consequenties van de invoering van deze wetten. - Het in beeld brengen van de huidige situatie. Ons huidig instrumentarium zal

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W Onderwerp Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Portefeuillehouder drs. M.J. Bezuijen en J.J.Nobel Collegevergadering /O J k C; -6 7 Inlichtingen H.J.H. Nijman ( ) Registratienummer ~607/ Samenvatting Wat willen we bereiken? De implementatie van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening (Wro) en de Grondexploitatiewet (Grex-wet) zodanig dat de gemeente is toegerust op de gevolgen van de wettelijke veranderingen en de maatschappelijke gevolgen in beeld heeft en de mogelijkheden die de Grex-wet biedt te kunnen benutten. Deze nota geeft uitleg over de veranderingen in de wetten en het bijbehorend instrumentarium. Wat gaan we daarvoor doen? Een plan van aanpak opstellen voor de implementatie van beide wetten. Dit plan van aanpak heeft 3 onderdelen: - Het in beeld brengen van de personele, financiële en organisatorische consequenties van de invoering van deze wetten. - Het in beeld brengen van de huidige situatie. Ons huidig instrumentarium zal zodanig op orde moeten zijn dat het financiële risico dat de gemeente loopt minimaal is. - Tenslotte wordt in beeld gebracht hoe deze wetten kunnen worden ingezet op zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau. De verandering in de relatie tussen de Wro- en Grex-wet heeft tot gevolg dat de gemeente vooraf duidelijker zal moeten aangeven waar welke ontwikkelingen mogelijk zijn. Alleen zo kunnen kosten worden verhaald en leges worden geheven. In het plan van aanpak zal nader worden aangegeven wat deze kansen en bedreigingen zijn en hoe de wetten kunnen worden ingezet voor bijvoorbeeld het strategisch grondbeleid. Wat mag het kosten? Het opstellen van het plan van aanpak voor de implementatie van de nieuwe Wro en de Grex-wet wordt gedekt uit het lopende programma Ruimte. De kosten voor de implementatie van beide wetten zullen in ook in het plan van aanpak worden aangegeven, zodat deze kunnen worden aangevraagd bij de Voorjaarsnota 2008.

2 Onderwerp Volgvel 2 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Wanneer is het klaar? De beoogde datum van inwerkingtreding van de nieuwe Wro en de Grex-wet is 1 juli Derhalve is het plan van aanpak voor de implementatie eind 2007 gereed, zodat de implementatie in 2008 kan starten. e Wie is daarvoor verantwoordelijk? Binnen het College is de wethouder Ruimte verantwoordelijk voor de implementatie van de nieuwe Wro en is de wethouder Grondzaken verantwoordelijk voor de implementatie van de Grex-wet. Beide portefeuillehouders zijn daarom verantwoordelijk voor het op te stellen plan van aanpak. De Raad geeft in bespreking met beide portefeuillehouders richting aan voor het uit te werken Plan van aanpak. Diverse ruimtelijke producten zijn een bevoegdheid van de Raad. Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd? Deze startnotitie wordt ter kennisname aan de Raad aangeboden. Ook zal het plan van aanpak ter kennisname aan de Raad worden aangeboden. Daarin zal de raad ook op de hoogte worden gesteld over de voortgang op onderdelen. Tenslotte zal de Raad middels de Voorjaarsnota 2008 een beslissing worden gevraagd over de benodigde middelen voor de implementatie van de nieuwe Wro en de Grex-wet. Inleiding Wij staan met de invoering van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening (Wro) voor een grote en belangrijke verandering in de planning en realisatie van ruimtelijke plannen en de verhouding tussen de te onderscheiden overheden. Inmiddels is de Wro aangenomen door de 2e en l e kamer en wordt de inwerkingtreding verwacht per 1 juli De voor de inwerkirigtredirlg nog noodzakelijke Invoeringswet Wro is nog bij de Tweede Kamer in behandeling en zal naar verwachting nog in 2007 worden vastgesteld. De Invoeringswet regelt de aanpassing van een groot aantal met de Wro samenhangende wetten. Ook het overgangsrecht dat gaat gelden bij de inwerkingtreding van de Wro wordt geregeld in de Invoeringswet. Wat de nieuwe Wro vooral probeert te realiseren is vereenvoudiging van het besluitvormingsproces ten aanzien van de ruimtelijke ordening. De nieuwe Wro wordt gekenmerkt door een aantal uitgangspunten in combinatie met een aantal daaraan verbonden doelen. Deze uitgangspunten en doelen moeten leiden tot een daadkrachtig, besluitvaardig en doelmatig ruimtelijk ordeningsstelsel. Uitgangspunten zijn: Decentralisatie: 'decentraal wat kan, centraal wat moet' Deregulering: 'minder regels, minder administratieve lasten' Uitvoeringsgerichtheid: 'meer aandacht voor de uitvoering van (bestaand)beleid, dan voor het telkens opnieuw opstellen van beleid' De aan deze uitgangspunten verbonden doelen zijn: Efficiëntere besluitvorming Verbetering van de handhaving Vereenvoudiging van de rechtsbescherming Bevorderen actualiteit van bestemmingsplannen

3 Onderwerp Volgvei 3 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Naast de nieuwe Wro wacht ook de Grondexploitatie wet (Grex-wet), als onderdeel van de nieuwe Wro, op invoering. De invoering van de Grex-wet wordt ook per 1 juli 2008 verwacht. Het doel van de Grex-wet is om een uitgebreider instrumentarium voor kostenverhaal te bieden. Zowel langs privaatrechtelijke als publiekrechtelijke weg. Bovendien wordt de mogelijkheid geboden om locatie-eisen te stellen. Dit stelt gemeenten in staat om kosten vollediger te verhalen dan thans mogelijk is. Met dit instrumentarium kan de gemeente de regierol bij gebiedsontwikkeling beter invullen. Voor de nieuwe Wro als de Grex-wet is een algemene notitie opgesteld waarin uitvoerig de wijziging die de wet tot gevolg heeft, is beschreven. Deze algemene nota gaat als bijlage bij onze nota. De mogelijkheden van de Grex-wet is ook onderdeel van de door ons op 29 mei 2007 vastgestelde nota Strategisch Grondbeleid Haarlemmermeer : van grondbeleid naar ontwikkelbeleid. Veranderende verhoudingen tussen overheden In de huidige WRO zijn per overheidslaag de taak en bevoegdheden vastgelegd. Elke laag heeft een eigen stelsel van instrumenten. De juridische uitvoering van de plannen op Rijks en provinciaal niveau loopt uiteindelijk via een aanpassing van het bestemmingsplan op gemeentelijk niveau. Teneinde de vastlegging van het Rijks en provinciaal beleid in een bestemmingsplan te verzekeren kunnen Rijk en provincie een aanwijzing geven aan de gemeente om een bestemmingsplan op te stellen. Op basis van de huidige WRO behoeft het gemeentelijk bestemmingsplan bovendien nog de goedkeuring van Gedeputeerde Staten. Ook de minister van VROM kan door vervanging van het provinciaal goedkeuringsbesluit ingrijpen op het bestemmingsplan. De vereiste goedkeuring van bestemmingsplannen door de provincie vervalt, maar het hoger toezicht door provincie en Rijk blijft mogelijk door: toetsing van het ontwerp-bestemmingsplan (vooraf); het stellen van randvoorwaarden/kwaliteitseisen in het algemeen met betrekking tot het opstellen van een bestemmingsplan in de vorm van een verordening; het doen van een aanwijzing aan de gemeente terzake een specifiek aspect dat in het bestemmingsplan moet worden geregeld; het indienen van een zienswijze op een ontwerp-bestemmingsplan; Als een belangrijke verandering in de verhouding met Rijk en provincie zien wij ook de mogelijkheid die deze overheden krijgen om zelf een bestemmingsplan (op dit niveau inpassingsplan genaamd) op te stellen. Als Rijk en provincie kiezen voor het opstellen van een inpassingsplan sluit dit de bevoegdheid van de gemeente uit om voor het betreffende gebied een bestemmingsplan op te stellen. De hogere overheden hoeven dus niet meer te kiezen voor de omweg via de gemeente om hun eigen ruimtelijke keuzes bindend vast te leggen. Veranderende verhoudingen binnen de gemeente De wetswijzigingen versterken zowel op het gebied van de ruimtelijke ordening als voor grondexploitaties de regiefunctie van de gemeente. Ruimtelijke visies bieden de mogelijkheid om de kwaliteit van de omgeving te verbeteren door samenhang aan te brengen tussen wonen, werken, bereikbaarheid, waterhuishouding

4 Onderwerp Volgvei 4 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet en milieu. De gemeente kan sneller en beter inspelen op initiatieven door deze te geleiden naar de plekken waar de gemeente ze gepland heeft. Dit voorkomt vaak dure oplossingen om de initiatieven in te kunnen passen. De gemeente heeft met de nieuwe wetgeving bovenal instrumenten in handen gekregen waarmee de gemeente de kosten kan toedelen en verhalen. In toenemende mate zal dit nodig zijn omdat de (her)ontwikkeling in de gemeente steeds minder op eigen grond zal gebeuren. We kunnen dan geen eigen inkomsten genereren door middel van actieve grondexploitaties, terwijl er wel geïnvesteerd moet worden in bovenwijkse voorzieningen. De inzet van structuurvisies, bestemmingsplannen en exploitatieplannen bieden de mogelijkheid om de kosten te verhalen op initiatiefnemers. Worden de instrumenten niet gebruikt dan draait de gemeenschap voor de kosten op. Dit vraagt van de gemeente een heroriëntatie op de relatie tussen projectontwikkeling en beleid. De gemeente zal duidelijker en consistenter moeten aangeven waar ontwikkelingen zijn gewenst en waar niet. Dit betekent onder andere ook dat initiatiefnemers in het beginstadium te horen krijgen dat er op hen zal worden verhaald. Niet alle gevolgen van deze veranderingen zijn al even duidelijk. Dit zal ook in het plan van aanpak ruim aandacht krijgen. Veranderende instrumenten Algemeen Zoals wij al hebben geconstateerd kennen de overheidslagen in de huidige WRO eigen instrumenten. In de nieuwe Wro zullen de meeste bestaande planologische instrumenten niet terugkeren. Het gaat hierbij om: de planologische kernbeslissing; het streekplan; het structuurplan; de concrete beleidsbeslissing; het goedkeuringsbesluit van een bestemmingsplan door Gedeputeerde Staten (GS); de vrijstelling op grond van artikel 19 WRO. Alle overheden krijgen de beschikking over hetzelfde instrumentarium om hun beleidsdoelen zelf te kunnen vastleggen en uitvoeren. Daarbij is het belangrijkste doel om het bestemmingsplan weer een centrale rol te geven in het planologisch systeem. Hieronder volgt een korte opsomming van de voor de gemeente belangrijkste instrumenten. Voor een uitgebreidere beschrijving van het instrumentarium verwijzen wij naar bijlage 2. Onderdeel van het op te stellen Plan van aanpak is een beschrijving en regeling van de voorbereiding en de bevoegdheden bij de diverse ruimtelijke planvormen tussen raad en ons college. Daarmee wordt het nieuwe wettelijke instrumentarium ingebed in de Haarlemmermeerse praktijk. Structuurvisie Nieuw is de verplichte structuurvisie als bindend instrument voor de gemeente. Zonder deze visie wordt het moeilijk om ontwikkelingen te realiseren en voorzieningen gefinancierd te krijgen.

5 Onderwerp Volgvei 5 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Een structuurvisie beschrijft de hoofdlijnen van de (ruimtelijke) ontwikkeling van het grondgebied (of van een gedeelte daarvan), waarbij extra gewicht is toegedacht aan de aspecten verkeer en milieu. Verder geeft de structuurvisie aan de wijze waarop de voorgenomen ontwikkeling wordt gerealiseerd. Deze zogenaamde uitvoeringsstrategie zal moeten bestaan uit een samenhangend pakket van bestuurlijke, juridische, financiële en technische maatregelen die als doel hebben het geschetste ruimtelijk beleid ook daadwerkelijk te ontwikkelen. De structuurvisie is alleen voor de opsteller ervan een bindend document. Voor de gemeente betekent dit dat de structuurvisie de basis is voor het opstellen van bestemmingsplannen of projectbesluiten, die wél rechtsgeldige gevolgen voor derden met zich meebrengen. De zelfbinding die aan de structuurvisie kleeft, geldt op provinciaal niveau voor de Provinciale Staten en op landelijk niveau voor de Tweede Kamer. De structuurvisie is dus basis voor de inrichting van de bestemmingsplannen maar ook voor het verlenen van ontheffingen in afwijking van het geldende bestemmingsplan. Als deze afwijkingen een basis hebben in een structuurvisie, staat hierin ook de argumentatie voor de aanvaardbaarheid van de afwijking van het geldende bestemmingsplan. Vanzelfsprekend is de structuurvisie ook een basis voor het afwijzen van ontwikkelingen die niet passen in het door de gemeente gewenste ruimtelijk beleid. De Wro stelt geen procedurevoorschriften voor de structuurvisie en de vormgeving is ook verder niet geregeld. Ook los van de wettelijke verplichting te komen tot een (of meer) structuurvisie(s) voor de Haarlemmermeer zien wij de structuurvisie als een bruikbaar en noodzakelijk instrument. Het biedt de mogelijkheid om een integrale ruimtelijke visie op de bebouwde en onbebouwde omgeving te ontwikkelen, waarin de samenhang met het beleid voor milieu, waterhuishouding, verkeer en vervoer et cetera, inzichtelijk kan worden gemaakt. En zoals gezegd is het de basis voor kostenverhaal voor bovenwijkse voorzieningen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Regionale waterplannen en provinciale verkeers- en vervoersplannen zullen krachtens de Wro aangemerkt worden als structuurvisie. Daarnaast kan de structuurvisie het kader voor m.e.r.-plichtige besluiten vormen. Bestemmingsplannen In de nieuwe Wro is en blijft het bestemmingsplan het centrale instrument van de Ruimtelijke Ordening. De rol van het bestemmingsplan plan wordt zelfs nog versterkt, onder meer vanwege het feit dat nu ook provincie en Rijk de mogelijkheid hebben een bestemmingsplan vast te stellen. De hogere overheden kunnen alleen van deze mogelijkheid gebruik maken, wanneer het gaat om provinciale- dan wel Rijksbelangen. De positie van het bestemmingsplan wordt versterkt door de volgende maatregelen: Bestemmingsplannen worden verplicht voor het gehele gemeentelijke grondgebied; Bestemmingsplannen moeten binnen een periode van tien jaar, gerekend vanaf de datum van vaststelling van het bestemmingsplan, opnieuw worden vastgesteld. Gebeurt dit niet, dan kunnen geen leges worden ingevorderd voor verleende diensten verband houdend met het desbetreffende bestemmingsplan. Dit betekent

6 Onderwerp Volgvei 6 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet overigens niet dat gemeenten geen bouwvergunningen meer kunnen verlenen, gemeenten kunnen alleen de kosten daarvan niet invorderen; e De bestemmingsplanprocedure wordt verkort van ruim ken jaar naar ongeveer 26 weken; e Artikel 19 huidige WRO komt te vervallen en de vrijstellingsmogelijkheden op grond van het huidig artikel komen deels terug als wettelijk geregelde afwijkingsmogelijkheid van het bestemmingsplan; e Digitalisering van bestemmingsplannen wordt verplicht; e Er is niet langer sprake van goedkeuring van een bestemmingsplan door de provincie; e De leefmilieuverordening en het stadsvernieuwingsplan worden in het bestemmingsplan geïntegreerd, waardoor ook de sloopvergunning onder toetsing van het bestemmingsplan valt. De uitvoeringsgerichtheid wordt verbeterd doordat het mogelijk gemaakt wordt dat een bestemmingsplanbesluit wordt gekoppeld aan andere besluiten die nodig zijn om het plan te verwezenlijken (nieuwe coördinatieprocedure); Jaarlijks moet verslag van het ruimtelijk beleid (o.a. actualiteit bestemmingsplannen en handhavingsbeleid) worden gedaan. Projectbesluit De vrijstelling op grond van artikel 19 WRO vervalt en wordt vervangen door het projectbesluit. Met het projectbesluit wordt net als met de vrijstelling artikel 19 vooruitgelopen op een toekomstig bestemmingsplan. Het verschil is echter dat de gemeente binnen een jaar na het onherroepelijk worden van het projectbesluit (behoudens wettelijke mogelijkheid van uitstel) gehouden is om het bestemmingsplan aan te passen op basis van het projectbesluit. De nieuwe Wro ziet het projectbesluit overigens als een facultatief begin van de bestemmingsplan procedure. Ook hier geldt weer de financiële prikkel dat geen leges geïnd mogen worden voor bouwplannen die op basis van het projectbesluit zijn gerealiseerd totdat het bestemmingsplan daarop is aangepast. Het niet tijdig aanpassen van het bestemmingsplan betekent het niet kunnen innen van bouwleges. Aan het projectbesluit worden dezelfde kwalitatieve eisen gesteld als aan het (daarop volgende) bestemmingsplan. Dit leidt tot de vraag of niet beter van meet af aan een (postzegel)bestemmingsplan kan worden gemaakt. Dit voorkomt het dubbel werk en vermijdt het risico van het niet kunnen innen van de bouwleges. Buitenplanse ontheffingsmogelijkheden Op basis van de nieuwe Wro bluft het mogelijk tijdelijke afwijkingen (de tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 17) van het bestemmingsplan toe te staan. In een afzonderlijke bijlage is een overzicht opgenomen van de buitenplanse ontheffingsmogelijkheden zoals die op dit moment zijn opgenomen in het ambtelijk concept van het nieuwe Besluit op de Ruimtelijke Ordening. Veranderende eisen Digitalisering In de nieuwe Wro wordt verplicht gesteld dat de ruimtelijke plannen, zowel bestemmingsplannen als structuurvisie's, digitaal gemaakt en beschikbaar gesteld worden

7 Onderwerp Volgvei 7 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Via het project Digitaal Uitwisselbare Ruimtelijke Plannen (DURP) is al een aantal jaren gewerkt aan standaarden voor de digitale planvorming. De doelstelling van DURP is dat alle ruimtelijke plannen van de verschillende overheden digitaal raadpleegbaar, uitwisselbaar en vergelijkbaar zijn. Dit komt niet alleen de dienstverlening aan burgers en bedrijven ten goede, maar zorgt er ook voor dat de verschillende overheden hun ruimtelijke beleid beter op elkaar kunnen afstemmen. Vanaf 1 juli 2008 zijn digitale plannen de authentieke plannen en worden ruimtelijke plannen digitaal vastgesteld. De verplichting geldt alleen voor alle nieuwe ruimtelijke plannen. Er is geen verplichting opgenomen in de Wro voor het digitaliseren van alle bestaande plannen. Via het project DURP is vooral voor de bestemmingsplannen al een uitgebreide set standaarden ontwikkeld op basis waarvan per 1 juli 2008 bestemmingsplannen moeten worden. Actualisering Een belangrijke doelstelling van de Wro is de actualiteit van bestemmingsplannen te bevorderen. Aan de verplichting op het actueel houden van bestemmingsplannen is een financiële sanctie gekoppeld. Voor bouwaanvragen in een bestemmingsplangebied dat ouder is dan 10 jaar, kan geen leges meer geheven worden door de gemeente. Inmiddels is aan de Tweede Kamer een ontwerp-lnvoeringswet Wro voorgelegd. Hierin is een overgangsregeling opgenomen voor het voldoen aan de verplichting op het actueel zijn van bestemmingsplannen. Op basis van de invoeringswet krijgen gemeenten een extra periode van 5 jaar om oude bestemmingsplannen te actualiseren. Dit betekent dat de dreiging van het niet kunnen innen van leges op bouwplannen die gebaseerd zijn op bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar niet eerder dan 1 juli 2013 zal ingaan. Ondanks alle inspanningen uit het recente verleden om de actualiteit van de bestemmingsplannen in de Haarlemmermeer te bevorderen, moeten in de komende jaren ruim 30 bestemmingsplangebieden die zijn vastgelegd in de in 2005 door de gemeenteraad vastgestelde Nota bestemmingsplannen beleid worden geactualiseerd voor 1 juli Hiervoor zullen wij in het plan van aanpak een voorstel voor doen. Grondexploitatie Naast de fundamentele herziening van de Wet op de Ruimtelijke Ordening is ook op het gebied van het kostenverhaal een verbetering van het instrumentarium in gang gezet. Al geruime tijd is duidelijk dat de huidige wettelijke instrumenten voor kostenverhaal, te weten de exploitatieovereenkomst en de baatbelasting tekort schieten. Er is daarom een wetvoorstel tot wijziging van de Wet ruimtelijke ordening over de grondexploitatie (Grondexploitatiewet) in behandeling. Dit wetsvoorstel heeft tot doel enkele artikelen in te voegen in de al eerder door de Eerste Kamer goedgekeurde nieuwe Wro. De Grondexploitatiewet wordt dus geen zelfstandige wet, maar een onderdeel van de Wro.

8 Onderwerp Volgvei 8 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Inzet van de wetswijziging is het versterken van de regiefunctie van de gemeente alsook het maximaliseren van de mogelijkheden van kostenverhaal. Op basis van de nieuwe wet is de gemeenteraad verplicht voor gebieden waarin zich ontwikkelingen gaan voordoen, een exploitatieplan vast te stellen. In het exploitatieplan staat aangegeven de omvang van het gebied, de omschrijving van het bouwrijp maken, de te treffen nutsvoorzieningen en de inrichting van de openbare ruimte. Het exploitatieplan wordt gelijktijdig met het bestemmingsplan vastgesteld. Van de verplichting tot het vaststellen van een exploitatieplan kan worden afgezien als het kostenverhaal op een andere wijze is verzekerd bijvoorbeeld door het sluiten van een overeenkomst. De privaatrechtelijke weg staat ook in de nieuwe regeling voorop. Het exploitatieplan heefi ook een belangrijke relatie met de (verplichte) structuurvisie. De verevening van bovenwijkse plankosten en kosten ten behoeve van ruimtelijke ontwikkelingen moet worden gebaseerd op bestaande structuurvisies. Uit een oogpunt van kostenverhaal is het mogelijk in een bestemmingsplan of projectbesluit eisen te stellen met betrekking tot de woningbouwcategorieën (bijvoorbeeld een percentage sociale woningbouw). Kostenverhaal op basis van een exploitatieplan vindt plaats via de bouwvergunning. Alleen voor kosten die niet via de bouwvergunning kunnen worden verhaald, blijft de baatbelasting open staan. De gemeenteraad kan een exploitatieverordening vaststellen, waarin zij regels stelt met betrekking tot de inhoud en de procedure van totstandkoming van grondexploitatieovereenkomsten. Die exploitatieverordening kan gelden voor zowel voor contracten die worden gesloten bij gebreke aan een exploitatieplan, als voor contracten die worden gesloten na vaststelling van een exploitatieplan. Er moet een zorgvuldige afweging gemaakt worden of het wenselijk is een exploitatieverordening vast te stellen. Een eenmaal vastgesteld exploitatieplan moet jaarlijks worden bijgesteld. Dit leidt tot administratieve kosten. Het is gelet op de vervolgkosten en mogelijke beroepsprocedures van het exploitatieplan van groot belang om zoveel mogelijk anterieure overeenkomsten te sluiten met grondeigenaren, waardoor het kostenverhaal op andere wijze is verzekerd. In dat geval is een exploitatieplan niet verplicht. Een exploitatieplan is wel nodig voor het langs publiekrechtelijke weg verhalen van kosten gekoppeld aan de bouwvergunning. Planschade Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de nieuwe Wro is in 2005 de spoedwet planschade van kracht geworden. Sindsdien hebben verhaalsovereenkomsten (de mogelijkheid om overeenkomsten te sluiten over het verhaal van planschadetoekenningen op de initiatiefnemer) een wettelijke basis. De contractant heefi tegelijkertijd als belanghebbende een rol in de planschadeprocedure gekregen. Voorts is de verplichting tot betaling van een drempelbedrag voor het in behandeling nemen van een planschadeverzoek bij wet geregeld. De gemeenteraad heefi bij besluit van december 2005 gebruik gemaakt van deze mogelijkheid en het drempelbedrag verhoogd naar 500,-. Wij zijn nu bevoegd orgaan om te beslissen over de toekenning van planschade.

9 Onderwerp Volgvei 9 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet De Wro introduceert nu bovendien een forfaitair maatschappelijk risico van 2 % van de waarde van de onroerende zaak of het inkomen (bij gestelde inkomensschade). Dit "eigen risico" geldt niet voor planschade die betrekking heeft op de eigen onroerende zaak, de zgn. directe planschade. Planschadekosten worden als kostensoort erkend bij de opstelling van exploitatieplannen. Daartoe is het opstellen van een planschaderisicoanalyse verplicht. Inspraaklparticipatie Per 1 juli 2005 is met de in werking getreden de nieuwe uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 Algemene wet bestuursrecht (Awb) artikel 6a van de WRO vervallen Hiermee is het verlenen van inspraak niet wettelijk meer verplicht. Dit betekent dat het voorontwerp-bestemmingsplan en het voornemen tot verlenen van vrijstelling niet langer verplicht (ten behoeve van de inspraak) ter inzage moeten worden gelegd. De inspraak is vervangen door een zienswijze regeling. Andere vormen van burgerparticipatie zijn natuurlijk nog wel mogelijk. Alle gemeenten in Nederland beschikken over een inspraakverordening. Deze is gebaseerd op artikel 150 Gemeentewet. In de tweede helft van dit jaar zullen wij een evaluatie opstellen van de bestaande Inspraakverordening. Wij hebben op 12 juni het plan van aanpak Participatiebeleid goedgekeurd. Daarin hebben wij als evaluatie en actualisatiepunt ook de nieuwe Wro genoemd. Voor wat betreft de ruimtelijke plannen was in het oude artikel 6a WRO een verplichting tot inspraak op de voorbereiding van ruimtelijke plannen gegeven. Het bieden van inspraak en participatie bij ruimtelijke plannen is nu een keuze van het gemeentebestuur. Voor wat betreft de aard van de (nieuwe) ruimtelijke plannen zien wij een duidelijke verschuiving van het beleidselement van het bestemmingsplan naar de structuurvisie. Hetgeen er voor pleit om bij bestemmingsplannen -gelet ook op afdeling 3.4. van de Awb- geen inspraak op inspraak te organiseren. Handhaving Doel van de nieuwe Wro is ook het verbeteren van de handhaving. Overtredingen van het bestemmingsplan vallen vanaf 13 september 2004 onder de Wet op de economische delicten. De Wet op de economische delicten biedt de mogelijkheid bij het opleggen van de straf rekening te houden met het economisch voordeel dat de overtreder heeft behaald. Bij een overtreding kan nu een boete opgelegd worden van maximaal E , voorheen was dat E Ook biedt de wet de mogelijkheid de verplichting op te leggen om op eigen kosten de gevolgen van het delict goed te maken.. Ook biedt de wet de mogelijkheid de verplichting op te leggen om op eigen kosten de gevolgen van het delict goed te maken. Een belangrijk handhavingsthema zijn de gebruiks- en overgangsbepalingen van het bestemmingsplan. Hiervoor worden in het BR0 specifieke regelingen opgenomen die het niet meer nodig maken deze onderwerpen in het bestemmingsplan te regelen. Voor het kostenverhaal bestaat de mogelijkheid om de vergunninghouder die niet heeft voldaan aan zijn verplichting een exploitatiebijdrage te betalen een bouwstop op te leggen. Wij krijgen de bevoegdheid de bouwvergunning in te trekken als niet binnen drie maanden

10 Onderwerp Volgvei 10 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet na de bouwstop de bijdrage door de gemeente is ontvangen. Tevens zijn wij bevoegd na verloop van één maand de exploitatiebijdrage in te vorderen. De Opgave Hiervoor zijn al diverse onderwerpen die op grond van de nieuwe Wro moeten worden aangepast dan wel om een nieuwe vormgeving of aanpak vragen weergegeven. Hierbij denken wij aan: m de beleidsmatige samenwerking en verhouding met Rijk en provincie; m een plan van aanpak voor het opstellen van een of meer structuurvisies; m opstellen van beleid voor milieukwaliteitseisen; m een plan van aanpak voor de actualisering van de bestemmingsplannen; m de digitalisering van de bestemmingsplannen; m aanvullen beleid voor toepassing van vrijstellingsmogelijkheden voor diverse onderwerpen; aanpassen reclamebeleid op het nieuwe Wro; beleid opstellen voor veelkomende bouwwerken, geen gebouwen zijnde, zoals carports, erfafscheidingen, damwanden, vlonders, steigers, oeverbeschoeiing en prielen. evalueren en vaststellen van het participatie beleid voor ruimtelijke plannen; aanpassen exploitatieverordening. Planvorming De WroJGrex-wet stelt hogere eisen ten aanzien van het kostenverhaal maakt het noodzakelijk dat het moment voor de toetsing van de financiële aspecten van een marktinitiatief beter moet worden gepositioneerd in de organisatie. De.interne werkprocessen moeten hierop worden aangepast. Het aspect kostenverhaal is ook altijd gekoppeld aan een ruimtelijke product. Daarom is ook productvorming en -beschrijving nog een onderwerp van nadere uitwerking. In toenemende mate zal de (her) ontwikkeling in onze gemeente niet op eigen grond gebeuren. Wij zullen dus geen inkomsten genereren door middel van een actieve grondexploitatie, terwijl wij wel zullen moeten investeren in bovenwijkse voorzieningen. Om deze kosten in het kader van een exploitatieplan te kunnen toerekenen dienen er structuurvisies te komen en daarop gebaseerde (meerjaren) investeringsprogramma's. Ook deze programma's moeten periodiek worden herijkt. De problematiek van het verhalen van deze kosten vraagt om een aanpassing van de werkprocessen met als aandachtspunten onder andere planning, capaciteit en deskundigheid. Voor het benutten van de mogelijkheden van de Grex-wet is ook de opbouw van de specifieke vakkennis nodig. De nieuwe mogelijkheden van de WroJGrexwet willen wij in 2008 kunnen inzetten voor de belangrijkste dynamische gebieden (zoals Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Werkstad A-4, Badhoevedorp). Kostenverhaal betekent ook de zorg voor de actualiteit van onze verdienplannen en de lange termijn investeringsprogramma's.

11 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Volgvei 11 Onderwerp Implementatietraject Naast de veelheid van beleidsmatige onderwerpen moeten ook verscheidene werkprocessen rondom de ruimtelijke plannen en de afhandeling van bouwaanvragen worden aangepast. Er zal een plan van aanpak worden opgesteld voor de implementatie van beide wetten. Dit plan van aanpak heeft 3 onderdelen: - Het in beeld brengen van de personele, financiële en organisatorische consequenties van de invoering van deze wetten. - Het in beeld brengen van de huidige situatie. Ons huidig instrumentarium zal zodanig op orde moeten zijn dat het financiële risico dat de gemeente loopt minimaal is. - Tenslotte wordt in beeld gebracht hoe deze wetten kunnen worden ingezet op zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau. De verandering in de relatie tussen de Wro en Grex-wet heeft tot gevolg dat de gemeente vooraf duidelijker zal moeten aangeven waar welke ontwikkelingen mogelijk zijn. Alleen zo kunnen kosten worden verhaald en leges worden geheven. In het plan van aanpak zal nader worden aangegeven wat deze kansen en bedreigingen zijn en hoe de wetten kunnen worden ingezet voor bijvoorbeeld het strategisch grondbeleid. Een ambtelijke projectgroep wordt opgericht onder verantwoordelijkheid van een programmadirecteur om het plan van aanpak op te stellen. Middelen Het opstellen van het plan van aanpak voor de implementatie van de nieuwe Wro en de Grex-wet wordt gedekt uit het lopende programma Ruimte. De kosten voor de implementatie van beide wetten zullen in ook in het plan van aanpak worden aangegeven, zodat deze kunnen worden aangevraagd bij de Voorjaarsnota In- en externe communicatie Wij zien de voorliggende nota als een eerste verkenning van de mogelijkheden en consequenties van de nieuwe Wro en de daarmee samenhangende Grex-wet en als startpunt van een geslaagde implementatie van deze wetten per 1 juli Wij zullen de gemeenteraad voorstellen deze startnotitie en later dit jaar het plan van aanpak te bespreken.

12 Onderwerp Volgvei 12 Startnotitie Invoering nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening en Grondexploitatiewet Besluit Op grond van het voorgaande hebben wij besloten om: 1. Kennis te nemen van deze startnotitie en de beschrijving van de nieuwe instrumenten op basis van de nieuwe Wet op de ruimtelijke Ordening en de Grondexploitatiewet. 2. In te stemmen met het opstellen van een plan van aanpak voor de implementatie van de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening en de Grondexploitatiewet. 3. Deze nota ter bespreking voor te leggen aan de gemeenteraad. Burgemeester en wethouders van Haarlemmermeer, namens deze, de portefeuillehouder,

13 De nieuwe Wro opdrachtgever nummer datum opdrachtleider : Gemeente Haarlemmermeer : : 25 april 2007 mw. mr. M.E. Pietermaat-Kros

14 Inhoud l. Stand van Zaken wetgeving 2. Structuurvisies 3. Het bestemmingsplan en het inpassingsplan (zie procedureschema bp) 4. Het projectbesluit 5. Buitenplanse vrijstellingen 6. De beheersverordening 7. Overgangsrecht 8. Discussiepunten Bijlagen: 1. Gebiedsgerichte besluiten volgens de Wro 2. Procedure bestemmingsplan nieuwe Wro (ook digitaal) 3. Procedure projectbesluit nieuwe Wro (ook digitaal) 4. Procedure beheersverordening Wro (ook digitaal) Adviesbureau RB01 Rotterdam /Middelburg

15 Inhoud Advresbureau RB01 Rotierdam / Middelburg

16 1. Stand van Zaken wetgeving De nieuwe Wet ruimtelijke ordening ( ~ro') zal naar alle waarschijnlijkheid op 1 januari 2008 in werking treden. In het Staatsblad van 28 november 2006 is de tekst van de Wro gepubliceerd. De Invoerirlgswet Wro is bij het parlement in behandeling. Met de bij de Wro behorende regelgeving zoals het nieuwe Besluit ruimtelijke ordening (Bro 2008) en daarbij behorende ministeriële regelingen wordt goede voortgang gemaakt. Het is de bedoeling dat alle regelgeving van het rijk die van belang is voor de inwerkingtreding van de Wro in september van dit jaar in het Staatsblad wordt gepubliceerd. Dit maakt het voor alle partijen mogelijk zich op de inwerkingtreding van de Wro per 1 januari 2008 voor te bereiden. Deze notitie geeft een overzicht van de belangrijkste elementen uit de Wro. Vervolgens is ingegaan op die instrumenten van de Wro die voor RB01 van groot belang zijn. Bij het opstellen van de notitie is gebruik gemaakt van de Wro, zoals gepubliceerd in het Staatsblad, de Invoeringswet en de in april 2007 bekend gemaakte versie van het Bro Stelsel Wro en de positie van het bestemmingplan De nieuwe Wro bevat een nieuw stelsel van verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Het gaat daarbij niet meer om ruimtelijke ordening in enge zin. De wet bevestigt de positie van het bestemmingsplan als het centrale normstellende instrument in de ruimtelijke ordening. Daarin wordt het ruimtelijk omgevingsbeleid van alle bestuursniveaus juridische verankerd. Op het laatste moment is per amendement door de Tweede Kamer de beheersverordening toegevoegd als een alternatief voor gemeentelijke beheers- en consolidatiebestemmingsplannen voor gebieden zonder ontwikkelingen. Onderscheid beleid en regelgeving Het nieuwe instrumentarium maakt een duidelijk onderscheid tussen beleidsdocumenten, waarin het gewenste ruimtelijk beleid wordt beschreven, de instrumenten van rijk en provincie om de doorwerking van het beleid te borgen en het juridische instrumentarium om het beleid te realiseren. De huidige planvormen, zoals de planologische kernbeslissingen, streekplannen en structuurplannen met de daarmee gepaard gaande concrete beleidsbeslissingen zijn daarmee vervallen. Reden daarvoor zijn de toename van de juridische eisen aan de concrete beleidsbeslissingen en de lange, veeleisende procedures. Alle bestuursniveaus hetzelfde instrumentarium De bestuurlijke organisatie in ons land is nog steeds niet afgestemd op de schaal van de knelpunten in de ruimtelijke ordening. De Wro beoogt daarvoor een oplossing te bieden door de verantwoordelijke overheden niet alleen de bevoegdheid te geven voor het maken van ruimtelijk beleid in structuurvisies, maar ook het noodzakelijke instrumentarium voor de uitvoering, zoals bestemmingsplannen en projectbesluiten. Dit betekent dat de diverse overheidsniveaus in beginsel allemaal de beschikking zullen krijgen over hetzelfde instrumentarium. Voorbeeld is de bevoegdheid van het rijk en de provincie om inpassingsplannen te kunnen maken. Het inpassingplan is gelijk aan het gemeentelijk bestemmingsplan. Uitzondering op dit principe zijn de bevoegdheden van rijk en provincie om hun beleid te laten door werken op het niveau van de lagere overheden. Het gaat daarbij om aanwijzingen en de mogelijkheid het stellen van algemene regels in de vorm van een Algemene maatregelen van bestuur (AMvB) en provinciale verordening. l De afkorting van de nieuwe wet is Wro en die van de oude is WRO. Adviesbureau RB01 Roiterdam / Middelburg

17 Stand van Zaken wetgeving Borgingsmogelijkheden beleid voor rijk en provincie Het rijk en de provincie beschikken voor de borging van het rijks- dan wel provinciaalbeleid over de mogelijkheid om algemene regels vast te stellen in de vorm van respectievelijk een AMvB of een provinciale verordening. Daarin kunnen regels worden gesteld met betrekking tot de inhoud van bestemmingsplannen, projectbesluiten en beheersverordeningen. Dit is een nieuw instrument. Deze regels moeten worden vertaald in de genoemde instrumenten, zolang dit niet is gebeurd worden aanvragen om bouwvergunning aan deze regels getoetst. Het voorstel voor het Amvb of verordening wordt voor de vaststelling op de gebruikelijke wijze bekend gemaakt, in de Staatcourant, en elektronisch. Een ieder krijgt de mogelijkheid binnen een termijn van vier weken opmerkingen te maken. Er is vervolgens geen beroep bij de rechter mogelijk. Dat is opmerkelijk, omdat het wel mogelijk is om op basis van een AmvB of provinciale verordening bouwvergunningen te weigeren. Als een besluit over een bouwgunning is gevallen, is het wel mogelijk via de beroepsprocedure in het kader van de bouwvergunning de inhoud van een AmvB of provinciale verordening ter discussie te stellen. De huidige mogelijkheid tot het geven van een actieve aanwijzing voor het vaststellen van een bestemmingsplan met voorschriften over de inhoud is in de Wro gehandhaafd. De bevoegdheid van de provincie voor het goedkeuren van bestemmingsplannen is vervallen. Dat is ook het geval met de zogenaamde vervangingsbevoegdheid van de minister met betrekking tot het goedkeuringsbesluit van gedeputeerde staten. Daarvoor in de plaats hebben het rijk en de provincie de bevoegdheid gekregen om het na de vaststelling van het bestemmingsplan een onderdeel van het bestemmingplan buiten werking te plaatsen. Deze wordt aan geduid als de reactieve aanwijzing. Uitvoering beleid via projectbesluit en coördinatieregeling Het projectbesluit is de eerste facultatieve stap op weg naar het maken van een bestemmingsplan. Met het projectbesluit wordt bepaald dat een bestemmingsplan buiten toepassing blijft ten behoeve van een project voor zover het bestemmingsplan de uitvoering van het project in de weg staat. Het is een toetsingskader voor het verlenen van bouwvergunningen. Uiteindelijk wordt het projectbesluit verwerkt in een bestemmingsplan. De coördinatieregeling maakt het voor alle bestuursniveaus mogelijk de besluiten, die voor een ruimtelijke ontwikkeling noodzakelijk zijn, gecoördineerd voor te bereiden met één procedure. Alle besluiten worden dan als het ware samengevoegd. Stroomlijning van de procedures Nadeel van de oude WRO was de lappendeken van de diverse procedures voor de totstandkoming van besluiten en de mogelijkheden van rechtsbescherming. Inmiddels is de uniforme openbare voor bereidingsprocedure (u.o.v.) op veel besluiten en plannen van toepassing. Dit is uiteraard in de Wro zo gebleven. Het komt erop neer dat voor de voorbereiding van de besluiten de u.0.v geldt met de mogelijkheid van zienswijzen en afhankelijk van de aard van het besluit een beroep op de rechter mogelijk is. Grondexploitatie In de Wro zijn regels opgenomen voor kostenverhaal en grondexploitatie bij particuliere locatieontwikkeling. Als het kostenverhaal niet adequaat is geregeld in een vrijwillige exploitatie overeenkomst en ook niet op andere wijze is verzekerd, moeten de gemeenten een exploitatieplan met kostenverhaal vaststellen. Daarin zijn een kaart van het exploitatiegebied, een omschrijving van de werkzaamheden van het bouw- en woonri.jp maken, van de aanleg van de nutsvoorzieningen en het openbaar gebied en een exploitatieopzet verplicht. Het vorenstaande levert het volgende overzicht op. Adviesbureau RB01 Roiierdam / Middelburg

18 Stand van Zaken wetgeving Instrumentarium Wro Beleid Borging beleid, rijk en provincie Juridische borging uitvoering beleid Beheer en Instrument Structuurvisie Bevoegd gezag RIPIG opmerkingen I I 1 AmvB, verordening Aanwijzing Reactieve aanwijzing Bestemmingsinpassingsplan Projectbesluit Coord.-besluit Beheersverord. WP RIP RIP RIPIG RIPIG G Verpllchti facultatief V F F F V F F F... < u.0.v parlement Beroep 1 binnen vier I 1 i- 1 Wro digitaal Belangrijk is dat met de invoering van de Wro alle besluiten, die gericht zijn op een te bepalen gebied (zoals een structuurvisie het bestemmingsplan en een projectbesluit) digitaal beschikbaar moeten worden gesteld. Een overzicht van de gebiedsgerichte besluiten is in bijlage 1 opgenomen. Van deze digitale besluiten komt ook een analoge verbeelding beschikbaar. De bij de besluiten behorende procedures zullen eveneens digitaal worden gevoerd. Als er strijd is tussen het digitale besluit en de analoge verbeelding daarvan, is het digitale besluit in principe bepalend. In deze notitie is niet diepgaand ingegaan op de digitale aspecten. Van belang is dat uiteindelijk alle besluiten uit de Wro door de verantwoordelijke bron digitaal beschikbaar moeten worden gesteld en de procedures digitaal kunnen worden gevoerd. Het is de bedoeling dat het rijk een centrale toegang verzorgt tot alle ruimtelijke plannen en besluiten. Dit zal gebeuren in het DURP-PortaallRO-online. Voor de data is de bronhouder verantwoordelijk. en weken na bekendmaking U.O.V. U.O.V. U.O.V. U.O.V. 'ABRS ABRS AMRS Rechtbank en ABRS ABRS Toetsingskader bouwvergunning F: facultatief P: provincie u.0.v.: uniforme openbare voorbereidir~gsprocedure afdeling 3.4 Awb G: gemeente ABRS: Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State Ja ja ja ja ja Intergemeentelijk samenwerking Deze notitie is opgesteld tijdens de behandeling van de Invoeringswet. In de Tweede kamer zijn vragen gesteld over het instrumentarium voor de intergemeentelijke samenwerking. Reden om dit onderdeel in deze notitie niet te behandelen omdat de uitkomst van dit debat onbekend is. Adviesbureau RB01 Roiterdarn /Middelburg

19 2. Structuurvisies Elk overheidsniveau is verplicht een structuurvisie te maken ten behoeve van de goede ruimtelijke ordening en kan voor aspecten van ruimtelijk beleid een zogenaamde sectorale structuurvisie opstellen. Bij de opstelling van het Bro is rekening gehouden met het uitgangspunt van de Wro, dat de structuurvisie zoveel mogelijk vorm- en procedure vrij dient te zijn. De Wro bevat een aantal kerhbepalingen voor de inhoud van structuurvisies. De wetgever heeft het niet nodig geacht in het Bro 2008 verdergaande eisen aangaande de inhoud van structuurvisies op te nemen. Het komt er op neer dat een structuurvisie de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling van het gebied bevat met de hoofdzaken van het door de gemeente te voeren ruimtelijk beleid voor de leefomgeving. De structuurvisie biedt de mogelijkheid een lokaal omgevingsbeleid te ontwikkelen, waarin de samenhang met andere, aanverwante beleidssectoren (zoals milieu, water, verkeer, vervoer, natuur, lucht e.d.) zichtbaar kan worden gemaakt. Op deze manier wordt een duurzaam ruimtegebruik bevorderd en is een inhoudelijke afstemming mogelijk met andere beleidsplannen voor de leefomgeving. Het is de bedoeling dat de regeling voor de milieubeleidsplannen in de Wet milieubeheer ook wordt vereenvoudigd. Een structuurvisie kan dus meer zijn dan dat een streek- of structuurplan nu is. Concreet betekent dit voor een structuurvisie op gemeentelijk niveau dat het wenselijk is - naast de beschrijving van het gewenste beleid - ook de randvoorwaarden op het gebied van het milieu in beeld te hebben. Belangrijke onderleggers daarvoor zijn een verkeers- en vervoersplan met een stabiel verkeersmodel, een luchtkwaliteitsplan, een waterbeheersplan en een milieukansen- en belemmeringenkaart. Voor aspecten van het ruimtelijk beleid kan ook een sectorale structuurvisie worden vastgesteld. De structuurvisie bevat de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling van die aspecten. Ook biedt de wet gemeenten en provincies de mogelijkheid om gezamenlijke structuurvisies op te stellen, zoals een sectorale visie voor wonen, detailhandel, verkeer- en vervoer. Het komt voor dat in andere wetten dan de Wro beleidsplannen worden voorgeschreven die - voor zover zij ruimtelijke aspecten bevatten - vanwege die aspecten worden aangemerkt als structuurvisie op grond van de Wro. Dit is bijvoorbeeld het geval in de Planwet verkeer en vervoer en in de Natuurbeschermingswet De status van structuurvisie heeft tot gevolg dat de Wro op deze plannen (tevens) van toepassing is en dat ook de in het onderhavige besluit opgenomen regels, zoals de verplichting tot digitalisering, voor deze plannen gelden. Vraag is of de eerder genoemde onderleggers, zoals een waterbeheersplan en een verkeer- en vervoersplan eigenlijk sectorale structuurvisies zijn. Een structuurvisie biedt in het kader van de grondexploitatie de basis voor bovenplans kostenverhaal in de vorm van een fondsbijdrage. Dit kan een reden zijn om een structuurplan te maken. De structuurvisies zijn alleen bindend voor de opsteller. Zij werken juridisch gezien niet door naar andere overheden. Een structuurvisie gaat tevens in op de wijze waarop men zich voorstelt de voorgenomen ontwikkelingen te realiseren. De uitvoeringsmaatregelen zullen bestaan uit een mix van financiële, technische, bestuurlijk en juridisch bindende maatregelen. Er moet een beeld worden gegeven van de uitvoeringshandelingen, toekomstige besluiten en andere bevoegdheden om het doel te bereiken, met als eindconclusie dat de visie uitvoerbaar is. Een juridisch bindende maatregel is het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan is met de komst van de structuurvisies géén instrument meer om beleid te maken. Dat is een zaak van de structuurvisies. Advresbureau RB01 Rotterdam /Middelburg

20 Structuurvisies Procedure Structuurvisies komen tot stand in overleg met de verschillende bestuurslagen en overheidsorganen, en met de betrokken maatschappelijke organisaties en partijen. In het Bro is dan ook de verplichting opgenomen, dat bij de structuurvisie moet worden aangegeven op welke wijze burgers en maatschappelijke organisaties bij die totstandkoming zijn betrokken. Wel geldt voor de totstandkoming van de gemeentelijke en provinciale structuurvisies de uniforme voorbereidingsprocedure van de Algemene wet bestuursrecht met de mogelijkheid van het naar voren brengen van zienswijzen, tenzij in de inspraakverordeningen iets anders is geregeld. Er is géén mogelijkheid van beroep bij de rechter. Op rijksniveau moet de voorgenomen structuurvisie aan de Tweede Kamer worden gezonden. Indien de Tweede Kamer niet binnen vier weken heeft besloten tot openbare behandeling, kan de structuurvisie worden vastgesteld door de betrokken ministers. Met realisatie van de structuurvisie wordt niet eerder begonnen dan acht weken, nadat de vastgestelde visie aan de Staten-Generaal is toegezonden. Indien door of namens één der Kamers der Staten-Generaal binnen acht weken na toezending van de structuurvisie te kennen wordt gegeven dat zij over de visie in het openbaar wil beraadslagen, wordt met verwezenlijking van de structuurvisie niet eerder een aanvang gemaakt dan zes maanden na die toezending, dan wel indien de beraadslagingen op een eerder tijdstip zijn beëindigd, na die beraadslagingen. De betrokken minister stelt de Staten-Generaal schriftelijk op de hoogte van de gevolgtrekkingen, die hij voor het nationaal ruimtelijk beleid aan de beraadslagingen verbindt. Indien een structuurvisie kaderstellend is voor m.e.r.-(beoordelings)plichtige besluiten of in het kader van een structuurvisie een passende beoordeling op basis van de Natuurbeschermingswet noodzakelijk is, geldt de verplichtiug van een planmer-procedure. In die gevallen zal de procedure tot vaststellen van de structuurvisie moeten voldoen aan de eisen, die de Wet Milieubeheer daaraan stelt. Als het om een passende beoordeling gaat, moet ook een toetsing van het milieurapport door de Commissie m.e.r. plaatsvinden. Digitale aspecten Ook voor de structuurvisies geldt, dat zij digitaal beschikbaar en dus uitwisselbaar moeten zijn. Voor het digitaal kunnen uitwisselen van de structuurvisies komt een IMRO-praktijkrichtlijn structuurvisies beschikbaar. Adviesbureau RB01 Rotterdam / M~ddelburg

21 3. Het bestemmingsplan en het inpassingsplan Een principe van de Wro is dat alle bestuursniveaus over dezelfde bevoegdheden beschikken. Dit betekent dat ook het rijk en de provincies bestemmingsplannen kunnen vaststellen met het oog op nationale dan wel provinciale belangen. Tijdens de behandeling in de Tweede kamer is besloten de bestemmingsplannen van het rijk en de provincie inpassingsplannen te noemen. In de Wro zijn de bepalingen voor het bestemmingplan van toepassing verklaard op inpassingsplannen. Vandaar dat in het vervolg van deze notitie alleen de term bestemmingsplan is gebruikt. Het gemeentelijke bestemmingsplan heeft een belangrijke positie in het systeem van de Wro, omdat alle juridische bindende besluiten gericht op borging en uitvoering van het ruimtelijk beleid uiteindelijk worden opgenomen in het gemeentelijke bestemmingsplan of geacht worden daarvan deel van uit te maken. Voorbeelden daarvan zijn de doorwerking van de algemene regels van rijk en provincie en projectbesluiten van de diverse overheden. Om die sterke positie te bevorderen, is in de Wro een aantal maatregelen opgenomen. Met het oog hierop is het verplicht om voor het gehele grondgebied van de gemeente bestemmingsplannen vast te stellen. Aan de actualiteit van bestemmingsplannen wordt grote waarde gehecht. Zij hebben een looptijd van tien jaar, die op eenvoudige wijze kan worden verlengd met een maximale termijn van tien jaar. Indien de termijn van tier1 jaar is verlopen en er geen verlenging heeft plaats gevonden, vervalt het recht om leges te heffen voor bouwvergunningen. De mogelijkheid om artikel 19 vrijstellingen te kunnen verlenen, is vervallen. In plaats daarvan is het projectbesluit gekomen. Dit wordt in een afzonderlijke paragraaf behandeld. Reikwijdte bestemmingsplan De juridische basis voor het bestemmingsplan is artikel 3.1 van de Wro: 'De gemeenteraad stelt voor het gehele grondgebied van de gemeente een of meer bestemmingsplannen vast, waarbij ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening de bestemming van de in het plan begrepen grond wordt aangegeven en met het oog op de bestemming regels worden gegeven. Deze regels betreffen in elk geval regels omtrent het gebruik van de grond en van de zich daar bevindende bouwwerken.' Daarbij kan worden gedacht aan ruimtelijk relevante kwaliteitseisen, zoals de huidige eisen in artikel 15 Besluit op de ruimtelijke ordening 1985 met betrekking tot geluidhinder, maar ook aan ruimtelijk relevante eisen, bijvoorbeeld ten aanzien van externe veiligheid. Voorts kan worden gedacht aan sectorale ruimtelijk relevante kwaliteitseisen op het gebied van wonen of waterbeleid en -beheer. Opgemerkt wordt dat de kwaliteitseisen en gebruiksbepalingen uiteindelijk altijd op de een of andere wijze zullen moeten kunnen worden vertaald in ruimtelijke maatregelen en regels die passen binnen het bestemmingsplan. De aard van het bestemmingsplan brengt met zich mee dat bepalingen kunnen worden opgenomen voor zover zij relevant zijn voor de fysieke leefomgeving, derhalve een ((fysiek element)) bevatten. Dit betekent dat het bestemmingsplan van de Wro de mogelijkheid tot het opnemen van voorschriften in verband met een goede ruimtelijke ordening verder kan gaan dan onder de WRO het geval is. Adviesbureau RB01 Roiierdam /Middelburg