henkens Congres Herstelwerkzaamheden 14 december 2006 WMO, WIA, WWB, Poortwachter AWBZ ZVW Forensisch wettelijk kader GGz Maatschappelijke

Nadere informatie

De visie in de Wmo beleidsnota sluit aan bij landelijk en regionaal ontwikkelingen. ( SHEET 1)

De visie in de Wmo beleidsnota sluit aan bij landelijk en regionaal ontwikkelingen. ( SHEET 1) Presentatie raad Wmo beleidsnota 2013-2016 Inleiding Ik presenteer u de Wmo beleidsnota voor de periode 2013-2016. De nota is in een turbulente tijd tot stand gekomen. Landelijk wijzigt het beleid bijna

Nadere informatie

KOERSDOCUMENT SOCIAAL DOMEIN VIJFHEERENLANDEN Werkgroep Sociaal Domein Versie 1.0

KOERSDOCUMENT SOCIAAL DOMEIN VIJFHEERENLANDEN Werkgroep Sociaal Domein Versie 1.0 KOERSDOCUMENT SOCIAAL DOMEIN VIJFHEERENLANDEN 2018-2022 Werkgroep Sociaal Domein 22-06-2017 Versie 1.0 Inhoudsopgave Inleiding Visie Sociaal Domein Doelstellingen Sociaal Domein Meedoen in Vijfheerenlanden

Nadere informatie

Stadskanaal: Samen met de burger Integraal beleidskader Sociaal Domein

Stadskanaal: Samen met de burger Integraal beleidskader Sociaal Domein Stadskanaal: Samen met de burger Integraal beleidskader Sociaal Domein Versie: 31 maart 2014 1. Inleiding: Wij kunnen ons in Nederland gelukkig prijzen met een van de sterkste sociale stelsels ter wereld.

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie

Convenant Samenwerking Zorgkantoor Coöperatie VGZ Gemeente Nijmegen

Convenant Samenwerking Zorgkantoor Coöperatie VGZ Gemeente Nijmegen Convenant Samenwerking Zorgkantoor Coöperatie VGZ Gemeente Nijmegen Partijen Het Zorgkantoor Nijmegen,( Coöperatie VGZ. hierna te noemen het Zorgkantoor, De Coöperatie VGZ Hierna te noemen VGZ, en het

Nadere informatie

Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS

Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS Bijlage 2 Bestuursrapportage uitvoeringsplannen Beleidsplan Wmo 2012-2015 Asten-Someren Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS Inleiding In het kader van de kerntakendiscussie is besloten dat

Nadere informatie

Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen. WMO adviesraad gemeente Landerd

Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen. WMO adviesraad gemeente Landerd Gemeente Landerd Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen Wettelijke verplichting Wmo Adviesraad Convenant Plichten Bevoegdheden Verantwoordelijkheden 1. De leefbaarheid van de gemeente

Nadere informatie

Samenwerken aan welzijn

Samenwerken aan welzijn Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie

Nadere informatie

Manifest Zorgzaam ''s-hertogenbosch

Manifest Zorgzaam ''s-hertogenbosch Manifest Zorgzaam ''s-hertogenbosch 21 juni 2013 Onze samenwerking Vijftien organisaties doen de gemeente s-hertogenbosch op 28 juni 2013 tijdens de jaarlijkse Godshuizenlezing een aanbieding in het kader

Nadere informatie

Welzijn next level gemeente Tiel organisaties doen een stap naar voren: Mozaïek, STMR, Dynamiek en MEE

Welzijn next level gemeente Tiel organisaties doen een stap naar voren: Mozaïek, STMR, Dynamiek en MEE Welzijn net level gemeente Tiel 2017-2019 4 organisaties doen een stap naar voren: Mozaïek, STMR, Dynamiek en MEE De aanleiding de opdracht Geef vorm aan een duurzaam, meerjarig welzijnsbeleid in Tiel,

Nadere informatie

Welzijn nieuwe stijl. Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen. 19 oktober 2010 Marjon Breed

Welzijn nieuwe stijl. Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen. 19 oktober 2010 Marjon Breed Welzijn nieuwe stijl Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen 19 oktober 2010 Marjon Breed Presentatie Welzijn nieuwe stijl Welzijn in Geldermalsen De Wmo Welzijn Actuele ontwikkelingen Welzijn nieuwe stijl

Nadere informatie

Bijlage 3: Overzicht ontwikkelingen

Bijlage 3: Overzicht ontwikkelingen Bijlage 3: Overzicht ontwikkelingen De Wmo heeft de afgelopen jaren een flinke ontwikkeling doorgemaakt. De eerste jaren bestonden uit het neerzetten van goede structuren voor hulp en ondersteuning. De

Nadere informatie

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016 Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?

Nadere informatie

OPEN. 21 punten voor Nijkerk in

OPEN. 21 punten voor Nijkerk in OPEN 21 punten voor Nijkerk in 2014-2018 We staan open voor vernieuwing en verandering van top-down handelen naar open staan voor verbinden met andere overheden, instellingen en bedrijven van denken in

Nadere informatie

De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid

De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid Alle hens aan dek Presentatie door Gerda van der Lee, Voorzitter Wmo adviesraad s-hertogenbosch 12 maart 2013 De Wet Maatschappelijke Ondersteuning wil dat

Nadere informatie

Workshop decentralisaties sociaal domein. 30 september 2013

Workshop decentralisaties sociaal domein. 30 september 2013 Workshop decentralisaties sociaal domein 30 september 2013 Inhoud Stimulansz Even voorstellen De 3 decentralisaties Wat kan de meerwaarde van sport zijn? Aan de slag met het kaartspel Stimulansz We zijn

Nadere informatie

Eén. contract. Eén. opdracht. Eén. missie. Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals

Eén. contract. Eén. opdracht. Eén. missie. Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals Eén opdracht Eén contract Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals Eén missie 1 Het gewone leven Vrijwilligers- & Verenigingswerk Ons speelveld Mantelzorg & Welzijn Participatie & Inkomen & Schuldhulpverlening

Nadere informatie

SWH laat zich leiden door een heldere visie en een duidelijke strategie. Beiden worden in het visiedocument gepresenteerd.

SWH laat zich leiden door een heldere visie en een duidelijke strategie. Beiden worden in het visiedocument gepresenteerd. Visiedocument Welzijn 2017-2020 Stichting Welzijn Hattem: Dichtbij en in de buurt De missie en visie van Stichting Welzijn Hattem Stichting Welzijn Hattem (SWH) wil de zelfredzaamheid van de inwoners vergroten

Nadere informatie

Presentatie voor cliëntenorganisaties

Presentatie voor cliëntenorganisaties Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Presentatie voor cliëntenorganisaties 18 oktober 2013 Ambitie 1. Hulp en zorg anders georganiseerd: dichtbij huis, snel beschikbaar, minder versnipperd 2. Groter beroep

Nadere informatie

sociale teams In de stad Groningen

sociale teams In de stad Groningen sociale teams In de stad Groningen 11 november 2013 Samenwerken in de buurt Cjg Huisartsen Stip Buurtwerkers Corporaties Politie Wijkbewoners scholen Onze partners Visie Stad Groningen In de kern betreft

Nadere informatie

Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s!

Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s! ACTIEF VOOR Sportorganisaties Maatschappelijke organisaties Onderwijs Overheden Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s! De drie D s Drie transities in het sociale domein:

Nadere informatie

WMO Rotterdam. Van verzorgingstaat naar - stad en - straat

WMO Rotterdam. Van verzorgingstaat naar - stad en - straat WMO Rotterdam Van verzorgingstaat naar - stad en - straat Beleidskader Wmo: voor wie? Inwoners van Rotterdam Circa 525.00 zelfredzame burgers Circa 62.000 beperkt zelfredzame burgers Circa 30.000 kwetsbare

Nadere informatie

Sociaal beleid gemeente Heerenveen

Sociaal beleid gemeente Heerenveen Sociaal beleid gemeente Heerenveen Bijeenkomst de Greiden, 8 juni 2017 Diana Elsinga, beleidsregisseur Wmo Gemeente Heerenveen Jacqueline Lenis, opbouwwerker Caleidoscoop Inhoud 1. Terugblik Hervorming

Nadere informatie

naar een nieuw Wmo-beleidsplan

naar een nieuw Wmo-beleidsplan naar een nieuw Wmo-beleidsplan gemeente Cranendonck extra Commissievergadering 26 april 2011 Ruud Vos Naar een nieuw Wmo-beleidsplan voor Cranendonck trends en ontwikkelingen bestuursakkoord Rijk en VNG

Nadere informatie

Visie en Uitgangspunten Sociaal Domein

Visie en Uitgangspunten Sociaal Domein Visie en Uitgangspunten Sociaal Domein versie 30 januari 2014 Gemeente Stichtse Vecht Gemeente Weesp Gemeente Wijdemeren Door de gemeenteraad van Stichtse Vecht vastgesteld: 11 februari 2014 0 Inhoudsopgave

Nadere informatie

De welzijnskoers Gemeente Roermond - afdeling Welzijn 2013

De welzijnskoers Gemeente Roermond - afdeling Welzijn 2013 1 De welzijnskoers 2013-2016 Gemeente Roermond - afdeling Welzijn 2013 2 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Aanleiding... 3 1 Welzijnsvisie Roermond... 3 2 Regeerakkoord Rutte II... 4 3 Het routeboek: de

Nadere informatie

SOCIAAL PERSPECTIEF. sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020

SOCIAAL PERSPECTIEF. sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 De sociale ambitie: Zaanstad manifesteert zich binnen de metropoolregio Amsterdam

Nadere informatie

Geachte lezer, Anne-Corine Schaaps directeur

Geachte lezer, Anne-Corine Schaaps directeur Geachte lezer, Fijn dat u even tijd neemt om kortweg kennis te maken met het beleid van stichting Welcom. Door het beleid voor de komende vier jaren te omschrijven, laat Welcom zien wat ze in de samenleving

Nadere informatie

Holland Rijnland. Decentralisatie AWBZ Stuurgroep 25 september Wim Klei

Holland Rijnland. Decentralisatie AWBZ Stuurgroep 25 september Wim Klei Holland Rijnland Decentralisatie AWBZ Stuurgroep 25 september Wim Klei Onze opdracht Strategische keuze niveau van samenwerking bij de nieuwe taken in de Wmo Begeleiding (groep en individueel) Persoonlijke

Nadere informatie

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams Vangnet 0-99 Onafhankelijke regie Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling Sociaal medische contractering Jeugd Organisatie wijkteams Lokaal beeld van de transities Wilt u wijkgericht

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het sociale domein

Ontwikkelingen in het sociale domein Ontwikkelingen in het sociale domein Wat zijn de gevolgen van de decentralisaties September 2013 Welkom De 3 decentralistatie in het sociale domein AWBZ naar Wmo Participatiewet Jeugdwet De 3 decentralistatie

Nadere informatie

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016 Subsidieplafonds Subsidieplafonds 1 0360_15 Subsidieplafonds V1 Subsidieplafonds 2 Subsidieplafonds Beoogd Maatschappelijk Effect stelling Bedrag Jaarlijkse subsidie Samenredzaamheid 1. Ambitie Bewoners

Nadere informatie

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl

Nadere informatie

Samen verder In het sociale domein

Samen verder In het sociale domein Samenvatting Masterplan Samen verder In het sociale domein What if I fall? Oh,but my darling,what if you fly? (gedicht van Erin Hanson) Samen Verder is het programma om de doorontwikkeling van het sociale

Nadere informatie

Doel. 1 Gemeenten kunnen met de voorziening beschut werken mensen in een dienstbetrekking laten werken. Het

Doel. 1 Gemeenten kunnen met de voorziening beschut werken mensen in een dienstbetrekking laten werken. Het Naam De ontwikkeling van arbeidsmatige dagbesteding Opdrachtgever Raad/college Trekker Sanne Bloemen Datum 13 januari 2015 Inleiding Vanuit de Wmo 2015 is de opdracht voor de gemeente het bieden van ondersteuning

Nadere informatie

Met elkaar voor elkaar

Met elkaar voor elkaar Met elkaar voor elkaar Publiekssamenvatting Oktober 2013 1 1 Inleiding Met elkaar, voor elkaar. De titel van deze notitie is ook ons motto voor de komende jaren. Samen met u (inwoners en beroepskrachten)

Nadere informatie

PAOG nascholing JGZ Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper

PAOG nascholing JGZ Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper PAOG nascholing JGZ 26-11-2013 Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper Gemeenten: verantwoordelijk voor sociale domein Nieuwe verantwoordelijkheden Per 1-1-2015, invoering 3 decentralisaties

Nadere informatie

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning;

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning; Oude en nieuwe Wmo De Tweede Kamer is akkoord met het Voorstel van wet Wmo 2015. Na behandeling in de Eerste Kamer zal dit voorstel eind 2014 de huidige Wmo gaan vervangen. Tussen de huidige Wmo en het

Nadere informatie

De toekomst van de Wmo. De visie van Participe op zorg en welzijn in de wijk

De toekomst van de Wmo. De visie van Participe op zorg en welzijn in de wijk De toekomst van de Wmo De visie van Participe op zorg en welzijn in de wijk Nieuw Wmo beleidsplan De gemeente Alphen aan den Rijn staat aan de vooravond van een nieuw Wmo Beleidsplan 2012-2015. Het is

Nadere informatie

1. De hoofdlijnennotitie 'Aanpak transities en herinrichting sociale domein in de gemeente Stein vast te stellen

1. De hoofdlijnennotitie 'Aanpak transities en herinrichting sociale domein in de gemeente Stein vast te stellen Betreft Vergaderdatum Hoofdlijnennotitie Aanpak transities en herinrichting sociale domein in de gemeente Stein 21-oktober-2013 Gemeenteblad 2013 / Agendapunt Aan de Raad Voorstel De gemeenteraad wordt

Nadere informatie

De ondersteuning voor elkaar

De ondersteuning voor elkaar Themanummer De ondersteuning voor elkaar Zwolle Aan ondersteuning doet iedereen mee augustus 2014 Iedereen doet mee Een groot deel van onze tijd brengen we thuis in het gezin door. Dichtbij huis gaan we

Nadere informatie

#Durftevragen en #Durftegeven

#Durftevragen en #Durftegeven #Durftevragen en #Durftegeven Over meedoen, welzijn, eigen kracht en solidariteit Otwin van Dijk wethouder Doetinchem Waar hebben we het over? De toestand volgens Wmo Eigen kracht en solidariteit Minder

Nadere informatie

Decentralisaties Ook de gemeente Waddinxveen heeft er mee te maken. Wat houden de decentralisaties in? Waar komt het vandaan? Waarom? 7 Oktober 2014 Waar komt het vandaan? Samen voor elkaar: de samenleving

Nadere informatie

De slimste route? Vormgeven toegang

De slimste route? Vormgeven toegang De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)

Nadere informatie

Stand van zaken Sociaal Domein

Stand van zaken Sociaal Domein Stand van zaken Sociaal Domein Van transitie naar transformatie Gemeenteraad 27 oktober 2016 Voorbereiding Inhoud 2013 2020 Implementatie en borging Transformatie 1-1-2015 transitie heden Waar staan we

Nadere informatie

Buurtsportcoaches en de grote transformaties van het sociale domein. Robby Aldenkamp.

Buurtsportcoaches en de grote transformaties van het sociale domein. Robby Aldenkamp. Buurtsportcoaches en de grote transformaties van het sociale domein Robby Aldenkamp. Drie decentralisaties in het sociale domein: 1. AWBZ WMO 2. Participatiewet 3. Jeugdwet Wat verandert er met ingang

Nadere informatie

Strategische Agenda Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland

Strategische Agenda Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland Strategische Agenda 2018-2021 Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland Vastgesteld Algemeen Bestuur 18 oktober 2018 Inleiding In de door het Algemeen Bestuur in december

Nadere informatie

Langer zelfstandig wonen

Langer zelfstandig wonen Langer zelfstandig wonen Inspiratiedag 5 oktober 2013 Kenniscentrum Leefbaarheid en Gemeenschapsvoorzieningen HAN Centre of Expertise Krachtige Kernen Martha van Biene, martha.vanbiene@han.nl Daniëlle

Nadere informatie

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Welkom Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Inhoud Inrichting werkwijze wijkteams Leeuwarden Verdieping in schuldhulpverlening Verdieping

Nadere informatie

Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014

Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014 Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014 Inleiding Uit onze gemeentelijke armoedemonitor 1 blijkt dat Leeuwarden een stad is met een relatief groot armoedeprobleem. Een probleem dat nog steeds

Nadere informatie

Meer vermogen als kern van integraal beleid. Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden

Meer vermogen als kern van integraal beleid. Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden Meer vermogen als kern van integraal beleid Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden Centrale thema Positieve gezondheid: het vermogen van mensen om zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht

Nadere informatie

De Wmo Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015

De Wmo Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015 De Wmo 2015 Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015 Programma Gemeenten en zorg Waarom decentraliseren? Samenwerken in de wijk Van transitie naar transformatie Het sociale domein Democratische

Nadere informatie

Verbeteren door vernieuwen en verbinden

Verbeteren door vernieuwen en verbinden Verbeteren door vernieuwen en verbinden Visie op het sociaal domein Hoeksche Waard tot stand gekomen met medewerking van professionele organisaties, vrijwilligersorganisaties en organisaties van zorgvragers

Nadere informatie

Welzijn in Baarn Visie op welzijn

Welzijn in Baarn Visie op welzijn Welzijn in Baarn 2012-2015 Visie op welzijn Waarom een visie op welzijn? De uitgangspunten van de visie op welzijn moeten het kader bieden om de komende jaren prioriteiten te stellen bij de inzet van de

Nadere informatie

De Wmo en de decentralisaties

De Wmo en de decentralisaties De Wmo en de decentralisaties Presentatie Alice Makkinga Adviseur programma Aandacht voor Iedereen Inhoud Landelijk programma Aandacht voor iedereen Belangrijke maatschappelijke trends? Belangrijkste wettelijke

Nadere informatie

Inspiratiediner Wij in de Wijk. Bora Avric, Senior Adviseur Movisie

Inspiratiediner Wij in de Wijk. Bora Avric, Senior Adviseur Movisie Inspiratiediner Wij in de Wijk Bora Avric, Senior Adviseur Movisie 6/23/2014 Sportquiz Vraag 1: Hoeveel procent van de Nederlanders sport minimaal 1 x per maand? 64% of 75 % Sportquiz Vraag 1: Hoeveel

Nadere informatie

Mienskip als basis voor een vitaal Friesland een beschouwing vanuit demografische ontwikkelingen met een verbinding naar het sociale domein

Mienskip als basis voor een vitaal Friesland een beschouwing vanuit demografische ontwikkelingen met een verbinding naar het sociale domein Mienskip als basis voor een vitaal Friesland een beschouwing vanuit demografische ontwikkelingen met een verbinding naar het sociale domein Dr. Evelyn Finnema, 12 mei 2016 Werkconferentie samen werken

Nadere informatie

Brede Welzijnsinstelling. Stand van zaken ten behoeve van De raadscommissie Samenleving

Brede Welzijnsinstelling. Stand van zaken ten behoeve van De raadscommissie Samenleving Stand van zaken ten behoeve van De raadscommissie Samenleving Aanleiding Bij brief van 9 juli 2012 bent u geïnformeerd over het door de SWOP geschreven plan van aanpak om zich te verbreden tot een Brede

Nadere informatie

Drie decentralisaties voor gemeenten

Drie decentralisaties voor gemeenten Drie decentralisaties voor gemeenten Onze visie en aanpak Pim Masselink Joost van der Kolk Amersfoort 24 april 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Veranderende rol van de gemeente 3. Veranderopgave: richten, inrichten

Nadere informatie

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern Transformatie in de gemeente Dalfsen Dichter bij de kern 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Transformatie Sociaal Domein Dichter bij de kern...4 2.1. Transformatie ambitie in uitgangspunten...5 2.2 Bestaande

Nadere informatie

Een innovatieve samenwerking tussen Stichting Eerstelijnszorg Appingedam en gemeente Appingedam.

Een innovatieve samenwerking tussen Stichting Eerstelijnszorg Appingedam en gemeente Appingedam. Een innovatieve samenwerking tussen Stichting Eerstelijnszorg Appingedam en gemeente Appingedam. Het is zover, de Damster Zorgbalie is gerealiseerd! Het bieden van tijdige, juiste en prettige ondersteuning

Nadere informatie

Afbakeningsvoorstel Wmo. gemeente T i e l

Afbakeningsvoorstel Wmo. gemeente T i e l Afbakeningsvoorstel Wmo gemeente T i e l Inhoud 1 Inleiding 4 2 Uitgangspunten voor de afbakening 5 3De afbakening 7 1.1 Definitie prestatievelden 7 1.2 Wat is de samenhang tussen de prestatievelden?

Nadere informatie

De betekenis van de buurt in de zorg van mensen voor elkaar

De betekenis van de buurt in de zorg van mensen voor elkaar De betekenis van de buurt in de zorg van mensen voor elkaar L.linders@fontys.nl Lilian Linders Fontys Hogeschool Sociale Studies 06 50242166 Schoor-VMCA-lezing 2013 31 oktober 2013 1 Waar ga ik het over

Nadere informatie

d Postbus AA Den Burg website: 1

d Postbus AA Den Burg website:     1 Advies aan het College van B&W van de gemeente Texel Onderwerp: 3D Beleidsplan: Op weg naar een zorgzame samenleving. Inleiding De vier gemeenten in de kop van Noord-Holland hebben gezamenlijk een visie

Nadere informatie

Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen

Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen Presentatie Bijeenkomst KBO Bondsbestuur Herman Eitjes, adviseur programma Aandacht voor Iedereen Programma Aandacht voor iedereen

Nadere informatie

De Wmo: een kans voor de fysiotherapeut?!

De Wmo: een kans voor de fysiotherapeut?! De Wmo: een kans voor de fysiotherapeut?! RGF Zuidwest Nederland 24 september 2013 Cor Langedijk Gerrold Verhoeks Aantal maatschappelijke ontwikkelingen komen samen Afname sociale cohesie: proces van 50

Nadere informatie

Van verzorgingstaat naar participatiesamenleving? Over het potentieel van Nederland en de GGZ. Maarssen, 19 november 2013 Prof.dr.

Van verzorgingstaat naar participatiesamenleving? Over het potentieel van Nederland en de GGZ. Maarssen, 19 november 2013 Prof.dr. Van verzorgingstaat naar participatiesamenleving? Over het potentieel van Nederland en de GGZ Maarssen, 19 november 2013 Prof.dr. Kim Putters Directeur Sociaal en Cultureel Planbureau Hoogleraar Beleid

Nadere informatie

Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd

Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving Breed Welzijn s-hertogenbosch Juvans Maatschappelijk Werk en Dienst verlening // Welzijn Divers //

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

Startnotitie Integraal beleidsplan sociaal domein

Startnotitie Integraal beleidsplan sociaal domein Startnotitie Integraal beleidsplan sociaal domein Voorwoord Versie: 27 januari 2017 In De kracht van Coevorden hebben we beschreven wat onze visie is op het Sociaal Domein en hoe het sociaal domein in

Nadere informatie

DOEN WE HET IN ARNHEM

DOEN WE HET IN ARNHEM ZO DOEN WE HET IN ARNHEM 1 1. Inleiding Op 1 januari 2017 gaat de Stichting Sociale Wijkteams Arnhem formeel van kracht. Daarmee kiest de gemeente Arnhem voor het oprichten van een onafhankelijke juridische

Nadere informatie

Samen krachtig verder

Samen krachtig verder Titel beleidsnota onder titel (optioneel) Samen krachtig verder Position Paper Sociaal Domein Hoe zien de gemeenten Littenseradiel en Súdwest-Fryslân hun rol in de samenleving? Waar staan ze voor en welke

Nadere informatie

Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen

Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen Toegang (Harry Verheul, senior beleidsadviseur Werk, Inkomen en Zorg) Sociaal wijkteams (Inger Poorta, projectleider) Toegang sociaal domein in de gemeente

Nadere informatie

Natuurlijk... NUTH. NUTH... Natuurlijk DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO)

Natuurlijk... NUTH. NUTH... Natuurlijk DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO) DE WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO) Natuurlijk... NUTH NUTH... Natuurlijk Gemeente Nuth - Deweverplein 1 - Postbus 22000-6360 AA Nuth - 045-5659100 - www.nuth.nl VOORWOORD wethouder J.J.C van den

Nadere informatie

Welkom. Wmo beleidsplan 2015 2018 Drechtsteden. Papendrecht

Welkom. Wmo beleidsplan 2015 2018 Drechtsteden. Papendrecht Welkom Wmo beleidsplan 2015 2018 Drechtsteden Papendrecht Bevorderen van sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk en veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede het van voorkomen en bestrijden

Nadere informatie

Transformaties in rijks- en lokaal beleid. 19 september 2013 Jolanda Verbiesen

Transformaties in rijks- en lokaal beleid. 19 september 2013 Jolanda Verbiesen Transformaties in rijks- en lokaal beleid 19 september 2013 Jolanda Verbiesen Waar geven gemeenten geld aan uit? 1. Salarissen ambtenaren 2. Overdrachtsuitgaven (oa. Bijstand) 3. Inkoop tot 2007 ca. 1000,-

Nadere informatie

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2 Nieuwsbrief sociaal domein, #1 Vernieuwing welzijn, (jeugd)zorg en werk Inhoud Voorbereiden door krachten te bundelen... 2 Visie op nieuwe taken... 2 Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Nadere informatie

Een hoop nieuwe verantwoordelijkheden. Decentralisaties in het Sociaal Maatschappelijk Domein

Een hoop nieuwe verantwoordelijkheden. Decentralisaties in het Sociaal Maatschappelijk Domein Louis Litjens - Projectdirecteur Ramon Testroote - Wethouder Louis Louis Litjens Ramon Testroote - Wethouder Ramon Testroote Litjens - Projectdirecteur Projectdirecteur Wethouder Een hoop nieuwe verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Veranderingen in de Jeugdzorg, Wmo en Participatiewet

Veranderingen in de Jeugdzorg, Wmo en Participatiewet Veranderingen in de Jeugdzorg, Wmo en Participatiewet Programma -Uitleg veranderingen Jeugd en algemeen Wmo -Uitleg maatwerkvoorzieningen en Wiz -Uitleg participatiewet -Veelgestelde vragen -Ruimte om

Nadere informatie

Themabijeenkomst Keuzes in het kader van de drie transities. 1 september 2014

Themabijeenkomst Keuzes in het kader van de drie transities. 1 september 2014 Themabijeenkomst Keuzes in het kader van de drie transities 1 september 2014 Inhoud presentatie Opening en inleiding Achtergrond en breder kader Stand van zaken in de voorbereiding op de drie transities

Nadere informatie

Visie gemeenten Midden-Holland op sociaal domein

Visie gemeenten Midden-Holland op sociaal domein Inleiding In onderliggend document is de visie omschreven van de Midden-Holland gemeenten 1 op het sociale domein. De directe aanleiding voor het opstellen van dit document is de op handen zijnde decentralisatie

Nadere informatie

Beter in de buurt José Manshanden, gemeente Utrecht

Beter in de buurt José Manshanden, gemeente Utrecht Wat komt aan bod? Ambitie Utrechts model op hoofdlijnen s Beter in de buurt José Manshanden, gemeente Utrecht Effectiviteit en kosten Werkkader/afbakening Relatie GGZ - Gemeente 04/12/2013 0 1 Reclassering

Nadere informatie

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26 Welzijn Noorden veldwerker Wonen Zorg De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg Brochure Noorderveldwerker.indd 1 04-05-12 13:26 1 Inleiding De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Klanttevredenheidsonderzoek Het KTO is een wettelijke verplichting wat betreft de verantwoording naar de Gemeenteraad

Nadere informatie

Concept Visie gemeenten Midden- Holland op sociaal domein

Concept Visie gemeenten Midden- Holland op sociaal domein 1 Concept Visie gemeenten Midden- Holland op sociaal domein Inleiding In onderliggend document is de visie omschreven van de Midden-Holland gemeenten 1 ten aanzien van het sociale domein. De directe aanleiding

Nadere informatie

Workshop Krimpcafe XL Maatwerk op lokaal niveau. Jaap Ikink. 12 juni 2014

Workshop Krimpcafe XL Maatwerk op lokaal niveau. Jaap Ikink. 12 juni 2014 Workshop Krimpcafe XL Maatwerk op lokaal niveau Jaap Ikink 12 juni 2014 Maatwerk voor Sociale Wijkteams Waarom sociale wijkteams? Uitdaging op lokaal niveau! Adviezen voor beleid?! Maatwerk voor Sociale

Nadere informatie

SAMEN AAN ZET Bouwen op eigen kracht in Leudal

SAMEN AAN ZET Bouwen op eigen kracht in Leudal SAMEN AAN ZET Bouwen op eigen kracht in Leudal 0 1. Inleiding Het vitaal houden van onze samenleving is cruciaal in het bouwen aan een solide toekomst voor onze inwoners. Het Sociaal Domein is volledig

Nadere informatie

Stelselherziening Jeugdzorg. Platform Middelgrote Gemeenten

Stelselherziening Jeugdzorg. Platform Middelgrote Gemeenten Stelselherziening Jeugdzorg Standpunten van het Platform Middelgrote Gemeenten 12 april 2011 I. Aanleiding Een belangrijk onderdeel van het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten is de stelselherziening

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst Transities Jeugd en Wmo 18 september 2014 Even voorstellen Marieke Dawson sr. beleidsmedewerker Jeugd en Wmo 1 In deze presentatie Wettelijk kader: wat verandert er? Wat heeft de

Nadere informatie

Veranderingen in het Sociaal Domein

Veranderingen in het Sociaal Domein Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Veranderingen in het Sociaal Domein Themabijeenkomst Ouderen in Leidsche Rijn 13 november 2013 Decentralisaties van Rijk naar Gemeente: AWBZ Jeugdzorg Participatiewet

Nadere informatie

Aandachtsveld 0. Clusternaam en actie: Z&O Pilot keukentafelgesprekken evalueren en vervolg bepalen (uitgangspunten formuleren).

Aandachtsveld 0. Clusternaam en actie: Z&O Pilot keukentafelgesprekken evalueren en vervolg bepalen (uitgangspunten formuleren). Z&O Pilot keukentafelgesprekken evalueren en 01-05-13 vervolg bepalen (uitgangspunten formuleren). Z&O Implementatie nieuwe uitgangspunten 01-09-13 keukentafelgesprekken. Z&O Structurele implementatie

Nadere informatie