Computerfaciliteiten. Informatica & Informatiekunde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Computerfaciliteiten. Informatica & Informatiekunde"

Transcriptie

1 Computerfaciliteiten Informatica & Informatiekunde september 2009

2 1 Introductie In de periode is er veel gewijzigd en zullen ook nog dingen wijzigen aan de computervoorzieningen voor informatica en informatiekunde. Daardoor is de informatie hierin onvolledig en misschien zelfs al achterhaald. De laatste gegevens staan op de onderwijs website en op de helpdesk website 2 Computerzalen De computer-practicumzalen van informatica en informatiekunde liggen op de 4e en 5e verdieping van het Buys Ballot Laboratorium, Princetonplein 5 (meestal afgekort tot BBL). Daarnaast is er in het Minnaert gebouw, Leuvenlaan 4 in zaal 203a, de Sterrenzaal beschikking over een aantal vrij te gebruiken practicum PCs waar ook dezelfde software op is geinstalleerd. Deze zalen zijn elke werkdag open van 8 uur tot 19 uur. Er staan in totaal ruim 130 vrij recente computers opgesteld. De besturingssystemen zijn WindowsXP en Linux, het aanbod hiervan is afhankelijk van de wensen voor de diverse vakken. Je kunt op diverse plaatsen een eigen laptop op het netwerk aansluiten op zogenaamde inprikplekken, of gebruik maken van het draadloze netwerk. Zie hiervoor hoofdstuk 10. Buiten de openingstijden zullen de computersystemen zichzelf afsluiten. 3 Computertoegang Voor het computergebruik tijdens je studie krijg je de beschikking over twee accounts, d.w.z. combinaties van een username en een password die je voor diverse computerdiensten nodig hebt: Een Solis-account. Dit account is voor algemene diensten van de Universiteit Utrecht: inschrijven voor cursussen, campus-software enz. Alle studenten van de UU krijgen een Solis-account. Je Solis-username is je 7-cijferige studentnummer. Het bijbehorende password krijg je per post thuisgestuurd, of anders kun je erom vragen bij het studenten-servicecentrum van de UU. De naam Solis verwijst naar het zonnetje in het logo van de UU. Een CS-account. Dit account is specifiek voor de opleiding informatica en informatiekunde. Je hebt het onder andere nodig voor toegang tot de computers in de practicumzalen. Je CS-username bestaat uit 8 of minder kleine letters, namelijk je voorletters plus achternaam (zonder voorvoegsels), afgekapt tot 8 letters. Bijvoorbeeld jhtuinma voor Jan-Hendrik de Tuinman. Het bijbehorende password krijg je op de eerste studiedag uitgereikt, of anders kun je er om vragen bij de studentenbalie van de opleiding in het Minnaertgebouw (bij de loopbrug naar BBL). 1

3 De naam CS is een afkorting van computer science, de internationale benaming van informatica. Je kunt je passwords wijzigen in een voor jou gemakkelijker te onthouden combinatie. Zorg er wel voor dat het niet te gemakkelijk wordt voor kwaadwillende derden, dus niet hetzelfde als je username, geen bestaande woorden, niet je eigen geboortedatum of telefoonnummer. Verwerk liefst wat letters, cijfers en leestekens in je password. Het wijzigen van je password gaat als volgt: Voor je Solis-account: surf naar solis-ugids.uu.nl, klik op eigen gegevens, log in met je Solis-username en (oude!) password, klik op wachtwoord wijzigen. Voor je CS-account: Log in op een Windows-machine met je CS-username en (oude!) password, druk op Ctrl-Alt-Delete en kies change password Log in op een Linux-machine met je CS-username en ook hier nog je oude password, en kies in het startmenu linksonder: Preferences - Password Let op: je moet dus op beide computersystemen apart je password wijzigen. Zelfs als je nooit Linux denkt te gaan gebruiken, moet je dat voor deze ene keer toch doen, anders is je mail-password niet gewijzigd (daarvoor geldt namelijk het Linuxpassword). Over het algemeen is het verstandig om niet voor je al je digitale activiteiten (universitaire accounts, eigen mail, electronisch bankieren, online winkelen, dubieuze chat-sites, noem maar op... ) hetzelfde password te gebruiken: als er dan ééntje in verkeerde handen valt wordt dan immers je hele digitale leven aangetast. Tip: gebruik een paar goeie, echt geheime passwords voor belangrijke zaken, en gebruik die niet bij minder betrouwbare situaties (online shoppen e.d.). Informatica springt zeer zorgvuldig om met je CS-password. Als je het vergeet, kan zelfs de systeembeheerder het niet meer terughalen, en overal waar je dit password moet intikken gebeurt dat via een beveiligde verbinding. Het Solis-password kan ongecodeerd over het netwerk gestuurd worden bij sommige applicaties. Dit kan een reden zijn om voor je Solisaccount niet hetzelfde password te kiezen als voor je CS-account, en in ieder geval niet je meest geheime password. Alle computergebruik bij de Universiteit Utrecht valt onder het Reglement voor gebruik van ICT-middelen bij de Universiteit Utrecht door studenten en medewerkers wat te vinden is via Reglement voor gebruik van ICT-middelen bij de Universiteit Utrecht door studenten en medewerkers. 4 Filesysteem Op het netwerk is voor diverse doeleinden een speciale directory (oftewel map, of folder, of hoe je het maar wilt noemen) beschikbaar. De belangrijkste zijn op de Windows-computers als virtuele disks beschikbaar. Hieronder volgt een overzicht. In de tabel staan de volledige 2

4 netwerknamen (mocht de afbeelding op virtuele disks niet beschikbaar zijn), en de naam die de directory op Linux-computers heeft. A: De floppy-drive. Incidenteel nuttig voor het transport van kleine hoeveelheden data. C: De interne harddisk. Hierop is de meest gebruikte software geïnstalleerd. De disk is read-only; je kunt de files wel bekijken en runnen, maar niet veranderen of weggooien. Ook kun je op deze disk geen nieuwe files, en dus ook niet zelf nieuwe software installeren. Dat zou ook weinig zin hebben, want een volgende keer zit je waarschijnlijk weer op een andere plek. De enige uitzondering is de directory temp waarin je tijdelijk bestanden kunt neerzetten. Dat is bijvoorbeeld handig als je een grote file wilt downloaden, of een grote zip-file wilt aanmaken, om die daarna op CD te branden. Het is een goede gewoonte om de directory na gebruik leeg te maken; anders gebeurt dat in ieder geval bij regelmatige automatische schoonmaak. D: De interne CD-lezer. De meeste computers kunnen ook DVD s lezen en CD s schrijven. Voor het schrijven van CD s is het programma Easy CD Creator geïnstalleerd, omdat je in WindowsXP niet rechtstreeks in de explorer naar CD kunt schrijven. E: Als je een memory-stick in de USB-poort hebt gestoken (achter het klepje aan de voorkant van de computer), is deze over het algemeen als E: beschikbaar. H: Dit is je persoonlijke Home -directory. Files worden opgeslagen op een centrale fileserver; je zult ze dus een volgende keer ook op een andere werkplek weer aantreffen. Data op deze disk wordt dagelijks geback-upt, en is dus veilig voor disk-crashes en ander onheil. De prijs hiervan is dat de omvang van deze directory beperkt is door een quotum van 250 megabyte. De directory is dan ook niet bedoeld om grote bestanden te bewaren (dat kan beter op CD of memory-stick) of grote hoeveelheden software te installeren, maar veeleer voor je eigengemaakte practicumopdrachten, scripties enz. Let op dat bestandsnamen hoofdlettergevoelig zijn: hoi.txt is op de fileserver dus een andere file dan hoi.txt. Voor Windows zijn ze echter wel gelijk. W: Dit is je persoonlijke WWW-directory. Files die je hier in neerzet zijn toegankelijk via WWW, op de site en ook op Het is handig om een file index.html neer te zetten met verwijzingen naar de overige inhoud, want deze file wordt automatisch getoond als je naar de directory surft. Voor het publiceren op WWW gelden minstens de regels die gelden voor publicatie in druk: het is verboden informatie te publiceren als dat niet is toegestaan op grond van auteursrecht, anti-discriminatie wetgeving enz. Dit geldt voor alle informatie die onder een www-directory op de WWW-server staat, ongeacht of die informatie bereikbaar is via een home-page. S: Een (read-only) directory met aanvullende software die niet lokaal geïnstalleerd is. In principe zijn alle programma s direct vanaf deze plaats te runnen. In de sub-directory depot staan de files waarmee diverse pakketten kunnen worden geïnstalleerd. 3

5 P: Een (read-only) directory met aanvullende bestanden die voor een specifiek practicum gebruikt worden. R: Een (read-only) directory met aanvullende bestanden die voor bijzondere projecten gebruikt worden. Naast de bovenstaande automatisch beschikbare virtuele disks, bestaat er nog een tijdelijke (netwerk)directory voor algemeen, fair use gebruik. In de wandelgangen staat deze directory ook wel bekend als nettmp. Om te voorkomen dat het inloggen te traag gaat, wordt daarvoor niet automatisch een virtuele disk aangemaakt, maar je zou deze netwerkdirectory zelf kunnen toewijzen aan driveletter T:. Nettmp is vooral geschikt om grote hoeveelheden data naar een ander systeem of gebruiker te transporteren (lokaal kun je immers C:\temp gebruiken). Files worden automatisch weggegooid na enkele dagen tot weken, maar als de disk erg vol wordt kan dat ook al na enkele uren gebeuren. Er is geen quotum op deze disk, maar als jij hem helemaal opgebruikt, is er voor de andere 800 gebruikers geen ruimte meer en maak je mensen boos. Maak je toch meer dan fair gebruik van deze disk, dan komt je naam automatisch te staan in de file T:\00-clobber-list, wat behalve een schandpaal ook betekent dat jouw files bij voorkeur als eerste worden weggegooid. In onderstaande tabel staan de volledige netwerknamen van bovengenoemde virtuele drives, en de naam waaronder ze op Linux-systemen te vinden zijn. drive toepassing windows-naam unix-naam A:\ floppydisk - - C:\ harddisk - - D:\ CD-drive - - E:\ memory stick - - H:\ home directory \\home.students.cs.uu.nl\cs-username /users/cs-username of ~ W:\ WWW home \\wwwfs.students.cs.uu.nl\homepage /users/www/people/cs-username V:\ WWW root \\wwwfs.students.cs.uu.nl\www /users/www/ S:\ software \\sw.students.cs.uu.nl\pkg - P:\ praktikum \\netshare.students.cs.uu.nl\praktikum /praktikum R:\ projecten \\netshare.students.cs.uu.nl\projects /projects T:\ tijdelijk \\nettmp.students.cs.uu.nl\nettmp /net/tmp 5 Printen en kopiëren Op elke locatie staat een copier/printer (multifunctional) waarop je kunt printen. namen van de printers tref je aan in de lijst printers: De SCMF001 staat in het middengebied op de 5e verdieping van het BBL. SCMF039 staat in het middengebied op de 4e verdieping van het BBL. SCMF006 staat in het Minnaert gebouw tegenover het kantoor van onderwijs en studentenzaken (onder de Sterrenzaal). 4

6 Voor printen en kopiëren moet betaald worden (huidige stand van zaken), er wordt afgerekend met een chipknip. Ook bij alle andere kopieerapparaten in de Uithof kun je met de chipknip betalen. Zo n chipknip heb je sowieso nodig voor de koffieautomaten en de kantine. Een chipknip-oplaadpunt hangt in het Minnaertgebouw naast de ruimte van de portier. 6 Mail Aan beide accounts (Solis en CS) is een mail-adres gekoppeld. Je Solis-mailadres wordt door de universiteit gebruikt voor algemene mededelingen, je CS-mailadres voor opleidingsspecifieke dingen. Docenten zullen je over het algemeen via je CS-mailadres mailen. Je wordt geacht beide mailboxen regelmatig te checken, met name je CS-adres minimaal 2 keer per week, omdat hier ook korte-termijn mededelingen op worden gedaan (roosterwijzigingen e.d.). Je Solis- adres heeft de vorm J.H.deTuinman@students.uu.nl. Als je een veel voorkomende naam hebt, komt er een getal bij: J.Jansen7@students.uu.nl. Om de mail te lezen: surf naar en log in met je Solis-username. Je CS- adres heeft de vorm jhtuinma@students.cs.uu.nl, waarin dus je CSusername te herkennen is. Om de mail te lezen: surf naar en log in met je CS-username. Als je je password hebt veranderd, dan geldt het password zoals je dat op een Linuxcomputer hebt ingesteld. We raden je aan om spoedig onder Options je volledige naam in te vullen, zodat ontvangers van je mailtjes niet alleen maar je ietwat cryptische username als afzender te zien krijgt. Vul je echte voor- en achternaam in en niet een lollige nickname, want veel docenten zijn geneigd om mail afkomstig van Mr.Mystery, Gonzo the Great en Sinterklaas niet serieus te nemen of zelfs ongelezen weg te gooien. In plaats van via het hierboven genoemde webmail-systeem kun je je mail ook met andere mail-programma s lezen, bijvoorbeeld Mozilla-mail. Je moet die dan zelf configureren om gebruik te maken van de volgende servers: smtp.students.cs.uu.nl voor uitgaande mail, en imaps.students.cs.uu.nl voor inkomende mail. Het is natuurlijk niet handig om steeds al die verschillende mailboxen te moeten checken (Solis, CS, en je eventueel al bestaande mailbox(en)). Daarom kun je je mail automatisch laten doorsturen ( forwarden ). We raden je aan om je Solis-mail naar je CS-mailbox te laten doorsturen, of eventueel andersom, en de mailbox waarheen je het laat sturen regelmatig te checken. Je kunt ze ook allebei naar je huidige mailadres laten doorsturen, maar we raden je aan om dat alleen te doen als je een betrouwbare provider met een royale mailbox hebt. Hotmail- en andere gratis accounts hebben de neiging om snel vol te raken, en op die manier zou je belangrijke mails voor je studie kunnen missen. Het automatisch door laten sturen van je mail werkt als volgt: 5

7 Voor je Solis-mailbox: surf naar solis-ugids.uu.nl, klik op eigen gegevens, log in met je Solis-username en vul het forwarding-adres in. Voor je CS-mailbox: edit de file.mailfilter (let op de punt vooraan de filenaam!) in je home-directory. Laat alle tekst die er al staat intact (die verzorgen o.a. de spam-filtering) en voeg als allerlaatste regel toe: to Als je ook een kopie in je CS-mailbox wilt houden, gebruik dan cc in plaats van to. Let op:.mailfilter moet met een zogenaamde unix-compatible editor bewerkt worden, bijvoorbeeld EditPad (S:\EditPadLite\EditPad.exe). 7 News In aanvulling op het mail-systeem voor individuele berichten is er een systeem voor algemene mededelingen. Dit maakt gebruik van een paar speciale groepen in Usenet news. De volgende groepen worden gebruikt voor aankondigingen die voor alle, of grote groepen studenten van belang kunnen zijn. Studenten worden geacht deze aankondigingen regelmatig te lezen (minstens twee keer per week). ruuinf.student: tentamenuitslagen, roosterwijzigingen e.d. ruuinf.comp.announce: mededelingen van het systeembeheer (aankondigingen onderhoud, berichtgeving over storingen) ruuinf.library: mededelingen van de bibliotheek In de volgende groepen kun je ook zelf berichten posten: ruuinf.shop: te koop gevraagd/aangeboden (boeken, computers enz.) ruuinf.banen: personeel gevraagd ruuinf.programmeren: wie weet hoe... werkt (maar vragen om antwoorden van practicumopgaven wordt niet op prijs gesteld!) ruuinf.misc: alle andere dingen die je van belang vindt voor studenten en staf van het departement ruuinf.test: om met het systeem te oefenen of iets uit te proberen, als je niet meteen iets van belang te melden hebt. Als je klachten of opmerkingen over het onderwijs of de computerinfrastructuur hebt, kun je die beter direct met de verantwoordelijke docent, respectievelijk het systeembeheer bespreken (bijvoorbeeld per mail); een algemene opmerking posten in ruuinf.misc heeft in dat geval niet zo veel zin. Je kunt dit nieuws als volgt bekijken op een windows-practicumcomputer: In het Start-menu, kies Programs - Internet - Agent (Forte free agent newsreader). In het Options -menu kies General preferences, klik op tabblad System en vul in achter News Server: news.cs.uu.nl. In het Group -menu kies Show all groups, en selecteer de groepen die beginnen met ruuinf. uit de (lange) lijst. Je kunt natuurlijk ook nog andere groepen die je interessant lijken uitkiezen. In het Online -menu, kies Get all headers in selected groups In plaats van Agent kun je, als dat je voorkeur heeft, ook gebruik maken van Thunderbird; het instellen van Thunderbird gaat op een soortgelijke manier. 6

8 8 Software Als student heb je de mogelijkheid om bepaalde software zeer voordelig of zelfs gratis (en toch legaal!) te verkrijgen, ook voor gebruik op je eigen computer. Het departement informatica participeert in de MSDN Academic Alliance van Microsoft. Dat betekent dat je veel Microsoft development-software (Windows XP, Visual Studio, Project, Visio; maar bijvoorbeeld niet Flight simulator en Office) gratis kunt gebruiken voor je studie. Je moet daartoe eenmalig een verklaring ondertekenen, en daarna kun je de CD-images zelf downloaden. Details over de procedure kun je vinden op dit is een interne webpagina, die je alleen kunt bereiken vanaf de practicumcomputers. De Universiteit Utrecht heeft licenties voor educatief gebruik afgesloten met diverse leveranciers. Onder andere Microsoft (hier zit Office wel in het pakket), McAfee, Norton, Borland, Filemaker, Macromedia, Autocad. De producten kosten daardoor veelal niet meer dan enkele tientjes (in plaats van honderden euro). Je kunt deze producten bestellen via de website Klik op ingang voor studenten en medewerkers, kies Universiteit Utrecht uit het lijstje, en log in met je Solisusername. 9 Thuis werken Als je thuis een computer hebt, wil je daar natuurlijk wel eens op verder werken aan de projecten die je begonnen bent op de computers in de practicumzalen van de universiteit. Bedenk je dat vantevoren, dan kun je de relevante files op de volgende manieren mee naar huis nemen: Misschien wel het gemakkelijkste: op een memory-stick Stuur een mail naar jezelf met de files als attachment, en haal die thuis weer op via de webmail-interface. Maak gebruik van de 50 megabyte diskruimte die is gekoppeld aan je Solis-account. Je kunt die overal bereiken via inloggen met je Solis-username, en doorklikken op naar U-schijf. Het gaat in feite om een FTP-verbinding, die je ook direct kunt aanspreken als ftp://uschijf.uu.nl. Maar het gebeurt ook wel dat je thuis bedenkt dat je nog files van je H-schijf had willen gebruiken, die je niet op bovenvermelde manieren beschikbaar hebt gemaakt. Dan kun je gebruikmaken van WinSCP, maar dat moet je eenmalig op de universiteit hebben voorbereid doe dat dus voordat je het de eerste keer hard nodig hebt! Dit gaat als volgt: Doe dit (eenmalig) thuis: Download WinSCP vanaf winscp.net en installeer het. 7

9 Run het programma PuTTYgen dat je bij WinSCP erbij krijgt. Druk op generate en beweeg de muis volgens aanwijzingen. Bedenk een password en vul dit in achter key passphrase en confirm passphrase. (De passphrase mag, als je wilt, gelijk zijn aan je CS-password). Kies achter Type of key to generate : SSH-2. Druk op save private key en bewaar dat bestand ergens op je computer. Druk op save public key en breng dat bestand naar de universiteit (met een floppy, memory stick, mail naar jezelf of via uschijf). Doe dit (eenmalig) op de universiteit: Maak een directory aan met de naam.ssh (dus inclusief de punt in de naam). De windows file-explorer weigert directories aan te maken die met een punt beginnen, dus dat moet even anders: kies Run in het Start-menu en tik cmd. In het command window dat ontstaat, tik je h:, en vervolgens md.ssh. Zet de public key die je van huis hebt meegenomen in deze map, en noem het bestand authorized_keys (zonder extensie). Zorg ervoor dat de volledige key op één regel staat in dit bestand (je zult het bestand dus moeten bewerken). Doe dit thuis als je een file wilt ophalen: Start WinSCP en vul in achter Host name: shell.students.cs.uu.nl. Vul in achter User name: je CS-username. Het veld Password kun je leeg laten. Vul in achter Private key file: de file met de private key die je eerder hebt opgeslagen. Kies achter Protocol: SCP. Ga nu in de treeview links naar SSH en kies achter Preferred: 2 only. Klik op Save, zodat je een volgende keer niet weer alles hoeft in te vullen. Klik tenslotte op Login. Nu komt er nog een schermpje op waarin je de Passphrase moet invullen die je eerder hebt bedacht. Als het allemaal goed gegaan is, kun je nu bij de bestanden op je H-schijf. Je W-schijf kun je bereiken via de directory /root/users/www/. Als alternatief voor het gebruik van WinSCP, kun je ook gebruik maken van VPN om vanaf thuis toegang te krijgen tot het informatica-netwerk. Zie daarvoor het volgende hoofdstuk. 10 Inprikplekken en draadloos netwerk Als je een eigen laptop meeneemt naar de universiteit, kun je die in het BBL gebruiken: via het draadloze netwerk op de 4e en 5e verdieping van het BBL. Meer informatie op Inloggen op het beveiligde netwerk SOLIS-AIR is voldoende om toegang te krijgen tot Internet en . Om toegang te krijgen tot je H-drive en andere informatica specifieke zaken moet je een VPN client gebruiken. VPN clients werken ook als je je wireless client laat connecten naar het onbeveiligde netwerk WLAN-UU. Om ook je H-drive of informatica specifieke zaken te benaderen heb je ook Virtual Private Network (VPN) client-software nodig. Die kun je downloaden via 8

10 Dit programma heeft een configuratie-file nodig. Die kun je ophalen uit de directory /projects/vpn, oftewel R:\vpn. Kopieer deze file op de ouderwetse manier (floppy, memory-stick,... ) naar je laptop. Als je de file (met extensie.pcf) in dezelfde directory zet als de VPN-client vindt-ie hem automatisch, anders moet je hem zoeken met Import uit het Connection entries menu. Kies daarna voor Connect met dat profile en log in met je Solis-username en -password. Nu heb je verbinding met het Internet. Om je H-disk te bereiken: rechtsklik op My Network Places in de verkenner, kies Search for computers en tik in home.students.cs.uu.nl. Of open direct \\home.students.cs.uu.nl in de verkenner. Als er om je username gevraagd wordt, tik dan in: STUDENTS\ gevolgd door je CS-username. 11 RSI-preventie RSI ( Repetitive Strain Injury ) is een verzamelnaam voor diverse pijnklachten in spieren, pezen en zenuwen die zich tussen de vingertoppen en de nek bevinden. De klachten kunnen worden veroorzaakt door steeds herhaalde bewegingen bij een statische houding. Bij computerwerk is daar al snel sprake van, dus als student, en zeker als informaticaof informatiekunde-student behoor je tot de risicogroep voor RSI. Het is dus belangrijk speciaal te letten op manieren waarmee je RSI kunt voorkomen. Er is sprake van RSI als: je last hebt van pijn, tintelingen, gevoelloosheid, stijfheid of krachtverlies in je bovenrug, nek, schouders, armen, ellebogen, polsen, handen of vingers. je klachten verergeren door fijne bewegingen of lang in dezelfde houding zitten (bijvoorbeeld achter een computer). de klachten vaak ontstaan tijdens of na een periode van stress of waarin je druk bent geweest met een bepaalde taak (bijvoorbeeld practicumopdracht of scriptie). rust de klachten vermindert, maar ze weer terugkomen zodra je weer aan de slag gaat. De klachten ontstaan vaak langzaam en kunnen verschillende fasen doorlopen. Aan het begin voel je vage pijn in de loop van de dag, daarna heb je er ook s avonds last van, en uiteindelijk blijft de pijn continu. Vaak verergert de RSI als je klachten te lang negeert. Het is dus van groot belang er tijdig iets aan te doen! Dit zijn manieren om RSI te voorkomen: Werk niet te veel achter de computer: maximaal 6 uur per dag. Neem per uur 10 minuten pauze, en gebruik die voor ontspanningsoefeningen voor je handen, armen en schouders. Lees ook eens je theorieboek: dat is ook een vorm van computerpauze, en bovendien hoef je met meer theoriekennis minder trial&error te gebruiken bij het computerwerk. Drink veel (water!); dat is sowieso goed tegen de uitdroging, en bovendien moet je ervan naar de WC en dat is dan weer een pauze. Ga na een hele dag computerpracticum niet ook nog eens s avonds gamen en chatten get a life. En is het wel nodig om te mailen, als je ook kunt bellen of even langslopen? 9

11 Vermijd een te hoge werkdruk en de bijbehorende stress. Spreid werk (practicumopdrachten) over langere tijd uit, en begin er dus direct aan, ook al hoeft het pas veel later te worden ingeleverd. Laat je niet opfokken als zo n stomme computer weer eens niet doet wat je wilt; ga ook niet extra hard op het toetsenbord meppen. Let op je houding achter de computer. Zet je stoel op een goede hoogte: zo, dat je voeten plat op de vloer (of een voetensteun) staan, en je onderarmen in een hoek van 90 graden met je bovenarmen. Zorg vooral dat er geen knik in je polsen zit tijdens het tikken, in geen enkele richting: je hand moet recht in het verlengde liggen van je arm. Dus ook niet op tafel leunen tijdens het tikken, en zelfs niet op speciale polsmatjes (die zijn bedoeld om tijdens de tik-pauzes op te leunen). Zet je beeldscherm niet met de achterkant tegen een raam: het lichtcontrast is vermoeiend voor je ogen. Ken de mogelijkheden van je software. Vooral bij nauwkeurige muisbewegingen kan je hand erg verkrampt raken. Menukeuzes (zeker als je ze vaak gebruikt) kun je dus met keyboard-shortcuts maken. Manipuleren van blokken tekst in de editor gaat vaak ook gemakkelijker met een paar eenvoudige toetsencombinaties: Tekstblok selecteren: pijltjestoetsen met Shift ingedrukt Naar begin/einde van de regel: Home en End -toets Tekstblok kopiëren: Ctrl+C of Ctrl+Insert Tekstblok knippen: Ctrl+X of Shift+Delete Tekstblok plakken: Ctrl+V of Shift+Insert Gebruik PageUp en PageDown om te scrollen in plaats van met de muis in de vertikale scrollbalk te prutsen. Gebruik de Zoek -functie van de editor in plaats van eindeloos te scrollen. Gebruik Tab bij het invullen van de verschillende velden van een dialoogwindow. Leer ook eens wat speciale Windows-shortcuts (Window+E is explorer openen, Window+D is desktop clear enz.). Gebruik zoek&vervang of macro s in plaats van 50 keer hetzelfde te doen. Mocht je ondanks alle voorzorgen toch last krijgen van RSI-achtige klachten, neem die dan serieus. Ga niet door met de activiteiten (computerwerk) die de klachten veroorzaken of verergeren. Neem contact op met je huisarts om naar oorzaken te zoeken en voor advies om de klachten te verminderen. Stel grenzen aan jezelf: je gezondheid is belangrijker dan een hoog tentamencijfer. Overleg met je tutor of studieadviseur over hoe je de werkdruk kunt verminderen. Zoek meer informatie over RSI en wat je ertegen kunt doen (tja, en dat moet dan weer met de computer), bijvoorbeeld op of of 12 Onderwijs: inschrijven en inleveren Welke vakken er in elk van de vier onderwijsperioden voor keuze in aanmerking komen kun je opzoeken in de electronische studiegids: Inschrijven voor de vakken (na periode 1) kun je doen via Osiris, het inschrijf- en studieresultatensysteem van de universiteit: Inloggen met je Solis-username en -password. Voor het inschrijven wordt binnen de Universiteit Utrecht 10

12 een strikte termijn gehanteerd. Meestal ligt het uiterste inschrijfmoment ( na-inschrijving ) zo n 3 weken voor aanvang van een periode. Via Osiris kun je ook een overzicht krijgen van tot nu toe behaalde studieresultaten. Bij sommige vakken kun je opdrachten electronisch inleveren. Dat gebeurt via de website Inloggen met de CS-username en studentnummer (dus zonder password!). Voeg meerdere files samen met zip, want je kunt slechts één file per opdracht per vak inleveren. Als je nogmaals voor dezelfde opdracht iets inlevert, vervangt dat de eerder ingeleverde file. Bij vakken waarbij intensieve samenwerking nodig is, wordt ook wel gebruik gemaakt van het BSCW-systeem ( Basic Support for Cooperative Work ). Toegang gaat via bscw.cs.uu.nl/pub, inloggen met je CS-linux username en -password. 11

13 4e verdieping BBL september prakt prakt CLZ-β CLZ-β x2 10x2 15x2 15x college werkc werkc werkc werkc 405 M V M V pr x2 10x2 15x2 16+8x2 16+8x prakt geb. geb. prakt prakt combi beh. kantine beh. combi werkc werkc 5e verdieping werkc college x x2 20 werkc prakt werkc college prakt werkc UBV A-Es 2 M V a M V N&S SONS ICT-beta service-beta ICT-beta flex UBV Sticky

Computerfaciliteiten. Informatica & Informatiekunde

Computerfaciliteiten. Informatica & Informatiekunde Computerfaciliteiten Informatica & Informatiekunde september 2008 1 Introductie Dit document beschrijft de stand van zaken per 1 september 2008. De informatie in dit document is per definitie aan verandering

Nadere informatie

Gebruikershandleiding FSW-terminal server

Gebruikershandleiding FSW-terminal server Gebruikershandleiding FSW-terminal server Uitgegeven door: Helpdesk DIOS Lokatie: 1B01, naast de Servicedesk Faculteit Sociale Wetenschappen Pieter de la Court gebouw Wassenaarseweg 52 2333 AK Leiden Versie:

Nadere informatie

Sick Beard installeren en configureren voor gebruik in combinatie met SABnzbd+...

Sick Beard installeren en configureren voor gebruik in combinatie met SABnzbd+... pagina 1 van 6 Sick Beard installeren en configureren voor gebruik in combinatie met SABnzbd+ (Windows) Introductie Sick Beard is een stukje software wat heel wat werk uit handen kan nemen. Het weet welke

Nadere informatie

Handleiding. Handleiding FTP. Anne-Martine Gielis. Op basis van 'Handleiding FTP gebruik' door Iman Abdullatif van de EFA. Inleiding...

Handleiding. Handleiding FTP. Anne-Martine Gielis. Op basis van 'Handleiding FTP gebruik' door Iman Abdullatif van de EFA. Inleiding... FTP Anne-Martine Gielis Op basis van ' FTP gebruik' door Iman Abdullatif van de EFA Inleiding... 1 FTP-account... 1 WS_FTP... 1 Downloaden... 1 Installeren... 1 Verbinding maken... 2 Eerste keer... 2 Een

Nadere informatie

Saxion Research Cloud Drive (SRCD)

Saxion Research Cloud Drive (SRCD) 1 Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Handleiding Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Welke (groepen) gebruikers kun jij rechten geven? Hoe meld je je aan bij SURFconext? Een mappenstructuur maken in SRCD

Nadere informatie

Beginnersles 2 Computerles Windows 7

Beginnersles 2 Computerles Windows 7 Beginnersles 2 Computerles Windows 7 Ik geef hier nogmaals een overzicht van de belangrijkste Toets-Combinaties: (Ik gebruik ze al jaren, en heb daar veel gemak van ) Ctrl + A = Selecteren Ctrl + C = Kopiëren

Nadere informatie

Het opzetten van een VPN verbinding (Virtual Private Network)

Het opzetten van een VPN verbinding (Virtual Private Network) Het opzetten van een VPN verbinding (Virtual Private Network) Versie: 20 april 2009 (Wouter Marra) Vragen en opmerkingen: fadbalie@geo.uu.nl, tel: 2098 Door gebruik te maken van een VPN verbinding kunt

Nadere informatie

Werken op afstand via internet

Werken op afstand via internet HOOFDSTUK 12 Werken op afstand via internet In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat er nodig is om op afstand met de ROS artikel database te kunnen werken. Alle benodigde programma s kunnen worden gedownload

Nadere informatie

Handleiding bij het gebruik van het bibsource portaal

Handleiding bij het gebruik van het bibsource portaal Handleiding bij het gebruik van het bibsource portaal Inhoudsopgave 1.0 introductie... 2 2. 0 Voor je begint Software vereisten... 2 2.1 VPN client installeren (voor toegang thuis)... 2 2.2 Citrix Receiver

Nadere informatie

BSCW-WebDAV Handleiding

BSCW-WebDAV Handleiding BSCW-WebDAV Handleiding Strategische informatievoorziening Februari 2005 versie 2 Gebruik van deze handleiding Deze handleiding is bedoeld om medewerkers en studenten te ondersteunen bij het gebruik van

Nadere informatie

- Plan Zo kun je een. website bouwen!

- Plan Zo kun je een. website bouwen! - Plan Zo kun je een website bouwen! BoekjeHoeKanJeEenWebsiteBouwen.i1 1 8-7-2008 17:23:14 BoekjeHoeKanJeEenWebsiteBouwen.i2 2 8-7-2008 17:23:15 In dit boekje staat de uitgebreide versie van hoe je een

Nadere informatie

Introductie. Handleiding: Owncloud instellen

Introductie. Handleiding: Owncloud instellen Introductie QSIT Owncloud is de hollandse en 100% privacy-veilige variant van Dropbox of Google Drive. Het stelt u in staat om vanaf elk apparaat aan dezelfde bestanden te werken. Omdat wij onze servers

Nadere informatie

Planbord installatie instructies

Planbord installatie instructies Planbord installatie instructies Uit Comprise Wiki Inhoud 1 Basis installatie 1.1 Installeren 1.1.1 Microsoft Data Access Components 1.2 De eerste keer starten 2 Veelgestelde vragen 2.1 "Network resource

Nadere informatie

Saxion Research Cloud Drive (SRCD)

Saxion Research Cloud Drive (SRCD) 1 Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Handleiding Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Welke (groepen) gebruikers kun jij rechten geven? Hoe meld je je aan bij SURFconext? Een mappenstructuur maken in SRCD

Nadere informatie

Practicum Software Tools 2001, week 36

Practicum Software Tools 2001, week 36 Practicum Software Tools 2001, week 36 Opmerking: tijdens het uitvoeren van dit practicum kunnen er windows verschijnen die om bevestiging vragen of een fout melden. Lees de tekst en probeer zelf te verzinnen

Nadere informatie

ROBOMIND ACADEMY DESKTOP LICENTIE HANDLEIDING

ROBOMIND ACADEMY DESKTOP LICENTIE HANDLEIDING ROBOMIND ACADEMY DESKTOP LICENTIE HANDLEIDING Wanneer je een gratis RoboMind Academy Account aanmaakt krijg je daarbij ook een gratis 30-dagen trial licentie voor de offline RoboMind Desktop software.

Nadere informatie

Het instellen van je eigen laptop

Het instellen van je eigen laptop Het instellen van je eigen laptop 2018 2019 Inhoud Inleiding... 2 Windows instellen en account aanmaken... 3 OneDrive Instellen... 11 OneDrive koppelen aan Office... 14 Deze handleiding is van toepassing

Nadere informatie

Installeren van het programma:

Installeren van het programma: Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 20-2-2011 Inhoudsopgave Installeren van het programma:...3 Configureren van het programma:...7 Mappen aanmaken:...9 Groepen

Nadere informatie

em Client Mailprogramma

em Client Mailprogramma em Client Mailprogramma Omdat Windows Live Mail (WLM) na 10 januari 2017 niet meer door Microsoft wordt ondersteund (er komen geen veiligheidsupdates meer uit) is het verstandig om over te stappen op een

Nadere informatie

Handleiding: Werken met Solis-VPN

Handleiding: Werken met Solis-VPN Handleiding: Werken met Solis-VPN Auteur: ICT Service Centrum Versie: 1.7 Datum: 30 juni 2010 Inhoudsopgave 1 Werken met Solis-VPN... 2 1.1 Opzetten van een beveiligde verbinding... 2 1.2 Opstellen verbinding

Nadere informatie

De eerste stappen. Helpdesk, S4.09a helpdesk@few.vu.nl 16 oktober 2009

De eerste stappen. Helpdesk, S4.09a helpdesk@few.vu.nl 16 oktober 2009 De eerste stappen Helpdesk, S4.09a helpdesk@few.vu.nl 16 oktober 2009 1 Welkom Welkom op het computersysteem van de Faculteit der Exacte Wetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. In dit document

Nadere informatie

Aandachtspunten voor installatie suse in vmware server

Aandachtspunten voor installatie suse in vmware server Aandachtspunten voor installatie suse in vmware server Voorbereiden van vware virtueel machine: 1. Select linux Suse linux 2. Maak disksize 5Gb Denk er als je virtual machine wilt draaien op FAT32 vink

Nadere informatie

Greet Verhelst 2011-2012. In het volgende scherm log je in met je gebruikersnaam of e-mailadres en paswoord.

Greet Verhelst 2011-2012. In het volgende scherm log je in met je gebruikersnaam of e-mailadres en paswoord. Greet Verhelst 2011-2012 1 Registreren Surf naar http://www.wikispaces.com Indien je reeds een wiki-member bent klik je op Sign In. In het volgende scherm log je in met je gebruikersnaam of e-mailadres

Nadere informatie

Handleiding Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Handleiding Saxion Research Cloud als Netwerkschijf

Handleiding Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Handleiding Saxion Research Cloud als Netwerkschijf 1 Handleiding Saxion Research Cloud Drive (SRCD) Klik op één van de onderstaande onderwerpen om direct naar de juiste uitleg in de handleiding te gaan. Welke (groepen) gebruikers kun jij rechten geven?

Nadere informatie

Installatie en gebruikershandleiding Cyso Hosted Exchange MacOS X Uw gegevens:

Installatie en gebruikershandleiding Cyso Hosted Exchange MacOS X Uw gegevens: Installatie en gebruikershandleiding Cyso Hosted Exchange MacOS X Uw gegevens: Gebruikersnaam, bijvoorbeeld: et001 E-mail adres, bijvoorbeeld: tjebbe@exchangetest.nl wachtwoord, bijvoorbeeld: 89Kotahe

Nadere informatie

Verbinden met FTP server

Verbinden met FTP server We gaan kijken naar: Verbinden met een FTP server Je FTP wachtwoord veranderen Je website bekijken Bestanden op een FTP server zetten Verbinden met FTP server Websites staan op een webserver. Een webserver

Nadere informatie

Besturingssystemen Windows Verkenner

Besturingssystemen Windows Verkenner Deze opdracht is gemaakt voor het besturingssysteem Windows 7. Vul de tekst aan waar nodig en voer de doe-opdrachten uit. Voor deze opdracht moet je weet hebben van volgende knop en toets: Start -knop

Nadere informatie

Handleiding Digitale Informatievoorzieningen

Handleiding Digitale Informatievoorzieningen Handleiding Digitale Informatievoorzieningen Door Michiel Krijger Dit document helpt je op weg bij het gebruik van de verschillende informatievoorzieningen op de Haagse Hogeschool. Het begint met de PC

Nadere informatie

1.1 Het gebruik van webbased e-mail

1.1 Het gebruik van webbased e-mail 1.1 Het gebruik van webbased e-mail E-mail is een belangrijke vorm van communicatie aan het worden, die de leerlingen zeker onder de knie moeten krijgen. De taal- of wo-les is daarvoor wel geschikt. In

Nadere informatie

Wachtwoord HvA- ID wijzigen - Zelfsupport/eigen computer: Windows

Wachtwoord HvA- ID wijzigen - Zelfsupport/eigen computer: Windows Wachtwoord HvA- ID wijzigen - Zelfsupport/eigen computer: Windows Kies een rustig moment uit en lees de instructies goed door. Het is belangrijk dat je de juiste stappen doorloopt om je wachtwoord met

Nadere informatie

Documentatie. Remote Access Voorziening Etam (RAVE)

Documentatie. Remote Access Voorziening Etam (RAVE) Documentatie Remote Access Voorziening Etam (RAVE) Versie 1.5 Datum: 16 april 2009 1. INLEIDING 3 2. ÉÉNMALIGE INSTALLATIE CITRIX WEB CLIENT 4 3. VERBINDING MAKEN MET HOOFDKANTOOR 9 3.1 Starten RAVE 10

Nadere informatie

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 HANDLEIDING VIEW DESKTOP Document: Auteur: Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 Handleiding VIEW Desktop M. Huibers P. de Gooijer Inleiding Het Hoornbeeck College en Van Lodenstein maakt gebruik van VMware View.

Nadere informatie

OpenVPN Client Installatie

OpenVPN Client Installatie OpenVPN Client Installatie Windows Vista, Windows 7 Auteurs: Sven Dohmen Laatste wijziging: 23-09-2013 Laatst gewijzigd door: Sven Dohmen Versie: 2.4 Inhoud Ondersteuning... 3 Troubleshooting... 4 Windows

Nadere informatie

Handleiding Digitale Informatievoorzieningen

Handleiding Digitale Informatievoorzieningen Handleiding Digitale Informatievoorzieningen Door Michiel Krijger Dit document helpt je op weg bij het gebruik van de verschillende informatievoorzieningen op de Haagse Hogeschool. Het begint met de PC

Nadere informatie

Toegang Educatieve ICT Systemen

Toegang Educatieve ICT Systemen Kenmerk: ICT20070612-03444 Datum: 12 juni 2007 Toegang Educatieve ICT Systemen Beste deelnemer, In de bijgaande brief ontvang je je gebruikersnaam en wachtwoord. Deze heb je nodig om gebruik te kunnen

Nadere informatie

Printopdrachten sturen vanaf een notebook op de campus en je pc thuis naar de printer/copiers voor studenten

Printopdrachten sturen vanaf een notebook op de campus en je pc thuis naar de printer/copiers voor studenten Printopdrachten sturen vanaf een notebook op de campus en je pc thuis naar de printer/copiers voor studenten Installatie van de Océ printerdriver onder Windows 2000 (NL) Deze informatie is bestemd voor

Nadere informatie

OP DE SHOW EEN LOKAAL NETWERK VAN LAPTOPS MAKEN

OP DE SHOW EEN LOKAAL NETWERK VAN LAPTOPS MAKEN OP DE SHOW EEN LOKAAL NETWERK VAN LAPTOPS MAKEN INHOUD Algemeen... 1 Het maken van een backup om die uit de server te halen en een laptop te zetten.... 1 Netwerk windows 7/8.1... 2 Probleem?... 6 Snelkoppelingen...

Nadere informatie

U bent nu aangemeld op het Chamilo leerplatform en hebt toegang tot de tabs in de blauwe balk (Home pagina, Cursussen, enz ).

U bent nu aangemeld op het Chamilo leerplatform en hebt toegang tot de tabs in de blauwe balk (Home pagina, Cursussen, enz ). Pagina 1 van 17 Surf naar http://chamilo.avondschool.be (vanaf september 2012) Tik bij Gebruikersnaam (Username) uw ecard gebruikersnaam. Tik bij Wachtwoord (Password) uw bijhorend ecard wachtwoord. Klik

Nadere informatie

Wachtwoord HvA- ID wijzigen - HvA- laptop buiten HvA

Wachtwoord HvA- ID wijzigen - HvA- laptop buiten HvA Wachtwoord HvA- ID wijzigen - HvA- laptop buiten HvA Het wijzigen van je wachtwoord op je HvA- laptop buiten de HvA is een lastige procedure. We raden je aan om dit op een HvA- locatie te doen. Dan gelden

Nadere informatie

Remote login Rekenbeest

Remote login Rekenbeest Remote Desktop Connection Remote login Rekenbeest TOP systeembeheer Deze uitleg zal je helpen een remote verbinding op te zetten met een Rekenbeest server. Wij gebruiken Windows 7 als voorbeeld. Voordat

Nadere informatie

Handleiding W-schijf Medewerkers

Handleiding W-schijf Medewerkers Microsoft Outlook 2003 Handleiding W-schijf Medewerkers Universiteit Utrecht INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 1 1. Webadres... 1 1.1. Nieuw... 1 1.2. Oud... 1 1.3. Anders... 1 2. W-schijf... 2 2.1. Ruimte...

Nadere informatie

Met vragen kunt u terecht bij de DIOS Helpdesk (zie onder Informatie en communicatie ).

Met vragen kunt u terecht bij de DIOS Helpdesk (zie onder Informatie en communicatie ). Handleiding voor medewerkers FSW Secure Access Portal Faculteit der Sociale Wetenschappen Handleiding versie: 18 maart 2008 FSW Secure Access Portal De FSW Secure Access Portal (kortweg Portal) biedt een

Nadere informatie

Datum 15 juni 2006 Versie 1.0.6. Exchange Online. Handleiding voor gebruiker Release 1.0

Datum 15 juni 2006 Versie 1.0.6. Exchange Online. Handleiding voor gebruiker Release 1.0 Datum 1.0.6 Exchange Online Handleiding voor gebruiker Release 1.0 1.0.6 Inhoudsopgave 1 Instellingen e-mail clients 2 1.1 Gebruik via Outlook 2003 2 1.2 Gebruik via ActiveSync 15 1.3 Gebruik via andere

Nadere informatie

Handleiding: Solis-VPN

Handleiding: Solis-VPN Handleiding: Solis-VPN Dit document beschrijft de installatie en werking van Solis-VPN. Auteurs: Review: ICT Service Centrum T. Janssens Versie: 1.3 Datum: 19-06-2009 Inhoudsopgave 1 Algemeen... 4 1.1

Nadere informatie

OUTLOOK - 2010 ACCOUNTS POSTVAKKEN SORTEERREGELS HANDTEKENINGEN

OUTLOOK - 2010 ACCOUNTS POSTVAKKEN SORTEERREGELS HANDTEKENINGEN OUTLOOK - 2010 ACCOUNTS POSTVAKKEN SORTEERREGELS HANDTEKENINGEN Als je verschillende e-mailadressen hebt, is het interessant om bij ieder e-mailtje te kunnen kiezen om een van deze adressen als afzender

Nadere informatie

Installatie Solid Edge ST5

Installatie Solid Edge ST5 Installatie Solid Edge ST5! NEEM DIT DOCUMENT DOOR VOORDAT U UW HUIDIGE SOLID EDGE VERSIE GAAT VERWIJDEREN! LET OP!! SOLID EDGE ST5 KUNT U NIET MEER OP WINDOWS XP INSTALLEREN LET OP!! DE ST5 LICENSE MANAGER

Nadere informatie

Digitale ondersteuning in onderwijs. Studenten schooljaar 15/16

Digitale ondersteuning in onderwijs. Studenten schooljaar 15/16 Digitale ondersteuning in onderwijs Studenten schooljaar 15/16 Handleidingen http://handleidingenict.summacollege.nl/ Draadloze netwerken SUMMASTART: De inlogcode met wachtwoord kan niet vast ingesteld

Nadere informatie

Welkom bij het Summa College! Een snelcursus opstarten voor het schooljaar

Welkom bij het Summa College! Een snelcursus opstarten voor het schooljaar Welkom bij het Summa College! Een snelcursus opstarten voor het schooljaar Inhoud 1. Wat heb je nodig? a) Je Summa gebruikersnaam en wachtwoord 2. Wat moet je regelen? b) Je Summa account activeren c)

Nadere informatie

Handleiding Weken met een Chromebook

Handleiding Weken met een Chromebook Handleiding Weken met een Chromebook Inhoud 1. Inloggen op een Chromebook... 3 2. Muis of Touchpad... 4 3. Opdrachten vanuit de ELO... 5 4. Office 365... 6 4.1 OneDrive... 6 4.2 Email... 8 4.3 Word...

Nadere informatie

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Datum: 17-10-2010 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Het programma downloaden.... 3 Het programma downloaden... 4 De installatie van het programma... 6 Het

Nadere informatie

Handleiding Certificaat RDW

Handleiding Certificaat RDW Handleiding Certificaat RDW Versie: 9.0 Versiedatum: 13 maart 2014 Beheerder: RDW Veendam - R&I-OP-E&T 3 B 0921m Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie: - url vermelding naar bestandsuitwisseling

Nadere informatie

Welkom bij het Summa College! Een snelcursus opstarten voor het schooljaar

Welkom bij het Summa College! Een snelcursus opstarten voor het schooljaar Welkom bij het Summa College! Een snelcursus opstarten voor het schooljaar Inhoud 1. Wat heb je nodig? a) Je Summa gebruikersnaam en wachtwoord 2. Wat moet je regelen? b) Je Summa account activeren c)

Nadere informatie

Mail op Domeinnaam. Instellen in software en apparaten. Mail op domeinnaam 29-3-2016. Versie 1.5 Auteur : E.Mouws

Mail op Domeinnaam. Instellen in software en apparaten. Mail op domeinnaam 29-3-2016. Versie 1.5 Auteur : E.Mouws Mail op domeinnaam Instellen in software en apparaten Mail op domeinnaam 29-3-2016 Versie 1.5 Auteur : E.Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave Wat is?... 3 Algemene instellingen... 3 Verschillen tussen IMAP en

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

D-Link AirPlus G. Telenet WiFi Home Network

D-Link AirPlus G. Telenet WiFi Home Network D-Link AirPlus G Telenet WiFi Home Network 2 Telenet WiFi Home Network: je draadloze verbinding met het internet De installatie en beveiliging van WiFi Home Network is niet moeilijk en met deze installatiegids

Nadere informatie

1. Inloggen op Everyware

1. Inloggen op Everyware Full Manual Inhoudstafel 1. Inloggen op Everyware...3 1.1 Via de Everyware website...3 1.2 Via uw lokale computer...4 2. Aan de slag met Everyware...5 3. Printen met Everyware...7 4. Uw Everyware-sessie...9

Nadere informatie

Cursus DropBox. Installeren. Waar haal ik het? Surf naar www.dropbox.com en klik op de grote downloadknop.

Cursus DropBox. Installeren. Waar haal ik het? Surf naar www.dropbox.com en klik op de grote downloadknop. Cursus DropBox Installeren Waar haal ik het? Surf naar www.dropbox.com en klik op de grote downloadknop. Installatie Open het bestand Dropbox.exe Klik op Ja of Uitvoeren Klik op Install Ik ga er vanuit

Nadere informatie

Bitrix Site Manager gebruikershandleiding BureauZuid

Bitrix Site Manager gebruikershandleiding BureauZuid Bitrix Site Manager gebruikershandleiding BureauZuid Introductie Deze gebruikershandleiding geeft gedetailleerde basisinformatie over hoe te werken met Bitrix Site Manager. Deze handleiding is bedoeld

Nadere informatie

OFFICE 365. Start Handleiding Medewerkers

OFFICE 365. Start Handleiding Medewerkers OFFICE 365 Start Handleiding Medewerkers Meer info: Naast deze handleiding is er zeer veel informatie reeds voorhanden op het internet of door op het vraagteken te klikken in de Office 365 omgeving. Ook

Nadere informatie

GEBRUIKERSHANDLEIDING MAAKJETRAINING.NL 1

GEBRUIKERSHANDLEIDING MAAKJETRAINING.NL 1 GEBRUIKERSHANDLEIDING MAAKJETRAINING.NL 1 INHOUD 1 Inleiding 3 1.1 De drie categorieën 3 2 Inloggen op MaakJeTraining 4 2.1 Registreren op MaakJeTraining 4 2.2 Inloggen met account 5 2.3 Veranderingen

Nadere informatie

Meerdere gebruikersaccounts aanmaken

Meerdere gebruikersaccounts aanmaken Meerdere gebruikersaccounts aanmaken In Windows XP heeft u de mogelijkheid om met meerdere gebruikersaccounts te werken. Werken er meerdere personen op de computer dan ontkomt u er al niet meer aan en

Nadere informatie

OPENINGSTIJDEN. Dagen Tijd Telefoon Telesur Heiligenweg Heiligenweg 14 maandag-vrijdag 07.00u-19.00u 473944/474242

OPENINGSTIJDEN. Dagen Tijd Telefoon Telesur Heiligenweg Heiligenweg 14 maandag-vrijdag 07.00u-19.00u 473944/474242 OPENINGSTIJDEN Dagen Tijd Telefoon Telesur Heiligenweg Heiligenweg 14 maandag-vrijdag 07.00u-19.00u 473944/474242 zaterdag 07.00u-13.00u Telesur Zonnebloemstraat Zonnebloemstraat 50 Maandag-Zaterdag 07.00u-21.30u

Nadere informatie

Het opzetten van een VPN (Virtual Private Network)

Het opzetten van een VPN (Virtual Private Network) Het opzetten van een VPN (Virtual Private Network) NB Dit is een voorlopige handleiding. VPN is momenteel in een testfase. Vragen en opmerkingen SVP doormailen naar fadbalie@geo.uu.nl Inhoudsopgave Pagina

Nadere informatie

Informatica Pagina 1 van 13. Versiedatum 16/06//2014. Te herzien op

Informatica Pagina 1 van 13. Versiedatum 16/06//2014. Te herzien op Informatica Pagina 1 van 13 Citrix - Installatie voor extern gebruik - versie juni 2014.docx Naam van de verantwoordelijke: Handtekening: Versiedatum 16/06//2014 Te herzien op Doelgroep Externe Citrix

Nadere informatie

Stap 2 Je template invullen

Stap 2 Je template invullen Stap 2 Je template invullen Allereerst in stap 2 gaan we onze template ophalen. Die staat op www.alphamegahosting.com/516, ook de uitleg is daar te vinden. Je kunt hem vanaf daar downloaden en op je bureaublad

Nadere informatie

Handleiding oudernetwerk vzw de ouders

Handleiding oudernetwerk vzw de ouders Handleiding oudernetwerk vzw de ouders Deze handleiding geeft een overzicht van wat je kan doen in het oudernetwerk. Hoe registreer je? Hoe log je in? Bij welke kanalen sluit je aan? Hoe maak je een eigen

Nadere informatie

Handleiding Melkvee Connect

Handleiding Melkvee Connect Handleiding Melkvee Connect Inhoudsopgave 1. Wat kun je ermee en hoe werkt het?... 1 2. Je eigen account bewerken... 2 3. Deelnemen aan een netwerk... 4 4. Een netwerk starten... 6 5. Nieuwsberichten plaatsen...

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Laatste versie : Filezilla Client 3.2.3.1. History Log : * HANDLEIDING FILEZILLA CLIENT 2009-05-22

INHOUDSOPGAVE. Laatste versie : Filezilla Client 3.2.3.1. History Log : * HANDLEIDING FILEZILLA CLIENT 2009-05-22 INHOUDSOPGAVE 1] Inleiding pagina 2 2] Installatie pagina 3 3] Aan de slag met Filezilla pagina 4 4] Toetsenbord Shortcuts pagina 9 5] Wil je vanuit ons nog verder hulp met het uploaden? pagina 9 6] Bronnen

Nadere informatie

Handleiding onderhoud basisschoolwebsite. Erik Zeeuwen - Versie: 1.2 Februari 2006

Handleiding onderhoud basisschoolwebsite. Erik Zeeuwen - Versie: 1.2 Februari 2006 1 Beste webmeester, Voor u ligt een korte handleiding voor het onderhouden van uw eigen website. Dit onderhoud gaat heel eenvoudig door het aanmaken van documenten in Microsoft Word. Er wordt dan ook verondersteld

Nadere informatie

Remote Access Voorziening Etam (RAVE)

Remote Access Voorziening Etam (RAVE) Remote Access Voorziening Etam (RAVE) Versie 1.6 Datum 2 juli 2009 1. INLEIDING 3 2. INSTALLATIE CITRIX CLIENT 4 3. VERBINDING MAKEN MET HOOFDKANTOOR 7 3.1 Starten RAVE 8 3.2 Taakbalk verbergen 9 3.3 Afsluiten

Nadere informatie

Handleiding Vodafone Cloud

Handleiding Vodafone Cloud Handleiding Vodafone Cloud Hoe installeer ik Vodafone Cloud op mijn mobiel? 1. Download de app op je toestel via de Appstore. Gebruik de zoekterm Vodafone Cloud. 2. Zodra de app geïnstalleerd is klik je

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding Beginnen met FlexBase

Leerlingenhandleiding Beginnen met FlexBase Leerlingenhandleiding Beginnen met FlexBase FlexBase is het leermiddelenarrangement voor het bakkersonderwijs in Nederland, waarbij zowel papieren als digitale leermiddelen worden gebruikt. Deze handleiding

Nadere informatie

Windows Live Mail Windows 8

Windows Live Mail Windows 8 Windows Live Mail Windows 8 Dit programma kan alleen onder MS Windows worden geïnstalleerd en is één van de betere programma's om mee te E-mailen op een Windows computer Windows Live Mail is een prima

Nadere informatie

Handleiding Gebruik. Vodafone Power to you

Handleiding Gebruik. Vodafone Power to you 800118 DSL Handleiding Gebruik Internet & Bellen - Augustus 2014 Druk- en zetfouten voorbehouden. Auteursrechten 2014 Vodafone Libertel B.V. Uit deze uitgave mag niets worden verveelvoudigd en/of openbaar

Nadere informatie

OneDrive voor bedrijven en scholen

OneDrive voor bedrijven en scholen OneDrive voor bedrijven en scholen V1.0 26 juni 2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Eerste aanmelding... 3 Aanmaken van een nieuwe folder... 4 Toevoegen van een document.... 5 1. Het documenten aanmaken

Nadere informatie

Inventus Software. Antum Secured Mail / Message System. Gebruikershandleiding

Inventus Software. Antum Secured Mail / Message System. Gebruikershandleiding Inventus Software Antum Secured Mail / Message System Gebruikershandleiding 1 Hoe begin ik? 3 2 Wat is er zoal aanwezig in het hoofdprogramma? 3 3 Hoe decoder ik e-mails of tekstberichten? 4 3.1 Decoderen

Nadere informatie

Stap 1: csv-bestand opslaan U slaat het adresboek van Windows Live Mail als volgt op in een csvbestand:

Stap 1: csv-bestand opslaan U slaat het adresboek van Windows Live Mail als volgt op in een csvbestand: Van Windows Live Mail ( WLM ) overstappen naar Thunderbird: Om gegevens vanuit WLM te gebruiken maak je eerst een z.g.n. CSV bestand aan. Dat is het adressenbestand. Een csv-bestand is een tabel waarin

Nadere informatie

mydesktop Anywhere Deze mydesktop Anyhwere oplossing biedt een aantal voordelen:

mydesktop Anywhere Deze mydesktop Anyhwere oplossing biedt een aantal voordelen: mydesktop Anywhere Binnen A-Hak bestaat er de mogelijkheid om te werken op een online virtuele werkplek, dit noemen wij de mydesktop Anyhwere. Deze werkplek bieden wij aan vanuit de A-Hak Private Cloud.

Nadere informatie

Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor OS X (Mac)

Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor OS X (Mac) Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor OS X (Mac) Stichting Bibliotheek.nl, versie 3.1 september 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Het aanmaken van een webaccount 4

Nadere informatie

Als je geen email-adres hebt kun je bij Google een gmail account aan maken. Als je niet weet hoe dat moet klik dan op: Gmail account aanmaken

Als je geen email-adres hebt kun je bij Google een gmail account aan maken. Als je niet weet hoe dat moet klik dan op: Gmail account aanmaken Om het online programma te kunnen gebruiken het je een account nodig. Wat heb je nodig om een account voor Photo Collage te kunnen aanmaken: Username (gebruikersnaam) Email account Password (wachtwoord

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified System Integrators Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server -

Nadere informatie

Unit-ict E-mail Handleiding

Unit-ict E-mail Handleiding Unit-ict E-mail Handleiding Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 4 Wat is Unit ict mail?... 4 Grootte mailboxen... 4 Aanmelden... 4 Aan de slag... 4 Gebruik maken van Unit ict... 5 Inloggen... 5 Postvak IN...

Nadere informatie

SFTP-client WinSCP. Engelstalige versie van de client 1/22

SFTP-client WinSCP. Engelstalige versie van de client 1/22 SFTP-client WinSCP Engelstalige versie van de client 1/22 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1. Vrijwaringsclausule...3 1.2. Doel....3 1.3. Waar vindt u de SFTP-client WinSCP?...3 2. Configuratie van SFTP-Client

Nadere informatie

Revisie 29-05-2013. Surf naar http://kmt.hku.nl/eval

Revisie 29-05-2013. Surf naar http://kmt.hku.nl/eval Revisie 29-05-2013 Surf naar http://kmt.hku.nl/eval Je komt dan in een overzicht van reeds aangemaakte secties/sections (zie voorbeeld) Op het moment dat er een sectie ontbreekt kan je contact opnemen

Nadere informatie

Introductiehandleiding Webmail Dussense Boys

Introductiehandleiding Webmail Dussense Boys Introductiehandleiding Webmail Dussense Boys Versie: 1.0 Naam: E-mail: H.A.P.P. Ribbers e.ribbers@dussenseboys.nl Inhoudsopgave Inleiding... 3 Account... 3 Inloggen met uw gebruikersaccount... 4 Introductie

Nadere informatie

PRO CAMERASYSTEEM HANDLEIDING BSM-DVRNL V2.0

PRO CAMERASYSTEEM HANDLEIDING BSM-DVRNL V2.0 PRO CAMERASYSTEEM HANDLEIDING BSM-DVRNL INHOUD Inleiding Benodigdheden Pagina 3 Aansluiten Stap 1: aansluiten van de recorder Pagina 4 Stap 2: aansluiten van de monitor Pagina 4 Stap 3A: bekabelde camera

Nadere informatie

Vul eerst uw naam en e-mailadres in.

Vul eerst uw naam en e-mailadres in. Outlook instellen voor een IMAP e-mail service. Vraag: mijn email-account wordt opgeheven en ik wil alle mail die nu nog op studentenmail staat bewaren. Hoe doe ik dat? U kunt alle mail downloaden op een

Nadere informatie

Admin handleiding. Essentius Dropbox handleiding. Pagina 1

Admin handleiding. Essentius Dropbox handleiding. Pagina 1 Admin handleiding Dropbox kun je vanaf elke computer met een internetverbinding gebruiken. Met behulp van een e- mailadres maak je je eigen dropbox aan. Dropbox stelt gratis 2 gb opslagruimte ter beschikking,

Nadere informatie

U gaat naar de site van Dropbox. Klik nu op de grote knop Download Dropbox.

U gaat naar de site van Dropbox. Klik nu op de grote knop Download Dropbox. Dropbox Weg met USB-sticks, leve Dropbox! Met het programma wisselt u eenvoudig bestanden (foto's, documenten, muziek) uit tussen verschillende gebruikers en apparaten. Stap 1: Downloaden Klik hierboven

Nadere informatie

Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor Windows

Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor Windows Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor Windows Stichting Bibliotheek.nl, versie 3.1 september 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Het aanmaken van een webaccount 4 2.

Nadere informatie

Windows Mail 2008 : De opvolger van Outlook Express

Windows Mail 2008 : De opvolger van Outlook Express Windows Mail 2008 : De opvolger van Outlook Express Windows XP en zijn voorgangers hadden als eigen E-mailprogramma Outlook Express. Hoe zit het met Vista? Windows Vista heeft een gewijzigde versie van

Nadere informatie

Configuratie Hieronder zie je hoe het hoofdscherm van NewsLeecher er uitziet als je Newsleecher opstart.

Configuratie Hieronder zie je hoe het hoofdscherm van NewsLeecher er uitziet als je Newsleecher opstart. NewsLeecher is een product wat gekocht moet worden, het is dus geen gratis softwarepakket. Er zijn twee verschillende pakketten waar u uit kunt kiezen, het Super search pakket of het Standaard pakket.

Nadere informatie

Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail.

Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail. INLOGGEN Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail. Vul hier je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Inloggen. Bij succesvolle login

Nadere informatie

Foto s en/of documenten via e-mail verzenden (als attached document)

Foto s en/of documenten via e-mail verzenden (als attached document) Foto s en/of documenten via e-mail verzenden (als attached document) INLEIDING In de nu volgende tekst wordt beschreven op welke manieren je een document (Word, Exel, Powerpoint) via E-mail als een attached

Nadere informatie

Outlookkoppeling installeren

Outlookkoppeling installeren Outlookkoppeling installeren Voordat u de koppeling kunt installeren, moet outlook afgesloten zijn. Stappenplan Controleer of het bestand VbaProject.OTM aanwezig is. (zie 3.2) Controleer of de map X:\RADAR\PARAMETERS\

Nadere informatie

MAIL VAN UW DOMEINNAAM ONTVANGEN

MAIL VAN UW DOMEINNAAM ONTVANGEN MAIL VAN UW DOMEINNAAM ONTVANGEN Microsoft Outlook 2010 Laatste wijziging: 11 oktober 2012 HOUD U DE VOLGENDE GEGEVENS BIJ DE HAND: o Het betreffende mailadres en het wachtwoord van dat adres. GOED OM

Nadere informatie

Technische nota AbiFire5 Rapporten maken via ODBC

Technische nota AbiFire5 Rapporten maken via ODBC Technische nota AbiFire5 Rapporten maken via ODBC Laatste revisie: 29 juli 2009 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1 Installatie ODBC driver... 2 2 Systeeminstellingen in AbiFire5... 3 2.1 Aanmaken extern profiel...

Nadere informatie

MS Virtual pc 2007 Handleiding

MS Virtual pc 2007 Handleiding MS Virtual pc 2007 Handleiding Start de Virtual PC 2007 console en klik op [New...] om een nieuwe virtuele pc aan te maken. De wizzard voor het aanmaken van een nieuwe, virtuele pc start op. New Virtual

Nadere informatie