Verkeersdata en software in het gemeentelijk mobiliteitsbeleid

Transcriptie

1

2 Verkeersdata en software in het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Dr. Sven Maerivoet Mobiliteitsacademie VSV 30 Maart

3 Overzicht Wie is TML? Welke verkeersdata is er beschikbaar? Welke software kan je gebruiken om mobiliteitsbeleid op lokaal vlak te ondersteunen? Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 3

4 Achtergrond van TML Achtergrond van TML Onze mensen Onze activiteiten Openheid Media aanwezigheid Gesticht in 2002 als een spin-off bedrijf (NV): Katholieke Universiteit Leuven TNO onderzoeksinstituut (Nederland) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 4

5 De mensen bij TML Achtergrond van TML Onze mensen Onze activiteiten Openheid Media aanwezigheid Multidisciplinair team (19 mensen): Transport, bio-, chemische en milieu ingenieurs Economie Computerwetenschappen Psychologie Admin Transport Milieu Gedelegeerd bestuurder Economie Expertisedomeinen: Transporteconomie (incl. impactbeoordelingen, MKBAs, ) Verkeersstroomtheorie (incl. ITS maatregelen, fileschattingen) Transportanalyses (private weg, spoor, openbaar vervoer, binnenwateren, lucht, ) Milieu, publieke gezondheid, Verkeersveiligheid (incl. wetgeving, infrastructuur, voertuigtechnologie, ) Spatiale economie (incl. regionale ontwikkelingen) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 5

6 Overzicht van onze activiteiten Achtergrond van TML Onze mensen Onze activiteiten Openheid Media aanwezigheid TML doet onderzoek en studies. Sterk kwantitatief (voorspellingsmodellen, simulatietechnieken,...) Beleidsondersteunend (we wegen op het beleid) De integratie van mobiliteit, milieu en economie De combinatie van fundamenteel en toegepast onderzoek door de koppeling van theoretische resultaten aan praktische kennis De brug tussen de universiteit en de maatschappij Een onafhankelijk en open beleid Steden en regionale overheden, België (federaal, Vlaanderen, Brussel), Europa (EU en EC; DGs, FP6/7) Het is onze missie om de maatschappij te helpen door wetenschappelijk onderbouwd advies Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 6

7 Divers, nauwkeurig, correct en open Achtergrond van TML Onze mensen Onze activiteiten Openheid Media aanwezigheid Bijna al onze studies staan online! Nieuwsbrief: Onze betrokkenheden: Telematics Cluster/ITS Belgium: lidmaatschap + RvB Vlaams Instituut voor Mobiliteit (VIM): lid + expert in adviesraad Actieve ondersteuning van het VSV The International Association for the History of Transport, Traffic and Mobility: lid EC 7KP: externe experten Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 7

8 TML komt regelmatig in de media Achtergrond van TML Onze mensen Onze activiteiten Openheid Media aanwezigheid Het Nieuwsblad, De Morgen, De Standaard, Het Laatste Nieuws, Knack, Jobat, Le Soir, La Meuse, De Lloyd, Verkeersspecialist, Vacature Magazine, Ademloos, Het Belang van Limburg, Mobimix, De Zondagskrant, De Streekkrant, Verkeersnet.nl, Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 8

9 Overzicht Wie is TML? Welke verkeersdata is er beschikbaar? Welke software kan je gebruiken om mobiliteitsbeleid op lokaal vlak te ondersteunen? Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 9

10 Verkeersmetingen op verschillende niveaus Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Macro niveau: lange-terme mobiliteitsplanning Meso niveau: ritplanning en analyses van grootschalig verplaatsingsgedrag, inclusief emissies Micro niveau: rijdersgedrag dmv. gedetailleerde analyses van snelheden en versnellingen Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 10

11 Klassieke vaste databronnen Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Enkele/dubbele lusdetectoren in het wegdek, radars, camera s, pneumatische slangetjes,... Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 11

12 Metingen op autosnelwegen* in Vlaanderen Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Redundant netwerk van dubbele lusdetectoren Aantallen (Juni 12): 1800 km autosnelweg (enkele rijrichting) 1330 dubbele lussen 380 enkele lussen Liggen ~ elke 500 m Metingen: Geaggregeerd elke minuut (fijner mogelijk) 4 voertuigklassen Intensiteiten, snelheden, bezettingsgraden, * Ook steekproeven op onderliggend wegennet ~ 900 mio metingen/jaar Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 12

13 Big data is relatief Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen 150M sensors at 40 MHz < 0.001% 700 MB/s 20 PB/year X10 full op Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 13

14 Kwaliteitseisen: gevalideerde data Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen ochtendfile avondfile Bron: TML (2009) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 14

15 Visualisaties van metingen: patronen doorheen de tijd Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Weekdagen Weekend Bron: KUL (2006) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 15

16 Groeperen van metingen in patronen Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Bron: TML (2009) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 16

17 Historische patronen zijn essentieel om te weten Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen ochtendfile avondfile Ochtend: Zware files rond Vilvoorde en Strombeek-Bever Trager verkeer rond aansluiting met E19 en E40 Avond: Zware files aan het Vierarmenkruispunt, Tervuren en Wezembeek-Oppem Bron: KUL (2006) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 17

18 Wat kan je zoal berekenen met dergelijke metingen? Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Verkeersindices voor Belgische autosnelwegen Analyse van de congestie in België (+ agglomeraties) Impact van maximumsnelheid op snelwegen Hoelang sta je tijdens je loopbaan in de file? Bron: TML (2007+) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 18

19 Hoe groot is het fileprobleem? Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Tijdens een ochtendspits op Vlaamse autosnelwegen: o Staat er ~ 139 km file (en verlies je een half uur) o Verliezen we allemaal samen ~ uren o Dit kost ~ euro aan de maatschappij Op het onderliggend wegennet: tot 4x erger! 91% van de files staan in Vlaanderen Bronnen: TML (2008, 2011) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 19

20 Structurele congestie in kaart gebracht Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Vb. ochtendspits (Juli 2009) TODO: Updaten naar 2015 Totale congestiekosten berekenen Files ongevallen Bron: VKC (2009) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 20

21 Analyse trajectcontrole E40 Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Light offenders Heavy offenders Bron: TML (2014) 0 feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt Before implementation After implementation Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 21

22 Visualisaties van metingen: kruispunttellingen Vaste databronnen Detectie Patronen Toepassingen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Afslagbewegingen Nummerplaat matching AWV metingen Lichtenregelingen: V-plannen, handmatig, D Q E Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 22

23 Reistijden op basis van GSM traces Vaste databronnen Mobiele databronnen GSM GNSS XFCD Rijgedrag Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Tijdens een gesprek worden de overgangen tussen de zeshoekige cellen bijgehouden BTS BTS BTS BTS BTS bestemming herkomst reistijd BTS segmenten BTS BTS overgang Bron: TML (2007) GSM probe weg Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 23

24 Betere methode: Global Navigation Satellite System Vaste databronnen Mobiele databronnen GSM GNSS XFCD Rijgedrag Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen GNSS-probe voertuigen (e.g., transportbedrijven, PNDs, verzekeringsmaatschappijen,...) GPS (US); Galileo (EU); GLONASS (RU); Beidou (CHN) Bron: TML (2007) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 24

25 Gebruik van de nieuwe generatie van mobiele data Vaste databronnen Mobiele databronnen GSM GNSS XFCD Rijgedrag Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Opkomst van klassieke floating-car data (FCD) GSM is redelijk out, GPS is meer dan in! Vaak nog problemen met schatting van verkeersvolumes Fusie met beschikbare metingen van bv. Verkeerscentrum Verder kijken dan louter (X-)FCD: Bron: TML (2012) Bv. OBD via CAN bus, Bluetooth-scanners, smartphones, Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 25

26 Een blik op snelheidsovertredingen Vaste databronnen Mobiele databronnen GSM GNSS XFCD Rijgedrag Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Gedetailleerde metingen kunnen op bepaalde plaatsen aan snelheidsbeperkingen gekoppeld worden Voorrang van rechts, volgafstanden, interacties, Bron: TML (2012) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 26

27 Ongevalsinformatie Vaste databronnen Mobiele databronnen GSM GNSS XFCD Rijgedrag Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Classificatie van zwarte punten Gedetailleerde verwerkte locatie-informatie (wegincidenten) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 27

28 Integratie met openbaar vervoer: co-modaliteit Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen 200, , , , , ,000 80,000 60,000 40,000 20, Working days Saturdays Sundays Bron: TML (2013) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 28

29 Bereikbaarheid van regio s met het openbaar vervoer Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Bv. Ondersteuning Witboek Beleidsplan Ruimte Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 29

30 Bron: TML (2013) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 30

31 Verplaatsingspatronen voorbij het klassieke OVG Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Bron: TML (2012) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 31

32 Resultaten van een slimme kilometerheffing Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Proeftuin (Leuven): Gebruikers pasten hun gedrag aan Minder congestie, verhoogde leefbaarheid Stuurde beleid en vice versa Bron: TML (2012) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 32

33 Piekverschuivingen! Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Men reed minder tijdens de ochtendspits, meer tijdens de dalperiode en later tijdens de avondspits 11.00% 10.00% 9.00% 8.00% 7.00% 6.00% 5.00% 4.00% 3.00% 2.00% 1.00% 0.00% 00u 01u 02u 03u 04u 05u 06u 07u 08u 09u 10u 11u 12u 13u 14u 15u 16u 17u 18u 19u 20u 21u 22u 23u Fase 1 (nulmeting) Fase 2 (wedstrijd) Bron: TML (2012) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 33

34 Potentieel van elektrische voertuigen Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Welke ritten kunnen door een elektrisch voertuig vervangen worden? Gebaseerd op het gebruik van het voertuig (patronen) Ritafstand (~ bereik) vs. tijd tussen ritten (~ opladen) Verschillende invalshoeken: Marktpotentieel Voertuigbezit Omzetting voertuigvloot Bron: TML (2013) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 34

35 Een gericht parkeerbeleid en parkeerinformatie Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Bron: TML (2009+) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 35

36 Parkeertellingen Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Capaciteiten Parkeerdruk Bezettingsgraden Parkeerduur Bron: TML (2013) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 36

37 Autonome voertuigen Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 37

38 Fietsgegevens Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Sterke opkomst van fietsvriendelijke initiatieven Inspiratie opdoen: Utrecht Expliciete tellingen om beleid op af te stemmen! Bv. Provincie Antwerpen Provinciale Fietsbarometer Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk Kennis fietsgebruik Evaluatie fietsbeleid Actie beleid cijfers Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 38

39 Andere soorten verkeers- en mobiliteitsgegevens Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Verkeersvraag schatten (e.g., HB matrices) Groei van de verkeersvraag Keuze van vervoerswijze (modal choice) Personen- en vrachtvervoer Tijdswaardering (value of time, VOT) Voertuigvloot (+ afschrijvingen en vernieuwingen) (Voorziene) beleidsmaatregelen Brandstofverbruik Inkomensverdeling Welvaart Kentallen... EU PSI Directive 2003/98/EC (RE-USE) EU INSPIRE Directive 2007/2/EC EU ITS Directive 2010/40/EU Regional/National ITS Action Plans Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 39

40 Privacy security: duidelijk verschillende aspecten Vaste databronnen Mobiele databronnen Koppeling met openbaar vervoer Andere metingen Kmheffing EV P Andere Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 40

41 Overzicht Wie is TML? Welke verkeersdata is er beschikbaar? Straks: De rol van Agentschap Wegen en Verkeer in het beheer en delen van data! Welke software kan je gebruiken om mobiliteitsbeleid op lokaal vlak te ondersteunen? Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 41

42 Hoe ontstaan files? Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Teveel mensen willen zich op hetzelfde moment via dezelfde weg verplaatsen Of: De capaciteit van het wegennetwerk is beperkt De weg kan niet al het verkeer verwerken Dit veroorzaakt files en leidt tot vertragingen Daarenboven: Ongevallen kunnen files veroorzaken (en vice versa) In steden ontstaan files door kruispunten en verkeerslichten Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 42

43 Verband tussen snelheid en aantal voertuigen/kilometer Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Dateert van Greenshields (1935): Het fundamenteel diagram Niet druk (snel) Wel druk (traag) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 43

44 #voertuigen/uur Theoretische benaderingen versus praktische metingen Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen #voertuigen/kilometer Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 44

45 Twee verschillende theorieën over het ontstaan van files Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen De Europese (Duitse) school: Spookfiles uit het niets (Treiterer en Myers, 1974) Kerner, Konhäuser en Rehborn (1994) Helbing (1999) De Berkeley school (Universiteit van Californië): All files ontstaan door flessenhalzen Er is altijd een geometrische verklaring voor een file Newell, Daganzo, Bertini, Cassidy, Muñoz, Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 45

46 Macro-/mesoscopische stroommodellen Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Beschrijven hoe het verkeer zich fysiek op een weg voortbeweegt Gebaseerd op partiële differentiaalvergelijkingen (i.e., behoudswetten) Veel aggregatie, laag detailniveau Macroscopisch: vloeistof-dynamische modellen die verkeer als een samendrukbare vloeistof beschouwen (Navier-Stokes) Mesoscopisch: gas-kinetische modellen die verkeer als een veel-deeltjessysteem beschouwen: afleiden van macroscopische vergelijkingen uit microscopisch rijdersgedrag Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 46

47 Microscopische stroommodellen Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Beschrijven expliciet de interacties van voertuigen in een verkeersstroom (lijkt realistischer) Weinig aggregatie, hoog detailniveau kalibratie! Voertuig-volg model Stimulus-response Optimale snelheid Psycho-fysieke afstand Cellulaire automaten Wachtrij-theorie volger voorligger(s) (n) (n 1) tussenruimte Submicroscopische stroommodellen omvatten fysieke karakteristieken zoals motorperformantie, schakelen,... en menselijke beslissingen (nietstrategisch) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 47

48 Microscopische stroommodellen Elementaire verkeerskunde Theorie Macro Micro Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Beschrijven expliciet de interacties van voertuigen in een verkeersstroom (lijkt realistischer) Weinig aggregatie, hoog detailniveau kalibratie! Voertuig-volg model Stimulus-response Optimale snelheid Psycho-fysieke afstand Cellulaire automaten Wachtrij-theorie Rijstrook-keuze model Gap-acceptance Verplichte versus gewenste verandering van rijstrook Submicroscopische stroommodellen omvatten fysieke karakteristieken zoals motorperformantie, schakelen,... en menselijke beslissingen (nietstrategisch) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 48

49 Landgebruik & socioeconomisch gedrag Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen De vraag naar verkeer ontstaat door de wens tot deelname aan ruimtelijk gescheiden sociale/culturele/economische/ activiteiten CBD = central business district I = industriezone L/M/H = lage/midden/hoge inkomensklasse C = commuter zone Tendens naar geosimulatie Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 49

50 Klassiek 4-staps rittengebaseerd transportmodel Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Reizigers nemen beslissingen die leiden tot een ritgebaseerd model (+ motief van de verplaatsing) ritgeneratie (hoeveel ritten?) Zonering en aggregatie! ritdistributie (waar gaan ze naartoe?) modale split (met welk vervoersmiddel?) verkeerstoedeling (welke routes nemen ze?) Het vier-stapsmodel Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 50

51 Klassiek 4-staps rittengebaseerd transportmodel Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Reizigers nemen beslissingen die leiden tot een ritgebaseerd model (+ motief van de verplaatsing) ritgeneratie ritdistributie modale split Routekeuze wordt bepaald door Wardrop/Nash criteria: (1952) Gebruikersevenwicht (W1) verkeerstoedeling Systeemoptimum (W2) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 51

52 Activiteiten-gebaseerd transportmodel Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Genereren van een synthetische bevolking Genereren en plannen van activiteiten Uitvoeren van deze activiteiten = fysieke beweging van agents activiteitenpatroon multi-agent systemen (NB: het Verkeerscentrum experimenteert momenteel met dit soort model) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 52

53 Oog voor detail Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 53

54 Overtuigende visualisaties Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 54

55 Computersimulaties van verkeer Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Landgebruik 4SM AB Simulaties Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen Wat je ook doet of zegt het zijn maar modellen van de realiteit Reality is just another model Elk heeft zijn beperkingen en reproduceert wat we hen voeden Opletten bij interpretatie door beleidsmakers De beschikbare commerciële pakketten zijn transportplanningsmodellen, door de overheid gebruikt als strategische multimodale modellen Schaalgrootte: lokaal, netwerk, landelijk, grootschalig Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 55

56 Verkeersmodellen kunnen scenario s doorrekenen Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Huidige toestand: Vervolledigen van andere kennisbronnen (vb. tellingen) Inzicht in functionering, achterliggende fenomenen, Toekomstige situatie: Do nothing / Business as usual (BAU) scenario Toepassen van prognoses op modelinstrument laat toe om toekomst in te schatten Objectieve en onderbouwde vergelijking van maatregelen Cijfermatige vergelijking helpt (politieke) discussie Maken vaak deel uit van een MKBA kader (impact assessment!) /100 vkm Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 56

57 Bepalende factoren Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Gebiedsgrootte detailniveau Personen- en/of goederenvervoer Vervoerswijze (modale keuze): Unimodaal multimodaal Personenwagen (bestuurder/passagier), openbaar vervoer, fiets, te voet Vrachtwagen, spoor, binnenvaart en luchtvaart Al dan niet met overstap/overslag Tijdsschaal (statische dynamische congestie) Welke invoergegevens zijn er beschikbaar? Socio-demografisch, economisch, aanbod, tellingen, keuzes, Wat is het budget? Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 57

58 Toepassingsgebonden Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Wat is de vraag? Wat zijn de doelstellingen? Specifieke lokale situaties (bv. individuele kruispunten) Strategisch ondersteunend (om besluitvorming te faciliteren) Beoordelingscriteria (enkel verkeersafwikkeling of ook economisch, milieu,?) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 58

59 Gebruik van traditionele vierstapsmodellen Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Macroscopisch: Intensiteiten en dichtheden op wegvakken (I/C verhouding) Voertuigen worden niet afzonderlijk gemodelleerd (ritten) Statisch: Verkeerscondities niet tijdsafhankelijk Gemiddelden bv. tijdens spitsperiode Onderzoeksvragen: Grote infrastructuurprojecten / verkeersmaatregelen / beleid Situeren zich voornamelijk op strategisch niveau Toekomstvisies / lange termijn planning (2020, 2030, ) Provinciale strategische multimodale modellen (Verkeerscentrum) Tendens naar stedelijke modellen (incl. parkeren, fietsen, ) Typische pakketten: Cube Voyager (Citilabs) / Visum (PTV) / OmniTRANS (Goudappel Coffeng) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 59

60 Doorrekenen van ITS maatregelen Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Bv. dynamische snelheidsbeperkingen Stroomopwaarts bewegende schokgolf en filestaartbeveiliging Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 60

61 Macroscopische effecten met OmniTRANS Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Relocatie ISVAG verbrandingsoven (Antwerpen) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 61

62 Macroscopische effecten met OmniTRANS Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Sluiting van de R1 ring rond Antwerpen (Meccano BAM tracé) Referentie Scenario Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 62

63 Spitsverkeer op de E40 Leuven Brussel (dynamisch!) Referentiescenario Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen 6u40 9u30 6u50 7u00 7u10 7u20 7u30 7u40 7u50 8u00 8u10 8u20 8u30 8u40 8u50 9u00 9u10 9u20 Brussel Scenario 10%10% modal shift shift Scenario modal Brussel Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software Leuven 6u50 7u00 7u10 7u20 7u30 7u40 7u50 8u00 8u10 8u20 8u30 8u40 8u50 9u00 9u10 9u20 9u30 6u40 6u50 7u00 7u10 7u20 7u30 7u40 7u50 8u00 8u10 8u20 8u30 8u40 8u50 9u00 9u10 9u20 9u30 6u40 Leuven 63

64 Strategische modellen van de Vlaamse Overheid Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Modelstructuur (Juni 2014); v4 (prototype 2015) Standaard raamwerk voor multimodale modellen Standaard fijnmazige en consistente data voor samenstelling van afgeleide modellen Gamma aan basis-doorrekeningen, met alle opties rond ophoging, export, rapportering, Nieuwe aanbestedingen net gelanceerd! Kenmerken: Geaggregeerd naar ritten Opdeling naar leeftijd, geslacht, autobezit, werk, Motieven: werk, zakelijk, school, recreatief, winkelen, Privé en openbaar vervoer Modellering van individuele uren Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 64

65 Gebruik van microscopische verkeersmodellen Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Benodigdheden: Gedetailleerde aanwezige infrastructuur Gedetailleerde verkeersvraag (multimodaal incl. zachte modi, afslagbewegingen, ) Kalibratie informatie: wachtrijlengtes, snelheden/reistijden, Nood aan meetcampagnes Toepassingen: Kruispunten en/of verkeerslichtenregelingen Kleine infrastructuurprojecten Corridors, stadsringen, circulaties, Toegankelijkheid parkeerterreinen Fietsvoorzieningen, fietspotentieel, Openbaar vervoer Typische pakketten: Vissim (PTV) / Aimsun (TSS) / Paramics (Quadstone) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 65

66 Microscopische effecten met Paramics Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Tunnel aan Waterloolaan Brussel Masterplan Antwerpen (Moerelei) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 66

67 Ontsluiting Carrefour Korbeek-Lo + Herstal Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Optimalisatie verkeerslichten! Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 67

68 Goederenvervoer op grote schaal Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Algemeen ITS M m Goederen Andere mogelijke modellen Goederencategorieën in plaats van motieven: Bulk / cargo / per stuk Veel spelers in de keuzeprocessen Langere verplaatsingen en langere periodes (bv. 1 dag) Groter gebied Vervoerwijzekeuze afhankelijk van goederentype: Vrachtwagens / binnenvaart / spoor / Logistieke factor: Rekening houden met overslag op logistieke knooppunten Bundeling en optimalisatie Typische pakketten: TRANS-TOOLS (EC) ADA & Strat. Vrachtmodel Vlaanderen WCM Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 68

69 Parkeermodellen Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen P Economisch Voetganger Apps Nieuwe infrastructuur, herinrichting, Investeringen, afschrijvingen en operationele kosten versus Parkeergebruik en geschatte inkomsten Bv. ondersteuning parkeerbeleidsplan Antwerpen Bezetting voormiddag Privaat Openbaar Typische pakketten: parkeermodel per studiebureau Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 69

70 SUSTAPARK: duurzaam parkeren in Leuven Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen P Economisch Voetganger Apps Doelstelling: simuleer de effecten van veranderingen in de parkeersituatie en het parkeerbeleid van een stad (Verander het aantal parkeerplaatsen, de prijs en duurtijd van openbaar parkeren, bovengronds en ondergronds parkeren, ) Hoofdonderdelen: Modelleren van de parkeervraag Modelleren van het zoekgedrag Modelleren van een economisch evenwicht Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 70

71 Economische transportmodellen Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen P Economisch Voetganger Apps Achtergrond: Niet zozeer netwerk-gericht Alle actoren en relaties tussen actoren, diverse bevolkingsgroepen, tewerkstellingssectoren Transport is onderdeel van het grote geheel Toepassingen: Invloed van prijsmaatregelen, taksen, investeringen in ITS, vrijmaking van het spoor, Effecten van kilometerheffing (vrachtverkeer) op welvaart Evaluatie van nieuwe standaarden voor emissies voertuigen Evaluatie CO 2 beleid voor transport Haalbaarheid verbinding Sint-Truiden met E40 Typische pakketten: TREMOVE / ISEEM (TML) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 71

72 Niet te vergeten: de zachte modi (voetgangersmodellen) Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen P Economisch Voetganger Apps Achtergrond: Gelijkaardige complexiteit van microsimulaties Toepassingen: Toegankelijkheid, ruimtelijke planning, evacuaties (gebouwen en evenementen), Kruispuntontwerp met een groot aandeel voetgangers Spoor en transit sector Typische pakketten: Viswalk (PTV) / Legion (Legion) / NOMAD (TU Delft) Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 72

73 Opkomst van dienstenapps (routes, parkeren, ) Elementaire verkeerskunde Transportplanningsmodellen Toegepaste verkeersmodellen Andere mogelijke modellen P Economisch Voetganger Apps Europese projecten zoeken naar kandidaatsteden Subsidies via vroegere kaderprogramma s (cf. FP7) Nu: Horizon 2020 (pilootsteden!) (ook op de lokale markt) Typische pakketten: MODUM / MOBiNET / ecompass / SIMPLI-CITY / SUPERHUB / MobiS/HopE Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 73

74 Meer informatie? Transport & Mobility Leuven 016/ Data Enrichment Group Modelling Traffic on Motorways Opleidingsdag VSV: Verkeersdata en software 74