Naar een integrale versterking van de innovatiekracht in de Zuidvleugel. Business plan ROM ZUIDVLEUGEL DEFINITIEF

Transcriptie

1 Naar een integrale versterking van de innovatiekracht in de Zuidvleugel Business plan ROM ZUIDVLEUGEL DEFINITIEF Amsterdam, 26 april 2013 Projectnummer: 39019

2 Inhoud 1. Samenvatting Missie en doelstellingen Primaire activiteiten van de ROM Zuidvleugel Eisen en randvoorwaarden Focus van de ROM Zuidvleugel: 3 technologieën Governance Organisatie Financiering Next steps 9 2. Over de ROM Zuidvleugel Ontwikkelingsperspectief voor de Zuidvleugel Opdracht aan de ROM Zuidvleugel Uitgangspunten voor de ROM Zuidvleugel Gedragen business plan Missie, doelstellingen en kritieke succesfactoren Missie Doelstellingen Eisen aan de inrichting van de ROM Zuidvleugel Primaire activiteiten Prestatie indicatoren Randvoorwaarden en kritieke succesfactoren Lessons learned van andere initiatieven ROM Zuidvleugel past in een landsdekkend ROM landschap Focus, scope & integratie van bestaande organisaties Richtinggevende dimensies voor focus Heldere focus ROM Zuidvleugel Uitwerking primaire functies Marketing & Acquisitie Ontwikkeling & Innovatie Participatie & Financiering Drie functies versterken elkaar Basis Integratie aanpalende organisaties Strategische allianties Governance model Sturingsmodel 6.2 Rechtsvorm Organen binnen de vennootschappelijke structuur 6.4 Sturingscyclus Organisatiemodel - Management en Personeel Processen Organisatiestructuur Formatie Functies Financiën Financiering van De ROM Zuidvleugel Pro forma P&L Exploitatieoverzicht Efficiency Vermogensbehoefte Werkelijke dekking kosten ROM Zuidveugel 68 1

3 9. Risicoanalyse Next steps: voorbereiding op een goede start Roadmap Bijlage I: Geprognotiseerd exploitatieoverzicht 78 Bijlage II: Uitwerking personeelskosten 79 Bijlage III: Betrokkenen 80 2

4 1. SAMENVATTING Dit business plan is geschreven om de levensvatbaarheid van een regionale ontwikkelingsmaatschappij te toetsen als onderdeel van het actieprogramma Kiezen voor diversiteit genda Zuidvleugel, Dit programma heeft tot doel om de economische potentie van de regio optimaal te benutten. 1.1 MISSIE EN DOELSTELLINGEN Centraal in de missie van ROM Zuidvleugel staat het via intensivering van innovatie en integratie van kennis, business kansen en financiering stimuleren van vernieuwing, groei en de economische positie van de regio Zuid-Holland en hiermee het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid-Holland en Nederland. De ROM Zuidvleugel is een uitvoeringsorganisatie die met twee benen in de regio staat, internationaal georiënteerd is en zich richt op een economisch vitale zuidvleugel. De ROM Zuidvleugel draagt actief bij aan invulling van de ambitie om een Europese top regio te worden. De doelstelling van ROM Zuidvleugel is groei van de werkgelegenheid, versterking van het innovatief vermogen (onderzoek en ontwikkeling, valorisatie, etc.), verbeteren van regionale samenwerking en geïnvesteerd vermogen in veelbelovende technologie bedrijven. Uitwerking en verdere concretisering in een meerjarenplan zal plaatsvinden door de (eerste) directie en management team van de ROM Zuidvleugel op basis van de vergezichten uit het beleid van de spelers uit de triple helix (ondernemingen, overheden en onderzoeks- en kennisinstellingen). 1.2 PRIMAIRE ACTIVITEITEN VAN DE ROM ZUIDVLEUGEL De activiteiten van ROM Zuidvleugel zijn te verdelen in drie primaire domeinen: Marketing & Acquisitie: marketing is verantwoordelijk voor een helder en scherp profiel dat professioneel wordt uitgedragen. De activiteiten die hierbij promoten van de regio en de veelbelovende cross-overs van sectoren en technologiedomeinen. De acquisitie functie is verantwoordelijk voor afstemming van de proactieve internationale acquisitie in de Zuidvleugel en werft zelf bedrijven passend bij de focus op cleantech, life sciences & health en safety & security. Ontwikkeling & Innovatie: de ROM Zuidvleugel fungeert als initiator, aanjager en ontwikkelaar van projecten (niet wetenschappelijk) aansluitend op de focusgebieden. Hierbij biedt zij met name ondersteuning bij programma-, project- en procesmanagement. Tevens helpt zij bij IP bescherming, bewustwording en aanjagen van valorisatie. 3

5 Participatie & Financiering: de derde activiteit is er op gericht om veelbelovende innovatieve jonge bedrijven, groeiende technologie bedrijven en structuurversterkende projecten toegang en begeleiding te bieden bij een heel scala aan financieringsmogelijkheden. De financiering kan plaatsvinden door externe investeerders of door de eigen participatiemaatschappij. De drie functies waarmee de ROM Zuidvleugel start zijn niet los van elkaar te zien. In toenemende mate zijn Ontwikkeling & Innovatie en Participatie & Financiering met elkaar verbonden. Nieuwe innovaties hebben vaak financiering nodig en moeten op hun beurt weer zorgen voor een revolverend karakter van het participatiefonds. De drie primaire hoofdfuncties hebben een solide basis, die zorgt voor richting, samenhang en samenwerking. Hier wordt de strategie ontwikkeld, de (economische) agenda, de samenhang tussen activiteiten en achterban (triple helix) bewaakt en aansluiting activiteiten van andere stakeholders. De basisactiviteiten zoals financiën en administratie, HRM, ICT en communicatie zijn voor alle drie de domeinen van belang. Een van de redenen voor het opzetten van een ROM voor de Zuidvleugel is het tegengaan van versnippering. In de provincie Zuid-Holland is momenteel een te groot aantal organisaties actief op de functionele gebieden zoals hierboven beschreven. De ROM Zuidvleugel moet leiden tot een concentratie van de activiteiten en daarmee zorgen voor vergroting van de reikwijdte en impact en tegelijkertijd een efficiency slag mogelijk maken. De basis hiervoor wordt gelegd door het geheel of gedeeltelijk integreren van een aantal bestaande organisaties, ties (Science Port Holland en Kennisalliantie). Aanvullend zal de relatie van de ROM Zuidvleugel met een aantal andere organisaties worden uitgewerkt. Dit betreft organisaties als WFIA, RIA, Leiden Bio Science Park Delta en The Hague Security Delta). Belangrijk uitgangspunt bij integratie wordt gevormd door de keuze van de ROM om zich met name bezig te houden met inspireren, initiëren, regisseren en evalueren (en op basis hiervan weer inspireren, etc). Dit betekent dat de ROM Zuidvleugel zoveel mogelijk uitvoerende activiteiten laat plaatsvinden bij partners en organisaties in het veld. 1.3 EISEN EN RANDVOORWAARDEN Realisatie van de doelstellingen en invulling van de activiteiten van de ROM Zuidvleugel stelt een aantal eisen en randvoorwaarden aan de context waarbinnen dit zal gebeuren, de organisatie en de governance en zeggenschap. 4

6 De belangrijkste eisen en randvoorwaarden zijn: Vraagsturing: de ROM Zuidvleugel werkt vraag gestuurd, de concrete behoeften van bedrijven vormen het uitgangspunt voor de activiteiten, Focus: ondanks de breedte van het economische speelveld in Zuid-Holland is het van belang om een aantal speerpunten te definiëren, dat kan zorgen voor een helder profiel van de regio Triple helix samenwerking: p hiervan worden vormgegeven door een samenwerking in triple helix verband met bedrijven, overheden en kennisinstellingen Programmatische, lean & mean organisatie: de ROM Zuidvleugel is een centrale, krachtige, flexibele en transparante uitvoeringsorganisatie, met een programmatische manier van werken. Lean & mean organiseren zit in het DNA van de organisatie Tegengaan van versnippering: efficiënte uitvoering van activiteiten staat voorop, onder meer door integratie van bestaande versnipperde initiatieven Bedrijfsmatige besturing op afstand van de politiek: een bedrijfsmatige aansturing verhoogt de slagkracht en vereist een ROM Zuidvleugel die opereert op passende afstand van de overheden Breed draagvlak: aangezien de ROM Zuidvleugel breed gedragen moet zijn om succesvol te worden, is in de zeggenschap waar mogelijk gekozen voor gelijke stemrechten 1.4 FOCUS VAN DE ROM ZUIDVLEUGEL: 3 TECHNOLOGIEËN Sectoren en technologieën kunnen zorgen voor een heldere afbakening. Een puur sectorale focus overlapt echter met het topsectorenbeleid. Langs de as van regionale inkleuring en aanvulling op van het top sectoren beleid. Voor de hieruit voortvloeiende kansen op innovatie is nabijheid en dus een regionale aanpak van belang. Een aantal technologieën dat in regionale kennisinstellingen is verankerd, versnelt bovendien direct de transitie van belangrijke economische motoren van de regio als haven, Greenports en logistiek. Op basis hiervan is bij de start van de ROM Zuidvleugel de focus gericht op drie heldere speerpunt-domeinen langs de technologie-as (zie figuur op volgende pagina): clean technology (inclusief bio-based, water & delta technologie en infrastructuur & mobiliteit), life sciences & health en safety & security. Specifieke aandacht zal uitgaan naar cross-overs met regionaal sterk ontwikkelde sectoren zoals Hortitech en High Tech Systems. 5

7 Aanvullend zal de ROM Zuidvleugel worden ondersteund door een brede basis gericht op topsectoren, technologische innovatie op andere cross-overs en bevordering van ondernemerschap. Het werkgebied is bij de start de gehele Provincie Zuid-Holland waarbij de ROM Zuidvleugel zal zorgen dat er ook een actieve aansluiting is van de marketing & acquisitie activiteiten op de (lokale) fysieke infrastructuur (projectbureaus van science parks, etc.). De focus is essentieel voor de positionering en profilering van de Zuidvleugel. Hiermee wordt echter wel pragmatisch omgegaan. 1.5 GOVERNANCE In het sturingsmodel van de ROM Zuidvleugel is een onderscheid te maken tussen de beleidsmatige en de bedrijfsmatige sturing. De beleidsmatige sturing heeft betrekking op de economische ambitie van de regio vastgelegd in de brede strategische economische agenda voor Zuid-Holland. Onderdeel hiervan is advisering over het door de ROM Zuidvleugel uit te voeren beleid. De bedrijfsmatige sturing is hiervan een afgeleide en betreft de sturing van de ROM Zuidvleugel als organisatorische entiteit om de economische ambitie ook daadwerkelijk te realiseren. Beide onderdelen van het sturingsmodel zijn hieronder beschreven. 6

8 Voor de beleidsmatige sturing is de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ) in te stellen. doelmatigheid worden de bestaande Stuurgroep Economische Agenda en deze nieuwe EPZ samengevoegd onder de naam Economische Programmaraad Zuidvleugel. De EPZ bestaat uit een gelijke afspiegeling van de triple helix van bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor de bedrijfsmatige invulling wordt een ROM Zuidvleugel opgericht die bestaat uit twee entiteiten: de ROM Zuidvleugel b.v. en 100% dochter Participatiemaatschappij Zuidvleugel b.v. De vennootschappelijke structuur kent de volgende drie organen: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en de Directie. Een investment committee adviseert de participatiemaatschappij, directie en RvC over de investeringen. Tenslotte zijn de partijen die bijdragen aan de operationele kosten van de ROM Zuidvleugel verzameld in de participantenraad. Hier worden de afspraken tussen de ROM Zuidvleugel en de verschillende partijen afgestemd op het jaarwerkplan, inclusief prestatie-indicatoren. Hieruit volgt een subsidiebesluit. 1.6 ORGANISATIE De ROM Zuidvleugel is organisatorisch en hiërarchisch ingericht langs de lijn van de primaire functies. Dit houdt in dat er drie functionele afdelingen bestaan: Marketing & Acquisitie, Ontwikkeling & Innovatie en Participatie & Financiering. Life Sciences & Health en Safety & Security wordt voorzien in thematische teams, feitelijk dwarsdoorsnedes door de functionele indeling heen. Hierdoor ontstaat een matrixstructuur met functionele hoofden (functie en rol) en thematische 7

9 teamleiders (rol, geen functie). Zij vormen tevens de link naar respectievelijk Cleantech Delta, Medical Delta en Security Delta. Indachtig de scope van de ROM Zuidvleugel met aandacht voor overkoepelende en cross-sectorale onderwerpen en andere sectoren. Naast deze matrixstructuur is voorzien in een tweetal ondersteunende units. Hier zijn de overkoepelende activiteiten alsmede de staffuncties belegd. Onder de afdeling Basis vallen naast strategievorming ook ROM-brede onderwerpen zoals positionering en communicatie van de ROM als organisatie, wet- en regelgeving en het onderhouden van contacten van het netwerk. De ROM-brede juridische, financiële, P&O-, facilitaire en ICT-werkzaamheden zijn ondergebracht bij de unit 1.7 FINANCIERING De ROM Zuidvleugel BV wordt voor haar exploitatie gevoed op drie niveaus: Structurele financiering exploitatie: programmasturing, coördinatie, meerjarig commitment. Op basis van de optelsom van de bijdragen van de participanten op dit moment verminderd met een efficiency doelstelling van 10% komen we uit om een g per jaar in de startfase (het budget is afhankelijk van de scope van activiteiten en de mate van integratie van bestaande organisaties). De toezeggingen van de toekomstige aandeelhouders en participanten, op dit mome 3,6 miljoen is echter nodig om de ambities serieus invulling te kunnen geven;; 8

10 (w.o. EFRO, overheden en bedrijfsleven);; Bijdrage Participatie & Financiering functie: de integrale kosten worden middels een fee doorbelast aan PPM Zuidvleugel. Deze kosten worden in het begin betaald door de rentebaten op het ingelegde vermogen en/of uit het ingelegde vermogen. Het participatiefonds krijgt bij de start een eerste inleg van ruim 7 miljoen. Na 2014, wanneer een nieuwe EFRO regeling start, is het de ambitie van de ROM Zuidvleugel om bij gebleken succes de omvang te laten doorgroeien naar een bedrag van 1.8 NEXT STEPS Op basis van het globale business plan zal in een gedetailleerder transitieplan worden beschreven hoe de aanpalende organisaties deels of geheel zullen worden geïntegreerd. Tevens zal de relatie met de diverse andere organisaties Op basis van het business plan en transitieplan kan vervolgens de bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden waarna een kwartiermaker kan beginnen met de voorbereidingen van een eerste start van de ROM Zuidvleugel en Participatiemaatschappij Zuidvleugel per 1 januari 2014 of zoveel eerder als mogelijk is. 9

11 2. OVER DE ROM ZUIDVLEUGEL In het actieprogr Kiezen voor diversiteit genda Zuidvleugel is een aantal prioritaire opgaven genoemd die tot doel hebben de economische potentie van de regio optimaal te benutten. Dit business plan geeft invulling aan de actie nderzoek naar een regionale ontwikkelingsmaatschappij In het kader van dit onderzoek is Boer & Croon gevraagd een business plan op te stellen om de levensvatbaarheid van een regionale ontwikkelingsmaatschappij te toetsen. In dit hoofdstuk schetsen wij de achtergrond van de vraagstelling hieromtrent van het Ministerie van Economische Zaken, de Provincie Zuid-Holland en Science Port Holland, mede namens de gemeenten Rotterdam, Den Haag, Delft en Leiden alsmede de kennisinstellingen TU Delft, Universiteit Leiden, Erasmus Universiteit, LUMC en Erasmus Medisch Centrum en projectbureau Bio Science Park aan Boer & Croon. De werktitel voor de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor de zuidvleugel die in dit business plan wordt gehanteerd is ROM Zuidvleugel. Voordat de organisatie echter daadwerkelijk wordt gestart is het belangrijk om een internationaal aansprekende naam te vinden. 2.1 ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF VOOR DE ZUIDVLEUGEL Het Europa van de toekomst is volgens de groeistrategie EU 2020 gericht op een slimme, duurzame en inclusieve economie in een snel veranderende wereld. Dit betekent dat de EU en de EU-landen samen moeten werken aan meer werkgelegenheid, hogere productiviteit en meer sociale samenhang. Dit zal in toenemende mate gebeuren door grensoverschrijdende samenwerking tussen raakvlakken kennen. Onderzoek en innovatie spelen een belangrijke rol in het realiseren van de ambitieuze soc ook toegang tot kapitaal voor (Horizon 2020). bestaande uit 3,2 miljoen inwoners en verantwoordelijk voor 25% van het Nederlandse BNP. In deze regio hebben de kennisinstellingen, overheden en het bedrijfsleven elkaar opgezocht om invulling te geven aan de ambitie uit te groeien tot een Europese Topregio. In dit business plan mag Zuidvleugel gelezen worden als de provincie Zuid-Holland. De bestuurlijke partners in de Zuidvleugel werken samen om de economische vitaliteit van de regio verder te ontwikkelen, de leefbaarheid te vergroten en de bereikbaarheid te verbeteren. Deze activiteiten komen samen in de agenda van de Zuidvleugel, die concreet is uitgewerkt in de programma's Economische Agenda, Bereikbaarheidspakket, StedenbaanPlus, Verstedelijkingsprogramma en Metropolitaan landschap. 10

12 Centraal in het actieprogramma van de Economische Agenda, met de titel verbinden en verknopen van de negen topsectoren en het wegnemen van mogelijke belemmeringen. Hiermee sluit de aanpak aan op het Rijksbeleid rond de topsectoren. Per sector is in samenwerking met het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden een agenda opgesteld met concrete prioritaire opgaven. Binnen het actieprogramma zijn zes acties benoemd, met het doel de economische potentie van de regio optimaal te benutten. De acties hebben betrekking op: het verbeteren van de aansluiting tussen de arbeidsmarkt en het onderwijs;; het bevorderen van de samenwerking voor internationale acquisitie;; het ontwikkelen van een valorisatieagenda samen met universiteiten;; het ontwikkelen van campussen;; een onderzoek naar een regionale ontwikkelingsmaatschappij;;. Een van de onderdelen van de Economische Agenda is het onderzoeken van de mogelijkheid om een regionale ontwikkelingsmaatschappij (ROM Zuidvleugel) voor de gehele Zuidvleugel op te zetten. Ingegeven door een tijd waarin alle budgetten onder druk staan hebben de partners besloten om de krachten zoveel mogelijk te bundelen, het speelveld te herstructureren en rationaliseren en door efficiency winst tegelijk de bijdragen te verlagen. De ROM zou hieraan moeten bijdragen. Doelstelling van deze ROM is om: de bestaande (versnipperde) initiatieven op het gebied van internationale marketing & acquisitie te bundelen en haar effectiviteit te vergroten (dit wordt verder uitgewerkt in hoofdstuk 8, Financiën);; de internationale concurrentiepositie te versterken;; de financieringsproblematiek voor technologische innovatie op te lossen;; de innovatie binnen en tussen sectoren te stimuleren. 2.2 OPDRACHT AAN DE ROM ZUIDVLEUGEL In een onderzoek dat Roland Berger Strategy Consultants in 2010 uitvoerde met uitgangspositie en kracht van de regio, de kansen en potentie geroemd, maar wordt anderzijds ook de noodzaak geschetst van focus, samenwerking en tegengaan van versnippering. Hiervoor lijkt het opzetten van een regionale ontwikkelingsmaatschappij de meest geëigende besturingsvorm. In een tijdperk van taakstelling voor FTE-reductie voor de gehele (rijks)overheid, dient de nieuwe ROM bovendien bij te dragen aan integratie en efficiencyverhoging. De ROM Zuidvleugel moet daarom aantoonbaar efficiënter werken dan de optelsom van de huidige (versnipperde) inspanningen. De op te richten regionale ontwikkelingsmaatschappij zal daarom ook een samenvoeging moeten betekenen van (delen van) bestaande en met publieke middelen gefinancierde organisaties in de Zuidvleugel. Naast het directe effect van het 11

13 opheffen van een aantal doublures in bijvoorbeeld aantallen directeuren en bijvoorbeeld door vermindering van de inzet van ambtenaren bij de subsidiërende organisaties (minder beleidsplannen etc). Voor de doelgroepen van deze organisaties, veelal het bedrijfsleven, betekent dit een concentratie van activiteiten waardoor de overzichtelijkheid en toegankelijkheid stijgt en daarnaast een vermindering van de bestuurlijke drukte. Niet meegenomen in dit business plan is het effect dat het oprichten van een ROM Zuidvleugel kan hebben op andere organisaties zoals afdelingen Economische Zaken van de provincie, gemeentes en andere (publieke) organisaties. De ROM Zuidvleugel speelt ook een belangrijke rol in het afstemmen van de regionale economische visie op de nieuwe innovatiestructuur zoals deze nu in het kader van het topsectorenbeleid door het Ministerie van EZ wordt uitgerold. In de activiteiten en governance van de ROM als organisatie in algemene zin, maar ook specifiek bij de invulling van de ontwikkel- & innovatiefunctie (bijvoorbeeld relatie met de roadmaps) en participatiefunctie zal hierop moeten worden aangesloten. 2.3 UITGANGSPUNTEN VOOR DE ROM ZUIDVLEUGEL In een eerste uitgevoerde verkenning was voorafgaand aan het onderzoek van Boer & Croon al een aantal uitgangspunten in beeld gebracht voor de ROM Zuidvleugel. Deze vormen de context waarbinnen dit business plan is vormgegeven. De uitgangspunten zijn: een scherpe focus op een beperkt aantal internationaal profielgevende sectoren;; een centrale rol voor speerpuntlocaties en incubators waarmee nauw wordt samengewerkt;; een organisatiemodel gemodelleerd naar een combinatie van het klassieke ROM-model en het Brainport Development-model;; een beperkt aantal (voorlopige) kerntaken van de ROM: p ;; marketing & acquisitie;; organiseren van een revolverende financierings- en participatiefunctie;; stimuleren van ontwikkeling en innovatie;; netwerkvorming en lobbying;; ROM Zuidvleugel gaat zich niet bezig houden met: - ontwikkeling en realisatie van bedrijventerreinen;; - herstructurering van bedrijventerreinen;; - havengebonden bedrijventerreinen;; - grondontwikkeling en exploitatie. 12

14 In dit business plan geven wij inzicht in de levensvatbaarheid van een professioneel vormgegeven regionale ontwikkelingsmaatschappij voor de Zuidvleugel, inclusief een participatiebedrijf. Daarnaast schetsen wij de voordelen van een dergelijke organisatie voor alle betrokkenen ten opzichte van de huidige (versnipperde) situatie. Om de levensvatbaarheid van de ROM Zuidvleugel inzichtelijk te maken zijn in het businessplan de volgende onderwerpen uitgewerkt: de toegevoegde waarde van een regionale ontwikkelingsmaatschappij en specifiek van een participatiefunctie op het niveau van de Zuidvleugel;; de aandeelhoudersstructuur, de verdeling van de zeggenschap en de financiële inbreng van deelnemers;; het organisatiemodel, inclusief de inbedding van bestaande, met publieke middelen gefinancierde organisaties in de Zuidvleugel, waarvan de functie overlapt met één of meer van de beoogde functies van de ROM Zuidvleugel;; de inrichting van de participatiefunctie met aandacht voor de omvang, de funding en de structurering van publieke middelen;; de invulling van de samenwerking met strategische publieke en private partners. 2.4 GEDRAGEN BUSINESS PLAN Dit business plan is tot stand gekomen is nauwe samenwerking en in hoog tempo met een groot aantal belanghebbenden. In een groot aantal werksessies met leden van de werkgroep, overleggen met bestuurders van de betrokken organisaties, interviews met beslissers van aanpalende organisaties, klankbordsessies met de opdrachtgevers en review rondes van de inhoudelijke uitkomsten is de basis gelegd voor dit business plan. Dit business plan bevat de contouren, structuur, randvoorwaarden en uitgangspunten voor ROM Zuidvleugel, er is bewust gekozen om niet te ver de details in te vullen. Dit dient te gebeuren door de kwartiermaker c.q. directeur en te worden beschreven in het transitieplan/integratieplan of eerste meerjarenplan/jaarplan van de ROM Zuidvleugel. 13

15 3. MISSIE, DOELSTELLINGEN EN KRITIEKE SUCCESFACTOREN Het fundament voor dit business plan is een helder gedefinieerde missie voor de ROM Zuidvleugel. Er is een stip op de horizon nodig die inspireert en richting geeft. 3.1 MISSIE Centraal in de missie van ROM Zuidvleugel staat het via intensivering van innovatie en integratie van kennis, business kansen en financiering stimuleren van vernieuwing, groei en de economische positie van de regio Zuid-Holland en hiermee het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid-Holland en Nederland. De ROM Zuidvleugel is een uitvoeringsorganisatie die met twee benen in de regio staat, internationaal georiënteerd is en zich richt op een economisch vitale zuidvleugel. De ROM Zuidvleugel draagt actief bij aan invulling van de ambitie om een Europese topregio te worden. 3.2 DOELSTELLINGEN De doelstellingen maken de missie concreet en kleuren deze in. Deze moeten worden geformuleerd in termen van groei van de werkgelegenheid, versterking van het innovatief vermogen (onderzoek en ontwikkeling, valorisatie, etc.), verbeteren van regionale samenwerking en geïnvesteerd vermogen in veelbelovende technologie bedrijven. De focus zal veelal zijn - tussen sectoren en technologieën aangezien hier vernieuwing plaatsvindt en kansen liggen (dit is verder uitgewerkt in het volgende hoofdstuk). De (eerste) directie en management team van de ROM Zuidvleugel zullen de doelstellingen op basis van de vergezichten uit het beleid van de spelers uit de triple helix 1 moeten uitwerken in het meerjarenplan en jaarplan van de ROM Zuidvleugel. Een heldere beleidscyclus moet hierbij zorgen voor het verankeren van de input van gemeenten en provincie en formuleren van duidelijke kaders waarbinnen deze plannen zich zouden moeten afspelen. 3.3 EISEN AAN DE INRICHTING VAN DE ROM ZUIDVLEUGEL Realisatie van de doelstellingen van de ROM Zuidvleugel stelt een aantal eisen aan de context waarbinnen dit zal gebeuren, de organisatie en de governance en zeggenschap. 1 De Triple Helix is een organisatievorm waarin ondernemingen, onderwijs- & kennisinstellingen en overheid intensief samenwerken en gezamenlijk projecten ontwikkelen 14

16 Context De ROM Zuidvleugel werkt vraag gestuurd, de concrete behoeften van bedrijven vormen het uitgangspunt voor de activiteiten, projecten en De doelstellingen kennen een lange termijn perspectief, het blijvend versterken van de economische structuur van de Zuidvleugel staat voorop De activiteiten van ROM Zuidvleugel zijn gericht op waarde creatie door (deels) uitvoering te geven aan de economische agenda van de Zuidvleugel (kader stellend) een samenwerking in triple helix verband met bedrijven, overheden en kennisinstellingen Organisatie ROM Zuidvleugel is een centrale, krachtige en flexibele uitvoeringsorganisatie, met een programmatische manier van werken Lean & mean organiseren zit in het DNA van de organisatie, waar maar enigszins mogelijk worden activiteiten en werkzaamheden uitbesteed aan deelnemers, partners of andere organisaties. Efficiënte uitvoering van activiteiten staat voorop, onder meer door integratie van bestaande versnipperde initiatieven Het participatiefonds werkt als een revolving fund, waarbij het financieel rendement op de investeringen geen hoofddoelstelling is voor de financiers maar wel belangrijk is voor continuïteit van het fonds. Governance en zeggenschap ROM Zuidvleugel is een publiek-publiek samenwerkingsverband. De participanten zijn publieke partijen (overheden en kennisinstellingen) die een aantoonbaar belang hebben. Private partijen worden betrokken bij beleidsmatige programmering en projecten (vraagsturing) Uitgangspunt voor de governance is een transparante structuur met eenduidige sturingslijnen en heldere verantwoordingsgrondslagen Gedrag, kosten en beloningsstructuur en communicatie passen in de maatschappelijke positie van de ROM Een bedrijfsmatige aansturing verhoogt de slagkracht en vereist een ROM Zuidvleugel die opereert op passende afstand van de overheden Aangezien de ROM Zuidvleugel breed gedragen moet zijn om succesvol te worden, is in de zeggenschap na zorgvuldig overleg gekozen voor een stemrecht afhankelijk van de financiële inbreng maar bij positief stemmen van de twee grootste aandeelhouders/contribuanten wel de noodzaak van minimaal twee meestemmende kleinere aandeelhouders. Dit wordt vastgelegd in een separate stemovereenkomst. 15

17 3.4 PRIMAIRE ACTIVITEITEN De activiteiten van ROM Zuidvleugel zijn te verdelen in drie primaire domeinen: Marketing & Acquisitie Ontwikkeling & Innovatie Participatie & Financiering Deze primaire domeinen worden ondersteund en verbonden door een aantal basisactiviteiten die voor alle drie de domeinen van belang zijn zoals financiën en administratie, HRM, ICT en communicatie. De drie domeinen en de basisactiviteiten zijn in het vervolg nader uitgewerkt. 3.5 PRESTATIE INDICATOREN Deze activiteiten dragen alle bij aan realisatie van de doelstellingen en invulling van de missie van ROM Zuidvleugel. Er is een aantal variabelen dat kan worden gemeten om het succes van ROM Zuidvleugel zichtbaar en concreet te maken. De indicatoren ondersteunen de focus en bedrijfsmatige richting van de organisatie en maken het mogelijk om de geboekte successen zichtbaar te maken. Marketing & Acquisitie Herkenbaar en onderschreven profiel & agenda Aantal aangetrokken bedrijven, gerealiseerde omzet en werkgelegenheid Ontwikkeling & Innovatie R&D gerelateerde omzet Succesvolle campusontwikkeling op speerpuntlocaties Aantal neue K (samenwerking tussen niet voor de hand liggende partijen leidend tot innovatie en nieuwe diensten of producten) Participatie & Financiering Beschikbaarheid van complete structuur van financieringsinstrumenten voor alle ontwikkelingsstadia van bedrijven en projecten (aanwezigheid van investeerders, toegang tot banken en aanvullende financiering). Alleen door ook private investeerders naar de regio te trekken zal de totale financieringsbehoefte kunnen worden ingevuld. Investeerders zijn vaak met name op zoek naar de aanwezigheid van vervolgfinanciers op het moment dat zij willen uitst pijplijn in hoofdstuk 5 Aantal bedrijven in de totale financieringspijplijn (zichtbaarheid en inzicht in instroom, levensfase en gerelateerde financieringsbehoefte en uitstroom) Rendement van participatiefonds (minimaal revolverend) Bovenstaande prestatie-indicatoren vormen een eerste aanzet en dienen te worden uitgewerkt door de directie en het management team van de ROM 16

18 Zuidvleugel. Deze zullen tevens worden gebruikt om de realisatie van de subsidieafspraken met de financiers meetbaar te maken. 3.6 RANDVOORWAARDEN EN KRITIEKE SUCCESFACTOREN Realisatie van de plannen van de ROM Zuidvleugel kent een aantal belangrijke randvoorwaarden c.q. kritieke succesfactoren. Vraagsturing Op dit moment is het bedrijfsleven slechts beperkt betrokken bij de initiatieven die overheden en kennisinstellingen nemen om de Zuidvleugel economisch op een hoger niveau te tillen. Het succes van de ROM Zuidvleugel staat of valt niet alleen met het betrekken, maar zelfs initiërend en sturend laten zijn van de bedrijven in Zuid-Holland ten aanzien van de activiteiten, projecten en Zuidvleugel. Deze vraagsturing dient op minimaal twee plaatsen te worden verankerd. Op beleidsniveau zal het bedrijfsleven een dragende rol moeten spelen bij het uitstippelen van de strategische lange termijn richting van de economische ontwikkeling. Daarnaast zal bij concrete projecten en programma s van de ROM Zuidvleugel het bedrijfsleven (één of meerdere concrete bedrijven) de kar moeten trekken, bijvoorbeeld door als boegbeeld of projecteigenaar te fungeren. Samenhang en afstemming Het huidige speelveld van partijen in regionale marketing & acquisitie, ontwikkeling & innovatie en financiering is behoorlijk versnipperd, zowel langs de regionale als de sectorale as. Het succes van ROM Zuidvleugel is in grote mate afhankelijk van de mate waarin ROM Zuidvleugel in staat is om reeds lopende activiteiten te bundelen door bestaande organisaties samen te voegen of samen te laten werken en dit als basis te gebruiken voor een vliegende start. Hierbij treedt bovendien een aantal belangrijke efficiency voordelen op. Focus Ondanks de breedte van het economische speelveld in Zuid-Holland is het van belang om een aantal speerpunten te definiëren, dat kan zorgen voor een helder profiel van de regio. Ervaringen, bijvoorbeeld in de Brainport regio rond Eindhoven, hebben geleerd dat dit cruciaal is voor de marketing, communicatie en acquisitie. Bovendien biedt dit houvast voor concentratie van activiteiten, waardoor de impact groter is dan bij het verdelen van alle aandacht en middelen over een breder speelveld. In het volgende hoofdstuk is de focus voor de Zuidvleugel verder uitgewerkt. 3.7 LESSONS LEARNED VAN ANDERE INITIATIEVEN Uit desk research en interviews zijn lessen te leren, die gebruikt zijn voor de inrichting en het ontwerp van ROM Zuidvleugel. Naast de klassieke ROMs in Nederland hebben we specifiek gekeken naar ervaringen uit de regio rondom 17

19 Leuven (België), Oost Engeland, Zuid-Oost Nederland (Brainport). Deze zijn aanvullend op de kritieke succesfactoren. Organiseren op schaalniveau regio/provincie: Samenwerking op regionaal niveau biedt veel meerwaarde vanwege voldoende kennis, lokale inbedding en mogelijkheid tot internationale verbi eenzelfde profiel (bedrijven en ROMs aldaar) Focus is belangrijk: Zorg voor focus binnen de ROM op economische activiteiten en op een beperkt aantal sectoren, dit voorkomt complexiteit en zorgt voor slagkracht Maak gebruik van topmensen uit het bedrijfsleven: Zorg voor voldoende personen in de informele netwerken die zaken voor elkaar kunnen krijgen. East of England Development Agency gebruikte haar Industry Council met topmensen van universiteiten en industrie voor lobby en cross referrals Laat bedrijfsleven de kar trekken: Laat het initiatief veelal bij het bedrijfsleven en houdt de (lokale) politiek er zoveel mogelijk buiten. Bedrijven denken in termen van business opportunities en zullen om deze reden kiezen, bijvoorbeeld voor een bepaalde locatie, spreek hen aan in hun taal Maak je budget flexibel: Maak afspraken met de overheid zodat de ROM flexibel is in het besteden van de jaarlijkse budgetten. Regel dat de ROM het budget kan overhevelen naar een volgend jaar, om te voorkomen dat de ROM aan het eind van het jaar geld gaat investeren in minder succesvolle initiatieven om het geld op te maken Zorg voor inbedding in het ecosysteem: Bij economische tegenspoed zorgt een hechte inbedding in het ecosysteem ervoor dat bedrijven minder saneerden bleven die op de science parks bestaan, onder andere door (commerciële) samenwerking met andere bedrijven (zoals kleine R&D bedrijven) Investeer via bestaande funds: Co-investment door de ROM in een bestaand (sector)fonds kan een goed alternatief zijn naast oprichting van een nieuw fonds. Dit versterkt het bestaande fonds en lift mee op professionele uitvoering Faciliteer valorisatie: Een ROM kan samen met de bestaande valorisatiecentra als van de TU Delft onderzoekers ondersteunen in hun interactie met het bedrijfsleven en de valorisatie van hun onderzoeksresultaten, zoals de LRD (Leuven) doet. Zo bevordert de ROM de samenwerking tussen onderwijs/onderzoek en bedrijfsleven 3.8 ROM ZUIDVLEUGEL PAST IN EEN LANDSDEKKEND ROM LANDSCHAP In Nederland zijn vier regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROMs) die oorspronkelijk vanuit het Ministerie van Economische Zaken zijn opgezet om de economische achterstand van de regio's weg te werken: Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) voor de provincies Groningen, Friesland en Drenthe Oost NV voor de provincies Gelderland en Overijssel 18

20 Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) Limburgs Instituut voor Ontwikkeling en Financiering (LIOF) Het achterliggende doel is ondertussen verschoven naar het versterken van de economie van de regio's. Hiervoor wordt door de ROMs een viertal activiteiten ontplooid: Marketing & Acquisitie;; Ontwikkeling & Innovatie;; Participatie & Financiering;; (Her)ontwikkelen en beheren van bedrijventerreinen (behalve NOM). Naast bovenstaande regionale activiteiten vormen deze ROMs bovendien een goed distributiekanaal voor de verschillende financieringsinstrumenten van het Ministerie van EZ e creëren is het echter nodig om met name deze participatiefunctie meer landsdekkend te worden. We kunnen van de ervaringen met de vier klassieke ROMs maar ook de andere ontwikkelingsmaatschappijen als Brainport Development, REWIN, Impuls Zeeland en Noord-Holland Noord een aantal lessen leren die net als de eerder Zuidvleugel. Organiseren op schaalniveau regio/provincie: Samenwerking op regionaal niveau biedt veel meerwaarde vanwege voldoende kennis, lokale inbedding eenzelfde profiel;; Bundeling van activiteiten zorgt voor meerwaarde: Er vindt op regionaal bij de ROMs zijn geconcentreerd;; Focus is belangrijk: Zorg voor focus binnen de ROM op economische activiteiten en op een beperkt aantal sectoren of domeinen, dit voorkomt complexiteit en zorgt voor slagkracht;; nctie: Alloceer niet op voorhand bepaalde gelden voor bepaalde (sub)sectoren of type bedrijven. Professioneel investmentmanagement zorgt voor de juiste mix om gewenste rendementen te behalen. Hierbij is flexibiliteit een voorwaarde;; Participatie & Financiering-functie geborgd in de aandeelhoudersrelatie: De participanten in de P&F-functie van de ROMs zijn tevens (groot)aandeelhouders in de betreffende ROM, waarbij het stemrecht bij voorkeur per participant gelijk is (en daarmee afwijkend van de kapitaalinbreng, dit moet nog nader worden uitgewerkt zoals eerder beschreven). De functies M&A, O&I en bedrijventerreinen worden uitgevoerd en gefinancierd door middel van subsidies. Op basis van de in dit hoofdstuk beschreven missie, doelstellingen, eisen, activiteiten, indicatoren, uitgangspunten, randvoorwaarden en ervaringen, worden in de volgende hoofdstukken de focus van de ROM Zuidvleugel, de functies, het governance- roadmap verder uitgewerkt. 19

21 4. FOCUS, SCOPE & INTEGRATIE VAN BESTAANDE ORGANISATIES Zoals al eerder aangegeven is voor het verhogen van de slagingskans van ROM Zuidvleugel cruciaal om de activiteiten te concentreren en daarmee de impact te verhogen. In dit hoofdstuk is beschreven hoe de focus eruit zal zien, wat de scope is van de activiteiten en welke spelers in de bestaande regionale infrastructuur betrokken kunnen worden bij ROM Zuidvleugel. In de eerste paragraaf zijn de diverse dimensies terug te vinden waarlangs de uiteindelijke keuze van de focus voor de ROM Zuidvleugel tot stand is gekomen. Deze is samengevat in de tweede paragraaf. 4.1 RICHTINGGEVENDE DIMENSIES VOOR FOCUS Opvallend is dat er veel eensgezindheid lijkt te zijn over het maken van scherpe keuzes en een helder profiel. Bij nadere bestudering blijkt dan echter dat in de bestaande beleidsdocumenten nu nog geen echte keuzes worden gemaakt, waardoor verwatering van geld en focus dreigt. In de diverse documenten is echter wel sprake van een aantal specifieke criteria voor het aanbrengen van focus. Deze zijn grofweg te verdelen in vier categorieën van criteria: sectoren/technologieën, geografie, functies en rol/type activiteiten. Schematisch kan dit worden weergegeven langs een viertal assen (zie figuur). Daarnaast is er ook nog een meer algemene richting, die zorgt voor aansluiting op de bestaande infrastructuur en beoogde resultaten. 20

22 1. Sectoren / technologieën Sectoren en technologieën kunnen zorgen voor een heldere afbakening. De volgende criteria zijn gebruikt om te komen tot een selectie: gericht op clusters in ontwikkeling;; katalysator bij transitie bestaande economische pijlers (Haven Industrieel Complex, Greenports);; aansluitend op top sectoren;; cross-sectorale kansen aanwezig. Gebaseerd op deze criteria wordt de focus van ROM Zuidvleugel gekozen langs de technologie-as. Binnen dit domein wordt een aantal technologieën met grote gemene deler, ook voor heldere communicatie en profilering, gebundeld: Bio based, Delta technologie en Infrastructuur & Mobiliteit vormen samen Clean Technology (Cleantech). Daarnaast is IT & Telecom niet als focus meegenomen aangezien dit deel uitmaakt van de kern van veel nieuwe technologieën en applicaties waardoor de bedrijvigheid in dit domein mee zal groeien met de overige focusgebieden. De volgende overwegingen liggen ten grondslag aan deze keuze voor focus via de technologie-as: een puur sectorale focus overlapt meer met het top sectoren beleid dan dat het aanvulling brengt;; de meeste topsectoren zijn op nationaal niveau al georganiseerd, een schaalsprong door activiteiten van een regionale ontwikkelingsmaatschappij is niet waarschijnlijk;; l mogelijk, dit levert ook een regionale inkleuring en aanvulling op van het top sectoren beleid;; voor de hieruit voortvloeiende kansen op innovatie is nabijheid en dus een regionale aanpak van belang;; een aantal technologieën versnelt direct de transitie van belangrijke economische motoren van de regio als haven, Greenports en logistiek;; de regionale kennisinstellingen hebben een goede uitgangspositie bij een aantal technologie velden en beschikken tevens over een aansluitende fysieke infrastructuur. In het onderstaande overzicht zijn de belangrijkste cross-overs tussen de technologieën en sectoren weergegeven (groene bol). Deze zullen verder moeten worden onderzocht en aangevuld. In de toekomst kan het aantal technologieën verder worden uitgebreid hetgeen weer nieuwe cross-overs oplevert met de sectoren. In de figuur zijn tevens de drie technologische focusgebieden aangegeven. 21

23 2. Geografische focus Qua geografische focus zou de ROM Zuidvleugel haar activiteiten afhankelijk van de definitie kunnen uitstrekken tot de provincies Zuid-Holland en Zeeland samen of in enge zin kunnen beperken tot een aantal grote steden. Bij de start wordt in overeenstemming met de Economische Agenda van de Zuidvleugel de geografische focus gericht op de gehele provincie Zuid-Holland en niet beperkt tot de steden Rotterdam, Den Haag, Delft, Dordrecht en Leiden of uitgebreid met de provincie Zeeland. Hierbij zijn de volgende overwegingen relevant: bestuurlijk gezien is de wens uitgesproken om met beperkte geografische focus te starten;; de ROMs elders in Nederland waarvan het werkgebied overeenkomt met een bestuurlijke eenheid zijn succesvoller;; d -Holland komen onvoldoende overeen om een gezamenlijke aanpak te legitimeren;; het beleidsmatige aanknopingspunt is de Economische Agenda Zuidvleugel gericht op de provincie Zuid-Holland;; naast de twee grote economische centra Rotterdam en Den Haag vormt de gehele provincie het achterland voor zowel wonen als onderwijs maar ook de thuisbasis voor een aantal andere belangrijke economische clusters als de Greenports;; de geografische focus hoeft niet te weerspiegelen in de governance / zeggenschap van de uitvoeringsorganisatie. 22

24 3. Functionele focus Hierbij kan gedacht worden aan een smalle (een functie zoals Participatie & Financiering) of een brede (alle activiteiten in de Economische Agenda Zuidvleugel) focus. Uit oogpunt van beheersbaarheid en het tegengaan van bestaande versnippering is gekozen om bij de oprichting van de ROM Zuidvleugel de functies aan te laten sluiten bij de Economische Agenda Zuidvleugel. Er wordt gestart met Marketing & Acquisitie en Ontwikkeling & Innovatie. Bij aanvang toevoegen van een Participatie & Financiering functie geeft daarnaast invulling aan de wens vanuit het ministerie van EZ om een landelijk dekkend netwerk te creëren. In de toekomst kan dit verder worden verbreed naar andere activiteiten uit de Economische Agenda. Onderwijs & Arbeidsmarkt sluit bijvoorbeeld goed aan op de kennisvalorisatie activiteiten in Ontwikkeling & Innovatie. 4. Rol / type activiteiten moeten passen binnen functie van de ROM Bij de rol van de ROM Zuidvleugel moet zeer kritische gekeken worden naar de diepgang en/of de schaal van haar activiteiten. Deze zal per functie verschillen maar dient rekening te houden met de volgende randvoorwaarden: mogelijk maken van een schaalsprong;; organiserend vermogen binnen de regio bundelen en binden (in ontwikkelde sectoren hebben bedrijven en kennisinstellingen een leidende rol);; vragend om samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Binnen de verschillende functies zullen de diepgang en schaal van activiteiten verschillen: Marketing & Acquisitie zijn qua rol van de ROM van elkaar te onderscheiden: op het gebied van Marketing richt de rol zich op de positionering en profilering van de Zuidvleugel op de gekozen speerpunten (relatief smal profiel om regio scherp neer te zetten), waarbij het gaat om afstemming én uitvoering;; daar waar het gaat om Acquisitie organiseert de ROM de afstemming over alle internationale activiteiten op acquisitiegebied in de Zuidvleugel en is in de uitvoering van activiteiten een onderscheid te maken tussen: o speerpuntsectoren: de ROM heeft de lead in het gehele proces om bedrijven aan te trekken en te begeleiden bij de vestiging in de regio (in samenwerking met lokale projectbureaus op speerpuntlocaties als Bio Science Park, Technopolis, etc en de lokale investment agencies RIA en WFIA wanneer concrete interesse bestaat in hun werkgebied);; o overige clusters/sectoren: de ROM organiseert de afstemming met de lokale investment agencies over bedrijven uit andere sectoren. Tevens zorgt de ROM voor afstemming van de internationale marketing en acquisitie evenementen alsmede van de buitenlandse reisagenda voor de Zuidvleugel. Tenslotte heeft de ROM het klantcontact met in Zuid Holland opererende internationale bedrijven uit andere domeinen, voor zover gevestigd buiten het gebied van RIA/WFIA. Dit dient voor het implementatieplan nog verder te worden onderzocht en uitgewerkt;; 23

25 binnen de functie Ontwikkeling & Innovatie heeft de ROM een brede rol: het gaat om het coördineren, regisseren en (eventueel) uitvoeren van nauwe samenwerking met andere partijen. Hierbij spelen ook de Delta belangrijke rol: Clean Tech Delta, Medical Delta en Security Delta;; voor de Participatie & Financieringsfunctie wordt de rol van de ROM hierna nader uitgewerkt. Aanvullende criteria Aanvullende criteria die een rol hebben gespeeld bij het aanbrengen van focus zijn: gericht op de lange termijn structuurversterking van de economie en internationale concurrentiekracht;; passend bij het schaalniveau van de regio;; bouwend op de bestaande kennisinfrastructuur (universiteiten, hogescholen, instituten) binnen en buiten de regio. 4.2 HELDERE FOCUS ROM ZUIDVLEUGEL Op basis van de criteria zoals zojuist beschreven is bij de start van de ROM Zuidvleugel de focus gericht op drie heldere speerpunt-domeinen langs de technologie-as: Clean Technology (Cleantech);; Life Sciences & Health;; Safety & Security. Aanvullend zal de ROM Zuidvleugel zich specifiek richten op: speerpunt technologieën gebaseerd op een onderscheidende kennisinfrastructuur die zorgen voor een helder profiel (de drie speerpunttechnologies) de speerpunt-domeinen worden ondersteund door een brede basis gericht op topsectoren, technologische innovatie op cross-overs (zoals Hortitech & High Tech Systems) en bevordering van ondernemerschap het werkgebied dat de Provincie Zuid-Holland omvat functionele gebieden Marketing & Acquisitie, Ontwikkeling & Innovatie en Participatie & Financiering activiteiten die vraaggestuurd, verbindend, coördinerend, initiërend en aanjagend zijn het organiseren van een actieve aansluiting van de marketing & acquisitie activiteiten op de fysieke infrastructuur (projectbureaus van science parks, etc.) De focus is essentieel voor de positionering en profilering van de Zuidvleugel. Hiermee wordt echter wel pragmatisch omgegaan. Als vuistregel zou kunnen worden vastgehouden aan een verdeling van als het gaat om verdeling van de middelen en mensen over speerpunten en overige aandachtsgebieden. 24

26 5. UITWERKING PRIMAIRE FUNCTIES Bij de start richt de ROM Zuidvleugel zich op drie primaire functionele domeinen: Marketing & Acquisitie, Ontwikkeling & Innovatie en Participatie & Financiering. In dit hoofdstuk zijn deze functies beschreven aan de hand van de doelstelling(en) en beoogde resultaten. Tevens is een omschrijving opgenomen, die de drie primaire functies met elkaar verbindt. 5.1 MARKETING & ACQUISITIE De Marketing & Acquisitie functie wordt uitgevoerd op basis van de heldere focus op drie technische speerpuntdomeinen, cleantech, life sciences & health en safety & security zoals beschreven in het voorgaande hoofdstuk. De M&A functie heeft een tweetal doelstellingen op hoofdlijnen: het helder positioneren en profileren van de regio en uitvoeren marketingstrategie;; het bevorderen van het vestigingsklimaat door het acquireren, adviseren en begeleiden van (buitenlandse) ondernemingen. De realisatie van deze doelstelling valt uiteen in twee delen. Marketing heeft een overkoepelende functie voor het gehele werkgebied, de provincie Zuid Holland. Voor de acquisitiefunctie geldt dit niet want deze kent twee verschillende invullingen van de doelstelling. Voor de focus sectoren cleantech, medical en security is de ROM Zuidvleugel zowel organisator en verantwoordelijke voor afstemming, alsmede uitvoerder van de acquisitieactiviteiten. Voor de andere sectoren voert de ROM alleen het voorzitterschap van het zogenaamde afgestemd, concrete besluiten over de uitvoering van marketing, acquisitie en communicatie activiteiten worden genomen en lopende bedrijfscontacten worden uitgewisseld. Voordeel hiervan is dat er wel synergie effecten zijn, maar niet alle activiteiten fysiek en organisatorisch hoeven te worden geconcentreerd. Bovendien blijven, maar kunnen zij voor kleinere regionale belanghebbenden zorgen voor schaalgrootte. Marketing Marketing is verantwoordelijk voor een helder en scherp profiel dat professioneel wordt uitgedragen. De activiteiten die hierbij horen zijn het positioneren, veelbelovende cross-overs van sectoren en technologiedomeinen. Deze activiteiten zijn hieronder verder uitgewerkt. : beperkte, eenduidige focus met technologische insteek, gericht op crossovers;; opstellen positioneringsdocument met een helder, herkenbaar profiel en ;; 25

27 (Inter)nationale marketing & communicatie: stroomlijnen (inter)nationale marketing, verbinden focus met andere speerpuntsectoren;; organiseren van een sterke en effectieve PR, PA, marketing & communicatie functie;; ontwikkelen van een samenhangende portfolio van uitingen, instrumenten en middelen;; organiseren en deelnemen aan internationale evenementen, afstemmen reisagenda;; Netwerkvorming & lobbyen: onderhouden relaties met Europese, Nationale, Provinciale en Lokale overheden;; o vergelijkbare speerpunten en (deel)sectoren. Acquisitie De acquisitie functie is afstemmer van de proactieve internationale acquisitie in de Zuidvleugel en werft zelf bedrijven passend bij de focus op cleantech, life sciences & health en safety & security. Dit betekent concreet het versterken van de economische structuur door adviseren, begeleiden, acquireren, ontwikkelen en behouden van (buitenlandse) ondernemingen passend bij veelbelovende cross-overs. Hierbij horen de volgende activiteiten. Acquisitie: afstemmen van overkoepelende samenhang van acquisitie activiteiten en uitwisseling van informatie ;; uitvoeren werving bedrijven passend bij de technologische focus van ROM Zuidvleugel;; organiseren van inkomende en uitgaande handelsmissies aansluitend op de focus;; opvang van en informatievoorziening voor potentiële vestigingskandidaten;; adviseren/begeleiden van bedrijven die zich in de regio willen vestigen;; Ontwikkeling en relatiebeheer: onderhouden relaties met speerpunt locaties (bedrijventerreinen) en Gemeenten;; onderhouden contacten met geworven bedrijven en andere organisaties binnen focus over ondersteuning bij ontwikkeling (uitlokken vraagsturing voor O&I);; vraaggestuurd inrichten van acquisitie-activiteiten gericht op het bouwen van een sterk samenhangend ecosysteem;; behouden van bedrijven in de regio. 26