3D-bioprinten van kraakbeen
|
|
- Timo de Vries
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nieuwe technieken 3D-bioprinten van kraakbeen Uitdagingen voor de reconstructie van een verbrand oor Dafydd O. Visscher, Ernst J. Bos en Paul P.M. van Zuijlen De reconstructie van een ernstig verminkt oor is een uitdaging. Het oor heeft niet alleen een zeer complexe driedimensionale structuur, maar dient daarnaast bijzonder flexibel en stevig te zijn. Een oorreconstructie bij patiënten met brandwonden kan nog complexer zijn, omdat het omliggende weefsel vaak ook beschadigd is. Dit bemoeilijkt niet alleen reconstructiemogelijkheden, maar geeft ook een verhoogde kans op problemen bij het gebruik van synthetische implantaten. In deze gevallen heeft het gebruik van ribkraakbeen de voorkeur, maar ook dit weefsel heeft praktische beperkingen. Tissue engineering en 3D-bioprinten kunnen mogelijk toegepast worden voor het creëren van persoonlijke kraakbeenimplantaten voor brandwondpatiënten. Het is echter belangrijk te beseffen dat 3D-bioprinten een hulpmiddel is voor reconstructie, en niet de heilige graal. De klinische toepassing van deze technieken staat nog in de kinderschoenen, maar wij verwachten dat in D-bioprinten toegepast kan worden voor reconstructie van het aangezicht na verbranding. Welke techniek? Tissue engineering en 3D-bioprinten kunnen mogelijk worden toegepast om kraakbeenimplantaten op maat te maken voor patiënten met brandwonden. Hiervoor worden autologe cellen geoogst uit een klein stukje vitaal kraakbeen van de patiënt, aangevuld met vetstamcellen uit bijvoorbeeld buikvet. De klinische toepassing van beide technieken staat momenteel nog in de kinderschoenen, maar grote ontwikkelingen binnen deze gebieden maken het interessante technieken voor de toekomst. VU medisch centrum, afd. Plastische, Reconstructieve en Handchirurgie, Amsterdam. Drs. D.O. Visscher en drs. E.J. Bos, arts-onderzoekers; prof.dr. P.P.M. van Zuijlen, plastisch chirurg (tevens: Rode Kruis Ziekenhuis, afd. Plastische Chirurgie, Beverwijk). Contactpersoon: prof.dr. P.P.M. van Zuijlen Waarom is er behoefte aan een nieuwe techniek? De reconstructie van een ernstig verminkt oor is een medische uitdaging. Het oor heeft niet alleen een zeer complexe driedimensionale structuur, maar dient daarnaast bijzonder flexibel en stevig te zijn. Door de locatie en de vorm is het oor uitermate kwetsbaar voor thermisch letsel. De meeste ontwikkelingen op het gebied van oorreconstructie komen voort uit corrigerende ingrepen bij congenitale aandoeningen, zoals microtie (dat is abnormale kleinheid van de oorschelpen). Microtie wordt al decennialang gereconstrueerd met autoloog ribkraakbeen of synthetisch materiaal. Een oorreconstructie bij patiënten met brandwonden kan complexer zijn dan bij congenitale afwijkingen, omdat het omliggende weefsel bij brandwondpatiënten vaak ook beschadigd is (figuur 1). Dit bemoeilijkt niet alleen reconstructiemogelijkheden, maar geeft ook een verhoogde kans op problemen bij het gebruik van synthetische implantaten. In deze omstandigheden heeft ribkraakbeen de voorkeur, al heeft dit weefsel ook prakti- NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: A9698 1
2 FIGUUR 1 Patiënt met verbranding van de oorschelp en de omliggende huid. De oorschelp is niet meer intact en de omliggende huid is gecontraheerd, waardoor weinig huid overblijft voor reconstructie. sche beperkingen. Het is daarom interessant om te kijken naar de potentiële rol van tissue engineering waarbij uit natuurlijk materiaal kunstmatig weefsels gekweekt kunnen worden en 3D-bioprinten, waarbij driedimensionale samenstellingen van levende cellen, materialen en groeifactoren door een 3D-printer worden gemaakt. Welke indicaties? De unieke vorm van de oorschelp wordt grotendeels bepaald door de structuur van het kraakbeen. Oorkraakbeen is avasculair weefsel dat bestaat uit een extracellulaire matrix met onder andere collageen en elastine, waarin talrijke cellen ingebed zijn. Wanneer een oor ernstig verminkt is, kan dit niet alleen tot esthetische en functionele problematiek leiden, maar ook ernstige psychische problemen veroorzaken. De huid van het oor is dun en biedt daarom weinig bescherming van het kraakbeen. Omdat kraakbeen avasculair is, ontstaat er na verbranding geen regeneratie van weefsel. De overliggende eschar de wondkorst als gevolg van een thermische verbranding en het verbrande kraakbeen dienen gereseceerd te worden in verband met de hoge kans op infectie. De reconstructie die volgt is niet alleen nodig om esthetische, maar ook om functionele redenen. Welk probleem wordt hiermee opgelost? De huidige reconstructietechnieken, zoals met synthetische implantaten en autoloog ribkraakbeen, zijn limiterend, vooral als het gaat om vorm en materiaal. Een synthetisch implantaat is gemaakt van kunststof en wordt onder de huid geïmplanteerd. Het heeft een verhoogd risico op blootstelling en secundaire infectie. 1 Met autoloog ribkraakbeen zijn prachtige resultaten geboekt. Het is echter niet ideaal omdat het kraakbeen met de hand gesculpteerd moet worden en minder flexibel is dan oorkraakbeen. 2 Als reconstructie niet mogelijk is, kan een zogenoemde epithese nog een alternatief zijn, zoals eerder in het NTvG is beschreven. 3 De grootste limiterende factor in brandwondenchirurgie is, behalve de kwaliteit en vorm van het implantaat, de bedekking met vitale huid. Voor de bedekking van een implantaat worden idealiter dunne, goed gevasculariseerde lappen huid gebruikt. Verbrande huid en littekenweefsel voldoen echter niet aan deze criteria. Om vitale huid voor oorreconstructie te verkrijgen, kan gebruik worden gemaakt van postauriculaire huid of een fascielap van de radiale zijde van de onderarm dan wel van de temporopariëtale regio. Daarnaast wordt veel onderzoek gedaan naar huid die door tissue engineering is verkregen. Het ultieme kraakbeenimplantaat bij brandwondpatiënten bestaat uit een voorgevormd biocompatibel en biodegradeerbaar materiaal met autologe cellen. Het produceren van zo n implantaat kan worden bewerkstelligd met behulp van 3D-bioprinten. 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: A9698
3 Wat is er bekend over de effectiviteit? 3D-bioprinten kan uitkomst bieden voor het creëren van persoonlijke kraakbeenimplantaten. 3D-gebioprinte structuren zijn gebaseerd op CT, MRI of 3D-fotografie van de patiënt. Als een 3D-beeld is verkregen, kan dit digitaal bewerkt worden (figuur 2). Voor het maken van een oorkraakbeenimplantaat door 3D-bioprinten is dus zowel beeldvorming als digitale bewerking nodig. Het proces waarbij zowel cellulair als dragermateriaal gezamenlijk in een 3D-constructie geprint kan worden, is fascinerend maar heeft wel beperkingen. De kwaliteit van het kraakbeen waaruit het implantaat bestaat is heel belangrijk. Om met tissue engineering kraakbeen van dezelfde flexibiliteit en stevigheid te verkrijgen als het oorspronkelijke oorkraakbeen dient niet alleen de vorm, maar ook de structuur op het niveau van de extracellulaire matrix nagebootst te worden. De juiste combinatie van cellen, extracellulaire eiwitten en dragermateriaal ( scaffold ) is cruciaal. Het produceren van deze combinatieconstructie is niet gemakkelijk, maar er zijn 2 manieren waarop dit bewerkstelligd kan worden. Ten eerste kan gebruik worden gemaakt van bioprinten. Hierbij wordt de 3D-printer gevuld met een mix van kraakbeencellen en biomaterialen bio-inkt, die laag voor laag op elkaar worden geprint in de vorm van het te verkrijgen kraakbeenskelet. Ten tweede kan het kraakbeenskelet vormgegeven worden door een 3D-geprinte scaffold die vervolgens in het laboratorium bezaaid wordt met levende cellen. Beide technieken hebben voor- en nadelen. Bioprinten staat nog in de kinderschoenen en voordat dit geïmplementeerd kan worden in de kliniek dient er nog veel onderzoek gedaan te worden naar tissue engineering in vitro. Aan de andere kant is bioprinten een relatief eenvoudige manier, aangezien met een druk op de knop het volledige kraakbeenimplantaat inclusief scaffold en cellen geproduceerd kan worden. De techniek van het printen van een 3D-scaffold en vervolgens in vitro bezaaien met levende cellen is al in een verder stadium dan bioprinten. Een nadeel van de scaffold-procedure is dat er 2 stappen moeten worden doorlopen, waarbij het in de eerste stap erg moeilijk is een steriele scaffold te maken. Het is belangrijk te beseffen dat tissue engineering en 3D-bioprinten hand in hand gaan en dat 3D-bioprinten in essentie een hulpmiddel voor tissue engineering is. Voorlopig zal bioprinten nog niet worden geïmplementeerd in de kliniek, mede omdat er nog veel onderzoek nodig is naar de verschillende aspecten van het printen. Het printen van een scaffold en deze vervolgens bezaaien met cellen zal hoogstwaarschijnlijk eerder zijn weg naar de kliniek vinden dan bioprinten. FIGUUR 2 Digitale stereolithografie (STL)-versie van een oor. Na het inscannen van het oor kan de structuur digitaal bewerkt worden en opgeslagen worden als een STL-bestand. Dit bestand is bruikbaar voor 3D-printen. Hoe ver is de techniek ontwikkeld? De juiste combinatie van cellen en biomaterialen zijn cruciaal voor tissue engineering. Daarnaast vormt het ontwerpen van de optimale kraakbeenvorm een belangrijke uitdaging. Hoewel de kwaliteit van kraakbeen dat verkregen is door tissue engineering momenteel nog verre van optimaal is, zijn ontwikkelingen in de beeldvormende technieken en 3D-bioprinten al zo ver dat persoonlijke structuren geprint kunnen worden. Patiënten die in aanmerking komen voor een reconstructie van het oor zouden kunnen profiteren van deze techniek, aangezien de bouwtekening van het oor gespiegeld kan worden door digitale bewerking. Dit houdt in dat bij eenzijdige verbranding van het oor een 3D-foto van het contralaterale oor gespiegeld kan worden om zo een betere replica te krijgen voor reconstructie. Om een zo goed mogelijk gespiegeld oor te krijgen, moet echter de kraakbeenvorm juist niet exact gespiegeld worden. Er dient namelijk rekening gehouden te worden met de wekedelenbedekking, die altijd dikker is dan aan de NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: A9698 3
4 FIGUUR 3 Parametrisch oormodel. Een parametrisch model is een kraakbeenmodel dat gemaakt wordt aan de hand van wiskundige modellen en dat aangepast kan worden naar de wens van patiënt en behandelaar. gezonde zijde. Bovendien moet rekening worden gehouden met de stevigheid van het kraakbeenskelet. Om te zorgen dat het oor aan de buitenzijde de goede vorm heeft, zal de wekedelenbedekking daarom aan de achterzijde wat dikker moeten zijn dan bij het normale oor. Naast spiegeling van een 3D-beeld is het ook mogelijk om een op maat gemaakte kraakbeenstructuur te creëren en uit te printen naar de wens van de patiënt en behandelaar (figuur 3). Dit kan met behulp van parametrische oormodellen. 4 Het streefbeeld voor de toekomst Voor klinische productie van een kraakbeenimplantaat kan 3D-bioprinten een fraaie toepassing zijn. Wanneer een patiënt na ernstige verbranding van het oor (figuur 4) de wens heeft tot reconstructie, kan indien de lokale situatie het toelaat met medische beeldvorming en 3D-bioprinten een implantaat geproduceerd worden. Dit implantaat is gebaseerd op een aangepast spiegelbeeld van het contralaterale oor, of op een standaard parametrisch model dat vervolgens gepersonaliseerd kan worden. Gebaseerd op de medische beelden of het parametrisch model kan een 3D-scaffold geproduceerd worden van biodegradeerbaar materiaal in de vorm van het te reconstrueren oor. In deze structuur kunnen vervolgens de autologe kraakbeencellen samen met vetstamcellen op de scaffold gezaaid worden en vervolgens geïmplanteerd FIGUUR 4 Acuut verbrande oorschelp en omliggende huid. De verbrande huid en eschar dienen gereseceerd te worden vanwege de kans op infecties. worden in de patiënt. Omdat er bij brandwondpatiënten een tekort is aan huid, kan het implantaat tijdelijk ondergebracht worden op een andere plaats, zoals onder de buikhuid. Hiermee rijpt het implantaat uit en ontstaat er een relatief overschot aan huid, waarmee vervolgens de reconstructie plaats kan vinden. Wanneer het kraakbeen rijp is voor transplantatie naar het gelaat en de wond rustig is (zie figuur 1), kan het kraakbeenimplantaat met huid geïmplanteerd worden. In plaats daarvan kan het kraakbeen ook direct geïmplanteerd worden, maar dan dient er vitale huid van elders geoogst te worden. Wanneer is toepassing te verwachten? Het is belangrijk om te beseffen dat 3D-bioprinten een hulpmiddel is voor reconstructie en niet het ultieme panacee dat al onze weefseldefecten zal oplossen. Er zal nog veel onderzoek gedaan moeten worden naar tissue engineering en 3D-bioprinten voordat deze technieken daadwerkelijk toegepast kunnen worden in de kliniek. Daarnaast dient er een oplossing gevonden te worden voor het bedekken van het implantaat met vitale huid, wat bij brandwondpatiënten problematisch is. Hoewel er 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: A9698
5 al preklinische studies van start zijn gegaan, zal de toepassing nog een aantal jaar op zich laten wachten. Wij verwachten dat in D-bioprinten toegepast kan worden in de kliniek voor het reconstrueren van aangezichtsverbrandingen. Bijdragen in de rubriek Nieuwe technieken gaan over technische mogelijkheden binnen de geneeskunde die nieuw zijn, zodat er nog niet veel bewijs is, maar waarbij de beschikbare feiten toch zo interessant zijn, dat lezers de informatie nuttig zullen vinden. Of de beschreven technieken na verder onderzoek uiteindelijk tot de gangbare medische praktijk zullen gaan behoren, zal moeten blijken. Dr. Marco Helder en leden van het 3D Innovation Lab en de TU Delft droegen bij aan de totstandkoming van dit artikel. Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 11 november 2015 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:A9698 > Kijk ook op Literatuur 1 Cenzi R, Farina A, Zuccarino L, Carinci F. Clinical outcome of 285 Medpor grafts used for craniofacial reconstruction. J Craniofac Surg. 2005;16: Ray E, Wu T, Nazarian Mobin SS, Reinisch J, Urata MM. Review of options for burned ear reconstruction. J Craniofac Surg. 2010;21: De Jong M, de Cubber J, de Roeck F, Lethaus B, Buurman D, Kessler P. Kunst verankerd in het gelaat. Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A Bos EJ, Scholten T, Song Y, et al. Developing a parametric ear model for auricular reconstruction: a new step towards patient-specific implants. J Craniomaxillofac Surg. 2015;43: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2016;160: A9698 5
Stage mogelijkheid in brandwondenonderzoek. Preklinisch onderzoek. Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland
Stage mogelijkheid in brandwondenonderzoek Preklinisch onderzoek Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland 1/5 De Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra in Nederland (VSBN) (engelse naam:
Nadere informatieCorrectie van de oorschelp
Correctie van de oorschelp Microtie reconstructie Oorschelpafwijkingen komen relatief vaak voor, vooral bij jongens. Eén op de 6.000 8.000 pasgeboren heeft microtie. In het Grieks betekent microtie klein
Nadere informatieBorstreconstructie. na een borstverwijdering. Poli Plastische Chirurgie
00 Borstreconstructie na een borstverwijdering Poli Plastische Chirurgie 1 Inleiding Het verwijderen van een borst is voor een vrouw een emotioneel moment. Aan de ene kant geeft het de mogelijkheid tot
Nadere informatieMicrotie. Sophia Kinderziekenhuis
Microtie Sophia Kinderziekenhuis Binnenkort komt u met uw kind naar het Erasmus MC-Sophia voor een oorschelpreconstructie. Uw kind wordt hiervoor minimaal twee keer geopereerd. In deze folder leest u wat
Nadere informatieALGEMENE SAMENVATTING
ALGEMENE SAMENVATTING Aantrekkelijke translationele doeleinden voor bot tissue engineering en regeneratieve geneeskunde zijn onder andere aandoeningen aan het skelet, zoals degeneratieve afwijkingen van
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Oorcorrectie. rkz.nl
Patiënteninformatie Oorcorrectie rkz.nl Inleiding Flaporen, ook vaak afstaande oren genoemd, komen veel voor. Ze zijn het gevolg van een aangeboren misvorming van het kraakbeenskelet van de oorschelp.
Nadere informatieBorstreconstructie na een borstverwijdering. Poli Plastische Chirurgie
00 Borstreconstructie na een borstverwijdering Poli Plastische Chirurgie 1 Inleiding Het verwijderen van een borst is voor een vrouw een emotioneel moment. Aan de ene kant geeft het de mogelijkheid tot
Nadere informatieFlaporen. Behandeling door de plastisch chirurg
Flaporen Behandeling door de plastisch chirurg Inleiding Flaporen of afstaande oren komen regelmatig en worden veroorzaakt door een aangeboren misvorming van het kraakbeenskelet van de oorschelp. De plastisch
Nadere informatieOorcorrectie Informatie voor patiënten
Oorcorrectie Informatie voor patiënten 2 Oorcorrectie Binnenkort word jij of je kind opgenomen voor het ondergaan van een otoplastie. Via deze folder willen wij je informeren over het verloop van je operatie
Nadere informatiePatiënteninformatie. Correctie van de neus (rhinoplastiek)
Correctie van de neus (rhinoplastiek) Inleiding Vele mensen zijn ontevreden over de grootte en vorm van hun neus. Een neus kan lang of breed zijn, of een lelijke bobbel vertonen. De neus kan ook scheef
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands
Proefschrift_Moyo_Kruyt.book Page 167 Wednesday, eptember 10, 2003 1:03 PM amenvatting amenvatting in het Nederlands Introductie Binnen de orthopaedie wordt op grote schaal gebruik gemaakt van lichaamseigen
Nadere informatieDirecte borstreconstructie
Directe borstreconstructie Informatie voor patiënten MB0006-1500 oktober 2014 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden
Nadere informatieBorstreconstructie, modaliteiten en kosten
Borstreconstructie, modaliteiten en kosten Marc Vandevoort + Gerd Fabré Er bestaan uiteraard verschillende borstreconstructieve modaliteiten, elk met zijn specifieke voor- en nadelen. Synthetische implantaten
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting De chirurgische reconstructie van een gescheurde voorste kruisband resulteert in een aanzienlijk betere klinische uitkomst dan de conservatieve behandeling van patiënten. Er blijft echter
Nadere informatiedirecte borstreconstructie met eigen weefsel
patiënteninformatie directe borstreconstructie met eigen weefsel Als uw borst vanwege borstkanker geamputeerd moet worden is het mogelijk de borst te reconstrueren. Er zijn verschillende manieren om een
Nadere informatiePlastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Afstaande oren. Slingeland Ziekenhuis
Plastische Chirurgie Afstaande oren i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Afstaande oren, ook vaak flaporen genoemd, komen veel voor. Ze zijn het gevolg van een aangeboren misvorming van
Nadere informatieReconstructiechirurgie in het hoofdhalsgebied
Binnenkort wordt u in het MCL opgenomen voor een operatie van een kwaadaardig gezwel in het. Deze operatie bestaat uit twee delen: 1. Het wegnemen van de tumor door de hoofdhalschirurg. Dit doet de KNO-arts
Nadere informatiesecundaire borstreconstructie met eigen weefsel
patiënteninformatie secundaire borstreconstructie met eigen weefsel Als uw borst vanwege borstkanker geamputeerd moet worden is het mogelijk de borst te reconstrueren. Er zijn verschillende manieren om
Nadere informatieCover Page. Author: Rothuizen, Carolien Title: Tissue engineered blood vessels for hemodialysis vascular access Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/42532 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Rothuizen, Carolien Title: Tissue engineered blood vessels for hemodialysis vascular
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING PELVIC ORGAN PROLAPSE; MATRIX, CELLEN EN GENEN.
NEDERLANDSE SAMENVATTING PELVIC ORGAN PROLAPSE; MATRIX, CELLEN EN GENEN. Het klinisch probleem: genitale verzakking Tenminste één op de tien Westerse vrouwen wordt op enig moment in haar leven geopereerd
Nadere informatieVerschillende manieren om een borst te reconstrueren
Borstreconstructie Vroeger kwam een patiënt met borstkanker pas voor een borstreconstructie in aanmerking wanneer zij als genezen werd beschouwd. Dat was meestal vijf jaar na een borstamputatie. Tegenwoordig
Nadere informatiechronische alvleesklierontsteking
patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?
Nadere informatieBorstreconstructie. Na een borstverwijdering
Borstreconstructie Na een borstverwijdering Inhoudsopgave Inleiding 2 Uitwendige prothese 2 Borstreconstructie 2 Directe reconstructie 3 Reconstructie in een later stadium 3 Reconstructie met een inwendige
Nadere informatieWerkwijze Mogelijkheden en verwachtingen Na een correctie
Afstaande oren Afstaande oren komen veel voor. Ze zijn het gevolg van een aangeboren misvorming van het kraakbeenskelet van de oorschelp. Afstaande oren kunnen worden gecorrigeerd met behulp van plastische
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten
Nadere informatiedirecte borstreconstructie
patiënteninformatie directe borstreconstructie met prothese of Tissue Expander Als uw borst vanwege borstkanker geamputeerd moet worden is het mogelijk de borst te reconstrueren. Er zijn verschillende
Nadere informatieLeefregels na een borstreconstructie
Leefregels na een borstreconstructie Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding In deze folder vindt u algemene informatie over een borstreconstructie in ons ziekenhuis. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieBorstreconstructie Voorbereiding Prothesen
Borstreconstructie Borstreconstructie Een reconstructie van de borst bij een borstkankerpatiënt verandert niets aan het verloop van de ziekte, maar verbetert wel de kwaliteit van overleving. Een borstreconstructie
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 190 Nederlandse samenvatting In de samenleving is het tekort aan donororganen een algemeen bekend feit. Daarnaast zijn er diverse risico s verbonden aan orgaan- en weefseltransplantaties,
Nadere informatieBRIOS-studie: Breast Reconstruction In One Stage
Skin sparing mastectomy with implant reconstruction: clinical outcomes and cost effectiveness of reconstruction in one stage with the use of a collagen matrix (Strattice ). A randomized clinical trial.
Nadere informatiesecundaire borstreconstructie met prothese of Tissue Expander
patiënteninformatie secundaire borstreconstructie met prothese of Tissue Expander Als uw borst vanwege borstkanker geamputeerd moet worden is het mogelijk de borst te reconstrueren. Er zijn verschillende
Nadere informatiespoedgevallen informatiebrochure Enkelverstuiking - trauma van de enkel
spoedgevallen informatiebrochure Enkelverstuiking - trauma van de enkel Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Enkelverstuiking 4 3. Advies voor herstel 5 4. Enkeldistorsie opvolgen: tips voor thuis 6 5. Contactgegevens
Nadere informatieAppendix 2. Nederlandse Samenvatting
Appendix 2 Nederlandse Samenvatting 171 Een rughernia (voluit: hernia nuclei pulposi) is een veelvoorkomende en invaliderende ziekte. De huidige operatieve behandeling bestaat uit het verwijderen van het
Nadere informatieOorschelpcorrectie Informatie voor ouders/verzorgers. Plastische Chirurgie
Oorschelpcorrectie Informatie voor ouders/verzorgers Plastische Chirurgie Afstaande oorschelpen Het hebben van afstaande oorschelpen, in de volksmond 'flaporen' genoemd, is een afwijking die meestal reeds
Nadere informatieDe opmars van een kunststof meniscus
De opmars van een kunststof meniscus De kamer van prof.dr. Pieter Buma is aan de achterkant van het immense UMC St.Radboud, afdeling Orthopedie, in een soort semi-permanent noodgebouw. Binnen wordt alle
Nadere informatie2.3 Bot en andere musculoskeletale weefsels
.3 Bot en andere musculoskeletale weefsels.3. Achtergrond In de geneeskunde worden bot en andere musculoskeletale weefsels op verschillende manieren gebruikt, bijvoorbeeld bij de reconstructie van het
Nadere informatiePredictability in orbital reconstruction L. Dubois
Predictability in orbital reconstruction L. Dubois Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding gegeven van dit proefschrift met als titel Predictability in orbital reconstruction. De basale
Nadere informatieOORCORRECTIE
OORCORRECTIE In deze folder geeft het Ruwaard van Putten ziekenhuis u algemene informatie over een oorcorrectie in ons ziekenhuis. De medische term hiervoor is otoplastiek (oto = oor, plastiek komt van
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands. Jeroen Hagendoorn
Samenvatting in het Nederlands Jeroen Hagendoorn 159 Summary in Dutch Een uitgebreid netwerk van kleine vaten, die vloeistof en (afweer)cellen in één richting vervoeren, vormt het lymfesysteem. In een
Nadere informatieReconstructieve mogelijkheden na borstchirurgie. Dr L Budiharto 22/04/2014
Reconstructieve mogelijkheden na borstchirurgie Dr L Budiharto 22/04/2014 Borstreconstructie wanneer? wat? waarom? wie? hoe? Wanneer? primair = onmiddellijk secundair = laattijdig = huidsparend Borstreconstructie
Nadere informatieImplantologie en preprothetische chirurgie; extraorale implantologie
Implantologie en preprothetische chirurgie; extraorale implantologie Wat is extra-orale implantologie? Het woord extra-orale implantologie betekent; het plaatsen van tandwortelimplantaten buiten de mond.
Nadere informatieBoneAlbumin. Vragen & Antwoorden. humaan allograft
BoneAlbumin Vragen & Antwoorden humaan allograft BoneAlbumin is een humaan allograft. Wat betekent dat? Wat betekent menselijk bot graft? Bot vervangend materiaal kan zijn: synthetisch, mineraal-basis
Nadere informatiePatiënteninformatie. Borstreconstructie
Patiënteninformatie Borstreconstructie Inhoud Inleiding... 4 Wat is een borstreconstructie?... 4 Reconstructie met synthetische implantaten... 5 De ingreep... 5 De nadelen van een synthetisch implantaat...
Nadere informatieBorstreconstructie. Informatiefolder plastische chirurgie
Borstreconstructie Informatiefolder plastische chirurgie Binnenkort krijgt u een borstreconstructie. Er zijn verschillende manieren om een borst te reconstrueren. Niet iedere manier is geschikt voor iedere
Nadere informatieMaastricht UMC+ Research (/research) Valorisatie en ondernemerschap (/research/valorisatie-en-ondernemerschap)
! Maastricht UMC+ " In gesprek met (/research/instituten/gesprek-met-0) Lodewijk van Rhijn & Chris Arts Research (/research) Valorisatie en ondernemerschap (/research/valorisatie-en-ondernemerschap) In
Nadere informatieBasocellulair carcinoom Informatie voor patiënten
Basocellulair carcinoom Informatie voor patiënten 2 Basocellulair carcinoom Binnenkort word je opgenomen voor een operatie van een basocellulair carcinoom. Via deze folder willen wij je informeren over
Nadere informatiehumaan allograft Vragen & Antwoorden
humaan allograft Vragen & Antwoorden BoneAlbumin is een humaan allograft. Wat betekent dat? Bot vervangend materiaal kan zijn: synthetisch, mineraal-basis een xenograft uit dierlijk weefsel, een allograft
Nadere informatieEen borstreconstructie
Een borstreconstructie Informatie voor patiënten die borstreconstructie overwegen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen De verschillende mogelijkheden van borstreconstructie 1 Directe
Nadere informatieBorstreconstructie. Reconstructievormen. De primaire reconstructie
Borstreconstructie Een borstreconstructie kan op twee momenten plaatsvinden: 1. tijdens de operatie waarbij uw borst wordt weggenomen (primaire reconstructie) of 2. op een ander moment dan tijdens de operatie
Nadere informatieVoorbeelden. Contractie
Een wond geneest niet zonder de vorming van fibrose. Anders zou er geen verschil bestaan tussen een kleermaker en een chirurg. Wanneer de kleermaker na zes weken de hechtingen verwijdert, valt alles uit
Nadere informatieGenezing van littekens Tijdens het genezingsproces kunnen er verschillende soorten littekens ontstaan:
Littekenbehandeling Inleiding In deze brochure vindt u informatie over de behandeling van littekens. De brochure wordt u aangeboden door de plastisch chirurgen van Máxima Medisch Centrum. De brochure heeft
Nadere informatieBORSTRECONSTRUCTIE NA AMPUTATIE Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie
BORSTRECONSTRUCTIE NA AMPUTATIE Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie 17785 Algemeen Een borstamputatie is voor iedere vrouw een ingrijpende gebeurtenis. Het missen van een borst, de
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Wat is Mohs chirurgie? rkz.nl
Patiënteninformatie Wat is Mohs chirurgie? rkz.nl Mohs micrografische chirurgie Een operatietechniek bij huidkanker Mohs chirurgie is een speciale operatietechniek om huidkanker te behandelen. De techniek
Nadere informatieSamenvatting voor niet ingewijde
Samenvatting voor niet ingewijde 113 Samenvatting voor de niet ingewijde In Nederland is atherosclerose de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte. Atherosclerose veroorzaakt vernauwingen in slagaderen
Nadere informatieWEEFSELDONATIE IN HET ZIEKENHUIS FRANCISCUS VLIETLAND
WEEFSELDONATIE IN HET ZIEKENHUIS FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Het is mogelijk dat u in het Franciscus Vlietland na het overlijden van uw naaste de vraag krijgt of uw naaste zijn organen en weefsels wilt
Nadere informatie4. Mogelijke reconstructies in Bernhoven
Borstreconstructie 1. Inleiding 2. Directe reconstructie 3. Reconstructie in een later stadium 4. Mogelijke reconstructies in Bernhoven 5. Reconstructies die niet mogelijk zijn in Bernhoven 6. Tepel- en
Nadere informatiePlastische chirurgie. Informatie borstreconstructie
Plastische chirurgie Informatie borstreconstructie Algemeen In het verleden kwam een borstkankerpatiënte pas voor een borst-reconstructie in aanmerking als zij als genezen werd beschouwd. Dat was meestal
Nadere informatieSyndactylie. Wat is syndactylie?
Uw kind heeft een aangeboren afwijking aan de vingers of tenen: syndactylie. Uw plastisch chirurg heeft uitgelegd wat voor aandoening dit is en wat er aan gedaan kan worden. In deze brochure kunt u de
Nadere informatie3D-scan verbetert gezichtsoperaties. Onze kracht is dat we alles geïntegreerd hebben.
3D-scan verbetert gezichtsoperaties Onze kracht is dat we alles geïntegreerd hebben. De wachtkamer zit flink vol. Naar schatting 25 mensen zitten op rode plastic stoelen, lezen tijdschriften en kijken
Nadere informatieTransFix DFU-0074 NIEUWE HERZIENING 11
TransFix DFU-0074 NIEUWE HERZIENING 11 A. BESCHRIJVING VAN HET MEDISCHE HULPMIDDEL TransFix implantaten zijn gecanuleerde of niet-gecanuleerde pennen waarvan het ene uiteinde taps toeloopt en het andere
Nadere informatiede state of the art oplossing voor kaalheid
HAARSTAMCEL A A TRANSPLANTATIE A N T A T de state of the art oplossing voor kaalheid KAALHEID, EEN HERKENBAAR PROBLEEM MILJOENEN MANNEN EN VROUWEN KAMPEN MET VOORT- SCHRIJDENDE HAARUITVAL. DE OORZAAK VAN
Nadere informatieScheper Ziekenhuis Emmen. Tel.: + 31 (0) Fax: + 31 (0) Web:
Scheper Ziekenhuis Emmen Tel.: + 31 (0) 591-691 320 Fax: + 31 (0) 591-691 321 Web: www.plastici.nl Deze folder bevat informatie over verschillende onderwerpen die bij een operatie ter verkleining of versteviging
Nadere informatieZIEKTE VAN DUPUYTREN BEHANDELING DOOR DOKTER LOMMEN FRANCISCUS VLIETLAND
ZIEKTE VAN DUPUYTREN BEHANDELING DOOR DOKTER LOMMEN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Bij de ziekte van Dupuytren (ook wel Morbus Dupuytren genoemd) is er sprake van een goedaardige woekering van zogenaamde
Nadere informatieGebruik van Fitrix voor kraakbeenherstel
Gebruik van Fitrix voor kraakbeenherstel Koen Dijkstra, Lucienne Vonk Dept of Orthopaedics, University Medical Center Utrecht, Regenerative Medicine Utrecht, The Netherlands L.A.Vonk@UmcUtrecht.nl Disclosures
Nadere informatieFACE-LIFT. Een patiënt vóór de operatie met diepe rimpels in de wang en loshangende huid aan de voor- en zijkanten van de nek.
Plastische Chirurgie Dr. Lommen FACE-LIFT WANNEER EEN FACE-LIFT? Met het verstrijken van de jaren verliest de huid haar elasticiteit, wordt droger, dunner en gerimpelder. De huid van de hals is een goede
Nadere informatieB. BIJSLUITER. PIL_emea-combined-h2450nl_v5
B. BIJSLUITER PIL_emea-combined-h2450nl_v5 1 Bijsluiter: informatie voor de patiënt Holoclar equivalent van 79.000-316.000 cellen/cm 2 levend weefsel Ex vivo geëxpandeerde, autologe, menselijke epitheelcellen
Nadere informatieBORSTRECONSTRUCTIE NA AMPUTATIE Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie
BORSTRECONSTRUCTIE NA AMPUTATIE Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie 17785 Algemeen Een borstamputatie is voor iedere vrouw een ingrijpende gebeurtenis. Het missen van een borst, de
Nadere informatiePlastische Chirurgie Dr. Lommen BUIKWANDCORRECTIE WANNEER EEN BUIKWANDCORRECTIE?
Plastische Chirurgie Dr. Lommen BUIKWANDCORRECTIE WANNEER EEN BUIKWANDCORRECTIE? Een uitgezakte of uitgerekte buik kan door plastische chirurgie verbeterd worden. De zogenaamde buikwandplastiek. Deze operatie
Nadere informatieMedische tatoeage. Plastische chirurgie
Medische tatoeage Plastische chirurgie Inleiding U bent door uw behandelend arts verwezen naar het tatoeagespreekuur. Van uw arts hebt u al informatie gekregen. In deze folder kunt u alles nog eens rustig
Nadere informatieinfo voor patiënten hoofd, hals en zenuwstelsel Rhinoplastie / Rhinoseptoplastie
info voor patiënten hoofd, hals en zenuwstelsel Rhinoplastie / Rhinoseptoplastie Neuscorrectie: rhinoplastie / rhinoseptoplastie Een neuscorrectie (rhinoplastie en rhinoseptoplastie) kan om verschillende
Nadere informatieBorstvergroting. (mamma augmentatie) BeekmanKlinieken. Locatie Hilversum Van Linschotenlaan ES Hilversum T
Borstvergroting (mamma augmentatie) BeekmanKlinieken Locatie Hilversum Van Linschotenlaan 1 1212 ES Hilversum T +31 35 303 01 79 Locatie Lelystad Ziekenhuisweg 100 8233 AA Lelystad T +31 320 271 911 Locatie
Nadere informatieBrandwondenonderzoek in Nederland
Brandwondenonderzoek in Nederland E. Middelkoop, M.E. van Baar, M.M. Ulrich, M.K. Nieuwenhuis, N.E. van Loey Sinds 2003 wordt veel van het brandwondenonderzoek in Nederland uitgevoerd door of in samenwerking
Nadere informatieCitation for published version (APA): van Zuijlen, P. P. M. (2002). Perspectives on burn scar evaluation and artificial skin
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Perspectives on burn scar evaluation and artificial skin van Zuijlen, P.P.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Zuijlen, P. P. M. (2002).
Nadere informatieVan mutatie naar ziekte
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Een nieuw antilichaam onthult toxische delen van het huntingtine
Nadere informatiePatiënteninformatie. Borstreconstructie
Borstreconstructie Bijna alle patiënten die borstkanker hebben, of hebben gehad, komen in aanmerking voor een vorm van borstreconstructie. Voorlichting over de borstreconstructie mogelijkheden maakt deel
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus
Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Baarmoederhalskanker is de op een na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen wereldwijd ongeveer 500.000
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie locatie Groningen Het schoonmaken van pezen en/of gewrichten
Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Het schoonmaken van pezen en/of gewrichten Synovectomie Centrum voor Revalidatie locatie Groningen Inleiding Door reuma heeft u een ontsteking in één of meerdere
Nadere informatieBorstreconstructie. Primaire en secundaire reconstructie
Borstreconstructie Een borstreconstructie kan op 2 momenten plaatsvinden. Tijdens een borstamputatie (primaire reconstructie) of ongeveer een jaar na de borstamputatie tijdens een aparte operatie (secundaire
Nadere informatieWaarom deze brochure? Deze brochure geeft informatie over de revalidatie in het Gemini Ziekenhuis na een buigpeesletsel.
Buigpeesletsel Waarom deze brochure? Deze brochure geeft informatie over de revalidatie in het Gemini Ziekenhuis na een buigpeesletsel. U kunt hierin terugvinden: - wat u wel mag doen - wat u niet mag
Nadere informatieHuidkanker, een gezamenlijke strijd voor een behandeling op maat. Dr. X. Keuter Plastisch Chirurg
Huidkanker, een gezamenlijke strijd voor een behandeling op maat Dr. X. Keuter Plastisch Chirurg Plastische Chirurgie Reconstructieve chirurgie Hand chirurgie Esthetische chirurgie Brandwond chirurgie
Nadere informatieChronische ontsteking
Chronische ontsteking van de alvleesklier - Chronische pancreatitis Chirurgie Beter voor elkaar Chronische ontsteking van de alvleesklier Chronische Pancreatitis Inleiding Deze folder geeft u informatie
Nadere informatieDirecte poliklinische ingreep plastische chirurgie. Behandeling van vlekken, zwellingen of bulten door de plastisch chirurg
Directe poliklinische ingreep plastische chirurgie Behandeling van vlekken, zwellingen of bulten door de plastisch chirurg 2 U heeft een verwijzing van de huisarts gekregen voor een directe poliklinische
Nadere informatiePatiënteninformatie. Patiënt specifiek instrumentarium
Patiënteninformatie Patiënt specifiek instrumentarium Dr. T. De Baets Heup, enkel en voetchirurgie Dr. M. Mombert Hand-, pols- en elleboogchirurgie Dr. J. De Wachter Enkel en voetchirurgie Dr. J. Roos
Nadere informatiePatiënteninformatie folder
Patiënteninformatie folder Moleculair onderzoek naar verminderde ovariële reserve en embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters Engelse titel: Molecular studies on reduced ovarian reserve and
Nadere informatieBloedtransfusie. Inleiding. Waarom een bloedtransfusie?
Bloedtransfusie Inleiding U ondergaat binnenkort een behandeling in VieCuri Medisch Centrum. Hierbij bestaat de kans dat u bloed toegediend moet krijgen: dit heet bloedtransfusie. In deze brochure vindt
Nadere informatieHet is vanzelfsprekend om het beste te willen voor onze kinderen
Het is vanzelfsprekend om het beste te willen voor onze kinderen De beste manier om gezondheid in de toekomst te beschermen Gepersonaliseerde regeneratieve gezondheidszorg wordt algemeen gezien als de
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24378 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Melief, Sara Marie Title: Immunomodulatory properties of human multipotent stromal
Nadere informatiePlaveiselcel carcinoom Plastisch chirurgie
Plaveiselcel carcinoom Plastisch chirurgie Wat is een plaveiselcelcarcinoom Het plaveiselcelcarcinoom van de huid is een kwaadaardige vorm van huidkanker. Het ontstaat in de opperhuid en kan soms uitzaaien
Nadere informatieBorstreconstructie en borstprothese. Uitwendige borstprothese
Borstreconstructie en borstprothese Borstreconstructie bestaat uit het vormen van een kunstmatige borststructuur op de plaats waar de borst werd verwijderd tijdens een mastectomie (operatief verwijderen
Nadere informatieBorstverkleining Informatie voor patiënten
Borstverkleining Informatie voor patiënten 2 Borstverkleining Binnenkort word je opgenomen voor het ondergaan van een borstverkleining. Via deze folder willen wij je informeren over het verloop van je
Nadere informatieWeefseldonatie (Informatie voor nabestaanden)
Algemeen Weefseldonatie (Informatie voor nabestaanden) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG034 / Weefseldonatie (Informatie voor nabestaanden)
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van
Nadere informatieNeuscorrectie. Plastische chirurgie
Neuscorrectie Plastische chirurgie De vorm van de neus De vorm van de neus speelt een belangrijke rol in het uiterlijk van het gelaat en van de persoon in zijn totaliteit. Een 'normale' neus dient in harmonie
Nadere informatieFACELIFT LOMMEN FRANCISCUS VLIETLAND
FACELIFT LOMMEN FRANCISCUS VLIETLAND Wanneer een facelift? Met het verstrijken van de jaren verliest de huid haar elasticiteit, wordt droger, dunner en gerimpelder. De huid van de hals is een goede graadmeter
Nadere informatieDirecte poliklinische ingreep plastische chirurgie. Behandeling van vlekken, zwellingen of bulten door de plastisch chirurg
Directe poliklinische ingreep plastische chirurgie Behandeling van vlekken, zwellingen of bulten door de plastisch chirurg 2 U heeft een verwijzing van de huisarts gekregen voor een directe poliklinische
Nadere informatieBorstreconstructie. Mogelijkheden en verwachtingen
U wordt binnenkort geopereerd voor borstkanker of heeft deze operatie al gehad. U kunt ervoor kiezen om de geopereerde borst te reconstrueren. In deze brochure kunt u lezen welke soorten borstreconstructies
Nadere informatieAlgemeen. Bloedmanagement.
Algemeen Bloedmanagement www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG003 / Bloedmanagement / 01-03-2013 2 Bloedmanagement In het Catharina Ziekenhuis
Nadere informatieAfstaande oren. Informatie over een correctie van afstaande oren bij kinderen door de plastische chirurg
Afstaande oren Informatie over een correctie van afstaande oren bij kinderen door de plastische chirurg Tijdens uw bezoek aan de polikliniek plastische chirurgie heeft de plastische chirurg met u gesproken
Nadere informatieRegelgeving inzake lichaamsmateriaal
Regelgeving inzake lichaamsmateriaal Wegwijs in de wetgeving 1 Marie Claire de Vries Inhoud 1. VWS en medische producten 2. Wetgeving inzake lichaamsmateriaal 2 VWS en medische producten. Voorzien in de
Nadere informatieBotvorming uit kraakbeen voorkomen
DPTE 2004-2010 - Resultaten uit de projecten van het stimuleringsprogramma voor Regeneratieve Geneeskunde 16 Gerjo van Osch, Erasmus MC Rotterdam Botvorming uit kraakbeen voorkomen Verreweg het meeste
Nadere informatie