Statistisch overzicht van het Belgisch financieel systeem

Transcriptie

1 Statistisch overzicht van het Belgisch financieel systeem Juni 2009

2 Deze halfjaarlijkse publicatie geeft een overzicht van de recente ontwikkelingen in het Belgisch financieel systeem, onder de vorm van een reeks tabellen en grafieken voor de kredietinstellingen, de beleggingsondernemingen en vennootschappen voor beleggingsadvies, de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging, de verzekeringsondernemingen, de pensioenfondsen en de openbare uitgiften van effecten. (1) (1) Deze publicatie kwam tot stand in samenwerking met de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA). Nationale Bank van België Alle rechten voorbehouden. De volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging van deze brochure voor educatieve en niet-commerciële doeleinden is toegestaan mits bronvermelding.

3 INHOUD Inhoud 1. Kredietinstellingen 5 2. Beleggingsondernemingen en vennootschappen voor beleggingsadvies Beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging Verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen Openbare uitgiften van effecten 37 3

4 Kredietinstellingen 1. Kredietinstellingen 1.1 Aantal kredietinstellingen GRAFIEK 1 AANTAL KREDIETINSTELLINGEN INGESCHREVEN OP DE LIJST (gegevens op het einde van de periode) Andere K.I. naar buitenlands recht K.I. naar het recht van andere lidstaten van de EU K.I. naar Belg. recht met buit. meerderheidsdeelneming K.I. naar Belg. recht met Belg. meerderheidsdeelneming 5

5 Tabel 1 Wijzigingen in de sector Aantal kredietinstellingen naar Belgisch recht (einde periode) Evolutie tijdens de periode Inschrijvingen Schrappingen (1) Aantal kredietinstellingen naar buitenlands recht (einde periode) Evolutie tijdens de periode Inschrijvingen Schrappingen (1) (1) Waarvan 2 schrappingen door stopzetting of door fusies / opslorpingen. Tabel 2 IndelIng van de kredietinstellingen naar BelgIsch recht naar het soort aandeelhouder (gegevens op het einde van de periode) Grote kredietinstellingen en hun dochters Belgische financiële groepen Financiële groepen uit andere Staten van de Europese Unie Financiële groepen uit andere landen Niet-financiële groepen uit België of het buitenland Familiale aandeelhouderskring Kredietverenigingen van het BKCP (1) 9 (1) 9 (1) 8 (1) Overheid Consortiale aandeelhoudersstructuur totaal (1) Waarvan 5 kredietinstellingen in het bezit van een Franse bank. 6

6 Kredietinstellingen 1.2 Balansstructuur Tabel 3 Structuur van de balans per boekhoudkundige categorie onder ias / ifrs (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) activa Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden ,8 254,2 281,4 10,7 Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winsten verliesrekening ,9 46,7 28,4 39,1 Voor verkoop beschikbare financiële activa ,8 215,8 214,7 0,5 Leningen en vorderingen (met inbegrip van financiële leases).. 806,3 925,3 772,3 16,5 Tot einde looptijd aangehouden beleggingen ,8 14,5 13,1 9,8 Derivaten gebruikt ter afdekking ,3 5,6 4,4 21,6 Materiële activa ,0 8,1 8,4 4,0 Goodwill en andere immateriële activa ,2 3,9 4,7 19,8 Investeringen in geassocieerde ondernemingen, dochterondernemingen en joint ventures ,5 29,8 1,6 94,6 Andere activa ,2 74,5 93,2 25,1 passiva Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 125,3 193,7 240,1 24,0 Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winsten verliesrekening ,9 61,5 60,9 0,9 Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs , ,2 955,1 19,3 Financiële verplichtingen verbonden aan overgedragen financiële activa (1) ,8 21,6 7,4 65,8 Derivaten gebruikt ter afdekking ,7 4,1 10,1 145,5 Voorzieningen ,6 2,5 3,1 22,5 Andere passiva (2) ,2 44,5 96,3 116,2 Eigen vermogen en minderheidsbelangen ,3 67,3 49,1 27,0 balanstotaal , , ,1 9,9 (1) Deze rubriek omvat het totaal van de schulden geboekt in overeenstemming met de IAS-norm 39.47(b). (2) Deze post groepeert, onder meer, de te betalen lasten in verband met financiële instrumenten en de belastingverplichtingen. 7

7 Tabel 4 Structuur van de balans per product (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) activa Geldmiddelen en zichtrekeningen bij centrale banken ,2 22,1 14,0 36,7 Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen ,7 320,8 213,2 33,5 Leningen en voorschotten aan andere dan kredietinstellingen.. 591,0 666,2 555,6 16,6 Schuldinstrumenten ,3 296,2 298,8 0,9 Eigenvermogensinstrumenten ,8 52,8 15,9 69,9 Derivaten (1) ,5 120,5 223,1 85,1 Te ontvangen baten uit financiële instrumenten (2) ,3 39,1 49,0 25,3 Andere activa ,2 60,8 52,6 13,4 passiva Deposito s van centrale banken ,6 2,0 64,9 Schulden bij kredietinstellingen ,3 431,7 276,2 36,0 Deposito s ,4 582,4 557,4 4,3 Centrale overheden ,7 11,8 6,6 43,8 Andere instellingen dan kredietinstellingen ,1 32,1 34,9 8,8 Ondernemingen ,7 257,7 256,8 0,3 Particulieren ,9 280,9 259,1 7,8 p.m. Gereglementeerde spaardeposito s ,9 133,5 131,3 1,7 In schuldbewijzen belichaamde schulden met inbegrip van obligaties ,3 179,1 124,4 30,6 Depositocertificaten ,1 81,2 37,7 53,6 Kasbons ,1 27,2 29,9 10,0 Obligaties en andere ,1 70,7 56,8 19,7 Derivaten (1) ,1 122,3 232,7 90,3 Baisseposities ,3 64,1 14,9 76,7 Financiële verplichtingen verbonden aan overgedragen financiële activa (3) ,8 21,6 7,4 65,8 Te betalen lasten in verband met financiële instrumenten (2) ,7 36,0 47,8 32,9 Achtergestelde verplichtingen ,8 36,0 37,0 2,7 Andere passiva ,4 35,9 10,1 71,9 Eigen vermogen en minderheidsbelangen ,3 67,3 49,1 27,0 balanstotaal , , ,1 9,9 (1) Inbegrepen de gelopen interesten en kosten. (2) Inbegrepen de gelopen interesten. (3) Deze rubriek omvat het totaal van de schulden geboekt in overeenstemming met de IAS-norm 39.47(b). 8

8 Kredietinstellingen Tabel 5 Verplichtingen buiten balanstelling (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s) Wijziging (procenten) Toegekende kredietverbintenissen ,4 451,7 315,8 30,1 Ontvangen kredietverbintenissen ,8 23,8 33,9 42,2 Toegekende financiële garanties ,4 265,8 281,0 5,7 Ontvangen financiële garanties , ,3 581,5 47,5 Andere verplichtingen ten aanzien van een tegenpartij ,5 311,2 365,3 17,4 Andere verplichtingen vanwege een tegenpartij ,0 313,4 229,2 26,8 Tabel 6 EffEctEnportEfEuillE (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) totale hausseposities ,6 378,7 316,2 16,5 Eigenvermogensinstrumenten ,8 52,8 15,9 69,9 Genoteerd ,1 36,5 9,4 74,2 Aangehouden voor handelsdoeleinden ,2 28,9 7,3 74,8 Gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening ,3 2,6 0,2 92,4 Beschikbaar voor verkoop ,6 4,9 1,9 61,4 Niet-genoteerd ,7 16,3 6,5 60,2 Aangehouden voor handelsdoeleinden ,8 12,9 4,3 66,7 Gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening ,7 0,9 0,8 13,3 Beschikbaar voor verkoop ,1 2,5 1,3 47,8 Schuldinstrumenten ,3 296,2 298,8 0,9 Aangehouden voor handelsdoeleinden ,1 57,6 37,0 35,8 Gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening ,5 15,5 15,8 1,7 Beschikbaar voor verkoop ,7 206,9 208,5 0,8 Leningen en vorderingen ,9 24,6 Aangehouden tot einde looptijd ,0 14,2 12,8 9,7 p.m. Schuldinstrumenten betrokken bij cessies-retrocessies.. 139,5 146,5 109,0 25,6 Investeringen in geassocieerde ondernemingen, dochterondernemingen en joint ventures 3,5 29,8 1,6 94,6 totale baisseposities ,3 64,1 14,9 76,7 Eigenvermogensinstrumenten ,9 50,0 0,6 98,8 Schuldinstrumenten ,5 14,1 14,3 1,4 9

9 Tabel 7 Leningen en vorderingen (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Totaal van leningen en vorderingen ,7 986,9 768,7 22,1 Aangehouden voor handelsdoeleinden ,6 39,1 13,5 65,5 Gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeverminderingen in de winst- en verliesrekening ,4 27,2 10,9 59,9 Beschikbaar voor verkoop ,4 0,5 0,3 36,0 Leningen en vorderingen ,3 920,2 744,1 19,1 Aangehouden tot einde looptijd ,0 0,0 0,0 waarvan : Leningen en voorschotten aan andere instellingen dan kredietinstellingen ,0 637,3 544,0 14,6 Handelswissels en eigen accepten ,2 2,9 1,7 40,5 Financiële leases ,2 21,4 21,7 1,4 Geëffectiseerde leningen (1) ,0 4,0 19,1 376,3 Consumentenkrediet ,4 17,1 16,9 1,3 Hypothecaire leningen ,7 208,3 132,2 36,5 Leningen op termijn ,2 266,7 265,7 0,4 Voorschotten in rekening-courant ,4 28,8 24,0 16,6 Andere ,9 88,2 62,7 28,9 (1) De geëffectiseerde leningen worden niet langer in rekening genomen voor de berekening van de kapitaalvereisten, maar worden wel nog opgenomen in de balans. 10

10 Kredietinstellingen GRAFIEK 2 EVOLUTIE VAN DE VORDERINGEN VAN DE KREDIETINSTELLINGEN NAAR BELGISCH RECHT OP OPKOMENDE LANDEN EN OFF-SHORE CENTRA (gegevens op het einde van de periode op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s ; na transfers, afgeleide instrumenten en opgenomen verbinteniskredieten inbegrepen) Opkomende landen in Europa Opkomende landen in Afrika en het Midden-Oosten Opkomende landen in Zuid-Oost Azië Opkomende landen in Latijns-Amerika en de Caraïben Off-shore Centra

11 Tabel 8 Structuur van de werkmiddelen (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Deposito s , ,5 940,4 11,0 Deposito s van andere dan particulieren ,3 748,4 651,4 13,0 Centrale banken ,6 2,0 64,9 Kredietinstellingen ,3 430,3 275,6 36,0 Andere ,5 316,1 310,9 1,6 waarvan : Andere instellingen dan kredietinstellingen (1) ,1 32,1 34,9 8,8 Ondernemingen (1) ,7 257,7 256,8 0,3 Deposito s van particulieren en kasbons ,1 308,1 289,0 6,2 Deposito s van particulieren ,9 280,9 259,1 7,8 Kasbons ,1 27,2 29,9 10,0 p.m. Gereglementeerde spaardeposito s (1) ,9 133,5 131,3 1,7 Financiële instrumenten ,2 366,3 343,9 6,1 Depositocertificaten ,1 81,2 37,7 53,6 Obligaties en andere schuldbewijzen ,1 70,7 56,8 19,7 Achtergestelde verplichtingen (2) ,8 35,7 36,7 2,8 Baisseposities ,3 64,1 14,9 76,7 Derivaten (handelsdoeleinden en afdekking) (2) ,1 92,9 190,3 104,8 Financiële verplichtingen verbonden aan overgedragen financiële activa (3) ,8 21,6 7,4 65,8 Andere passiva ,1 88,4 88,0 0,4 Eigen vermogen en minderheidsbelangen ,3 67,3 49,1 27,0 totaal , , ,1 9,9 (1) Betreft enkel deze die gewaardeerd zijn tegen geamortiseerde kostprijs. (2) Niet inbegrepen de gelopen interesten. (3) Deze rubriek omvat het totaal van de schulden geboekt in overeenstemming met de IAS-norm 39.47(b). 12

12 Kredietinstellingen 1.3 Derivaten Tabel 9 Verdeling Van de derivaten per boekhoudkundige categorie boekwaarde (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) derivaten geklasseerd als activa (totaal) ,5 120,5 223,1 85,1 Aangehouden voor handelsdoeleinden ,2 114,9 218,7 90,3 Gebruikt ter afdekking ,3 5,6 4,4 21,9 Micro-afdekking ,0 1,6 0,8 50,1 Reële-waardeafdekking ,8 1,1 0,2 78,5 Kasstroomafdekking ,2 0,6 0,6 2,7 Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit ,0 0,0 0,0 Gebruikt ter afdekking van het renterisico van een portefeuille 1,3 4,0 3,6 10,4 Reële-waardeafdekking ,5 1,9 0,9 52,7 Kasstroomafdekking ,8 2,1 2,7 28,6 derivaten geklasseerd als passiva (totaal) ,1 122,3 232,7 90,2 Aangehouden voor handelsdoeleinden ,4 118,1 222,7 88,5 Gebruikt ter afdekking ,7 4,2 10,1 140,5 Micro-afdekking ,8 1,7 3,0 77,8 Reële-waardeafdekking ,7 1,1 1,9 65,7 Kasstroomafdekking ,1 0,5 1,1 103,4 Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit ,0 0,0 0,0 Gebruikt ter afdekking van het renterisico van een portefeuille 0,9 2,5 7,1 181,9 Reële-waardeafdekking ,6 1,1 4,6 340,9 Kasstroomafdekking ,3 1,5 2,5 67,8 13

13 Tabel 10 Verdeling Van de derivaten per boekhoudkundige categorie notionele waarde (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) derivaten geklasseerd als activa en passiva (totaal) , , ,0 23,2 Aangehouden voor handelsdoeleinden , , ,0 24,5 Rentederivaten , , ,5 36,3 Aandelenderivaten ,6 340,8 214,8 37,0 Valutaderivaten , , ,4 14,2 Kredietderivaten ,6 365,7 311,5 14,8 Grondstoffenderivaten ,5 40,6 101,0 148,5 Overige derivaten ,1 1,6 1,8 13,3 Gebruikt ter afdekking ,1 375,1 347,9 7,2 Micro-afdekking ,3 116,4 123,8 6,3 Reële-waardeafdekking ,1 31,7 37,0 16,6 Kasstroomafdekking ,3 84,7 86,8 2,4 Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit ,0 0,0 0,0 Gebruikt ter afdekking van het renterisico van een portefeuille 273,8 258,6 224,2 13,3 Reële-waardeafdekking ,3 165,7 110,0 33,6 Kasstroomafdekking ,4 92,9 114,2 22,9 14

14 Kredietinstellingen 1.4 Rendabiliteit Tabel 11 Basiscomponenten van de resultatenrekening (gegevens op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Rentebaten ,2 233,0 15,2 Rentelasten ( ) ,9 218,5 15,7 nettorenteresultaat ,3 14,5 9,0 niet-nettorenteresultaten ,0 4,8 63,1 Dividenden ,3 0,4 16,2 Nettobaten uit provisies en vergoedingen ,3 6,8 7,5 Ontvangen provisies en vergoedingen ,2 9,5 6,8 Betaalde provisies en vergoedingen (met uitzondering van provisies betaald aan tussenpersonen) ( ) ,8 2,7 5,1 Gerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa en verplichtingen niet gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening ,2 0,3 126,0 Winsten en verliezen op financiële activa en verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden ,1 6,6 403,0 Andere winsten en verliezen verbonden aan de boekhoudkundige verwerking van waardering tegen reële waarde 0,5 3,0 Winsten en verliezen op financiële activa en verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening ,2 2,4 Aanpassingen van de reële waarde bij de administratieve verwerking van afdekkingtransacties ,2 0,6 161,3 Andere netto-exploitatiebaten ,6 1,5 3,9 Bankproduct ,3 19,3 26,6 Personeelsuitgaven ( ) ,5 8,6 1,1 Provisies betaald aan tussenpersonen ( ) ,6 0,6 5,8 Algemene en administratieve uitgaven ( ) ,1 6,4 5,4 Afschrijvingen ( ) ,9 1,0 16,1 Bedrijfskosten (met uitzondering van waardeverminderingen en voorzieningen) ( ).. 16,1 16,6 3,2 Bijzondere waardeverminderingsverliezen op financiële activa ( ) ,9 10,3 358,6 Bijzondere waardeverminderingsverliezen op materiële vaste activa, vastgoedbeleggingen, immateriële activa en investeringen in geassocieerde ondernemingen en joint ventures verwerkt volgens de equity-methode ( ) ,0 2,3 Voorzieningen ( ) ,3 0,7 133,3 Waardeverminderingen en voorzieningen ( ) ,2 13,3 315,6 aandeel in de winst of het verlies van geassocieerde ondernemingen en joint ventures die administratief worden verwerkt volgens de equity-methode.. 0,6 0,1 115,9 Negatieve goodwill onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening ,0 0,0 100,0 Totale winst of verlies uit vaste activa en groepen activa die worden afgesloten, die worden geclassificeerd als aangehouden voor verkoop maar die niet in aanmerking komen als beëindigde bedrijfsactiviteiten ,0 0,7 nettobedrijfsresultaat ,8 11,4 246,2 Totale winst of verlies van beëindigde bedrijfsactiviteiten, na belastingen ,0 9,0 totale winst of verlies voor aftrek van belastingen en minderheidsbelangen... 7,7 20,5 Belastinglasten (-inkomsten) op de winst of het verlies uit voortgezette bedrijfsactiviteiten ( ) ,8 0,5 34,4 totale winst of verlies na aftrek van belastingen en voor minderheidsbelangen 6,9 21,0 Minderheidsbelangen ( ) ,3 0,3 3,7 nettowinst of -verlies ,7 21,2 15

15 GRAFIEK 3 RENDABILITEIT VAN DE KREDIETINSTELLINGEN NAAR BELGISCH RECHT (gegevens op geconsolideerde basis ; in procenten) 20% 10% 0% RENDEMENT VAN HET GEMIDDELDE EIGEN VERMOGEN 13,6% 13,3% 10,2% 5,2% 10% 20% 30% 40% 50% 40,8% Grote bankgroepen Andere kredietinstellingen naar Belgisch recht Totaal kredietinstellingen naar Belgisch recht 36,5% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% KOSTEN / INKOMSTEN VERHOUDING 86,3% 85,0% 74,6% 66,8% 60,6% 61,1% Grote bankgroepen Andere kredietinstellingen naar Belgisch recht Totaal kredietinstellingen naar Belgisch recht 1,20% RENTEMARGE (1) 1,00% 0,80% 0,60% 1,08% 0,97% 0,40% 0,20% 0,00% (1) Stemt overeen met het verschil tussen de impliciete rente verkregen en betaald, respectievelijk op de rentedragende activa en passiva. 16

16 Kredietinstellingen GRAFIEK 4 VERDELING VAN DE KREDIETINSTELLINGEN NAAR BELGISCH RECHT VOLGENS HET RENDEMENT VAN HET GEMIDDELDE EIGEN VERMOGEN (1) (gegevens op geconsolideerde basis ; aantal kredietinstellingen en in procenten van het totaal) 100% 90% 80% 70% 60% % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% % 40% 30% 20% 10% % 10% 0% % < 10% 10% tot 15% 15% tot 20% > 20% (1) Het totale aantal kredietinstellingen in de grafiek is verschillend van het totale aantal kredietinstellingen naar Belgisch recht, voornamelijk als gevolg van het feit dat de dochterkredietinstellingen opgenomen zijn in de geconsolideerde cijfers van hun moederondernemingen. 17

17 1.5 Kerncijfers Tabel 12 EvolutiE van de kerncijfers van de kredietinstellingen naar BElgisch recht die de ias / ifrs regels toepassen (gegevens op het einde van de periode, op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Grote bankgroepen Andere kredietinstellingen naar Belgisch recht 2008 Balanstotaal ,8 95, ,1 Cliëntentegoeden ,8 69,0 681,8 Vorderingen op cliënten ,0 50,6 555,6 Resultaten van het boekjaar ,9 0,3 20,6 Risk asset ratio (procenten) ,9 20,5 16,2 Rendement op gemiddelde activa (procenten) ,4 0,3 1,3 Rendement van het gemiddelde eigen vermogen (procenten).. 40,8 5,2 36,5 Kosten- en inkomstenverhouding (procenten) ,3 74,6 86,1 18

18 Kredietinstellingen 1.6 Solvabiliteit GRAFIEK 5 EVOLUTIE VAN HET NUTTIG EIGEN VERMOGEN EN VAN DE RISK ASSET RATIO VAN DE KREDIETINSTELLINGEN NAAR BELGISCH RECHT (gegevens op het einde van de periode, op geconsolideerde basis) 20% % 90 16% J 80 14% 12% 10% J J J J J J % 6% 4% 2% 0% 13,1% 12,8% 13,0% 11,5% 11,9% 11,2% 16,2% Risk asset ratio in procenten (linkerschaal) Nuttig eigen vermogen in miljarden euro s (rechterschaal) 19

19 Tabel 13 EigEn vermogensbestanddelen van de kredietinstellingen naar belgisch recht (1) (gegevens op het einde van de periode, op geconsolideerde basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging nuttig eigen vermogen (pct.) (pct.) (pct.) (pct.) Eigen vermogen sensu stricto (tier one capital ) (2) 45,9 73,7 68,1 107,1 55,7 70,1 12,4 18,2 waarvan hybride instrumenten ,9 7,9 7,8 12,3 7,8 9,8 0,0 0,2 Aanvullende bestanddelen van eigen vermogen, zowel voor krediet- als marktrisico s (tier two capital ) ,7 31,6 23,2 36,5 24,6 31,0 1,4 6,1 waarvan : Upper Tier two (3) ,8 9,3 6,2 9,8 9,3 11,7 3,1 49,8 Lower Tier two (4) ,9 22,4 16,9 26,7 16,6 20,9 0,4 2,2 Aftrek van aanvullende bestanddelen van eigen vermogen ,3 1,6 Aftrek van deelnemingen ,3 5,4 27,7 43,6 1,0 1,2 26,7 30,4 totaal ,3 100,0 63,6 100,0 79,5 100,0 15,9 25,0 Aanvullende bestanddelen van eigen vermogen alleen voor marktrisico s (tier three capital ) (5)... 0,1 0,0 0,1 0,1 (1) Omvat eveneens de gegevens van kredietinstellingen die hun eigen vermogen en de vereisten reeds in 2007 berekenen op basis van het nieuwe eigenvermogensreglement (Bazel 2). (2) Bevat onder meer het gestort kapitaal, de reserves, het fonds voor algemene bankrisico s, de belangen van derden en, als belangrijke aftrekpost, de positieve consolidatieverschillen. (3) Bevat onder meer de herwaarderingsmeerwaarden, het intern zekerheidsfonds en de gestorte fondsen aangetrokken via schuldtitels met onbepaalde looptijd en andere financieringsinstrumenten waarvan de fondsen en de vergoeding kunnen worden aangewend tot aanzuivering van verliezen, dit terwijl de emittent zijn werkzaamheden kan voortzetten. (4) Bevat de achtergestelde schulden op lange termijn (oorspronkelijke looptijd bedraagt minstens vijf jaar). (5) Bevat het nettoresultaat van de handelsportefeuille en een bijzondere categorie van achtergestelde schulden, na toepassing van de reglementaire beperkingen. 20

20 Beleggingsondernemingen en vennootschappen voor voor beleggingsadvies 2. Beleggingsondernemingen en vennootschappen voor beleggingsadvies 2.1 Aantal ondernemingen Tabel 14 EvolutiE van het aantal beleggingsondernemingen En vennootschappen voor beleggingsadvies (gegevens op het einde van de periode) Lijst Evolutie Beleggingsondernemingen met vergunning in België Beleggingsondernemingen naar Belgisch recht Beursvennootschappen Vennootschappen voor vermogensbeheer en beleggingsadvies Vennootschappen voor makelarij in financiële instrumenten Vennootschappen voor plaatsing van orders in financiële instrumenten (1) Bijkantoren in België van beleggingsondernemingen die ressorteren onder het recht van Staten die geen lid zijn van de Europese Unie Bijkantoren in België van beleggingsondernemingen die resorteren onder het recht van een andere Lidstaat van de Europese Unie zonder vergunning krachtens richtlijn 93/22/EEG van de Raad Bijkantoren in België van beleggingsondernemingen die ressorteren onder het recht van een andere Lidstaat van de Europese Unie Totaal beleggingsondernemingen en bijkantoren Vennootschappen voor beleggingsadvies totaal vennootschappen met vergunning (1) Sinds 1 november 2007 bestaat het statuut van vennootschap voor plaatsing van orders in financiële instrumenten niet meer, als gevolg van de invoering van MIFID. Deze ondernemingen hebben een vergunning gekregen als vennootschappen voor vermogensbeheer en beleggingsadvies. 21

21 2.2 Beursvennootschappen Tabel 15 EvolutiE van de kerncijfers (gegevens op het einde van de periode in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Variation (pourcentages) Effectenportefeuille (1) (2) Eigen vermogen (1) (3) Balanstotaal In bewaring ontvangen effecten Omzet (1) Nettoresultaat (1) Nettorendement van het eigen vermogen (procenten) ,8 8,0 Risk asset ratio (procenten) ,9 39,1 (1) Dit zijn cijfers uit de driemaandelijkse boekhoudstaten («periodieke staten») waarin de posities gewaardeerd zijn tegen marktwaarde (marked to market ). (2) De effectenportefeuille bestaat uit de hausseposities (financiële instrumenten die de beursvennootschappen voor eigen rekening houden, met uitzondering van de deelnemingen) en uit de baisseposities (financiële instrumenten die ongedekt werden verkocht). (3) Deze eigen vermogenscijfers zijn vastgesteld op basis van de driemaandelijkse boekhoudstaten («periodieke staten») waarin de posities gewaardeerd zijn tegen marktwaarde (marked to market ). Zij omvatten het kapitaal, de uitgiftepremies, de herwaarderingsmeerwaarden, de reserves, het overgedragen resultaat (inclusief de latente meerwaarden op posities) en de achtergestelde leningen. Het resultaat van het lopende jaar is hier niet in opgenomen. 22

22 Beleggingsondernemingen en vennootschappen voor beleggingsadvies Tabel 16 SyntheSe van de Solvabiliteit (gegevens op het einde van de periode ; in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging bestanddelen van het eigen vermogen (procenten) Eigen vermogen sensu stricto (tier one capital ) (1) ,1 610,2 193,1 46 Aanvullende bestanddelen van eigen vermogen (tier two capital ) (2) ,8 4,3 8,5 66 Aftrekposten (3) ,1 0,0 0,1 100 Totaal nuttig eigen vermogen ,8 614,6 184,7 43 Aanvullende bestanddelen van eigen vermogen uitsluitend voor marktrisico s (tier three capital ) (4) aantal vennootschappen met een solvabiliteitsmarge Minder dan 20 pct Tussen 20 en 50 pct Tussen 50 et 100 pct Spreiding van de vennootschappen volgens de hoogste vereiste die op ieder van hen van toepassing is (procenten) Vereiste minimumkapitaal Dekking vreemde middelen Dekking vaste activa Dekking algemene kosten Vereisten met betrekking tot de activiteit (krediet- en marktrisico) 12 9 totaal (1) Bevat hoofdzakelijk het gestort kapitaal, de reserves, het overgedragen resultaat na aftrek van het verlies van het lopende boekjaar en de immateriële vaste activa. (2) Bevat hoofdzakelijk de herwaarderingsmeerwaarden en de achtergestelde leningen conform artikel 14, paragraaf 3 van het Reglement. (3) Bevat hoofdzakelijk de deelnemingen in vennootschappen onder statuut. (4) Aangezien de beursvennootschappen over ruimschoots voldoende nuttig eigen vermogen beschikken, werden de aanvullende bestanddelen van eigen vermogen tot nu toe niet gekwantificeerd. 23

23 Tabel 17 EvolutiE van de basiscomponenten van de resultatenrekening (gegevens in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Makelaarslonen en provisies ,4 143,0 30 Nettoresultaten op posities ,3 19,4 227 Andere bedrijfsopbrengsten ,9 151,7 12 omzet ,6 275,3 23 Bedrijfskosten ,0 280,2 11 waarvan : Personeelskosten ,8 97,0 7 Diverse goederen en diensten ,2 166,6 19 bedrijfsresultaat ,6 4,9 105 Financiële resultaten ,9 84,2 14 Uitzonderlijke resultaten ,6 15,6 Belasting ,3 5,6 71 nettoresultaat na belasting ,7 58,2 66 GRAFIEK 6 VERDELING, BIJ CONSTANTE REFERENTIEGROEP, VAN DE BEURSVENNOOTSCHAPPEN VOLGENS HET RENDEMENT VAN HET EIGEN VERMOGEN (aantal ondernemingen en in procenten van het totaal) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% % 10% 0% < 0% 0% tot 10% 10% tot 25% 25% tot 50% > 50% 24

24 Beleggingsondernemingen en vennootschappen voor beleggingsadvies 2.3 Vennootschappen voor vermogensbeheer en beleggingsadvies GRAFIEK 7 EVOLUTIE VAN HET AANTAL VENNOOTSCHAPPEN VOOR VERMOGENSBEHEER EN BELEGGINGSADVIES EN VAN DE BEHEERDE FONDSEN (gegevens op het einde van de periode) Aantal vennootschappen H H H H H H H H H H 15 H In miljarden euro s Aandeelhouderskring waarvan de meerderheid bestaat uit institutionele aandeelhouders (1) Aandeelhouderskring waarvan de meerderheid bestaat uit niet-institutionele aandeelhouders Beheerde fondsen (rechterschaal) (1) Merk op dat de definitie met terugwerkende kracht werd aangepast (uitbreiding van de categorie «institutionelen» tot de groepen die geen bankverzekeraars zijn). Tabel 18 EvolutiE van de kerncijfers (gegevens op het einde van de periode in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Balanstotaal Eigen vermogen Beheerde fondsen Omzet Nettoresultaat Rendement van het eigen vermogen (procenten) ,5 3,4 Nettorendement van de beheerde fondsen (procenten) ,1 0,0 25

25 Tabel 19 EvolutiE van de basiscomponenten van de resultatenrekening (gegevens in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Discretionair beheer ,7 18,9 68 Beleggingsadvies ,3 10,1 9 Andere bedrijfsopbrengsten ,0 26,3 2 omzet ,0 55,3 42 Bedrijfskosten ,5 47,5 21 waarvan : Personeelskosten ,1 21,0 25 Diverse goederen en diensten ,4 25,2 17 bedrijfsresultaat ,5 7,8 78 Financiële resultaten ,0 1,2 41 Uitzonderlijke resultaten ,9 3,8 228 Belasting ,2 3,2 74 nettoresultaat na belasting ,3 2,1 93 GRAFIEK 8 VERDELING, BIJ CONSTANTE REFERENTIEGROEP, VAN DE VENNOOTSCHAPPEN VOOR VERMOGENSBEHEER EN BELEGGINGSADVIES VOLGENS HET RENDEMENT VAN HET EIGEN VERMOGEN (aantal ondernemingen en in procenten van het totaal) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% % < 0% 0% tot 10% 10% tot 50% 50% tot 100% > 100% 26

26 Beheervennootschappen van instellingen van instellingen voor collectieve voor collectieve belegging belegging 3. Beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging Tabel 20 EvolutiE van de kerncijfers (gegevens in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Balanstotaal ,7 Eigen vermogen ,8 Beheerde fondsen ,6 Omzet ,8 Nettoresultaat ,5 Rendement van het eigen vermogen (procenten) ,3 149,6 Nettorendement ten opzichte van de beheerde fondsen (procenten) ,1 0,1 aantal beheervennootschappen van instellingen voor collectieve belegging

27 Tabel 21 EvolutiE van de basiscomponenten van de resultatenrekening (gegevens in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Wijziging (procenten) Discretionair beheer , ,5 9,3 Beleggingsadvies ,7 0,9 28,4 Andere bedrijfsopbrengsten ,2 218,0 26,2 omzet , ,4 12,7 Bedrijfskosten , ,4 1,2 waarvan : Personeelskosten ,3 132,5 15,3 Diverse goederen en diensten ,5 936,4 0,9 bedrijfsresultaat ,6 120,0 62,1 Financiële resultaten ,6 205,6 239,5 Uitzonderlijke resultaten ,1 17, ,8 Belasting ,3 65,0 43,1 nettoresultaat na belasting ,0 278,6 5,5 28

28 Verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen 4. Verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen 4.1 Verzekeringsondernemingen Aantal verzekeringsondernemingen Tabel 22 EvolutiE van het aantal verzekeringsondernemingen in BElgië (gegevens op het einde van de periode) volgens vestigingsplaats van de maatschappelijke zetel België (1) E.E.R. (2) Buiten de E.E.R. (3) totaal vrije dienstverlening (4) volgens specialisatie (5) Levensverzekeringen Niet-levensverzekeringen Gemengde totaal (1) Verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht omvatten de Belgische dochterondernemingen van buitenlandse verzekeraars. (2) Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel in een andere Lidstaat van de E.E.R. (3) Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. (4) Het leveren van verzekeringsdiensten zonder vestiging in België. (5) Inclusief de Belgische bijkantoren van buitenlandse ondernemingen. 29

29 4.1.2 Rendabiliteit en solvabiliteit GRAFIEK 9 RESULTATEN VAN DE VERZEKERINGSONDERNEMINGEN (1) (gegevens op vennootschappelijke basis ; in miljoenen euro s) , , , , , , , ,4 641, , Resultaat van de winstgevende ondernemingen Resultaat van de verlieslatende ondernemingen Resultaat van de sector (1) Verzekeringsondernemingen gecontroleerd door de CBFA, te weten de verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht en de Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. 30

30 Verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen Tabel 23 ResultatenRekening van de verzekeringsondernemingen (1) (gegevens op vennootschappelijke basis ; in miljarden euro s, tenzij anders vermeld) technische rekening levensverzekeringen Netto verdiende premies ,0 25,2 20,4 21,9 Betaalde schadebedragen ( ) ,5 10,2 13,0 13,0 Wijziging van de technische voorzieningen ( ) ,2 20,5 12,4 13,3 Premies na verzekeringskosten ,7 5,4 5,0 4,4 Netto operationele kosten ( ) ,2 1,3 1,4 1,6 verzekeringsresultaat ,9 6,8 6,4 6,0 Netto beleggingsinkomsten ,7 8,0 7,4 6,9 technisch resultaat leven ,8 1,2 1,0 1,0 technische rekening niet-levensverzekeringen Netto verdiende premies ,6 8,9 9,3 9,3 Betaalde schadebedragen ( ) ,7 5,6 5,9 6,3 Wijziging van de technische voorzieningen ( ) ,0 1,1 0,8 0,5 Premies na verzekeringskosten ,9 2,3 2,6 2,5 Netto operationele kosten ( ) ,9 2,7 2,8 2,7 verzekeringsresultaat ,0 0,4 0,2 0,2 Netto beleggingsinkomsten ,2 1,5 1,3 1,5 technisch resultaat niet-leven ,2 1,1 1,2 1,3 niet-technische rekening Totaal technisch resultaat leven en niet-leven ,0 2,3 2,2 2,2 Overige netto beleggingsinkomsten ,3 0,7 0,5 1,7 Overige en uitzonderlijke resultaten en belastingen ,6 0,6 0,5 0,1 nettoresultaat van het boekjaar ,7 2,4 2,2 3,8 p.m. Rendement van het eigen vermogen (procenten) ,0 23,3 20,8 31,7 (1) Verzekeringsondernemingen gecontroleerd door de CBFA, te weten de verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht en de Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. 31

31 Tabel 24 Niveau en samenstelling van de beschikbare solvabiliteitsmarge van de verzekeringsondernemingen (1) (gegevens op het einde van de periode op vennootschappelijke basis ; in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld) Expliciete marge Procenten van de vereiste marge Impliciete marge Deel van de toekomstige winsten (2) Niet-gerealiseerde meerwaarden Procenten van de vereiste marge totale solvabiliteitsmarge Procenten van de vereiste marge (1) Verzekeringsondernemingen gecontroleerd door de CBFA, te weten de verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht en de Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. (2) In levensverzekeringen Provisies en andere passiva Tabel 25 Belangrijkste componenten van het passief van de verzekeringsondernemingen (1) (gegevens op het einde van de periode op vennootschappelijke basis ; in miljarden euro s) Eigen vermogen ,4 10,2 10,7 11,9 Technische provisies ,8 156,5 169,9 185,5 Levensverzekering (met uitzondering van tak 23) ,9 103,7 115,2 130,6 Tak ,2 25,0 25,7 24,7 Niet-levensverzekering ,2 22,7 23,3 24,0 Andere provisies ,5 5,1 5,7 6,2 Deposito s van herverzekeraars ,5 2,7 2,6 2,7 Schulden ,8 13,5 16,5 17,6 Andere passiva ,2 2,0 2,2 2,6 totaal ,7 185,0 201,9 220,4 (1) Verzekeringsondernemingen gecontroleerd door de CBFA, te weten de verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht en de Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. 32

32 Verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen Beleggingen en andere activa Tabel 26 Belangrijkste componenten van het actief van de verzekeringsondernemingen (1) (gegevens op het einde van de periode op vennootschappelijke basis ; in miljarden euro s) Beleggingen ,3 166,5 183,7 201,7 Totaal van de activiteiten met uitzondering van tak ,4 141,7 158,3 177,2 Aandelen (2) ,1 17,9 18,8 19,7 Obligaties ,2 101,2 115,2 130,0 Vastgoed ,6 2,6 2,5 2,6 Hypothecaire leningen ,7 5,5 5,5 5,4 Beleggingen in verbonden ondernemingen ,2 9,2 11,0 14,2 Andere ,6 5,3 5,2 5,3 Tak ,9 24,8 25,5 24,6 Aandelen (2) ,7 19,5 21,2 19,5 Obligaties ,2 4,1 3,8 4,6 Andere ,1 1,3 0,4 0,5 Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen... 6,6 5,2 4,9 4,8 Vorderingen en andere activa ,7 13,3 13,2 13,8 totaal ,7 185,0 201,9 220,4 (1) Verzekeringsondernemingen gecontroleerd door de CBFA, te weten de verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht en de Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. (2) Inclusief aandelen in ICB s. Tabel 27 SamenStelling van de dekkingswaarden van de verzekeringsondernemingen (1) (2) voor alle activiteiten Samen (gegevens op het einde van de periode op vennootschappelijke basis ; in procenten van het totaal van de dekkingswaarden, tenzij anders vermeld) Overheidsobligaties ,3 34,2 37,2 39,7 Bedrijfsobligaties ,2 25,3 26,9 26,5 Aandelen ,9 14,1 10,1 7,7 Vastgoed ,2 2,1 1,4 1,6 Leningen ,7 2,2 2,3 2,8 ICB s ,2 16,5 16,1 12,5 Andere ,6 5,5 5,9 9,2 totaal (in miljarden euro s) ,8 182,7 193,1 196,5 (1) De activa toegewezen aan een specifieke verzekeringsactiviteit ter dekking van de provisies voor deze activiteit. Deze dekkingswaarden worden gewaardeerd aan de «affectatiewaarde», die overeenkomt met de marktwaarde voor de meeste activaklassen, maar rekening houdt met de waarde op de vervaldag voor obligaties uitgegeven door overheden. (2) Verzekeringsondernemingen gecontroleerd door de CBFA, te weten de verzekeringsondernemingen naar Belgisch recht en de Belgische bijkantoren van ondernemingen met een maatschappelijke zetel buiten de E.E.R. 33

33 4.2 Pensioenfondsen Tabel 28 EvolutiE van het aantal En het belang van de pensioenfondsen (gegevens op het einde van de periode) Toegelaten pensioenfondsen In vereffening gestelde pensioenfondsen totaal aantal pensioenfondsen Balanstotaal (in miljarden euro s) ,7 13,3 14,3 14,9 Tabel 29 Resultaten van de pensioenfondsen (gegevens in miljarden euro s) Premies en andere technische opbrengsten ,16 1,21 0,97 1,32 1,26 Technische kosten ,22 1,16 1,15 1,44 1,37 Financieel resultaat ,86 0,94 1,67 1,15 0,22 Andere resultaten ,07 0,07 0,01 0,05 0,04 nettoresultaat ,73 0,92 1,48 0,98 0,06 Tabel 30 SamenStelling van de dekkingswaarden en de activa van de pensioenfondsen (gegevens op het einde van de periode in procenten van het totaal van de dekkingswaarden, tenzij anders vermeld) Obligaties ,3 4,4 6,4 5,8 7,6 Aandelen ,2 9,4 9,2 8,4 9,3 Vastgoed ,5 1,4 1,2 0,8 0,8 Leningen ,4 0,3 0,3 0,1 0,1 ICB s ,8 75,4 75,1 74,1 75,5 Andere ,9 9,2 7,8 10,8 6,7 totaal (in miljarden euro s) ,8 11,6 13,3 13,4 14,8 34